II SA/Gd 103/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
2014-05-14Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Janina Guść
Jolanta Górska
Mariola Jaroszewska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mariola Jaroszewska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Górska, Sędzia WSA Janina Guść, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Maria Flisikowska, po rozpoznaniu w Gdańsku na rozprawie w dniu 14 maja 2014 r. sprawy ze skargi E. S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 grudnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie rozbiórki obiektów budowlanych oddala skargę.
Uzasadnienie
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 30 grudnia 2013 r., nr [[...]] utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 9 maja 2013 r., nr [[...]] nakładającą na A. i E. S. obowiązek wykonania rozbiórki dwóch wiat o konstrukcji drewnianej i wymiarach zabudowy wynoszących 4,26 m x 4,88 m (każda) usytuowanych na terenie działki nr [[...]] w M. w odległości 3,5 m od granicy z działką nr [[...]] - ul. W.
Decyzja została wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 7, art. 80 ust. 2 pkt 2, art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.).
Do wydania przedmiotowych decyzji doszło w następującym stanie faktycznym:
A. i E. S. w dniu 14 lutego 2011 r. dokonali zgłoszenia zamiaru budowy na działce nr [[...]] w M., gmina K., dwóch wiat drewnianych o powierzchni zabudowy wynoszącej 21 m², przeznaczonych na skład drzewa. Zgłoszenie zostało przyjęte bez sprzeciwu. Z przedłożonych szkiców i mapy do celów informacyjnych, na której zaznaczono usytuowanie wiat wynika, że inwestorzy zamierzali wybudować dwie wiaty bez ścian o powierzchni zabudowy (rzut dachu po konstrukcji słupów) 3,5 m x 6,0 m = 21 m2. Wiaty miały być usytuowane w odległości 6,0 m od granicy z działką nr [[...]], będącą drogą powiatową - ul. W. i w odległości 1,5 m (do okapu) od strony działki nr [[...]] oraz 4 m od działki nr [[...]] (stanowiącej drogę). Z powyższych dokumentów również wynika, że kalenice wiat miały być usytuowane prostopadle do ul. W., czyli równolegle względem siebie. Ponadto wzdłuż ulicy miały być usytuowane mniejszym wymiarem, tzn. 3,5 m, a odległość między wiatami mierzona pomiędzy słupami miała wynosić 1,3 m.
W dniu 22 września 2011 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. przeprowadził kontrolę na działce nr [[...]] w M. Podczas kontroli ustalono, że A. i E. S. w maju 2011 r. wykonali roboty budowlane polegające na wykonaniu dwóch wiat o konstrukcji drewnianej i wymiarach zabudowy wynoszących 4,26 m x 4,88 m (każda), usytuowanych w odległości 3,5 m od granicy z działką nr [[...]] (ul. W.) oraz w odległości od 1,2 m do 2,88 m od granicy z działką nr [[...]], zaś pozostałe odległości od granic działek sąsiednich są większe niż 4 m. W obiektach tych inwestorzy nie prowadzą żadnej działalności gastronomicznej, są tam składowane meble ogrodowe, rowery oraz garażowany jest samochód.
Organ pierwszej instancji pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego oraz o dacie przeprowadzenia dowodu z oględzin, wyznaczonego na dzień 19 lipca 2012 r. Organ ustalił, że wiaty nie spełniają warunków zawartych w dokonanym zgłoszeniu, gdyż w zgłoszeniu określono odległość 6 m od granicy z działką nr [[...]], natomiast posadowiono je w odległości 3,5 m od granicy tej działki (ul. W.), co jest sprzeczne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu gminy K., położonego we wsi M., zatwierdzonego uchwałą Rady Miejskiej w K. nr [[...]] z dnia 07 października 2005 r. (Dz. U. WP nr 3 poz. 27). Zgodnie z tym planem działka nr [[...]] znajduje się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej oznaczonej w planie symbolem 8/MN/L, gdzie obowiązują zasady zabudowy i zagospodarowania terenu i zostały wyznaczone linie zabudowy. Przedmiotowe wiaty przekraczają ustaloną miejscowym planem linię zabudowy określoną w odległości 6 m od granicy z działką drogową nr [[...]]. Ustalona planem linia zabudowy dotyczy wszelkiej zabudowy na działce.
Ponadto w zgłoszeniu określono odległość 1,5 m do okapu wiaty bez przegród pełnych od granicy z działką nr [[...]], natomiast wykonano od granicy tej działki ścianę w odległości 1,2 m do 2,88 m, naruszając tym przepisy § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2012 r., poz. 1289), zgodnie z którym jeżeli z przepisów w/w rozporządzenia lub z przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy z sąsiednią działką budowlaną nie mniejszej niż 3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.
Z powodu naruszenia przepisów w stopniu uniemożliwiającym doprowadzenie robót do stanu zgodnego z prawem, organ pierwszej instancji na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane wydał w dniu 9 maja 2013 r. decyzję nakładającą na inwestorów obowiązek wykonania rozbiórki dwóch wiat.
E. S. złożył w terminie odwołanie od powyższej decyzji. Rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie art. 7 k.p.a. w związku z art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowane, poprzez brak wyczerpującego, rzetelnego i wszechstronnego rozpatrzenia materiału sprawy, co doprowadziło organ do poczynienia dowolnych ustaleń; art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych poprzez jego niezastosowanie; art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo budowlane poprzez orzeczenie nakazu rozbiórki obiektu bez uprzedniego wnikliwego rozważenia, czy w niniejszej sprawie istnieje możliwości legalizacji wykonanych robót budowanych. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania, ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji.
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 30 grudnia 2013 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia 9 maja 2013 r.
