I SA/Bd 95/14

Uzasadnienie

Urząd Skarbowy w N. otrzymał do wykonania wyrok z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt II K 77/12 Sądu Rejonowego w Szubinie, którym orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa korzyści majątkowej w łącznej kwocie [...] zł. W dniu 04 maja 2012 r. wystawiony został tytuł wykonawczy, na podstawie którego wszczęto dochodzenie należności w trybie egzekucji administracyjnej.

Wnioskiem z dnia 18 września 2013 r. skarżący zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w N. o umorzenie części należności z tytułu orzeczonego przepadku korzyści majątkowej. Wnioskodawca wskazał, że Sąd Rejonowy w Szubinie w odpowiedzi na jego pismo z dnia 08 sierpnia 2013 r. stwierdził, iż w tej sprawie rozstrzygnięcie może podjąć Naczelnik Urzędu Skarbowego w N.

Postanowieniem z dnia [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w N. orzekł na podstawie art. 66 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm., dalej: "K.p.a.") zwrócić skarżącemu podanie z dnia 18 września 2013 r. o umorzenie należności Skarbu Państwa z tytułu przepadku korzyści majątkowej orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Szubinie z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt II K 77/12. Organ stwierdził, że w przedmiotowej sprawie właściwy jest sąd powszechny, do którego niniejsze podanie powinno zostać skierowane.

W złożonym zażaleniu strona wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia

i przekazania sprawy organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 65 K.p.a. podnosząc,

że przedmiotowe podanie powinno zostać przekazane do organu właściwego.

Postanowieniem z dnia [...] r. Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu organ stwierdził, że w świetle mających w przedmiotowej sprawie zastosowanie przepisów art. 206 § 2 i § 3 w zw. z art. 51 § 1 ustawy z dnia

06 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. nr 90, poz. 557 ze zm., dalej: "K.k.w."), w przypadkach, kiedy przepadek dotyczy kwoty pieniężnej, w tym również orzeczonego na rzecz Skarbu Państwa przepadku korzyści majątkowej, podejmowanie decyzji o umorzeniu orzeczonej należności pieniężnej należy do kompetencji sądu. Mając powyższe na uwadze, Naczelnik Urzędu Skarbowego w N. trafnie uznał, że nie jest organem właściwym do rozpatrzenia podania o umorzenie należności z tytułu przepadku korzyści majątkowej, z uwagi na to, że właściwy do rozpatrzenia tego rodzaju wniosku jest sąd powszechny. Jeżeli zatem wniosek dotyczący umorzenia orzeczonego przez sąd powszechny w postępowaniu karnym przepadku na rzecz Skarbu Państwa korzyści majątkowej zostaje skierowany do naczelnika urzędu skarbowego, a rozstrzygnięcie w tym przedmiocie powinno zostać dokonane przez sąd który wydał to orzeczenie, organ administracji publicznej do którego wpłynęło podanie winien zwrócić wniosek wnoszącemu, zgodnie z dyspozycją art. 66 § 3 K.p.a. W niniejszej sprawie Sąd nie stwierdził swojej niewłaściwości, stosownie do art. 66 § 4 K.p.a., albowiem w skierowanym do strony piśmie z dnia 13 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Szubinie wyraził jedynie stanowisko odnoszące się do podania strony, które nie stanowi postanowienia stwierdzającego niewłaściwość sądu. Wobec powyższego, zdaniem organu, przepis art. 66 § 4 K.p.a. w rozpatrywanej sprawie zastosowania nie ma.

Odnosząc się do zawartego w zażaleniu zarzutu naruszenia art. 65 K.p.a. organ stwierdził, że w przedmiotowej sprawie przepis ten nie ma zastosowania. Odnosi się on albowiem do sytuacji, gdy do załatwienia sprawy właściwy jest inny organ administracji niż ten do którego wpłynęło podanie, a nie sąd powszechny. W niniejszej sprawie również nie ma zastosowania wskazany w zażaleniu art. 243 K.p.a. ponieważ przepis ten dotyczy postępowania w sprawie wniosków, o których mowa w Dziale VIII K.p.a. –"Skargi i wnioski", których przedmiotem mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

