• I SA/Wa 2420/13 - Wyrok W...
  16.07.2025

I SA/Wa 2420/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-05-14

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Dorota Apostolidis
Przemysław Żmich /sprawozdawca/
Tadeusz Nowak /przewodniczący/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tadeusz Nowak Sędziowie: WSA Dorota Apostolidis WSA Przemysław Żmich (spr.) Protokolant referent Monika Bodzan po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2014 r. sprawy ze skargi P. S.A. z siedzibą w W. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] w przedmiocie nabycia mienia państwowego z mocy prawa przez gminę oddala skargę.

Uzasadnienie

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa, decyzją z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...], po rozparzeniu odwołania P. S.A., utrzymała w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...] stwierdzającą nabycie z dniem 27 maja 1990 r. z mocy prawa przez Gminę [...] własności nieruchomości położonej w jednostce ewidencyjnej [...], obręb [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...]ha, objętej księgą wieczystą nr [...].

Z uzasadnienia decyzji wynika, że Wojewoda [...], powołując art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.), decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r. stwierdził nabycie z mocy prawa, z dniem 27 maja 1990 r. przez Gminę [...] prawa własności opisanej wyżej nieruchomości.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosły P. S.A. podnosząc, że komunalizacji z mocy prawa przeczą decyzje o ustaleniu opłaty za zarząd oraz o wywłaszczeniu. Wskazano ponadto na brak ustaleń w przedmiocie należenia spornej nieruchomości do P..

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa rozpoznając sprawę uznała, że rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji jest prawidłowe, skarżącemu nie przysługiwał bowiem tytuł prawny do przedmiotowej nieruchomości w postaci prawa użytkowania lub zarządu, który eliminowałby komunalizację przedmiotowego mienia z mocy prawa.

Organ odwoławczy podkreślił, że w całym okresie władania przedmiotową nieruchomością przez P. obowiązywały procedury nabywania prawa użytkowania, czy zarządu przez państwowe jednostki organizacyjne.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 1949 r. w sprawie przekazywania nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych, które było aktem wykonawczym do dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. R.P. z 1952 r., Nr 4, poz. 31), prawo zarządu i użytkowania było ustanawiane w formie protokołu zdawczo – odbiorczego, bądź w drodze umowy zawartej w odpowiedniej formie prawnej, a w razie sporu na podstawie decyzji Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Później ustanawiane było w trybie przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1961 r., Nr 32, poz. 159), w drodze decyzji organu administracji państwowej stopnia podstawowego o oddaniu nieruchomości w użytkowanie i następnie w trybie art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99). Zgodnie z tym przepisem, państwowe jednostki organizacyjne uzyskiwały grunty państwowe w zarząd na podstawie decyzji terenowego organu administracji państwowej albo na podstawie zawartej, za zezwoleniem tego organu, umowy o przekazaniu nieruchomości między państwowymi jednostkami organizacyjnymi, bądź umowy o nabyciu nieruchomości. Ten stan prawny obowiązywał w dniu 27 maja 1990 r.

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa podkreśliła, że zawarte w odwołaniu stanowisko świadczy o tym, że skarżący nie widzi potrzeby legitymowania się zindywidualizowanym tytułem prawnorzeczowym do nieruchomości, a przecież indywidualizacja - zdaniem organu - jest niezbędna przy ocenie tytułu prawnorzeczowego. Tytuł prawnorzeczowy musi w swej osnowie zawierać wszystkie szczegółowe cechy geodezyjne i ewidencyjne. Dla skarżącego jest to nieistotne, bo wyprowadza on tytuł opierając się na rozporządzeniu Prezydenta RP z dnia 24 września 1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa "P."(Dz. U z 1948 r. Nr 43, poz. 312 ze zm.).

Organ powołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 1997 r., sygn. akt I SA 436/97, gdzie Sąd stwierdził, że przepisy § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 marca 1993 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu (Dz. U. Nr 23, poz. 97) nie mają zastosowania w postepowaniu komunalizacyjnym, bowiem wydane zostały na ściśle określony użytek, tj. w celach uwłaszczeniowych. Charakter tego rozporządzenia wyłącza możliwość jego stosowania rozszerzająco, czemu Naczelny Sąd Administracyjny dał wyraz również w innych swoich orzeczeniach (np. wyrok z dnia 26 czerwca 1997 r., sygn. akt I SA 1728/96). Stanowisko Sądu – zdaniem organu – jest w pełni aktualne także w stosunku do treści § 4 ust. 1, 2, 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r., a także § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2001 r. Decyzja o ustaleniu opłaty nie może zatem w postepowaniu komunalizacyjnym stanowić dowodu na posiadanie prawa zarządu.

