II FSK 1350/12

Uzasadnienie

Zaskarżonymi wyrokami z dnia 14 marca 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. akt: III SA/Po 994/11, III SA/Po 995/11, III SA/Po 996/11) po rozpoznaniu spraw ze skarg J. M. uchylił decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 14 października

2011 r. w przedmiocie ustalenia wysokości podatku od nieruchomości za 2009, 2010, 2011 rok.

Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wyroków wyjaśnił, że decyzjami z dnia 25 listopada 2010 r. i z dnia 27 stycznia 2011 r. Wójt Gminy S. przypisał skarżącemu na podstawie art. 21 § 1 i § 5, art. 207 i 210 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz art. 2,3,4,5,6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 121 z 2006 r., poz. 844 ze zm.) dalej: u.p.o.l. oraz uchwały Rady Gminy S. wysokość podatku od nieruchomości za 2009, 2010, 2011 r. Podstawą rozstrzygnięcia powyższej decyzji było ustalenie, że altana znajdująca się na działce nr 99 ROD "S." w S. przekracza normy powierzchni ustalone dla budynków w statucie Polskiego Związku Działkowiczów, dlatego podlega ona opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Powierzchnia zabudowy przedmiotowej altany przekraczała bowiem 35 m ².

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzjami z dnia 14 października

2011 r. utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że budynek altany ma powierzchnię 37,75 m² , tak więc jako przekraczający powierzchnię 35 m², nie podlega zwolnieniu od podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych za to podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy w zw. z art. 29 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, ze zm.).

W skargach do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego podatnik wniósł o uchylenie w całości decyzji Kolegium z powodu jej niezgodności z normatywami technicznymi projektowania pracowniczych ogrodów działkowych i nieustosunkowania się do opinii Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowiczów w P. w sprawie stosowania tolerancji w powierzchniach normatywnych altan. W uzasadnieniu skargi skarżący odniósł się do dołączonych przy odwołaniu załączników.

W odpowiedzi na skargi organ drugiej instancji wnosił o ich oddalenie, powołując się na argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji.

Sąd pierwszej instancji uznał, że skargi są uzasadnione.

Sąd na wstępie swoich rozważań wskazał, że kwestią sporną pomiędzy stronami było czy powiększenie przedmiotowego obiektu do powierzchni 37,75 m² w obrysie zewnętrznym mogło skutkować tym, że zrodził się obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.p.o.l. podstawę opodatkowania stanowi dla budynków lub ich części- powierzchnia użytkowa. Dane dotyczące powierzchni użytkowej powinny być więc ustalane na podstawie fizycznego obmiaru powierzchni budynku po wewnętrznej długości ścian. Powyższe oznacza, że nie sposób przyznać organowi podatkowemu racji aby obmiar zewnętrzny budynku był podstawą do uznania, że przedmiotowa altana będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Zdaniem Sądu, w omawianych sprawach doszło do ocieplenia altany, co niewątpliwie powiększyło powierzchnię, którą altana zajmuje w terenie, lecz nie mogło powiększyć jej powierzchni użytkowej czyli powierzchni budynku wyliczonej w oparciu o fizyczny obmiar jego powierzchni po wewnętrznej długości ścian. Tym samym nie było podstaw prawnych do naliczenia podatku od nieruchomości.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło skargi kasacyjne na opisane wyżej wyroki zaskarżając je w całości i wnosząc o ich uchylnie w całości i oddalenie skarg, ewentualnie o uchylenie wyroków i przekazanie spraw do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji. Ponadto wniosło zasądzenie na rzecz Kolegium kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skargi kasacyjne organ oparł na podstawach naruszenia prawa materialnego (art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.), dalej: P.p.s.a.): art. 7 ust. 1 pkt 12 u.p.o.l. w związku z art. 29 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na bezzasadnym przyjęciu, iż stan faktyczny sprawy podpadł pod hipotezę normy prawnej, wypływającej z powołanych przepisów, a organa podatkowe niesłusznie wymierzyły podatek od obiektu podlegającego zwolnieniu.

Zarzucił także naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 P.p.s.a.) tj.:

- art. 145 § 1 P.p.s.a. poprzez nieuzasadnione uchylenie orzeczeń organów podatkowych mimo braku podstaw do stwierdzenia naruszenia przez te organy prawa materialnego czy też prawa procesowego mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy lub dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego;

- art. 141 § 4 P.p.s.a. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku, którego konkluzja nie tylko nie wypływa z opisanego stanu faktycznego i prawnego, ale wręcz pozostaje z nim w sprzeczności, a także – poprzez dostarczenie organowi podatkowemu wskazówek, które – w razie zastosowania się do nich – prowadziłyby do naruszenia prawa.

