VI SA/Wa 3397/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-05-14Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Szydłowska /sprawozdawca/
Dariusz Zalewski /przewodniczący/
Elżbieta OlechniewiczSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dariusz Zalewski Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Olechniewicz Sędzia WSA Danuta Szydłowska (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Karolina Pilecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2014 r. sprawy ze skargi S. W. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu oddala skargę
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] września 2013 r., Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, na podstawie art. 102 ust. 5 pkt 24 w zw. z art. 109 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.), oraz art. 138 § 1 pkt 1 kpa, po rozpatrzeniu odwołania S.W. , utrzymał w mocy decyzję Dyrektora [...]Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia[...] lipca 2013 r. stwierdzającą, że w/wym. od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 27 grudnia 2007 r. był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Prezes wyjaśnił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w [...]inspektorat w [...] wystąpił do [...] Oddziału Wojewódzkiego NFZ z wnioskiem o ustalenie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego S.W. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej "A.", w okresie od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 27 grudnia 2007 r.
Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o świadczeniach, w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 września 2008 r., oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze. zm.) obowiązującej do dnia 30 września 2004 r. a także art. 8 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, ze zm.) obowiązującej do dnia 31 marca 2003 r. obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegały osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które były osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi.
We wskazanym okresie obowiązywały również kolejno ustawy określające zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terenie Polski, zawierające podobne unormowania: w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) i w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013r., poz. 672) zgodnie z którymi dopuszczono możliwość podjęcia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną dopiero po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (wg ustawy o działalności po zgłoszeniu działalności do takiej ewidencji).
Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585, ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają, w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 września 2008 r., osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.
Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy prawo działalności uchylonego z dniem 31 marca 2009 r. przez art. 66 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808 ze zm.), przedsiębiorca będący osobą fizyczną mógł podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Natomiast według przepisu art. 7e ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uchylonego z dniem 31 grudnia 2011 r., zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę - osobę fizyczną - powoduje wykreślenie powyższego wpisu z ewidencji działalności gospodarczej.
Jednocześnie zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności, w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2011 r., przedsiębiorca mógł podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Z dniem 20 września 2008 r. przepis art. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888) wprowadził do ustawy o swobodzie możliwość zawieszenia działalności gospodarczej natomiast w stanie prawnym przed 20 września 2008r., nie istniała formalnoprawna możliwość zgłoszenia zawieszenia działalności gospodarczej.
Prezes NFZ wskazał, że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że S.W. posiadał wpis do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza Miasta i Gminy [...] pod numerem: [...], jako wspólnik spółki cywilnej "A.", z datą rozpoczęcia działalności od dnia czerwca 1996 r., zmienioną następnie na dzień 1 kwietnia 1996 r. Ubezpieczony, zgodnie z art. 1a ust. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 ze zm.), dostosował formę wykonywania działalności gospodarczej do wymogów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), w ten sposób że z dniem [...] marca 2001 r. dokonał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej pod numerem [...] w ramach kontynuacji wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej. Z dniem [...] grudnia 2007 r. obydwa wpisy zostały wykreślone z ewidencji działalności gospodarczej na podstawie decyzji Burmistrza Miasta i Gminy. Ubezpieczony nie zgłaszał w organie ewidencyjnym zawieszenia ww. działalności, gdyż ówcześnie obowiązujące przepisy nie przewidywały takiej możliwości. ZUS Oddział w [...], Inspektorat [...], poinformował, że S.W. dokonał zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu ww. działalności gospodarczej tylko do 31 grudnia 2004 r., a ponadto w okresie objętym wnioskiem, tj. od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 27 grudnia 2007 r., posiadał inny tytuł do podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Organ stwierdził, że z pisma zainteresowanego z dnia [...] sierpnia 2013 r. wynika, że wg bazy POLTAX tamtejszego Urzędu spółka cywilna "A." (NIP: [...]) zarejestrowała działalność dnia 4 kwietnia 1996 r. i prowadziła ją do dnia [...] stycznia 2013 r., kiedy nastąpiła jej likwidacja. W latach 1999-2007 spółka składała m. in. deklaracje na zaliczki miesięczne na podatek dochodowy PIT-4 oraz deklaracje dla podatku od towarów i usług VAT-7, za:
rok 2005
-PIT-11 informację o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy - 1 szt.
-PIT-4 deklaracje na zaliczki miesięczne podatek dochodowy od łącznej kwoty wypłat za miesiąc - styczeń 1 szt.,
VAT-7 deklaracje dla podatku od towarów i usług za miesiące od 01 - 12 (12 szt.), nie wykazano obrotu - sprzedaży za miesiące 02; 03; 04 i 07,
rok 2006
VAT-7 deklaracje dla podatku od towarów i usług, .za miesiące od 01 - 12 (12 szt.), nie wykazano obrotu - sprzedaży za miesiące 02; 03; 04 w każdej deklaracji wykazywała obrót,
rok 2007
VAT-7 deklaracje dla podatku od towarów i usług, za miesiące od 01-12 (12szt), nie wykazano obrotu - sprzedaży za miesiące - 03;04 i 12.
