II SA/Bd 73/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
2014-04-16Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Leszek Tyliński /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Elżbieta Piechowiak Sędziowie: Sędzia WSA Joanna Brzezińska Sędzia WSA Leszek Tyliński (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dominika Znaniecka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi S. T. na decyzję [...] Lekarza Weterynarii w B. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie zezwolenie na transport kurcząt do ubojni drobiu i ich ubój 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję [...] Lekarza Weterynarii w I. z dnia [...] października 2013 r, nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu, 3. zasądza od organu na rzecz skarżącej kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem ) zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia z dnia [...] r. nr [...] Powiatowy Lekarz Weterynarii w I. (dalej PLW), na podstawie art. 54 ust. 2 lit. h rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.Urz.UE.L. 165 z 30.04.2004, str. 1, dalej powoływanego jako rozporządzenie nr 882/2004) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013, poz. 267 ze zm., dalej powoływanej jako "kpa"), odmówił wyrażenia zgody na transport kurcząt rasy Ross 308 z kurnika K -10 należących do skarżącej S.T. do ubojni drobiu "T." sp. z o.o. i ich uboju w celu:
zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem ich do obrotu
wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego do skarmiania zwierząt futerkowych.
W uzasadnieniu decyzji PLW podał, że decyzją z dnia [...] r. zakazał skarżącej wprowadzania na rynek brojlerów kurzych rasy Ross 308 z kurnika K-10. Wskazany zakaz został nałożony na hodowcę w związku ze stwierdzeniem niedozwolonego białka zwierząt lądowych w żywieniu przedmiotowego stada kurcząt.
W dniu 9 października 2013 r. hodowca wniósł do PLW wniosek o zezwolenie na transport kurcząt z ww. kurnika K-10 do ubojni drobiu w celu wykorzystania brojlerów kurzych do innych celów niż były początkowo przeznaczone.
W opisanym wyżej wniosku hodowca wskazał, iż całość mięsa i inne produkty pozyskane w trakcie uboju przedmiotowych brojlerów zamierza zabezpieczyć poprzez ich zamrożenie do czasu zakończenia postępowania odwoławczego w sprawie ww. decyzji z dnia [...] r.
Ponadto hodowca złożył wniosek dotyczący wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzących z przedmiotowych kurcząt, aby przeznaczyć je do skarmiania zwierząt futerkowych.
Organ I instancji podał, że w myśl przepisu lub zasad rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia zwierzęcego pochodzące ze zwierząt nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi nie może być przechowywane w ubojni, w której przechowuje się mięso i środki spożywcze.
Organ uznał, iż brak jest pozytywnych przesłanek, aby wyrazić zgodę na transport przedmiotowych kurcząt na ubój w celu zabezpieczenia mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego z nich pochodzących poprzez zamrożenie.
Ponadto uznał, że także drugi wniosek określony przez wnioskodawcę jako ewentualny dotyczący wykorzystania mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego z uzyskanych z przedmiotowych kurcząt do skarmiania zwierząt futerkowych nie może być pozytywnie dla strony rozpoznany.
Podniósł, iż zwierzęta w żywieniu, których stosowano przetworzone białko zwierzęce niewiadomego pochodzenia jako zwierzęta nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi należy zakwalifikować jako uboczny produkt pochodzenia zwierzęcego "kategorii 1" w rozumieniu przepisu art. 8 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002. (Dz.U. L.300).
W odwołaniu od powyższej decyzji skarżąca zarzuciła zaskarżonej decyzji niezgodność z prawem, polegającą na naruszeniu art. 8 oraz art. 9 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 - rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego (Dz.U.UE.L.2009.300.1; dalej "Rozporządzenie 1069/2009") poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że brak jest podstaw do zakwalifikowania brojlerów kurzych z kurnika K-10 znajdującego się w M., objętych decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii z dnia [...] r. zakazującą wprowadzania ich do obrotu (dalej: "Kurczęta"), do kategorii 2 w rozumieniu art. 9 Rozporządzenia 1069/2009;
Ze względu na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i jej zmianę poprzez wydanie zezwolenia na:
• transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój celem zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów/środków spożywczych pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzaniem do obrotu;
• ewentualnie na: transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój/zabicie celem wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzących z ich uboju do skarmiania zwierząt futerkowych.
Zdaniem skarżącej w niniejszej sprawie brak było podstaw do zakwalifikowania mięsa i innych produktów ubocznych pochodzących z uboju kurcząt do kategorii 1 w rozumieniu art. 8 Rozporządzenia 1069/2009. Przesądza o tym brzmienie art. 9 pkt f) rozporządzenia nr 1069/2009, zgodnie z którym jako materiał kategorii 2 należy zaklasyfikować zwierzęta lub części zwierząt inne niż te, o których mowa w art. 8 lub w art. 10: (i) które padły z innych przyczyn, niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób. A zatem zakwalifikowanie danego produktu ubocznego do tej kategorii wyklucza jego zakwalifikowanie do kategorii 1. Jednocześnie produkt uboczny może być zakwalifikowany do kategorii 1 wyłącznie, jeśli jest jednym z produktów wskazanych z pkt a-g przepisu art. 8 Rozporządzenia 1069/2009.
Wskazano, że produkty uboczne pochodzące z uboju kurcząt stanowią (stanowić będą) części zwierząt, które padły z innych przyczyn niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi. Brak jest przy tym podstaw do zakwalifikowania tychże części zwierząt do kategorii 1, przy czym w decyzji nie wskazano, który z punktów (a-g) artykułu 8 Rozporządzenia 1069/2009 znajdzie zastosowanie w przedmiotowej sprawie, co stanowi jedynie potwierdzenie błędnej, opartej na całkowicie arbitralnych kryteriach, kategoryzacji dokonanej przez organ I instancji.
Ponadto skarżąca wskazała, że organ I instancji nie wyjaśnił na jakiej podstawie nie uznał jej żądania w zakresie pkt 1 wniosku z dnia 9 października 2013 r., tj. w zakresie zezwolenia na transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój celem zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów/środków spożywczych pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzaniem do obrotu.
W uzupełnieniu odwołania zarzucono naruszenie art. 7,10,107 w zw. z art. 11 kpa, tj. brak dokładnego i wszechstronnego zbadania stanu faktycznego sprawy, zgromadzenia i oceny dowodów, uniemożliwienie stronie ustosunkowania się do zebranego materiału dowodowego oraz brak wskazania podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Złożono też szereg wniosków dowodowych na okoliczność stanu zdrowotnego zwierząt oraz braku ryzyka zakażenia i innych zagrożeń dla brojlerów.
W następstwie wniesienia odwołania przez skarżącą od ww. decyzji [...] Wojewódzki Lekarz Weterynarii w B. (dalej WLW) decyzją z dnia [...] r. nr [...] utrzymał ją w mocy.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że kurczęta były żywione niedozwolonym białkiem pochodzenia zwierzęcego i złamano zakaz wynikający z art. 7 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001 z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiającego przepisy dotyczące zapobiegania, kontroli i eliminacji pewnych postaci zakaźnego gąbczastego zwyrodnienia mózgu, który w ustępie 1 stanowi, iż - zabronione jest karmienie zwierząt przeżuwających białkiem pochodzącym z ssaków a w ust. 2 - ponadto zakaz, o którym mowa w ust. 1, należy rozszerzyć na zwierzęta oraz produkty pochodzenia zwierzęcego zgodnie z załącznikiem IV. Jednocześnie ustawa z dnia 18 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r., Nr 81, poz. 528) o zmianie ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego nadała art. 9 ust. 1 brzmienie "Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt lub są zwierzętami, które: 1) spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, 2) były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach". Od tego momentu kurczęta już nie są żywnością i żywnością stać się nie mogą, są wyłącznie ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego. W ocenie organu odwoławczego słusznie uznał organ I instancji, że w myśl przepisów rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r., ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia zwierzęcego pochodzące ze zwierząt nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi nie mogą być przechowywane w ubojni, w której przechowuje się mięso i środki spożywcze. Kurczęta wskazane w odwołaniu mogłyby być wyłącznie poddane ubojowi w odrębnym cyklu produkcyjnym i natychmiast przekazane do utylizacji. Zdaniem organu nie znajduje zastosowania przyjęty przez skarżącą art. 9 pkt f Rozporządzenia 1069/2009, mówiący o zwierzętach padłych z innych przyczyn niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób. W opisanym przypadku nie ma do czynienia ze zwalczaniem chorób. Działania podjęte przez PWL dążą jedynie do niedopuszczenia kurcząt żywionych niedozwolonym białkiem zwierzęcym, do łańcucha żywieniowego człowieka na podstawie obowiązujących w tym względzie przepisów. W związku z tym można mówić wyłącznie o humanitarnym uśmierceniu zwierząt, które ze względów fizjologicznych nie byłyby w stanie dalej funkcjonować. Obowiązujące w tym względzie przepisy nie mówią nic o tym, co ma się stać ze zwierzętami karmionymi niedozwolonym białkiem zwierzęcym. Nie mogą trafić do żywienia człowieka, ale jednocześnie mogą żyć w warunkach zgodnych z przepisami o ochronie zwierząt. Jednak kurczęta -brojlery muszą być uśmiercone ze względów fizjologicznych dosyć szybko, ale tylko i wyłącznie z pobudek humanitarnych.
Odnosząc się do zakwalifikowania kurcząt do kategorii 1 ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego organ podkreślił, że zwierzęta były żywione materiałem niewiadomego pochodzenia. Materiał taki może zawierać wszystko, również elementy kwalifikowane do kat. 1. Zawartość mączki mięsno-kostnej w paszy dla drobiu została potwierdzona również badaniem wykonanym w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym Państwowym Instytucie Badawczym w P. - wynik badania z dnia 2 października 2013 r. Ten sam Instytut Weterynarii w P. badaniem metodą PCR stwierdził występowanie w paszy białka wołowego - wynik badania z dnia 7 października 2013 r. Mając to na względzie organ stwierdził, że pasza zawierała elementy zwierząt podejrzanych o zakażenie TSE, zabitych w związku ze zwalczaniem TSE (art. 8 lit. a) (i), (ii) ) lub z zakładów przetwarzających materiał kat. 1 lub usuwających materiał szczególnego ryzyka (art. 8 lit. e (i), (ii)).