Organ odwoławczy opisał dotychczasowy przebieg postępowania poczynając od przeprowadzonej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w dniu 22 września 2011 r. kontroli na terenie działki nr [[...]] w M. Następnie odnosząc się już do decyzji organu pierwszej instancji wskazał, że zebrany materiał dowodowy potwierdza usytuowanie wiat z przekroczeniem określonej nieprzekraczalnej linii zabudowy o 2,5 m, co jest naruszeniem ustaleń obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a tym samym uzasadnione było wydanie nakazu rozbiórki wybudowanych wiat w oparciu o przepisy art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Organ odwoławczy uznał, że brak jest możliwości wydania nakazu rozbiórki części wybudowanych wiat, gdyż zmniejszenie rozpiętości wiat wynoszące 4,88 m poprzez rozbiórkę 2,5 m jej rozpiętości powoduje niedopuszczalność istnienia (po rozbiórce) pozostałej części jako samodzielnej konstrukcji i brak funkcjonalności tych wiat. W oparciu o przepisy art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane można wydać w tym przypadku wyłącznie nakaz rozbiórki, natomiast brak jest możliwości orzeczenia o wykonaniu robót, które umożliwiałyby pozostawienie pozostałej części wiat. Wyjaśnił również, że nieprzekraczalne linie zabudowy określone są w ustaleniach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego terenu, a ze znajdującej się w aktach sprawy kserokopii mapy dotyczącej terenu, na którym znajduje się przedmiotowa działka wynika, że granica terenu oznaczonego symbolem 8/MN/L przebiega m.in. pograniczy działek [[...]], [[...]] z drogą powiatową nr [[...]]. Zatem ustalenie nieprzekraczalnej 6,0 m linii zabudowy nastąpiło od powyższej granicy, a nie od krawędzi jezdni ul. W.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na powyższą decyzję E. S. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i decyzji ją poprzedzającej oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:
- art. 7 w związku z art. 75 § 1 w związku z art. 77 § 1 w związku z art. 80 w związku z art. 107 § 3 k.p.a., poprzez brak podjęcia przez organ wszelkich czynności zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz dowolną ocenę materiału dowodowego, skutkujące błędem w ustaleniach faktycznych polegającym na przyjęciu, że nieprzekraczalną linię zabudowy należy mierzyć od granicy działki nr [[...]], podczas gdy z prawidłowej oceny materiału dowodowego wynika, że linia ta winna być liczona od zewnętrznej krawędzi jezdni oraz błędne przyjęcie że w niniejszej sprawie uzasadnione jest wydanie nakazu rozbiórki wybudowanych wiat, podczas gdy z prawidłowej oceny materiału dowodowego wynika, że możliwe jest doprowadzenie robót do stanu zgodnego z prawem;
- art. 8 k.p.a. poprzez oparcie decyzji w sprawie na stanowisku organu, który wcześniej uznał się za niewłaściwy do orzekania w zakresie interpretacji uchwalonych i obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a następnie dokonał takiej interpretacji, bez właściwego uzasadnienia tejże zmiany;
- art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez jego niezastosowanie.
W uzasadnieniu skargi rozwinięto sformułowane zarzuty, z przytoczeniem orzecznictwa sądowoadministracyjnego do zarzucanego naruszenia przepisów postępowania.
W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Wojewódzki sąd administracyjny, jak wynika z treści art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269), sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres tej kontroli wyznacza następnie przepis art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zgodnie z którym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zatem, sąd rozpoznając skargę w granicach sprawy bada zgodność zaskarżonego aktu z obowiązującym porządkiem prawnym.
Kontrolując w świetle przedstawionych kryteriów zaskarżoną decyzję sąd orzekający w niniejszej sprawie uznał, że nie narusza ona prawa materialnego w sposób, który miałby wpływ na wynik sprawy, ani przepisów postępowania w sposób, który miał by istotny wpływ na wynik sprawy.
Materialnoprawną podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowią przepisy art. 51 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.), normujące postępowanie naprawcze wszczynane w sytuacjach określonych w art. 50 ust. 1 tej ustawy. Będący podstawą skarżonych rozstrzygnięć art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane obejmuje sytuację, gdy robót budowlanych nie można zalegalizować, gdyż w postępowaniu wyjaśniającym ustalono, że nastąpiło nieusuwalne naruszenie prawa. Organ jest zobowiązany wówczas wydać decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, albo doprowadzenie do stanu poprzedniego. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalony jest pogląd, że decyzje, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, nakazujące zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego, organ nadzoru budowlanego wydaje w sytuacjach, gdy nie ma możliwości doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem wykonywanych bądź już wykonanych robót budowlanych, o czym mowa w pkt 2 i 3 ust. 1 art. 51. Innymi słowy, gdy brak jest technicznej i prawnej możliwości doprowadzenia danego obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem w drodze decyzji, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy. Decyzja taka kończy postępowanie naprawcze (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 7 lutego 2013 r., sygn. akt II OSK 1877/11; z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt II OSK 407/09; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 24 maja 2011 r., sygn. akt II SA/Po 177/11, dostępne w Internecie na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Natomiast z art. 51 ust. 7 ustawy Prawo budowlane wynika, że przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli roboty budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48 albo w art. 49b, zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1 ustawy. Ten ostatni przepis stanowi z kolei, że w przypadkach innych niż określone w art. 48 ust. 1 lub w art. 49b ust. 1 ustawy Prawo budowlane właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych wykonywanych: 1. bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia lub 2. w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, lub 3. na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1, lub 4. w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.
Przede wszystkim wskazać należy, że trafne jest stanowisko organów nadzoru budowlanego obu instancji, że przez przepisy prawa, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane rozumie się także postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który został prawidłowo opublikowany i wszedł w życie. Stanowisko takie prezentowane jest w również w orzecznictwie sądowo-administracyjnym i sąd orzekający w niniejszej sprawie pogląd ten podziela (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 2 czerwca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 869/10, LEX nr 992986; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 25 stycznia 2011 r., sygn. akt II OSK 150/10, dostępny na stronie www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z mocy art. 14 pkt 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r., poz. 647, ze zm.) jest aktem prawa miejscowego, a na podstawie art. 87 ust. 2 Konstytucji RP źródłem prawa powszechnie obowiązującego, przy czym jego ustalenia obowiązują na obszarze danej gminy. Budowa obiektu budowlanego, nawet niewymagającego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, wbrew postanowieniom tego planu jest innym przypadkiem samowoli budowlanej polegającym na realizacji tego obiektu niezgodnie z przepisami (art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane). Zatem w wypadku wybudowania takiego obiektu sprzecznie z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, odpowiednie zastosowanie ma między innymi przepis art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane dający podstawę do orzeczenia nakazu rozbiórki obiektu, gdy nie można doprowadzić go do stanu zgodnego z prawem. Natomiast ust. 7 art. 51 tej ustawy umożliwia również zastosowanie przepisów art. 51 w przypadkach, o których mowa w art. 50 ust. 1, gdy roboty budowlane zostały już wykonane.