Jednocześnie podano także informację, że S.W. w latach 1999-2012 składał zeznania PIT-36 (o wysokości osiągniętego dochodu) w których wykazywał przychody (ew. stratę) z prowadzonej działalności gospodarczej.
Organ zauważył iż przedstawione dokumenty nie potwierdzają faktu, że ww. działalność nie była prowadzona i podkreślił, że zainteresowany nie zakwestionował faktu jej prowadzenia.
W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie S.W. , zwany dalej skarżącym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.
W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że jako wspólnik spółki cywilnej "[...]" NIP - [...]prowadził działalność gospodarczą w okresie od 15 czerwca 1996 r do dnia 27 grudnia 2007r. z kilkumiesięcznymi przerwami w jej wykonywaniu w roku 2005 - miesiące luty, marzec, kwiecień , lipiec, w roku 2006 - miesiące luty, marzec, kwiecień, lipiec, w roku 2007 miesiące - marzec, kwiecień, lipiec. Zdaniem skarżącego okresy te nie powinny być zaliczane do okresów w których istniał obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego z tego tytułu, bowiem w tym okresie nie była wykonywana działalność gospodarcza w firmie S.C. "[...]" o czym świadczy dokumentacja przekazana przez Urząd Skarbowy w Myślenicach.
Skarżący podkreślił, że posiadał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu wykonywania w tym czasie działalności gospodarczej w innej spółce cywilnej pn. S.C. "[...]" z siedzibą w [...].
Stwierdził, że w ówczesnym czasie nie istniała możliwość zawieszenia działalności gospodarczej, istnienie wpisu do ewidencji miało charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny, a obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego istniał w okresie wykonywania działalności gospodarczej o której świadczy uzyskiwanie przychodów co zostało określone w art. 3 ust.9 Ustawy Ordynacja Podatkowa oraz w art.5a ust.6 - działalność gospodarcza - oznacza to działalność zarobkową.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja jak również utrzymana nią w mocy decyzja organu I instancji nie naruszają prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.
W działaniu organów rozstrzygających w niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się nieprawidłowości, zarówno, gdy idzie o ustalenie stanu faktycznego sprawy, jak i o zastosowanie do jego oceny przepisów prawa. Wyjaśnione zostały motywy podjętego rozstrzygnięcia, a przytoczona na ten temat argumentacja jest wyczerpująca.
Na wstępie należy podkreślić, iż stosownie do art. 145 § 1 p.p.s.a. Sąd uwzględnia skargę tylko wówczas, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (1a), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (1b), inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (1c), a także wówczas, gdy stwierdza nieważność decyzji (postanowienia) z przyczyń określanych w art. 156 k.p.a. lub w innych przepisach bądź z tych przyczyn stwierdza wydanie decyzji (postanowienia) z naruszeniem prawa. Podkreślenia wymaga również, iż stosownie do powołanych wyżej przepisów Sąd nie bada zaskarżonej decyzji pod względem jej celowości czy słuszności.
Podstawę materialno prawną zaskarżonej decyzji stanowi z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 ze. zm.), zgodnie z którym obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi.
Obowiązek taki, stosownie do art. 69 ust. 1 w/w ustawy powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Na podstawie art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność gospodarczą od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania takiej działalności. W myśl art. 8 ust. 6 pkt 1 ww. ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
W myśl art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
A zatem istotą działalności gospodarczej jest jej prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek i ryzyko. Jej prowadzenie występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w czasie podejmowania innych czynności związanych z tą działalnością. Specyfika prowadzenia działalności gospodarczej sprawia, że przedsiębiorca sam dysponuje swoim czasem i może go przeznaczyć na jej bezpośrednie wykonywanie albo na sprawy prywatne, rodzinne, leczenie lub wypoczynek. Zatem o prowadzeniu działalności gospodarczej stanowią wszelkie działania podejmowane przez przedsiębiorcę w celu zaistnienia czynności dających przychód – w tym także okres oczekiwania na klienta, zamówienia czy zlecenia.
Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie może być zatem rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy (przez cały rok, miesiąc, tydzień lub dzień), lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, jednorazowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się więc, że działalność gospodarcza z założenia ma być działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Zatem przedsiębiorca powinien liczyć się z takim ryzykiem obejmującym okresy faktycznego przestoju w wykonywaniu działalności, np. z powodu braku koniunktury.
