II SA/Wa 2143/13

Uzasadnienie

Wnioskiem z [...] kwietnia 2012 r. W. S. na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), wystąpił do Wójta Gminy [...] o udzielenie informacji co się stało z:

– wnioskami o pozwolenie na brakowanie dokumentów, skierowanymi do Archiwum Państwowego w P.,

– protokołami brakowania dokumentów,

a także o poinformowanie, kto odpowiada za zniszczenie lub zaginiecie tych dokumentów, jeżeli miało to miejsce i czy wszczęto w sprawie wewnętrzne postępowanie wyjaśniające lub zawiadomiono prokuraturę, i czy i jak te postępowania zostały zakończone.

Pismem z 16 kwietnia 2012 r. Wójt Gminy [...] wskazał, że żądane informacje zostały udostępnione skarżącemu poprzez pismo z 10 maja 2011 r. oraz pismo z 26 marca 2012 r., co oznacza, że skarżący jest w posiadaniu żądanych informacji.

Ustosunkowując się do pkt 3 wniosku organ podał, że nie zachodzą przesłanki do wszczynania jakiegokolwiek postępowania w sprawie zaginięcia bądź zniszczenia dokumentów.

W. S. wniósł w powyższej sprawie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Wójta Gminy, argumentując, że udzielane przez niego odpowiedzi nie wyjaśniają faktycznych losów dokumentów, o informacje co do których się zwraca.

Wyrokiem z dnia 20 września 2012 r. o sygn. akt II SAB/Wa 189/12 Sąd zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku W. S. z [...] kwietnia 2012 r. w zakresie pkt 1 i pkt 2 oraz pkt 3 w części dotyczącej udzielenia informacji o zaginięciu lub zniszczeniu dokumentów i osobie odpowiedzialnej za powyższe.

W wyniku powyższego wyroku, skarżącemu zostało przesłane pismo z dnia 4 października 2012 r., w którym poinformowano go, że po ponownym przejrzeniu całej dokumentacji związanej z archiwum zakładowym odnaleziono dokumenty, których udostępnienia W. S. się domagał oraz załączono je do niniejszego pisma w ramach realizacji wniosku. Jednocześnie nie stwierdzono zaginięcia bądź zniszczenia dokumentów w zakresie wykraczającym poza pozwolenia udzielone przez Archiwum Państwowe na brakowanie, w związku z tym nie ma osoby odpowiedzialnej za nieuprawnione niszczenie bądź zagubienie dokumentów. Wobec braku zaistnienia przesłanek popełnienia czynów wskazanych powyżej, organ nie kierował zawiadomień do Prokuratury. W piśmie zaznaczono, że wnioskodawcy została przekazana pełna informacja, jaka znajduje się w posiadaniu tutejszego Urzędu Gminy.

Wnioskodawca, nieusatysfakcjonowany odpowiedzią udzieloną przez organ administracji, wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na niewykonanie wyroku zapadłego w sprawie II SAB/Wa 189/12. Powyższa skarga została odrzucona przez sąd postanowieniem sygn. akt II SA/Wa 2006/12 z dnia 9 stycznia 2013 r. z uwagi na fakt, iż skarżący nie dopełnił warunku formalnego wniesienia skargi na niewykonanie wyroku i przedwcześnie tj. przed uprawomocnieniem się orzeczenia wezwał organ do jego wykonania.

W związku z powyższym W. S. pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. wezwał Wójta Gminy [...] do wykonania prawomocnego wyroku w sprawie o sygn. akt II SAB/Wa 189/12.

Następnie W. S. ponownie złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na niewykonanie wyroku zapadłego w sprawie II SAB/Wa 189/12, żądając stwierdzenia rażącego naruszenia prawa i ukarania wójta gm. [...] grzywną w wysokości górnej granicy dopuszczalności określonej w art. 154 § 6 ppsa.

Uzasadniając ją wskazał, że pomimo, iż przy piśmie z dnia 4 października 2012 r. została mu przekazana część dokumentacji dotyczącej brakowania dokumentów archiwalnych, w dalszym ciągu nie jest to kompletna odpowiedź na jego wniosek z dnia [...] kwietnia 2012 r. Wobec twierdzenia organu, iż przekazał wszelkie dokumenty znajdujące się w jego posiadaniu, zdaniem skarżącego nielogiczne jest stanowisko, wedle którego pozostała dokumentacja nie zaginęła ani nie została zniszczona. Zdaniem W. S., organ w sposób celowy i bezprawny uchyla się od jasnego i precyzyjnego sformułowania odpowiedzi na wniosek z dnia [...] kwietnia 2012 r., przez co nie wykonuje wyroku WSA w Warszawie. W związku z tym zasadny jest zawarty w skardze wniosek o wymierzenie organowi grzywny oraz skorzystanie przez Sąd z uprawnień wskazanych w art. 155 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012, poz. 270 ze zm.).