Z taką sytuacją mamy do czynienia w kontrolowanej sprawie, a więc odnosząc dotychczasowe rozważania do ustalonych okoliczności sprawy stwierdzić należy, że zaskarżona decyzja, wbrew zarzutom skargi, wydana została w zgodzie z obowiązującymi w tej materii przepisami prawa.
Podstawą faktyczną nakazu rozbiórki było niekwestionowane przez stronę skarżącą ustalenie, że na działce nr [[...]] w M. A. S. i E. S. wykonali roboty budowlane polegające na wybudowaniu dwóch wiat o konstrukcji drewnianej, o wymiarach 4,26 m x 4,88 m każda, w odległości 3,5 m od granicy z działką nr [[...]]. Pozostaje też niesporne, że przedmiotowe wiaty wybudowano (w maju 2011 r.) i usytuowano niezgodnie ze zgłoszeniem dokonanym w lutym 2011 r. i przyjętym bez sprzeciwu przez organ architektoniczno - budowlany. Według materiałów wynikających ze zgłoszenia, jak ustalono prawidłowo w decyzji organu nadzoru budowlanego, deklarowana odległość przedmiotowych wiat od granicy z działką [[...]] (drogą powiatową – ulicą W.) wynosiła 6 m, natomiast wiaty usytuowano w odległości 3,5 m od tej granicy. Bezspornie ustalono nadto, że działka nr [[...]] leży na terenie objętym uchwałą Rady Miejskiej nr [[...]] z dnia 7 października 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu gminy K., położonego we wsi M., przy ul. J., W. i P. (Dz.Urz.Woj.Pom. z 2006 r., nr 3, poz. 27). Jak wynika z dołączonej do akt administracyjnych dokumentacji zgłoszenia Starosta badał gabaryty wiat oraz odległości od granic według treści postanowień tego planu dla karty terenu 8, 8a MN/L pkt 4 lit.c, wskazując między innymi na ustalenie dotyczące nieprzekraczalnej linii zabudowy projektowanej – według rys. planu – 6 m od drogi powiatowej (zob. postanowienie starosty z dnia 4 marca 2011 r. zobowiązujące wnioskodawcę do uzupełnienia zgłoszenia).
E. S., jak wynika z treści skargi a wcześniej odwołania, kwestionuje zaś przede wszystkim sposób ustalenia przebiegu nieprzekraczalnej linii zabudowy przyjętej przez organ nadzoru budowlanego w odległości 6 m od granicy działki nr [[...]] (drogi powiatowej).
Odnosząc się zatem do zaistniałego w takim kształcie sporu w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że zgodnie z powołaną uchwałą Rady Miejskiej nr [[...]] z dnia 7 października 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu gminy K., położonego we wsi M., przy ul. J., W. i P., działka nr [[...]] stanowi fragment terenu oznaczonego na rysunku planu symbolem 8MN/L – teren zabudowy letniskowej i jednorodzinnej letniskowej. Zgodnie z postanowieniem § 3 ust. 2 lit. e tej uchwały, treść rysunku planu obowiązuje w takim zakresie, w jakim przepisy tej uchwały odwołują się do jego elementów graficznych i oznaczeń. W szczególności obowiązują oznaczenia linii zabudowy nieprzekraczalne. Również w ustaleniach szczegółowych planu dla karty terenu oznaczonej jako 8MN/L, określających zasady parcelacji, kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu, znajduje się postanowienie dotyczące nieprzekraczalnych linii zabudowy projektowanej, odsyłające do rysunku planu.
Badając rysunek planu (na podstawie dowodów znajdujących się w aktach administracyjnych) ocenić trzeba jako prawidłowe ustalenia organów nadzoru budowlanego obu instancji, że nieprzekraczalna linia zabudowy wynosi 6 m od granicy działki nr [[...]]. Nie ma przy tym żadnych podstaw, aby przyjąć inną interpretację planu w tym zakresie, w szczególności, że takiej też wykładni planu dokonał już wcześniej właściwy dla zgłoszenia organ architektoniczny. W szczególności zaś nie znajdują uzasadnienia proponowane w skardze inne linie odniesienia do wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy, związane ze znajdującą się na działce nr [[...]] drogą (granica pasa drogowego, granica zewnętrznej krawędzi jezdni). Z rysunku planu jasno bowiem wynika, że nieprzekraczalna linia zabudowy dla działki nr [[...]] przebiega w odległości 6 m od granicy z działki nr [[...] Fakt ten potwierdzony został zgromadzoną w aktach administracyjnych dokumentacją planistyczną, a także wyjaśnieniami burmistrza odnośnie przebiegu granicy opracowania planistycznego po granicy działki skarżącego. Takie ustalenie jest wystarczającą przesłanką orzeczenia nakazu rozbiórki w niniejszym postępowaniu naprawczym. Skoro bowiem obie wiaty bezspornie wykraczają 2,5 m poza ustaloną w planie nieprzekraczalną linię zabudowy, słusznie organy nadzoru budowlanego przyjęły, że nie ma możliwości doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Podkreślenia też wymaga, że w zaskarżonej decyzji w sposób właściwy uzasadniono brak możliwości częściowej rozbiórki wiat w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem, co podlega również aprobacie sądu.
Tym samym za chybione uznać należy podniesione w skardze zarzuty naruszenia przez Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego przepisów postępowania, poprzez zaniechanie zebrania koniecznego do załatwienia sprawy materiału dowodowego. Organ procedował prawidłowo, z poszanowaniem przepisów art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., zaś uzasadnienie zaskarżonej decyzji odpowiada wymogom art. 107 § 3 k.p.a.