Zarejestrowana działalność gospodarcza wiąże się z przymusem podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Jedynie wykreślenie wpisu pozarolniczej działalności gospodarczej z ewidencji lub odnotowanie przerwy w jej prowadzeniu powoduje zawsze - na stałe lub okresowo - ustanie obowiązku ubezpieczenia. Ocena, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana (a więc także czy zaistniała przerwa w jej prowadzeniu) należy do sfery ustaleń faktycznych, a istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże wpis ten prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. W konsekwencji domniemywa się, że skoro nie nastąpiło wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji, to działalność ta była faktycznie prowadzona i w związku z tym istniał obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04, OSNP 2005 nr 13, poz. 198, z 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 309 oraz z 30 listopada 2005 r., I UK 95/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 311). Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Ciężar dowodu wystąpienia przesłanek uzasadniających ustanie obowiązku ubezpieczenia (rzeczywistego zaistnienia przerwy w prowadzeniu działalności) obciąża tę stronę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne w zakresie ustania obowiązku ubezpieczenia. Nadto zaistnienie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej musi być rzeczywiste, co oznacza, że ubezpieczonego obciąża obowiązek wykazania wystąpienia okoliczności niezwiązanych z warunkami wykonywania działalności gospodarczej. W rezultacie okoliczności takie, jak brak koniunktury i związany z nim przestój, brak zamówień (klientów) i ich poszukiwanie nie stanowią przesłanki uzasadniającej uznanie istnienia przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej. Oznacza to, że przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej powodująca ustanie obowiązku ubezpieczenia musi być usprawiedliwiona i udokumentowana (wykazana), a nie uzależniona wyłącznie od woli ubezpieczonego, sprowadzającej się do zamiaru czasowego wyłączenia ciążącego na nim obowiązku ubezpieczenia.
Z załączonej do sprawy dokumentacji - zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza Miasta i Gminy [...]pod numerem: [...], wynika, że skarżący prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej [...]", z datą rozpoczęcia tej działalności od dnia czerwca 1996 r., zmienioną następnie na dzień 1 kwietnia 1996 r. Następnie, zgodnie z art. 1a ust. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 ze zm.), skarżący dostosował formę wykonywania działalności gospodarczej do wymogów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), w ten sposób że z dniem 30 marca 2001 r. dokonał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej pod numerem 7030/01 w ramach kontynuacji wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej. Z dniem [...] grudnia 2007 r. obydwa wpisy zostały wykreślone z ewidencji działalności gospodarczej na podstawie decyzji Burmistrza Miasta i Gminy
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze. zm.), przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej, natomiast w myśl art. 33 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy, przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o wykreślenie w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.
Podkreślić należy, iż dla określenia okresu objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania działalności pozarolniczej znaczenie prawne ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz jego wykreślenie z tej ewidencji. Zarejestrowana działalność gospodarcza wiąże się z przymusem podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Ustanie obowiązku ubezpieczenia powoduje wykreślenie wpisu pozarolniczej działalności gospodarczej z ewidencji lub odnotowanie przerwy w jej prowadzeniu. Faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej zgłoszone tylko w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie powoduje ustania podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 210/06, LEX nr 205585, lub też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 1636/05, LEX nr 197465).
Czas objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego tych osób, a więc także ubezpieczeniem zdrowotnym, jest tożsamy z czasem prowadzenia działalności w oparciu o przepisy o działalności gospodarczej lub inne przepisy szczególne. Nie jest przy tym istotne czy uzyskuje się z niej przychody. W wyroku z dnia 30 listopada 2005 r., I UK 95/05 oraz postanowieniu z dnia 17 lipca 2003 r., II UK 111/03, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że sam fakt niewykonywania usług i nieosiągania przychodu z działalności nie uzasadnia przerwy w jej prowadzeniu powodującej uchylenie obowiązku ubezpieczenia społecznego.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2006 r. wydanym w sprawie I UK 220/05, z określeniem przez samego przedsiębiorcę we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej daty podjęcia tej działalności wiąże się co najmniej domniemanie faktyczne (art. 231 k.p.c.), że działalność gospodarcza została podjęta w tej właśnie dacie. Podobne stanowisko zaprezentował również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 października 2006 r. w sprawie II GSK 179/06 stwierdzając, że zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Z tego powodu wpisowi nadawano zawsze charakter deklaratoryjny, a nie - konstytutywny. Nie kreował on również bytu prawnego przedsiębiorcy. Określanie przez samego przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wpisywanej do ewidencji powodowało istnienie domniemania faktycznego, że z tą datą działalność gospodarcza została podjęta i była prowadzona aż do czasu jej wykreślenia z ewidencji.
Zgodzić należy się ze stanowiskiem organu, iż działalność gospodarcza jest działalnością z którą związana jest konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego i przedsiębiorca rozpoczynający działalność powinien liczyć się z takim ryzykiem obejmującym okresy faktycznego przestoju w wykonywaniu działalności, czy z powodu braku płynności finansowej. Ponadto wysokość uzyskiwanych przychodów lub ich brak nie stanowi przesłanki do wyłączenia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Jak już wyżej wskazano istotą działalności pozarolniczej jest jej prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek i ryzyko, dlatego też składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest zależna od uzyskanego przychodu.
