III SA/Lu 913/13

Uzasadnienie

W piśmie z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] Zastępca Komendanta Miejskiego Policji w L. poinformował R. W., że do wniosku o zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby z miejscowości pobliskiej należy dołączyć kserokopię imiennego biletu miesięcznego lub jednorazowe bilety na przejazd do miejsca pracy. W sytuacji gdy policjant nie przedłoży biletu miesięcznego lub biletów, za podstawę naliczenia zostanie przyjęta najniższa cena biletu przedstawiona przez przewoźników jeżdżących na trasie Lubartów – Lublin, która aktualnie wynosi 140 zł.

W raporcie z dnia [...] czerwca 2013 r. R. W. zwrócił się do Komendanta Miejskiego Policji w L. o zwrot kosztów dojazdów do miejsca pełnienia służby z miejscowości pobliskiej według ceny miesięcznego biletu [...] S.A. Do raportu skarżący dołączył zaświadczenie [...] S.A., z którego wynika, że cena miesięcznego biletu na trasie Lubartów – Lublin wynosi 272 zł.

W piśmie z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] Komendant Miejski Policji w L. poinformował R. W., że otrzyma zwrot poniesionych kosztów niezależnie od ich wysokości, jeżeli dołączy do wniosku kserokopię imiennego biletu miesięcznego lub jednorazowe bilety na przejazd do i z miejsca pracy. W razie braku biletu lub biletów za przejazdy, za podstawę naliczenia zostanie przyjęta najniższa cena biletu przedstawiona przez firmę R. Sp. z o. o., świadczącą usługi transportowe na trasie Lubartów – Lublin, która w obecnej chwili wynosi 140 zł.

W raporcie z dnia [...] lipca 2013 r. R. W. ponownie zwrócił się do Komendanta Miejskiego Policji w L. o zwrot kosztów dojazdów do miejsca pełnienia służby z miejscowości pobliskiej według ceny miesięcznego biletu [...] S.A. na trasie Lubartów – Lublin. Skarżący stwierdził, że rozkład jazdy firmy R. nie odpowiada czasowi rozpoczęcia i zakończenia służby przez skarżącego. Rozkład jazdy [...] jest dogodny dla skarżącego. Przewoźnik ten dysponuje też przystankiem, który znajduje się najbliżej miejsca zamieszkania skarżącego. Skarżący podniósł, że zaświadczenie [...] S.A. o cenie biletu miesięcznego wystarczająco dokumentuje miesięczne koszty dojazdu.

W piśmie z dnia [...] września 2013 r. Komendant Miejski Policji w L. ponownie poinformował R. W., że otrzyma zwrot poniesionych kosztów niezależnie od ich wysokości, jeżeli dołączy do wniosku kserokopię imiennego biletu miesięcznego lub jednorazowe bilety na przejazd do i z miejsca pracy. W razie braku biletu lub biletów za przejazdy, za podstawę naliczenia zostanie przyjęta najniższa cena biletu przedstawiona przez firmę R. Sp. z o. o., świadczącą usługi transportowe na trasie Lubartów – Lublin, która w obecnej chwili wynosi 140 zł.

W piśmie z dnia [...] października 2013 r. R. W. podniósł, że Komendant Miejski Policji w L., rozpatrując wniosek skarżącego o zwrot kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej, powinien uwzględnić aktualne rozkłady jazdy na trasie Lubartów – Lublin, które powinien otrzymać od firm świadczących usługi na tej trasie oraz z Urzędu Marszałkowskiego.