Oceny takiej nie zmienia okoliczność kierowania przez organ odwoławczy, do Burmistrza, pytań o potwierdzenie przebiegu nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce skarżącego. Opinia wyrażona w tej sprawie przez organ samorządu terytorialnego nie była, jak utrzymuje skarżący, podstawą wydania zaskarżonej decyzji. Podstawą taką była treść postanowień powoływanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, których wykładni dokonały organy nadzoru budowlanego, wraz z analizą rysunku planu. Natomiast uzyskanie stanowiska organu samorządu terytorialnego procedującego w postępowaniu planistycznym miało jedynie charakter dodatkowego postępowania dowodowego przeprowadzonego przez organ odwoławczy na podstawie art. 136 k.p.a. Wymaga przy tym podkreślenia, że organ administracji wydając wypis lub wyrys ze studium lub planu zagospodarowania przestrzennego może podać tylko te dane, które wynikają z treści aktów prawa. Nie jest on obowiązany ani uprawniony do wyjaśniania pojęć użytych w części tekstowej planu. Dodać też trzeba, że na gruncie ustawy Prawo budowlane właściwy organ administracji (wójt, burmistrz, prezydent miasta) posiada uprawnienia do wydawania zaświadczeń o zgodności inwestycji z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowani przestrzennego (zob. art. 48 ust. 3, art. 49b ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo budowlane). Niemniej argumentacja skargi dotycząca braku uprawnień do interpretowania treści planu przez ten organ jest całkowicie chybiona, gdyż w istocie wykładni planu na potrzeby niniejszej sprawy dokonał organ rozstrzygający. Niezależnie zatem od oceny zasadności i konieczności uzyskania stanowiska innego organu w niniejszym postępowaniu nie sposób uznać, że rozstrzygający sprawę organ nadzoru budowlanego drugiej instancji naruszył w ten sposób przepisy prawa, a naruszenie to miałoby wpływ na treść rozstrzygnięcia.
W skardze zarzucono również, że decyzja Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego została wydana z naruszeniem art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260, ze zm.). Przepis ten nie miał w niniejszej sprawie zastosowania. Zawarte w nim minimalne odległości usytuowania obiektów budowlanych, mierzone od zewnętrznej krawędzi jezdni, mogą co prawda być powodem uznania, że wzniesiony obiekt usytuowano zbyt blisko drogi (a zatem w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w przepisach - art. 51 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo budowlane), nie oznacza to jednak, że w każdym wypadku usytuowanie obiektu budowlanego znajdującego się w ustanowionej w tym przepisie odległości jest zgodne z prawem. W niniejszej sprawie badanie odległości spornych wiat od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi usytuowanej na działce nr [[...]] nie ma rozstrzygającego znaczenia w sytuacji, gdy ich usytuowanie jest sprzeczne z treścią miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego będącego, jak już wskazano, jednym ze źródeł prawa kształtujących możliwości zagospodarowania działki nr [[...]].
Wyjaśnić nadto należy, że droga przebiegająca przez działkę nr [[...]] jest według niekwestionowanych ustaleń organu drogą powiatową, nie zaś gminną, jak błędnie przyjął skarżący w skardze zarzucając naruszenie art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, obiekty budowlane powinny być usytuowane w odległości co najmniej 8 m od zewnętrznej krawędzi jezdni w przypadku dróg powiatowych, natomiast w skardze przywołuje się odległość 6 m dotyczącą dróg gminnych. Sąd zaznacza jedynie dla porządku, że skoro plan przebiega po granicy działki skarżącego, a poza jego opracowaniem pozostaje działka drogowa będąca drogą powiatową, chybiony i całkowicie dowolny jest zarzut, że odległość 6 m od granicy działki skarżącego ustalająca nieprzekraczalną linię zabudowy jest sprzeczna z treścią art. 43 ustawy o drogach publicznych. Błędne jest też stanowisko o prymacie norm ustawowych nad normami prawa miejscowego (obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego), bowiem w postępowaniu naprawczym zważywszy na treść art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane normy te są równorzędne. Niemniej wskazać trzeba, że skoro skarżący twierdzi, że plan miejscowy, który wyznacza w niniejszej sprawie normy zgodności z prawem spornej inwestycji, narusza przepis ustawowy – art. 43 ustawy o drogach publicznych, może plan ten skarżyć na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594).
Wadliwie natomiast, jednakże bez znaczenia dla wyniku sprawy, organy obu instancji stwierdziły, że jedna z wiat usytuowana jest sprzecznie z § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dalej jako rozporządzenie (Dz. U. nr 75, poz. 690, ze zm.), poprzez przybliżenie do grani z działką [[...] na odległość 1,2 – 2,88 m. Nie powinno bowiem ulegać wątpliwości, że wiaty, których dotyczy niniejsza sprawa, nie są budynkami w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. W myśl art. 3 pkt 2 tej ustawy przez budynek rozumieć należy taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Za budynek uznany zatem może być tylko taki obiekt, który posiada wszystkie elementy konstrukcyjne wskazane w definicji. Fakt, że sporne wiaty są zadaszone oraz wydają się być trwale związane z gruntem, nie przesądza jeszcze o tym, że każda z nich stanowi budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego. Wiaty te nie posiadają bowiem przegród budowlanych a więc nie spełniają jednej z koniecznych przesłanek ustawowej definicji budynku. Przegrody budowlane wydzielające obiekt z przestrzeni muszą być kompletne od poziomu podłogi do poziomu dachu i muszą występować ze wszystkich stron, co oczywiście nie wyklucza w nich otworów technologicznych. Otwory te nie mogą jednak w żadnym przypadku zastępować całej przegrody budowlanej, gdyż w takim przypadku brak jest koniecznego wydzielenia przestrzeni (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 24 maja 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 172/12, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).
Tym samym, żadna ze spornych wiat nie mieści się w zakresie definicji określonej w art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. Nie są one także obiektami małej architektury w rozumieniu art. 3 pkt 4 (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 22 września 2010 r., sygn. akt II SA/Gd 388/10, dostępny j.w.). Stosownie zatem do art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane uznać należy, że są one budowlami. Budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury. Przepis ten zawiera jedynie przykładowe wyliczenie obiektów budowlanych stanowiących budowle. Zakresem tego pojęcia objęte są zatem również inne, niewymienione przez ustawodawcę obiekty budowlane, nie będące budynkiem lub obiektem małej architektury. Stwierdzenie, że wiaty na działce nr [[...]] nie są budynkami prowadzić musi do wniosku, że w sprawie nie mogło dojść do naruszenia § 12 rozporządzenia, gdyż z treści tego przepisu wynika, że dotyczy on jedynie budynków (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2013 r., sygn. akt II OSK 1642/11, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Jednakże błędne zastosowanie § 12 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie miało wpływu na zasadność zaskarżonej decyzji.