W skardze strona wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości zarzucając mu naruszenie art. 65 K.p.a. Zdaniem skarżącego, w postępowaniu wykonawczym obejmującym wykonanie orzeczenia o przepadku korzyści majątkowej, organem postępowania wykonawczego jest zarówno urząd skarbowy właściwy do wykonania orzeczenia, jak i sąd orzekający o przepadku korzyści majątkowej. Jeżeli zatem urząd skarbowy nie uznał się za właściwy do rozpoznania wniosku, a znany jest mu organ, którego orzeczenie wykonuje, zasadnym było przekazanie sprawy do sądu właściwego. W sytuacji kiedy Sąd Rejonowy w Szubinie nie uznał się właściwym do rozpoznania wniosku i wskazał na Urząd Skarbowy w N., jako właściwy organ do załatwienia sprawy, to należało uznać stanowisko sądu za zasadne. W konsekwencji, zdaniem skarżącego, organ zobowiązany był do przesłania podania do organu właściwego, a nie jego zwrotu wnioskującemu.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga nie jest zasadna.

Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1259), sąd administracyjny sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem. Z brzmienia zaś

art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm. Dalej jako "p.p.s.a.") wynika, że

w przypadku, gdy Sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas

- w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub części, albo stwierdza ich nieważność bądź też stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom podatkowym można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

W niniejszej sprawie kontroli Sądu poddane zostało postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. utrzymujące w mocy rozstrzygnięcie Naczelnika Urzędu Skarbowego w N. w przedmiocie zwrotu wnoszącemu podania o umorzenie należności Skarbu Państwa tytułu przepadku korzyści majątkowej którą zasądził Sąd Rejonowy Wydział II Karny w Szubinie (orzeczeniem z dnia 19 marca 2012r. ). Postanowienie organu pierwszej instancji wydane zostało na podstawie art. 66 § 3 K.p.a. zgodnie z którym jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny organ, do którego podanie wniesiono zwraca je wnoszącemu.

Z okoliczności stanu faktycznego wynika natomiast, że w dniu 12 kwietnia 2012r. do Urzędu Skarbowego w N. wpłynął do wykonania wyrok z dnia 19 marca 2012r., sygn. akt II K 77/12 Sądu Rejonowego w Szubinie, którym orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa korzyści majątkowej w łącznej kwocie [...] zł (k-1 akt administracyjnych). W dniu 04 maja 2012r. wystawiony został tytuł wykonawczy

Nr [...] na podstawie którego wszczęto dochodzenie należności w trybie egzekucji administracyjnej. Pismem z dnia 08 sierpnia 2013r. Skarżący wystąpił do Sądu Rejonowego w Szubinie z wnioskiem o umorzenie części należności z tytułu orzeczonego przepadku korzyści majątkowej, przekazując egzemplarz wniosku do wiadomości organowi wykonawczemu ( k-24 akt administracyjnych). Następnie dnia 18 września 2013r. Skarżący zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w N. z kolejnym pismem w którym również zawarł wniosek o umorzenie części należności z tytułu orzeczonego przepadku korzyści majątkowej, z uwagi na to, że Sąd Rejonowy w Szubinie w odpowiedzi na wniosek z dnia 08 sierpnia 2013r. stwierdził, iż w tej sprawie rozstrzygnięcie może podjąć naczelnik urzędu skarbowego (k- 25 akt administracyjnych).

Wykonywanie orzeczeń w postępowaniu karnym odbywa się według przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny wykonawczy, chyba że ustawa stanowi inaczej. Zgodnie z art. 2 K.k.w. organami postępowania wykonawczego są między innymi urząd skarbowy, sądowy lub administracyjny organ egzekucyjny, a także sąd pierwszej instancji lub inny sąd równorzędny. Sąd, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji, jest właściwy również w postępowaniu dotyczącym wykonania tego orzeczenia ( art. 3 § 1 kkw). Jak stanowi art. 18 tej ustawy w postępowaniu wykonawczym Sąd orzeka postanowieniem, a w kwestiach nie wymagających postanowienia prezes sądu lub upoważniony sędzia wydaje zarządzenia. W celu wykonania środka karnego w postaci orzeczonego przepadku na rzecz Skarbu Państwa sąd bezzwłocznie po uprawomocnieniu się wyroku przesyła jego odpis lub wyciąg urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na siedzibę sądu pierwszej instancji (art. 187 kkw). Urząd Skarbowy jest zatem organem właściwym do prowadzenia egzekucji środka karnego przepadku o czym przesądza art. 27 k.k.w. Istotna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest treść art. 206 § 2 i § 3 k.k.w. z godnie z którym

