II SA/Kr 273/14

Uzasadnienie

Decyzją nr [....] z dnia 22 lutego 2012 roku, znak[....] , Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla powiatu [....] -ziemskiego w K. , nałożył na inwestorów budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonego na działce nr [....] w I. gm I. : S.F. i M.F. obowiązek sporządzenia, a następnie dostarczenia projektu budowlanego zamiennego (4 egzemplarze) wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi.

Rozstrzygnięcie to zapadło wobec wystąpienia następujących okoliczności sprawy. W dniu [....] 2009 roku przeprowadzono kontrolę, w czasie której stwierdzono, że stan zaawansowania robót budowlanych prowadzonych przy budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego na dz. nr [....] w I. to stan surowy zamknięty. Wysokość skarpy na dz. nr [....] w I. przy ogrodzeniu działki sąsiedniej wynosi ponad 1 m. odległość ściany zachodniej budynku na dz. nr [....] w I. wynosi ponad 4,30 m od ogrodzenia. M.F. , oświadczył, że w związku z powstałą skarpą od strony działki nr [....] zamierza zabezpieczyć skarpę przed osuwaniem się ziemi poprzez położenie geomaty, obsianie jej trawą oraz odprowadzenie wód opadowych z terenu działki nr [....] za pomocą koryt betonowych usytuowanych ok. 30cm od ogrodzenia działki nr [....] I. - na własny teren działki nr [....] - poniżej budynku mieszkalnego. Inwestor przedłożył również decyzję pozwolenia na budowę, projekt budowlany, dziennik budowy. Z przedłożonej przez Inwestora dokumentacji wynika, że projektowany poziom 0,00 budynku równy jest 296,47 m n.p.m. Kolejną kontrolę pracownicy PINB przeprowadzili w dniu [....] 2009 roku, w czasie której ustalono, że wysokość skarpy od strony zachodniej budynku mieszkalnego na działce ew. nr [....] licząc do poziomu zero budynku wynosi: 2,27m, a jej długość 4,5m, natomiast kąt nachylenia skarpy w kierunku działki ew. nr [....] to ok. 45°, budynek mieszkalny został obsypany ziemią od strony południowej i zachodniej . Następnie w dniu 21 lipca 2009 roku PINB poinformował strony postępowania, że w dniu 4 grudnia 2008 roku zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie realizacji przez P.P. S. i M.F. budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonego na działce nr [....] w I. gm. I. z odstępstwem od zatwierdzonego decyzją o pozwoleniu na budowę projektu budowlanego i planu zagospodarowania terenu, jednocześnie wskazując, że istotne odstępstwa od zatwierdzonego decyzja o pozwoleniu na budowę projektu budowlanego polegają na "zmianie ukształtowania terenu wokół budynku, poprzez usypanie skarp, a także wykonaniu dodatkowego pomieszczenia częściowo zagłębionego w terenie. PINB w dniu 3 września 2009 roku wydał na podst. art. 50 ust. 1 pkt 4 prawa budowlanego postanowienie, którym wstrzymał prowadzenie robót przy budowie budynku mieszkalnego na działce [....] w I. , jako wykonywanych z istotnym odstępstwem od zatwierdzonego decyzją o pozwoleniu na budowę projektem budowlanym. MWINB postanowieniem z dnia 30 marca 2010 roku, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie PINB-u. WSA w K. wyrokiem z dnia 7 grudnia 2010 roku, sygn. akt: II SA/Kr 771/10, skargę oddalił.

