II SA/Bk 932/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 roku, nr [...] Wojewoda P. utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] maja 2013 roku nr [...] wnoszącą sprzeciw przyjęcia zgłoszenia budowy oczka wodnego na działce nr ewidencyjny gruntu [...], położonej w B. przy ul. [...], należącej do A. S.

Stan faktyczny przedstawiał się następująco:

W dniu [...] kwietnia 2013 r. Pani A. S. zgłosiła Prezydentowi Miasta B. budowę oczka wodnego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego, na działce o nr ewid. gr. [...] położonej w B. przy ul. [...].

Prezydent Miasta B. w dniu [...] maja 2013 r. decyzją nr [...] wniósł sprzeciw do przedmiotowej inwestycji. Jako podstawę wniesionego sprzeciwu organ l instancji wskazał art. 30 ust. 6 pkt 1 Prawa budowlanego, który stanowi, iż właściwy organ wnosi sprzeciw, jeżeli zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę.

Odwołanie od powyższej decyzji Prezydenta Miasta B. złożyła A. S. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego. Skarżąca podniosła, iż organ l instancji nie wskazał w jakiej ustawie znajduje się definicja oczka wodnego. Ponadto Pani A. S. nie zgodziła się, iż inwestycja jest zbiornikiem szczelnym, gdyż jak wskazuje rysunek, kominek nie będzie przykryty. Zdaniem skarżącej planowana inwestycja ma "być zbiorniczkiem służącym celom rekreacyjnym, a nawet zasiedlonym przez adekwatne ryby", dlatego też została nazwana oczkiem wodnym.

Wojewoda P. decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 roku nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Prezydenta Miasta B.

W uzasadnieniu swego stanowiska organ II instancji wskazał, iż postanowił utrzymać w mocy decyzję Prezydenta Miasta B., który w ustawowym terminie wniósł sprzeciw wobec zgłoszenia na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 1 ustawy Prawo Budowlane, wykonania budowy nazwanej przez Panią A. S., jako oczko wodne na działce o nr ewid. gr. [...] położonej w B. przy ul. [...].

W pierwszej kolejności organ II instancji wskazał, iż rozpoczęcie procesu inwestycyjnego - robót budowlanych - powinno być co do zasady poprzedzone uzyskaniem pozwolenia na budowę. Zasadę tą wyraża art. 28 ust. 1 ustawy Prawo budowlane stanowiąc, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątkiem od tej zasady jest art. 29 tejże ustawy, ustalający katalog budów i robót budowlanych, które nie wymagają pozwolenia na budowę. Zgodnie z ust. 1 pkt 15 wskazanego artykułu pozwolenia na budowę nie wymaga budowa przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m2. Natomiast stosownie do treści art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane budowa, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 15 wymaga zgłoszenia właściwemu organowi. Zgodnie z treścią art. 30 ust. 6 pkt 1 Prawa budowlanego właściwy organ wnosi sprzeciw, jeżeli zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę.

W rozpatrywanym przypadku organ II instancji wskazał, że zgłoszona inwestycja nazwana została przez skarżącą jako budowa oczka wodnego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego. Niemniej jednak opis i rysunek planowanej inwestycji dołączony do wniosku zgłoszeniowego z dnia [...] kwietnia 2013 r. (str. 1.2 i str. 1.3 akt sprawy) wskazują w sposób wyraźny, iż jest to żelbetowy zbiornik o powierzchni rzutu poziomego 5 m2 i wymiarach 2,5 m x 2,0 m x 1,35 m całkowicie zakopany w gruncie z wysuniętym ponad grunt kominem o wysokości około 0,5 m, którego zdaniem Wojewody P., nie można zaliczyć do oczka wodnego. Budowa takiego zbiornika w myśl art. 3 ust. 3 Prawa budowlanego stanowi budowlę i nie została wymieniona w art. 29 Prawa budowlanego, zawierającym katalog inwestycji zwolnionych od uzyskania pozwolenia na budowę. W związku z powyższym organ II instancji podzielił stanowisko Prezydenta Miasta B., iż planowana inwestycja wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.