Organ II instancji wskazał, że taka klasyfikacja kurcząt karmionych materiałem nieznanego pochodzenia, do kategorii 1 jest jedyną z możliwych w sytuacji posiadanych wyników badań i braku identyfikacji i pochodzenia mączki mięsno-kostnej. W związku z tym kurczęta po uboju nie mogą stanowić karmy dla zwierząt futerkowych. Inna klasyfikacja kurcząt żywionych zabronionym białkiem pochodzenia zwierzęcego byłaby możliwa jedynie wówczas, gdyby skarżąca wskazała dokumenty handlowe z zakupu mączki mięsno-kostnej oraz podała dane zakładu utylizacyjnego, z którego taki materiał nabyła. Tylko wówczas można stwierdzić, której kategorii mączkę mięsno-kostną podawano kurczętom w paszy.
Na powyższą decyzję skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, wnosząc o stwierdzenie nieważności rozstrzygnięć organów obu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kpa, z uwagi na wydanie ich z rażącym naruszeniem prawa, bądź względnie o ich uchylenie i przekazanie sprawy PLW do ponownego rozpoznania. Zarzuciła organom obu instancji:
I. na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa rażące naruszenie przepisów postępowania, które miało oczywisty i istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
1. art. 77 § 1 kpa w zw. z art. 7 kpa poprzez nierozpatrzenie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności nie odniesienie się w żaden sposób lub bezpodstawne pominięcie dowodów przedłożonych przez skarżącą wraz z odwołaniem;
2. art. 75 § 1 kpa i art. 78 § 1 kpa, art. 80 kpa w zw. z art. 7 kpa poprzez bezpodstawne oddalenie lub zupełne nieodniesienie się do wniosków dowodowych złożonych przez skarżącą w toku postępowania administracyjnego, w tym w odniesieniu do:
1) wyników badań przeprowadzonych przez L. B. I. P. Sp. z o.o. z siedzibą w G. wskazujące na brak zawartości w tkankach kurcząt, którym podano zakwestionowaną przez organ I instancji paszę, metali ciężkich;
2) wyników badań wymazów podeszwowych potwierdzających brak zakażenia kurcząt salmonellą;
3) ekspertyz (opinii) sporządzonych przez dr n. wet. P. K. (zwanych dalej "Opinią") w zakresie:
a. braku możliwości spowodowania poprzez skarmianie brojlerów kurzych (drobiu) paszą z dodatkiem białka pochodzenia zwierzęcego zagrożenia dla zdrowia i życia osób spożywających tak wyprodukowane mięso drobiowe, a w szczególności braku możliwości wystąpienia u brojlerów kurzych (drobiu) TSE/BSE lub prionów gąbczastych encefalopatii, w tym na skutek zanieczyszczenia paszy dla tego drobiu białkiem pochodzenia zwierzęcego;
b. potencjalnych zagrożeń mikrobiologicznych i chemicznych w produkcji mięsa drobiowego w warunkach hodowli intensywnej (fermy) z wykorzystaniem w żywieniu pasz przemysłowych - mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo produktu i zdrowie konsumentów;
c. możliwości występowania wyników "fałszywie" dodatnich w badaniach na obecność w paszy dla drobiu przetworzonego białka zwierzęcego, w tym czy ich źródłem może być dodawanie do paszy dozwolonych składników paszy pochodzenia zwierzęcego;
d. wpływu pobierania próbek paszy niezgodnie z wymogami prawa na wynik badań próbek tej paszy;
e. istnienia czynników związanych z przeprowadzaną urzędową kontrolą paszy, które mogą wpłynąć na wykrycie w niej białka zwierzęcego, w tym w szczególności wpływu pobierania próbek paszy bezpośrednio w samych kurnikach i w toku produkcji na wykrywalność białka;
f. możliwości zanieczyszczenia próbek paszy na skutek ich pobierania wyłącznie bezpośrednio z karmideł/zasypników paszy w zasiedlonym kurniku;
4) opinii lekarza weterynarii stale opiekującego się fermą drobiu prowadzoną przez stronę;
wniosków dowodowych w postaci:
a. przesłuchania strony oraz świadków w osobach: A. T., M. T., M. T., na okoliczność planów i decyzji dot. zagospodarowania mięsa drobiowego, miejsca jego mrożenia oraz rozporządzenia nim na potrzeby skarmiania zwierząt futerkowych,
b. przesłuchania strony oraz świadka w osobie dr n. rol. M. R. na okoliczność stanu zdrowia kurcząt,
c. akt postępowania i decyzji z [...] roku dotyczących kurników K-2, K-4 i K-9, w sprawach prowadzonych pod sygn. akt [...], [...] oraz [...], nakazujących zapewnienie dopuszczalnego zagęszczenia w kurnikach na okoliczność tego, że ubój przeprowadzony został w związku z koniecznością zapewnienia dobrostanu zwierząt a nie w związku ze zwalczaniem chorób, w tym BSE;
d. opinii biegłego z zakresu weterynarii, w tym ze specjalizacją wirusologia na okoliczność braku przypadków skażenia mięsa drobiowego prionami gąbczastych encefalopatii, trawienia przez kurczaki białka zwierzęcego, braku przypadków zachorowań przez kurczaki na BSE/TSE;
e. opinii biegłego z badania tkanek zwierząt zabezpieczonych przez stronę w kierunku ich skażenia mikrobiologicznego chorobotwórczymi patogenami lub ich skażenia chemicznego substancjami szkodliwymi (np. metalami ciężkimi i dioksynami);
f. opinii biegłego z zakresu weterynarii na okoliczność praktyki stosowanych badań w trakcie i po uboju kurcząt pozwalających wykryć ewentualne choroby/skażenie mięsa;
g. badania archiwalnych próbek paszy pobranych od strony przez PWL na okoliczność braku ich skażenia, w tym skażenia mikrobiologicznego lub chemicznego.
art. 10 kpa ze względu na uniemożliwienie stronie ustosunkowania się do zebranego w sprawie materiału przed wydaniem decyzji;
art. 81 kpa w zw. z art. 10 kpa i art. 7 kpa poprzez przyjęcie za udowodnione okoliczności faktycznych stanowiących podstawę wydania decyzji pomimo uniemożliwienia skarżącej wzięcia czynnego udziału w każdym stadium postępowania oraz wypowiedzenia się przez nią co do zebranych dowodów i materiałów;
art. 8 i 9 kpa poprzez prowadzenie postępowania administracyjnego w sposób naruszający zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji oraz zasadę informowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, mających wpływ na ustalenie jej praw i obowiązków;
art. 107 w zw. z art. 11 kpa poprzez brak wskazania w decyzjach podstawy prawnej ich wydania, w tym w szczególności poprzez:
brak przytoczenia i wyjaśnienia przepisu prawa, na podstawie którego PWL zaklasyfikował mięso i pozostałe produkty pochodzące z uboju kurcząt do kategorii 1 w rozumieniu Rozporządzenia 1069/2009;
brak przytoczenia i wyjaśnienia przepisu prawa, na podstawie którego PWL odmówił uwzględniania wniosku Spółki o wydanie zezwolenia na transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój celem zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów/środków spożywczych pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzaniem do obrotu.
II na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. - naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:
naruszenie art. 54 ust. 2 lit. h) rozporządzenia nr 882/2004 poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz przyjęcie, że środkiem właściwym jest odmowa zgody na transport kurcząt oraz ich ubój w celu zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów pochodzących z uboju poprzez odpowiednie ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem ich do obrotu;
naruszenie art. 8 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 roku określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 -rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego (Dz.U.UE.L.2009.300.1; dalej "Rozporządzenie 1069/2009") poprzez jego błędną wykładnię względnie jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że w sprawie niniejszej brojlery kurze z kurnika K-10 znajdującego się w M. stanowiącego własność skarżącej, objęte decyzją PWL z dnia [...] r. zakazującą wprowadzania ich do obrotu, stanowiły materiał kategorii 1 z uwagi na fakt, że kurczęta były podejrzane o zakażenie TSE względnie powinny były zostać zabite w związku ze zwalczaniem TSE;
3. naruszenie art. 9 Rozporządzenia 1069/2009 poprzez jego błędną wykładnię względnie niezastosowanie, pomimo faktu, że kurczęta powinny były zostać zakwalifikowane jako materiał kategorii 2 z uwagi na fakt, że miały one zostać ubite z innych przyczyn niż na potrzeby spożycia przez ludzi.
Uzasadniając podniesione zarzuty skarżąca wskazała, że organ II instancji w ogóle nie odniósł się w uzasadnieniu wydanej przez siebie decyzji do złożonej przez skarżącą opinii, oddalając ponadto złożone przez nią wszystkie wnioski dowodowe, w tym wniosek o powołanie biegłego, a wnioski te zmierzały do jednoznacznego potwierdzenia kluczowych dla sprawy niniejszej okoliczności, tj. m.in.:
• faktu, że mięso kurcząt nie było - wbrew bezpodstawnemu założeniu organów administracji - skażone w jakikolwiek sposób, w tym nie było skażone mikrobiologicznie chorobotwórczymi patogenami lub skażone chemicznie substancjami szkodliwymi (np. metalami ciężkimi i dioksynami);
• faktu, że w kurniku, w którym znajdowały się kurczęta nie występowały ponadnormatywne upadki;
• faktu, że kurczęta nie chorowały a nawet nie mogły z obiektywnych względów oraz w oparciu o dostępną wiedzę weterynaryjną zachorować na TSE;
• a w konsekwencji zatem również:
• faktu, że kurczęta były w pełni zdrowe i nie występowały jakiekolwiek przeszkody dla zakwalifikowania pochodzącego z nich mięsa do kategorii 2 w myśl Rozporządzenia 1069/2009.
Nadto wskazano, że wnioski te zmierzały również do potwierdzenia, iż skarżąca oraz ubojnia - wbrew dowolnemu twierdzeniu organu I instancji - nie zamierzała przechowywać zamrożonego i zabezpieczonego mięsa ubitych kurcząt w tej ubojni, lecz ich celem było oddanie tego mięsa do specjalnie wyznaczonej, zakontraktowanej chłodni prowadzonej przez specjalistyczne przedsiębiorstwo.
Pomimo zaproponowania przez skarżącą szerokiego wachlarza środków dowodowych wskazanych w pkt I.2 petitum skargi, organ w jej ocenie oparł swoje ustalenia wyłącznie na hipotetycznych, spekulacyjnych założeniach, nie popartych jakimkolwiek materiałem dowodowym.
