IV SA/Wa 2921/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] października 2013 r. Nr [...]

Wojewoda [...] działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) w związku z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r.

o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 z późn. zm.) po rozpatrzeniu odwołania J. T., utrzymał w mocy decyzję Prezydenta W. z dnia [...] czerwca 2013 r., nr [...] orzekającą o odmowie wymeldowania D. T. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

W uzasadnieniu organ wskazał, że pismem z dnia 11 lutego 2013 r. J. T., współnajemca lokalu nr [...] przy ul. [...] w W., wystąpił o wymeldowanie córki D. T. z miejsca pobytu stałego spod powyższego adresu. Uzasadniając żądanie wnioskodawca podał, iż córka od kilku lat nie mieszka w ww. lokalu.

Zawiadomiona o wszczęciu postępowania administracyjnego pełnomocnik D. T. i A. T. (mającej status współnajemcy omawianego mieszkania) - radca prawny M. L., pismem z dnia 5 marca 2013 r. wniosła o zawieszenie sprawy do czasu prawomocnego rozpoznania przez Sąd Rejonowy dla W. [...] Wydział Cywilny pozwu ww. o ochronę naruszonego posiadania omawianego mieszkania (sygn. akt [...]). Postanowieniem z dnia [...] marca 2013 r., nr [...] Prezydent W. odmówił zawieszenia postępowania. Wojewoda [...] w wyniku rozpatrzenia zażalenia ww. postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2013 r., nr [...] utrzymał je w mocy.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, Prezydent W. decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r., nr [...] odmówił wymeldowania D. T. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. Organ wskazał, że wobec wymienionej nie zaszły przesłanki do wydania na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności decyzji orzekającej o wymeldowaniu, ponieważ nie zerwała ona trwale i dobrowolnie więzi z miejscem stałego zameldowania.

Z powyższą decyzją nie zgodził się J. T., reprezentowany przez pełnomocnika P. G.

Po zapoznaniu się aktami sprawy oraz treścią odwołania, organ odwoławczy stwierdził konieczność ich uzupełnienia o dowód z oględzin lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

Na podstawie całości zebranych materiałów i dowodów, w sprawie ustalono następujący stan faktyczny.

J. T. wyjaśnił do protokołu w dniu [...] lutego 2013 r., że córka D. T. nie mieszka w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. od 2007 r. i nie ma do niego kluczy, ponieważ we wrześniu 2011 r. wymienił zamki w drzwiach. Nie wie, jakie rzeczy znajdują się w pokoju, którym dysponowała córka (jest zamknięty na klucz). Obecnie zamieszkuje ona wraz z narzeczonym przy ul. [...] w W. Ze złożonych przez ww. dokumentów wynikało nadto, że przeciwko niemu toczy się z wniosku D. T. i A. T. postępowanie o przywrócenie naruszonego posiadania omawianego mieszkania.

Pełnomocnik D. T. i A. T. w piśmie z dnia 5 marca 2013 r. podała, że niezamieszkiwanie jej mocodawczyń w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. wynika wyłącznie z braku dostępu do mieszkania w związku z dokonaną przez J. T. wymianą zamków w drzwiach i niewydaniem im kluczy. W przyznanym A. T. wyrokiem rozwodowym pokoju, D. T. posiada swoje rzeczy osobiste i inne przedmioty, co świadczy o jej woli dalszego zamieszkiwania w lokalu, po zakończeniu postępowania o ochronę naruszonego posiadania. Wyrokiem z dnia [...] kwietnia 2013 r., sygn. akt [...] (opatrzonym klauzulą natychmiastowej wykonalności) Sąd Rejonowy [...] w W. przywrócił A. T., D. T. i małoletniej J. T. naruszone przez J. T. posiadanie lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. poprzez nakazanie wydania powódkom kompletu kluczy i zakazanie dokonywania naruszeń w przyszłości.