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, argumentując, iż wykonał wyrok WSA w Warszawie poprzez udzielenie skarżącemu odpowiedzi na jego wniosek przy piśmie z dnia 4 października 2012 r., a zatem jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku II SAB/Wa 189/12. Nie może być w takim przypadku mowy o bezczynności organu w niniejszej sprawie. Wójt podniósł, że udzielona przy tym piśmie odpowiedź została sporządzona w oparciu o posiadane przez organ materiały znajdujące się w archiwum zakładowym. Jednocześnie wskazano, że skarżący usiłuje swoimi wnioskami o udostępnienie informacji publicznej obejść tryb dostępu do materiałów archiwalnych wskazany w ustawie z dnia 14 lipca 1983 r. o zasobie archiwalnym i archiwach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego w niniejszej sprawie jest skarga o wymierzenie Wójtowi Gminy [...] grzywny za niewykonanie wyroku tutejszego sądu z dnia 20 września 2012 r. sygn. akt II SAB/Wa 189/12, na mocy którego sąd, uwzględniając skargę W. S. na bezczynność Wójta Gminy [...], zobowiązał ten organ do rozpatrzenia - w terminie 14 dni od daty doręczenia akt administracyjnych sprawy wraz z odpisem prawomocnego wyroku - wniosku skarżącego z dnia [...] kwietnia 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej w zakresie pkt 1 i pkt 2 wniosku oraz pkt 3 w części dotyczącej udzielenia informacji o zaginięciu lub zniszczeniu dokumentów i osobie odpowiedzialnej za powyższe.

Podstawę prawną wymierzenia organowi administracji grzywny za niewykonanie wyroku sądu uwzględniającego skargę na bezczynność stanowi art. 154 § 1 p.p.s.a., zgodnie z którym strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku, może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny. W rozpoznawanej sprawie prawomocny wyrok o sygn. akt II SAB/Wa 189/12 z dnia 20 września 2012 r., zobowiązujący organ do rozpoznania wniosku skarżącego z dnia [...] kwietnia 2012 r. został doręczony organowi, wraz z aktami sprawy w dniu 10 grudnia 2012 r. Skarżący pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. wezwał organ do wykonania tego wyroku, wypełniając zatem przesłankę, zawartą w przepisie art. 154 § 1 ppsa.

Wskazać należy, że niewykonanie przez organ wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność ma miejsce wówczas, gdy organ administracji zobowiązany prawomocnym wyrokiem sądu administracyjnego, nie wykonuje nałożonego przez sąd obowiązku polegającego na wydaniu w określonym terminie aktu lub dokonaniu czynności (art. 149 § 1 w związku z art. 154 § 1 p.p.s.a.).

Niewykonanie wyroku, o którym mowa w art. 154 § 1 p.p.s.a., ma miejsce zarówno wtedy, gdy organ nie wykonał orzeczenia sądu w ogóle, jak i wtedy, gdy wprawdzie wykonał orzeczenie, ale z przekroczeniem wyznaczonego terminu. Do takiego wniosku prowadzi wykładnia art. 154 § 3 p.p.s.a., zgodnie z którym wykonanie wyroku po wniesieniu skargi, o której mowa w § 1, nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi.

Skoro bowiem wykonanie przez organ wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność przed wydaniem przez sąd rozstrzygnięcia w sprawie ze skargi o wymierzenie grzywny nie czyni tej skargi bezzasadną ani bezprzedmiotową, to nie ulega wątpliwości, że wystarczającą przesłanką wymierzenia organowi grzywny za niewykonanie wyroku jest przekroczenie terminu wyznaczonego w tym wyroku do wydania aktu lub podjęcia czynności. Inaczej rzecz ujmując, wydanie aktu lub podjęcie czynności, do której organ administracji był zobowiązany, z przekroczeniem terminu wskazanego w sentencji wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność, obliguje sąd do uwzględnienia skargi o wymierzenie organowi grzywny za niewykonanie tego wyroku.