Skarżąca wskazała, że w odniesieniu do mięsa drobiowego zgodnie z aktualną wiedzą weterynaryjną, przy najszerszym wykorzystaniu dostępnych badań, źródeł oraz literatury, w praktyce - w przeciwieństwie do mięsa przeżuwaczy - nie stwierdzono przypadków skażenia prionami gąbczastych encefalopatii. W szczególności hodowlane kurczaki, jako wszystkożercy, trawią białko zwierzęce, a ponadto, zwierzęta te, po raz kolejny w przeciwieństwie do przeżuwaczy, nie chorują na BSE/TSE. W konsekwencji, nawet gdyby faktycznie zwierzęta te karmione były karmą z dodatkiem białek zwierzęcych (czemu skarżąca wyraźnie zaprzeczyła), to i tak nie umożliwiało to dokonania przez organ administracji publicznej kwalifikacji mięsa wg kategorii 1 stosownie do art. 8 lit. a) ppkt i) oraz ii) Rozporządzenia 1069/2009. Wnioski takie w jej ocenie płyną wprost z przedłożonej opinii sporządzonej przez biegłego w zakresie weterynarii, z której wynika m.in., że:
• w związku z istnieniem bariery gatunkowej, nigdy nie wystąpiły u drobiu zakażenia prionowe; nigdy nie opisano naukowo przypadków TSE u drobiu, a z braku dowodów nie odnotowano urzędowych zgłoszeń dotyczących podejrzeń lub przypadków wystąpienia TSE u drobiu oraz nie zdołano zakazić drobiu eksperymentalnie;
• nie występowały i nie występują u tego gatunku gąbczaste przenośne encefalopatię;
• drób nie jest wrażliwy na zakażenia prionowe;
• nawet w przypadku skarmiania drobiu przetworzonym białkiem zwierzęcym, zwierzęta i pochodzące od nich produkty nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi oraz innych gatunków zwierząt w aspekcie TSE.
Ponadto zdaniem skarżącej z przedłożonej przez opinii biegłego z zakresu weterynarii wynikało, że:
• przekroczenia poziomów metali ciężkich w produktach spożywczych i paszach w stopniu zagrażającym zdrowiu konsumentów nie są stwierdzane ani w województwie kujawsko-pomorskim, ani na terenie kraju;
• podwyższone poziomy dioksyn i PCB nie występują w polskiej w żywności pochodzącej od drobiu i ssaków;
• zanieczyszczenia mikrobiologiczne pasz (salmonelle) zgłoszone systemem RASFF w latach 2012 i 2013 r. dotyczą głównie produktów importowanych, które zgodnie z informacją RASFF za zgodą właściwej władzy są uzdatniane i wprowadzane do produkcji lub są przeznaczone na cele inne niż paszowe lub produkcji żywności, dotyczy to sporadycznie również polskich produktów; związku z tym nie mogą stanowić zagrożenia bezpieczeństwa zdrowia konsumentów;
• zanieczyszczenia mikrobiologiczne żywności dotyczą salmonelli, które w przypadku mięsa drobiowego są eliminowane w trakcie obróbki termicznej i nie stanowią potencjalnego zagrożenia zdrowia ludzi.
Organ dysponujący przedłożoną przez skarżącą opinią powinien jej zdaniem co najmniej przeprowadzić dowody mające na celu weryfikację zawartych w opinii konkluzji, a organ nie tylko tego zaniechał, ale wręcz nie odniósł się w żaden sposób do powyższych okoliczności.
Skarżąca zarzuciła także, że w ramach prowadzonego postępowania nie miała zapewnionego udziału - nie została przez organ poinformowana o zakończeniu postępowania dowodowego oraz możliwości ustosunkowania się do zebranych materiałów i dowodów i to zarówno w postępowaniu przed organem I jak i II instancji. Jej zdaniem nie budzi wątpliwości, że w niniejszej sprawie okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2 kpa nie zachodzą, co potwierdza choćby brak stosownej adnotacji w uzasadnieniu decyzji, jak i w aktach sprawy, a pomimo tego skarżąca nie miała możliwości wypowiedzenia się, co do przeprowadzonych przez organ I instancji dowodów przed wydaniem zaskarżonych decyzji - w konsekwencji doprowadziło to do nieuzasadnionego naruszenia jednego z podstawowych praw, co stanowi jedną z najcięższych wad postępowania (zob. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2008, s. 423).
Zwróciła również uwagę, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji PLW, która niesie za sobą znaczące konsekwencje dla strony postępowania, nie zawiera w ogóle oceny zebranego materiału dowodowego (co jest naturalne z uwagi na fakt, że ten materiał po prawdzie nie został zgromadzony) ale również nie zawiera prawidłowego wskazania podstawy prawnej i wyjaśnienia zastosowanych przepisów.
Skarżąca podkreśliła, że Rozporządzenie 882/2004 przyznaje organowi administracji publicznej szeroki wachlarz środków zaradczych, co nie oznacza wszak, że w tym zakresie organ ten może wydawać rozstrzygnięcia zupełnie swobodnie, czy wręcz dowolnie. W tym kontekście zaskarżone rozstrzygnięcie nie znajdowało żadnego usprawiedliwienia - jak już wskazano w części powyższej, organ I instancji dowolnie przyjął założenie o planowanym przechowywaniu zabezpieczonego mięsa w ubojni, co miało stać na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku. Takie założenie miało w ocenie skarżącej spekulacyjny jedynie charakter i całkowicie pomijało rzeczywistą wolę oraz interes strony, bowiem w rzeczywistości celem skarżącej było zamrożenie i zabezpieczenie mięsa w zakontraktowanej chłodni, co ewidentnie mogło być wystarczające jako efektywny środek zaradczy - w tym także w myśl art. 54 ust. 2 lit. h) Rozporządzenia 882/2004, na które powoływał się organ administracji publicznej, a wdrożenie nie jakiegokolwiek tylko odpowiedniego środka zaradczego na gruncie tego Rozporządzenia miało tym większe znaczenie, że miał on znaleźć zastosowanie do czasu rozstrzygnięcia toczącego się równolegle, "głównego" postępowania, którego przedmiotem była decyzja o zakazie wprowadzania kurcząt do obrotu.
W ocenie skarżącej brak było podstaw do zakwalifikowania mięsa i innych produktów ubocznych pochodzących z uboju kurcząt do kategorii 1 na podstawie art. 8 lit. a) ppkt i) oraz ii) Rozporządzenia 1069/2009, gdyż przepisy te zakładają kwalifikację mięsa do kategorii 1 tylko i wyłącznie w sytuacji, w której mięso to pochodzi od zwierząt podejrzanych o zakażenie TSE względnie zwierząt zabitych w związku ze zwalczaniem TSE. Tymczasem - jak już podniesiono uprzednio i co znajduje niezbite potwierdzenie w zaoferowanym przez skarżącą materiale dowodowym, kurczęta w ogóle nie zapadają na tę chorobę, co wynika z dostępnej wiedzy weterynaryjnej.
Skarżąca po raz kolejny podkreśliła, że w niniejszej sprawie kurczęta ani nie chorowały na TSE, ani nie były przeznaczone do ubicia w związku ze zwalczaniem tej choroby, dlatego okoliczność ta nie powinna wywoływać żadnych wątpliwości. Sam organ administracji publicznej w uzasadnieniu decyzji II instancji odnosi kwestię hipotetycznego skażenia prionowego do paszy, którą rzekomo kurczęta były karmione, a nie do mięsa samych kurcząt.
W tym kontekście skarżąca stwierdziła, że ubój kurcząt planowany i realizowany był nie ze względu na chorobę TSE, ani też ze względu na jakąkolwiek inną chorobę, lecz stosownie do zaleceń i oczekiwań organów PLW dokonywany miał być ze względu na wiek i rozmiar kurcząt oraz podyktowany był ich dobrostanem w związku, z czym przyjąć należy i to, że kurczęta - jako w pełni zdrowe - nawet jeżeli nie mogły trafić na rynek konsumencki (ze względu na zastrzeżenia z równolegle toczącego się postępowania) mogłyby potencjalnie być przez hodowcę utrzymywane, aż do naturalnej śmierci, a potrzeba ich wcześniejszego uboju warunkowana była li tylko ze względu na argumenty o charakterze ekonomicznym oraz ze względu na gatunek.
W tej sytuacji w ocenie skarżącej zastosowanie powinien znaleźć przepis art. 9 pkt f) Rozporządzenia 1069/2009, zgodnie, z którym jako materiał kategorii 2 należy zaklasyfikować zwierzęta lub części zwierząt inne niż te, o których mowa w art. 8 lub w art. 10: (i), które padły z innych przyczyn, niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób i z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, gdyż ubój kurcząt miał nastąpić ze względu na zapewnienie ich dobrostanu w kontekście wymogów weterynaryjnych i nie wiązał się on w żaden sposób nie tylko ze zwalczaniem TSE ale nie wiązał się on ze zwalczaniem jakiejkolwiek choroby (kurczęta były zdrowe). Niezastosowanie wskazanego przepisu art. 9 tego Rozporządzenia stanowi o jego naruszeniu, co pogwałciło zdaniem skarżącej jej słuszny interes, ponieważ nie mogła ona zadysponować mięsem tych kurcząt w inny sposób, niż utylizując je, co wiązało się ze znaczącą stratą majątkową.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ wskazał, że zarzuty skargi sprowadzają się do dwóch kwestii. Po pierwsze skarżąca wskazuje, że doszło jej zdaniem do naruszenia przez organy obu instancji zasady udziału strony w postępowaniu w ten sposób, że uniemożliwiono jej wypowiedzenie się, co do zebranego w sprawie materiału dowodowego. Skarżąca zarzuciła również organom niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy w związku z tym, że organy nie przeprowadziły dowodów zawnioskowanych przez skarżącą. W ramach drugiej grupy zarzutów skarżąca podniosła, że naruszono przepisy prawa europejskiego kwalifikujące mięso pochodzące z kurcząt skarżącej do I kategorii.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 134 § 1 w zw. z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U z 2012 r., poz. 270 ze zm.), sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje w razie, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa materialnego lub postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.
