VII SA/Wa 2589/13

Uzasadnienie

I. Stan sprawy

1. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...] października 2013 r., po rozpatrzeniu odwołania J. P. od decyzji Prezydenta m[...] z dnia [...] września 2013 r. nr [...], ustalającej z urzędu wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] o nr. rej. [...] na kwotę 440 zł - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Decyzja została wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w związku z art. 130a ust. 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.).

2. W uzasadnieniu decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] podało, że Prezydent [...] decyzją z dnia [...] września 2013 r. ustalił z urzędu na kwotę 440 zł wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] o nr. rej. [...] z ulicy [...] w [...] z powodu niezastosowania się do znaku B - 1, B - 39 z tabliczką T — 24 (tj. pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela). Wskazano, że jednocześnie kierujący wyczerpał znamiona wykroczenia z art. 92 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń. W czasie usuwania pojazdu zgłosił się właściciel samochodu J. P., więc na podstawie art. 130a ust. 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym odstąpiono od usunięcia pojazdu. Wydanie decyzji usunięcia pojazdu spowodowało powstanie kosztów, do których pokrycia zgodnie z art. 130a ust. 2a w związku z art. 130a ust. 10i ustawy Prawo o ruchu drogowym zobowiązany jest właściciel oraz, jeżeli gdy pojazd znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, solidarnie ta osoba. W niniejszej sprawie dysponującym pojazdem był jego właściciel – J. P., który był jednocześnie zobowiązanym do poniesienia kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia jego pojazdu.

Od decyzji tej J. P. wniósł w terminie odwołanie.

3. W uzasadnieniu decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] stwierdziło, że przedmiotowy samochód był nieprawidłowo zaparkowany w graniach pasa drogowego ul. [...], co potwierdzają zdjęcia miejsca zaparkowania pojazdu i zdjęcia usytuowania znaków drogowych B - 36 (zakaz zatrzymania, a nie postoju pojazdu - zgodnie z § 28 ust. 2 rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393 z późn. zm.) wraz z tabliczką T — 24 ("§ 28. 5. umieszczona pod znakiem B-35 lub B-36 tabliczka T-24 wskazuje, że pojazd pozostawiony w miejscu, w którym obowiązuje zakaz wyrażony tym znakiem, zostanie usunięty z drogi na koszt właściciela " - zgodnie z § 28 ust. 5 tego rozporządzenia).

Organ wskazał, że podjęto czynności - wydano firmie wyspecjalizowanej dyspozycję odholowania tego pojazdu, rozpoczęto załadunek pojazdu, za co wystawiono fakturę, w celu odholowania nieprawidłowo zaparkowanego pojazdu w miejscu oznaczonym znakami drogowymi B - 36 i T - 24. Fakt, że czynności samego fizycznego odholowania pojazdu nie dokonano, ale poniesiono koszty w związku z wydaniem dyspozycji odholowania pojazdu i odstąpieniem od holowania pojazdu, nie zwalnia strony, zgodnie z art. 130a ust. 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym od poniesienia kosztów usunięcia pojazdu. Koszty, o ustalaniu których mowa w art. 130a ust. 6 i ust. 6a lit. c tej ustawy, zostały ustalone na podstawie załącznika nr [...] do uchwały nr [...] Rady [...] z dnia [...] listopada 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu (Dz. Urz. Woj. [...]. z 2011 r. Nr [...], poz. [...]) w wysokości 440 zł.

Ponadto, jak stwierdził organ, z przedstawionego przez organ pierwszej instancji zdjęcia fragmentu ulicy [...] wraz z tym znakiem i przedmiotowym pojazdem, znak B - 36 i T - 24 były dostatecznie widoczne dla parkujących. Parkujący nie widząc rodzaju znaku, powinien do niego podejść, aby go zobaczyć. Zatem odnośny zarzut odwołania jest niezasadny.

II. Zarzuty podniesione w skardze i stanowiska pozostałych stron

1. Skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] października 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył J.P.. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. § 28 rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r., i domagał się uchylenia zaskarżonej decyzji w całości.