W konsekwencji sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu uzasadniającym jej uchylenie. Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na mocy art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę jako niezasadną oddalił.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Janina GuśćJolanta Górska
Mariola Jaroszewska /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mariola Jaroszewska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Górska, Sędzia WSA Janina Guść, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Maria Flisikowska, po rozpoznaniu w Gdańsku na rozprawie w dniu 14 maja 2014 r. sprawy ze skargi E. S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 30 grudnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie rozbiórki obiektów budowlanych oddala skargę.
Uzasadnienie
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 30 grudnia 2013 r., nr [[...]] utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 9 maja 2013 r., nr [[...]] nakładającą na A. i E. S. obowiązek wykonania rozbiórki dwóch wiat o konstrukcji drewnianej i wymiarach zabudowy wynoszących 4,26 m x 4,88 m (każda) usytuowanych na terenie działki nr [[...]] w M. w odległości 3,5 m od granicy z działką nr [[...]] - ul. W.
Decyzja została wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 7, art. 80 ust. 2 pkt 2, art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.).
Do wydania przedmiotowych decyzji doszło w następującym stanie faktycznym:
A. i E. S. w dniu 14 lutego 2011 r. dokonali zgłoszenia zamiaru budowy na działce nr [[...]] w M., gmina K., dwóch wiat drewnianych o powierzchni zabudowy wynoszącej 21 m², przeznaczonych na skład drzewa. Zgłoszenie zostało przyjęte bez sprzeciwu. Z przedłożonych szkiców i mapy do celów informacyjnych, na której zaznaczono usytuowanie wiat wynika, że inwestorzy zamierzali wybudować dwie wiaty bez ścian o powierzchni zabudowy (rzut dachu po konstrukcji słupów) 3,5 m x 6,0 m = 21 m2. Wiaty miały być usytuowane w odległości 6,0 m od granicy z działką nr [[...]], będącą drogą powiatową - ul. W. i w odległości 1,5 m (do okapu) od strony działki nr [[...]] oraz 4 m od działki nr [[...]] (stanowiącej drogę). Z powyższych dokumentów również wynika, że kalenice wiat miały być usytuowane prostopadle do ul. W., czyli równolegle względem siebie. Ponadto wzdłuż ulicy miały być usytuowane mniejszym wymiarem, tzn. 3,5 m, a odległość między wiatami mierzona pomiędzy słupami miała wynosić 1,3 m.
W dniu 22 września 2011 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. przeprowadził kontrolę na działce nr [[...]] w M. Podczas kontroli ustalono, że A. i E. S. w maju 2011 r. wykonali roboty budowlane polegające na wykonaniu dwóch wiat o konstrukcji drewnianej i wymiarach zabudowy wynoszących 4,26 m x 4,88 m (każda), usytuowanych w odległości 3,5 m od granicy z działką nr [[...]] (ul. W.) oraz w odległości od 1,2 m do 2,88 m od granicy z działką nr [[...]], zaś pozostałe odległości od granic działek sąsiednich są większe niż 4 m. W obiektach tych inwestorzy nie prowadzą żadnej działalności gastronomicznej, są tam składowane meble ogrodowe, rowery oraz garażowany jest samochód.
Organ pierwszej instancji pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego oraz o dacie przeprowadzenia dowodu z oględzin, wyznaczonego na dzień 19 lipca 2012 r. Organ ustalił, że wiaty nie spełniają warunków zawartych w dokonanym zgłoszeniu, gdyż w zgłoszeniu określono odległość 6 m od granicy z działką nr [[...]], natomiast posadowiono je w odległości 3,5 m od granicy tej działki (ul. W.), co jest sprzeczne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu gminy K., położonego we wsi M., zatwierdzonego uchwałą Rady Miejskiej w K. nr [[...]] z dnia 07 października 2005 r. (Dz. U. WP nr 3 poz. 27). Zgodnie z tym planem działka nr [[...]] znajduje się na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej oznaczonej w planie symbolem 8/MN/L, gdzie obowiązują zasady zabudowy i zagospodarowania terenu i zostały wyznaczone linie zabudowy. Przedmiotowe wiaty przekraczają ustaloną miejscowym planem linię zabudowy określoną w odległości 6 m od granicy z działką drogową nr [[...]]. Ustalona planem linia zabudowy dotyczy wszelkiej zabudowy na działce.
Ponadto w zgłoszeniu określono odległość 1,5 m do okapu wiaty bez przegród pełnych od granicy z działką nr [[...]], natomiast wykonano od granicy tej działki ścianę w odległości 1,2 m do 2,88 m, naruszając tym przepisy § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2012 r., poz. 1289), zgodnie z którym jeżeli z przepisów w/w rozporządzenia lub z przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy z sąsiednią działką budowlaną nie mniejszej niż 3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.
Z powodu naruszenia przepisów w stopniu uniemożliwiającym doprowadzenie robót do stanu zgodnego z prawem, organ pierwszej instancji na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane wydał w dniu 9 maja 2013 r. decyzję nakładającą na inwestorów obowiązek wykonania rozbiórki dwóch wiat.
E. S. złożył w terminie odwołanie od powyższej decyzji. Rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie art. 7 k.p.a. w związku z art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowane, poprzez brak wyczerpującego, rzetelnego i wszechstronnego rozpatrzenia materiału sprawy, co doprowadziło organ do poczynienia dowolnych ustaleń; art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych poprzez jego niezastosowanie; art. 51 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 51 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo budowlane poprzez orzeczenie nakazu rozbiórki obiektu bez uprzedniego wnikliwego rozważenia, czy w niniejszej sprawie istnieje możliwości legalizacji wykonanych robót budowanych. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania, ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji.
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 30 grudnia 2013 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia 9 maja 2013 r.