Odnosząc się do zarzutu skarżącej, iż organ l instancji nie wskazał skąd zaczerpnął definicję oczka wodnego organ wyjaśnił, iż definicja oczka wodnego zawarta w przepisach prawa występuje w ustawie z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.). Zgodnie z art. 4 pkt 10 w/w ustawy przez oczka wodne rozumie się naturalne śródpolne i śródleśne zbiorniki wodne o powierzchni do 1 ha, niepodlegające klasyfikacji gleboznawczej. Powyższa definicja została utworzona na potrzeby regulacji tej ustawy i w związku z tym nie może być wprost przenoszona na grunt ustawy Prawo budowlane, a tym bardziej dla kreowania definicji oczka wodnego. Wobec braku definicji w przepisach techniczno - budowlanych pojęcie oczka wodnego należy oceniać, mając na względzie reguły wykładni językowo - logicznej, w rozumieniu potocznym, jak uczynił to organ l instancji w uzasadnieniu skarżonej decyzji z dnia [...] maja 2013 r., znak: [...]. Organ II instancji uznał, że Prezydent Miasta B. prawidłowo wskazał, iż w potocznym rozumieniu "oczko wodne" jest małym zalewem, stawikiem, zbiorniczkiem czy akwenem wodnym, zwykle realizowanym w celach krajoznawczych, czasami zasiedlonymi przez ryby (na przykład ozdobne) z nasadzeniem ozdobnych roślin podwodnych lub też zrealizowanym w celach ściśle rekreacyjnych. W przedmiotowej sprawie nie ma też znaczenia, czy w planowanej inwestycji kominek będzie przykryty czy nie, a związku z tym czy zbiornik będzie szczelny czy nie będzie szczelny. Zdaniem Wojewody P. z logicznego punktu widzenia, nie można uznać, iż całkowicie zakopany w gruncie żelbetowy zbiornik o pojemności 5000 litrów z wysuniętym ponad grunt kominem, jest oczkiem wodnym spełniającym kryteria powołanej powyżej definicji.

Na tej podstawie organ II instancji zgodnie z regulacją przepisu art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Prezydenta Miasta B.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Białymstoku pani A. S. przedstawiła jeszcze raz okoliczności sprawy i zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie procedury oraz prawa materialnego, poprzez przekroczenie zasad uznania administracyjnego, nie wypełnienie kodeksowych wymogów dla uzasadnienia decyzji oraz błędne ustalenia polegające na tym, iż zgłoszona przeze nią inwestycja nie jest oczkiem wodnym. W uzasadnieniu swego stanowiska podniosła, iż jej inwestycja spełnia definicję oczka wodnego, zaś żadne oczko wodne nie jest, w jej ocenie, budowane w celach krajoznawczych. W związku z tym wniosła o uchylenie zaskarżonych decyzji.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda P., wnosząc o oddalenie skargi, podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jeszcze raz podkreślił, że opis i rysunek planowanej inwestycji, dołączony do wniosku wskazuje w sposób wyraźny, że skarżąca zamierza zrealizować żelbetonowy zbiornik. Skoro ustawa Prawo budowlane nie zawiera definicji "oczko wodne" to zgodnie z § 8 ust. 1 Zasad techniki prawodawczej stanowiących załącznik do rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. (Dz. U. nr 100, poz. 908) należy je rozumieć w podstawowym i powszechnie przyjętym znaczeniu. Zgodnie zaś ze słownikiem języka polskiego PWN "oczko wodne to małe jezioro, mały staw (śródlądowy zbiornik stojącej wody)". Mając powyższe na uwadze w ocenie Wojewody P. planowanego obiektu nie można zaliczyć od oczka wodnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargę należało uznać za uzasadnioną.

W ocenie Sądu organy naruszyły przepis prawa materialnego, tj. art. 29 ust. 15 ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013, poz. 1409) poprzez nieprawidłową jego interpretację mającą wpływ na wynik sprawy, co stało się przyczyną uchylenia decyzji organów obu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a.

Na wstępie należy zaznaczyć, że w art. 29 Prawa budowlanego został wprowadzony zapis "oczka wodnego", jako niewymagającego pozwolenia na budowę kolejną nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 11.07.2003 r. (Dz. U. Nr 80, poz. 718) i do chwili obecnej brzmi on następująco: pozwolenia na budowę nie wymaga budowa przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m2 (art. 29 ust. 1 pkt 15).