Istota rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia czy organ - Powiatowy Lekarz Weterynarii w I. - podejmując decyzję odmowną w przedmiocie wniosku skarżącej – S. T. – o zezwolenie do wykorzystania brojlerów kurzych objętych decyzją z dnia [...] r. w przedmiocie zakazu wprowadzania ich na rynek do innych celów niż te, do których były początkowo przeznaczone mógł taką decyzję podjąć i to na podstawie wskazanego w decyzji art. 54 ust. 2 lit. h Rozporządzenia Rady (WE) 882/2004.
Odmawiając, bowiem wyrażenia zgody na transport kurcząt rasy Ross z kurnika K-10 należących do skarżącej do ubojni drobiu "T." sp. z o.o. w celu zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju poprzez ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem do obrotu oraz wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego do skarmiania zwierząt futerkowych organ działając na wniosek strony jako podstawę podjętej decyzji wskazał właśnie art. 54 ust. 2 lit. h Rozporządzenia Rady (WE) 882, gdy tymczasem, w ocenie Sądu, brak było podstaw do wydania wzmiankowanej decyzji w oparciu o ten przepis.
Powiatowy lekarz weterynarii decyzje administracyjne w zakresie określonym w art. 54 ust. 2 ustawy o paszach tj. w zakresie związanym z urzędową kontrolą pasz i zadaniami określonymi w rozporządzeniu nr 882/2004 wydaje z urzędu, chyba że przepisy min. rozporządzenia nr 882/2004 lub przepisy wydane w trybie tego rozporządzenia lub ustawa stanowią inaczej.
Z kolei Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi na mocy upoważnienia ustawowego zawartego w art. 7 ust. 4 ustawy o paszach wydał rozporządzenie z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz.U. tj. z 2013 r., poz. 1286).
Wśród spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii, rozporządzenie określa, jakie decyzje są wydawane z urzędu, a jakie na wniosek.
W § 2 rozporządzenia wskazano, że powiatowy lekarz weterynarii, w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200, z późn. zm.), wydaje decyzje administracyjne w sprawie:
1) zastosowania środków, o których mowa w art. 54 ust. 2 lit. a-d oraz f i g,
2) cofnięcia środków, o których mowa w art. 54 ust. 2 lit. a-d oraz f i g
- tego rozporządzenia.
Decyzje administracyjne, o których mowa w § 2, wydaje się z urzędu (§ 4 rozporządzenia).
Tym samym należy stwierdzić, w oparciu o w/w przepisy, że działanie organu na wniosek nie miało umocowania w przypadku wykrycia niezgodności w ramach ogólnie rozumianego prawa paszowego.
Dopuszczalne byłoby ewentualne działanie organu z urzędu inspirowane wnioskiem skarżącej o ile sam organ uznałby za celowe i niezbędne zastosowanie wnioskowanych rozwiązań.
Stosownie do art. 61 § kpa postępowanie administracyjne wszczyna się na żądnie strony lub z urzędu. To przepisy prawa materialnego stanowią o tym czy postępowanie może zostać wszczęte z urzędu czy na wniosek. Jeśli przepis prawa materialnego daje wyłącznie podstawę do podjęcia postępowanie z urzędu, a w zakresie tym nie powstaje związek z prawem lub obowiązkiem jednostki, nie może ona skutecznie domagać się wszczęcia postępowania (v. Komentarz do kpa, B. Adamiak, J. Borkowski, Wydanie Beck, W-wa 2006, str. 345)
W przypadku, gdy przepis prawa materialnego nie normuje expressis verbis inicjatywy wszczęcia postępowania w danej kategorii sprawy administracyjnej, należy przyjąć, że jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest określenie ciążących na jednostce obowiązków, ograniczenie lub cofnięcie uprawnień- wszczęcie postępowania następuje z urzędu.
Ocenę żądania przeprowadza organ administracji badając czy żądanie dotyczy sprawy indywidualnej i czy dopuszczalne jest rozstrzygnięcie sprawy w formie decyzji. Organ natomiast załatwił sprawę, która wyraźnie została określona jako sprawa z urzędu przez rozpoznanie wniosku.
Należy bowiem zważyć, że przedmiotem wniosku skarżącej był transport kurcząt do ubojni i ich ubój celem zabezpieczenie całości mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem ich do obrotu lub ewentualny transport i ich ubój celem wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzących z ich uboju do skarmiania zwierząt futerkowych.
W świetle § 2 pkt 1 rozporządzenia z 18 grudnia 2006 r. działanie z urzędu nie obejmuje przypadku określonego w art. 54 ust. 2 lit. h.
Zabezpieczenie mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju przez zamrożenie przed wprowadzeniem do obrotu nie mieści się w katalogu przewidzianych środków zaradczych, gdyż niezgodność dotyczyła paszy i na mocy art. 54 rozporządzenia 882/2004 należało stosować adekwatne środki do rodzaju niezgodności.
Nie ma podstaw do zakwalifikowania jako odpowiedniego środka zaradczego dla niezgodności paszowych zamrożenia produktu ubocznego pochodzenia zwierzęcego, którym są zabite kurczęta. Proponowany przez skarżącą wniosek ze względu na brak związku przyczynowego między niezgodnością, a potrzebą i koniecznością zastosowania właściwego środka zaradczego nie mieści się w katalogu określonym w art. 54 ust. 2 lit. od a – h. Wymieniona pod pozycją h możliwość stosowania wszelkich innych środków, jakie organ uzna za właściwe z podanych powodów nie mogło mieć zastosowania.
Wymienione środki mają na celu zapewnienie, że podmiot gospodarczy je zastosuje. Podczas decydowania, jakie podjąć działanie, właściwy organ uwzględnia rodzaj niezgodności oraz poprzednie dane podmiotu gospodarczego w zakresie niezgodności. (art. 54 Rozporządzenia (WE) Nr 882/2004).
Odnośnie wniosku dotyczącego wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego do skarmiania zwierząt futerkowych należ stwierdzić, że o ile złożony wniosek można byłoby ewentualnie traktować jako wymienioną w art. 54 ust. 2 lit. b Rozporządzenia 882/2004 formę ograniczenia zakazu wprowadzania do obrotu żywności lub zwierząt, to w świetle tego, że organ w decyzji podstawowej zakazał wprowadzania kurcząt na rynek, uwzględnienie tego wniosku prowadziłoby do wyraźniej sprzeczności z zastosowanym przez organ środkiem zaradczym.
Ponadto charakter tego wniosku wskazywał na zastosowanie art. 54 ust. 2 lit. b, a tego typu środki zaradcze organ również stosuje wyłącznie z urzędu.
Rozważając sporną problematykę na gruncie ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. z 2006 r., Nr 17, poz. 127) również należy wskazać, że ustawa ta w art. 1 określa:
1) właściwość organów w zakresie higieny i kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego, określonych w przepisach:
a) rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 853/2004", oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia,
b) rozporządzenia (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 206), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 854/2004", oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia,
oraz wymagania, jakie powinny spełniać produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na rynek,
Ustawa określa również właściwość organów Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie:
1) urzędowych kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego, określonych w przepisach rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1), oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia, nieuregulowanym w przepisach o bezpieczeństwie żywności i żywienia;
Stosownie do art. 6. ust. 1 powiatowy lekarz weterynarii jest organem właściwym w rozumieniu:
1) art. 2 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 854/2004,
2) art. 2 pkt 4 rozporządzenia nr 882/2004, w zakresie urzędowych kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego
- chyba, że prawodawstwo weterynaryjne stanowi inaczej.
Powiatowy lekarz weterynarii, w zakresie określonym w ustawie i nieuregulowanym w przepisach rozporządzenia nr 852/2004, rozporządzenia nr 853/2004, rozporządzenia nr 854/2004 i rozporządzenia nr 882/2004 oraz w przepisach wydanych w trybie tych rozporządzeń, wykonuje czynności związane ze sprawowaniem nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego.
Powiatowy lekarz weterynarii albo urzędowy lekarz weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii wydają decyzje administracyjne lub wykonują czynności w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia nr 853/2004, rozporządzenia nr 854/2004 i rozporządzenia nr 882/2004 lub z przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tych rozporządzeń (art. 7 ust. 1).
Decyzje administracyjne, o których mowa w ust. 1, wydaje się z urzędu, chyba że prawodawstwo weterynaryjne stanowi inaczej (ust. 3).
Na gruncie tej ustawy także upoważniono właściwego do spraw rolnictwa ministra do określenia, w drodze rozporządzenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii, wskazując, jakie decyzje są wydawane z urzędu, a jakie na wniosek.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dnia z 9 października 2006 r. wydał rozporządzenie w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii (Dz.U. z 2012 r., poz. 1367).
W § 3 wskazano, że powiatowy lekarz weterynarii, w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzonych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200), wydaje decyzje administracyjne w sprawie:
1) zastosowania środków, o których mowa w art. 54 ust. 2;
2) cofnięcia środków, o których mowa w art. 54 ust. 2.
Decyzje administracyjne, o których mowa wydaje się z urzędu (§ 11 ust. 1 rozporządzenia).
W tych okolicznościach na gruncie powołanych przepisów organ mógł działać wyłącznie z urzędu, a zatem uznając, że zawarte we wniosku skarżącej sugestie uzasadniały podjęcie działań zmierzających do stwierdzenia niezgodności dotyczących samych zwierząt, organ mógł podjąć działania jedynie w tym trybie.
Co do zasady organ słusznie podkreślił w oparciu o art. 9 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego, że produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt lub są zwierzętami, które:
1) spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
2) były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach.
Skoro w rozpoznawanym przypadku skarmione niedozwoloną paszą kurczaki tych kryteriów nie spełniały organ w zakresie przez siebie ustalonym podejmował z urzędu stosowne działania, zakazując wprowadzania ich na rynek.
W tych okolicznościach brak było podstaw do załatwienia merytorycznego wniosku w omawianym zakresie.
Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a orzekł jak w sentencji (pkt 1).
Rozpoznając ponownie sprawę organ dokona oceny wniosku skarżącej stosownie do wskazanych przez Sąd kryteriów, mając jednocześnie na uwadze jego ocenę z punktu widzenia aktualności.
W pkt 2 wyroku Sąd działając na podstawie art. 152 p.p.s.a. orzekł, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
Sąd na podstawie art. 200 p.p.s.a. zasądził od [...] Lekarza Weterynarii w B. na rzecz skarżącej kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 3).
