V SA/Wa 134/14

Uzasadnienie

Przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej w niniejszej sprawie jest postanowienie Ministra Pracy i Polityki Społecznej (dalej: "Minister") z dnia [...] listopada 2013r. nr [...] utrzymujące w mocy postanowienie Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnym (dalej: "Prezes PFRON") z dnia [...] września 2013r. nr [...] odmawiające skarżącemu D. K. przywrócenia terminu do złożenia wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Wn-D) za miesiąc czerwiec 2013r.

Zaskarżone orzeczenie zostało wydane w następującym stanie faktycznym;

Pismem z dnia [...] lipca 2013r. skarżący D. K. wystąpił do PFRON z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia wniosku Wn-D za miesiąc czerwiec 2013r. W uzasadnieniu wniosku wskazał na trudności z logowaniem do systemu i nieudane próby przesłania dokumentu drogą elektroniczną oraz konieczność skorzystania z pomocy infolinii PFRON.

W piśmie z dnia [...] sierpnia 2013 r. skarżący podniósł, iż do dnia 29 lipca 2013 r. był w przekonaniu, że wniosek Wn-D za czerwiec 2013r. został złożony prawidłowo. Do pisma dołączono także oświadczenia pracowników, tj. informatyka oraz osoby odpowiedzialnej za wysyłanie wniosków o wypłatę dofinansowania.

W wyniku rozpoznania wniosku Prezes PFRON w dniu [...] września 2013r. wydał postanowienie nr [...], na mocy którego odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku o wypłatę dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Wn-D) za miesiąc czerwiec 2013r. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że wniosek Wn-D za czerwiec 2013r. został przekazany do Funduszu w dniu 29 lipca 2013r., natomiast podane przez skarżącego wyjaśnienia nie spełniają przesłanek wymienionych w art. 58 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013r.,poz.267, dalej:"k.p.a.") umożliwiających przywrócenie wnioskowanego terminu. Organ wyjaśnił, iż System Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR) funkcjonuje w sposób zapewniający monitorowanie działań wnioskodawcy dokonywanych za jego pośrednictwem. Strona miała możliwość sprawdzenia, czy wniosek Wn-D za miesiąc czerwiec 2013r. został skutecznie przekazany do Funduszu. Ponadto mogła też skorzystać (w sytuacji problemów z logowaniem do systemu) z możliwości przekazania wniosku w formie papierowej, np. za pośrednictwem Poczty Polskiej.

Nie zgadzając się z powyższym postanowieniem skarżący złożył zażalenie, wnosząc o uchylenie ww. postanowienia. Wskazał, iż działaniem nieprawidłowym było pominięcie przez organ okoliczności wadliwego funkcjonowania systemu informatycznego PFRON.

W wyniku ponownego rozpoznania sprawy, Minister postanowieniem z dnia [...] listopada 2013r. nr [...] utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Zdaniem organu odwoławczego, w świetle materiału dowodowego nie ma podstaw do zmiany rozstrzygnięcia i uznania, że istniała obiektywna przeszkoda uniemożliwiająca stronie działanie. Wskazał, iż zgodnie z orzecznictwem istotne jest zachowanie należytej staranności, gdyż każde niedołożenie należytej staranności przy prowadzeniu własnych spraw świadczy o stopniu zawinienia, co w konsekwencji wyłącza możliwość zastosowania art. 58 k.p.a.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i stwierdzenie przywrócenia terminu do złożenia wniosku Wn-D za miesiąc czerwiec 2013r. Zarzucił naruszenie:

- § 5 ust.4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 stycznia 2009r. w sprawie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz.U. z 2009r. Nr 8, poz.43 ze zm.) – poprzez uznanie, że uchybienie nastąpiło z winy skarżącego;

- art.58 § 1 k.p.a. poprzez uznanie, że uchybienie nastąpiło z winy skarżącego;

- art.57 § 1 pkt 3 p.p.s.a. z powodu nietrafności rozumowania organu skutkującego naruszeniem interesu prawnego skarżącego.

Zdaniem skarżącego, przyczyną niedopełnienia przez niego obowiązku w sposób prawidłowy był wadliwie działający system informatyczny nowej wersji aplikacji SODiR oraz trudności z zalogowaniem się do systemu w celu przekazania wniosku. Pracownik odpowiedzialny za przesyłanie wniosków, każdego miesiąca wykonuje te czynności i do czerwca 2013r. robił to skutecznie. Wysyłając wniosek za miesiąc czerwiec 2013r. w dniu 8 lipca 2013r. był przekonany, że wniosek został wysłany prawidłowo. Przekonanie to wynikało z komunikatu, który uzyskał. W sytuacji wątpliwości wniosek wysłany zostałby w formie papierowej, ponieważ wystarczyło przygotowany dokument wydrukować. W ocenie skarżącego, organ zupełnie niesłusznie pomija kwestię wadliwości działania systemu informatycznego.

W odpowiedzi na skargę Minister Pracy i Polityki Społecznej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

W oparciu o treść art. 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne, w tym sąd wojewódzki, sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Uzupełnieniem tego zapisu jest treść art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: "p.p.s.a.", w którym wskazano, że owe sądy stosują środki określone w ustawie.