W poprzednim stanie prawnym tzw. "oczka wodne" były zaliczane do obiektów małej architektury i również nie wymagały pozwolenia na budowę lecz zgłoszenia (przykładem są wyroki: NSA z dnia 14.02.200 r. – II OSK 524/05; Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20.05.2004 r. – II SA/Gd 4177/01 publikowane w CBOSA dostępne: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Faktem pozostaje, iż Prawo budowlane nie zawiera definicji "oczka wodnego", stąd też interpretacja tego pojęcia może nasuwać trudności, co stało się elementem sporu w niniejszym postępowaniu. Należy zgodzić się ze stanowiskiem Wojewody P., iż pojęcie "oczka wodnego" zdefiniowane w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie może być przenoszone na grunt Prawa budowlanego przede wszystkim dlatego, że odnosi się ono do naturalnych zbiorników wodnych, a nie do zbiorników wybudowanych przez człowieka.

Potoczne rozumienie pojęcia "oczka wodnego" jako: mały zalew, stawik, zbiorniczek wodny czy akwen, realizowany zwykle w celach krajoznawczych lub rekreacyjnych – stanowi pojęcie ogólne, ukierunkowane na przeznaczenie takiego zbiornika, lecz nie zawiera parametrów technicznych, które mogłyby być odniesieniem do zastosowania w Prawie budowlanym i może być stosowane jedynie posiłkowo. Dlatego też posługiwanie się taką definicją przez organy w niniejszej sprawie nie znajduje odniesienia do stanu faktycznego sprawy.

W ocenie Sądu określenie "oczka wodnego", dla którego nie jest wymagane pozwolenie na budowę, należy wywieść wprost z art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego oraz z niektórych punktów art. 29 poprzez porównanie tego pojęcia z obiektami w nich wymienionymi.

"Przydomowe baseny" (wymienione w pkt. 15), "przydomowe oczyszczalnie ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę" (pkt 3), "szczelne zbiorniki na gnojówkę o pojemności do 25 m3" (art. 29 ust. 1 pkt 1 c) nie mogą kojarzyć się z niczym innym, jak tylko ze szczelnymi zbiornikami betonowymi posadowionymi w ziemi, gromadzącymi wodę lub zanieczyszczenia.

Należy też zwrócić uwagę, że jedynym ograniczeniem, jakie zawarł ustawodawca w zapisie art. 29 ust. 1 pkt 15 jest powierzchnia przydomowych basenów i oczek wodnych "do 30 m2". A contrario: gdyby istotne, z budowlanego punktu widzenia, były inne gabaryty tych obiektów oraz materiały użyte do ich budowy, to zapewne takie ograniczenia znalazłyby się w ww. zapisie.

Oceniając stan faktyczny w sprawie niniejszej, Sąd stwierdza, że organy dokonały nadinterpretacji pojęcia "oczka wodnego", które zamierza wybudować wnioskodawczyni A. S., poprzez zakwalifikowanie go jako budowli z art. 3 ust. 3 pkt 9 Prawa budowlanego wymagającej pozwolenia na budowę. Nie jest spornym, że zgłoszone do budowy oczko wodne ma być posadowione na działce budowlanej wnioskodawczyni i spełniać funkcję rekreacyjną, estetyczną, upiększającą. Zbiornik ma mieć powierzchnię jedynie 5 m2 (zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 15 – dozwolona jest powierzchnia do 30 m2), otwarty, betonowy w części wkopanej w ziemię, o gabarytach 2,5 m x 2,0 m x 1,35 m, co daje objętość 6,75 m3. Zatem objętość tego zbiornika będzie mniejsza niż przydomowej oczyszczalni ścieków (do 7,50 m2), a także szczelnego zbiornika na gnojówkę (do 25 m3), na które to obiekty nie są wymagane pozwolenia na budowę, lecz zgłoszenia.

W ocenie Sądu, nieuprawnionym było odmówienie przez organy inwestycji wnioskodawczyni przymiotu "oczka wodnego" w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa wodnego i zgłoszenie sprzeciwu w trybie art. 30 ust. 6 pkt 1 do zgłoszenia budowlanego z dnia [...].04.2013 r.

Rozstrzygając sprawę ponownie, organ I instancji weźmie pod uwagę stanowisko Sądu wyrażające się w konkluzji: definicja "oczka wodnego", w świetle art. 29 ust. 1 pkt 15 Prawa budowlanego, przy wykorzystaniu elementu potocznego rozumienia tego pojęcia, jest spełniona, jeśli otwarty zbiornik wodny służy celom rekreacyjnym, o lustrze wody nie przekraczającym 30 m2, bez względu na inne gabaryty inwestycji oraz nieszkodliwe dla środowiska materiały użyte do jego budowy.

Mając na względzie powyższe okoliczności orzeczono, jak w sentencji.