II SA/Bd 219/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
2014-05-06Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Grzegorz Saniewski /przewodniczący/
Jarosław Wichrowski /sprawozdawca/
Leszek TylińskiSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Grzegorz Saniewski Sędziowie: Sędzia WSA Leszek Tyliński Sędzia WSA Jarosław Wichrowski (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Elżbieta Brandt po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 maja 2014r. sprawy ze skargi R. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika oddala skargę.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] października 2013 r. na podstawie art. 70b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm., dalej zwanej u.s.o.), art. 14 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r., Nr 205, poz. 1206 z późn zm.), art. 104 § 1 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 267, dalej zwanej k.p.a.) oraz § 2 ust. 1 pkt 3, § 3, § 6, § 10 ust. 1, § 11 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 1996 r. Nr 60, poz. 278 z późn zm.), § 10 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. z 2010 r. Nr 244, poz. 1626), przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7) po rozpatrzeniu wniosku R. P. Naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego w G. działając z upoważnienia Prezydenta G. odmówił przyznania mu dofinansowania kosztów nauki zawodu młodocianego pracownika K. S. w zawodzie sprzedawca.
W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 70b u.s.o. pracodawcom, którzy zawarli z młodocianym pracownikiem umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli spełniają oni określone w ustawie warunki:
pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w przepisach w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania;
młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z przepisami, o których mowa w pkt. 1.
Do wniosku wnioskodawca dołączył kopię dyplomu nr [...] z dnia [...] września 2002 r. w sprawie uzyskania tytułu zawodowego "technik ekonomista: specjalność ekonomika i organizacja przedsiębiorstw". W związku z kształceniem uczennicy w zawodzie "sprzedawca" wnioskodawca zobowiązany został do przedstawienia dokumentu potwierdzającego kwalifikacje instruktora praktycznej nauki zawodu w zawodzie "sprzedawca" oraz spełnienia przez instruktora wymaganego okresu zatrudnienia w tym zawodzie.
Dalej organ wywodził, że młodociany K. S. była szkolona w firmie "[...]" R. P. w okresie od dnia [...] września 2011 r. do dnia [...] sierpnia 2013 r. Nauka zawodu trwała 23 miesiące i 20 dni. Szkolenie odbywało się na podstawie zawartej umowy o pracę pod nadzorem R. P., który faktycznie posiada kwalifikacje pedagogiczne instruktora praktycznej nauki zawodu, bowiem potwierdzone to zostało poprzez dołączoną kopię zaświadczenia nr [...] z dnia [...] listopada 2007 r. R. P. posiada tytuł zawodowy "technik ekonomista: ekonomika i organizacja przedsiębiorstw" i pomimo wezwania organu nie uzupełnił wniosku o dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie "sprzedawca". Zgodnie z § 10 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki instruktorzy praktycznej nauki zawodu, o których mowa w ust. 2 pkt 2, niemający tytułu mistrza w zawodzie, powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne lub ukończony kurs pedagogiczny, o którym mowa w ust. 4 oraz świadectwo ukończenia technikum, technikum uzupełniającego lub szkoły równorzędnej albo świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej i tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać. R. P. nie spełnia żadnego z warunków wymienionych w § 10 ust. 5 w/w rozporządzenia.
Zawód technika ekonomisty o specjalności ekonomika i organizacja przedsiębiorstw nie jest pokrewny z zawodem sprzedawcy, a oceny tej organ dokonał w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, a w szczególności biorąc pod uwagę załącznik specyfikujący "Klasyfikację zawodów i specjalności". Klasyfikacja ta ma charakter urzędowy, a więc obiektywny, powszechny, nie stanowi interpretacji stworzonej na potrzeby konkretnej sprawy, a ma na celu klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, uwzględniając zawody i specjalności występujące na rynku pracy oraz potrzeby pośrednictwa i poradnictwa zawodowego. Klasyfikacja uwzględnia podział zadań wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Uznać należy zatem, że co do zasady zakwalifikowanie różnych zawodów do różnych grup podstawowego podziału nie pozwala na uznanie ich za pokrewne, natomiast jest możliwe uznanie za pokrewne zawodów znajdujących się w tych samych podgrupach, zwłaszcza elementarnych. Skoro zatem zawód technika ekonomisty (grupa 3) i sprzedawcy (grupa 5) należą do zupełnie innych grup zawodów w ramach klasyfikacji zawodów stosowanej na potrzeby rynku pracy, to należy uznać, że nie są to zawody pokrewne.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył R. P. Skarżący podniósł, że zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. obowiązuje ono od dnia 1 września 2012 r., a do uczniów, którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodu, stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego do zakończenia cyklu kształcenia. W związku z tym dokonana przez organ ocena kwalifikacji zawodowych odwołującego w oparciu o przepisy, które nie mają zastosowania w sprawie, winna skutkować nieważnością postępowania.
Skarżący nie zgodził się także w odwołaniu z twierdzeniem organu, że zawody technika ekonomisty i sprzedawcy nie są zawodami pokrewnymi z racji zaklasyfikowania ich do różnych grup zawodów. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu w § 10 ust. 5 pkt 1 nie zawiera definicji pojęcia "zawody pokrewne" i z tego względu winna być stosowana wykładnia językowa.