Skarżący zarzucił, że nie mógł się zastosować do znaku zakazu postoju z tabliczką ostrzegającą przed odholowaniem pojazdu, ponieważ była ona dla niego niewidoczna w chwili wjazdu, bowiem znak ten stoi pod katem ok. 90 ° w stosunku do twarzy osób, które wjeżdżają od ul. [...], jest zaś doskonale widoczny dla osób poruszających się równolegle do ul. [...] od pobliskiego parkingu. Ponadto, jak stwierdził skarżący, okoliczność ta została potwierdzona w treści zaskarżonej decyzji – "Parkujący nie widząc rodzaju znaku, powinien do niego podejść, aby go zobaczyć."

2. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wniosło o oddalenie skargi i podtrzymało stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

III. Podstawa prawna rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji orzekając w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

2. Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] utrzymało w mocy decyzję Prezydenta [...] z dnia [...] września 2013 r. ustalającą z urzędu wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] o nr. rej. [...] na kwotę 440 zł.

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zarówno zaskarżona jak również poprzedzająca decyzja naruszają przepisy prawa.

3.1. Stosownie do art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.)

- pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu - ust. 1 pkt 1;

- od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu - ust. 2a;

- pojazd usunięty z drogi, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie - ust. 5c;

- rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat za usunięcie z drogi pojazdu, oraz wysokość kosztów, za przygotowanie do usunięcia pojazdu. Wysokość tych kosztów nie może być wyższa niż maksymalna kwota opłat za usunięcie pojazdu, przewidziane w ustawie - ust. 6.

- maksymalna wysokość stawek kwotowych opłat za usunięcie pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 ton wynosi 440 zł - ust. 6a lit. c

- koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta - ust. 10h.

Załącznik nr [...] do uchwały nr [...] Rady [...] z dnia [...] listopada 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu (Dz. Urz. Woj. [...]. z 2011 r. Nr [...], poz. [...]) określa, że wysokość kosztów odstąpienia od usunięcia pojazdu, którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 t wynosi 440 zł.

Pozostawienie pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione oznacza, jak wskazał organ, że takie zachowanie stanowi jednocześnie wykroczenie, bowiem zgodnie z art. 92 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482, z późn. zm.), zgodnie z którym kto nie stosuje się do znaku drogowego podlega karze grzywny lub nagany.

3.2. Stwierdzić należy, że obowiązkiem organu administracji publicznej prowadzącego postępowanie administracyjne, jest przestrzeganie zasad ogólnych postępowania administracyjnego, wyrażonych m.in. w art. 7 i 12 kpa. Zgodnie z art. 7 kpa, obowiązkiem organu administracji publicznej jest dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, natomiast stosownie do art. 12 ust. 1 kpa, organ administracji publicznej ma obowiązek działać w sprawie wnikliwie i szybko. Organ administracji publicznej obowiązany jest w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, stosownie do art. 77 § 1 kpa, a następnie, zgodnie z art. 80 kpa ocenić na postawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona, a swoje stanowisko winien uzasadnić w sposób przewidziany w przepisach kpa. Aby organ mógł zastosować właściwe przepisy prawa, w pierwszej kolejności powinien ustalić w sposób nie budzący żadnych wątpliwości stan faktyczny sprawy.

Przyznać należy rację skarżącemu, który zwrócił uwagę, że stosowanie przepisów represyjnych przez organ może mieć miejsce w sytuacji gdy ustalenia stanu faktycznego sprawy nie budzą żadnych wątpliwości.

Zdaniem Sądu stan faktyczny w niniejszej sprawie nie został należycie wyjaśniony, a uzasadnienie zaskarżonej jak również poprzedzającej decyzji nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 107 § 3 kpa.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że warunkiem koniecznym usunięcia pojazdu jest niezastosowanie się przez kierującego m.in. do znaków dotyczących zakazu zatrzymania. Ustalenie zatem tej okoliczności w sposób jednoznaczny jest elementem koniecznym i poprzedzającym wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu.