Organ odwoławczy opisał dotychczasowy przebieg postępowania poczynając od przeprowadzonej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w dniu 22 września 2011 r. kontroli na terenie działki nr [[...]] w M. Następnie odnosząc się już do decyzji organu pierwszej instancji wskazał, że zebrany materiał dowodowy potwierdza usytuowanie wiat z przekroczeniem określonej nieprzekraczalnej linii zabudowy o 2,5 m, co jest naruszeniem ustaleń obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a tym samym uzasadnione było wydanie nakazu rozbiórki wybudowanych wiat w oparciu o przepisy art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego. Organ odwoławczy uznał, że brak jest możliwości wydania nakazu rozbiórki części wybudowanych wiat, gdyż zmniejszenie rozpiętości wiat wynoszące 4,88 m poprzez rozbiórkę 2,5 m jej rozpiętości powoduje niedopuszczalność istnienia (po rozbiórce) pozostałej części jako samodzielnej konstrukcji i brak funkcjonalności tych wiat. W oparciu o przepisy art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane można wydać w tym przypadku wyłącznie nakaz rozbiórki, natomiast brak jest możliwości orzeczenia o wykonaniu robót, które umożliwiałyby pozostawienie pozostałej części wiat. Wyjaśnił również, że nieprzekraczalne linie zabudowy określone są w ustaleniach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego terenu, a ze znajdującej się w aktach sprawy kserokopii mapy dotyczącej terenu, na którym znajduje się przedmiotowa działka wynika, że granica terenu oznaczonego symbolem 8/MN/L przebiega m.in. pograniczy działek [[...]], [[...]] z drogą powiatową nr [[...]]. Zatem ustalenie nieprzekraczalnej 6,0 m linii zabudowy nastąpiło od powyższej granicy, a nie od krawędzi jezdni ul. W.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na powyższą decyzję E. S. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i decyzji ją poprzedzającej oraz zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:
- art. 7 w związku z art. 75 § 1 w związku z art. 77 § 1 w związku z art. 80 w związku z art. 107 § 3 k.p.a., poprzez brak podjęcia przez organ wszelkich czynności zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz dowolną ocenę materiału dowodowego, skutkujące błędem w ustaleniach faktycznych polegającym na przyjęciu, że nieprzekraczalną linię zabudowy należy mierzyć od granicy działki nr [[...]], podczas gdy z prawidłowej oceny materiału dowodowego wynika, że linia ta winna być liczona od zewnętrznej krawędzi jezdni oraz błędne przyjęcie że w niniejszej sprawie uzasadnione jest wydanie nakazu rozbiórki wybudowanych wiat, podczas gdy z prawidłowej oceny materiału dowodowego wynika, że możliwe jest doprowadzenie robót do stanu zgodnego z prawem;
- art. 8 k.p.a. poprzez oparcie decyzji w sprawie na stanowisku organu, który wcześniej uznał się za niewłaściwy do orzekania w zakresie interpretacji uchwalonych i obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a następnie dokonał takiej interpretacji, bez właściwego uzasadnienia tejże zmiany;
- art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez jego niezastosowanie.
W uzasadnieniu skargi rozwinięto sformułowane zarzuty, z przytoczeniem orzecznictwa sądowoadministracyjnego do zarzucanego naruszenia przepisów postępowania.
W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Wojewódzki sąd administracyjny, jak wynika z treści art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269), sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres tej kontroli wyznacza następnie przepis art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zgodnie z którym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zatem, sąd rozpoznając skargę w granicach sprawy bada zgodność zaskarżonego aktu z obowiązującym porządkiem prawnym.
Kontrolując w świetle przedstawionych kryteriów zaskarżoną decyzję sąd orzekający w niniejszej sprawie uznał, że nie narusza ona prawa materialnego w sposób, który miałby wpływ na wynik sprawy, ani przepisów postępowania w sposób, który miał by istotny wpływ na wynik sprawy.
Materialnoprawną podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowią przepisy art. 51 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.), normujące postępowanie naprawcze wszczynane w sytuacjach określonych w art. 50 ust. 1 tej ustawy. Będący podstawą skarżonych rozstrzygnięć art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane obejmuje sytuację, gdy robót budowlanych nie można zalegalizować, gdyż w postępowaniu wyjaśniającym ustalono, że nastąpiło nieusuwalne naruszenie prawa. Organ jest zobowiązany wówczas wydać decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, albo doprowadzenie do stanu poprzedniego. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalony jest pogląd, że decyzje, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, nakazujące zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego, organ nadzoru budowlanego wydaje w sytuacjach, gdy nie ma możliwości doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem wykonywanych bądź już wykonanych robót budowlanych, o czym mowa w pkt 2 i 3 ust. 1 art. 51. Innymi słowy, gdy brak jest technicznej i prawnej możliwości doprowadzenia danego obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem w drodze decyzji, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy. Decyzja taka kończy postępowanie naprawcze (zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 7 lutego 2013 r., sygn. akt II OSK 1877/11; z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt II OSK 407/09; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 24 maja 2011 r., sygn. akt II SA/Po 177/11, dostępne w Internecie na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Natomiast z art. 51 ust. 7 ustawy Prawo budowlane wynika, że przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli roboty budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48 albo w art. 49b, zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1 ustawy. Ten ostatni przepis stanowi z kolei, że w przypadkach innych niż określone w art. 48 ust. 1 lub w art. 49b ust. 1 ustawy Prawo budowlane właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych wykonywanych: 1. bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia lub 2. w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, lub 3. na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1, lub 4. w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.
Przede wszystkim wskazać należy, że trafne jest stanowisko organów nadzoru budowlanego obu instancji, że przez przepisy prawa, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane rozumie się także postanowienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który został prawidłowo opublikowany i wszedł w życie. Stanowisko takie prezentowane jest w również w orzecznictwie sądowo-administracyjnym i sąd orzekający w niniejszej sprawie pogląd ten podziela (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 2 czerwca 2011 r., sygn. akt II SA/Gd 869/10, LEX nr 992986; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 25 stycznia 2011 r., sygn. akt II OSK 150/10, dostępny na stronie www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z mocy art. 14 pkt 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r., poz. 647, ze zm.) jest aktem prawa miejscowego, a na podstawie art. 87 ust. 2 Konstytucji RP źródłem prawa powszechnie obowiązującego, przy czym jego ustalenia obowiązują na obszarze danej gminy. Budowa obiektu budowlanego, nawet niewymagającego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, wbrew postanowieniom tego planu jest innym przypadkiem samowoli budowlanej polegającym na realizacji tego obiektu niezgodnie z przepisami (art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane). Zatem w wypadku wybudowania takiego obiektu sprzecznie z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, odpowiednie zastosowanie ma między innymi przepis art. 51 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane dający podstawę do orzeczenia nakazu rozbiórki obiektu, gdy nie można doprowadzić go do stanu zgodnego z prawem. Natomiast ust. 7 art. 51 tej ustawy umożliwia również zastosowanie przepisów art. 51 w przypadkach, o których mowa w art. 50 ust. 1, gdy roboty budowlane zostały już wykonane.
