VI SA/Wa 2883/13

Uzasadnienie

Decyzją Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] lipca 2013 r., wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267; dalej: K.p.a.) w zw. z art. 31 ust. 2a ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 10 poz. 65 z późn. zm.) po rozpatrzeniu odwołania p. K. T. (strony, skarżącego) z dnia [...] kwietnia 2013 r. od uchwały Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w W. (KRRP) z dnia [...] lutego 2013 r., Nr [...], utrzymującej w mocy uchwałę Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych (OIRP) w P. z dnia [...] października 2012 r., Nr [...], o odmowie wpisu na listę radców prawnych, utrzymano w mocy uchwałę Prezydium KRRP w W. z dnia [...] lutego 2013 r., Nr [...].

W uzasadnieniu przypomniano, że dnia [...] marca 2011 r. skarżący złożył w OIRP w P. wniosek o wpis na listę radców prawnych.

Dnia [...] czerwca 2011 r. Zespół do spraw wpisów w OIRP w P. przeprowadził z wymienionym rozmowę zobowiązując go do dostarczenia w terminie 7 dni świadectwa pracy z Sądu Okręgowego w P. i oświadczenia lustracyjnego.

Dnia [...] czerwca 2011 r. skarżący uzupełnił wniosek z dnia [...] marca 2011 r. dołączając wymagane dokumenty.

Pismem z dnia [...] lipca 2011 r. OIRP w P. wezwała wymienionego do uzupełnienia wniosku o orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego stanowiącego podstawę rozwiązania umowy w Sądzie Okręgowym w P. oraz informację o miejscu zatrudnienia w okresie od listopada 2008 r. do chwili złożenia wniosku.

Dnia [...] sierpnia 2011 r. skarżący uzupełnił wniosek z dnia [...] marca 2011 r. dołączając wymagane dokumenty.

Uchwałą z dnia [...] września 2011 r., Nr [...], Rada OIRP w P., w celu uzyskania wiedzy na temat motywów orzeczenia wobec wnioskodawcy przez Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w W. kary dyscyplinarnej złożenia z urzędu sędziego, wezwała skarżącego do przedłożenia kopii orzeczenia z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...] wraz z uzasadnieniem i innymi posiadanymi przez niego w tej sprawie dokumentami oraz przedłużyła postępowanie do dnia [...] grudnia 2011 r.

Uchwałą z dnia [...] lutego 2012 r., Nr [...], Rada OIRP w P. odmówiła wpisu skarżącego na listę radców prawnych tej Izby. Jako podstawę wskazała nie uzupełnienie przez wnioskodawcę wniosku o dokumenty mające umożliwić jego rozpatrzenie, tj. o kopię uzasadnienia orzeczenia Sądu Najwyższego - Sądu Dyscyplinarnego z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...].

Od powyższej uchwały w dniu [...] marca 2012 r., skarżący wniósł odwołanie do Prezydium KRRP w W.

Zaskarżonej uchwale zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym poprzez niedostateczne rozpoznanie sprawy i nieinformowanie wnioskodawcy o konieczności przedłożenia dokumentów niezbędnych do rozpoznania wniosku i dokonania wpisu oraz naruszenie art. 25 ust. 2c ustawy o radcach prawnych poprzez podjęcie uchwały o odmowie wpisu pomimo, iż przepis ten zawiera zamknięty katalog przesłanek warunkujących podstawę odmowy wpisu, a w okolicznościach niniejszej sprawy żadna z powyższych przesłanek nie wystąpiła.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Ustosunkowując się do odwołania, Rada OIRP w P. podtrzymała swoje stanowisko. Wskazała, iż podjęcie uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych było uzasadnione wobec nie uzupełnienia przez p. K. T. braków formalnych. Podkreśliła, iż, wbrew twierdzeniom wymienionego, wzywała go uchwałą z dnia [...] września 2011 r., Nr [...], do przedłożenia kopii orzeczenia z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...], wraz z uzasadnieniem. Uchwałą ta została przesłana pocztą i osobiście odebrana przez skarżącego, czego dowodzi kserokopia książki nadawczej oraz odpowiedź na reklamację OIRP w P. wraz z potwierdzeniem odbioru.