Skarżący w toku postępowania podniósł, że znak zakaz postoju wraz z tabliczką ostrzegającą przed odholowaniem pojazdu, był dla niego niewidoczny w chwili wjazdu. Nie można zaakceptować argumentacji organu, że parkujący nie widząc rodzaju znaku, powinien do niego podejść, aby go zobaczyć. Znak drogowy musi być tak ustawiony, aby był dobrze widoczny dla kierującego przed dokonaniem – lub nie dokonaniem, jeśli znak tego zabrania - określonego manewru.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do znaków drogowych, stosownie do art. 5 ust. 1 tej ustawy. Art. 7 ust. 1 tej ustawy stanowi zaś, że znaki i sygnały drogowe wyrażają ostrzeżenia, zakazy, nakazy lub informacje. Stosownie do art. 7 ust. 3 tej ustawy, minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność zapewnienia czytelności i zrozumiałości znaków i sygnałów drogowych dla uczestników ruchu drogowego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także warunki ich umieszczania na drogach. Przytoczone przepisy wskazują jednoznacznie, że każdy uczestnik ruchu drogowego ma obowiązek stosować się i przestrzegać znaków i sygnałów drogowych, ale równocześnie stwierdzić trzeba, że znaki te tak muszą być ustawione, aby były dobrze widoczne, znajdowały się w odpowiednim miejscu. Jeśli znak jest ustawiony prawidłowo ale niewidoczny, trudno uczynić słuszny zarzut uczestnikowi ruchu, iż do takiego znaku się nie dostosował.

W niniejszej sprawie, jak wynika ze znajdujących się w aktach sprawy fotografii nie zawierających daty ich sporządzenia, widać albo znak drogowy, albo samochód, którego niniejsza sprawa dotyczy. Nie ma zaś fotografii opatrzonej datą, która wskazywałaby jednoznacznie, że określonego dnia samochód o określonym numerze rejestracyjnym zaparkował w miejscu zabronionym. Również znajdujący się w aktach szkic sytuacyjnym nie jest wystarczająco precyzyjny aby można było ocenić zarzuty strony skarżącej.

3.3. Wskazać również należy, iż z zaskarżonej ani poprzedzającej decyzji nie wynika, czy zasadne było wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu i czy powstały w związku z tym jakiekolwiek koszty, a jeśli tak, to jakie, i kto je poniósł. Niezasadne jest bowiem twierdzenie, że wprawdzie samego fizycznego odholowania pojazdu nie dokonano, ale poniesiono koszty w związku z wydaniem dyspozycji odholowania pojazdu i odstąpieniem od holowania pojazdu. Odstąpienie od dyspozycji odholowania pojazdu i odholowanie pojazdu to dwie różne zupełnie czynności.

Przepis stanowi, że jeżeli wydanie dyspozycji spowodowało powstanie kosztów, to oznacza, że organ powinien przed obciążeniem właściciela obowiązkiem zapłaty wykazać – jakie koszty powstały, oraz, powinien mieć na uwadze, że w art. 130 a ustawy Prawo o ruchu drogowym – mowa jest i o kosztach i o stosownej opłacie. Właściciel pojazdu jest obowiązany pokryć koszty, ale tylko wtedy jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu spowodowało powstanie kosztów, co należałoby także wykazać, stosownie do art. 130a ust. 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym, natomiast w ust. 6a ustalono maksymalną wysokość za usunięcie pojazdu z drogi w wysokości 440 zł, a nie za przygotowanie pojazdu do usunięcia. Artykuł 130a ust. 2a tej ustawy stanowi wyraźnie, że jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu spowodowało koszty to do ich pokrycia obowiązany jest właściciel pojazdu. Oznacza to, że tylko w wypadku powstania kosztów możliwe jest obciążanie nimi właściciela pojazdu.

IV. Ponownie rozpoznając sprawę organ będzie miał na uwadze powyższe, oraz zasadę załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki, wyrażoną w art. 35 § 1 kpa oraz maksymalne terminy załatwiania spraw, o których mowa w art. 35 § 2 i 3 kpa.

V. W świetle podniesionych okoliczności faktycznych i prawnych należy uznać, że zaskarżona decyzja, jak również decyzja ją poprzedzająca, została wydana z naruszeniem art. 7, 77, 80 i 107 § 3 kpa, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

VI. Mając powyższe na uwadze, Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.