Następnie w dniu 14 października 2009 roku organ I instancji przeprowadził oględziny, w trakcie których "stwierdzono zamurowanie otworu drzwiowego w pomieszczeniu gospodarczym w poziomie piwnic powstałym pod płytą żelbetową pomieszczenia sypialni nr 1.8 na rzucie parteru. W dniu 19 października 2009 roku do PINB zostały przez S. i M.F. przedłożone projekty budowlane zatwierdzone decyzją pozwolenia na budowę z naniesionymi poprawkami i opisem zmian sporządzonym przez uprawnionego architekta. W dniu 30 października 2009 roku PINB wydał na podst. art. 51 ust. 1 pkt 2 prawa budowlanego decyzję znak: [....] , którą nakazał Inwestorom wykonać określone czynności w celu doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z prawem. MWINB decyzją z dnia 30 marca 2010 roku, znak: [....] , uchylił decyzję PINB i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W decyzji Organ odwoławczy wskazał, że inwestor dokonał odstępstw, o których mowa w art. 36a ust. 5 pkt 1 ustawy Prawo budowlane. Zatem organ I instancji w sytuacji zakwalifikowania odstępstw jako istotne, winien nałożyć na inwestora obowiązek sporządzenia projektu zamiennego, który będzie uwzględniał dokonane przez Inwestora zmiany w zakresie zagospodarowania terenu. Powyższa decyzja została zaskarżona do WSA w Krakowie, który wyrokiem z dnia 22 września 2011 roku, sygn. akt: II SA/Kr 1295/11 skargę oddalił wskazując, że "w sytuacji, w której wcześniej stwierdzono istotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego, inwestorzy powinni przedłożyć projekt budowlany zamienny.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyli S.F. i M.F. , wskazując, iż w dniu 17 grudnia 2009r. złożyli zawiadomienie o zakończeniu robót budowlanych w zakresie przedmiotowego obiektu, a PINB poinformował pismem z dnia 8 stycznia 2010r. o przyjęciu obiektu do użytkowania, co oznacza, iż wyraził zgodę na użytkowanie i zatwierdził tym stan wykonanych robót.

[....] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. decyzją nr [....] z dnia 6 grudnia 2013r., znak: [....] , na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w zw. z art. 104 kpa oraz art. 51 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 80 ust. 2 pkt 2 oraz art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 roku Nr 243, poz. 1623 ze zm.) uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu wykonania nałożonego obowiązku i orzekł nowy termin sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego (4 egzemplarze) wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi do dnia 31 marca 2014 roku celem umożliwienia inwestorom wywiązania się z obowiązku, w pozostałej części utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż przedmiotem postępowania administracyjnego są roboty budowlane prowadzone przez S. i M.F. związane z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem na działce ew. nr [....] w I. w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w decyzji Starosty K. nr [....] z dnia 27 sierpnia 2007 roku, znak: [....] , o pozwoleniu na budowę. W trakcie prowadzenia przedmiotowego postępowania administracyjnego, organ I instancji na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie stwierdził wystąpienie odstępstw przy realizacji spornej inwestycji m.in. w zakresie:

- zagospodarowania terenu poprzez nasypanie na teren nieruchomości warstwy ziemi, która od strony południowej i zachodniej tworzy skarpę o wysokości od 0,97m do 2,58m,

- wybudowania pod poziomem zero budynku od strony południowo - wschodniej pomieszczenia podpiwniczonego gospodarczego.

W ocenie organu odwoławczego w projekcie budowlanym zatwierdzonym decyzją pozwolenia na budowę poziom zero budynku ustalony był na wysokości 296,47 m n.p.m., a podniesiony został od 0,97m do 2,58m w stosunku do poziomu projektowanego, a zatem odstępstwa w tym zakresie uznać należy jako istotne, które dla swej legalności wymagały zgody właściwego organu. Ponadto istotnymi odstępstwami są zmiany wprowadzone przez inwestorów w toku prac budowlanych w zakresie podniesienia terenu własnej nieruchomości doprowadziły do zaburzenia stosunków wodnych pomiędzy działkami ew. nr [....] a [....] . W projekcie budowlanym zatwierdzonym decyzją pozwolenia na budowę nie została ujęta kondygnacja podziemna budynku, która została wybudowana przez Inwestorów. Wybudowanie budynku, który posiada więcej kondygnacji niż wskazane w projekcie nie może zostać potraktowane jako odstępstwo nieistotne.

Wobec tego zdaniem organu odwoławczego w przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki do wydania postanowienia na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane. Odnosząc się zaś do zarzutów odwołania organ podał, iż prawnie skuteczne jest zawiadomienie o zakończeniu budowy tylko w odniesieniu do obiektów wybudowanych zgodnie z projektem i warunkami pozwolenia na budowę. Nie sposób przyjąć, że powiadomienie organu takim zgłoszeniem będzie oznaczało legalizację samowoli budowlanej.