Decyzją z dnia [...] stycznia 2014 r. na podstawie art. 70b u.s.o. w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60, poz. 278 ze zm.), § 10 ust. 2 pkt 2 i ust. 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), jak również załącznika do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860 ze zm.) w zw. z § 5 i § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7) oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu organ wskazał, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu i została wydana w następstwie prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, zatem zasługuje na utrzymanie jej w mocy. Organ I instancji prawidłowo uznał, że zawód "technik ekonomista" i "sprzedawca" nie są zawodami pokrewnymi. Sklasyfikowanie powyższych zawodów w dwóch różnych grupach (dużych) wyklucza określenie ich jako zawodów pokrewnych. Kolegium podzieliło stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, który w wyroku z dnia 7 kwietnia 2009 r. (sygn. akt III SA/Lu 65/09) wskazał, że co do zasady zakwalifikowanie różnych zawodów do różnych grup podstawowego podziału nie pozwala na uznanie ich za pokrewne, natomiast jest możliwe uznanie za pokrewne zawodów znajdujących się w tych samych podgrupach, zwłaszcza elementarnych. Sąd stwierdził również, że zawód technika ekonomisty o specjalności administracja państwowa nie jest pokrewny z zawodem sprzedawcy. W uzasadnieniu swojego wyroku WSA w Lublinie zauważył, że "doszukiwanie się pokrewieństwa zawodowego pomiędzy średnio wykształconym "ekonomistą", będącym raczej pracownikiem umysłowym, a wykonującym w ogromnej większości fizyczne czynności sprzedawcą, nie ma większego sensu. Czynności i doświadczenia zdobywane w ramach obu zawodów są odmienne i trudne do porównania. Nie można w każdym razie uznać, że technik ekonomista, który jest np. pracownikiem biurowym, nabywał przez lata stażu konkretne doświadczenia sprzedawcy, choć może znać teoretyczne podstawy wykonywania tego zawodu".
Kolegium w całości podzieliło cytowany wyżej pogląd i jednocześnie wskazało, że fakt, iż skarżący w ramach zawodu "technik ekonomista" posiada specjalizację "ekonomika i organizacja przedsiębiorstw", nie wpływa na postrzeganie podobieństw i różnic obu zawodów. Pojęcie "przedsiębiorstwo" jest na tyle szerokie, że może obejmować zarówno fabrykę (produkcja) jak i sklep (sprzedaż). Tak szeroka definicja przedsiębiorstwa nie pozwala uznać, że zawód "technik ekonomista" ze specjalizacją "ekonomika i organizacja przedsiębiorstw" jest zawodem pokrewnym do zawodu "sprzedawca". Nawet istnienie jakiegoś rodzaju podobieństw nie uzasadniania odmiennego rozumienia pojęcia "zawody pokrewne", w niniejszej sprawie bowiem, po pierwsze owe podobieństwa mogą wystąpić, ale nie muszą (w zależności, z jakim przedsiębiorstwem mamy do czynienia), a po drugie siłą rzeczy podobieństwa te musiałyby być na tyle ogólne i nieliczne (umiejętność liczenia, znajomość marek i produktów), że nie mogą one uzasadniać uznania w/w zawodów za pokrewne (podobne, zbliżone). Zawód sprzedawcy charakteryzuje znajomość i wiedza dotycząca obsługi kasy fiskalnej, przyjmowania reklamacji produktów, wystawiania faktur VAT, właściwego eksponowania towaru czy sporządzania zamówień, których to umiejętności nie wymaga się co do zasady od technika ekonomisty.
Słusznie podniósł skarżący, iż do klasyfikacji zawodów w niniejszej sprawie winno znaleźć zastosowanie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zgodnie z przepisem § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, zgodnie z którym do uczniów (słuchaczy), którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z 2008 r. Nr 144, poz. 903 oraz z 2010 r. Nr 60, poz. 374) do zakończenia cyklu kształcenia. Wada ta nie może jednak mieć wpływu na treść rozstrzygnięcia, albowiem w obu aktach prawnych zawody "technika ekonomisty" i "sprzedawcy" sklasyfikowane zostały w dwóch różnych grupach (dużych), tj. w obu rozporządzeniach odpowiednio w grupie 3. i 5. Błąd organu I instancji nie może z całą pewnością powodować nieważności decyzji, jak chciałby tego skarżący. W analizowanym przypadku podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji mógłby ewentualnie stanowić przepis art. 156 § 1 pkt 2 in fine k.p.a., tj. wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa. Jednakże o rażącym naruszenia prawa można mówić wyłącznie wtedy, gdy treść decyzji pozostaje w wyraźnej i oczywistej sprzeczności z treścią prawa i gdy charakter tego naruszenia powoduje, że owa decyzja nie może być akceptowana jako akt wydany przez organ praworządnego państwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2013 r., sygn. akt: II GSK 190/12, opubl. w zbiorze Lex 1337107). Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie, skoro normatywna treść obu rozporządzeń w interesującym organ i stronę zakresie jest identyczna.