Przepisy regulujące prowadzenie działalności gospodarczej w okresie objętym decyzjami tj. od dnia 18 listopada 2004 r. do dnia 15 marca 2007 r. nie przewidywały "zawieszenia" działalności bez jej wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej. Pojęcie "zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej" zostało wprowadzone ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. nr 141 poz. 888). Zgodnie z art. 12 powołanej wyżej ustawy osoby prowadzące działalność gospodarczą w okresie zawieszenia jej wykonywania nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.
Reasumując, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoba fizyczna prowadzi działalność od dnia jej zarejestrowania do dnia jej wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej.
Należy podkreślić, iż obowiązek ubezpieczenia społecznego osoby prowadzącej pozarolniczą działalność wynika z przepisów prawa i nie jest uzależniony od woli ubezpieczonego lub organu, nie ma przy tym żadnej zależności pomiędzy obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i obowiązkiem podatkowym.
Zdaniem Sądu organy obu instancji prawidłowo uznały, że obowiązek wykazania istnienia usprawiedliwionej przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej obciążał skarżącego, który - w ich ocenie, w żaden sposób nie dowiódł, że w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji nie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Jego twierdzenia zawarte odwołaniu oraz w skardze, iż w omawianym okresie nie prowadził działalności gospodarczej nie zostały niczym udowodnione.
Według art. 1a pkt 1 ustawy z 1997 o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym ubezpieczenie zdrowotne zostało oparte w szczególności na zasadzie solidarności społecznej. Oznacza to, że zgodnie z art. 22 ust. 1 wymienionej ustawy (w brzmieniu noweli) jeżeli spełnione zostały przesłanki do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia, o którym mowa w art. 8, z więcej niż jednego tytułu, składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacana z każdego z tych tytułów odrębnie, z zastrzeżeniem ust. 3-7. Odpowiednikiem tego przepisu jest obecna regulacja w art. 82 ust. 1 ustawy o świadczeniach zdrowotnych z 2004 r., który stanowi, iż w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Jak już wyżej wskazano w myśl art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o świadczeniach zdrowotnych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
W sprawie istotnym jest rozumienie dwóch pojęć: "podleganie" ubezpieczeniu zdrowotnemu i "objęcie" tym ubezpieczeniem. Jak wyraził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2006 r. w sprawie I UK 227/05 - "podleganie" ubezpieczeniu zdrowotnemu związane z obowiązkiem opłacania składki wynika z "objęcia" ubezpieczeniem społecznym.
W kontekście ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym i ustawy systemowej z dnia 13 października 1998 r. kategoria osób objętych ubezpieczeniem społecznym jest szersza niż podlegających temu ubezpieczeniu. Podleganie wynika z objęcia ubezpieczeniem ale jest kategorią węższą niż objęcie. Objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełnienia ustawowych przesłanek. Podleganie natomiast oznacza przyznanie (na ogół z mocy ustawy, czasem tylko na wniosek) prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. W tym rozumieniu skarżący w okresie wskazanym w decyzji podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba objęta ubezpieczeniem społecznym, która prowadziła pozarolniczą działalność. Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów według art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powiązany został nie z objęciem ubezpieczeniami społecznymi, a ze spełnieniem warunków do objęcia nimi, o czym stanowi m.in. lit. c) tego przepisu i ten warunek skarżący spełniał wykonując działalność pozarolniczą w okresie wskazanym w decyzji.
Podkreślić należy, iż co innego jest naliczenie i wysokość składek ubezpieczeniowych, a co innego fakt objęcia ubezpieczeniem. Obowiązek opłacania składek powstaje skutkiem podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez objęcie tym ubezpieczeniem ubezpieczonego, a ich wysokość określa właściwy terytorialnie dla ubezpieczonego Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Istotą kontrolowanych w niniejszej sprawie przez Sąd decyzji administracyjnych jest wyłącznie stwierdzenie, czy skarżący w okresie wskazanym w decyzji był objęty obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego.
Zgodnie natomiast z art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, sprawy z zakresu wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne należą do właściwości organów ubezpieczeń społecznych.
Reasumując, w ocenie Sądu, organ prawidłowo ustalił zarówno fakt objęcia skarżącego obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jak również okres podlegania temu ubezpieczeniu.
Wobec niezasadności zarzutów skargi oraz niestwierdzenia przez Sąd z urzędu tego rodzaju uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, które sąd ma obowiązek badać z urzędu - skargę należało oddalić.
Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.-Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Szydłowska /sprawozdawca/Dariusz Zalewski /przewodniczący/
Elżbieta Olechniewicz
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dariusz Zalewski Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Olechniewicz Sędzia WSA Danuta Szydłowska (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Karolina Pilecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2014 r. sprawy ze skargi S. W. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu oddala skargę
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] września 2013 r., Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, na podstawie art. 102 ust. 5 pkt 24 w zw. z art. 109 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.), oraz art. 138 § 1 pkt 1 kpa, po rozpatrzeniu odwołania S.W. , utrzymał w mocy decyzję Dyrektora [...]Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia[...] lipca 2013 r. stwierdzającą, że w/wym. od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 27 grudnia 2007 r. był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Prezes wyjaśnił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w [...]inspektorat w [...] wystąpił do [...] Oddziału Wojewódzkiego NFZ z wnioskiem o ustalenie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego S.W. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej "A.", w okresie od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 27 grudnia 2007 r.
Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o świadczeniach, w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 września 2008 r., oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze. zm.) obowiązującej do dnia 30 września 2004 r. a także art. 8 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, ze zm.) obowiązującej do dnia 31 marca 2003 r. obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegały osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które były osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi.
We wskazanym okresie obowiązywały również kolejno ustawy określające zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terenie Polski, zawierające podobne unormowania: w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) i w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013r., poz. 672) zgodnie z którymi dopuszczono możliwość podjęcia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną dopiero po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (wg ustawy o działalności po zgłoszeniu działalności do takiej ewidencji).
Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585, ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają, w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 września 2008 r., osoby prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności.
Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy prawo działalności uchylonego z dniem 31 marca 2009 r. przez art. 66 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808 ze zm.), przedsiębiorca będący osobą fizyczną mógł podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Natomiast według przepisu art. 7e ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uchylonego z dniem 31 grudnia 2011 r., zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę - osobę fizyczną - powoduje wykreślenie powyższego wpisu z ewidencji działalności gospodarczej.
Jednocześnie zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności, w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2011 r., przedsiębiorca mógł podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Z dniem 20 września 2008 r. przepis art. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 888) wprowadził do ustawy o swobodzie możliwość zawieszenia działalności gospodarczej natomiast w stanie prawnym przed 20 września 2008r., nie istniała formalnoprawna możliwość zgłoszenia zawieszenia działalności gospodarczej.
Prezes NFZ wskazał, że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że S.W. posiadał wpis do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza Miasta i Gminy [...] pod numerem: [...], jako wspólnik spółki cywilnej "A.", z datą rozpoczęcia działalności od dnia czerwca 1996 r., zmienioną następnie na dzień 1 kwietnia 1996 r. Ubezpieczony, zgodnie z art. 1a ust. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 ze zm.), dostosował formę wykonywania działalności gospodarczej do wymogów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), w ten sposób że z dniem [...] marca 2001 r. dokonał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej pod numerem [...] w ramach kontynuacji wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej. Z dniem [...] grudnia 2007 r. obydwa wpisy zostały wykreślone z ewidencji działalności gospodarczej na podstawie decyzji Burmistrza Miasta i Gminy. Ubezpieczony nie zgłaszał w organie ewidencyjnym zawieszenia ww. działalności, gdyż ówcześnie obowiązujące przepisy nie przewidywały takiej możliwości. ZUS Oddział w [...], Inspektorat [...], poinformował, że S.W. dokonał zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu ww. działalności gospodarczej tylko do 31 grudnia 2004 r., a ponadto w okresie objętym wnioskiem, tj. od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 27 grudnia 2007 r., posiadał inny tytuł do podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Organ stwierdził, że z pisma zainteresowanego z dnia [...] sierpnia 2013 r. wynika, że wg bazy POLTAX tamtejszego Urzędu spółka cywilna "A." (NIP: [...]) zarejestrowała działalność dnia 4 kwietnia 1996 r. i prowadziła ją do dnia [...] stycznia 2013 r., kiedy nastąpiła jej likwidacja. W latach 1999-2007 spółka składała m. in. deklaracje na zaliczki miesięczne na podatek dochodowy PIT-4 oraz deklaracje dla podatku od towarów i usług VAT-7, za:
rok 2005
-PIT-11 informację o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy - 1 szt.
-PIT-4 deklaracje na zaliczki miesięczne podatek dochodowy od łącznej kwoty wypłat za miesiąc - styczeń 1 szt.,
VAT-7 deklaracje dla podatku od towarów i usług za miesiące od 01 - 12 (12 szt.), nie wykazano obrotu - sprzedaży za miesiące 02; 03; 04 i 07,
rok 2006
VAT-7 deklaracje dla podatku od towarów i usług, .za miesiące od 01 - 12 (12 szt.), nie wykazano obrotu - sprzedaży za miesiące 02; 03; 04 w każdej deklaracji wykazywała obrót,
rok 2007
VAT-7 deklaracje dla podatku od towarów i usług, za miesiące od 01-12 (12szt), nie wykazano obrotu - sprzedaży za miesiące - 03;04 i 12.