Skoro zatem skarżącej spółce nie przysługiwał odpowiedni tytuł prawny do nieruchomości, to nieruchomość ta należała, w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r., do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego i podlegała komunalizacji z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. Zgodnie bowiem z treścią obowiązującego w dniu 27 maja 1990 r., art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r., Nr 14, poz. 74), grunty państwowe, które nie zostały oddane w zarząd, użytkowanie lub użytkowanie wieczyste są zarządzane przez terenowy organ administracji państwowej.

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa zaznaczyła, że tytułu prawnorzeczowego do nieruchomości nie tworzą przepisy konstytuujące przedsiębiorstwo państwowe P.. Również przepisy traktatów międzynarodowych, a także rozporządzenie Prezydenta RP z 1926 r. oraz żadne przepisy powojenne o Ziemiach Odzyskanych, nacjonalizacji, militaryzacji, włącznie z dekretem o majątkach opuszczonych i poniemieckich, formułujące z natury rzeczy ogólne zasady dotyczące dysponowania mieniem, nie mogły tworzyć po stronie P. konkretnie sformułowanego, w stosunku do geodezyjnie wyodrębnionej nieruchomości, ograniczonego prawa rzeczowego w postaci prawa użytkowania, czy prawa zarządu. A tylko tak sformułowane prawo może wyłączać komunalizację z mocy prawa. Faktyczne jej objęcie i władanie nie tworzy formalnoprawnego zarządzania.

Organ odwoławczy podkreślił, że P. nie powołuje się na żadne inne źródła swego ewentualnego prawa do przedmiotowego gruntu poza władaniem. Obowiązująca w dniu wejścia w życie ustawy komunalizacyjnej ustawa z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym P., sformułowała jedynie zasadę władania gruntami przez P.. Z ogólnych przepisów tej ustawy (art. 16) nie wynikały uprawnienia do konkretnie określonych działek o określonych powierzchniach i zapisach ewidencyjnych. Takie uszczegółowienie mogło się znaleźć tylko w odpowiednich decyzjach terenowych organów władzy państwowej wydawanych w przedmiocie użytkowania czy zarządu. W ocenie Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej wpisy hipoteczne oraz wpisy ewidencyjne np. władający: Dyrekcja [...], oddają jedynie stan faktyczny, który nie jest oparty o podstawę prawną formalnie określającą prawo P. do określonego gruntu.

Na poparcie swego stanowiska Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa przytoczyła stosowne orzecznictwo sądowoadministracyjne, w tym wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 września 2006 r., sygn. akt I OSK 1259/05, z dnia 15 października 2007 r., sygn. akt I OSK 1457/06, z dnia 16 stycznia 2008 r., sygn. akt I OSK 1947/06, z dnia 13 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 760/07, z dnia 18 czerwca 2008 r., sygn. akt I OSK 942/07.

Organ odwoławczy podkreślił ponadto, że – w jego ocenie - w niniejszej sprawie nie ma też zastosowania art. 11 ust. 1 ustawy komunalizacyjnej, ponieważ wykonywanie funkcji transportowych nie jest wykonywaniem zadań należących do właściwości organów administracji rządowej, a zadania z zakresu obronności mogą wykonywać praktycznie wszystkie przedsiębiorstwa, co również potwierdza stosowne orzecznictwo NSA (wyrok z dnia 14 września 2006 r., sygn. akt I OSK 1259/05, z dnia 30 września 2010 r., sygn. akt I OSK 1528/09, z dnia 22 października 2010 r., sygn. akt I OSK 42/10, z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1003/10).

Organ zaznaczył, że fakt, iż na nieruchomości funkcjonuje infrastruktura kolejowa sam z siebie nie tworzy innej jakości w kontekście art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Nie istnieje przepis prawa, która wyłączałaby z komunalizacji nieruchomości, na których znajduje się infrastruktura kolejowa.