Niezależnie od powyższego organ wskazał, że wnioskodawca nie spełniał jednego jeszcze warunku do otrzymania dofinansowania na podstawie przepisu art. 70b ust. 1 pkt 1 u.s.o. w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania w zw. z § 10 ust. 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu. Mianowicie nie posiada on co najmniej sześcioletniego stażu pracy w zawodzie nabytego po uzyskaniu tytułu zawodowego. Wnioskodawca ukończył bowiem liceum ekonomiczne, czyli liceum profilowane (następca wcześniej istniejących liceów zawodowych), kształcące w innym zawodzie niż ten, który wnioskodawca nauczał. Jak wynika natomiast z dołączonego do wniosku o dofinansowanie wydruku z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, skarżący rozpoczął działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej w dniu [...] stycznia 2007 r. W chwili zawarcia umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego ([...] września 2011 r.) wnioskodawca posiadał 2 lata i 8 miesięcy stażu zawodowego. Powyższy brak eliminuje wnioskodawcę z możliwości starania się o dofinansowanie na podstawie w/w przepisu ustawy o systemie oświaty.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy złożył R. P. zarzucając jej naruszenie art. 70b ust. 1 pkt 1 u.s.o. w zw. z art. § 10 ust. 2 pkt 2 i ust. 5 pkt 1 i pkt 3 rozporządzenia w sprawie praktycznej nauki zawodu. Mając na względzie wskazane zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie dofinansowania kosztów nauki zawodu młodocianego pracownika, ewentualnie o uchylenie ww. decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu skarżący wskazał, że zgodnie z § 5 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23.12.2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, rozporządzenie obowiązuje od 1.09.2012 r., do uczniów, którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodu stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego do zakończenia cyklu kształcenia. Z tych też względów dokonana przez organ ocena kwalifikacji zawodowych odwołującego w oparciu o przepisy, które nie mają zastosowania w sprawie będącej przedmiotem postępowania, winna skutkować nieważnością postępowania.
Ponadto odwołujący nie zgodził się z twierdzeniami organu, że zawody technika ekonomisty i sprzedawcy co do zasady są zakwalifikowane do różnych zawodów i nie pozwala to na uznanie ich za zawody pokrewne. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15.12.2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu w § 10 ust. 5 pkt 1 nie zawiera definicji pojęcia "zawody pokrewne" i z tych też względów w ocenie odwołującego winna być stosowana wykładnia językowa. Organ całkowicie pominął pozostałe zapisy powołanego rozporządzenia w sprawie klasyfikacji zawodów, ograniczając się jedynie do wykazania, że zawody te znajdują się w dwóch różnych wielkich grupach zawodów.
Mając powyższe na względzie organ w sposób niedostateczny wykazał, że odwołujący nie posiada kwalifikacji wymaganych przepisem art. 70b ust. 1 pkt 1 u.s.o. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia o praktycznej nauce zawodu. Przepisy w tym zakresie nie mogą być interpretowane w sposób zaprezentowany w zaskarżonej decyzji, wymagają bowiem uwzględnienia nadrzędnego celu, jakiemu ta regulacja służy.
Odnośnie twierdzeń SKO, że w chwili zawarcia umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego skarżący posiadał 2 lata i 8 miesięcy stażu zawodowego, skarżący wyjaśnił, że w rzeczywistości staż ten jest dłuższy. Błąd w ustaleniach organu wynika prawdopodobnie z nieuwzględnienia okresu jego pracy w firmie [...] M. P. w okresie od [...].03.2003 r. do [...].12.2006 r.
Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a., sądy administracyjne powołane są do kontroli działalności administracji publicznej, w tym w zakresie legalności decyzji administracyjnych i stosują środki określone w ustawie (art. 1 i art. 3 p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania lub naruszenia innych przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Zgodnie z treścią art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd ma możliwość uwzględnienia skargi także ze względu na inne uchybienia, niż podniesione przez stronę w skardze, ponieważ sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W wyniku przeprowadzenia kontroli zaskarżonej decyzji pod względem zgodności z prawem Sąd stwierdził, że przy jej wydaniu nie zostały naruszone przepisy prawa materialnego ani też przepisy postępowania administracyjnego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.
Zgodnie z art. 70b ust. 1 u.s.o., pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli pracodawca posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach i jeżeli młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z odrębnymi przepisami. W przedmiotowej sprawie niesporne było to, że młodociany pracownik ukończył naukę zawodu i zdał egzamin, zgodnie z odrębnymi przepisami. Główną kwestią sporną pozostawało natomiast posiadania przez skarżącego (pracodawcę) kwalifikacji wymaganych do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych.
Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu określało do 2010 r. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1.07.2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 113, poz. 988). Od 1 stycznia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15.12.2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626). Ponieważ umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została zawarta dnia [...] września 2011 r., należy stosować w sprawie przepisy nowego rozporządzenia, tym niemniej z uwagi na ich tożsamą treść w zakresie istotnym w niniejszej sprawie kwestia ta nie ma znaczenia. Zgodnie z tymi przepisami praktyczną naukę zawodu mogą prowadzić pracodawcy (...), dla których praca dydaktyczna i wychowawcza z uczniami lub młodocianymi nie stanowi podstawowego zajęcia lub jest wykonywana w tygodniowym wymiarze godzin niższym niż przewidziany dla nauczycieli, w ramach obowiązującego ich tygodniowego czasu pracy (§ 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia). Pracodawcy zgodnie z § 10 ust. 4 rozporządzenia powinni posiadać co najmniej tytuł mistrza w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego będą nauczać, i przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli lub ukończony kurs pedagogiczny. Niesporne było to, że skarżący taki kurs ukończył. Zgodnie natomiast z § 10 ust. 5 pkt 1 i 3 rozporządzenia: "Instruktorzy praktycznej nauki zawodu, o których mowa w ust. 2 pkt 2, niemający tytułu mistrza w zawodzie, powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne lub ukończony kurs pedagogiczny, o których mowa w ust. 4, oraz:
1) świadectwo ukończenia technikum, technikum uzupełniającego lub szkoły równorzędnej albo świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej i tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, lub (...)
3) świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego, technikum i technikum uzupełniającego, kształcących w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać, lub średniego studium zawodowego i tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, oraz co najmniej sześcioletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu tytułu zawodowego."
Kolegium rozpoznając sprawę dokonało jej analizy jedynie pod kątem możliwości zastosowania § 10 ust. 5 pkt 3, podczas gdy organ I instancji z kolei dokonywał oceny biorąc pod uwagę § 10 ust. 5 pkt 1. Okoliczność ta jednak nie ma wpływu na wynik sprawy, ponieważ skarżący nie spełnia warunków określonych zarówno w pkt 1, jak i w pkt 3 cyt. przepisu.
Dokonując analizy pod kątem możliwości zastosowania § 10 ust. 5 pkt 1 cyt. rozporządzenia stwierdzić trzeba, że niesporne jest, iż skarżący nie posiadał tytułu mistrza w zawodzie sprzedawcy. Jak wynika z akt sprawy, uzyskał on tytuł zawodowy "technik ekonomista – specjalność: ekonomika i organizacja przedsiębiorstw". Należało zatem ustalić istnienie ewentualnego pokrewieństwa między zawodami: technika ekonomisty i sprzedawcy, co uzasadniałoby zastosowanie § 10 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia. Sąd podziela wywód Kolegium, że zawód technika ekonomisty nie jest pokrewny z zawodem sprzedawcy. Ocena taka wynika zarówno z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 26.06.2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860), które, wbrew twierdzeniom SKO, należy stosować w niniejszej sprawie z uwagi na treść jego § 5, jak i z zastosowanego przez organ I instancji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 23.12.2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7), a w szczególności z załącznika specyfikującego "Klasyfikację zawodów i szkolnictwa zawodowego". Zawody technika ekonomisty (341[02]) oraz sprzedawcy (522[01]) zostały w nich zakwalifikowane do różnych grup (odpowiednio do 3 i 5).
To samo wynika również z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27.04.2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 256, poz. 2644). Zawody technika ekonomisty i sprzedawcy zostały tam również zaliczone do różnych grup podstawowego podziału. Klasyfikacja ta ma charakter urzędowy, a więc obiektywny, powszechny, nie stanowi interpretacji stworzonej na potrzeby konkretnej sprawy, a ma na celu - zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 36 ust. 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674) - klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, uwzględniając zawody i specjalności występujące na rynku pracy oraz potrzeby pośrednictwa i poradnictwa zawodowego. Klasyfikacja uwzględnia podział zadań wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Uznać należy zatem, że co do zasady zakwalifikowanie różnych zawodów do różnych grup podstawowego podziału nie pozwala na uznanie ich za pokrewne, natomiast jest możliwe uznanie za pokrewne zawodów znajdujących się w tych samych podgrupach, zwłaszcza elementarnych. Taki też pogląd został również zaaprobowany przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6.01.2010 r., I OSK 957/09, LEX nr 559353.
Skoro zatem zawód technika ekonomisty i sprzedawcy należą do zupełnie innych grup zawodów w ramach klasyfikacji zawodów stosowanej na potrzeby rynku pracy, to prawidłowo uznało Kolegium, że nie są to zawody pokrewne. Dlatego doszukiwanie się pokrewieństwa zawodowego pomiędzy średnio wykształconym "ekonomistą", będącym raczej pracownikiem umysłowym, a wykonującym w ogromnej większości fizyczne czynności sprzedawcą, nie ma większego sensu. Czynności i doświadczenia zdobywane w ramach obu zawodów są odmienne i trudne do porównania. Nie można w każdym razie uznać, że technik ekonomista, który jest np. pracownikiem biurowym, nabywał przez lata stażu konkretne doświadczenia sprzedawcy, choć może znać teoretyczne podstawy wykonywania tego zawodu.
Natomiast analizując sprawę pod kątem możliwości zastosowania § 10 ust. 5 pkt 3 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu należy w pierwszej kolejności stwierdzić, że, wbrew twierdzeniom SKO, skarżący posiadał sześcioletni staż pracy w zawodzie sprzedawcy, co wynika z zaświadczenia o zmianie we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia [...].03.2011 r. oraz z załączonego do skargi świadectwa pracy. W okresie od [...].03.2003 r. do [...].12.2006 r. skarżący był zatrudniony m.in. na stanowisku [...], a od [...].01.2007 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej. Natomiast skarżący nie przedłożył świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego, technikum i technikum uzupełniającego, kształcących w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać (vide § 10 ust. 5 pkt 3 cyt. rozporządzenia), gdyż takim dokumentem nie jest dyplom uzyskania tytułu zawodowego.
