IV SA/Wa 2432/13

Uzasadnienie

Zaskarżoną do Sądu decyzją z dnia [...] lutego 2013r.Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. po rozpoznaniu odwołania Burmistrza Miasta H. od decyzji Marszałka Województwa [...] z dnia [...] września 2012 r. nr [...] w sprawie odmowy umorzenia jednorazowej należności oraz opłat rocznych płatnych przez okres 10 lat, począwszy od 2013 r. za trwałe wyłączenie z produkcji gruntu rolnego położonego

w obrębie [...] o pow. 0,0600 ha, stanowiącego część działki Nr [...] uchyliło w całości zaskarżoną decyzję i w tym zakresie orzekło o umorzeniu jednorazowej należności oraz opłat rocznych płatnych przez okres 10 lat, począwszy od 2013 r. za trwale wyłączenie z produkcji gruntu rolnego położonego w obrębie [...] o pow. 0,0600 ha, stanowiącego część działki Nr [...].

Do wydania zaskarżonej decyzji doszło w następującym stanie faktycznym

i prawnym: decyzją z dnia [...] lipca 2012 r. nr [...] Starosta Powiatu M. zezwolił Gminie H. na trwałe wyłączenie z produkcji rolniczej gruntów rolnych (grunty orne klasy Illb) o powierzchni 0,0600 ha na terenie działki

nr [...] w obrębie ewidencyjnym [...] w związku z planowaną na tym terenie budową dziecięcego placu zabaw wraz ze związaną z nim małą architekturą. Wyznaczył też obowiązek uiszczenia jednorazowej opłaty z tytułu trwałego wyłączenia z produkcji rolniczej przedmiotowego gruntu - w kwocie 10 938,30 zł. oraz opłat rocznych w wysokości 1573,83 zł. płatnych przez 10 lat począwszy od 2013 r. z tytułu użytkowania gruntu na cele nierolnicze. Opłaty te naliczono na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych

i leśnych (Dz. U. z 2004 r., Nr 121, poz. 1266 ze zm.).

Pismem z dnia [...] sierpnia 2012 r. Burmistrz Gminy H. działając na podstawie art. 12 ust. 6 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych wystąpił do Marszałka Województwa [...] o umorzenie tych opłat. Marszałek Województwa [...] wezwał Burmistrza Gminy H. do uzupełnienia wniosku poprzez:

- dołączenie kopii ostatecznej decyzji o wyłączeniu gruntów rolnych z produkcji oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

- złożenie wniosku organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego o umorzenie należności i opłat rocznych;

- uzasadnienie i udokumentowanie, że Gmina H. nie ma możliwości zrealizowania inwestycji na gruncie nieobjętym ochroną.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie Burmistrz Miasta H. pismem złożył wniosek o umorzenie opłat, o których mowa w pkt 2 wezwania, poinformował Marszałka Województwa [...] o niemożności zrealizowania przedmiotowej inwestycji (budowa placu zabaw dla dzieci) na terenie nieobjętym ochroną gdyż na terenie miejscowości [...] tylko 2 działki (Nr [...] i [...]) znajdują się w majątku gminy, a na podstawie uchwały [...] Rady Miasta H. (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miejscowości [...] w zakresie działek nr [...] i [...]) dopuszczono przeznaczenie części terenu pod plac zabaw dziecięcych wraz ze związaną z nim małą architekturą. Załączył również wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dot. działek ewid. nr [...] i [...].

Decyzją nr [...] z [...] września 2012 r. Marszałek Województwa [...] odmówił Burmistrzowi Miasta H. umorzenia jednorazowej należności w kwocie 10 938,30 zł. oraz opłat rocznych w kwocie 1573,83 zł. płatnych przez 10 lat począwszy od 2013 r. za trwałe wyłączenie z produkcji gruntu rolnego położonego w obrębie ewidencyjnym [...] o pow. 0,0600 ha, stanowiącego część działki nr [...].