Naczelny Sąd Administracyjny na rozprawie w dniu 21 maja 2014 r. postanowił, na podstawie art. 111 § 2 P.p.s.a., połączyć sprawy o sygn. akt II FSK 1350/12, II FSK 1351/12, II FSK 1352/12 do wspólnego rozpoznania oraz do wspólnego rozstrzygnięcia pod sygnaturą II FSK 1350/12.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargi kasacyjne są uzasadnione i wobec tego zaskarżone wyroki podlegają uchyleniu w całości.

Przedmiotem sporu w rozpoznawanej sprawie jest kwestia czy należąca do podatnika altana usytuowana w ogrodzie działkowym podlega zwolnieniu od podatku od nieruchomości.

Odnosząc się do pierwszego zarzutu sformułowanego w skardze kasacyjnej należy w pierwszej kolejności wskazać, że zasadą jest, iż opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części oraz budowlane lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 2 ust. 1 pkt 1-3 u.p.o.l.).

Natomiast zwolnieniu od tego podatku, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 12 u.p.o.l. podlegają miedzy innymi budynki położone na terenie rodzinnych ogrodów działkowych, nieprzekraczające norm powierzchni ustalonych w przepisach Prawa budowlanego dla altan i obiektów gospodarczych, z wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą. Powyższe odesłanie odnosi się wyłącznie do przepisów rangi ustawowej i nie jest ograniczone tylko do przepisów prawa budowlanego, ale również dotyczy innych przepisów tej dziedziny.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane altana na działce rodzinnej musi posiada powierzchnię zabudowy do 25 m² w miastach i do 35 m² poza granicami miasta. Z treści powołanych wyżej przepisów wynika, że podlega zwolnieniu od podatku od nieruchomości altana położna na terenie rodzinnych ogrodów działkowych, która spełnia jedyny warunek, a mianowicie jej powierzchnia zabudowy nie przekracza w miastach - 25 m², a poza miastem 35 m². Od powyższego ustawowego warunku nie ma żadnych wyjątków, żadnych odstępstw, a z całą pewnością nie mają w sprawie zastosowania przepisy rangi podustawowej (zarządzenia, rozporządzenia).

Należy ponadto wskazać, że normodawca rozróżnia pojęcie "powierzchni zabudowy" i "powierzchni użytkowej". Bez wątpienia są to dwa różne pojęcia. Zgodnie z § 10 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz.U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908), różnym zwrotom nie należy nadawać tego samego znaczenia, tym samym zwrotom nie należy nadawać innego znaczenia.

Tak więc, pojęcie powierzchni użytkowej budynku jest zdefiniowane w art. 1a ust. 1 pkt 5 u.p.o.l. i ma znaczenie przy określaniu wysokości zobowiązania podatkowego. Powyższa powierzchnia jest mierzona po tzw. obrysie wewnętrznym budynku. Powierzchnia użytkowa mieści się w powierzchni zabudowy, ale nie jest z nią tożsama. Natomiast powierzchnia zabudowy to powierzchnia budynku liczona jako obmiar po zewnętrznym obrysie ścian.

W rozpatrywanej sprawie jest poza sporem, że powierzchnia zabudowy należącej do podatnika altanie użytkowanej w ogrodzie działkowym poza miastem przekracza normę powierzchniową określoną w prawie budowlanym dla altan i tym samym przesądza o tym, że nie korzysta ze zwolnienia od podatku od nieruchomości przewidzianego w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 12 u.p.o.l.

Niezależnie od powyższego ustawowego kryterium określającego altany również w języku powszechnym, a zwłaszcza w języku literackim altana to budowla lekkiej konstrukcji, często ażurowa, stawiana w ogrodzie, przeznaczona do wypoczynku oraz ochrony przed deszczem, słońcem. Fakt ocieplenia ścian altany wybudowanej z cegły styropianem o grubości 5,10 i 12 cm pozbawia altanę cech charakterystycznych dla tej budowli.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji narusza art. 7 ust. 1 pkt 12 u.p.o.l., bowiem Sąd ten dokonał błędnej wykładni powyższego przepisu przyjmując, że przekroczenie powierzchni zabudowy nie spowodowało powiększenia powierzchni użytkowania, tym samym nie było podstaw do opodatkowania tejże altany, gdy faktycznie doszło do przekroczenia powierzchni zabudowy ustanowionej w art. 29 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego dla altan.

Z tego też względu Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 i art. 203 pkt 2 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.