Pomimo zatem wystąpienia w toku postępowania odwoławczego naruszeń prawa materialnego stwierdzić trzeba, że nie miały one wpływu wynik sprawy. Nie stwierdzając zatem uchybień postępowania mających wpływ na jego wynik, ani nieprawidłowej interpretacji norm prawa materialnego mających wpływ na wynik sprawy, na mocy art. 151 p.p.s.a. Sąd skargę oddalił.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Grzegorz Saniewski /przewodniczący/Jarosław Wichrowski /sprawozdawca/
Leszek Tyliński
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Grzegorz Saniewski Sędziowie: Sędzia WSA Leszek Tyliński Sędzia WSA Jarosław Wichrowski (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Elżbieta Brandt po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 maja 2014r. sprawy ze skargi R. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika oddala skargę.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] października 2013 r. na podstawie art. 70b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm., dalej zwanej u.s.o.), art. 14 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r., Nr 205, poz. 1206 z późn zm.), art. 104 § 1 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 267, dalej zwanej k.p.a.) oraz § 2 ust. 1 pkt 3, § 3, § 6, § 10 ust. 1, § 11 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 1996 r. Nr 60, poz. 278 z późn zm.), § 10 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. z 2010 r. Nr 244, poz. 1626), przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7) po rozpatrzeniu wniosku R. P. Naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego w G. działając z upoważnienia Prezydenta G. odmówił przyznania mu dofinansowania kosztów nauki zawodu młodocianego pracownika K. S. w zawodzie sprzedawca.
W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 70b u.s.o. pracodawcom, którzy zawarli z młodocianym pracownikiem umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli spełniają oni określone w ustawie warunki:
pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w przepisach w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania;
młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z przepisami, o których mowa w pkt. 1.
Do wniosku wnioskodawca dołączył kopię dyplomu nr [...] z dnia [...] września 2002 r. w sprawie uzyskania tytułu zawodowego "technik ekonomista: specjalność ekonomika i organizacja przedsiębiorstw". W związku z kształceniem uczennicy w zawodzie "sprzedawca" wnioskodawca zobowiązany został do przedstawienia dokumentu potwierdzającego kwalifikacje instruktora praktycznej nauki zawodu w zawodzie "sprzedawca" oraz spełnienia przez instruktora wymaganego okresu zatrudnienia w tym zawodzie.
Dalej organ wywodził, że młodociany K. S. była szkolona w firmie "[...]" R. P. w okresie od dnia [...] września 2011 r. do dnia [...] sierpnia 2013 r. Nauka zawodu trwała 23 miesiące i 20 dni. Szkolenie odbywało się na podstawie zawartej umowy o pracę pod nadzorem R. P., który faktycznie posiada kwalifikacje pedagogiczne instruktora praktycznej nauki zawodu, bowiem potwierdzone to zostało poprzez dołączoną kopię zaświadczenia nr [...] z dnia [...] listopada 2007 r. R. P. posiada tytuł zawodowy "technik ekonomista: ekonomika i organizacja przedsiębiorstw" i pomimo wezwania organu nie uzupełnił wniosku o dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie "sprzedawca". Zgodnie z § 10 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki instruktorzy praktycznej nauki zawodu, o których mowa w ust. 2 pkt 2, niemający tytułu mistrza w zawodzie, powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne lub ukończony kurs pedagogiczny, o którym mowa w ust. 4 oraz świadectwo ukończenia technikum, technikum uzupełniającego lub szkoły równorzędnej albo świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej i tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać. R. P. nie spełnia żadnego z warunków wymienionych w § 10 ust. 5 w/w rozporządzenia.
Zawód technika ekonomisty o specjalności ekonomika i organizacja przedsiębiorstw nie jest pokrewny z zawodem sprzedawcy, a oceny tej organ dokonał w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, a w szczególności biorąc pod uwagę załącznik specyfikujący "Klasyfikację zawodów i specjalności". Klasyfikacja ta ma charakter urzędowy, a więc obiektywny, powszechny, nie stanowi interpretacji stworzonej na potrzeby konkretnej sprawy, a ma na celu klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, uwzględniając zawody i specjalności występujące na rynku pracy oraz potrzeby pośrednictwa i poradnictwa zawodowego. Klasyfikacja uwzględnia podział zadań wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Uznać należy zatem, że co do zasady zakwalifikowanie różnych zawodów do różnych grup podstawowego podziału nie pozwala na uznanie ich za pokrewne, natomiast jest możliwe uznanie za pokrewne zawodów znajdujących się w tych samych podgrupach, zwłaszcza elementarnych. Skoro zatem zawód technika ekonomisty (grupa 3) i sprzedawcy (grupa 5) należą do zupełnie innych grup zawodów w ramach klasyfikacji zawodów stosowanej na potrzeby rynku pracy, to należy uznać, że nie są to zawody pokrewne.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył R. P. Skarżący podniósł, że zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. obowiązuje ono od dnia 1 września 2012 r., a do uczniów, którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodu, stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego do zakończenia cyklu kształcenia. W związku z tym dokonana przez organ ocena kwalifikacji zawodowych odwołującego w oparciu o przepisy, które nie mają zastosowania w sprawie, winna skutkować nieważnością postępowania.
Skarżący nie zgodził się także w odwołaniu z twierdzeniem organu, że zawody technika ekonomisty i sprzedawcy nie są zawodami pokrewnymi z racji zaklasyfikowania ich do różnych grup zawodów. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu w § 10 ust. 5 pkt 1 nie zawiera definicji pojęcia "zawody pokrewne" i z tego względu winna być stosowana wykładnia językowa.