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Leszek Tyliński /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Elżbieta Piechowiak Sędziowie: Sędzia WSA Joanna Brzezińska Sędzia WSA Leszek Tyliński (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dominika Znaniecka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi S. T. na decyzję [...] Lekarza Weterynarii w B. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie zezwolenie na transport kurcząt do ubojni drobiu i ich ubój 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję [...] Lekarza Weterynarii w I. z dnia [...] października 2013 r, nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu, 3. zasądza od organu na rzecz skarżącej kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem ) zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia z dnia [...] r. nr [...] Powiatowy Lekarz Weterynarii w I. (dalej PLW), na podstawie art. 54 ust. 2 lit. h rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.Urz.UE.L. 165 z 30.04.2004, str. 1, dalej powoływanego jako rozporządzenie nr 882/2004) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013, poz. 267 ze zm., dalej powoływanej jako "kpa"), odmówił wyrażenia zgody na transport kurcząt rasy Ross 308 z kurnika K -10 należących do skarżącej S.T. do ubojni drobiu "T." sp. z o.o. i ich uboju w celu:
zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem ich do obrotu
wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego do skarmiania zwierząt futerkowych.
W uzasadnieniu decyzji PLW podał, że decyzją z dnia [...] r. zakazał skarżącej wprowadzania na rynek brojlerów kurzych rasy Ross 308 z kurnika K-10. Wskazany zakaz został nałożony na hodowcę w związku ze stwierdzeniem niedozwolonego białka zwierząt lądowych w żywieniu przedmiotowego stada kurcząt.
W dniu 9 października 2013 r. hodowca wniósł do PLW wniosek o zezwolenie na transport kurcząt z ww. kurnika K-10 do ubojni drobiu w celu wykorzystania brojlerów kurzych do innych celów niż były początkowo przeznaczone.
W opisanym wyżej wniosku hodowca wskazał, iż całość mięsa i inne produkty pozyskane w trakcie uboju przedmiotowych brojlerów zamierza zabezpieczyć poprzez ich zamrożenie do czasu zakończenia postępowania odwoławczego w sprawie ww. decyzji z dnia [...] r.
Ponadto hodowca złożył wniosek dotyczący wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzących z przedmiotowych kurcząt, aby przeznaczyć je do skarmiania zwierząt futerkowych.
Organ I instancji podał, że w myśl przepisu lub zasad rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia zwierzęcego pochodzące ze zwierząt nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi nie może być przechowywane w ubojni, w której przechowuje się mięso i środki spożywcze.
Organ uznał, iż brak jest pozytywnych przesłanek, aby wyrazić zgodę na transport przedmiotowych kurcząt na ubój w celu zabezpieczenia mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego z nich pochodzących poprzez zamrożenie.
Ponadto uznał, że także drugi wniosek określony przez wnioskodawcę jako ewentualny dotyczący wykorzystania mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego z uzyskanych z przedmiotowych kurcząt do skarmiania zwierząt futerkowych nie może być pozytywnie dla strony rozpoznany.
Podniósł, iż zwierzęta w żywieniu, których stosowano przetworzone białko zwierzęce niewiadomego pochodzenia jako zwierzęta nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi należy zakwalifikować jako uboczny produkt pochodzenia zwierzęcego "kategorii 1" w rozumieniu przepisu art. 8 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002. (Dz.U. L.300).
W odwołaniu od powyższej decyzji skarżąca zarzuciła zaskarżonej decyzji niezgodność z prawem, polegającą na naruszeniu art. 8 oraz art. 9 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 - rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego (Dz.U.UE.L.2009.300.1; dalej "Rozporządzenie 1069/2009") poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że brak jest podstaw do zakwalifikowania brojlerów kurzych z kurnika K-10 znajdującego się w M., objętych decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii z dnia [...] r. zakazującą wprowadzania ich do obrotu (dalej: "Kurczęta"), do kategorii 2 w rozumieniu art. 9 Rozporządzenia 1069/2009;
Ze względu na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i jej zmianę poprzez wydanie zezwolenia na:
• transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój celem zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów/środków spożywczych pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzaniem do obrotu;
• ewentualnie na: transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój/zabicie celem wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzących z ich uboju do skarmiania zwierząt futerkowych.
Zdaniem skarżącej w niniejszej sprawie brak było podstaw do zakwalifikowania mięsa i innych produktów ubocznych pochodzących z uboju kurcząt do kategorii 1 w rozumieniu art. 8 Rozporządzenia 1069/2009. Przesądza o tym brzmienie art. 9 pkt f) rozporządzenia nr 1069/2009, zgodnie z którym jako materiał kategorii 2 należy zaklasyfikować zwierzęta lub części zwierząt inne niż te, o których mowa w art. 8 lub w art. 10: (i) które padły z innych przyczyn, niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób. A zatem zakwalifikowanie danego produktu ubocznego do tej kategorii wyklucza jego zakwalifikowanie do kategorii 1. Jednocześnie produkt uboczny może być zakwalifikowany do kategorii 1 wyłącznie, jeśli jest jednym z produktów wskazanych z pkt a-g przepisu art. 8 Rozporządzenia 1069/2009.
Wskazano, że produkty uboczne pochodzące z uboju kurcząt stanowią (stanowić będą) części zwierząt, które padły z innych przyczyn niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi. Brak jest przy tym podstaw do zakwalifikowania tychże części zwierząt do kategorii 1, przy czym w decyzji nie wskazano, który z punktów (a-g) artykułu 8 Rozporządzenia 1069/2009 znajdzie zastosowanie w przedmiotowej sprawie, co stanowi jedynie potwierdzenie błędnej, opartej na całkowicie arbitralnych kryteriach, kategoryzacji dokonanej przez organ I instancji.
Ponadto skarżąca wskazała, że organ I instancji nie wyjaśnił na jakiej podstawie nie uznał jej żądania w zakresie pkt 1 wniosku z dnia 9 października 2013 r., tj. w zakresie zezwolenia na transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój celem zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów/środków spożywczych pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzaniem do obrotu.
W uzupełnieniu odwołania zarzucono naruszenie art. 7,10,107 w zw. z art. 11 kpa, tj. brak dokładnego i wszechstronnego zbadania stanu faktycznego sprawy, zgromadzenia i oceny dowodów, uniemożliwienie stronie ustosunkowania się do zebranego materiału dowodowego oraz brak wskazania podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Złożono też szereg wniosków dowodowych na okoliczność stanu zdrowotnego zwierząt oraz braku ryzyka zakażenia i innych zagrożeń dla brojlerów.
W następstwie wniesienia odwołania przez skarżącą od ww. decyzji [...] Wojewódzki Lekarz Weterynarii w B. (dalej WLW) decyzją z dnia [...] r. nr [...] utrzymał ją w mocy.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że kurczęta były żywione niedozwolonym białkiem pochodzenia zwierzęcego i złamano zakaz wynikający z art. 7 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001 z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiającego przepisy dotyczące zapobiegania, kontroli i eliminacji pewnych postaci zakaźnego gąbczastego zwyrodnienia mózgu, który w ustępie 1 stanowi, iż - zabronione jest karmienie zwierząt przeżuwających białkiem pochodzącym z ssaków a w ust. 2 - ponadto zakaz, o którym mowa w ust. 1, należy rozszerzyć na zwierzęta oraz produkty pochodzenia zwierzęcego zgodnie z załącznikiem IV. Jednocześnie ustawa z dnia 18 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r., Nr 81, poz. 528) o zmianie ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego nadała art. 9 ust. 1 brzmienie "Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt lub są zwierzętami, które: 1) spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, 2) były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach". Od tego momentu kurczęta już nie są żywnością i żywnością stać się nie mogą, są wyłącznie ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego. W ocenie organu odwoławczego słusznie uznał organ I instancji, że w myśl przepisów rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r., ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia zwierzęcego pochodzące ze zwierząt nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi nie mogą być przechowywane w ubojni, w której przechowuje się mięso i środki spożywcze. Kurczęta wskazane w odwołaniu mogłyby być wyłącznie poddane ubojowi w odrębnym cyklu produkcyjnym i natychmiast przekazane do utylizacji. Zdaniem organu nie znajduje zastosowania przyjęty przez skarżącą art. 9 pkt f Rozporządzenia 1069/2009, mówiący o zwierzętach padłych z innych przyczyn niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób. W opisanym przypadku nie ma do czynienia ze zwalczaniem chorób. Działania podjęte przez PWL dążą jedynie do niedopuszczenia kurcząt żywionych niedozwolonym białkiem zwierzęcym, do łańcucha żywieniowego człowieka na podstawie obowiązujących w tym względzie przepisów. W związku z tym można mówić wyłącznie o humanitarnym uśmierceniu zwierząt, które ze względów fizjologicznych nie byłyby w stanie dalej funkcjonować. Obowiązujące w tym względzie przepisy nie mówią nic o tym, co ma się stać ze zwierzętami karmionymi niedozwolonym białkiem zwierzęcym. Nie mogą trafić do żywienia człowieka, ale jednocześnie mogą żyć w warunkach zgodnych z przepisami o ochronie zwierząt. Jednak kurczęta -brojlery muszą być uśmiercone ze względów fizjologicznych dosyć szybko, ale tylko i wyłącznie z pobudek humanitarnych.
Odnosząc się do zakwalifikowania kurcząt do kategorii 1 ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego organ podkreślił, że zwierzęta były żywione materiałem niewiadomego pochodzenia. Materiał taki może zawierać wszystko, również elementy kwalifikowane do kat. 1. Zawartość mączki mięsno-kostnej w paszy dla drobiu została potwierdzona również badaniem wykonanym w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym Państwowym Instytucie Badawczym w P. - wynik badania z dnia 2 października 2013 r. Ten sam Instytut Weterynarii w P. badaniem metodą PCR stwierdził występowanie w paszy białka wołowego - wynik badania z dnia 7 października 2013 r. Mając to na względzie organ stwierdził, że pasza zawierała elementy zwierząt podejrzanych o zakażenie TSE, zabitych w związku ze zwalczaniem TSE (art. 8 lit. a) (i), (ii) ) lub z zakładów przetwarzających materiał kat. 1 lub usuwających materiał szczególnego ryzyka (art. 8 lit. e (i), (ii)).
