VII SA/Wa 262/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-05-21Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Agnieszka Wilczewska-Rzepecka /sprawozdawca/
Bożena Więch-Baranowska /przewodniczący/
Maria TarnowskaSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Więch - Baranowska, Sędzia WSA Maria Tarnowska, Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska – Rzepecka (spr.), Protokolant spec. Agnieszka Wrzodak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2014 r. sprawy ze skargi J. C. i M. C. s.c. w Z. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) grudnia 2013 r. znak: (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji skargę oddala.
Uzasadnienie
Wojewoda (...) decyzją z dnia (...) października 2013 r., znak: (...), na podstawie art. 125 § 1 i art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, zwana dalej k.p.a.), oraz art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. nr. 243, poz. 1623 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku Z. C., odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej (...) s.c. J. C., M. C. pozwolenia na budowę myjni samochodowej automatycznej, myjni samochodowej bezdotykowej 4-stanowiskowej z kontenerem, stacji diagnostycznej, przyłączy: wodociągowego, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej (poza pasem drogowym ul. (...)), elektrycznego (zalicznikowego) wraz z utwardzeniem terenu na działkach nr ew. (...), (...) (zmienionej decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...), znak: (...)).
Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli Z. C., S. O, H. R. – wspólnicy spółki cywilnej "[...]".
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia (...) grudnia 2013 r., znak: (...) na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., po rozpatrzeniu odwołań Z. C., S. O, H. R, uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody (...) z dnia (...) października 2013 r. w całości oraz stwierdził nieważność decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...), i poprzedzającej ww. rozstrzygnięcie decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...).
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy stwierdził, iż zaskarżona decyzja Wojewody (...) z dnia (...) października 2013 r. zapadła z naruszeniem art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w zw. art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 89 k.p.a., art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w związku z § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 ze zm.) w związku z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. nr 243, poz. 2063 ze zm.), polegającym na niezastosowaniu ww. przepisów.
Organ nadzoru wskazał, iż decyzją z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), Prezydent Miasta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił "(...)" s.c. J. C., M. C. pozwolenia na budowę myjni samochodowej automatycznej, myjni samochodowej bezdotykowej 4-stanowiskowej z kontenerem, stacji diagnostycznej, przyłączy: wodociągowego, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej (poza pasem drogowym ul. (...)), elektrycznego (zalicznikowego) wraz z utwardzeniem terenu na działkach nr ew. (...), (...) (Projekt zagospodarowania terenu, pkt II/3.1 - k. 211). Następnie, decyzją z dnia (...) września 2012 r., nr (...), Prezydent Miasta (...) zatwierdził zamienny projekt budowlany. Jak wynika z dokumentacji projektowej zatwierdzone ww. rozstrzygnięciem zmiany obejmowały: 1) zmianę wymiarów budynku stacji diagnostycznej (co spowodowało zmniejszenie powierzchni zabudowy — pierwotnie: 113,50m , po zmianie: 110,06m - k. 325) wraz z zewnętrznym stanowiskiem do pomiarów akustycznych; 2) zmianę wymiarów budynku myjni automatycznej (co spowodowało zwiększenie powierzchni zabudowy - pierwotnie: 64,20m2, po zmianie 67,39m2 - k. 325); 3) lokalizację zadaszenia parkingowego (o powierzchni zabudowy 8,1 m2 - k. 325) - Projekt budowlany, pkt I/2 - Zakres opracowania - k. 326; pkt II/1.3 - k. 325; projekt zagospodarowania terenu - k. 323.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego zaznaczył, iż w myśl art. 35 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdził, iż teren na którym zaprojektowana została sporna inwestycja objęty był zapisami uchwały Rady Miejskiej w (...) z dnia (...) czerwca 2006 r., nr (...) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta (...) (Dz. Urz. Woj. (...) z 2006 r., nr (...), poz. (...)). Powyższy akt dla obszaru oznaczonego symbolem 10.45U, na którym znajdują się działki inwestycyjne, określił jako funkcję zabudowy - usługi (§ 46 ust. 2 pkt 1 mpzp), dopuszczając wprowadzenie indywidualnych budynków usługowych z uwzględnieniem możliwości wyeksponowania ich elewacji dostrzeganych z drogi głównej w ciągu ul. Al.(...) (§ 46 ust. 2 pkt 2 lit a mpzp) oraz budowę nowych elementów sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, w tym: sieci i przyłączy wodociągowych, kanalizacyjnych, elementów kanalizacji deszczowej, gazowych, ciepłowniczych, stacji transformatorowych, sieci i przyłączy energetycznych, central telefonicznych, sieci i przyłączy telekomunikacyjnych (§ 46 ust. 2 pkt 2 lit. b mpzp). W zakresie zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego mpzp określił powierzchnię biologicznie czynną (minimum 20% powierzchni działki - § 46 ust. 2 pkt 3 lit. a mpzp), dopuszczając wprowadzenie jako paliw gazu i oleju opałowego (§ 46 ust. 2 pkt 3 lit. b mpzp). Określając wymagania wynikające z potrzeb kształtowania publicznych mpzp dopuścił: stosowanie tablic informacyjnych i reklamowych powiązanych z elewacją frontową umieszczonych do wysokości stropu I kondygnacji nadziemnej (§ 46 ust. 2 pkt 5 lit a mpzp); zastosowanie indywidualnie ukształtowanego ogrodzenia na pełnym obrysie działki (§ 46 ust. pkt 5 lit b mpzp); ujednolicenie zagospodarowania placów przedwejściowych albo chodnika przed elewacją frontową elementami małej architektury, m.in. ławkami i murkami, oświetleniem oraz terenami do parkowania (§ 46 ust. 2 pkt 5 lit c mpzp). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustalił także: nieprzekraczalne linie zabudowy (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. a mpzp); geometrię dachu - dopuszczono dachy płaskie (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. b mpzp); maksymalną wysokość zabudowy - do 10,00m (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. c mpzp); obowiązek zapewnienia miejsc parkingowych - dla pojazdów stałych użytkowników oraz dla użytkowników okresowych na wydzielonym parkingu o wielkości dostosowanej do potrzeb (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. d mpzp).
Mając na uwadze ww. ustalenia, organ wskazał, iż sporne zamierzenie inwestycyjne nie narusza ustaleń mpzp, w szczególności odnośnie do: 1) dopuszczalnej funkcji zabudowy; 2) zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; 3) powierzchni biologicznie czynnej (obliczonej stosownie do § 3 ust. 2 pkt 19 mpzp) - wynoszącej 20,97% (powierzchnia zieleni/powierzchnia terenu działki x 100% - k. 206); 4) dopuszczalnego paliwa; 5) nieprzekraczalnych linii zabudowy (projekt zagospodarowania terenu - k. 324); 6) geometrii dachu (k. 31-32, 289); 7) wysokości zabudowy (k. 31-32, 289); 8) miejsc parkingowych (projekt zagospodarowania terenu - k. 324).
Następnie, organ nadzoru podniósł, iż art. 35 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego wymaga sprawdzenia przez organ architektoniczno-budowlany kompletności projektu budowlanego i posiadania wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji BIOZ, a także zaświadczeń potwierdzających wpis osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego. Ponadto organ wydający pozwolenie na budowę zobligowany jest sprawdzić czy sprawdzenia projektu budowlanego, wówczas gdy jest to wymagane, dokonała osoba posiadająca wymagane uprawnienia budowlane i legitymująca się zaświadczeniem, o którym mowa wyżej (art. 35 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego).
W tym kontekście, organ podał, że w dokumentacji projektowej znajdują się: 1) uzgodnienie ZUDP z dnia 16 marca 2012 r., nr 56/2012 (k. 204); 2) decyzja Zarządu Dróg Grodzkich w (...) z dnia 19 marca 2012r., znak: (...); zezwalająca na lokalizację w pasie drogowym przyłącza kanalizacji deszczowej; 3) uzgodnienie budowy przyłącza kanalizacji deszczowej w pasie drogowym (pismo Zarządu Dróg Grodzkich w (...) z dnia 20 marca 2012 r., znak: (...) - k. 194); 4) decyzja Zarządu Dróg Grodzkich w (...) z dnia 25 stycznia 2012 r., znak: 9...) zezwalająca na lokalizację zjazdu (k. 193); 5) decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) marca 2012 r., znak: (...); umarzająca postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (k. 191); 6) opinia ZUDP z dnia 24 sierpnia 2012 r., znak: (...) (k. 322); 7) decyzja Zarządu Dróg Grodzkich z dnia (...) sierpnia 2012 r., znak: (...); zezwalającą na lokalizację przyłącza gazowego w pasie drogowym (k. 321); a także uzgodnienia: 1) rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych - k. 292 - zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej - Dz. U. Nr 121, poz. 1137 ze zm.; 2) rzeczoznawcy ds. bhp i ergonomii pracy - k. 203, 292 - zgodnie z § 14 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007r. w sprawie rzeczoznawców do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz. U. Nr 247, poz. 1835 ze zm.; 3) rzeczoznawcy ds. sanitarnohigienicznych - k. 203, 292 - zgodnie z § 17-20 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie rzeczoznawców do spraw sanitarnohigienicznych - Dz. U. Nr 210, poz. 1792; oraz informacja BIOZ.
Dodatkowo inwestor uzyskał od gestorów sieci: 1) warunki techniczne przyłączenia do kanalizacji deszczowej (pismo Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 21 listopada 2011r., znak: WT/1255/12 - k. 196); 2) umowę o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej (k. 190); 3) warunki przyłączenia do sieci gazowej (pismo (...) Spółki Gazownictwa sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 20 lipca 2012 r., znak: (...)- k. 308). Ponadto, analiza projektów budowlanych prowadzi do stwierdzenia, iż zostały one opracowane i sprawdzone przez osoby mające wymagane uprawnienia budowlane (k. 307, 305, 304, 302, 301, 299, 297, 295, 114-110, 62-55) legitymujące się aktualnymi na dzień opracowania projektu zaświadczeniami o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego (k. 306, 303, 302, 300, 298, 296, 294, 119-115, 62-55).