Kierując się ww. przesłankami i badając zaskarżone postanowienie w granicach określonych przepisami powołanych wyżej ustaw oraz w oparciu o akta sprawy, zgodnie z art. 133 § 1 p.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem Sądu zaskarżone postanowienie jest prawidłowe - nie narusza prawa, zaś zarzuty podniesione w skardze są nieuzasadnione.

Przedmiotem zaskarżonego postanowienia jest odmowa przywrócenia terminu do złożenia wniosku o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenie społeczne.

Wskazać należy, że instytucja przywrócenia terminu, zastosowana przez organy orzekające w sprawie, uregulowana została w art. 58 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 168 ze zm., dalej: k.p.a.). Zgodnie z tym przepisem w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy (§ 1 art. 58 k.p.a.). Stosownie do art. 58 § 2 k.p.a. prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

Zasadnie zatem organ, który wydał zaskarżone postanowienie, wskazał, że do przywrócenia terminu niezbędne jest spełnienie łącznie 3 przesłanek, tj. uprawdopodobnienie braku winy po stronie wnoszącej o przywrócenie terminu, złożenie wniosku (prośby) o przywrócenie terminu, zachowanie siedmiodniowego terminu do wniesienia wniosku wraz z dopełnieniem czynności dla której określony został termin.

Minister Pracy i Polityki Społecznej trafnie stwierdził, że skarżący nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne za czerwiec 2013 r., a tym samym nie spełnił niezbędnej przesłanki do przywrócenia terminu, na podstawie art. 58 § 1 k.p.a.

Należy wskazać, że: ,,O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia. Uchybienie terminu może być stronie poczytane jako zawinione przez nią, jeśli strona nie chciała dopełnić czynność w terminie albo chciała czynność dopełnić, lecz nie dopełniła z powodu jakiejś przeszkody, którą mogła przezwyciężyć. W konsekwencji więc brak winy w uchybieniu terminu możemy przyjąć tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku’’ (v. Adamiak, [w] Adamiak/Borkowski, KPA, Komentarz, 6 wyd. Warszawa 2004, str. 328 - za Iserzon, Komentarz, s. 136). Osoba zainteresowana ma uprawdopodobnić brak swojej winy, czyli powinna ona uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała przez cały czas, aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu (Adamiak [w] Adamiak/Borkowski Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyne, wyd. I, Warszawa 2003, s. 200).

Skarżący nie uprawdopodobnił, że niezłożenie w wymaganym terminie wniosku o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne za miesiąc czerwiec 2013 r. (termin upłynął z dniem 20 lipca 2013 r., zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 stycznia 2009 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 Nr 8 poz. 43 ze zm.) spowodowane było przeszkodą, której nie mógł przezwyciężyć.

Zasadnie Minister Pracy i Polityki Społecznej wskazał opierając się na historii logowania skarżącego do systemu SODiR , że sam fakt logowania się pracownicy skarżącego w dniu 8 lipca 2013 r. i utworzenia dokumentu w wersji do edycji nie dawał podstaw do przyjęcia przez skarżącego, że nastąpiło wysłanie wniosku o dofinansowanie. Zgodnie z art. 26 c ust. 1 pkt 2 i ust. 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721) pracodawca składa Funduszowi wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania, a wniosek ten pracodawca przekazuje w formie dokumentu elektronicznego przez teletransmisję danych oraz pobiera drogą elektroniczną potwierdzenie wysłanego wniosku. Pracodawca może przekazać wniosek również w formie dokumentu pisemnego (podkreślenie własne Sądu). Zatem w przypadku prawidłowego przekazania wniosku w formie dokumentu elektronicznego pracodawca pobiera potwierdzenie wysłanego wniosku. W tej sytuacji (niepobrania z systemu potwierdzenia wysłania wniosku) przyjęcie przez pracownika skarżącego, że wygenerowany przez system komunikat: ,,Transmisja o.k." oznacza prawidłowe wysłanie wniosku drogą elektroniczną jest nieuzasadnione i nie może potwierdzać braku winy skarżącego w niedopełnieniu terminu do złożenia wniosku. Korzystając z elektronicznej formy wysyłania wniosku o dofinansowanie skarżący winien dołożyć należytej staranności w zakresie obsługi SODiR w przeciwnym razie mógł on skorzystać z alternatywnej formy wysłania wniosku, za pośrednictwem poczty. Oceny Sądu w omawianym zakresie nie zmienia argumentacja skarżącego, wskazująca na wadliwe funkcjonowanie systemu elektronicznego. Przyczyn nieudanej transmisji danych może być wiele, nie muszą one leżeć po stronie Funduszu, zaś podstawą do przekonania , że transmisja danych się powiodła nie może być dla strony nic innego jak otrzymanie elektronicznego potwierdzenia przesłania wniosku.

W ocenie Sądu w toku przeprowadzonego postępowania administracyjnego nie doszło do naruszenia przepisów postępowania, które mogłoby mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zarówno na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego jak i odwoławczego organy zapewniły skarżącemu, zgodnie z wymogami art. 10 § 1 k.p.a., czynny udział w postępowaniu, w tym umożliwiły skarżącemu przed wydaniem decyzji wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań .

Przedstawiając wszystko powyższe Sąd uznał, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu a podniesione zarzuty uznał za nieuzasadnione.

Działając na podstawie art. 151 p.p.s.a Sąd orzekł jak w sentencji wyroku