J. T. w dniu 30 kwietnia 2013 r. wykonał powyższy wyrok Sądu. Z uwagi na jego zaniedbania omawiany lokal wymaga remontu, który A. T. i D. T. planują przeprowadzić po zakończeniu roku szkolnego 2012/2013. Dokonane w dniu [...] września 2013 r. na zlecenie organu odwoławczego oględziny wykazały, że mieszkanie nr [...] przy ul. [...] w W. składa się z 2 pokoi (większy zajmuje D. T., a mniejszy J. T.), z kuchni i łazienki z wc. Należący do zainteresowanej pokój jest umeblowany- po lewej stronie stoi kanapa, przy drzwiach - wąski regał, pod oknem biurko i krzesło obrotowe, a także witrynka, piętrowe łóżko, szafa narożna oraz stół i 3 krzesła. W pokoju tym oraz w pozostałych pomieszczeniach znajdują się rzeczy i przedmioty osobistego i codziennego użytku D. T., sprzęt gospodarstwa domowego oraz żywność. Pismem z dnia 10 października 2013 r. pełnomocnik J. T. poinformował, że D. T. w okresie od 8 maja do 25 września 2013 r. pojawiła się w miejscu stałego zameldowania zaledwie 9-krotnie.

Mając na uwadze ustalony w sprawie stan faktyczny w opinii organu II instancji brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania adw. P. G., pełnomocnika J. T. Tym samym zgodzić się należy ze stanowiskiem Prezydenta W., a zajętym w zaskarżonej decyzji, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie potwierdziło wystąpienia po stronie D. T. przesłanek wymeldowania, o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności.

Na skutek wykonania przez J. T. orzeczenia sądu przywracającego

naruszone posiadanie lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

odzyskała ona klucze do mieszkania i może do niego swobodnie wchodzić; nadto posiada w nim rzeczy i sprzęty potrzebne do zaspokajania potrzeb dnia życia codziennego. Z materiału dowodowego, w szczególności z oświadczeń składanych przez pełnomocnik zainteresowanej oraz oględzin przedmiotowego lokalu, wynika bez wątpienia, że wymieniona nie miała woli przeniesienia swojego centrum życiowego w inne miejsce i zrealizowała deklarowany zamiar ponownego zamieszkania w miejscu stałego zameldowania.

Skargę na powyższą decyzję wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Pan J. T., zarzucając jej naruszenie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności..., poprzez uznanie, że nie nastąpiły przesłanki do wymeldowania D. T. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

Skarżący wniósł o:

1. uchylenie zaskarżonej decyzji w całości;

2. zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wskazała, że D. T. opuściła przedmiotowy lokal i zamieszkała w nowym miejscu stanowiącym najpierw adres nowego męża jej matki, a następnie adres jej narzeczonego przy ul. [...] w W. Przy tym zważyć należy, iż uczyniła to dobrowolnie (albowiem doszło do tego na skutek decyzji o wyprowadzeniu się) oraz trwale (z uwagi na okres ok. 6 lat liczony od dnia opuszczenia lokalu). W związku z tym uzasadnione jest również twierdzenie, że swoje życie skoncentrowała początkowo z matką, a następnie z narzeczonym w innym rejonie miasta W. Doszło tym samym do opuszczenia miejsca pobytu stałego w rozumieniu w powyżej cytowanymi przepisami ustawy. Nie bez znaczenia jest też fakt, że w bieżącym roku D. T. od dnia 08 maja 2013r. do 25 września 2013r. przebywała w przedmiotowym lokalu zaledwie 9 razy. Procedura meldunkowa służy wyłącznie do dokuczania ojcu. Poza wszystkim, wielomiesięczne przebywanie w innym miejscu zamieszkania rodzi po jej stronie inne obowiązki meldunkowe, których ona nie dochowuje.