Dalej, organ wskazał, iż zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu zagospodarowania terenu z przepisami, w tym techniczno- budowlanymi.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, nie podzielił stanowiska organu wojewódzkiego, zgodnie z którym, w niniejszej sprawie zastosowanie znajdą jedynie zapisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., albowiem mimo że ustawodawca co prawda ustalił zasady sytuowania budynku na działce budowlanej, jednakże zasady te nie obowiązują bezwarunkowo, lecz pod jednoznacznie określonym warunkiem - jeżeli z przepisów § 13, 60, 271, 273 lub z przepisów odrębnych nie wynikają inne wymagania (§ 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.). Organ wskazał, iż stosownie do § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. magazyny butli z gazem płynnym o masie do 1.350 kg, odmierzacze tego gazu na stanowisku tankowania pojazdów samochodowych oraz zbiorniki gazu płynnego powinny być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 60m od obiektów użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych wielorodzinnych i zamieszkania zbiorowego. Ustęp 2 powyższego przepisu dopuszcza zmniejszenie o połowę ww. odległości w przypadku: 1) zastosowania ściany oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej co najmniej REI 120, zasłaniającej zbiornik od strony obiektu, z wyjątkiem odległości określonych w ust. 1 pkt 3 i 4; 2) gdy masa składowanego gazu płynnego nie przekracza 440 kg i butle są składowane w kontenerach o konstrukcji ażurowej; 3) zbiorników podziemnych.
Organ zaznaczył, że definicję legalną budynku użyteczności publicznej zawiera § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r., zaliczający do ww. kategorii m.in. budynek przeznaczony na potrzeby usług. W ocenie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego budynkiem użyteczności publicznej jest budynek myjni automatycznej, jako ogólnodostępny, przeznaczony do świadczenia usług nieograniczonej liczbie klientów. Jednocześnie organ odwoławczy odmówił uznania za budynek użyteczności publicznej budynku stacji diagnostycznej z uwagi na brak ogólnej dostępności wynikającej z charakteru czynności kontrolnych/pomiarowych wykonywanych przez uprawnione do tego osoby (diagnostów) oraz samoobsługowej myjni 4-stanowiskowej - wobec nie spełnienia wymagań określonych w art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego stawianych budynkowi (brak wydzielenia z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych - k. 32).
W kontekście ww. wymagań, organ podał, że z projektu zagospodarowania terenu (k. 323) wynika, iż budynek myjni automatycznej zaprojektowany został w odległości 25,00m od zbiorników gazu LPG. Jednocześnie dodał, że zastosowania w niniejszej sprawie nie znajdzie § 124 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. z uwagi na zawarte wyłączenie dotyczące odległości względem budynków użyteczności publicznej. Podobnie, zastosowania nie znajdzie § 124 ust. 2 pkt 2 ww. rozporządzenia z uwagi na okoliczność składowania gazu LPG w zbiornikach, nie zaś w butlach. Odnosząc się zaś do ostatniej okoliczności uzasadniającej zmniejszenie odległości, o której mowa w § 124 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia, tj. zaprojektowania zbiorników gazu LPG jako podziemnych, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wskazał, że nawet gdyby powyższe zbiorniki były zbiornikami podziemnymi, uzasadniałoby to zaprojektowanie budynku myjni automatycznej w odległości co najmniej 30,00m, nie zaś jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie - w odległości 25,00m.
Reasumując, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), (zmieniona decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...)), w zakresie, w jakim zatwierdziła projekt budowlany i udzieliła pozwolenia na budowę budynku myjni automatycznej w odległości 25,00m od zbiorników na gaz LPG wydana została z rażącym naruszeniem art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 11 ust. 1 warunków technicznych w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
Jednocześnie organ odwoławczy nie stwierdził, aby sporne zamierzenie inwestycyjne naruszało wymagania wynikające z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W szczególności Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie dopatrzył się naruszenia § 12 ust. 1 warunków technicznych - z uwagi na zaprojektowanie elewacji budynku stacji diagnostycznej oraz myjni automatycznej w odległości 5,50m od granicy działki nr ew. 30/28 oraz w odległości 7,50m od granicy działki nr ew. 30/36 (projekt zagospodarowania terenu - k. 323). Mając zaś na względzie usytuowanie ww. budynków względem granic działek sąsiednich a także wysokość budynku stacji diagnostycznej (8,40m - k. 313) i budynku myjni automatycznej (4,85m - k. 318) oraz fakt braku zabudowy przy granicy z działką inwestycyjną, organ nie stwierdził, iż zastosowania nie znajdowały § 13, 57 oraz § 60 warunków technicznych. W ocenie organu również zaprojektowane miejsca postojowe nie naruszają § 19 ust. 1 i 2 warunków technicznych oraz postanowień Działu VI ww. rozporządzenia.
Odnosząc się do argumentacji zawartej w odwołaniu S. O. i H. R., organ nadzoru nie stwierdził aby weryfikowana decyzja została wydana z rażącym naruszeniem § 11 warunków technicznych, zgodnie z którym budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien być wznoszony poza zasięgiem zagrożeń i uciążliwości odwołuje się do przepisów odrębnych, którymi w niniejszej sprawie jest rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. Organ powołał się na podane wcześniej ustalenia, że skoro budynek stacji diagnostycznej nie stanowi budynku użyteczności publicznej zastosowanie do ww. obiektu znajdzie § 124 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. określający minimalną odległość zbiorników gazu - 20,00m, która została zachowana.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie podzielił również zarzutu wydania decyzji o pozwoleniu na budowę z rażącym naruszeniem § 209 ust. 2 pkt 3 warunków technicznych.
Niezrozumiałym dla organu odwoławczego był podniesiony w odwołaniu zarzut rażącego naruszenia przez organ stopnia podstawowego § 122 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r., regulującego dopuszczalne sposoby magazynowania gazu płynnego, albowiem bezspornym jest, że sporna inwestycja nie obejmowała realizacji stacji gazu płynnego.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wskazał także na dyspozycję art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, zgodnie z którą, pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
W tym kontekście organ zaznaczył, że z akt sprawy wynika, iż inwestor złożył oświadczenie w dniu 29 marca 2012 r. (k. 238-239) oraz w dniu 22 sierpnia 2012 r. (k. 338), z którego wynika iż dysponuje on prawem wywodzonym ze stosunku zobowiązaniowego - umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., nr 205/2011, która dołączona została do ww. oświadczeń (k. 234-236, k. 333-336). Z treści umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., dotyczącej działki nr ew. (...), wynika zaś, że wydzierżawiający udostępnił inwestorowi ww. nieruchomość dla celów stacji tankowania pojazdów gazem, zastrzegając, że obiekty budowlane wykonane zostaną techniką konstrukcji lekkiej, łatwej do zdemontowania, a więc nie będą trwale związane z gruntem, zaś plac zostanie utwardzony łatwo rozbieralną nawierzchnią (§ 5).
Organ wskazał, że analiza orzecznictwa sądów administracyjnych prowadzi do wniosku, iż cecha trwałego związania z gruntem sprowadza się do posadowienia obiektu na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie na inne miejsce. Mając na uwadze powyższe, stwierdził, że zarówno budynek stacji diagnostycznej (k. 289, 293, 313), budynek myjni automatycznej (k. 289, 318), zadaszenie (k. 281-282, 310) oraz samoobsługowa myjnia 4-stanowiskowa z kontenerem (k. 29, 53) posadowione zostały na fundamentach, zagłębionych w gruncie co najmniej 1,00m, co wyklucza uznanie ww. obiektów budowlanych za nie związane trwale z gruntem. Powyższe, w sytuacji gdy umowa dzierżawy zezwala jedynie na usytuowanie obiektów nie związanych trwale z gruntem, oznacza w jego ocenie, że inwestor nie posiadał prawa do dysponowania na cele budowlane działką nr ew. (...). Decyzja o pozwoleniu na budowę wydana została więc z rażącym naruszeniem art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego (z uwagi na brak uprawnień wynikających z umowy dzierżawy) oraz 7 oraz 77 § 1 k.p.a. nakładających na organ administracji obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w oparciu o zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy, z uwagi na pominięcie przez organ stopnia podstawowego treści umowy dzierżawy.
Ponadto, organ odwoławczy zauważył, że stosownie do art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego postępowanie w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę jest postępowaniem wnioskowym, organ zatem nie może z urzędu udzielić pozwolenia na budowę, lecz wymagany jest wniosek inwestora.
Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, organ stwierdził, że wnioskiem z dnia 30 marca 2012 r. (k. 240) inwestor wystąpił do organu administracji architektoniczno-budowlanej o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na działce nr ew.(...), tymczasem decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r., nr 115/12, Prezydent Miasta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę także na działce nr ew. (...), a więc nieobjętej wnioskiem inwestora. Takie zaś postępowanie, w jego ocenie, pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, a co za tym idzie musi być uznane za rażące naruszenie ww. przepisu, dające podstawę do stwierdzenia nieważności rozstrzygnięcia na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
W konkluzji, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśnił, co należy rozumieć pod pojęciem "rażącego naruszenia prawa", oraz wskazał, że stwierdzone naruszenia art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z art. 7, 77 § 1 oraz art. 80 K.p.a., art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 11 ust. 1 warunków technicznych w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. oraz art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, nie budzą wątpliwości.