w zakresie rozkładania na raty i umarzania należności sądowych stosuje się odpowiednio art. 49-51 (§ 2), przy czym przepisy te mają odpowiednie zastosowanie do wykonania orzeczenia o nawiązce na rzecz Skarbu Państwa oraz do obowiązku uiszczenia kwoty pieniężnej stanowiącej równowartość orzeczono przepadku (§ 3). Zgodnie natomiast z art. 51 § 1 k.k.w. jeżeli skazany z przyczyn od niego niezależnych , nie uiścił grzywny , a wykonanie tej kary w innej drodze okazał się niemożliwe lub niecelowe, sąd może, w szczególnie uzasadnionych wypadkach grzywnę umorzyć

w części zaś wyjątkowo – również w całości. W tym miejscu podkreślić należy, że na tle wskazanej regulacji zapadła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2007r. sygn. akt. I KZP 12/07 (OSNKW 2007/6/46, Biul. SN 2007/5/16 zgodnie z którą organem postępowania wykonawczego właściwym do orzekania na podstawie art. 206 § 3 k.k.w. w przedmiocie rozłożenia na raty kwoty pieniężnej stanowiącej równowartość orzeczono przepadku jest sąd pierwszej instancji. Pomimo, iż sentencja uchwały dotyczy rozłożenia na raty to w uzasadnieniu SN wyjaśnił, że brak jest podstaw, aby odmiennie niż uczyniono to w niniejszej uchwale, rozstrzygano kwestie związane

z odroczeniem i umarzaniem kwoty stanowiącej równowartość orzeczonego przepadku.

Mając powyższe na uwadze organ pierwszej instancji prawidłowo uznał, że nie jest organem właściwym do rozpatrzenia wniosku Strony o umorzenie należności z tytułu przepadku korzyści majątkowej, z uwagi na to, że właściwy do rozpatrzenia tego rodzaju wniosku jest sąd powszechny. W konsekwencji organ działając na podstawie art. 66 § 3 K.p.a. zasadnie zwrócił podanie Skarżącemu. Na akceptację zasługuje także stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, że w sprawie nie ma zastosowania art. 66 § 4 K.p.a. (organ nie może jednak zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się już za niewłaściwy) albowiem Sąd Rejonowy w Szubinie nie stwierdził swojej niewłaściwości w formie procesowej – wydając postanowienie (por. wyrok WSA z dnia 20 marca 2008r. sygn. akt I SA/Wa 2077/07 LEX nr 491812).

Za bezpodstawny Sąd uznał zarzut naruszenia art. 65 K.p.a. Zgodnie z tym przepisem jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie. Z treści powołanej regulacji jednoznacznie wynika , że dotyczy on sytuacji gdy do załatwienia sprawy właściwy jest inny organ administracji niż ten do którego wpłynęło podanie, a nie sąd powszechny. Jak już wyżej wyjaśniono w niniejszej sprawie właściwym jest sąd powszechny wobec czego organ prawidłowo zastosował art. 66 § 3 K.p.a. Na marginesie już tylko wpada podkreślić, że w aktach administracyjnych znajduje się postanowienie Sądu Rejonowego w Szubinie z dnia 07 sierpnia 2012r. Sygn. akt II Ko 705/12 w którym to sąd na (wcześniejszy) wniosek Skarżącego rozłożył na raty środek karny w postaci przepadku korzyści majątkowej (k-22 akt administracyjnych).

Mając na względzie, że organ podatkowy nie naruszył wskazanych przez stronę przepisów prawnych, na podstawie art. 151 p.p.s.a., Sąd skargę oddalił. O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu orzeczono na podstawie

art. 250 p.p.s.a. i § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia

2011 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz szczegółowych zasad ponoszenia kosztów pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu. Zasądzona kwota obejmuje VAT.

M. Łent I. Najda – Ossowska U. Wiśniewska