Z taką sytuacją mamy do czynienia w kontrolowanej sprawie, a więc odnosząc dotychczasowe rozważania do ustalonych okoliczności sprawy stwierdzić należy, że zaskarżona decyzja, wbrew zarzutom skargi, wydana została w zgodzie z obowiązującymi w tej materii przepisami prawa.
Podstawą faktyczną nakazu rozbiórki było niekwestionowane przez stronę skarżącą ustalenie, że na działce nr [[...]] w M. A. S. i E. S. wykonali roboty budowlane polegające na wybudowaniu dwóch wiat o konstrukcji drewnianej, o wymiarach 4,26 m x 4,88 m każda, w odległości 3,5 m od granicy z działką nr [[...]]. Pozostaje też niesporne, że przedmiotowe wiaty wybudowano (w maju 2011 r.) i usytuowano niezgodnie ze zgłoszeniem dokonanym w lutym 2011 r. i przyjętym bez sprzeciwu przez organ architektoniczno - budowlany. Według materiałów wynikających ze zgłoszenia, jak ustalono prawidłowo w decyzji organu nadzoru budowlanego, deklarowana odległość przedmiotowych wiat od granicy z działką [[...]] (drogą powiatową – ulicą W.) wynosiła 6 m, natomiast wiaty usytuowano w odległości 3,5 m od tej granicy. Bezspornie ustalono nadto, że działka nr [[...]] leży na terenie objętym uchwałą Rady Miejskiej nr [[...]] z dnia 7 października 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu gminy K., położonego we wsi M., przy ul. J., W. i P. (Dz.Urz.Woj.Pom. z 2006 r., nr 3, poz. 27). Jak wynika z dołączonej do akt administracyjnych dokumentacji zgłoszenia Starosta badał gabaryty wiat oraz odległości od granic według treści postanowień tego planu dla karty terenu 8, 8a MN/L pkt 4 lit.c, wskazując między innymi na ustalenie dotyczące nieprzekraczalnej linii zabudowy projektowanej – według rys. planu – 6 m od drogi powiatowej (zob. postanowienie starosty z dnia 4 marca 2011 r. zobowiązujące wnioskodawcę do uzupełnienia zgłoszenia).
E. S., jak wynika z treści skargi a wcześniej odwołania, kwestionuje zaś przede wszystkim sposób ustalenia przebiegu nieprzekraczalnej linii zabudowy przyjętej przez organ nadzoru budowlanego w odległości 6 m od granicy działki nr [[...]] (drogi powiatowej).
Odnosząc się zatem do zaistniałego w takim kształcie sporu w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że zgodnie z powołaną uchwałą Rady Miejskiej nr [[...]] z dnia 7 października 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu gminy K., położonego we wsi M., przy ul. J., W. i P., działka nr [[...]] stanowi fragment terenu oznaczonego na rysunku planu symbolem 8MN/L – teren zabudowy letniskowej i jednorodzinnej letniskowej. Zgodnie z postanowieniem § 3 ust. 2 lit. e tej uchwały, treść rysunku planu obowiązuje w takim zakresie, w jakim przepisy tej uchwały odwołują się do jego elementów graficznych i oznaczeń. W szczególności obowiązują oznaczenia linii zabudowy nieprzekraczalne. Również w ustaleniach szczegółowych planu dla karty terenu oznaczonej jako 8MN/L, określających zasady parcelacji, kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu, znajduje się postanowienie dotyczące nieprzekraczalnych linii zabudowy projektowanej, odsyłające do rysunku planu.
Badając rysunek planu (na podstawie dowodów znajdujących się w aktach administracyjnych) ocenić trzeba jako prawidłowe ustalenia organów nadzoru budowlanego obu instancji, że nieprzekraczalna linia zabudowy wynosi 6 m od granicy działki nr [[...]]. Nie ma przy tym żadnych podstaw, aby przyjąć inną interpretację planu w tym zakresie, w szczególności, że takiej też wykładni planu dokonał już wcześniej właściwy dla zgłoszenia organ architektoniczny. W szczególności zaś nie znajdują uzasadnienia proponowane w skardze inne linie odniesienia do wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy, związane ze znajdującą się na działce nr [[...]] drogą (granica pasa drogowego, granica zewnętrznej krawędzi jezdni). Z rysunku planu jasno bowiem wynika, że nieprzekraczalna linia zabudowy dla działki nr [[...]] przebiega w odległości 6 m od granicy z działki nr [[...] Fakt ten potwierdzony został zgromadzoną w aktach administracyjnych dokumentacją planistyczną, a także wyjaśnieniami burmistrza odnośnie przebiegu granicy opracowania planistycznego po granicy działki skarżącego. Takie ustalenie jest wystarczającą przesłanką orzeczenia nakazu rozbiórki w niniejszym postępowaniu naprawczym. Skoro bowiem obie wiaty bezspornie wykraczają 2,5 m poza ustaloną w planie nieprzekraczalną linię zabudowy, słusznie organy nadzoru budowlanego przyjęły, że nie ma możliwości doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Podkreślenia też wymaga, że w zaskarżonej decyzji w sposób właściwy uzasadniono brak możliwości częściowej rozbiórki wiat w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem, co podlega również aprobacie sądu.
Tym samym za chybione uznać należy podniesione w skardze zarzuty naruszenia przez Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego przepisów postępowania, poprzez zaniechanie zebrania koniecznego do załatwienia sprawy materiału dowodowego. Organ procedował prawidłowo, z poszanowaniem przepisów art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., zaś uzasadnienie zaskarżonej decyzji odpowiada wymogom art. 107 § 3 k.p.a.