Odwołując się do treści § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. zaznaczył, że głównym jego zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa dla obiektów w nim wskazanych. W sytuacji awarii, wybuchu lub pożaru skutki takiego zdarzenia zaistnieją bez względu na to, czy w pierwszej kolejności wybudowano stację paliw, czy inne obiekty w sąsiedztwie tej stacji. Ochrona takich wartości jak zdrowie, życie i mienie obywateli (gwarantowanych przez ustawę zasadniczą) przesądza, iż stwierdzone rażące naruszenie prawa, tj. art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. przejawia zdecydowanie większą wagę, aniżeli stabilność decyzji o pozwoleniu na budowę.
Analogicznie, także naruszenie art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z art. 7, 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a., a w konsekwencji art. 64 ust. 2 Konstytucji RP, również nie budzi wątpliwości. Podkreślenia bowiem wymaga, że skutki, jakie może wywołać decyzja zatwierdzająca projekt budowlany przewidujący prace budowlane sprzeczne z konstytucyjnym prawem własności, są niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności. Ponadto utrzymanie kontrolowanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji, byłoby wyrazem pobłażliwości dla społecznie nagannej i niepożądanej z punktu widzenia państwa prawnego tendencji nierespektowania obowiązującego porządku prawnego.
Jednocześnie Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie stwierdził, aby decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), (zmieniona decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...),), została dotknięta inną, poza określoną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., kwalifikowaną wadą, przemawiającą za stwierdzenie jej nieważności.
Skargę na powyższą decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) grudnia 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyli J. C. i M. C., wnosząc o jej uchylenie.
Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie: art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., art. 32 ust. 4 pkt 2 i art. 35 Prawa budowlanego oraz § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
W uzasadnieniu skargi skarżący wskazali, iż spełnili wymóg określony w art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, złożyli bowiem oświadczenie o posiadanym prawie do działki nr (...), dysponując umową dzierżawy nr 205/2011 zawartą w dniu 1 grudnia 2011 r. z Miastem (...). Ponadto, zaznaczyli, że posiadali zawarte umowy przedwstępne zobowiązujących spadkobierców właścicieli działki nr (...) o pow. 0,1821 ha do przeniesienia własności ww. działki na J. i M.C. Przedmiotowa nieruchomość na mocy decyzji z dnia (...) listopada 1977 r., znak (...) została wywłaszczona na cele publiczne dotychczas nie realizowane. Wobec powyższego nieruchomość oznaczona w ewidencji gruntów jako działka nr (...) została zwrócona poprzednim współwłaścicielom, a ww. umowa dzierżawy na mocy art. 138 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wygasła z dniem 7 września 2013 r. Obecnie zaś skarżący są właścicielami udziałów w wysokości 24/32 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości. W chwili złożenia oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane byli oni stroną ww. umowy dzierżawy. Umowa ta dopuszczała możliwość wzniesienia przez skarżących obiektów nie będących trwale związanych z gruntem. Skarżący zaznaczyli, że skoro ten sam organ administracji jest stroną umowy dzierżawy oraz decydentem wydającym decyzję zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę to przyjąć należy, że organ ten uznał, iż postanowienia umowy dzierżawy nieruchomości oznaczonej jako działka o nr ewidencyjnym (...) są wystarczające do tego aby można było na niej wznieść obiekt w postaci myjni samochodowej i stacji diagnostycznej. W związku z powyższym, w ocenie strony, nieuprawnione jest twierdzenie, o naruszeniu konstytucyjnego prawa własności.
J. C. i M. C. stwierdzili także, iż w ich ocenie, budynek myjni automatycznej i samoobsługowa myjnia czterostanowiskowa nie są obiektami trwale związanymi z gruntem, albowiem w istocie pod tymi obiektami znajduje się utwardzenie podobne do fundamentu, ww. obiekty nie są trwale przytwierdzone do gruntu i mogą być w każdej chwili zdemontowane przy pomocy połączeń śrubowych (sposób połączenia przedstawiony został na zdjęciach dołączonych do skargi).
Skarżący podnieśli nadto, iż budynek myjni automatycznej nie może być traktowany jako ogólnodostępny przeznaczony do świadczenia usług niegraniczonej liczbie klientów. Obiekt ten podobnie jak obiekt stacji diagnostycznej jest przeznaczony do ściśle określonego grona użytkowników tj. dysponentów pojazdów samochodowych. Wprowadzenie rozróżnienia na obiekt użyteczności publicznej - myjnia automatyczna i obiekt inny niż obiekt użyteczności publicznej - stacja diagnostyczna jest z założenia błędne. Zarówno do myjni jak i do stacji diagnostycznej dostęp mają właściciele, posiadacze i użytkownicy pojazdów mechanicznych. Nie ma wymogu zarówno dla stacji diagnostycznej jak i dla myjni automatycznej żeby klientami byli tylko właściciele pojazdów mechanicznych. W myjni i na stacji diagnostycznej świadczony jest wielowariantowy zakres usług tzn. programy mycia, odkurzania czyszczenia itp. pojazdów, a na stacji diagnostycznej oprócz przeglądów technicznych, przeglądy okresowe, ustawianie zbieżności, usuwanie drobnych usterek technicznych itd. W obu przypadkach usługi są odpłatne według przyjętego cennika i nie podlegają negocjacji. Powyższe wskazuje, że przyjęcie przez organ, iż budynek stacji diagnostycznej nie jest budynkiem użyteczności publicznej implikuje przyjęcie, że obiekt myjni automatycznej również winien być uznany za obiekt nie posiadający przymiotu użyteczności publicznej. Dodatkowo, skoro myjnia automatyczna nie jest trwale powiązana z gruntem, trudno jest przyjąć, że spełnia cechy budynku o jakim mowa w przytoczonym przez organ wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2010 r.
Strona skarżąca uznała również, iż nie do przyjęcia jest stanowisko organu odwoławczego, iż nastąpiło rażące naruszenie art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w związku z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia, albowiem Prezydent Miasta (...) zatwierdzając projekt budowlany i wydając pozwolenia na budowę opierał się na uzgodnieniach poczynionych przez skarżących z rzeczoznawcą z zakresu zabezpieczeń przeciwpożarowych. Nadto, z art. 35 Prawa budowlanego nie wynika, aby organ rozpatrywał merytorycznie, czy opinia, uzgodnienie jest prawidłowo sporządzona.
Odnosząc się do objęcia przez Prezydenta Miasta (...) decyzją nr (...) działki o nr ewidencyjnym (...), skarżący wskazali, że zarówno w oświadczeniu o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane jak i w projekcie budowlany wskazana została ww. nieruchomość, co jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę również na ww. działce.
W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.
Pismem z dnia 18 kwietnia 2013 r. uczestnik postępowania Z. C. przedstawił swój pogląd w sprawie, podzielając stanowisko prezentowane przez organ odwoławczy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w prowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwana dalej p.p.s.a.).
Biorąc pod uwagę powyższe kryteria Sąd doszedł do przekonania, że skarga zasługiwała częściowo na uwzględnienie, jednakże nie w stopniu, który uzasadniałby uchylenie zaskarżonej decyzji.
Na wstępie wskazać należy, że zaskarżona decyzja wydana została w szczególnym trybie postępowania, w przedmiocie stwierdzenia nieważności. Postępowanie takie prowadzone na podstawie art. 156 § 1 k.p.a. jest nadzwyczajnym trybem postępowania i stanowi wyłom od zasady stabilności decyzji, stąd też ustalenie podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji musi być niewątpliwe. Celem postępowania nieważnościowego nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, lecz przeprowadzenie weryfikacji ostatecznej decyzji z jednego tylko punktu widzenia, a mianowicie, czy decyzja jest dotknięta jedną z wad kwalifikowanych wskazanych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Organ prowadzący postępowanie w sprawie nieważności decyzji nie jest kompetentny do rozstrzygania sprawy co do meritum. W postępowaniu prowadzonym w trybie nadzoru o stwierdzenie nieważności organ ma obowiązek rozpatrywać sprawę w granicach określonych w art. 156 § 1 k.p.a., to znaczy nie może rozpatrywać sprawy co do istoty, jak w postępowaniu odwoławczym (por. wyrok NSA z dnia 28 maja 1985 r., sygn. akt I SA 89/85, publ. ONSA 1985, Nr 1, poz. 30). Organ orzeka wyłączenie kasacyjnie, stwierdzając nieważność decyzji albo jej niezgodność z prawem, a w przypadku braku przesłanek takiego orzeczenia odmawia stwierdzenia nieważności decyzji. Organ nadzoru jest w tym przypadku kontrolerem prawidłowości samej decyzji administracyjnej.
Wśród przesłanek enumeratywnie wymienionych, w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. jest rażące naruszenie prawa, które określa się jako oczywiste naruszenie przepisu prawa, a przy tym takie, które koliduje z zasadą praworządnego działania organów administracji publicznej w demokratycznym państwie prawnym. Obowiązkiem organu badającego ważność decyzji w aspekcie przesłanki rażącego naruszenia prawa jest wyraźne ustalenie, który konkretny przepis został naruszony, przy czym, rozpoznając sprawę w omawianym trybie, organ orzekający bierze pod uwagę stan faktyczny i prawny obowiązujący w dacie wydania weryfikowanej decyzji. Oczywistość naruszenia polega na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną, a więc chodzi o sytuację, gdy istnienie tej sprzeczności da się ustalić poprzez proste ich zestawienie (zob. wyroki: WSA w Warszawie z dnia 21 grudnia 2005 r., sygn. akt VII SA/Wa 706/05, Lex nr 196278, Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lutego 2005 r., sygn. akt OSK 1134/04, Lex nr 165717).