Decyzją z dnia [...] stycznia 2014 r. na podstawie art. 70b u.s.o. w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60, poz. 278 ze zm.), § 10 ust. 2 pkt 2 i ust. 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), jak również załącznika do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860 ze zm.) w zw. z § 5 i § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7) oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu organ wskazał, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu i została wydana w następstwie prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, zatem zasługuje na utrzymanie jej w mocy. Organ I instancji prawidłowo uznał, że zawód "technik ekonomista" i "sprzedawca" nie są zawodami pokrewnymi. Sklasyfikowanie powyższych zawodów w dwóch różnych grupach (dużych) wyklucza określenie ich jako zawodów pokrewnych. Kolegium podzieliło stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, który w wyroku z dnia 7 kwietnia 2009 r. (sygn. akt III SA/Lu 65/09) wskazał, że co do zasady zakwalifikowanie różnych zawodów do różnych grup podstawowego podziału nie pozwala na uznanie ich za pokrewne, natomiast jest możliwe uznanie za pokrewne zawodów znajdujących się w tych samych podgrupach, zwłaszcza elementarnych. Sąd stwierdził również, że zawód technika ekonomisty o specjalności administracja państwowa nie jest pokrewny z zawodem sprzedawcy. W uzasadnieniu swojego wyroku WSA w Lublinie zauważył, że "doszukiwanie się pokrewieństwa zawodowego pomiędzy średnio wykształconym "ekonomistą", będącym raczej pracownikiem umysłowym, a wykonującym w ogromnej większości fizyczne czynności sprzedawcą, nie ma większego sensu. Czynności i doświadczenia zdobywane w ramach obu zawodów są odmienne i trudne do porównania. Nie można w każdym razie uznać, że technik ekonomista, który jest np. pracownikiem biurowym, nabywał przez lata stażu konkretne doświadczenia sprzedawcy, choć może znać teoretyczne podstawy wykonywania tego zawodu".
Kolegium w całości podzieliło cytowany wyżej pogląd i jednocześnie wskazało, że fakt, iż skarżący w ramach zawodu "technik ekonomista" posiada specjalizację "ekonomika i organizacja przedsiębiorstw", nie wpływa na postrzeganie podobieństw i różnic obu zawodów. Pojęcie "przedsiębiorstwo" jest na tyle szerokie, że może obejmować zarówno fabrykę (produkcja) jak i sklep (sprzedaż). Tak szeroka definicja przedsiębiorstwa nie pozwala uznać, że zawód "technik ekonomista" ze specjalizacją "ekonomika i organizacja przedsiębiorstw" jest zawodem pokrewnym do zawodu "sprzedawca". Nawet istnienie jakiegoś rodzaju podobieństw nie uzasadniania odmiennego rozumienia pojęcia "zawody pokrewne", w niniejszej sprawie bowiem, po pierwsze owe podobieństwa mogą wystąpić, ale nie muszą (w zależności, z jakim przedsiębiorstwem mamy do czynienia), a po drugie siłą rzeczy podobieństwa te musiałyby być na tyle ogólne i nieliczne (umiejętność liczenia, znajomość marek i produktów), że nie mogą one uzasadniać uznania w/w zawodów za pokrewne (podobne, zbliżone). Zawód sprzedawcy charakteryzuje znajomość i wiedza dotycząca obsługi kasy fiskalnej, przyjmowania reklamacji produktów, wystawiania faktur VAT, właściwego eksponowania towaru czy sporządzania zamówień, których to umiejętności nie wymaga się co do zasady od technika ekonomisty.
Słusznie podniósł skarżący, iż do klasyfikacji zawodów w niniejszej sprawie winno znaleźć zastosowanie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zgodnie z przepisem § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, zgodnie z którym do uczniów (słuchaczy), którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z 2008 r. Nr 144, poz. 903 oraz z 2010 r. Nr 60, poz. 374) do zakończenia cyklu kształcenia. Wada ta nie może jednak mieć wpływu na treść rozstrzygnięcia, albowiem w obu aktach prawnych zawody "technika ekonomisty" i "sprzedawcy" sklasyfikowane zostały w dwóch różnych grupach (dużych), tj. w obu rozporządzeniach odpowiednio w grupie 3. i 5. Błąd organu I instancji nie może z całą pewnością powodować nieważności decyzji, jak chciałby tego skarżący. W analizowanym przypadku podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji mógłby ewentualnie stanowić przepis art. 156 § 1 pkt 2 in fine k.p.a., tj. wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa. Jednakże o rażącym naruszenia prawa można mówić wyłącznie wtedy, gdy treść decyzji pozostaje w wyraźnej i oczywistej sprzeczności z treścią prawa i gdy charakter tego naruszenia powoduje, że owa decyzja nie może być akceptowana jako akt wydany przez organ praworządnego państwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2013 r., sygn. akt: II GSK 190/12, opubl. w zbiorze Lex 1337107). Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie, skoro normatywna treść obu rozporządzeń w interesującym organ i stronę zakresie jest identyczna.