Powyższą decyzję zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie S.F. i M.F. zarzucając naruszenie:

- art. 51 ust. 1 pkt 3 prawa budowlanego poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż w przedmiotowej sprawie istnieje istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego, , w sytuacji, gdy okoliczności te faktycznie nie mają miejsca,

- art. 29 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne poprzez jego niezastosowanie,

- art. 156 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 29 ustawy Prawo wodne, poprzez naruszenie właściwości organu administracji publicznej wydającego zaskarżoną decyzję w zakresie w jakim odnosi się ona do spowodowanej przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie wpływającej szkodliwie na grunty sąsiednie,

- art. 11 kpa poprzez nie wyjaśnienie stronom przez organ przesłanek, którymi kierował się przy załatwianiu przedmiotowej sprawy,

- art. 66 §1 kpa przez uczynienie przez organ przedmiotem rozpoznania spraw podlegających załatwieniu przez inny organ,

- art. 107 § 3 w zw. z art. 7 i 77 kpa poprzez niepodjęcie czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, jak również niezebranie i nierozpatrzenie całego materiału dowodowego.

W uzasadnieniu zarzutów skarżący podtrzymali twierdzenia zawarte w odwołaniu podkreślając, iż w dniu 8 stycznia 2010r. PINB poinformował o przyjęciu do użytkowania przedmiotowego budynku mieszkalnego a zezwolenie na użytkowanie było wydane już po uzyskaniu przez organ informacji o odstępstwach od projektu budowlanego, zakwalifikowanych przez uprawnionego projektanta nieistotne.

Skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów.

W odpowiedzi na skargi organ II instancji wniósł o oddalenie skargi i podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej w skrócie "p.p.s.a.", sądy administracyjne powołane są do kontroli zgodności z prawem działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie do przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" - "c" oraz kontrola ta sprawowana jest w zakresie oceny zgodności zaskarżonych do sądu decyzji z obowiązującymi przepisami prawa materialnego jak i przepisów proceduralnych. Orzekanie - w myśl art. 135 p.p.s.a. - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania, w której został wydany zaskarżony akt lub czynność i odbywa się z uwzględnieniem wówczas obowiązujących przepisów prawa. Natomiast w przypadku nieuwzględnienia skargi Sąd, w oparciu o art. 151 p.p.s.a. skargę oddala.

Skarga nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w sprawie niniejszej wydane zostały dwa prawomocne wyroki sądów administracyjnych. Najpierw wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 grudnia 2010 r. sygn. akt II SA/Kr 771/10, uznający następujące rozstrzygnięcia organów administracyjne za prawidłowe tj. postanowienie PINB z dnia [....] 2009r. na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 4 prawa budowlanego, o wstrzymaniu prowadzenia robót przy budowie budynku mieszkalnego na działce [....] w I. , jako wykonywanych z istotnym odstępstwem od zatwierdzonego decyzją o pozwoleniu na budowę projektu budowlanego, a także postanowienie MWINB W K. z dnia 30 marca 2010 roku, utrzymujące w mocy postanowienie PINB-u). Następnie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 22 września 2011 r. sygn. akt II SA/Kr 1295/11, mocą którego uznano za prawidłową decyzję MWINB w K. z dnia 30 czerwca 2010r., nr [....] , potwierdzając argumentację organu, iż w sytuacji, w której wcześniej stwierdzono istotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego, inwestorzy powinni przedłożyć projekt budowlany zamienny. A zatem, skoro w postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych organ I instancji wskazał jako podstawę wstrzymania art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane, to wydając postanowienie z dnia 30 października 2009 r. powinien w konsekwencji nakazać sporządzenie i przedstawienie projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz, w razie potrzeby, wykonanie określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, zgodnie z treścią art. 51 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane.

Zgodnie z dyspozycja art. 153 p.p.s.a. ocena prawna sądu administracyjnego jest dla organu wiążąca. Orzeczenie prawomocne wiąże na podstawie art. 170 p.p.s.a. także sąd rozpoznający niniejszą sprawę. Jest to tzw. związanie stanem prawnym utworzonym prawomocnym orzeczeniem tj. ocena zgodności skontrolowanego przez ten sąd aktu organu administracji z obowiązującym prawem (por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz. T. Woś, H. Knysiak Molczyk, M Romańska LexisNexis Warszawa 2009 r.). Sąd rozpoznający niniejszą sprawę związany jest zatem stanowiskiem zawartym w prawomocnych wyrokach.