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się ponadto, iż o rażącym naruszeniu prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze - skutki, które wywołuje decyzja. Skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo, to skutki gospodarcze lub społeczne, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji jako aktu wydanego przez organy praworządnego państwa (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 2 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 2226/10, Lex nr 824448, z dnia 20 października 2010 r., sygn. akt II OSK 1614/09, Lex nr 746680).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że prawidłowo organ nadzorczy przeanalizował i ocenił weryfikowane w postępowaniu nieważnościowym decyzje Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...) oraz z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), uznając, iż dotknięte są kwalifikowaną wadą prawną określoną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
Pozwolenie na budowę, jako decyzja w przedmiocie uprawnienia inwestora do budowy określonego obiektu budowlanego, może być wydana wyłącznie na wniosek inwestora (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 lutego 1989 r., sygn. akt IV SA116/89, LEX nr 951717).
Zgodnie z art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania weryfikowanych decyzji, pozwolenie na budowę mogło być wydane wyłącznie temu kto złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Jak wskazał Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, ustalenia te Sąd przyjmuje za swoje, z akt sprawy wynika, że wnioskiem z dnia 30 marca 2012 r. inwestor wystąpił do organu administracji architektoniczno-budowlanej o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na działce nr ew. (...), tymczasem decyzją z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), Prezydent Miasta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę także na działce nr ew. (...), a więc nieobjętej wnioskiem inwestora. Ponadto zaznaczyć należy, iż wniosek z dnia 22 sierpnia 2012 r., w przedmiocie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę, także dotyczył działki nr ew. (...).
W ocenie Sądu, prawidłowo więc uznał Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, iż stanowiło to o rażącym naruszeniu art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego. Organ architektoniczno-budowlany, w sytuacji gdy przepis nakazuje działać na wniosek nie może działać z urzędu. Nie można przyjąć zaś, tak jak to uczynili skarżący, że wskazanie w oświadczeniu o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane oraz w projekcie budowalnym nieruchomości o nr ew. (...), jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę również na ww. działce. Okoliczność ta nie może także konwalidować braku wskazania we wniosku o pozwolenie na budowę określonej nieruchomości.
Stosownie natomiast do art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W myśl art. 3 pkt 11 Prawa budowlanego, przez prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych.
Jak wynika z akt administracyjnych sprawy, inwestor złożył oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane do wniosku o pozwolenie na budowę w dniu 29 marca 2012 r. oraz do wniosku o zmianę decyzji o pozwoleniu na budowę w dniu 22 sierpnia 2012 r., z którego wynika iż dysponuje on prawem wywodzonym ze stosunku zobowiązaniowego - umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., nr (...), która dołączona została do ww. oświadczeń.
Z treści umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., dotyczącej działki nr ew. (...), wynika zaś, że wydzierżawiający udostępnił inwestorowi ww. nieruchomość dla celów stacji tankowania pojazdów gazem, zastrzegając, że obiekty budowlane wykonane zostaną techniką konstrukcji lekkiej, łatwej do zdemontowania, a więc nie będą trwale związane z gruntem, zaś plac zostanie utwardzony łatwo rozbieralną nawierzchnią (§ 5).
Inwestor tymczasem, pobudował obiekty – budynek stacji diagnostycznej, budynek myjni automatycznej, zadaszenie oraz samoobsługową myjnię 4-stanowiskową z kontenerem – posadawiając je na fundamentach, zagłębionych w gruncie co najmniej 1,00m, co wyklucza uznanie ww. obiektów budowlanych za nie związane trwale z gruntem.
Zaznaczyć należy, iż o tym, czy obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem świadczy jego posadowienie, które powinno zapewnić stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie w inne miejsce (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 czerwca 2013 r., sygn. akt II OSK 440/12).
Sposób przytwierdzenia budynku myjni automatycznej i samoobsługowej, mimo że pod tymi obiektami znajduje się utwardzenie podobne do fundamentu i są przytwierdzone przy pomocy połączeń śrubowych, pozwalając w każdej chwili na ich zdemontowanie, nie powoduje, że obiektów tych nie można uznać za nie trwale związane z gruntem. Z całą pewnością należy je uznać za trwale posadowione, albowiem odporne są na działanie czynników zewnętrznych, mogących je zniszczyć lub spowodować przesunięcie.
Skoro z umowy dzierżawy wynikało, że inwestor mógł realizować obiekty, których cechą nie będzie trwałe związanie z gruntem, fakt ich zrealizowania, w sposób niezgodny z umową, świadczy, że inwestor nie legitymował się prawem do dysponowania nieruchomością, tj. działką nr ew. (...), na cele budowlane.
Przekroczenie zakresu udzielonej zgody poprzez przedstawienie projektu budowlanego rozszerzającego przyznane uprawnienie, stanowi o nieposiadaniu przez inwestora prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2007 r., sygn. akt VII SA/Wa 1359/07).
Mając powyższe na względzie, słusznie zatem Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że decyzja o pozwoleniu na budowę wydana została z rażącym naruszeniem art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego oraz 7 oraz 77 § 1 k.p.a., nakładających na organ administracji obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w oparciu o zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy, z uwagi na pominięcie przez organ stopnia podstawowego treści umowy dzierżawy. Należy powtórzyć za organem, iż orzecznictwo sądowo-administracyjne dopuszcza możliwość przypisania decyzji wady nieważności w przypadku ujawnienia rażącego naruszenia przepisów proceduralnych (art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a.), jeśli to naruszenie pozostaje w związku z ostatecznym rozstrzygnięciem sprawy (zob. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2008 r., sygn. akt IV SA/Wa 2608/07; z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt VII SA/Wa 2176/12).
W ocenie Sądu, oczywistość stwierdzonego naruszenia art. 32 ust 4 pkt 2 Prawa budowlanego, będącego przepisem bezwzględnie obowiązującym nie budzi wątpliwości. Również skutki, jakie może wywołać decyzja zatwierdzająca projekt budowlany przewidujący, w części, prace budowlane sprzeczne z konstytucyjnym prawem własności, są niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności. Ponadto utrzymanie kontrolowanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji, byłoby wyrazem pobłażliwości dla społecznie nagannej i niepożądanej z punktu widzenia państwa prawnego tendencji nierespektowania obowiązującego porządku prawnego.
Wbrew twierdzeniu skarżących, nie można uznać, że skoro ten sam organ administracji był stroną umowy dzierżawy oraz decydentem wydającym decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę, to należy przyjąć, że organ ten uznał, iż postanowienia umowy dzierżawy dla nieruchomości nr ew. (...), są wystarczające do tego aby można było wznieść obiekt w postaci myjni samochodowej i stacji diagnostycznej. Przepis art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, jak wyżej wskazano, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym i ewentualna okoliczność uznania, lub błędnego uznania umowy dzierżawy, nie może stanowić usprawiedliwienia, za działanie wbrew obowiązującej normie.
Jak również wyżej wskazano, organ nadzoru bierze pod uwagę stan faktyczny i prawny obowiązujący w dacie wydania weryfikowanej decyzji. Bez znaczenia więc dla zasadności podjętego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego rozstrzygnięcia jest okoliczność, że w dacie wydania decyzji z dnia (...) grudnia 2013 r. skarżący byli już właścicielami nieruchomości (w całości lub części), na których posadowione są naniesienia budowlane. Z faktu zaś, że ówcześni współwłaściciele nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) zawierając umowy zobowiązaniowe do przeniesienia własności swoich udziałów zgadzali się tym samym na to, iż przedmiotowa nieruchomość zostanie wykorzystana w sposób zgodny z wolą nowego właściciela, nie można wywieść, iż takowa domniemana zgoda może stanowić o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zawarte umowy przedwstępne nie zezwalały w swojej treści na prowadzenie prac na nieruchomości, a co najważniejsze nie mogły stanowić dokumentu, o jakim mowa w art. 3 pkt 11 Prawa budowlanego.
Sąd nie podzielił natomiast stanowiska organu, iż decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), (zmieniona decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...)), w zakresie, w jakim zatwierdziła projekt budowlany i udzieliła pozwolenia na budowę budynku myjni automatycznej w odległości 25,00m od zbiorników na gaz LPG wydana została z rażącym naruszeniem art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 11 ust. 1 warunków technicznych w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie. A to z tego względu, iż budynku myjni automatycznej, podobnie jak budynku stacji diagnostycznej oraz samoobsługowej myjni czterostanowiskowej, nie zakwalifikował do kategorii budynków użyteczności publicznej.
Powołane orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2010 r., sygn. akt II OSK 31/09, jest jednostkowe i jest stanowiskiem Sądu w konkretnej sprawie, co nie może uzasadniać i stanowić podstawy do uznania, że doszło do rażącego naruszenia prawa, w niniejszej sprawie. Tym bardziej, mając na względzie charakter postępowania nadzwyczajnego w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji, gdzie podstawą do wyeliminowania decyzji może stanowić jedynie oczywistość naruszenia polegająca na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną. Problematyka wykładni przepisów nie może być bowiem rozstrzygana w postępowaniu w przedmiocie stwierdzenia nieważności.
Jednocześnie Sąd nie stwierdził, poza wskazanymi naruszeniami, przyjmując stanowisko organu zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, aby weryfikowane decyzje Prezydenta Miasta (...), zostały wydane z naruszeniem innych przepisów, skutkującym koniecznością stwierdzenia ich nieważności z powodu rażącego naruszenia prawa, również w tym zakresie, a także aby dotknięte były pozostałymi kwalifikowanymi wadami prawnymi określonymi w art. 156 § 1 k.p.a.
