I OSK 1112/13

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 12 lutego 2013 r. oddalił skargę Gminy [...] na postanowienie [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] września 2012 r. nr [...] utrzymujące w mocy postanowienie Wójta Gminy [...] z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] o odmowie wznowienia postępowania - aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Wójt Gminy [...] aktem nadania z dnia [...] października 2010 r. nr [...], na podstawie art. 9b ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) w związku z art. 10 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239 ze zm.), nadał J. M. stopień nauczyciela mianowanego.

Wójt Gminy [...], powołując się na art. 145 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej "Kpa") oraz "ewentualnie inną podstawę prawną uzasadnioną wynikami postępowania", wystąpił o wznowienie postępowania zakończonego decyzją z dnia [...] października 2010 r. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że o ww. decyzji dowiedział się w związku z dwoma postępowaniami zawisłymi przed Sądem Rejonowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w [...] , w których J. M. dochodził roszczeń przeciwko byłemu pracodawcy tj. Publicznemu Gimnazjum w [...], na podstawie aktu mianowania z dnia [...] października 2010 r. W tej sytuacji Gmina [...], jako organ prowadzący Publiczne Gimnazjum w [...], poniosłaby negatywne konsekwencje finansowe w przypadku niekorzystnego dla gimnazjum rozstrzygnięcia spraw przez Sądem Pracy.

Wójt Gminy [...] postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2012 r., działając na podstawie art. 149 § 3 Kpa, odmówił wznowienia przedmiotowego postępowania. Organ wskazał, że wniosek został złożony przez podmiot niebędący stroną w sprawie, przy czym wnioskodawca nie wykazał swojego interesu prawnego.

[...] Kurator Oświaty postanowieniem z dnia [...] września 2012 r., po rozpoznaniu zażalenia Gminy [...], utrzymał w mocy postanowienie z dnia [...] kwietnia 2012 r. Organ odwoławczy uznał, że z załączonej dokumentacji jednoznacznie wynika, że Wójt Gminy [...] nie posiada atrybutu strony w przedmiotowej sprawie, co uzasadniało wydanie postanowienia na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kpa.

W skardze na powyższe rozstrzygnięcie Gmina [...], domagała się uchylenia zaskarżonego postanowienia, jak również poprzedzającego go postanowienia Wójta Gminy [...], wskazując na naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lub 5 Kpa. Zdaniem skarżącej, stanowisko [...] Kuratora Oświaty wyrażone w zaskarżonym postanowieniu jest błędne, gdyż uprzednio składane wnioski miały na celu skłonienie Wójta Gminy [...] do wszczęcia postępowania w przedmiotowej sprawie z urzędu, zgodnie z art. 147 Kpa.

W odpowiedzi na skargę [...] Kurator Oświaty w [...] wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z 12 lutego 2013 r. skargę oddalił, podzielając stanowisko organów, że Gmina [...] nie miała legitymacji, aby doprowadzić do wznowienia postępowania zakończonego decyzją z dnia [...] października 2010 r. Skoro sprawa objęta wnioskiem o wznowienie postępowania dotyczy praw nauczyciela, a z taką sytuacją i z prawami podmiotowymi mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie, to stroną takiego postępowania może być jedynie sam nauczyciel. Nadanie J. M. stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w dniu [...] października 2010 r. przez Wójta Gminy [...], w żaden sposób nie rozstrzyga o prawach oraz obowiązkach Wójta Gminy [...], ani też nie wpływa na jego prawa bądź obowiązki i wobec powyższego zgodzić się należy z organem, iż nie posiada on przymiotu strony w rozumieniu art. 28 Kpa.

Odnosząc się do podnoszonej przez skarżącą kwestii niewszczęcia przez organ postępowania z urzędu, wskazać należy, że postępowanie w przedmiocie wznowienia postępowania zakończonego kwestionowaną decyzją zostało zainicjowane wnioskiem Gminy [...] z dnia 5 kwietnia 2012 r., którym wyraźnie zażądano wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 Kpa, celem uchylenia decyzji Wójta Gminy [...] z dnia [...] października 2010 r. i wniosek ten podlegał rozpatrzeniu przez organy. Zarzuty zawarte w skardze, odnoszące się do meritum sprawy zakończonej decyzją ostateczną o nadaniu stopnia awansu zawodowego, w świetle wskazanych okoliczności pozostają bez wpływu na wynik rozstrzygnięcia w sprawie odmowy wznowienia postępowania.