W świetle powyższego Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa stwierdziła, że skoro P. nie przysługiwał odpowiedni tytuł prawny do nieruchomości, to nieruchomość ta należała w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, do terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego i podlegała komunalizacji z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r., jak trafnie orzekł Wojewoda [...] w decyzji z dnia [...] grudnia 2011 r.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosły P. S.A. w W., zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie prawa materialnego poprzez: 1) błędną wykładnię, a w konsekwencji błędne zastosowanie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, w związku z art. 6 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, w brzmieniu obowiązującym w dniu wejścia w życie ustawy komunalizacyjnej: a) polegające na błędnym przyjęciu, że komunalizowana nieruchomość należała do terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, co w konsekwencji doprowadziło do wydania decyzji komunalizacyjnej, wydanej mimo braku przesłanek komunalizacji; b) w związku z art. 6 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. w brzmieniu obowiązującym w dniu wejścia w życie ustawy komunalizacyjnej, polegające na błędnym przyjęciu, że komunalizowana nieruchomość należała do terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, co w konsekwencji doprowadziło do utrzymania w mocy decyzji komunalizacyjnej, mimo braku przesłanek komunalizacji; c) polegające na błędnym przyjęciu, że komunalizacja nie następuje tylko w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo państwowe posiadało tytuł prawny do nieruchomości w postaci decyzji administracyjnej, co oznacza, że brak dokumentu o zarządzie skutkuje komunalizacją mienia; d) polegające na błędnym przyjęciu, że podlega komunalizacji mienie przedsiębiorstwa państwowego wykonującego zadania o charakterze ogólnonarodowym, o znaczeniu ponadwojewódzkim, podległego organom administracji centralnej; 2) błędne zastosowanie przepisu art. 5 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r., polegające na niezastosowaniu i błędnym przyjęciu, że nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa "należy do" terenowego organu administracji publicznej stopnia podstawowego; 3) błędne zastosowanie przepisu art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. polegające na niezastosowaniu i błędnym przyjęciu, że nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa w dniu wejścia w życie tej ustawy nie "należała do" P. przedsiębiorstwa państwowego; 4) błędne zastosowanie polegające na niezastosowaniu przepisów art. 34 i art. 34a ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego P., które zawierają bezwzględną przesłankę wyłączającą komunalizację z mocy prawa i pomimo, iż znajdują się poza ogólnym aktem prawnym określającym przesłanki komunalizacji, to stanowią niezbędny element normy prawnej, której treść Sąd powinien zrekonstruować i zastosować; 5) błędne zastosowanie art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym P., polegające na jego niezastosowaniu i uznaniu, że jedynie konkretny dokument stwierdzający przyznanie zarządu jest podstawą do uznania, że przedmiotowy grunt był w zarządzie P., podczas gdy przepis ten stanowi generalną normę, będącą podstawą przekazania gruntów P., bez tytułu prawnego do konkretnego gruntu: "mienie P. stanowią środki będące w jego dyspozycji w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 9 grudnia 1989 r.)"; 6) błędne zastosowanie art. 80 (pierwotnie art. 87) ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r., polegające na jego niezastosowaniu, gdyż przepis ten stanowił, że grunty państwowe będące w dniu wejścia w życie ustawy w użytkowaniu państwowych jednostek organizacyjnych przechodzą w zarząd tych jednostek, a tej ewentualnej podstawy nabycia przez P. prawa zarządu z mocy prawa organ w ogóle nie badał.