W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę jako nieuzasadnioną oddalił.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Agnieszka Wilczewska-Rzepecka /sprawozdawca/Bożena Więch-Baranowska /przewodniczący/
Maria Tarnowska
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Więch - Baranowska, Sędzia WSA Maria Tarnowska, Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska – Rzepecka (spr.), Protokolant spec. Agnieszka Wrzodak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2014 r. sprawy ze skargi J. C. i M. C. s.c. w Z. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) grudnia 2013 r. znak: (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji skargę oddala.
Uzasadnienie
Wojewoda (...) decyzją z dnia (...) października 2013 r., znak: (...), na podstawie art. 125 § 1 i art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, zwana dalej k.p.a.), oraz art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. nr. 243, poz. 1623 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku Z. C., odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej (...) s.c. J. C., M. C. pozwolenia na budowę myjni samochodowej automatycznej, myjni samochodowej bezdotykowej 4-stanowiskowej z kontenerem, stacji diagnostycznej, przyłączy: wodociągowego, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej (poza pasem drogowym ul. (...)), elektrycznego (zalicznikowego) wraz z utwardzeniem terenu na działkach nr ew. (...), (...) (zmienionej decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...), znak: (...)).
Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli Z. C., S. O, H. R. – wspólnicy spółki cywilnej "[...]".
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia (...) grudnia 2013 r., znak: (...) na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., po rozpatrzeniu odwołań Z. C., S. O, H. R, uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody (...) z dnia (...) października 2013 r. w całości oraz stwierdził nieważność decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...), i poprzedzającej ww. rozstrzygnięcie decyzji Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...).
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy stwierdził, iż zaskarżona decyzja Wojewody (...) z dnia (...) października 2013 r. zapadła z naruszeniem art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w zw. art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 89 k.p.a., art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w związku z § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 ze zm.) w związku z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. nr 243, poz. 2063 ze zm.), polegającym na niezastosowaniu ww. przepisów.
Organ nadzoru wskazał, iż decyzją z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), Prezydent Miasta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił "(...)" s.c. J. C., M. C. pozwolenia na budowę myjni samochodowej automatycznej, myjni samochodowej bezdotykowej 4-stanowiskowej z kontenerem, stacji diagnostycznej, przyłączy: wodociągowego, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej (poza pasem drogowym ul. (...)), elektrycznego (zalicznikowego) wraz z utwardzeniem terenu na działkach nr ew. (...), (...) (Projekt zagospodarowania terenu, pkt II/3.1 - k. 211). Następnie, decyzją z dnia (...) września 2012 r., nr (...), Prezydent Miasta (...) zatwierdził zamienny projekt budowlany. Jak wynika z dokumentacji projektowej zatwierdzone ww. rozstrzygnięciem zmiany obejmowały: 1) zmianę wymiarów budynku stacji diagnostycznej (co spowodowało zmniejszenie powierzchni zabudowy — pierwotnie: 113,50m , po zmianie: 110,06m - k. 325) wraz z zewnętrznym stanowiskiem do pomiarów akustycznych; 2) zmianę wymiarów budynku myjni automatycznej (co spowodowało zwiększenie powierzchni zabudowy - pierwotnie: 64,20m2, po zmianie 67,39m2 - k. 325); 3) lokalizację zadaszenia parkingowego (o powierzchni zabudowy 8,1 m2 - k. 325) - Projekt budowlany, pkt I/2 - Zakres opracowania - k. 326; pkt II/1.3 - k. 325; projekt zagospodarowania terenu - k. 323.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego zaznaczył, iż w myśl art. 35 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdził, iż teren na którym zaprojektowana została sporna inwestycja objęty był zapisami uchwały Rady Miejskiej w (...) z dnia (...) czerwca 2006 r., nr (...) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta (...) (Dz. Urz. Woj. (...) z 2006 r., nr (...), poz. (...)). Powyższy akt dla obszaru oznaczonego symbolem 10.45U, na którym znajdują się działki inwestycyjne, określił jako funkcję zabudowy - usługi (§ 46 ust. 2 pkt 1 mpzp), dopuszczając wprowadzenie indywidualnych budynków usługowych z uwzględnieniem możliwości wyeksponowania ich elewacji dostrzeganych z drogi głównej w ciągu ul. Al.(...) (§ 46 ust. 2 pkt 2 lit a mpzp) oraz budowę nowych elementów sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, w tym: sieci i przyłączy wodociągowych, kanalizacyjnych, elementów kanalizacji deszczowej, gazowych, ciepłowniczych, stacji transformatorowych, sieci i przyłączy energetycznych, central telefonicznych, sieci i przyłączy telekomunikacyjnych (§ 46 ust. 2 pkt 2 lit. b mpzp). W zakresie zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego mpzp określił powierzchnię biologicznie czynną (minimum 20% powierzchni działki - § 46 ust. 2 pkt 3 lit. a mpzp), dopuszczając wprowadzenie jako paliw gazu i oleju opałowego (§ 46 ust. 2 pkt 3 lit. b mpzp). Określając wymagania wynikające z potrzeb kształtowania publicznych mpzp dopuścił: stosowanie tablic informacyjnych i reklamowych powiązanych z elewacją frontową umieszczonych do wysokości stropu I kondygnacji nadziemnej (§ 46 ust. 2 pkt 5 lit a mpzp); zastosowanie indywidualnie ukształtowanego ogrodzenia na pełnym obrysie działki (§ 46 ust. pkt 5 lit b mpzp); ujednolicenie zagospodarowania placów przedwejściowych albo chodnika przed elewacją frontową elementami małej architektury, m.in. ławkami i murkami, oświetleniem oraz terenami do parkowania (§ 46 ust. 2 pkt 5 lit c mpzp). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustalił także: nieprzekraczalne linie zabudowy (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. a mpzp); geometrię dachu - dopuszczono dachy płaskie (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. b mpzp); maksymalną wysokość zabudowy - do 10,00m (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. c mpzp); obowiązek zapewnienia miejsc parkingowych - dla pojazdów stałych użytkowników oraz dla użytkowników okresowych na wydzielonym parkingu o wielkości dostosowanej do potrzeb (§ 46 ust. 2 pkt 6 lit. d mpzp).
Mając na uwadze ww. ustalenia, organ wskazał, iż sporne zamierzenie inwestycyjne nie narusza ustaleń mpzp, w szczególności odnośnie do: 1) dopuszczalnej funkcji zabudowy; 2) zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; 3) powierzchni biologicznie czynnej (obliczonej stosownie do § 3 ust. 2 pkt 19 mpzp) - wynoszącej 20,97% (powierzchnia zieleni/powierzchnia terenu działki x 100% - k. 206); 4) dopuszczalnego paliwa; 5) nieprzekraczalnych linii zabudowy (projekt zagospodarowania terenu - k. 324); 6) geometrii dachu (k. 31-32, 289); 7) wysokości zabudowy (k. 31-32, 289); 8) miejsc parkingowych (projekt zagospodarowania terenu - k. 324).
Następnie, organ nadzoru podniósł, iż art. 35 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego wymaga sprawdzenia przez organ architektoniczno-budowlany kompletności projektu budowlanego i posiadania wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji BIOZ, a także zaświadczeń potwierdzających wpis osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego. Ponadto organ wydający pozwolenie na budowę zobligowany jest sprawdzić czy sprawdzenia projektu budowlanego, wówczas gdy jest to wymagane, dokonała osoba posiadająca wymagane uprawnienia budowlane i legitymująca się zaświadczeniem, o którym mowa wyżej (art. 35 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego).
W tym kontekście, organ podał, że w dokumentacji projektowej znajdują się: 1) uzgodnienie ZUDP z dnia 16 marca 2012 r., nr 56/2012 (k. 204); 2) decyzja Zarządu Dróg Grodzkich w (...) z dnia 19 marca 2012r., znak: (...); zezwalająca na lokalizację w pasie drogowym przyłącza kanalizacji deszczowej; 3) uzgodnienie budowy przyłącza kanalizacji deszczowej w pasie drogowym (pismo Zarządu Dróg Grodzkich w (...) z dnia 20 marca 2012 r., znak: (...) - k. 194); 4) decyzja Zarządu Dróg Grodzkich w (...) z dnia 25 stycznia 2012 r., znak: 9...) zezwalająca na lokalizację zjazdu (k. 193); 5) decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) marca 2012 r., znak: (...); umarzająca postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (k. 191); 6) opinia ZUDP z dnia 24 sierpnia 2012 r., znak: (...) (k. 322); 7) decyzja Zarządu Dróg Grodzkich z dnia (...) sierpnia 2012 r., znak: (...); zezwalającą na lokalizację przyłącza gazowego w pasie drogowym (k. 321); a także uzgodnienia: 1) rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych - k. 292 - zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej - Dz. U. Nr 121, poz. 1137 ze zm.; 2) rzeczoznawcy ds. bhp i ergonomii pracy - k. 203, 292 - zgodnie z § 14 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007r. w sprawie rzeczoznawców do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz. U. Nr 247, poz. 1835 ze zm.; 3) rzeczoznawcy ds. sanitarnohigienicznych - k. 203, 292 - zgodnie z § 17-20 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie rzeczoznawców do spraw sanitarnohigienicznych - Dz. U. Nr 210, poz. 1792; oraz informacja BIOZ.
Dodatkowo inwestor uzyskał od gestorów sieci: 1) warunki techniczne przyłączenia do kanalizacji deszczowej (pismo Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 21 listopada 2011r., znak: WT/1255/12 - k. 196); 2) umowę o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej (k. 190); 3) warunki przyłączenia do sieci gazowej (pismo (...) Spółki Gazownictwa sp. z o.o. z siedzibą w (...) z dnia 20 lipca 2012 r., znak: (...)- k. 308). Ponadto, analiza projektów budowlanych prowadzi do stwierdzenia, iż zostały one opracowane i sprawdzone przez osoby mające wymagane uprawnienia budowlane (k. 307, 305, 304, 302, 301, 299, 297, 295, 114-110, 62-55) legitymujące się aktualnymi na dzień opracowania projektu zaświadczeniami o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego (k. 306, 303, 302, 300, 298, 296, 294, 119-115, 62-55).