Niezależnie od powyższego organ wskazał, że wnioskodawca nie spełniał jednego jeszcze warunku do otrzymania dofinansowania na podstawie przepisu art. 70b ust. 1 pkt 1 u.s.o. w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania w zw. z § 10 ust. 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu. Mianowicie nie posiada on co najmniej sześcioletniego stażu pracy w zawodzie nabytego po uzyskaniu tytułu zawodowego. Wnioskodawca ukończył bowiem liceum ekonomiczne, czyli liceum profilowane (następca wcześniej istniejących liceów zawodowych), kształcące w innym zawodzie niż ten, który wnioskodawca nauczał. Jak wynika natomiast z dołączonego do wniosku o dofinansowanie wydruku z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, skarżący rozpoczął działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej w dniu [...] stycznia 2007 r. W chwili zawarcia umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego ([...] września 2011 r.) wnioskodawca posiadał 2 lata i 8 miesięcy stażu zawodowego. Powyższy brak eliminuje wnioskodawcę z możliwości starania się o dofinansowanie na podstawie w/w przepisu ustawy o systemie oświaty.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy złożył R. P. zarzucając jej naruszenie art. 70b ust. 1 pkt 1 u.s.o. w zw. z art. § 10 ust. 2 pkt 2 i ust. 5 pkt 1 i pkt 3 rozporządzenia w sprawie praktycznej nauki zawodu. Mając na względzie wskazane zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie dofinansowania kosztów nauki zawodu młodocianego pracownika, ewentualnie o uchylenie ww. decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu skarżący wskazał, że zgodnie z § 5 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23.12.2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, rozporządzenie obowiązuje od 1.09.2012 r., do uczniów, którzy przed dniem wejścia w życie rozporządzenia rozpoczęli naukę w szkołach prowadzących kształcenie zawodu stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego do zakończenia cyklu kształcenia. Z tych też względów dokonana przez organ ocena kwalifikacji zawodowych odwołującego w oparciu o przepisy, które nie mają zastosowania w sprawie będącej przedmiotem postępowania, winna skutkować nieważnością postępowania.
Ponadto odwołujący nie zgodził się z twierdzeniami organu, że zawody technika ekonomisty i sprzedawcy co do zasady są zakwalifikowane do różnych zawodów i nie pozwala to na uznanie ich za zawody pokrewne. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15.12.2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu w § 10 ust. 5 pkt 1 nie zawiera definicji pojęcia "zawody pokrewne" i z tych też względów w ocenie odwołującego winna być stosowana wykładnia językowa. Organ całkowicie pominął pozostałe zapisy powołanego rozporządzenia w sprawie klasyfikacji zawodów, ograniczając się jedynie do wykazania, że zawody te znajdują się w dwóch różnych wielkich grupach zawodów.
Mając powyższe na względzie organ w sposób niedostateczny wykazał, że odwołujący nie posiada kwalifikacji wymaganych przepisem art. 70b ust. 1 pkt 1 u.s.o. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia o praktycznej nauce zawodu. Przepisy w tym zakresie nie mogą być interpretowane w sposób zaprezentowany w zaskarżonej decyzji, wymagają bowiem uwzględnienia nadrzędnego celu, jakiemu ta regulacja służy.
Odnośnie twierdzeń SKO, że w chwili zawarcia umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego skarżący posiadał 2 lata i 8 miesięcy stażu zawodowego, skarżący wyjaśnił, że w rzeczywistości staż ten jest dłuższy. Błąd w ustaleniach organu wynika prawdopodobnie z nieuwzględnienia okresu jego pracy w firmie [...] M. P. w okresie od [...].03.2003 r. do [...].12.2006 r.
Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a., sądy administracyjne powołane są do kontroli działalności administracji publicznej, w tym w zakresie legalności decyzji administracyjnych i stosują środki określone w ustawie (art. 1 i art. 3 p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania lub naruszenia innych przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Zgodnie z treścią art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd ma możliwość uwzględnienia skargi także ze względu na inne uchybienia, niż podniesione przez stronę w skardze, ponieważ sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W wyniku przeprowadzenia kontroli zaskarżonej decyzji pod względem zgodności z prawem Sąd stwierdził, że przy jej wydaniu nie zostały naruszone przepisy prawa materialnego ani też przepisy postępowania administracyjnego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.
Zgodnie z art. 70b ust. 1 u.s.o., pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli pracodawca posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określone w odrębnych przepisach i jeżeli młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z odrębnymi przepisami. W przedmiotowej sprawie niesporne było to, że młodociany pracownik ukończył naukę zawodu i zdał egzamin, zgodnie z odrębnymi przepisami. Główną kwestią sporną pozostawało natomiast posiadania przez skarżącego (pracodawcę) kwalifikacji wymaganych do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych.
Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu określało do 2010 r. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1.07.2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 113, poz. 988). Od 1 stycznia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15.12.2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626). Ponieważ umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego została zawarta dnia [...] września 2011 r., należy stosować w sprawie przepisy nowego rozporządzenia, tym niemniej z uwagi na ich tożsamą treść w zakresie istotnym w niniejszej sprawie kwestia ta nie ma znaczenia. Zgodnie z tymi przepisami praktyczną naukę zawodu mogą prowadzić pracodawcy (...), dla których praca dydaktyczna i wychowawcza z uczniami lub młodocianymi nie stanowi podstawowego zajęcia lub jest wykonywana w tygodniowym wymiarze godzin niższym niż przewidziany dla nauczycieli, w ramach obowiązującego ich tygodniowego czasu pracy (§ 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia). Pracodawcy zgodnie z § 10 ust. 4 rozporządzenia powinni posiadać co najmniej tytuł mistrza w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego będą nauczać, i przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli lub ukończony kurs pedagogiczny. Niesporne było to, że skarżący taki kurs ukończył. Zgodnie natomiast z § 10 ust. 5 pkt 1 i 3 rozporządzenia: "Instruktorzy praktycznej nauki zawodu, o których mowa w ust. 2 pkt 2, niemający tytułu mistrza w zawodzie, powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne lub ukończony kurs pedagogiczny, o których mowa w ust. 4, oraz:
1) świadectwo ukończenia technikum, technikum uzupełniającego lub szkoły równorzędnej albo świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej i tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, lub (...)
3) świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego, technikum i technikum uzupełniającego, kształcących w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać, lub średniego studium zawodowego i tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, oraz co najmniej sześcioletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu tytułu zawodowego."
Kolegium rozpoznając sprawę dokonało jej analizy jedynie pod kątem możliwości zastosowania § 10 ust. 5 pkt 3, podczas gdy organ I instancji z kolei dokonywał oceny biorąc pod uwagę § 10 ust. 5 pkt 1. Okoliczność ta jednak nie ma wpływu na wynik sprawy, ponieważ skarżący nie spełnia warunków określonych zarówno w pkt 1, jak i w pkt 3 cyt. przepisu.
Dokonując analizy pod kątem możliwości zastosowania § 10 ust. 5 pkt 1 cyt. rozporządzenia stwierdzić trzeba, że niesporne jest, iż skarżący nie posiadał tytułu mistrza w zawodzie sprzedawcy. Jak wynika z akt sprawy, uzyskał on tytuł zawodowy "technik ekonomista – specjalność: ekonomika i organizacja przedsiębiorstw". Należało zatem ustalić istnienie ewentualnego pokrewieństwa między zawodami: technika ekonomisty i sprzedawcy, co uzasadniałoby zastosowanie § 10 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia. Sąd podziela wywód Kolegium, że zawód technika ekonomisty nie jest pokrewny z zawodem sprzedawcy. Ocena taka wynika zarówno z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 26.06.2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860), które, wbrew twierdzeniom SKO, należy stosować w niniejszej sprawie z uwagi na treść jego § 5, jak i z zastosowanego przez organ I instancji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 23.12.2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7), a w szczególności z załącznika specyfikującego "Klasyfikację zawodów i szkolnictwa zawodowego". Zawody technika ekonomisty (341[02]) oraz sprzedawcy (522[01]) zostały w nich zakwalifikowane do różnych grup (odpowiednio do 3 i 5).
To samo wynika również z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27.04.2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 256, poz. 2644). Zawody technika ekonomisty i sprzedawcy zostały tam również zaliczone do różnych grup podstawowego podziału. Klasyfikacja ta ma charakter urzędowy, a więc obiektywny, powszechny, nie stanowi interpretacji stworzonej na potrzeby konkretnej sprawy, a ma na celu - zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 36 ust. 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674) - klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, uwzględniając zawody i specjalności występujące na rynku pracy oraz potrzeby pośrednictwa i poradnictwa zawodowego. Klasyfikacja uwzględnia podział zadań wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Uznać należy zatem, że co do zasady zakwalifikowanie różnych zawodów do różnych grup podstawowego podziału nie pozwala na uznanie ich za pokrewne, natomiast jest możliwe uznanie za pokrewne zawodów znajdujących się w tych samych podgrupach, zwłaszcza elementarnych. Taki też pogląd został również zaaprobowany przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6.01.2010 r., I OSK 957/09, LEX nr 559353.
Skoro zatem zawód technika ekonomisty i sprzedawcy należą do zupełnie innych grup zawodów w ramach klasyfikacji zawodów stosowanej na potrzeby rynku pracy, to prawidłowo uznało Kolegium, że nie są to zawody pokrewne. Dlatego doszukiwanie się pokrewieństwa zawodowego pomiędzy średnio wykształconym "ekonomistą", będącym raczej pracownikiem umysłowym, a wykonującym w ogromnej większości fizyczne czynności sprzedawcą, nie ma większego sensu. Czynności i doświadczenia zdobywane w ramach obu zawodów są odmienne i trudne do porównania. Nie można w każdym razie uznać, że technik ekonomista, który jest np. pracownikiem biurowym, nabywał przez lata stażu konkretne doświadczenia sprzedawcy, choć może znać teoretyczne podstawy wykonywania tego zawodu.
Natomiast analizując sprawę pod kątem możliwości zastosowania § 10 ust. 5 pkt 3 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu należy w pierwszej kolejności stwierdzić, że, wbrew twierdzeniom SKO, skarżący posiadał sześcioletni staż pracy w zawodzie sprzedawcy, co wynika z zaświadczenia o zmianie we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia [...].03.2011 r. oraz z załączonego do skargi świadectwa pracy. W okresie od [...].03.2003 r. do [...].12.2006 r. skarżący był zatrudniony m.in. na stanowisku [...], a od [...].01.2007 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej. Natomiast skarżący nie przedłożył świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego, technikum i technikum uzupełniającego, kształcących w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać (vide § 10 ust. 5 pkt 3 cyt. rozporządzenia), gdyż takim dokumentem nie jest dyplom uzyskania tytułu zawodowego.
Pomimo zatem wystąpienia w toku postępowania odwoławczego naruszeń prawa materialnego stwierdzić trzeba, że nie miały one wpływu wynik sprawy. Nie stwierdzając zatem uchybień postępowania mających wpływ na jego wynik, ani nieprawidłowej interpretacji norm prawa materialnego mających wpływ na wynik sprawy, na mocy art. 151 p.p.s.a. Sąd skargę oddalił.