Skarżąca spółka zarzucił ponadto, że decyzja w sposób rażący narusza przepisy postępowania, a to: 1) art. 7, 77 i 107 § 3 kpa, poprzez przeprowadzenie dowodów nieadekwatnych wobec przedmiotu sprawy indywidualnej – w szczególności zupełne pominięcie dowodu na okoliczność, czy przed wejściem w życie rozporządzenia o P. linie kolejowe były w zarządzie Ministra Komunikacji, czy też czy grunty "pozostawały w dyspozycji" P. w dniu wejścia w życie ustawy o P. oraz czy były "w jego użytkowaniu" na podstawie art. 80 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości i zatrzymanie się na analizie przesłanek należenia gruntu do P. na mocy art. 6 tej ustawy, jak również błędnej wykładni rozporządzenia z 1926 r. o utworzeniu P. i ciężarze dowodu (który spoczywa w całości na organie), co doprowadziło do sprzecznego z ustawą wymogu legitymowania się przez P. zindywidualizowanym w postaci decyzji tytułem prawnym, jak również poprzez naruszenie zasady oficjalizmu w zbieraniu dowodów i przeniesienie ciężaru dowodu istotnych w sprawie okoliczności na stronę postępowania, co jest wyrazem zasady prawdy formalnej, która w postepowaniu administracyjnym nie ma zastosowania; 2) art. 75 kpa w związku z art. 80 kpa, poprzez ich niezastosowanie, polegające na przyjęciu legalnej teorii dowodowej co do dowodu na okoliczność posiadania przez P. tytułu prawnego do przedmiotowego gruntu, podczas gdy na gruncie polskiej ustawy procesowej obowiązuje zasada swobodnej oceny dowodów, z której wynika, że daną okoliczność można udowadniać wszelkimi środkami dowodowymi. W skardze P. wniosło o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa podtrzymała stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniosła o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Skarga jest bezzasadna.

W niniejszej sprawie kluczowe znaczenie ma to, czy Przedsiębiorstwo Państwowe P. - zwane dalej "P." nie legitymując się żadnym dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do mienia nieruchomego oznaczonego obecnie jako działka nr [...], powołując się na regulacje prawne normujące status prawny P. i wywodząc z nich tytuł prawny mogło stanąć na przeszkodzie komunalizacji tegoż mienia na rzecz Gminy [...].

Analizując tę kwestię należy zacząć od tego, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) – zwanej dalej "ustawą", jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, mienie ogólnonarodowe (państwowe) należące do: 1) rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, 2) przedsiębiorstw państwowych, dla których organy określone w pkt 1 pełnią funkcję organu założycielskiego, 3) zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych organom określonym w pkt 1 - staje się w dniu wejścia życie niniejszej ustawy z mocy prawa mieniem właściwych gmin. Przy czym "należenie" mienia do przedsiębiorstwa państwowego rozumieć trzeba jako kategorię prawną, a nie faktyczną. Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 9 grudnia 1992 r. sygn. akt W 13/91 (Dz. U. z 1992 r. Nr 97, poz. 486), dokonując wykładni art. 5 ust. 1, wyjaśnił bowiem, że mienie ogólnonarodowe (państwowe) należało do przedsiębiorstwa państwowego, jeżeli było mu przekazane w zarząd w formie prawem przewidzianej, albowiem wówczas przedsiębiorstwo państwowe wykonywało względem tego mienia różnego rodzaju uprawnienia cywilnoprawne płynące z ustanowionego zarządu. Wymaga podkreślenia, że przepis art. 5 ust. 1 ustawy pod względem systemowym był zsynchronizowany z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74 ze zm.), który przewidywał domniemanie prawne, że grunty państwowe, które nie zostały oddane w zarząd, użytkowanie lub użytkowanie wieczyste, są zarządzane przez terenowy organ administracji państwowej.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że aby przeciwstawić się komunalizacji mienia osoba mieniem tym władająca musiała w postępowaniu komunalizacyjnym wykazać, że mienie to należało do niej w sensie prawnym, a nie faktycznym. Jak trafnie wskazał organ wyższego stopnia udowodnienie prawa zarządu do mienia wymagało przedłożenia właściwemu wojewodzie odpisu decyzji lub umowy, o których mowa w art. 38 ust. 2 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości bądź innego dokumentu wydanego na innej podstawie prawnej, z których wynikał by dla P. określony tytuł prawny (zarząd powierniczy i użytkowanie, zarząd i użytkowanie, użytkowanie). Już latach 30 – tych XX w. dyrektor właściwej miejscowo Dyrekcji [...] miał możliwość wystawiania dokumentów stwierdzających, że określona nieruchomość jest w zarządzie powierniczym i użytkowaniu P. na podstawie art. 4 i 6 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 września 1926 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa "P". (art. 1-3 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 25 września 1932 r. o wpisywaniu do ksiąg hipotecznych na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości państwowych, będących w zarządzie przedsiębiorstwa "P."(Dz. U. Nr 81, poz. 714). Tego rodzaju wpisów nie zawierają dokumenty wieczystoksięgowe znajdujące się w aktach sprawy.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszym postępowaniu wynika natomiast, że P. S.A. - mimo wezwania Wojewody [...] (pismo organu z dnia 4 lutego 2011 r., nr [...])- nie przedstawiły żadnego dowodu potwierdzającego tytuł prawny do przedmiotowego gruntu (pismo P. S.A. z dnia 21 lutego 2011 r.). Przeprowadzone przez organ pierwszej instancji postępowanie wyjaśniające nie potwierdziło istnienia tego rodzaju dokumentów w innych zasobach (pismo Starostwa Powiatowego w O. z dnia 18 kwietnia 2011 r., Burmistrza Miasta B. z dnia 4 kwietnia 2011 r.). Z odpisu z księgi wieczystej Kw nr [...] również nie wynika, że Przedsiębiorstwo Państwowe P. legitymowało się tytułem prawnym do spornej nieruchomości. Z treści księgi wynika, że grunt nabył Skarb Państwa w trybie wywłaszczenia na mocy decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w B. z dnia [...] czerwca 1984 r., nr [...].