Dalej, organ wskazał, iż zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu zagospodarowania terenu z przepisami, w tym techniczno- budowlanymi.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, nie podzielił stanowiska organu wojewódzkiego, zgodnie z którym, w niniejszej sprawie zastosowanie znajdą jedynie zapisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., albowiem mimo że ustawodawca co prawda ustalił zasady sytuowania budynku na działce budowlanej, jednakże zasady te nie obowiązują bezwarunkowo, lecz pod jednoznacznie określonym warunkiem - jeżeli z przepisów § 13, 60, 271, 273 lub z przepisów odrębnych nie wynikają inne wymagania (§ 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.). Organ wskazał, iż stosownie do § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. magazyny butli z gazem płynnym o masie do 1.350 kg, odmierzacze tego gazu na stanowisku tankowania pojazdów samochodowych oraz zbiorniki gazu płynnego powinny być usytuowane w odległości nie mniejszej niż 60m od obiektów użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych wielorodzinnych i zamieszkania zbiorowego. Ustęp 2 powyższego przepisu dopuszcza zmniejszenie o połowę ww. odległości w przypadku: 1) zastosowania ściany oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej co najmniej REI 120, zasłaniającej zbiornik od strony obiektu, z wyjątkiem odległości określonych w ust. 1 pkt 3 i 4; 2) gdy masa składowanego gazu płynnego nie przekracza 440 kg i butle są składowane w kontenerach o konstrukcji ażurowej; 3) zbiorników podziemnych.
Organ zaznaczył, że definicję legalną budynku użyteczności publicznej zawiera § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r., zaliczający do ww. kategorii m.in. budynek przeznaczony na potrzeby usług. W ocenie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego budynkiem użyteczności publicznej jest budynek myjni automatycznej, jako ogólnodostępny, przeznaczony do świadczenia usług nieograniczonej liczbie klientów. Jednocześnie organ odwoławczy odmówił uznania za budynek użyteczności publicznej budynku stacji diagnostycznej z uwagi na brak ogólnej dostępności wynikającej z charakteru czynności kontrolnych/pomiarowych wykonywanych przez uprawnione do tego osoby (diagnostów) oraz samoobsługowej myjni 4-stanowiskowej - wobec nie spełnienia wymagań określonych w art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego stawianych budynkowi (brak wydzielenia z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych - k. 32).
W kontekście ww. wymagań, organ podał, że z projektu zagospodarowania terenu (k. 323) wynika, iż budynek myjni automatycznej zaprojektowany został w odległości 25,00m od zbiorników gazu LPG. Jednocześnie dodał, że zastosowania w niniejszej sprawie nie znajdzie § 124 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. z uwagi na zawarte wyłączenie dotyczące odległości względem budynków użyteczności publicznej. Podobnie, zastosowania nie znajdzie § 124 ust. 2 pkt 2 ww. rozporządzenia z uwagi na okoliczność składowania gazu LPG w zbiornikach, nie zaś w butlach. Odnosząc się zaś do ostatniej okoliczności uzasadniającej zmniejszenie odległości, o której mowa w § 124 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia, tj. zaprojektowania zbiorników gazu LPG jako podziemnych, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wskazał, że nawet gdyby powyższe zbiorniki były zbiornikami podziemnymi, uzasadniałoby to zaprojektowanie budynku myjni automatycznej w odległości co najmniej 30,00m, nie zaś jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie - w odległości 25,00m.
Reasumując, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), (zmieniona decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...)), w zakresie, w jakim zatwierdziła projekt budowlany i udzieliła pozwolenia na budowę budynku myjni automatycznej w odległości 25,00m od zbiorników na gaz LPG wydana została z rażącym naruszeniem art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 11 ust. 1 warunków technicznych w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
Jednocześnie organ odwoławczy nie stwierdził, aby sporne zamierzenie inwestycyjne naruszało wymagania wynikające z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W szczególności Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie dopatrzył się naruszenia § 12 ust. 1 warunków technicznych - z uwagi na zaprojektowanie elewacji budynku stacji diagnostycznej oraz myjni automatycznej w odległości 5,50m od granicy działki nr ew. 30/28 oraz w odległości 7,50m od granicy działki nr ew. 30/36 (projekt zagospodarowania terenu - k. 323). Mając zaś na względzie usytuowanie ww. budynków względem granic działek sąsiednich a także wysokość budynku stacji diagnostycznej (8,40m - k. 313) i budynku myjni automatycznej (4,85m - k. 318) oraz fakt braku zabudowy przy granicy z działką inwestycyjną, organ nie stwierdził, iż zastosowania nie znajdowały § 13, 57 oraz § 60 warunków technicznych. W ocenie organu również zaprojektowane miejsca postojowe nie naruszają § 19 ust. 1 i 2 warunków technicznych oraz postanowień Działu VI ww. rozporządzenia.
Odnosząc się do argumentacji zawartej w odwołaniu S. O. i H. R., organ nadzoru nie stwierdził aby weryfikowana decyzja została wydana z rażącym naruszeniem § 11 warunków technicznych, zgodnie z którym budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien być wznoszony poza zasięgiem zagrożeń i uciążliwości odwołuje się do przepisów odrębnych, którymi w niniejszej sprawie jest rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. Organ powołał się na podane wcześniej ustalenia, że skoro budynek stacji diagnostycznej nie stanowi budynku użyteczności publicznej zastosowanie do ww. obiektu znajdzie § 124 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. określający minimalną odległość zbiorników gazu - 20,00m, która została zachowana.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie podzielił również zarzutu wydania decyzji o pozwoleniu na budowę z rażącym naruszeniem § 209 ust. 2 pkt 3 warunków technicznych.
Niezrozumiałym dla organu odwoławczego był podniesiony w odwołaniu zarzut rażącego naruszenia przez organ stopnia podstawowego § 122 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r., regulującego dopuszczalne sposoby magazynowania gazu płynnego, albowiem bezspornym jest, że sporna inwestycja nie obejmowała realizacji stacji gazu płynnego.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wskazał także na dyspozycję art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, zgodnie z którą, pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
W tym kontekście organ zaznaczył, że z akt sprawy wynika, iż inwestor złożył oświadczenie w dniu 29 marca 2012 r. (k. 238-239) oraz w dniu 22 sierpnia 2012 r. (k. 338), z którego wynika iż dysponuje on prawem wywodzonym ze stosunku zobowiązaniowego - umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., nr 205/2011, która dołączona została do ww. oświadczeń (k. 234-236, k. 333-336). Z treści umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., dotyczącej działki nr ew. (...), wynika zaś, że wydzierżawiający udostępnił inwestorowi ww. nieruchomość dla celów stacji tankowania pojazdów gazem, zastrzegając, że obiekty budowlane wykonane zostaną techniką konstrukcji lekkiej, łatwej do zdemontowania, a więc nie będą trwale związane z gruntem, zaś plac zostanie utwardzony łatwo rozbieralną nawierzchnią (§ 5).
Organ wskazał, że analiza orzecznictwa sądów administracyjnych prowadzi do wniosku, iż cecha trwałego związania z gruntem sprowadza się do posadowienia obiektu na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie na inne miejsce. Mając na uwadze powyższe, stwierdził, że zarówno budynek stacji diagnostycznej (k. 289, 293, 313), budynek myjni automatycznej (k. 289, 318), zadaszenie (k. 281-282, 310) oraz samoobsługowa myjnia 4-stanowiskowa z kontenerem (k. 29, 53) posadowione zostały na fundamentach, zagłębionych w gruncie co najmniej 1,00m, co wyklucza uznanie ww. obiektów budowlanych za nie związane trwale z gruntem. Powyższe, w sytuacji gdy umowa dzierżawy zezwala jedynie na usytuowanie obiektów nie związanych trwale z gruntem, oznacza w jego ocenie, że inwestor nie posiadał prawa do dysponowania na cele budowlane działką nr ew. (...). Decyzja o pozwoleniu na budowę wydana została więc z rażącym naruszeniem art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego (z uwagi na brak uprawnień wynikających z umowy dzierżawy) oraz 7 oraz 77 § 1 k.p.a. nakładających na organ administracji obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w oparciu o zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy, z uwagi na pominięcie przez organ stopnia podstawowego treści umowy dzierżawy.
Ponadto, organ odwoławczy zauważył, że stosownie do art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego postępowanie w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę jest postępowaniem wnioskowym, organ zatem nie może z urzędu udzielić pozwolenia na budowę, lecz wymagany jest wniosek inwestora.
Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, organ stwierdził, że wnioskiem z dnia 30 marca 2012 r. (k. 240) inwestor wystąpił do organu administracji architektoniczno-budowlanej o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na działce nr ew.(...), tymczasem decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r., nr 115/12, Prezydent Miasta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę także na działce nr ew. (...), a więc nieobjętej wnioskiem inwestora. Takie zaś postępowanie, w jego ocenie, pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, a co za tym idzie musi być uznane za rażące naruszenie ww. przepisu, dające podstawę do stwierdzenia nieważności rozstrzygnięcia na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
W konkluzji, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśnił, co należy rozumieć pod pojęciem "rażącego naruszenia prawa", oraz wskazał, że stwierdzone naruszenia art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z art. 7, 77 § 1 oraz art. 80 K.p.a., art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 11 ust. 1 warunków technicznych w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. oraz art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, nie budzą wątpliwości.