Prezydium KRRP w W. uchwałą z dnia [...] maja 2012 r., Nr [...], uchyliło zaskarżoną uchwałę i przekazało sprawę Radzie OIRP w P. do ponownego rozpatrzenia. Podniosło, iż nie zgromadziła ona wyczerpująco materiału dowodowego oraz nie zbadała i nie oceniła dogłębnie sprawy.

Pismem z dnia [...] czerwca 2012 r. Rada OIRP w P. zwróciła się do Sądu Okręgowego w P. z prośbą o wgląd do akt osobowych i dyscyplinarnych wnioskodawcy. Następnie Rada dnia [...] sierpnia 2012 r. zwróciła się do Sądu Apelacyjnego w[...] W. z prośbą o nadesłanie odpisów wyroków Dyscyplinarnego Sądu Apelacyjnego i Sądu Najwyższego. W związku z uzyskaną informacją, iż akta nie znajdują się we wskazanym Sądzie Rada skierowała pismo do Sądu Okręgowego w Ł.

Dnia [...] sierpnia 2012 r. Rada OIRP w P. przedłużyła termin rozpatrzenia wniosku do dnia [...] grudnia 2012 r.

Uchwałą z dnia [...] października 2012 r., Nr [...], po uzupełnieniu materiału dowodowego, Rada OIRP w P. ponownie odmówiła p. K. T. wpisu na listę radców prawnych. Podkreśliła, iż wina umyślna skarżącego została stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu karnego. Wnioskodawca dopuścił się występków przeciwko działalności instytucji państwowych i przeciwko wiarygodności dokumentów, czym w najwyższym stopniu sprzeniewierzył się samej istocie służby sędziowskiej. Dodatkowo nie przedstawił on dobrowolnie Radzie uzasadnień orzeczeń dyscyplinarnych.

W dniu [...] stycznia 2013 r. od powyższej uchwały skarżący wniósł odwołanie do Prezydium KRRP.

Zaskarżonej uchwale zarzucił nieprawidłowość ustaleń oceny jego przydatności do zawodu radcy prawnego, brak szczegółowego uzasadnienia kwestii nie dawania przez wnioskodawcę rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Ustosunkowując się do odwołania, Rada OIRP w P. podtrzymała swoje stanowisko. Podkreśliła, iż podejmując uchwałę o odmowie wpisu wnioskodawcy na listę radców prawnych uwzględniła fakt, iż Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny ocenił jego postawę szczególnie negatywnie i w związku z tym zastosował wobec niego najsurowszą karę - karę złożenia z urzędu. Rada wskazała również, iż z faktu zatarcia skazania nie można wywodzić, że okoliczność taka nie miała miejsca i nie może być poddawana ocenie moralnej. Podstawą odmowy wpisu na listę nie była sama karalność wnioskodawcy, ale także jego dotychczasowe zachowanie, także wobec organów samorządu radcowskiego.

Uchwałą z dnia [...] lutego 2013 r., Nr [...], Prezydium KRRP w W. utrzymało w mocy uchwałę Rady OIRP w P.

W uzasadnieniu Prezydium wskazało, iż organ I instancji ponownie rozpatrując sprawę wydał rozstrzygnięcie zgodne z prawem materialnym oraz przepisami postępowania. Jednocześnie słusznie ocenił, iż fakt złożenia sędziego z urzędu, dodatkowo za czyn stanowiący wyraz rażącego lekceważenia porządku prawnego, wyklucza w konkretnym rozpatrywanym przypadku spełnianie przesłanki, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych. Skarżący w sposób przemyślany działał na szkodę wymiaru sprawiedliwości, co wobec pełnionej przez niego funkcji ocenić można jako zachowanie szczególnie karygodne. Nie bez wpływu na ocenę jego postawy pozostaje również fakt, iż dopiero pod presją wyroku karnego przyznał się do winy, początkowo wszystkiemu zaprzeczając.

W dniu [...] kwietnia 2013 r. skarżący odwołał się od tej uchwały do Ministra Sprawiedliwości, przy czym wobec nie załączenia wszystkich stron pisma został wezwany do uzupełnienia odwołania. Przy piśmie z dnia [...] maja 2013 r. (wpływ dnia [...] maja 2013 r.) nadesłał pełną treść odwołania - trzy strony.