Akta sprawy nie potwierdzają aby przedmiotowym gruntem władała osoba inna, niż P. (skarżący we wniosku o uwłaszczenie z dnia 6 maja 2008 r. i w skardze oświadczył, że mienie to służy infrastrukturze kolejowej i stanowi fragment linii kolejowej nr [...] [...] – [...] wybudowanej w 1979 r.). Brak również dowodów na to, że sporne mienie należało do organów centralnych, w szczególności wskazywanego przez skarżącego Ministra Komunikacji.

Zdaniem Sądu, w tej sytuacji, organy obu instancji zasadnie przyjęły, że mienie obejmujące własność Skarbu Państwa, w dniu 27 maja 1990 r. stało się z mocy prawa własnością Gminy B., skoro z odpisu z Księgi wieczystej Kw nr [...] wynika, że w dniu 27 maja 1990 r. właścicielem działki nr [...] był Skarb Państwa, a władztwo P. nie opierało się na formalnym tytule prawnym do tegoż gruntu.

Odnosząc się do podnoszonych w sprawie zarzutów skargi Sąd uznał, że nie zasługują one na uwzględnienie. Nie można się zgodzić ze skarżącym, że tytuł prawny P. do przedmiotowego gruntu można wywieść z przepisów aktów prawnych, na podstawie których utworzono P. (por. m.in. wyroki NSA w sprawach o sygn. akt: I OSK 1259/05, I OSK 1457/06, I OSK 1947/06 i I OSK 187/07). Obowiązująca w dniu 27 maja 1990 r. ustawa z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym "P.", czy wcześniejsze regulacje prawne normujące ustrój P. nie mogły być źródłem dowodu na wykazanie prawa zarządu. Przepisy te nie wskazywały expressis verbis, że do konkretnego mienia będącego w dyspozycji P. temu przedsiębiorstwu służy prawo zarządu. Trudno zaakceptować stanowisko, że P. ma możliwość dokumentowania w zewnętrznym obrocie prawnym tytułu prawnego do oznaczonego, co do tożsamości mienia, którym dysponuje, poprzez ogólne powołanie się na przepisy aktów normatywnych określających status prawny tego Przedsiębiorstwa.