W piśmie z dnia [...] października 2013 r. nr [...] Komendant Miejski Policji w L. podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie zwrotu kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie R. W. zaskarżył w całości powyższy akt Komendanta Miejskiego Policji w L. i wniósł o jego uchylenie oraz zasądzenie kosztów postępowania. Skarżący zarzucił naruszenie art. 88 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687 z późn. zm.). W ocenie skarżącego organ nie bierze pod uwagę kryterium dogodności dojazdu przy określaniu wysokości kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby z miejsca zamieszkania. Skarżący podniósł, że godziny wyjazdu i godziny przyjazdu z określonego przystanku powinny być powiązane z godzinami rozpoczęcia i zakończenia służby w ten sposób, aby wyeliminować zbędny czas oczekiwania na podróż, by czas pozostawania poza miejscem zamieszkania był jak najkrótszy. Skarżący oświadczył, że najbardziej dla niego dogodnym rozkładem jazdy dysponuje [...], a nie wskazana przez Komendanta firma R. W ocenie skarżącego zaświadczenie [...] S.A. o cenie biletu miesięcznego wystarczająco dokumentuje miesięczne koszty dojazdu. Skarżący podniósł również, że do tej pory otrzymywał zwrot kosztów dojazdu w wysokości 240 zł i proponowany przez Komendanta zwrot kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby w wysokości 140 zł jest zaniżony.

W odpowiedzi na skargę Komendant Miejski Policji w L. wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasową argumentację w sprawie zwrotu kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby. Komendant wniósł ewentualnie o odrzucenie skargi z uwagi na to, że płatnikiem należności finansowych jest Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wyjaśnić należy, że sprawa zwrotu kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji nie podlega rozstrzygnięciu w formie decyzji administracyjnej.

Realizacja obowiązku przez właściwego Komendanta Policji, będącego organem administracji publicznej, następuje w drodze czynności materialno - technicznej, polegającej na wypłacie bądź odmowie wypłaty stosownej kwoty pieniężnej tytułem zwrotu kosztów dojazdu. Czynność ta jest czynnością zaskarżalną do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), dalej: p.p.s.a.

Przepis art. 93 ust. 1 ustawy o Policji stanowi, że policjantowi, który zajmuje lokal mieszkalny w miejscowości pobliskiej pełnienia służby przysługuje zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby w wysokości ceny biletów za przejazd koleją lub autobusem.

Definicja ustawowa miejscowości pobliskiej miejsca pełnienia służby zawarta jest w art. 88 ust. 4 ustawy o Policji. Stosownie do tego przepisu miejscowością pobliską jest miejscowość, z której czas dojazdu do miejsca pełnienia służby i z powrotem środkami publicznego transportu zbiorowego, zgodnie z rozkładem jazdy, łącznie z przesiadkami, nie przekracza w obie strony dwóch godzin, licząc od stacji (przystanku) położonej najbliżej miejsca zamieszkania do stacji (przystanku) położonej najbliżej miejsca pełnienia służby, bez uwzględnienia czasu dojazdu do i od stacji (przystanku) w obrębie miejscowości, z której policjant dojeżdża, oraz miejscowości, w której wykonuje obowiązki służbowe.

Sąd podziela pogląd skarżącego, że w sprawie zwrotu kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby z miejscowości pobliskiej nie można abstrahować od przesłanki dogodności dojazdu, określonej w art. 88 ust. 4 ustawy o Policji.

Skarżący mieszka w Lubartowie przy ulicy J. H., zaś pełni służbę w II Komisariacie Policji w Lublinie. Według skarżącego najdogodniejszą trasą dojazdu do miejsca pełnienia służby przez skarżącego jest trasa z przystanku przy ulicy Słowackiego w Lubartowie do przystanku na ulicy Unickiej w Lublinie, obsługiwana przez [...].

Zasady dokonywania zwrotu kosztów dojazdu do miejsca pełnienia policjantów pełniących służbę w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Lublinie oraz komendach miejskich i powiatowych województwa lubelskiego Lubelski Komendant Wojewódzki Policji określił w decyzji nr 158/2011 z dnia 27 września 2011 r. Stosownie do rozdziału VIII ust. 3 pkt 1 lit. a załącznika nr 2 do decyzji zwrot kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby jest dokonywany na podstawie wykupionego przez policjanta imiennego biletu miesięcznego - do wysokości ceny tego biletu, biletów jednorazowych - do wysokości faktycznie poniesionych udokumentowanych kosztów. W przypadku niewykupienia biletów, o których mowa w pkt 1 lit. a, zwrot kosztów dokonywany jest w wysokości 1/22 ceny najtańszego biletu miesięcznego za przejazd (w klasie II pociągu osobowego lub autobusem kursem zwykłym) za każdy dzień wykonywania czynności służbowych w miejscu pełnienia służby (pkt 1 lit. b).