Oceny takiej nie zmienia okoliczność kierowania przez organ odwoławczy, do Burmistrza, pytań o potwierdzenie przebiegu nieprzekraczalnej linii zabudowy na działce skarżącego. Opinia wyrażona w tej sprawie przez organ samorządu terytorialnego nie była, jak utrzymuje skarżący, podstawą wydania zaskarżonej decyzji. Podstawą taką była treść postanowień powoływanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, których wykładni dokonały organy nadzoru budowlanego, wraz z analizą rysunku planu. Natomiast uzyskanie stanowiska organu samorządu terytorialnego procedującego w postępowaniu planistycznym miało jedynie charakter dodatkowego postępowania dowodowego przeprowadzonego przez organ odwoławczy na podstawie art. 136 k.p.a. Wymaga przy tym podkreślenia, że organ administracji wydając wypis lub wyrys ze studium lub planu zagospodarowania przestrzennego może podać tylko te dane, które wynikają z treści aktów prawa. Nie jest on obowiązany ani uprawniony do wyjaśniania pojęć użytych w części tekstowej planu. Dodać też trzeba, że na gruncie ustawy Prawo budowlane właściwy organ administracji (wójt, burmistrz, prezydent miasta) posiada uprawnienia do wydawania zaświadczeń o zgodności inwestycji z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowani przestrzennego (zob. art. 48 ust. 3, art. 49b ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo budowlane). Niemniej argumentacja skargi dotycząca braku uprawnień do interpretowania treści planu przez ten organ jest całkowicie chybiona, gdyż w istocie wykładni planu na potrzeby niniejszej sprawy dokonał organ rozstrzygający. Niezależnie zatem od oceny zasadności i konieczności uzyskania stanowiska innego organu w niniejszym postępowaniu nie sposób uznać, że rozstrzygający sprawę organ nadzoru budowlanego drugiej instancji naruszył w ten sposób przepisy prawa, a naruszenie to miałoby wpływ na treść rozstrzygnięcia.
W skardze zarzucono również, że decyzja Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego została wydana z naruszeniem art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 260, ze zm.). Przepis ten nie miał w niniejszej sprawie zastosowania. Zawarte w nim minimalne odległości usytuowania obiektów budowlanych, mierzone od zewnętrznej krawędzi jezdni, mogą co prawda być powodem uznania, że wzniesiony obiekt usytuowano zbyt blisko drogi (a zatem w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w przepisach - art. 51 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo budowlane), nie oznacza to jednak, że w każdym wypadku usytuowanie obiektu budowlanego znajdującego się w ustanowionej w tym przepisie odległości jest zgodne z prawem. W niniejszej sprawie badanie odległości spornych wiat od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi usytuowanej na działce nr [[...]] nie ma rozstrzygającego znaczenia w sytuacji, gdy ich usytuowanie jest sprzeczne z treścią miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego będącego, jak już wskazano, jednym ze źródeł prawa kształtujących możliwości zagospodarowania działki nr [[...]].
Wyjaśnić nadto należy, że droga przebiegająca przez działkę nr [[...]] jest według niekwestionowanych ustaleń organu drogą powiatową, nie zaś gminną, jak błędnie przyjął skarżący w skardze zarzucając naruszenie art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, obiekty budowlane powinny być usytuowane w odległości co najmniej 8 m od zewnętrznej krawędzi jezdni w przypadku dróg powiatowych, natomiast w skardze przywołuje się odległość 6 m dotyczącą dróg gminnych. Sąd zaznacza jedynie dla porządku, że skoro plan przebiega po granicy działki skarżącego, a poza jego opracowaniem pozostaje działka drogowa będąca drogą powiatową, chybiony i całkowicie dowolny jest zarzut, że odległość 6 m od granicy działki skarżącego ustalająca nieprzekraczalną linię zabudowy jest sprzeczna z treścią art. 43 ustawy o drogach publicznych. Błędne jest też stanowisko o prymacie norm ustawowych nad normami prawa miejscowego (obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego), bowiem w postępowaniu naprawczym zważywszy na treść art. 50 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane normy te są równorzędne. Niemniej wskazać trzeba, że skoro skarżący twierdzi, że plan miejscowy, który wyznacza w niniejszej sprawie normy zgodności z prawem spornej inwestycji, narusza przepis ustawowy – art. 43 ustawy o drogach publicznych, może plan ten skarżyć na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594).
Wadliwie natomiast, jednakże bez znaczenia dla wyniku sprawy, organy obu instancji stwierdziły, że jedna z wiat usytuowana jest sprzecznie z § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dalej jako rozporządzenie (Dz. U. nr 75, poz. 690, ze zm.), poprzez przybliżenie do grani z działką [[...] na odległość 1,2 – 2,88 m. Nie powinno bowiem ulegać wątpliwości, że wiaty, których dotyczy niniejsza sprawa, nie są budynkami w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. W myśl art. 3 pkt 2 tej ustawy przez budynek rozumieć należy taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Za budynek uznany zatem może być tylko taki obiekt, który posiada wszystkie elementy konstrukcyjne wskazane w definicji. Fakt, że sporne wiaty są zadaszone oraz wydają się być trwale związane z gruntem, nie przesądza jeszcze o tym, że każda z nich stanowi budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego. Wiaty te nie posiadają bowiem przegród budowlanych a więc nie spełniają jednej z koniecznych przesłanek ustawowej definicji budynku. Przegrody budowlane wydzielające obiekt z przestrzeni muszą być kompletne od poziomu podłogi do poziomu dachu i muszą występować ze wszystkich stron, co oczywiście nie wyklucza w nich otworów technologicznych. Otwory te nie mogą jednak w żadnym przypadku zastępować całej przegrody budowlanej, gdyż w takim przypadku brak jest koniecznego wydzielenia przestrzeni (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 24 maja 2012 r. sygn. akt I SA/Ke 172/12, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).
Tym samym, żadna ze spornych wiat nie mieści się w zakresie definicji określonej w art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane. Nie są one także obiektami małej architektury w rozumieniu art. 3 pkt 4 (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 22 września 2010 r., sygn. akt II SA/Gd 388/10, dostępny j.w.). Stosownie zatem do art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane uznać należy, że są one budowlami. Budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury. Przepis ten zawiera jedynie przykładowe wyliczenie obiektów budowlanych stanowiących budowle. Zakresem tego pojęcia objęte są zatem również inne, niewymienione przez ustawodawcę obiekty budowlane, nie będące budynkiem lub obiektem małej architektury. Stwierdzenie, że wiaty na działce nr [[...]] nie są budynkami prowadzić musi do wniosku, że w sprawie nie mogło dojść do naruszenia § 12 rozporządzenia, gdyż z treści tego przepisu wynika, że dotyczy on jedynie budynków (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2013 r., sygn. akt II OSK 1642/11, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Jednakże błędne zastosowanie § 12 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie miało wpływu na zasadność zaskarżonej decyzji.
W konsekwencji sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu uzasadniającym jej uchylenie. Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na mocy art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę jako niezasadną oddalił.