Wobec braku wskazania P. w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1990 r. w sprawie ustalenia wykazu przedsiębiorstw państwowych i jednostek organizacyjnych, których mienie nie podlega komunalizacji, nie można też mówić o wystąpieniu w sprawie przeszkody do komunalizacji, o której mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Wbrew temu co twierdzi skarżący do udowodnienia prawa zarządu na potrzeby komunalizacji mienia nie wystarczą decyzje z dnia [...] czerwca 1984 r., nr [...] i z dnia [...] lutego 1987 r., nr [...]. Jeżeli chodzi o decyzję wywłaszczeniową trzeba wskazać, że wywłaszczenie następowało na rzecz Państwa, a nie bezpośrednio na rzecz państwowych jednostek organizacyjnych, choćby były one podmiotem ubiegającym się o wywłaszczenie (art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości - Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.). Przekazanie gruntu na rzecz jednostki państwowej następowało w odrębnym postępowaniu uruchamianym na wniosek właściwej jednostki i kończyło się odrębną decyzją administracyjną (art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach - Dz. U. z 1969 r. Nr 22, poz.159 ze zm.). Jeżeli chodzi o decyzję ustalającą opłatę roczną za zarząd gruntem Sąd zauważa, że decyzja tego rodzaju miała walor dowodowy jedynie w postępowaniu uwłaszczeniowym. Poza tym z uzasadnienia tej decyzji nie wynika z jakiego dokumentu wynika tytuł prawny P. do nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...]. Brak jest zatem jakiegokolwiek dowodu, choćby pośredniego, mogącego potwierdzić władanie przez P. w dacie 27 maja 1990 r. gruntem w sensie prawnym.

Dla oceny przesłanek z art. 5 ust. 1 ustawy nie miała znaczenia regulacja z art. 34 ustawy z dnia września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "P.", skoro przesłanki uwłaszczenia w tym trybie odnoszą się do stanu faktycznego i prawnego zaistniałego w późniejszej dacie, niż 27 maja 1990 r. Przepis art. 34a powyższej ustawy nie wyłącza komunalizacji następującej z mocy samego prawa w trybie art. 5 ust. 1 (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2005 r., sygn. akt K30/03 - Dz. U. Nr 69, poz. 625).

W niniejszej sprawie nie można zarzucić Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej naruszenia przepisów art. 5 ust. 3 i 4 ustawy, ponieważ organ tych przepisów nie stosował. Należy tylko wspomnieć, że przepisy art. 5 ust. 3 i 4 ustawy dotyczą tzw. przekazania mienia na mocy konstytutywnej decyzji administracyjnej i mają zastosowanie, gdy nie doszło do komunalizacji mienia z mocy samego prawa. Tymczasem w sprawie niniejszej zastosowanie miał przepis art. 5 ust. 1 ustawy.

Chybione są argumenty skargi wskazujące na to, że w niniejszej sprawie organ odwoławczy naruszył przepis art. 80 (w pierwotnej wersji art. 87) ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Sąd zauważa, że przepis ten przekształca z mocy prawa dotychczasowe prawo użytkowania przysługujące państwowym jednostkom organizacyjnym do gruntu w zarząd. Skarżący nie przedstawił żadnego dokumentu potwierdzającego prawo użytkowania P. do spornego mienia, które z dniem wejścia w życie tej ustawy (1 sierpnia 1985 r.) uległoby przekształceniu w zarząd.

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia przepisów art. 7, art. 77, art. 75, art. 80 i art. 107 § 3 Kpa. Z akt sprawy wynika, że jedynym podmiotem mogącym rościć sobie prawa do mienia nieruchomego oznaczonego obecnie jako działka nr [...] jest P. S.A. Wobec tego organy administracji właściwie ukierunkowały prowadzone postępowanie administracyjne celem wyjaśnienia tytułu prawnego P. do spornego mienia według stanu na dzień 27 maja 1990 r. Poszukiwanie dowodów na to, kto przed utworzeniem P. w dniu [...] września 1926 r. władał i pod jakim tytułem prawnym spornym mieniem wykraczało poza przedmiot niniejszej sprawy. W niniejszej sprawie znaczenie miał stan prawny i faktyczny istniejący w dniu 27 maja 1990 r. Skoro jak twierdzi sam skarżący (str. 5 skargi) przedmiotowa nieruchomość nigdy nie została przekazana w posiadanie jakiejkolwiek innej jednostki organizacyjnej. Wobec tego zbędnym było poszukiwanie dowodów na to, że inne państwowe jednostki organizacyjne władały w sensie prawnym spornym gruntem, tym bardziej że brak jakiegokolwiek dowodu, choćby pośredniego, aby przedmiotowym gruntem władał w dacie 27 maja 1990 r. minister właściwy do spraw transportu wywodzący swoje prawa od przedwojennego Ministra Komunikacji.

Biorąc to wszystko pod uwagę Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł, jak w sentencji wyroku.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...