Pismem z dnia [...] września 2012 r. Burmistrz Miasta H., wniósł odwołanie podnosząc, że na podstawie art. 12 ust. 16 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych opłaty te winny być umorzone, gdyż planowana inwestycja stanowi inwestycję o charakterze użyteczności publicznej i jest inwestycją z zakresu oświaty

i wychowania, a nie inwestycją z zakresu rekreacji i wypoczynku (jak ją zakwalifikował Marszałek Województwa [...]), a zatem wypełnia hipotezę normy prawnej powołanego powyżej przepisu i kwalifikuje się do umorzenia opłat

z tytułu wyłączenia gruntu z produkcji rolnej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. rozpoznając sprawę ponownie na skutek wniesionego odwołania, stwierdziło że zasługuje ono na uwzględnienie. Kolegium podzieliło stanowisko Burmistrza Miasta H., że plac zabaw służyć będzie lokalnej społeczności, poprzez swoje walory wychowawcze

i edukacyjne. Będzie przeznaczony przede wszystkim jako miejsce socjalizacji dzieci nie uczęszczających do żłobka i przedszkola przez wspólną zabawę i naukę. Służyć to będzie ich rozwojowi i życiu we współczesnym społeczeństwie. Organ odwoławczy za niezasadne uznał twierdzenia Marszałka Województwa [...], że planowana inwestycja jest wprawdzie inwestycją celu publicznego, ale z zakresu rekreacji i wypoczynku co skutkowało odmową umorzenia należności z tytułu trwałego wyłączenia gruntu rolnego z produkcji.

Kolegium wskazało, iż zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) do zadań własnych gmin należy m. in. zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego (art. 5a ust. 2), które realizowane są w miejscu zamieszkania dzieci lub innym, możliwie najbliższym (art. 14 a ust. 1a). Z uwagi na przewidziane przez Burmistrza Miasta H. przeznaczenie projektowanego placu zabaw w pierwszej kolejności dla dzieci nie uczęszczających do żłobków lub przedszkoli - inwestycję tę można uznać za realizującą cel oświatowo- wychowawczy. Zgodnie z definicją zawartą w "Słowniku pedagogicznym" W. Okonia, do celów oświatowych zalicza się m. in. wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym. Niewątpliwie wychowanie to może odbywać się np. poprzez socjalizację

z rówieśnikami na placu zabaw.

Powyższe w ocenie Kolegium oznacza zatem, że spełnione są łącznie wszystkie przesłanki pozwalające na umorzenie jednorazowej opłaty oraz opłat rocznych z tytułu trwałego wyłączenia z produkcji gruntu rolnego położonego

w obrębie [...] o pow. 0,0600 ha, stanowiącego część działki

Nr [...].

Pismem z dnia [...] września 2013 r. Prokurator Prokuratury Okręgowej [...] w W. wniósł na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzucając naruszenie art. 12 ust. 16 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, polegające na niezasadnym przyjęciu, że służąca zaspokojeniu potrzeb lokalnej społeczności inwestycja - budowa dziecięcego placu zabaw wraz ze związaną z nim małą architekturą - stanowi inwestycję z zakresu oświaty i wychowania w rozumieniu w/w przepisu, podczas gdy należy ona do inwestycji z zakresu rekreacji

i wypoczynku, co w konsekwencji powoduje, że nie został spełniony drugi warunek określony w w/w przepisie , zatem brak było podstaw do umorzenia jednorazowej opłaty i opłat rocznych za trwałe wyłączenie z produkcji gruntu rolnego położonego

w obrębie [...] , stanowiącego część działki ewidencyjnej nr [...].

Wobec powyższego wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji jako wydanej

z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy.

W uzasadnieniu wskazano, że u podstaw decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego legło zawarte w uzasadnieniu decyzji stwierdzenie, że inwestycję tę można uznać za realizującą cel oświatowo - wychowawczy, z uwagi na przewidziane przez Burmistrza Miasta H. przeznaczenie projektowanego placu zabaw

w pierwszej kolejności dla dzieci nie uczęszczających do żłobków lub przedszkoli. Przedmiotowa decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego narusza przepis art. 12 ust. 16 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych

w zakresie dotyczącym drugiego warunku określonego w tym przepisie. W ocenie skarżącego Prokuratora nie można zgodzić się z zaprezentowanym we wskazanej wyżej decyzji Kolegium poglądem, jakoby wspomniana inwestycja miała charakter użyteczności publicznej z zakresu oświaty i wychowania. Zgodnie z ustawą z dnia

7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 1994 nr 89 poz. 414 ze zm.) place zabaw należy traktować jako obiekty małej architektury. Zgodnie z art. 3 pkt. 4 c przez obiekt małej architektury należy rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności użytkowe, służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku jak: piaskownice, huśtawki drabinki. Zgodnie z powyższym place zabaw należy traktować jako obiekty użyteczności publicznej z zakresu rekreacji i wypoczynku.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej, przy czym w świetle przepisu § 2 powołanego artykułu, kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Ponadto, Sąd rozstrzyga

w granicach danej sprawy, nie będąc jednak, związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.).

Sąd, badając legalność zaskarżonej decyzji w oparciu o wyżej powołane kryteria, doszedł do przekonania, iż zaskarżona decyzja narusza prawo.