Odwołując się do treści § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. zaznaczył, że głównym jego zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa dla obiektów w nim wskazanych. W sytuacji awarii, wybuchu lub pożaru skutki takiego zdarzenia zaistnieją bez względu na to, czy w pierwszej kolejności wybudowano stację paliw, czy inne obiekty w sąsiedztwie tej stacji. Ochrona takich wartości jak zdrowie, życie i mienie obywateli (gwarantowanych przez ustawę zasadniczą) przesądza, iż stwierdzone rażące naruszenie prawa, tj. art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005r. przejawia zdecydowanie większą wagę, aniżeli stabilność decyzji o pozwoleniu na budowę.
Analogicznie, także naruszenie art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z art. 7, 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a., a w konsekwencji art. 64 ust. 2 Konstytucji RP, również nie budzi wątpliwości. Podkreślenia bowiem wymaga, że skutki, jakie może wywołać decyzja zatwierdzająca projekt budowlany przewidujący prace budowlane sprzeczne z konstytucyjnym prawem własności, są niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności. Ponadto utrzymanie kontrolowanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji, byłoby wyrazem pobłażliwości dla społecznie nagannej i niepożądanej z punktu widzenia państwa prawnego tendencji nierespektowania obowiązującego porządku prawnego.
Jednocześnie Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego nie stwierdził, aby decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), (zmieniona decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...),), została dotknięta inną, poza określoną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., kwalifikowaną wadą, przemawiającą za stwierdzenie jej nieważności.
Skargę na powyższą decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia (...) grudnia 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyli J. C. i M. C., wnosząc o jej uchylenie.
Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie: art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., art. 32 ust. 4 pkt 2 i art. 35 Prawa budowlanego oraz § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
W uzasadnieniu skargi skarżący wskazali, iż spełnili wymóg określony w art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, złożyli bowiem oświadczenie o posiadanym prawie do działki nr (...), dysponując umową dzierżawy nr 205/2011 zawartą w dniu 1 grudnia 2011 r. z Miastem (...). Ponadto, zaznaczyli, że posiadali zawarte umowy przedwstępne zobowiązujących spadkobierców właścicieli działki nr (...) o pow. 0,1821 ha do przeniesienia własności ww. działki na J. i M.C. Przedmiotowa nieruchomość na mocy decyzji z dnia (...) listopada 1977 r., znak (...) została wywłaszczona na cele publiczne dotychczas nie realizowane. Wobec powyższego nieruchomość oznaczona w ewidencji gruntów jako działka nr (...) została zwrócona poprzednim współwłaścicielom, a ww. umowa dzierżawy na mocy art. 138 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wygasła z dniem 7 września 2013 r. Obecnie zaś skarżący są właścicielami udziałów w wysokości 24/32 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości. W chwili złożenia oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane byli oni stroną ww. umowy dzierżawy. Umowa ta dopuszczała możliwość wzniesienia przez skarżących obiektów nie będących trwale związanych z gruntem. Skarżący zaznaczyli, że skoro ten sam organ administracji jest stroną umowy dzierżawy oraz decydentem wydającym decyzję zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę to przyjąć należy, że organ ten uznał, iż postanowienia umowy dzierżawy nieruchomości oznaczonej jako działka o nr ewidencyjnym (...) są wystarczające do tego aby można było na niej wznieść obiekt w postaci myjni samochodowej i stacji diagnostycznej. W związku z powyższym, w ocenie strony, nieuprawnione jest twierdzenie, o naruszeniu konstytucyjnego prawa własności.
J. C. i M. C. stwierdzili także, iż w ich ocenie, budynek myjni automatycznej i samoobsługowa myjnia czterostanowiskowa nie są obiektami trwale związanymi z gruntem, albowiem w istocie pod tymi obiektami znajduje się utwardzenie podobne do fundamentu, ww. obiekty nie są trwale przytwierdzone do gruntu i mogą być w każdej chwili zdemontowane przy pomocy połączeń śrubowych (sposób połączenia przedstawiony został na zdjęciach dołączonych do skargi).
Skarżący podnieśli nadto, iż budynek myjni automatycznej nie może być traktowany jako ogólnodostępny przeznaczony do świadczenia usług niegraniczonej liczbie klientów. Obiekt ten podobnie jak obiekt stacji diagnostycznej jest przeznaczony do ściśle określonego grona użytkowników tj. dysponentów pojazdów samochodowych. Wprowadzenie rozróżnienia na obiekt użyteczności publicznej - myjnia automatyczna i obiekt inny niż obiekt użyteczności publicznej - stacja diagnostyczna jest z założenia błędne. Zarówno do myjni jak i do stacji diagnostycznej dostęp mają właściciele, posiadacze i użytkownicy pojazdów mechanicznych. Nie ma wymogu zarówno dla stacji diagnostycznej jak i dla myjni automatycznej żeby klientami byli tylko właściciele pojazdów mechanicznych. W myjni i na stacji diagnostycznej świadczony jest wielowariantowy zakres usług tzn. programy mycia, odkurzania czyszczenia itp. pojazdów, a na stacji diagnostycznej oprócz przeglądów technicznych, przeglądy okresowe, ustawianie zbieżności, usuwanie drobnych usterek technicznych itd. W obu przypadkach usługi są odpłatne według przyjętego cennika i nie podlegają negocjacji. Powyższe wskazuje, że przyjęcie przez organ, iż budynek stacji diagnostycznej nie jest budynkiem użyteczności publicznej implikuje przyjęcie, że obiekt myjni automatycznej również winien być uznany za obiekt nie posiadający przymiotu użyteczności publicznej. Dodatkowo, skoro myjnia automatyczna nie jest trwale powiązana z gruntem, trudno jest przyjąć, że spełnia cechy budynku o jakim mowa w przytoczonym przez organ wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2010 r.
Strona skarżąca uznała również, iż nie do przyjęcia jest stanowisko organu odwoławczego, iż nastąpiło rażące naruszenie art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w związku z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia, albowiem Prezydent Miasta (...) zatwierdzając projekt budowlany i wydając pozwolenia na budowę opierał się na uzgodnieniach poczynionych przez skarżących z rzeczoznawcą z zakresu zabezpieczeń przeciwpożarowych. Nadto, z art. 35 Prawa budowlanego nie wynika, aby organ rozpatrywał merytorycznie, czy opinia, uzgodnienie jest prawidłowo sporządzona.
Odnosząc się do objęcia przez Prezydenta Miasta (...) decyzją nr (...) działki o nr ewidencyjnym (...), skarżący wskazali, że zarówno w oświadczeniu o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane jak i w projekcie budowlany wskazana została ww. nieruchomość, co jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę również na ww. działce.
W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.
Pismem z dnia 18 kwietnia 2013 r. uczestnik postępowania Z. C. przedstawił swój pogląd w sprawie, podzielając stanowisko prezentowane przez organ odwoławczy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w prowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwana dalej p.p.s.a.).
Biorąc pod uwagę powyższe kryteria Sąd doszedł do przekonania, że skarga zasługiwała częściowo na uwzględnienie, jednakże nie w stopniu, który uzasadniałby uchylenie zaskarżonej decyzji.
Na wstępie wskazać należy, że zaskarżona decyzja wydana została w szczególnym trybie postępowania, w przedmiocie stwierdzenia nieważności. Postępowanie takie prowadzone na podstawie art. 156 § 1 k.p.a. jest nadzwyczajnym trybem postępowania i stanowi wyłom od zasady stabilności decyzji, stąd też ustalenie podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji musi być niewątpliwe. Celem postępowania nieważnościowego nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, lecz przeprowadzenie weryfikacji ostatecznej decyzji z jednego tylko punktu widzenia, a mianowicie, czy decyzja jest dotknięta jedną z wad kwalifikowanych wskazanych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Organ prowadzący postępowanie w sprawie nieważności decyzji nie jest kompetentny do rozstrzygania sprawy co do meritum. W postępowaniu prowadzonym w trybie nadzoru o stwierdzenie nieważności organ ma obowiązek rozpatrywać sprawę w granicach określonych w art. 156 § 1 k.p.a., to znaczy nie może rozpatrywać sprawy co do istoty, jak w postępowaniu odwoławczym (por. wyrok NSA z dnia 28 maja 1985 r., sygn. akt I SA 89/85, publ. ONSA 1985, Nr 1, poz. 30). Organ orzeka wyłączenie kasacyjnie, stwierdzając nieważność decyzji albo jej niezgodność z prawem, a w przypadku braku przesłanek takiego orzeczenia odmawia stwierdzenia nieważności decyzji. Organ nadzoru jest w tym przypadku kontrolerem prawidłowości samej decyzji administracyjnej.
Wśród przesłanek enumeratywnie wymienionych, w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. jest rażące naruszenie prawa, które określa się jako oczywiste naruszenie przepisu prawa, a przy tym takie, które koliduje z zasadą praworządnego działania organów administracji publicznej w demokratycznym państwie prawnym. Obowiązkiem organu badającego ważność decyzji w aspekcie przesłanki rażącego naruszenia prawa jest wyraźne ustalenie, który konkretny przepis został naruszony, przy czym, rozpoznając sprawę w omawianym trybie, organ orzekający bierze pod uwagę stan faktyczny i prawny obowiązujący w dacie wydania weryfikowanej decyzji. Oczywistość naruszenia polega na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną, a więc chodzi o sytuację, gdy istnienie tej sprzeczności da się ustalić poprzez proste ich zestawienie (zob. wyroki: WSA w Warszawie z dnia 21 grudnia 2005 r., sygn. akt VII SA/Wa 706/05, Lex nr 196278, Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lutego 2005 r., sygn. akt OSK 1134/04, Lex nr 165717).