Sąd podał ponadto, że w związku z oświadczeniem pełnomocnika skarżącej o złożeniu wniosku o stwierdzenie nieważności kwestionowanego aktu awansu zawodowego nauczyciela, organ, do którego skierowano wniosek o wznowienie postępowania, winien i tak powstrzymać się z podjęciem czynności do czasu załatwienia sprawy w postępowaniu nadzorczym o stwierdzenie nieważności.

Od powyższego wyroku Gmina [...] wniosła skargę kasacyjną, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz wnosząc o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie art. 28 Kpa w zakresie, w jakim odmówiono Gminie [...] przymiotu strony w sprawie o wznowienie postępowania zakończonego prawomocną decyzją oraz art. 147 Kpa w zakresie, w jakim w toku postępowania – mając na względzie okoliczności faktyczne podniesione w toku postępowania – nie uwzględniono możliwości wszczęcia i prowadzenia postępowania z urzędu. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej przywołano argumentacje na poparcie powyższych zarzutów.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną [...] Kurator Oświaty wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Gmina [...] w piśmie procesowym z dnia 16 maja 2013 r. podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz zarzuty skargi kasacyjnej.

J. M. w piśmie procesowym z dnia 7 maja 2014 r. (data prezentaty Sądu) wniósł o odrzucenie skargi kasacyjnej i przedstawił przebieg swojej pracy m.in. w Publicznym Gimnazjum w [...].

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna jest znacznie sformalizowanym środkiem zaskarżenia określonych orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych. Musi ona spełniać wymogi formalne przewidziane dla pism procesowych w postępowaniu sądowym, a ponadto warunki materialne przewidziane w art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej "P.p.s.a."). Do tych ostatnich należy między innymi przytoczenie podstaw kasacyjnych oraz ich uzasadnienie. Przywołanie w skardze kasacyjnej właściwych podstaw zaskarżenia jest istotne zwłaszcza w kontekście zakresu postępowania kasacyjnego wyznaczonego art. 183 § 1 zd. pierwsze P.p.s.a. Stosownie do tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, a z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania. Zasada ta - poza przypadkami enumeratywnie wymienionymi w art. 183 § 2 P.p.s.a. - oznacza pełne związanie określonymi przez kasatora podstawami zaskarżenia. Determinują one kierunek działalności Sądu drugiej instancji, który nie jest zobowiązany ani uprawniony do uzupełniania, czy korygowania wadliwie postawionych zarzutów kasacyjnych, a także poszukiwania z urzędu innych naruszeń prawa. Jeżeli zatem - tak jak w rozpoznawanej sprawie - nie występuje żadna z przesłanek nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny musi ograniczyć się tylko do zarzutów postawionych przez samą stronę.

Zarzut naruszenia art. 28 Kpa, jako przepisu prawa procesowego, wymyka się spod kontroli instancyjnej. Jest to bowiem przepis prawa materialnego, który stanowi, że "Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek". Naruszenia tego przepisu można wywieść tylko łącznie z regulacją zawartą w ustawach materialnoprawnych. W przedmiotowej sprawie skarżąca kasacyjnie nie wskazała natomiast na jakikolwiek przepis prawa materialnego, który w związku z wydaniem przez Wójta Gminy [...] aktu nadania z dnia [...] października 2010 r., nakładałby na Gminę [...] jakiś obowiązek lub przyznawałby jej jakieś uprawnienie. Uniemożliwia to Sądowi drugiej instancji odniesienie się do tak postawionego zarzutu.

Całkowicie bezpodstawne jest również zarzucanie Sądowi pierwszej instancji naruszenia art. 147 Kpa, który w sprawie w ogóle nie miał zastosowania. Przepis ten dotyczy bowiem dopuszczalności wznowienia postępowania administracyjnego z urzędu, podczas gdy przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie było postanowienie o odmowie wznowienia postępowania, wydane na skutek wniosku zgłoszonego przez skarżącą kasacyjnie.

W tej sytuacji skarga kasacyjna, jako nieposiadająca usprawiedliwionych podstaw, podlegała oddaleniu na podstawie art. 184 P.p.s.a. O zwrocie kosztów na rzecz organu orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 P.p.s.a.