Skarżący zaskarżył uchwałę Prezydium KRRP w W. dnia [...] lutego 2013 r. w całości i wniósł o jej uchylenie. Podniósł, że organy samorządowe argumentując podstawy swoich rozstrzygnięć opierały się wzajemnie na uzasadnieniach swoich wcześniejszych uchwał oraz wyroku Sądu Dyscyplinarnego. Podważył też słuszność oceny posiadanie przez niego rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego przez pryzmat jednego zdarzenia, które miało miejsce 14 lat wcześniej. Organowi odwoławczemu zarzucił też naruszenie art. 80 K.p.a., poprzez nie rozpatrzenie jego postępowania i zachowania, zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej, w dłuższym okresie czasu, do dnia podjęcia uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych.

W ocenie Ministra Sprawiedliwości, odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Ministra Sprawiedliwości, uchwały Prezydium KRRP w W. z dnia [...] lutego 2013 r., Nr [...] oraz utrzymana przez nią w mocy uchwała Rady OIRP w P. z dnia [...] października 2012 r., Nr [...], o odmowie wpisu skarżącego na listę radców prawnych OIRP w P. są słuszne.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o radcach prawnych na listę radców prawnych może być wpisany ten, kto ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z pełni praw publicznych, ma pełną zdolność do czynności prawnych, jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego oraz odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację radcowską i złożył egzamin radcowski.

Na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy o radcach prawnych wymogu odbycia aplikacji radcowskiej i złożenia egzaminu radcowskiego nie stosuje się do osób, które zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód adwokata albo notariusza.

Oceniając sytuację prawną skarżącego organ wskazał, że w dniu [...] maja 1980 r. ukończył on wyższe studia magisterskie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu [...], uzyskując tytuł magistra prawa.

Następnie wnioskodawca odbył aplikację sądową i w dniach [...], [...] i [...] września 1983 r. złożył z wynikiem pozytywnym egzamin sędziowski.

Dnia [...] listopada 1983 r. został mianowany na stanowisko asesora, a następnie dnia [...] stycznia 1986 r. na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w P. Dnia [...] czerwca 1998 r. został powołany na stanowisko sędziego Sądu Wojewódzkiego w P. (Sądu Okręgowego w P.), które pełnił do czasu złożenia go z urzędu sędziego wyrokiem Sądu Najwyższego - Sądu Dyscyplinarnego z dnia [...] października 2008 r.

Skarżący korzysta z pełni praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych.

Z załączonego zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego z dnia [...] marca 2011 r. wynika, iż nie figuruje on również w Kartotece Karnej tego rejestru.

W ocenie Ministra Sprawiedliwości, skarżący nie spełnia jednak przesłanki, o jakiej mowa w art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych, tj. posiadania nieskazitelnego charakteru i dawania swym dotychczasowym zachowaniem rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego.

Pojęcie "rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego" ma charakter klauzuli generalnej, jak wskazuje sam p. K. T., to uroczyste poręczenie, zagwarantowanie, zapewnienie, że z racji posiadanych cech zawód zaufania publicznego, w tym wypadku radcy prawnego, będzie wykonywany prawidłowo.

W wyroku z dnia 5 kwietnia 2001 r., sygn. II SA 725/00, Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że w rozumieniu art. 65 pkt 1 ustawy Prawo o adwokaturze przedmiotem oceny rękojmi do wykonywania zawodu adwokata jest nieskazitelność charakteru i dotychczasowe zachowanie kandydata. Odnieść to również należy do rękojmi, którą dawać winien także radca prawny.

"Rękojmia" jest to zatem zespół cech osobistych charakteru i zachowań składających się na wizerunek osoby zaufania publicznego, na której nie ciążą żadne zarzuty podważające jej wiarygodność (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 stycznia 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 2011/08).

Cechami nieskazitelności charakteru są przymioty osobiste takie jak: uczciwość w życiu prywatnym i zawodowym, uczynność, pracowitość, poczucie odpowiedzialności za własne słowa i czyny, stanowczość, odwaga cywilna, samokrytycyzm, czyli cechy wartościujące kandydata w sferze etyczno - moralnej (por. orzeczenie z dnia 23 maja 1997 r., sygn. akt II SA 1148/96, z dnia 10 lutego 1998 r., sygn. akt II SA 1445/97 i z dnia 30 listopada 2004 r., sygn. akt 6 II SA 4535/03).