Organ II instancji wskazał, że taka klasyfikacja kurcząt karmionych materiałem nieznanego pochodzenia, do kategorii 1 jest jedyną z możliwych w sytuacji posiadanych wyników badań i braku identyfikacji i pochodzenia mączki mięsno-kostnej. W związku z tym kurczęta po uboju nie mogą stanowić karmy dla zwierząt futerkowych. Inna klasyfikacja kurcząt żywionych zabronionym białkiem pochodzenia zwierzęcego byłaby możliwa jedynie wówczas, gdyby skarżąca wskazała dokumenty handlowe z zakupu mączki mięsno-kostnej oraz podała dane zakładu utylizacyjnego, z którego taki materiał nabyła. Tylko wówczas można stwierdzić, której kategorii mączkę mięsno-kostną podawano kurczętom w paszy.
Na powyższą decyzję skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, wnosząc o stwierdzenie nieważności rozstrzygnięć organów obu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kpa, z uwagi na wydanie ich z rażącym naruszeniem prawa, bądź względnie o ich uchylenie i przekazanie sprawy PLW do ponownego rozpoznania. Zarzuciła organom obu instancji:
I. na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa rażące naruszenie przepisów postępowania, które miało oczywisty i istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
1. art. 77 § 1 kpa w zw. z art. 7 kpa poprzez nierozpatrzenie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności nie odniesienie się w żaden sposób lub bezpodstawne pominięcie dowodów przedłożonych przez skarżącą wraz z odwołaniem;
2. art. 75 § 1 kpa i art. 78 § 1 kpa, art. 80 kpa w zw. z art. 7 kpa poprzez bezpodstawne oddalenie lub zupełne nieodniesienie się do wniosków dowodowych złożonych przez skarżącą w toku postępowania administracyjnego, w tym w odniesieniu do:
1) wyników badań przeprowadzonych przez L. B. I. P. Sp. z o.o. z siedzibą w G. wskazujące na brak zawartości w tkankach kurcząt, którym podano zakwestionowaną przez organ I instancji paszę, metali ciężkich;
2) wyników badań wymazów podeszwowych potwierdzających brak zakażenia kurcząt salmonellą;
3) ekspertyz (opinii) sporządzonych przez dr n. wet. P. K. (zwanych dalej "Opinią") w zakresie:
a. braku możliwości spowodowania poprzez skarmianie brojlerów kurzych (drobiu) paszą z dodatkiem białka pochodzenia zwierzęcego zagrożenia dla zdrowia i życia osób spożywających tak wyprodukowane mięso drobiowe, a w szczególności braku możliwości wystąpienia u brojlerów kurzych (drobiu) TSE/BSE lub prionów gąbczastych encefalopatii, w tym na skutek zanieczyszczenia paszy dla tego drobiu białkiem pochodzenia zwierzęcego;
b. potencjalnych zagrożeń mikrobiologicznych i chemicznych w produkcji mięsa drobiowego w warunkach hodowli intensywnej (fermy) z wykorzystaniem w żywieniu pasz przemysłowych - mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo produktu i zdrowie konsumentów;
c. możliwości występowania wyników "fałszywie" dodatnich w badaniach na obecność w paszy dla drobiu przetworzonego białka zwierzęcego, w tym czy ich źródłem może być dodawanie do paszy dozwolonych składników paszy pochodzenia zwierzęcego;
d. wpływu pobierania próbek paszy niezgodnie z wymogami prawa na wynik badań próbek tej paszy;
e. istnienia czynników związanych z przeprowadzaną urzędową kontrolą paszy, które mogą wpłynąć na wykrycie w niej białka zwierzęcego, w tym w szczególności wpływu pobierania próbek paszy bezpośrednio w samych kurnikach i w toku produkcji na wykrywalność białka;
f. możliwości zanieczyszczenia próbek paszy na skutek ich pobierania wyłącznie bezpośrednio z karmideł/zasypników paszy w zasiedlonym kurniku;
4) opinii lekarza weterynarii stale opiekującego się fermą drobiu prowadzoną przez stronę;
wniosków dowodowych w postaci:
a. przesłuchania strony oraz świadków w osobach: A. T., M. T., M. T., na okoliczność planów i decyzji dot. zagospodarowania mięsa drobiowego, miejsca jego mrożenia oraz rozporządzenia nim na potrzeby skarmiania zwierząt futerkowych,
b. przesłuchania strony oraz świadka w osobie dr n. rol. M. R. na okoliczność stanu zdrowia kurcząt,
c. akt postępowania i decyzji z [...] roku dotyczących kurników K-2, K-4 i K-9, w sprawach prowadzonych pod sygn. akt [...], [...] oraz [...], nakazujących zapewnienie dopuszczalnego zagęszczenia w kurnikach na okoliczność tego, że ubój przeprowadzony został w związku z koniecznością zapewnienia dobrostanu zwierząt a nie w związku ze zwalczaniem chorób, w tym BSE;
d. opinii biegłego z zakresu weterynarii, w tym ze specjalizacją wirusologia na okoliczność braku przypadków skażenia mięsa drobiowego prionami gąbczastych encefalopatii, trawienia przez kurczaki białka zwierzęcego, braku przypadków zachorowań przez kurczaki na BSE/TSE;
e. opinii biegłego z badania tkanek zwierząt zabezpieczonych przez stronę w kierunku ich skażenia mikrobiologicznego chorobotwórczymi patogenami lub ich skażenia chemicznego substancjami szkodliwymi (np. metalami ciężkimi i dioksynami);
f. opinii biegłego z zakresu weterynarii na okoliczność praktyki stosowanych badań w trakcie i po uboju kurcząt pozwalających wykryć ewentualne choroby/skażenie mięsa;
g. badania archiwalnych próbek paszy pobranych od strony przez PWL na okoliczność braku ich skażenia, w tym skażenia mikrobiologicznego lub chemicznego.
art. 10 kpa ze względu na uniemożliwienie stronie ustosunkowania się do zebranego w sprawie materiału przed wydaniem decyzji;
art. 81 kpa w zw. z art. 10 kpa i art. 7 kpa poprzez przyjęcie za udowodnione okoliczności faktycznych stanowiących podstawę wydania decyzji pomimo uniemożliwienia skarżącej wzięcia czynnego udziału w każdym stadium postępowania oraz wypowiedzenia się przez nią co do zebranych dowodów i materiałów;
art. 8 i 9 kpa poprzez prowadzenie postępowania administracyjnego w sposób naruszający zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji oraz zasadę informowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, mających wpływ na ustalenie jej praw i obowiązków;
art. 107 w zw. z art. 11 kpa poprzez brak wskazania w decyzjach podstawy prawnej ich wydania, w tym w szczególności poprzez:
brak przytoczenia i wyjaśnienia przepisu prawa, na podstawie którego PWL zaklasyfikował mięso i pozostałe produkty pochodzące z uboju kurcząt do kategorii 1 w rozumieniu Rozporządzenia 1069/2009;
brak przytoczenia i wyjaśnienia przepisu prawa, na podstawie którego PWL odmówił uwzględniania wniosku Spółki o wydanie zezwolenia na transport kurcząt do ubojni T. sp. z o.o. w T. i ich ubój celem zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów/środków spożywczych pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzaniem do obrotu.
II na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. - naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:
naruszenie art. 54 ust. 2 lit. h) rozporządzenia nr 882/2004 poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz przyjęcie, że środkiem właściwym jest odmowa zgody na transport kurcząt oraz ich ubój w celu zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów pochodzących z uboju poprzez odpowiednie ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem ich do obrotu;
naruszenie art. 8 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 roku określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 -rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego (Dz.U.UE.L.2009.300.1; dalej "Rozporządzenie 1069/2009") poprzez jego błędną wykładnię względnie jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że w sprawie niniejszej brojlery kurze z kurnika K-10 znajdującego się w M. stanowiącego własność skarżącej, objęte decyzją PWL z dnia [...] r. zakazującą wprowadzania ich do obrotu, stanowiły materiał kategorii 1 z uwagi na fakt, że kurczęta były podejrzane o zakażenie TSE względnie powinny były zostać zabite w związku ze zwalczaniem TSE;
3. naruszenie art. 9 Rozporządzenia 1069/2009 poprzez jego błędną wykładnię względnie niezastosowanie, pomimo faktu, że kurczęta powinny były zostać zakwalifikowane jako materiał kategorii 2 z uwagi na fakt, że miały one zostać ubite z innych przyczyn niż na potrzeby spożycia przez ludzi.
Uzasadniając podniesione zarzuty skarżąca wskazała, że organ II instancji w ogóle nie odniósł się w uzasadnieniu wydanej przez siebie decyzji do złożonej przez skarżącą opinii, oddalając ponadto złożone przez nią wszystkie wnioski dowodowe, w tym wniosek o powołanie biegłego, a wnioski te zmierzały do jednoznacznego potwierdzenia kluczowych dla sprawy niniejszej okoliczności, tj. m.in.:
• faktu, że mięso kurcząt nie było - wbrew bezpodstawnemu założeniu organów administracji - skażone w jakikolwiek sposób, w tym nie było skażone mikrobiologicznie chorobotwórczymi patogenami lub skażone chemicznie substancjami szkodliwymi (np. metalami ciężkimi i dioksynami);
• faktu, że w kurniku, w którym znajdowały się kurczęta nie występowały ponadnormatywne upadki;
• faktu, że kurczęta nie chorowały a nawet nie mogły z obiektywnych względów oraz w oparciu o dostępną wiedzę weterynaryjną zachorować na TSE;
• a w konsekwencji zatem również:
• faktu, że kurczęta były w pełni zdrowe i nie występowały jakiekolwiek przeszkody dla zakwalifikowania pochodzącego z nich mięsa do kategorii 2 w myśl Rozporządzenia 1069/2009.
Nadto wskazano, że wnioski te zmierzały również do potwierdzenia, iż skarżąca oraz ubojnia - wbrew dowolnemu twierdzeniu organu I instancji - nie zamierzała przechowywać zamrożonego i zabezpieczonego mięsa ubitych kurcząt w tej ubojni, lecz ich celem było oddanie tego mięsa do specjalnie wyznaczonej, zakontraktowanej chłodni prowadzonej przez specjalistyczne przedsiębiorstwo.
Pomimo zaproponowania przez skarżącą szerokiego wachlarza środków dowodowych wskazanych w pkt I.2 petitum skargi, organ w jej ocenie oparł swoje ustalenia wyłącznie na hipotetycznych, spekulacyjnych założeniach, nie popartych jakimkolwiek materiałem dowodowym.