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się ponadto, iż o rażącym naruszeniu prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze - skutki, które wywołuje decyzja. Skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo, to skutki gospodarcze lub społeczne, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji jako aktu wydanego przez organy praworządnego państwa (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 2 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 2226/10, Lex nr 824448, z dnia 20 października 2010 r., sygn. akt II OSK 1614/09, Lex nr 746680).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że prawidłowo organ nadzorczy przeanalizował i ocenił weryfikowane w postępowaniu nieważnościowym decyzje Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...) oraz z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), uznając, iż dotknięte są kwalifikowaną wadą prawną określoną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
Pozwolenie na budowę, jako decyzja w przedmiocie uprawnienia inwestora do budowy określonego obiektu budowlanego, może być wydana wyłącznie na wniosek inwestora (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 lutego 1989 r., sygn. akt IV SA116/89, LEX nr 951717).
Zgodnie z art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego, w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania weryfikowanych decyzji, pozwolenie na budowę mogło być wydane wyłącznie temu kto złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Jak wskazał Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, ustalenia te Sąd przyjmuje za swoje, z akt sprawy wynika, że wnioskiem z dnia 30 marca 2012 r. inwestor wystąpił do organu administracji architektoniczno-budowlanej o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na działce nr ew. (...), tymczasem decyzją z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), Prezydent Miasta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę także na działce nr ew. (...), a więc nieobjętej wnioskiem inwestora. Ponadto zaznaczyć należy, iż wniosek z dnia 22 sierpnia 2012 r., w przedmiocie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę, także dotyczył działki nr ew. (...).
W ocenie Sądu, prawidłowo więc uznał Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, iż stanowiło to o rażącym naruszeniu art. 32 ust. 4 pkt 1 Prawa budowlanego. Organ architektoniczno-budowlany, w sytuacji gdy przepis nakazuje działać na wniosek nie może działać z urzędu. Nie można przyjąć zaś, tak jak to uczynili skarżący, że wskazanie w oświadczeniu o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane oraz w projekcie budowalnym nieruchomości o nr ew. (...), jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę również na ww. działce. Okoliczność ta nie może także konwalidować braku wskazania we wniosku o pozwolenie na budowę określonej nieruchomości.
Stosownie natomiast do art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W myśl art. 3 pkt 11 Prawa budowlanego, przez prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych.
Jak wynika z akt administracyjnych sprawy, inwestor złożył oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane do wniosku o pozwolenie na budowę w dniu 29 marca 2012 r. oraz do wniosku o zmianę decyzji o pozwoleniu na budowę w dniu 22 sierpnia 2012 r., z którego wynika iż dysponuje on prawem wywodzonym ze stosunku zobowiązaniowego - umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., nr (...), która dołączona została do ww. oświadczeń.
Z treści umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r., dotyczącej działki nr ew. (...), wynika zaś, że wydzierżawiający udostępnił inwestorowi ww. nieruchomość dla celów stacji tankowania pojazdów gazem, zastrzegając, że obiekty budowlane wykonane zostaną techniką konstrukcji lekkiej, łatwej do zdemontowania, a więc nie będą trwale związane z gruntem, zaś plac zostanie utwardzony łatwo rozbieralną nawierzchnią (§ 5).
Inwestor tymczasem, pobudował obiekty – budynek stacji diagnostycznej, budynek myjni automatycznej, zadaszenie oraz samoobsługową myjnię 4-stanowiskową z kontenerem – posadawiając je na fundamentach, zagłębionych w gruncie co najmniej 1,00m, co wyklucza uznanie ww. obiektów budowlanych za nie związane trwale z gruntem.
Zaznaczyć należy, iż o tym, czy obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem świadczy jego posadowienie, które powinno zapewnić stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie w inne miejsce (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 czerwca 2013 r., sygn. akt II OSK 440/12).
Sposób przytwierdzenia budynku myjni automatycznej i samoobsługowej, mimo że pod tymi obiektami znajduje się utwardzenie podobne do fundamentu i są przytwierdzone przy pomocy połączeń śrubowych, pozwalając w każdej chwili na ich zdemontowanie, nie powoduje, że obiektów tych nie można uznać za nie trwale związane z gruntem. Z całą pewnością należy je uznać za trwale posadowione, albowiem odporne są na działanie czynników zewnętrznych, mogących je zniszczyć lub spowodować przesunięcie.
Skoro z umowy dzierżawy wynikało, że inwestor mógł realizować obiekty, których cechą nie będzie trwałe związanie z gruntem, fakt ich zrealizowania, w sposób niezgodny z umową, świadczy, że inwestor nie legitymował się prawem do dysponowania nieruchomością, tj. działką nr ew. (...), na cele budowlane.
Przekroczenie zakresu udzielonej zgody poprzez przedstawienie projektu budowlanego rozszerzającego przyznane uprawnienie, stanowi o nieposiadaniu przez inwestora prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2007 r., sygn. akt VII SA/Wa 1359/07).
Mając powyższe na względzie, słusznie zatem Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że decyzja o pozwoleniu na budowę wydana została z rażącym naruszeniem art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego oraz 7 oraz 77 § 1 k.p.a., nakładających na organ administracji obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w oparciu o zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy, z uwagi na pominięcie przez organ stopnia podstawowego treści umowy dzierżawy. Należy powtórzyć za organem, iż orzecznictwo sądowo-administracyjne dopuszcza możliwość przypisania decyzji wady nieważności w przypadku ujawnienia rażącego naruszenia przepisów proceduralnych (art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a.), jeśli to naruszenie pozostaje w związku z ostatecznym rozstrzygnięciem sprawy (zob. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2008 r., sygn. akt IV SA/Wa 2608/07; z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt VII SA/Wa 2176/12).
W ocenie Sądu, oczywistość stwierdzonego naruszenia art. 32 ust 4 pkt 2 Prawa budowlanego, będącego przepisem bezwzględnie obowiązującym nie budzi wątpliwości. Również skutki, jakie może wywołać decyzja zatwierdzająca projekt budowlany przewidujący, w części, prace budowlane sprzeczne z konstytucyjnym prawem własności, są niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności. Ponadto utrzymanie kontrolowanej w postępowaniu nieważnościowym decyzji, byłoby wyrazem pobłażliwości dla społecznie nagannej i niepożądanej z punktu widzenia państwa prawnego tendencji nierespektowania obowiązującego porządku prawnego.
Wbrew twierdzeniu skarżących, nie można uznać, że skoro ten sam organ administracji był stroną umowy dzierżawy oraz decydentem wydającym decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę, to należy przyjąć, że organ ten uznał, iż postanowienia umowy dzierżawy dla nieruchomości nr ew. (...), są wystarczające do tego aby można było wznieść obiekt w postaci myjni samochodowej i stacji diagnostycznej. Przepis art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego, jak wyżej wskazano, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym i ewentualna okoliczność uznania, lub błędnego uznania umowy dzierżawy, nie może stanowić usprawiedliwienia, za działanie wbrew obowiązującej normie.
Jak również wyżej wskazano, organ nadzoru bierze pod uwagę stan faktyczny i prawny obowiązujący w dacie wydania weryfikowanej decyzji. Bez znaczenia więc dla zasadności podjętego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego rozstrzygnięcia jest okoliczność, że w dacie wydania decyzji z dnia (...) grudnia 2013 r. skarżący byli już właścicielami nieruchomości (w całości lub części), na których posadowione są naniesienia budowlane. Z faktu zaś, że ówcześni współwłaściciele nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) zawierając umowy zobowiązaniowe do przeniesienia własności swoich udziałów zgadzali się tym samym na to, iż przedmiotowa nieruchomość zostanie wykorzystana w sposób zgodny z wolą nowego właściciela, nie można wywieść, iż takowa domniemana zgoda może stanowić o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zawarte umowy przedwstępne nie zezwalały w swojej treści na prowadzenie prac na nieruchomości, a co najważniejsze nie mogły stanowić dokumentu, o jakim mowa w art. 3 pkt 11 Prawa budowlanego.
Sąd nie podzielił natomiast stanowiska organu, iż decyzja Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), (zmieniona decyzją Prezydenta Miasta (...) z dnia (...) września 2012 r., nr (...)), w zakresie, w jakim zatwierdziła projekt budowlany i udzieliła pozwolenia na budowę budynku myjni automatycznej w odległości 25,00m od zbiorników na gaz LPG wydana została z rażącym naruszeniem art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego w zw. z § 11 ust. 1 warunków technicznych w zw. z § 124 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie. A to z tego względu, iż budynku myjni automatycznej, podobnie jak budynku stacji diagnostycznej oraz samoobsługowej myjni czterostanowiskowej, nie zakwalifikował do kategorii budynków użyteczności publicznej.
Powołane orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2010 r., sygn. akt II OSK 31/09, jest jednostkowe i jest stanowiskiem Sądu w konkretnej sprawie, co nie może uzasadniać i stanowić podstawy do uznania, że doszło do rażącego naruszenia prawa, w niniejszej sprawie. Tym bardziej, mając na względzie charakter postępowania nadzwyczajnego w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji, gdzie podstawą do wyeliminowania decyzji może stanowić jedynie oczywistość naruszenia polegająca na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną. Problematyka wykładni przepisów nie może być bowiem rozstrzygana w postępowaniu w przedmiocie stwierdzenia nieważności.
Jednocześnie Sąd nie stwierdził, poza wskazanymi naruszeniami, przyjmując stanowisko organu zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, aby weryfikowane decyzje Prezydenta Miasta (...), zostały wydane z naruszeniem innych przepisów, skutkującym koniecznością stwierdzenia ich nieważności z powodu rażącego naruszenia prawa, również w tym zakresie, a także aby dotknięte były pozostałymi kwalifikowanymi wadami prawnymi określonymi w art. 156 § 1 k.p.a.
W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę jako nieuzasadnioną oddalił.