Jednocześnie podano także informację, że S.W. w latach 1999-2012 składał zeznania PIT-36 (o wysokości osiągniętego dochodu) w których wykazywał przychody (ew. stratę) z prowadzonej działalności gospodarczej.
Organ zauważył iż przedstawione dokumenty nie potwierdzają faktu, że ww. działalność nie była prowadzona i podkreślił, że zainteresowany nie zakwestionował faktu jej prowadzenia.
W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie S.W. , zwany dalej skarżącym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.
W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że jako wspólnik spółki cywilnej "[...]" NIP - [...]prowadził działalność gospodarczą w okresie od 15 czerwca 1996 r do dnia 27 grudnia 2007r. z kilkumiesięcznymi przerwami w jej wykonywaniu w roku 2005 - miesiące luty, marzec, kwiecień , lipiec, w roku 2006 - miesiące luty, marzec, kwiecień, lipiec, w roku 2007 miesiące - marzec, kwiecień, lipiec. Zdaniem skarżącego okresy te nie powinny być zaliczane do okresów w których istniał obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego z tego tytułu, bowiem w tym okresie nie była wykonywana działalność gospodarcza w firmie S.C. "[...]" o czym świadczy dokumentacja przekazana przez Urząd Skarbowy w Myślenicach.
Skarżący podkreślił, że posiadał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu wykonywania w tym czasie działalności gospodarczej w innej spółce cywilnej pn. S.C. "[...]" z siedzibą w [...].
Stwierdził, że w ówczesnym czasie nie istniała możliwość zawieszenia działalności gospodarczej, istnienie wpisu do ewidencji miało charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny, a obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego istniał w okresie wykonywania działalności gospodarczej o której świadczy uzyskiwanie przychodów co zostało określone w art. 3 ust.9 Ustawy Ordynacja Podatkowa oraz w art.5a ust.6 - działalność gospodarcza - oznacza to działalność zarobkową.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja jak również utrzymana nią w mocy decyzja organu I instancji nie naruszają prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.
W działaniu organów rozstrzygających w niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się nieprawidłowości, zarówno, gdy idzie o ustalenie stanu faktycznego sprawy, jak i o zastosowanie do jego oceny przepisów prawa. Wyjaśnione zostały motywy podjętego rozstrzygnięcia, a przytoczona na ten temat argumentacja jest wyczerpująca.
Na wstępie należy podkreślić, iż stosownie do art. 145 § 1 p.p.s.a. Sąd uwzględnia skargę tylko wówczas, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (1a), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (1b), inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (1c), a także wówczas, gdy stwierdza nieważność decyzji (postanowienia) z przyczyń określanych w art. 156 k.p.a. lub w innych przepisach bądź z tych przyczyn stwierdza wydanie decyzji (postanowienia) z naruszeniem prawa. Podkreślenia wymaga również, iż stosownie do powołanych wyżej przepisów Sąd nie bada zaskarżonej decyzji pod względem jej celowości czy słuszności.
Podstawę materialno prawną zaskarżonej decyzji stanowi z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 ze. zm.), zgodnie z którym obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi.
Obowiązek taki, stosownie do art. 69 ust. 1 w/w ustawy powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Na podstawie art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące działalność gospodarczą od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania takiej działalności. W myśl art. 8 ust. 6 pkt 1 ww. ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
W myśl art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
A zatem istotą działalności gospodarczej jest jej prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek i ryzyko. Jej prowadzenie występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w czasie podejmowania innych czynności związanych z tą działalnością. Specyfika prowadzenia działalności gospodarczej sprawia, że przedsiębiorca sam dysponuje swoim czasem i może go przeznaczyć na jej bezpośrednie wykonywanie albo na sprawy prywatne, rodzinne, leczenie lub wypoczynek. Zatem o prowadzeniu działalności gospodarczej stanowią wszelkie działania podejmowane przez przedsiębiorcę w celu zaistnienia czynności dających przychód – w tym także okres oczekiwania na klienta, zamówienia czy zlecenia.
Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie może być zatem rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy (przez cały rok, miesiąc, tydzień lub dzień), lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, jednorazowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się więc, że działalność gospodarcza z założenia ma być działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Zatem przedsiębiorca powinien liczyć się z takim ryzykiem obejmującym okresy faktycznego przestoju w wykonywaniu działalności, np. z powodu braku koniunktury.