Skarżąca wskazała, że w odniesieniu do mięsa drobiowego zgodnie z aktualną wiedzą weterynaryjną, przy najszerszym wykorzystaniu dostępnych badań, źródeł oraz literatury, w praktyce - w przeciwieństwie do mięsa przeżuwaczy - nie stwierdzono przypadków skażenia prionami gąbczastych encefalopatii. W szczególności hodowlane kurczaki, jako wszystkożercy, trawią białko zwierzęce, a ponadto, zwierzęta te, po raz kolejny w przeciwieństwie do przeżuwaczy, nie chorują na BSE/TSE. W konsekwencji, nawet gdyby faktycznie zwierzęta te karmione były karmą z dodatkiem białek zwierzęcych (czemu skarżąca wyraźnie zaprzeczyła), to i tak nie umożliwiało to dokonania przez organ administracji publicznej kwalifikacji mięsa wg kategorii 1 stosownie do art. 8 lit. a) ppkt i) oraz ii) Rozporządzenia 1069/2009. Wnioski takie w jej ocenie płyną wprost z przedłożonej opinii sporządzonej przez biegłego w zakresie weterynarii, z której wynika m.in., że:
• w związku z istnieniem bariery gatunkowej, nigdy nie wystąpiły u drobiu zakażenia prionowe; nigdy nie opisano naukowo przypadków TSE u drobiu, a z braku dowodów nie odnotowano urzędowych zgłoszeń dotyczących podejrzeń lub przypadków wystąpienia TSE u drobiu oraz nie zdołano zakazić drobiu eksperymentalnie;
• nie występowały i nie występują u tego gatunku gąbczaste przenośne encefalopatię;
• drób nie jest wrażliwy na zakażenia prionowe;
• nawet w przypadku skarmiania drobiu przetworzonym białkiem zwierzęcym, zwierzęta i pochodzące od nich produkty nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi oraz innych gatunków zwierząt w aspekcie TSE.
Ponadto zdaniem skarżącej z przedłożonej przez opinii biegłego z zakresu weterynarii wynikało, że:
• przekroczenia poziomów metali ciężkich w produktach spożywczych i paszach w stopniu zagrażającym zdrowiu konsumentów nie są stwierdzane ani w województwie kujawsko-pomorskim, ani na terenie kraju;
• podwyższone poziomy dioksyn i PCB nie występują w polskiej w żywności pochodzącej od drobiu i ssaków;
• zanieczyszczenia mikrobiologiczne pasz (salmonelle) zgłoszone systemem RASFF w latach 2012 i 2013 r. dotyczą głównie produktów importowanych, które zgodnie z informacją RASFF za zgodą właściwej władzy są uzdatniane i wprowadzane do produkcji lub są przeznaczone na cele inne niż paszowe lub produkcji żywności, dotyczy to sporadycznie również polskich produktów; związku z tym nie mogą stanowić zagrożenia bezpieczeństwa zdrowia konsumentów;
• zanieczyszczenia mikrobiologiczne żywności dotyczą salmonelli, które w przypadku mięsa drobiowego są eliminowane w trakcie obróbki termicznej i nie stanowią potencjalnego zagrożenia zdrowia ludzi.
Organ dysponujący przedłożoną przez skarżącą opinią powinien jej zdaniem co najmniej przeprowadzić dowody mające na celu weryfikację zawartych w opinii konkluzji, a organ nie tylko tego zaniechał, ale wręcz nie odniósł się w żaden sposób do powyższych okoliczności.
Skarżąca zarzuciła także, że w ramach prowadzonego postępowania nie miała zapewnionego udziału - nie została przez organ poinformowana o zakończeniu postępowania dowodowego oraz możliwości ustosunkowania się do zebranych materiałów i dowodów i to zarówno w postępowaniu przed organem I jak i II instancji. Jej zdaniem nie budzi wątpliwości, że w niniejszej sprawie okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2 kpa nie zachodzą, co potwierdza choćby brak stosownej adnotacji w uzasadnieniu decyzji, jak i w aktach sprawy, a pomimo tego skarżąca nie miała możliwości wypowiedzenia się, co do przeprowadzonych przez organ I instancji dowodów przed wydaniem zaskarżonych decyzji - w konsekwencji doprowadziło to do nieuzasadnionego naruszenia jednego z podstawowych praw, co stanowi jedną z najcięższych wad postępowania (zob. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2008, s. 423).
Zwróciła również uwagę, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji PLW, która niesie za sobą znaczące konsekwencje dla strony postępowania, nie zawiera w ogóle oceny zebranego materiału dowodowego (co jest naturalne z uwagi na fakt, że ten materiał po prawdzie nie został zgromadzony) ale również nie zawiera prawidłowego wskazania podstawy prawnej i wyjaśnienia zastosowanych przepisów.
Skarżąca podkreśliła, że Rozporządzenie 882/2004 przyznaje organowi administracji publicznej szeroki wachlarz środków zaradczych, co nie oznacza wszak, że w tym zakresie organ ten może wydawać rozstrzygnięcia zupełnie swobodnie, czy wręcz dowolnie. W tym kontekście zaskarżone rozstrzygnięcie nie znajdowało żadnego usprawiedliwienia - jak już wskazano w części powyższej, organ I instancji dowolnie przyjął założenie o planowanym przechowywaniu zabezpieczonego mięsa w ubojni, co miało stać na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku. Takie założenie miało w ocenie skarżącej spekulacyjny jedynie charakter i całkowicie pomijało rzeczywistą wolę oraz interes strony, bowiem w rzeczywistości celem skarżącej było zamrożenie i zabezpieczenie mięsa w zakontraktowanej chłodni, co ewidentnie mogło być wystarczające jako efektywny środek zaradczy - w tym także w myśl art. 54 ust. 2 lit. h) Rozporządzenia 882/2004, na które powoływał się organ administracji publicznej, a wdrożenie nie jakiegokolwiek tylko odpowiedniego środka zaradczego na gruncie tego Rozporządzenia miało tym większe znaczenie, że miał on znaleźć zastosowanie do czasu rozstrzygnięcia toczącego się równolegle, "głównego" postępowania, którego przedmiotem była decyzja o zakazie wprowadzania kurcząt do obrotu.
W ocenie skarżącej brak było podstaw do zakwalifikowania mięsa i innych produktów ubocznych pochodzących z uboju kurcząt do kategorii 1 na podstawie art. 8 lit. a) ppkt i) oraz ii) Rozporządzenia 1069/2009, gdyż przepisy te zakładają kwalifikację mięsa do kategorii 1 tylko i wyłącznie w sytuacji, w której mięso to pochodzi od zwierząt podejrzanych o zakażenie TSE względnie zwierząt zabitych w związku ze zwalczaniem TSE. Tymczasem - jak już podniesiono uprzednio i co znajduje niezbite potwierdzenie w zaoferowanym przez skarżącą materiale dowodowym, kurczęta w ogóle nie zapadają na tę chorobę, co wynika z dostępnej wiedzy weterynaryjnej.
Skarżąca po raz kolejny podkreśliła, że w niniejszej sprawie kurczęta ani nie chorowały na TSE, ani nie były przeznaczone do ubicia w związku ze zwalczaniem tej choroby, dlatego okoliczność ta nie powinna wywoływać żadnych wątpliwości. Sam organ administracji publicznej w uzasadnieniu decyzji II instancji odnosi kwestię hipotetycznego skażenia prionowego do paszy, którą rzekomo kurczęta były karmione, a nie do mięsa samych kurcząt.
W tym kontekście skarżąca stwierdziła, że ubój kurcząt planowany i realizowany był nie ze względu na chorobę TSE, ani też ze względu na jakąkolwiek inną chorobę, lecz stosownie do zaleceń i oczekiwań organów PLW dokonywany miał być ze względu na wiek i rozmiar kurcząt oraz podyktowany był ich dobrostanem w związku, z czym przyjąć należy i to, że kurczęta - jako w pełni zdrowe - nawet jeżeli nie mogły trafić na rynek konsumencki (ze względu na zastrzeżenia z równolegle toczącego się postępowania) mogłyby potencjalnie być przez hodowcę utrzymywane, aż do naturalnej śmierci, a potrzeba ich wcześniejszego uboju warunkowana była li tylko ze względu na argumenty o charakterze ekonomicznym oraz ze względu na gatunek.
W tej sytuacji w ocenie skarżącej zastosowanie powinien znaleźć przepis art. 9 pkt f) Rozporządzenia 1069/2009, zgodnie, z którym jako materiał kategorii 2 należy zaklasyfikować zwierzęta lub części zwierząt inne niż te, o których mowa w art. 8 lub w art. 10: (i), które padły z innych przyczyn, niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób i z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, gdyż ubój kurcząt miał nastąpić ze względu na zapewnienie ich dobrostanu w kontekście wymogów weterynaryjnych i nie wiązał się on w żaden sposób nie tylko ze zwalczaniem TSE ale nie wiązał się on ze zwalczaniem jakiejkolwiek choroby (kurczęta były zdrowe). Niezastosowanie wskazanego przepisu art. 9 tego Rozporządzenia stanowi o jego naruszeniu, co pogwałciło zdaniem skarżącej jej słuszny interes, ponieważ nie mogła ona zadysponować mięsem tych kurcząt w inny sposób, niż utylizując je, co wiązało się ze znaczącą stratą majątkową.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ wskazał, że zarzuty skargi sprowadzają się do dwóch kwestii. Po pierwsze skarżąca wskazuje, że doszło jej zdaniem do naruszenia przez organy obu instancji zasady udziału strony w postępowaniu w ten sposób, że uniemożliwiono jej wypowiedzenie się, co do zebranego w sprawie materiału dowodowego. Skarżąca zarzuciła również organom niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy w związku z tym, że organy nie przeprowadziły dowodów zawnioskowanych przez skarżącą. W ramach drugiej grupy zarzutów skarżąca podniosła, że naruszono przepisy prawa europejskiego kwalifikujące mięso pochodzące z kurcząt skarżącej do I kategorii.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 134 § 1 w zw. z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U z 2012 r., poz. 270 ze zm.), sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje w razie, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa materialnego lub postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.