Fakt, iż D. T. obecnie wyraża (wyłącznie werbalnie) chęć zamieszkania w przedmiotowym lokalu, nie może prowadzić do wniosku, iż przedstawione powyżej okoliczności pozwalałby dalej na nieuprawnione utrzymywanie fikcji meldunkowej. Z tego samego względu nie można zgodzić się z twierdzeniem, że pozostawienie w lokalu określonych przedmiotów czy rzeczy osobistych mogłoby prowadzić do stwierdzenia, że D. T. nadal koncentruje w spornym lokalu centrum swoich spraw życiowych. Poczynione w tym zakresie ustalenia w sposób oczywisty wskazują, że od wielu lat owe centrum spraw życiowych jest skoncentrowane w zupełnie innej części miasta (obecnym miejscu zamieszkania). Wątpliwe jest również stwierdzenie, że rzeczy pozostawione w spornym lokalu kilka lat wcześniej (od chwili wyprowadzenia się czy choćby w okresie braku możliwości wejścia do niego z uwagi na wymianę zamków) mogą obecnie stanowić jakiekolwiek przedmioty dla niej istotne. Zaś fakt zainteresowania lokalem od dnia 08 maja 2013r. do 25 września 2013r. zaledwie 9 razy dowodzi, że nie ma w nim żadnych rzeczy osobistych D. T., których ona potrzebuje do codziennej egzystencji.

Dla niniejszej sprawy nie powinien mieć znaczenia fakt, że D. T. podjęła pewne "środki prawnern", jak wskazuje organ. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt 115 A/Sz 898/12 wskazał, że "Jedyną przesłanka wymeldowania jest fakt opuszczenia miejsca zameldowania bez dopełnienia obowiązku wymeldowania. Ewidencja ludności służy rejestracji danych o miejscu rzeczywistego pobytu osób, a więc rejestracji stanu faktycznego, a nie prawnego. " Organy administracji posiadały informacje, że D. T. zamieszkuje na stałe w innym lokalu, wobec czego pozostawienie ewidencji meldunkowej w dotychczasowym kształcie tworzy fikcję, która nie powinna mieć miejsca.

Długotrwały stan faktyczny polegający w tym wypadku na tym, że osoba zameldowana na pobyt stały w spornym lokalu rzeczywiście w nim nie mieszka — przebywając jednocześnie w innym lokalu i tam koncentrując swe funkcje życiowe — świadczy niezbicie o tym, że w istocie nie ma zamiaru powrotu, a zatem nosi to znamiona trwałości i powinno skutkować wydaniem decyzji o wymeldowaniu.

W niniejszej sprawie należy z całą mocną również wskazać, że na podstawie tego samego stanu faktycznego Prezydent W. decyzją z dnia [...] kwietnia 2011 r. wymeldował z przedmiotowego lokalu A. T. oraz małoletnią J. T. Sąd w wyrokiem w sprawie IV SA/Wa 1486/11 oddalił skargę na tą decyzję.

Skarżący wskazał także, że wszelkie opłaty obliczane według liczby osób mieszkających w lokalu są ustalone przez administrację od jednej osoby. Zatem administracja nie ma wątpliwości, że w lokalu zamieszkuje jedna osoba, skoro opłaty są w ten sposób naliczane.

J. T. jest również w posiadaniu wszelkich oryginałów opłat za media. Córka nigdy nie wyraziła chęci uczestniczenia w tych opłatach co nie jest dziwnym jako że nie korzysta z energii elektrycznej ani innych mediów.

Podobnie należy wskazać na zapis protokołu wizji z którego wynika, że uczestniczka ma co prawda w pokoju telewizor, ale z niego nie korzysta. Brak jest anteny i podłączenia do telewizji kablowej, nie mogła nawet go uruchomić. Argument, że nie ma czasu oglądać jest niepoważny. Podobnie wyglądała sytuacja z rzeczami osobistymi uczestniczki. W szafach panował wzorowy porządek, wszystkie rzeczy były równiutko poukładane. Tylko na piętrowym łóżku, któro było używane w czasach, gdy mieszkały tam obie córki J. T., w wyjątkowym nieładzie leżały trzy biustonosze.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Pismem procesowym z dnia 10 kwietnia 2014r. pełnomocnik uczestniczek postępowania Pani A. T. i Pani D. T. wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 2012, poz. 270 ze zm. zwanej w dalszej części p.p.s.a.), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.