Powyższe prowadzi do wniosku, że istotą skargi, o której mowa w art. 154 § 1 p.p.s.a., jest zastosowanie przez sąd sankcji finansowej w stosunku do organu będącego w zwłoce w realizacji obowiązków nałożonych na ten organ wyrokiem sądu uwzględniającego skargę na bezczynność.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, należy w pierwszej kolejności wskazać, że organ administracji rozpoznał wniosek W. S. z dnia [...] kwietnia 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej, pismem z dnia 4 października 2012 r., a zatem jeszcze przed terminem nakazanym przez Sąd, udostępnił skarżącemu żądaną informację publiczną, do czego został zobowiązany powołanym wyżej wyrokiem tutejszego sądu z dnia 20 września 2012 r. sygn. akt II SAB/Wa 189/12, jednakże zaznaczyć należy, że uczynił to w niepełnym zakresie.

Przypomnieć należy, że przedmiotem rozpoznania przez WSA w Warszawie była bezczynność Wójta Gminy [...] w przedmiocie wniosku skarżącego z dnia [...] kwietnia 2012 r. o udzielenie informacji, w którym wystąpił o udzielenie informacji; co się stało z wnioskami o pozwolenie na brakowanie dokumentów, skierowanymi do Archiwum Państwowego w P.; protokołami brakowania dokumentów; a także o poinformowanie, jeżeli dokumenty te zaginęły lub zostały zniszczone, kto za to odpowiada, czy wszczęto w sprawie wewnętrzne postępowanie wyjaśniające lub zawiadomiono prokuraturę, i czy i jak te postępowania zostały zakończone. Wyrokiem z dnia 20 września 2012 r. o sygn. akt II SAB/Wa 189/12, Sąd, zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku W. S. z dnia [...] kwietnia 2012 r. w zakresie pkt 1 i pkt 2 oraz pkt 3 w części dotyczącej udzielenia informacji o zaginięciu lub zniszczeniu dokumentów i osobie odpowiedzialnej za powyższe.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, że na tak sformułowany wniosek skarżący nie uzyskał odpowiedzi, co oznacza, że organ w tym zakresie pozostaje w bezczynności. Wskazał też, że stwierdzenie organu, ujęte w piśmie z dnia 16 kwietnia 2012 r., iż skarżący jest w posiadaniu żądanych wnioskiem z dnia [...] kwietnia 2012 r. informacji, nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. Wskazał też, że konsekwencją pkt 1 i 2 wniosku z dnia [...] kwietnia 2012 r. jest jego pkt 3. Do pytań w nim zawartych organ ustosunkował się tylko częściowo, a mianowicie wskazał, że w sprawie brak było przesłanek do wszczynania jakiegokolwiek postępowania – czyli postępowania wewnętrznego i prokuratorskiego. W tej zatem części skarga na bezczynność organu, jako niezasadna, została oddalona. Organ nie udzielił natomiast skarżącemu informacji określonej w tej części pkt 3, która odnosi się do zaginięcia lub zniszczenia dokumentów opisanych w pkt 1 i 2 wniosku. Informacja, o którą wnioskuje skarżący w tej części, jest zależna od informacji odnoszącej się do wcześniejszych punktów wniosku. Jej udzielenie będzie możliwe dopiero po podaniu informacji żądanej w pkt 1 i 2 wniosku.

Wskazać należy, że zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1375), do wniosku o zgodę jednorazową dołącza się protokół oceny dokumentacji niearchiwalnej, którego wzór stanowi załącznik nr 3 rozporządzenia, oraz spis dokumentacji niearchiwalnej przeznaczonej do przekazania na makulaturę lub zniszczenie, którego wzór stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia, albo spis dokumentacji technicznej niearchiwalnej przeznaczonej na makulaturę lub zniszczenie, którego wzór stanowi załącznik nr 5 do rozporządzenia.

W obecnie rozpoznawanej sprawie podkreślić należy, że pismem z dnia 4 października 2012 r. Wójt Gminy [...] przesłał skarżącemu 3 pliki dokumentów zawierające:

- wniosek Urzędu Gminy w [...] znak [...] z dnia [...] sierpnia 2010 r. na brakowanie dokumentów wraz z protokołem oceny dokumentacji niearchiwalnej i spisem dokumentacji niearchiwalnej (aktowej) przeznaczonej na zniszczenie; zgodę na brakowanie dokumentów nr [...] z dnia [...] sierpnia 2010 r., wydaną przez Archiwum Państwowe w W., Oddział w P.,

- wniosek Urzędu Gminy w [...] o brakowanie dokumentów z dnia [...] września 2008 r. znak [...] wraz z protokołem oceny dokumentacji niearchiwalnej i spisem dokumentacji niearchiwalnej (aktowej) przeznaczonej na zniszczenie; zgodę na brakowanie dokumentów nr [...], z dnia [...] września 2008 r., wydaną przez Archiwum Państwowe w W., Oddział w P.,

- wniosek Urzędu Gminy w [...] z dnia [...] lutego 2000 r. zawierający prośbę o wydanie zezwolenia na przekazanie na makulaturę dokumentacji niearchiwalnej, wraz ze spisem akt przeznaczonych do brakowania; zezwolenie jednorazowe nr [...] z dnia [...] lutego 2000 r. wydane przez Archiwum Państwowe w W., Oddział w P. na wybrakowanie i przekazanie na makulaturę lub zniszczenie dokumentacji niearchiwalnej.