Istota rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia czy organ - Powiatowy Lekarz Weterynarii w I. - podejmując decyzję odmowną w przedmiocie wniosku skarżącej – S. T. – o zezwolenie do wykorzystania brojlerów kurzych objętych decyzją z dnia [...] r. w przedmiocie zakazu wprowadzania ich na rynek do innych celów niż te, do których były początkowo przeznaczone mógł taką decyzję podjąć i to na podstawie wskazanego w decyzji art. 54 ust. 2 lit. h Rozporządzenia Rady (WE) 882/2004.
Odmawiając, bowiem wyrażenia zgody na transport kurcząt rasy Ross z kurnika K-10 należących do skarżącej do ubojni drobiu "T." sp. z o.o. w celu zabezpieczenia całości mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju poprzez ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem do obrotu oraz wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego do skarmiania zwierząt futerkowych organ działając na wniosek strony jako podstawę podjętej decyzji wskazał właśnie art. 54 ust. 2 lit. h Rozporządzenia Rady (WE) 882, gdy tymczasem, w ocenie Sądu, brak było podstaw do wydania wzmiankowanej decyzji w oparciu o ten przepis.
Powiatowy lekarz weterynarii decyzje administracyjne w zakresie określonym w art. 54 ust. 2 ustawy o paszach tj. w zakresie związanym z urzędową kontrolą pasz i zadaniami określonymi w rozporządzeniu nr 882/2004 wydaje z urzędu, chyba że przepisy min. rozporządzenia nr 882/2004 lub przepisy wydane w trybie tego rozporządzenia lub ustawa stanowią inaczej.
Z kolei Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi na mocy upoważnienia ustawowego zawartego w art. 7 ust. 4 ustawy o paszach wydał rozporządzenie z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz.U. tj. z 2013 r., poz. 1286).
Wśród spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii, rozporządzenie określa, jakie decyzje są wydawane z urzędu, a jakie na wniosek.
W § 2 rozporządzenia wskazano, że powiatowy lekarz weterynarii, w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200, z późn. zm.), wydaje decyzje administracyjne w sprawie:
1) zastosowania środków, o których mowa w art. 54 ust. 2 lit. a-d oraz f i g,
2) cofnięcia środków, o których mowa w art. 54 ust. 2 lit. a-d oraz f i g
- tego rozporządzenia.
Decyzje administracyjne, o których mowa w § 2, wydaje się z urzędu (§ 4 rozporządzenia).
Tym samym należy stwierdzić, w oparciu o w/w przepisy, że działanie organu na wniosek nie miało umocowania w przypadku wykrycia niezgodności w ramach ogólnie rozumianego prawa paszowego.
Dopuszczalne byłoby ewentualne działanie organu z urzędu inspirowane wnioskiem skarżącej o ile sam organ uznałby za celowe i niezbędne zastosowanie wnioskowanych rozwiązań.
Stosownie do art. 61 § kpa postępowanie administracyjne wszczyna się na żądnie strony lub z urzędu. To przepisy prawa materialnego stanowią o tym czy postępowanie może zostać wszczęte z urzędu czy na wniosek. Jeśli przepis prawa materialnego daje wyłącznie podstawę do podjęcia postępowanie z urzędu, a w zakresie tym nie powstaje związek z prawem lub obowiązkiem jednostki, nie może ona skutecznie domagać się wszczęcia postępowania (v. Komentarz do kpa, B. Adamiak, J. Borkowski, Wydanie Beck, W-wa 2006, str. 345)
W przypadku, gdy przepis prawa materialnego nie normuje expressis verbis inicjatywy wszczęcia postępowania w danej kategorii sprawy administracyjnej, należy przyjąć, że jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest określenie ciążących na jednostce obowiązków, ograniczenie lub cofnięcie uprawnień- wszczęcie postępowania następuje z urzędu.
Ocenę żądania przeprowadza organ administracji badając czy żądanie dotyczy sprawy indywidualnej i czy dopuszczalne jest rozstrzygnięcie sprawy w formie decyzji. Organ natomiast załatwił sprawę, która wyraźnie została określona jako sprawa z urzędu przez rozpoznanie wniosku.
Należy bowiem zważyć, że przedmiotem wniosku skarżącej był transport kurcząt do ubojni i ich ubój celem zabezpieczenie całości mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju poprzez odpowiednie ich zamrożenie i zabezpieczenie przed wprowadzeniem ich do obrotu lub ewentualny transport i ich ubój celem wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzących z ich uboju do skarmiania zwierząt futerkowych.
W świetle § 2 pkt 1 rozporządzenia z 18 grudnia 2006 r. działanie z urzędu nie obejmuje przypadku określonego w art. 54 ust. 2 lit. h.
Zabezpieczenie mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z ich uboju przez zamrożenie przed wprowadzeniem do obrotu nie mieści się w katalogu przewidzianych środków zaradczych, gdyż niezgodność dotyczyła paszy i na mocy art. 54 rozporządzenia 882/2004 należało stosować adekwatne środki do rodzaju niezgodności.
Nie ma podstaw do zakwalifikowania jako odpowiedniego środka zaradczego dla niezgodności paszowych zamrożenia produktu ubocznego pochodzenia zwierzęcego, którym są zabite kurczęta. Proponowany przez skarżącą wniosek ze względu na brak związku przyczynowego między niezgodnością, a potrzebą i koniecznością zastosowania właściwego środka zaradczego nie mieści się w katalogu określonym w art. 54 ust. 2 lit. od a – h. Wymieniona pod pozycją h możliwość stosowania wszelkich innych środków, jakie organ uzna za właściwe z podanych powodów nie mogło mieć zastosowania.
Wymienione środki mają na celu zapewnienie, że podmiot gospodarczy je zastosuje. Podczas decydowania, jakie podjąć działanie, właściwy organ uwzględnia rodzaj niezgodności oraz poprzednie dane podmiotu gospodarczego w zakresie niezgodności. (art. 54 Rozporządzenia (WE) Nr 882/2004).
Odnośnie wniosku dotyczącego wykorzystania mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego do skarmiania zwierząt futerkowych należ stwierdzić, że o ile złożony wniosek można byłoby ewentualnie traktować jako wymienioną w art. 54 ust. 2 lit. b Rozporządzenia 882/2004 formę ograniczenia zakazu wprowadzania do obrotu żywności lub zwierząt, to w świetle tego, że organ w decyzji podstawowej zakazał wprowadzania kurcząt na rynek, uwzględnienie tego wniosku prowadziłoby do wyraźniej sprzeczności z zastosowanym przez organ środkiem zaradczym.
Ponadto charakter tego wniosku wskazywał na zastosowanie art. 54 ust. 2 lit. b, a tego typu środki zaradcze organ również stosuje wyłącznie z urzędu.
Rozważając sporną problematykę na gruncie ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. z 2006 r., Nr 17, poz. 127) również należy wskazać, że ustawa ta w art. 1 określa:
1) właściwość organów w zakresie higieny i kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego, określonych w przepisach:
a) rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 853/2004", oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia,
b) rozporządzenia (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 206), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 854/2004", oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia,
oraz wymagania, jakie powinny spełniać produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na rynek,
Ustawa określa również właściwość organów Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie:
1) urzędowych kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego, określonych w przepisach rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1), oraz w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia, nieuregulowanym w przepisach o bezpieczeństwie żywności i żywienia;
Stosownie do art. 6. ust. 1 powiatowy lekarz weterynarii jest organem właściwym w rozumieniu:
1) art. 2 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 854/2004,
2) art. 2 pkt 4 rozporządzenia nr 882/2004, w zakresie urzędowych kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego
- chyba, że prawodawstwo weterynaryjne stanowi inaczej.
Powiatowy lekarz weterynarii, w zakresie określonym w ustawie i nieuregulowanym w przepisach rozporządzenia nr 852/2004, rozporządzenia nr 853/2004, rozporządzenia nr 854/2004 i rozporządzenia nr 882/2004 oraz w przepisach wydanych w trybie tych rozporządzeń, wykonuje czynności związane ze sprawowaniem nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego.
Powiatowy lekarz weterynarii albo urzędowy lekarz weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii wydają decyzje administracyjne lub wykonują czynności w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia nr 853/2004, rozporządzenia nr 854/2004 i rozporządzenia nr 882/2004 lub z przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tych rozporządzeń (art. 7 ust. 1).
Decyzje administracyjne, o których mowa w ust. 1, wydaje się z urzędu, chyba że prawodawstwo weterynaryjne stanowi inaczej (ust. 3).
Na gruncie tej ustawy także upoważniono właściwego do spraw rolnictwa ministra do określenia, w drodze rozporządzenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii, wskazując, jakie decyzje są wydawane z urzędu, a jakie na wniosek.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dnia z 9 października 2006 r. wydał rozporządzenie w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii (Dz.U. z 2012 r., poz. 1367).
W § 3 wskazano, że powiatowy lekarz weterynarii, w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzonych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200), wydaje decyzje administracyjne w sprawie:
1) zastosowania środków, o których mowa w art. 54 ust. 2;
2) cofnięcia środków, o których mowa w art. 54 ust. 2.
Decyzje administracyjne, o których mowa wydaje się z urzędu (§ 11 ust. 1 rozporządzenia).
W tych okolicznościach na gruncie powołanych przepisów organ mógł działać wyłącznie z urzędu, a zatem uznając, że zawarte we wniosku skarżącej sugestie uzasadniały podjęcie działań zmierzających do stwierdzenia niezgodności dotyczących samych zwierząt, organ mógł podjąć działania jedynie w tym trybie.
Co do zasady organ słusznie podkreślił w oparciu o art. 9 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego, że produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt lub są zwierzętami, które:
1) spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
2) były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach.
Skoro w rozpoznawanym przypadku skarmione niedozwoloną paszą kurczaki tych kryteriów nie spełniały organ w zakresie przez siebie ustalonym podejmował z urzędu stosowne działania, zakazując wprowadzania ich na rynek.
W tych okolicznościach brak było podstaw do załatwienia merytorycznego wniosku w omawianym zakresie.
Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a orzekł jak w sentencji (pkt 1).
Rozpoznając ponownie sprawę organ dokona oceny wniosku skarżącej stosownie do wskazanych przez Sąd kryteriów, mając jednocześnie na uwadze jego ocenę z punktu widzenia aktualności.
W pkt 2 wyroku Sąd działając na podstawie art. 152 p.p.s.a. orzekł, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
Sąd na podstawie art. 200 p.p.s.a. zasądził od [...] Lekarza Weterynarii w B. na rzecz skarżącej kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 3).