Zdaniem Komendanta Miejskiego Policji w L., za podstawę naliczenia kosztów dojazdu podlegających zwrotowi, w sytuacji gdy policjant nie przedstawi biletu miesięcznego lub biletów jednorazowych, należy przyjąć najniższą cenę biletu na trasie Lubartów – Lublin. Najniższą cenę biletu miesięcznego na trasie Lubartów – Lublin oferuje firma R. Sp. z o. o. – 140 zł.

Analiza przepisów ustawy o Policji, w szczególności rozdziału 8 - Mieszkania funkcjonariuszy Policji, oraz przepisów decyzji Lubelskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji nr 158/2011 z dnia 27 września 2011 r. prowadzi do wniosku, że jeżeli skarżący nie przedstawił wykupionych przez siebie biletów jednorazowych, ani też biletu miesięcznego - należy mu się zwrot kosztów dojazdu w wysokości 1/22 ceny najtańszego biletu miesięcznego za każdy dzień wykonywania czynności służbowych w miejscu pełnienia służby, z uwzględnieniem kryterium dogodności dojazdu, przy przyjęciu definicji miejscowości pobliskiej, określonej w art. 88 ust. 4 ustawy o Policji. Zarówno art. 93 ust. 1, przyznający funkcjonariuszowi prawo ubiegania się o zwrot kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby, jak i art. 88 ust. 4, zawierający definicję miejscowości pobliskiej, umieszczone są w tym właśnie rozdziale 8 ustawy, co w sposób oczywisty stanowi o ich funkcjonalnym powiązaniu. Nieprawidłowe jest zatem stanowisko organu, który w przypadku przedstawienia przez funkcjonariuszy biletów miesięcznych bądź jednorazowych łączy uprawnienie wynikające z art. 93 ust. 1 z definicją z art. 88 ust. 4, w innych zaś okolicznościach (nieprzedstawienie biletów), związku tego odmawia (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 13 października 2010 r., sygn. akt III SA/Łd 433/10).

Komendant Miejski Policji pominął w niniejszej sprawie przesłankę dogodności dojazdu, dokonując nieuprawnionej w świetle art. 93 ust. 1 w związku z art. 88 ust. 4 ustawy o Policji wykładni zawężającej prawo skarżącego do zwrotu kosztów dojazdu. Komendant przyjmując cenę najtańszego biletu miesięcznego w wysokości 140 zł, nie porównał rozkładów jazdy R. Sp. z o. o. oraz [...] pod kątem dogodności dojazdu policjanta do miejsca pełnienia służby. W aktach sprawy brak rozkładów jazdy wyżej wymienionych przedsiębiorców. Organ nie odniósł się do argumentów skarżącego, że rozkład jazdy R. Sp. z o. o. nie odpowiada czasowi rozpoczęcia i zakończenia służby przez skarżącego oraz, że autobusy wyżej wymienionego przewoźnika nie zatrzymują się na przystanku na ulicy Słowackiego w Lubartowie. Organ nie wziął również uwagę, na co wskazywał skarżący w skardze i w trakcie postępowania administracyjnego, że spółka R. wykonuje przewozy pojazdami typu bus. Z art. 93 ust. 1 ustawy o Policji wyraźnie wynika natomiast, że zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby przysługuje w wysokości ceny biletów za przejazd koleją lub autobusem. Również w rozdziale VIII ust. 3 pkt 1 lit. b załącznika nr 2 do decyzji Lubelskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji nr 158/2011 z dnia 27 września 2011 r. jasno i precyzyjnie określono, że zwrot kosztów przysługuje za przejazd w klasie II pociągu osobowego lub autobusem kursem zwykłym.

Mając powyższe na względzie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a.