Badając legalność zaskarżonej decyzji w oparciu o wyżej powołane przepisy i w granicach sprawy, Sąd doszedł do przekonania, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowił art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz U tj. z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.), zgodnie z którym, organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, iż przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego w rozumieniu powołanego przepisu jest spełniona, gdy opuszczenie to ma charakter trwały i jest dobrowolne. (wyrok NSA z 23.04.2001 r., sygn. V SA 3169/00, publ., LEX nr 50123; z 21.03.2001 r., sygn. V SA 2950/00, publ., LEX nr 80643; z 23.09.1999 r., sygn. V SA 252/99, publ., LEX nr 49952).

O opuszczeniu miejsca stałego pobytu można mówić zatem tylko wtedy, gdy dana osoba fizycznie nie przebywa w określonym lokalu i ma zamiar opuszczenia tego lokalu na stałe, a zamiar ten związany jest z założeniem w nowym miejscu ośrodka osobistych i majątkowych interesów. Przy czym, rezygnacja z przebywania w określonym lokalu może nastąpić w sposób wyraźny - poprzez złożenie stosownego oświadczenia, ale także w sposób dorozumiany - poprzez zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wyraża wolę danej osoby skoncentrowania swojej aktywności życiowej w innym miejscu.

Źródłem powinności organu administracji publicznej właściwym do rozpoznawania spraw w przedmiocie wymeldowania, jest zatem dokonanie czynności wymeldowania gdy nastąpił fakt opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu przez osobę podlegającą wymeldowaniu.

Organ winien więc przeprowadzić rzetelnie postępowanie dowodowe celem ustalenia w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, iż spełnione zostały przesłanki opuszczenia przez stronę miejsca jej zameldowania.

W rozpatrywanej sprawie wystąpienie powyższej przesłanki w stosunku do D. T. w ocenie Sądu budzi wątpliwości.

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wskazała, że D. T. opuściła przedmiotowy lokal i zamieszkała w nowym miejscu stanowiącym najpierw adres nowego męża jej matki, a następnie adres jej narzeczonego przy ul. [...] w W. Przez co w lokalu nie przybywa juz ponad 6 lat. Po udostępnieniu jej przez skarżącego kluczy do mieszkania w dniu 30 kwietnia 2013r. zgodnie z jego oświadczeniem od dnia 08 maja 2013r. do 25 września 2013r. przebywała w przedmiotowym lokalu zaledwie 9 razy.

Wskazać zatem należy, iż o ile do czasu uzyskania przez nią pełnoletniości zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w W. Wydział [...] Cywilny z dnia [...] stycznia 2007r. Sygn. akt [...] orzekającym rozwód pomiędzy jej rodzicami, jej miejsce zamieszkania było przy matce, o tyle po uzyskaniu przez nią pełnoletniości, o tym gdzie faktycznie zamieszkuje uczestniczka decyduje sama.

W sytuacji zatem gdy zgodnie z oświadczeniem skarżącego, Pani D. T. na stałe zamieszkuje od [...] lat wraz ze swoim narzeczonym przy ul. [...] w W., w celu rzetelnego rozpoznania sprawy organy zobligowane były ustalić w sposób nie budzący żadnych wątpliwości pod jakim adresem w/w przebywa z zamiarem stałego pobytu tj. gdzie faktycznie skoncentrowane jest życie osobiste Pani D. T. W tym celu zasadnym było przeprowadzenie postępowania dowodowego zarówno w miejscu zamieszkania narzeczonego strony, jak i przy ul. [...] w drodze np. przeprowadzenia wywiadu, przesłuchania sąsiadów.

Wobec nieprzeprowadzenia w sprawie rzetelnego postępowania Sąd uznał, iż orzekające w sprawie organy naruszyły art. 7, 8, 77, 78, 80 i 107 §3 k.p.a w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, co uzasadniało konieczność uchylenia decyzji obu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c w zw. z art. 135 p.p.s.a. Orzeczenie o zwrocie skarżącemu kosztów postępowania sądowego wydano w oparciu o art. 200 i 205 w/w ustawy.