Dokonując zatem kontroli zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji nakładającej na skarżących - inwestorów budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonego na działce nr [....] - obowiązek sporządzenia, a następnie dostarczenia projektu budowlanego zamiennego (4 egzemplarze) wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi, nie ulega wątpliwości w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, że organ ten zastosował się do dyspozycji art. 153 p.p.s.a. tj. przyjął wiążącą go ocenę prawną sądu administracyjnego, skoro w orzeczeniu tym stwierdzono istotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego i w konsekwencji uznano, że inwestorzy powinni przedłożyć projekt budowlany zamienny. Stąd niezasadne są zawarte w skardze zarzuty kwestionujące ocenę charakteru odstępstw od zatwierdzonego decyzją o pozwoleniu na budowę projektu budowlanego, polegających m.in. na znacznej zmianie ukształtowania terenu wokół budynku mieszkalnego zlokalizowanego na działce nr [....] , a także wykonaniu w realizowanym budynku pomieszczenia gospodarczego w poziomie piwnic, które w projekcie budowlanym nie było uwzględnione. Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu, że skoro w projekcie budowlanym zatwierdzonym decyzją o pozwoleniu na budowę poziom zero budynku ustalony na konkretnej wysokości następnie podniesiony został od 0,97m do 2,58m w stosunku do poziomu projektowanego, czy też, że w projekcie budowlanym zatwierdzonym decyzją o pozwoleniu na budowę nie została ujęta kondygnacja podziemna budynku, która została wybudowana przez inwestorów, to odstępstwa te nie mogły zostać potraktowane jako odstępstwo nieistotne.

Wobec tego w związku ze związaniem organów orzeczeniem sądu i zastosowaniem się do tych wskazań tj. przyjęcia trybu z art. 51 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, podniesione w skardze zarzuty odnoszące się do naruszenia przepisów postępowania w zakresie niepodjęcia czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, co do niezebrania i nierozpatrzenia całego materiału dowodowego, jak i nie wyjaśnienia stronom przesłanek, którymi organy kierowały się przy załatwianiu przedmiotowej sprawy, są nieuzasadnione.

Nietrafne są przy tym zarzuty odnoszące się do podnoszonego załatwienia sprawy podlegającej organowi kompetentnego w zakresie prawa wodnego, gdyż nie budzi w ocenie Sądu wątpliwości, że przedmiotem niniejszego postępowania były kwestie z zakresu prawa budowlanego – konsekwencje i skutki odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego i w tym zakresie orzekł organ nadzoru budowlanego w zgodzie z przepisami o właściwości rzeczowej.

W zakresie wyrażenia przez PINB zgody na użytkowanie obiektu i podnoszonego przez skarżących zalegalizowanie wprowadzonych odstępstw, Sąd podziela pogląd prawny jednolicie wyrażany w orzecznictwie, iż prawnie skuteczne jest zawiadomienie o zakończeniu budowy tylko w odniesieniu do obiektów wybudowanych zgodnie z projektem i warunkami pozwolenia na budowę. Nie sposób zatem przyjąć, że powiadomienie organu takim zgłoszeniem tj. z istotnymi odstępstwami będzie oznaczało legalizację samowoli budowlanej (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 10 listopada 2011 roku, sygn. akt. II SA/Kr 1377/11, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 marca 2010 roku, sygn. akt. II OSK 570/09, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 11 sierpnia 2011 roku, sygn. akt. II SA/Wr 356/11, wyrok WSA w Białymstoku z dnia 14 lipca 2011 roku, sygn. akt. II SA/Bk 113/11). Zatem brak sprzeciwu wynikający w niniejszej sprawie z ewidentnego poważnego błędu organu, który pominął oczywiste okoliczności związane z ewidentnymi niezgodnościami z projektem budowlanym, nie może sanować istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił skargę w oparciu o art. 151 p.p.s.a.