Zarejestrowana działalność gospodarcza wiąże się z przymusem podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Jedynie wykreślenie wpisu pozarolniczej działalności gospodarczej z ewidencji lub odnotowanie przerwy w jej prowadzeniu powoduje zawsze - na stałe lub okresowo - ustanie obowiązku ubezpieczenia. Ocena, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana (a więc także czy zaistniała przerwa w jej prowadzeniu) należy do sfery ustaleń faktycznych, a istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże wpis ten prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. W konsekwencji domniemywa się, że skoro nie nastąpiło wykreślenie działalności gospodarczej z ewidencji, to działalność ta była faktycznie prowadzona i w związku z tym istniał obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04, OSNP 2005 nr 13, poz. 198, z 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 309 oraz z 30 listopada 2005 r., I UK 95/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 311). Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Ciężar dowodu wystąpienia przesłanek uzasadniających ustanie obowiązku ubezpieczenia (rzeczywistego zaistnienia przerwy w prowadzeniu działalności) obciąża tę stronę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne w zakresie ustania obowiązku ubezpieczenia. Nadto zaistnienie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej musi być rzeczywiste, co oznacza, że ubezpieczonego obciąża obowiązek wykazania wystąpienia okoliczności niezwiązanych z warunkami wykonywania działalności gospodarczej. W rezultacie okoliczności takie, jak brak koniunktury i związany z nim przestój, brak zamówień (klientów) i ich poszukiwanie nie stanowią przesłanki uzasadniającej uznanie istnienia przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej. Oznacza to, że przerwa w prowadzeniu działalności gospodarczej powodująca ustanie obowiązku ubezpieczenia musi być usprawiedliwiona i udokumentowana (wykazana), a nie uzależniona wyłącznie od woli ubezpieczonego, sprowadzającej się do zamiaru czasowego wyłączenia ciążącego na nim obowiązku ubezpieczenia.
Z załączonej do sprawy dokumentacji - zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Burmistrza Miasta i Gminy [...]pod numerem: [...], wynika, że skarżący prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej [...]", z datą rozpoczęcia tej działalności od dnia czerwca 1996 r., zmienioną następnie na dzień 1 kwietnia 1996 r. Następnie, zgodnie z art. 1a ust. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. Nr 121, poz. 770 ze zm.), skarżący dostosował formę wykonywania działalności gospodarczej do wymogów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.), w ten sposób że z dniem 30 marca 2001 r. dokonał wpisu do ewidencji działalności gospodarczej pod numerem 7030/01 w ramach kontynuacji wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej. Z dniem [...] grudnia 2007 r. obydwa wpisy zostały wykreślone z ewidencji działalności gospodarczej na podstawie decyzji Burmistrza Miasta i Gminy
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze. zm.), przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej, natomiast w myśl art. 33 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy, przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o wykreślenie w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.
Podkreślić należy, iż dla określenia okresu objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania działalności pozarolniczej znaczenie prawne ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz jego wykreślenie z tej ewidencji. Zarejestrowana działalność gospodarcza wiąże się z przymusem podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Ustanie obowiązku ubezpieczenia powoduje wykreślenie wpisu pozarolniczej działalności gospodarczej z ewidencji lub odnotowanie przerwy w jej prowadzeniu. Faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej zgłoszone tylko w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie powoduje ustania podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 210/06, LEX nr 205585, lub też wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 1636/05, LEX nr 197465).
Czas objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego tych osób, a więc także ubezpieczeniem zdrowotnym, jest tożsamy z czasem prowadzenia działalności w oparciu o przepisy o działalności gospodarczej lub inne przepisy szczególne. Nie jest przy tym istotne czy uzyskuje się z niej przychody. W wyroku z dnia 30 listopada 2005 r., I UK 95/05 oraz postanowieniu z dnia 17 lipca 2003 r., II UK 111/03, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że sam fakt niewykonywania usług i nieosiągania przychodu z działalności nie uzasadnia przerwy w jej prowadzeniu powodującej uchylenie obowiązku ubezpieczenia społecznego.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2006 r. wydanym w sprawie I UK 220/05, z określeniem przez samego przedsiębiorcę we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej daty podjęcia tej działalności wiąże się co najmniej domniemanie faktyczne (art. 231 k.p.c.), że działalność gospodarcza została podjęta w tej właśnie dacie. Podobne stanowisko zaprezentował również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 października 2006 r. w sprawie II GSK 179/06 stwierdzając, że zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi tylko podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Z tego powodu wpisowi nadawano zawsze charakter deklaratoryjny, a nie - konstytutywny. Nie kreował on również bytu prawnego przedsiębiorcy. Określanie przez samego przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wpisywanej do ewidencji powodowało istnienie domniemania faktycznego, że z tą datą działalność gospodarcza została podjęta i była prowadzona aż do czasu jej wykreślenia z ewidencji.