Przesłanie skarżącemu wskazanych wyżej dokumentów przez organ oznacza, że organ zrealizował większość zaleceń do których był zobowiązany wskazanym wyżej wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a to oznacza, że skarga w tym zakresie, jako bezzasadna została oddalona.

Przypomnieć jednak należy, że skarżący swoim wnioskiem z dnia [...] kwietnia 2012 r. żądał również doręczenia mu protokołów brakowania dokumentów i do rozpatrzenia w tym zakresie wniosku organ też został zobowiązany wskazanym wyżej wyrokiem Sądu. Zobowiązany też został do udzielenia informacji o zaginięciu lub zniszczeniu dokumentów i osobie odpowiedzialnej za powyższe. Jednocześnie wskazać należy, że organ podanym wyżej pismem wskazał, że przekazuje żądane informacje, w zakresie zaś pkt 3 organ powiadomił, że nie stwierdzono zaginięcia bądź nie doszło do zniszczenia dokumentów w zakresie wykraczającym poza udzielone pozwolenie przez Archiwum Państwowe na brakowanie, w związku z czym brak jest osoby odpowiedzialnej za nieuprawnione niszczenie bądź zgubienie dokumentów. Organ wyjaśnił również, że wobec braku zaistnienia przesłanek popełnienia czynów wskazanych powyżej organ nie kierował zawiadomień do Prokuratury.

Wskazać należy, że organ wprawdzie doręczył skarżącemu dokumenty dotyczące uzyskania zgody na brakowanie dokumentów oraz samą zgodę na ich brakowanie, jednakże nadesłane kserokopie dokumentów nie zawierały całości żądanych we wniosku skarżącego dokumentów. Skarżący żądał bowiem również protokołów ich brakowania. Brakowanie zaś dokumentów obejmuje również dowody przekazania nieprzydatnej dokumentacji niearchiwalnej na makulaturę bądź protokół jej zniszczenia, o jakich mowa w § 9 pow. rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 16 września 2002 r. Dokumentów takich organ skarżącemu nie przekazał, nie poinformował również o zaginięciu lub ich zniszczeniu.

Skoro zatem organ tych dokumentów nie przekazał skarżącemu, informując jednocześnie, że żadne dokumenty, dotyczące brakowania nie zaginęły, to niewątpliwie organ nie wykonał w pełni wyroku Sądu z dnia 20 września 2012 r. ani w nakazanym przez Sąd terminie, ani też do dnia rozpoznawania niniejszej sprawy.

Reasumując stwierdzić należy, że wniosek skarżącego został zatem nie w pełni wykonany, a to oznacza, że zaistniała podstawa do wymierzenia Wójtowi Gminy [...] grzywny w oparciu o dyspozycję art. 154 § 1 p.p.s.a.

Jednocześnie Sąd uznał, biorąc pod uwagę okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy, w tym niezrozumienie do końca żądania skarżącego, popartego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie odnośnie protokołów brakowania dokumentów, a z drugiej strony wykonanie w większości zaleceń Sądu, jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku, że niewykonanie wyroku nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa i dlatego te okoliczności Sąd uwzględnił przy określaniu wysokości grzywny.

Stosownie do treści art. 154 § 6 p.p.s.a., grzywnę wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Wymierzając grzywnę w wysokości 300 zł, sąd uznał, iż w okolicznościach rozpatrywanej sprawy będzie to kwota adekwatna do stopnia zawinienia ukaranego nią organu oraz zapewni, iż Wójt Gminy [...] zwróci w przyszłości należytą uwagę na wywiązywanie się z obowiązków nałożonych wyrokami sądowymi. Jednocześnie sąd prezentuje pogląd, iż przepis art. 154 § 6 p.p.s.a. odwołujący się w swojej treści do ogłaszanej corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, określa jedynie górną granicę grzywny, tak więc w przypadku wymierzenia grzywny poniżej tej granicy, nie jest konieczne, aby kwota wymierzonej grzywny odpowiadała określonej wielokrotności tego wskaźnika.

Mając na uwadze powyższe, sąd orzekł jak w sentencji.

Wobec powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 154 § 1 i § 6 oraz art. 200 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji wyroku.