Przedmiotem skargi jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. uchylająca decyzję Marszałka Województwa [...] w sprawie odmowy umorzenia jednorazowej należności oraz opłat rocznych płatnych przez okres 10 lat, począwszy od 2013 r. za trwałe wyłączenie z produkcji gruntu rolnego położonego w obrębie [...] o pow. 0,0600 ha, stanowiącego część działki Nr [...] i orzekająca o umorzeniu jednorazowej należności oraz opłat rocznych płatnych przez okres 10 lat, począwszy od 2013 r. za trwale wyłączenie

z produkcji gruntu rolnego położonego w obrębie [...] o pow. 0,0600 ha, stanowiącego część działki Nr [...].

O umorzenie powyższych należności wystąpił Burmistrz Miasta H. na podstawie art.12 ust.6 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych

i leśnych (Dz. U. z 2004 r., Nr 121, poz. 1266 ze zm.).

Zgodnie z art. 12 ust. 16 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, marszałek województwa może umorzyć opłaty związane z wyłączeniem gruntów rolnych z produkcji rolnej pod warunkiem łącznego spełnienia następujących warunków:

1) wnioskodawcą umorzenia jest organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego;

2) wyłączenie następuje w celu realizacji inwestycji o charakterze użyteczności publicznej, m. in. z zakresu oświaty i wychowania lub ochrony zdrowia i opieki społecznej;

3) inwestycja służy zaspokojeniu potrzeb lokalnej społeczności;

4) obszar gruntu podlegający wyłączeniu nie przekracza 1 ha;

5) nie ma możliwości zrealizowania inwestycji poza terenem objętym ochroną.

Nie budzi wątpliwości, iż inwestycja służy zaspokojeniu potrzeb lokalnej społeczności, obszar gruntu podlegający wyłączeniu nie przekracza 1 ha oraz nie ma możliwości zrealizowania inwestycji poza terenem objętym ochroną.

Spór w niniejszej sprawie dotyczy natomiast kwestii czy przedmiotowa inwestycja

tj. plac zabaw ze związaną z nim małą architekturą stanowi inwestycję o charakterze użyteczności publicznej, z zakresu oświaty i wychowania.

W ocenie Sądu podzielić należy stanowisko skarżącego Prokuratora,

iż przedmiotowej inwestycji nie można zakwalifikować jako inwestycji o charakterze użyteczności publicznej, z zakresu oświaty i wychowania, a raczej jako inwestycję służącą rekreacji i wypoczynkowi, a zatem nie została spełniona przesłanka z art. 12 ust. 16 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Tym samym brak było podstaw do umorzenia należności z tytułu trwałego wyłączenia gruntów rolnych z produkcji rolnej.

Podkreślenia wymaga, iż stosownie do treści art. 12 ust 1 powołanej ustawy osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana uiścić należność i opłaty roczne. Zasadą jest zatem ponoszenie określonych opłat w przypadku uzyskania zezwolenia na wyłączenie gruntów

z produkcji rolnej. Tym samym wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą być interpretowane ściśle ze swoim brzmieniem.

Dlatego też w sytuacji gdy ustawodawca przewidział możliwość umorzenia wskazanych należności w przypadku realizacji inwestycji o charakterze użyteczności publicznej, z zakresu oświaty i wychowania, niedopuszczalne jest stosowanie rozszerzającej wykładnię. W ocenie Sądu nie budzi bowiem wątpliwości, iż plac zabaw, choć niewątpliwie zaspokaja potrzeby lokalnej społeczności, to w zakresie rekreacji i wypoczynku.

Przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.), na które powołało się Kolegium uzasadniając swoje rozstrzygnięcie określają, iż zadania własne gminy z zakresu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki mają być realizowane w szkołach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego. Zdaniem Sądu do żadnej z tych form nie można zaliczyć placu zabaw służącego ogółowi społeczności lokalnej.

Wobec braku spełnienia przesłanki z art. 12 ust. 16 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, uzasadniającej umorzenie jednorazowej należności oraz opłat rocznych płatnych przez okres 10 lat, począwszy od 2013 r. za trwale wyłączenie

z produkcji gruntu rolnego położonego w obrębie [...]

o pow.0,0600 ha, stanowiącego część działki Nr [...], Sąd działając na podstawie art. art. 145 § 1 pkt c) p. p. s. a. orzekł jak w sentencji. Na podstawie art. 152 p.p.s.a. Sąd orzekł o niewykonywaniu zaskarżonej decyzji do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.