Zgodzić należy się ze stanowiskiem organu, iż działalność gospodarcza jest działalnością z którą związana jest konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego i przedsiębiorca rozpoczynający działalność powinien liczyć się z takim ryzykiem obejmującym okresy faktycznego przestoju w wykonywaniu działalności, czy z powodu braku płynności finansowej. Ponadto wysokość uzyskiwanych przychodów lub ich brak nie stanowi przesłanki do wyłączenia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Jak już wyżej wskazano istotą działalności pozarolniczej jest jej prowadzenie w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek i ryzyko, dlatego też składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest zależna od uzyskanego przychodu.
Przepisy regulujące prowadzenie działalności gospodarczej w okresie objętym decyzjami tj. od dnia 18 listopada 2004 r. do dnia 15 marca 2007 r. nie przewidywały "zawieszenia" działalności bez jej wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej. Pojęcie "zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej" zostało wprowadzone ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. nr 141 poz. 888). Zgodnie z art. 12 powołanej wyżej ustawy osoby prowadzące działalność gospodarczą w okresie zawieszenia jej wykonywania nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.
Reasumując, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoba fizyczna prowadzi działalność od dnia jej zarejestrowania do dnia jej wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej.
Należy podkreślić, iż obowiązek ubezpieczenia społecznego osoby prowadzącej pozarolniczą działalność wynika z przepisów prawa i nie jest uzależniony od woli ubezpieczonego lub organu, nie ma przy tym żadnej zależności pomiędzy obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i obowiązkiem podatkowym.
Zdaniem Sądu organy obu instancji prawidłowo uznały, że obowiązek wykazania istnienia usprawiedliwionej przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej obciążał skarżącego, który - w ich ocenie, w żaden sposób nie dowiódł, że w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji nie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Jego twierdzenia zawarte odwołaniu oraz w skardze, iż w omawianym okresie nie prowadził działalności gospodarczej nie zostały niczym udowodnione.
Według art. 1a pkt 1 ustawy z 1997 o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym ubezpieczenie zdrowotne zostało oparte w szczególności na zasadzie solidarności społecznej. Oznacza to, że zgodnie z art. 22 ust. 1 wymienionej ustawy (w brzmieniu noweli) jeżeli spełnione zostały przesłanki do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia, o którym mowa w art. 8, z więcej niż jednego tytułu, składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacana z każdego z tych tytułów odrębnie, z zastrzeżeniem ust. 3-7. Odpowiednikiem tego przepisu jest obecna regulacja w art. 82 ust. 1 ustawy o świadczeniach zdrowotnych z 2004 r., który stanowi, iż w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Jak już wyżej wskazano w myśl art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o świadczeniach zdrowotnych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
W sprawie istotnym jest rozumienie dwóch pojęć: "podleganie" ubezpieczeniu zdrowotnemu i "objęcie" tym ubezpieczeniem. Jak wyraził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2006 r. w sprawie I UK 227/05 - "podleganie" ubezpieczeniu zdrowotnemu związane z obowiązkiem opłacania składki wynika z "objęcia" ubezpieczeniem społecznym.
W kontekście ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym i ustawy systemowej z dnia 13 października 1998 r. kategoria osób objętych ubezpieczeniem społecznym jest szersza niż podlegających temu ubezpieczeniu. Podleganie wynika z objęcia ubezpieczeniem ale jest kategorią węższą niż objęcie. Objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełnienia ustawowych przesłanek. Podleganie natomiast oznacza przyznanie (na ogół z mocy ustawy, czasem tylko na wniosek) prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. W tym rozumieniu skarżący w okresie wskazanym w decyzji podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba objęta ubezpieczeniem społecznym, która prowadziła pozarolniczą działalność. Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów według art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powiązany został nie z objęciem ubezpieczeniami społecznymi, a ze spełnieniem warunków do objęcia nimi, o czym stanowi m.in. lit. c) tego przepisu i ten warunek skarżący spełniał wykonując działalność pozarolniczą w okresie wskazanym w decyzji.
Podkreślić należy, iż co innego jest naliczenie i wysokość składek ubezpieczeniowych, a co innego fakt objęcia ubezpieczeniem. Obowiązek opłacania składek powstaje skutkiem podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez objęcie tym ubezpieczeniem ubezpieczonego, a ich wysokość określa właściwy terytorialnie dla ubezpieczonego Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Istotą kontrolowanych w niniejszej sprawie przez Sąd decyzji administracyjnych jest wyłącznie stwierdzenie, czy skarżący w okresie wskazanym w decyzji był objęty obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego.
Zgodnie natomiast z art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, sprawy z zakresu wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne należą do właściwości organów ubezpieczeń społecznych.
Reasumując, w ocenie Sądu, organ prawidłowo ustalił zarówno fakt objęcia skarżącego obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jak również okres podlegania temu ubezpieczeniu.
Wobec niezasadności zarzutów skargi oraz niestwierdzenia przez Sąd z urzędu tego rodzaju uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, które sąd ma obowiązek badać z urzędu - skargę należało oddalić.
Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.-Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.