Wyrażenie ustawowe "dotychczasowe zachowanie" oznacza natomiast zachowanie - postępowanie osoby ubiegającej się o wpis na listę radców prawnych do czasu wpisania na tę listę i to takie, które, odpowiadając ocenom moralnym i etycznym, gwarantuje właściwe wykonywanie zawodu radcy prawnego.

Brak rękojmi należytego wykonywania zawodu radcy prawnego jest więc implikacją braku nieskazitelnego charakteru i dotychczasowego zachowania, odpowiadającego ocenom moralnym i etycznym (por. wyrok NSA z dnia 6 grudnia 2007 r., sygn. II GSK 231/07).

W toku niniejszego postępowania administracyjnego ustalono, iż przeciwko wymienionemu toczyło się postępowanie dyscyplinarne.

Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w W. orzeczeniem z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...], uznał skarżącego winnym popełnienia przewinienia dyscyplinarnego z art. 80 § 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 31, poz. 137), polegającego na tym, że w okresie od dnia [...] września 1999 r. do dnia [...] października 1999 r. w P., będąc sędzią sądu okręgowego pełniącym obowiązki Przewodniczącego Wydziału [...] Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w P., przekroczył swoje uprawnienia w ten sposób, że usunął z akt i dokumentów księgi wieczystej nr [...] postanowienie z dnia [...] lipca 1999 r. o odmowie wpisu, trzy zwrotne poświadczenia odbioru oraz zarządzenie o uprawomocnieniu się tego postanowienia, którymi to dokumentami nie miał prawa wyłącznie rozporządzać, czym działał na szkodę interesu publicznego. Sąd Dyscyplinarny wymierzył mu karę dyscyplinarną złożenia z urzędu sędziego, a więc karę najsurowszą.

Opisany wyżej delikt dyscyplinarny, którego popełnienie zostało skarżącemu prawomocnie przypisane podważa zaufanie do osoby kandydata. Brak jest gwarancji, iż przy wykonywaniu zawodu zaufania publicznego będzie on przestrzegał zasad wykonywania zawodu wynikających z przepisów ogólnie obowiązujących, jak i norm etycznych.

Skarżący, składając wniosek o wpis na listę OIRP w P., a następnie podczas rozmowy z Zespołem do spraw wpisów Rady OIRP w P. w dniu [...] czerwca 2011 r., nie ujawnił uprzedniej karalności dyscyplinarnej.

Minister Sprawiedliwości podziela negatywną ocenę organów samorządu radców prawnych, co do takiej postawy kandydata, przejawiającej się m.in. tym, iż w treści oświadczenia z dnia [...] marca 2011 r. odniósł się on do ewentualnej karalności jedynie w czasie teraźniejszym, stwierdzając, iż "nie toczą się przeciwko niemu postępowania karne oraz postępowania dyscyplinarne", pomijając część oświadczenia, która powinna odnosić się do postępowań toczących się w przeszłości.

Również bliższa analiza sposobu wypełnienia przez kandydata kwestionariusza osobowego wskazuje, że nie zamierzał on ujawnić przed organem wpisowym uprzedniej karalności dyscyplinarnej.

Powyższe pozwala wnioskować, iż postępowanie skarżącego po złożeniu go z urzędu sędziego nie uległo zasadniczej zmianie. Nie można zatem przyjąć, iż jest on osobą odpowiedzialną za własne czyny, cechującą się odwagą cywilną, a więc dającą swoim zachowaniem rękojmię prawidłowego wykonywania zawody radcy prawnego.

Fakt karalności dyscyplinarnej i złożenia skarżącego z urzędu sędziego został ujawniony dopiero przez Radę OIRP w P. w trakcie sprawdzania jego przydatności do zawodu radcy prawnego. Mianowicie, po zapoznaniu się z dostarczonym na jej wniosek świadectwem pracy w Sądzie Okręgowym w P., Rada powzięła wątpliwości, co do przyczyn rozwiązania stosunku pracy wnioskodawcy i wezwała go do nadesłania orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...]. Pan K. T. nadesłał wówczas kserokopię wskazanego wyroku jednakże bez uzasadnienia i pomimo kolejnego wezwania nie przekazał go.

Zauważyć wprawdzie należy, iż Rada OIRP w P. posiada kompetencje do samodzielnego uzyskania odpisu wyroku, o który prosiła skarżącego, co w dalszym postępowaniu uczyniła, niemniej jednak nie zmienia to faktu, iż nie ujawnienie karalności dyscyplinarnej przed organami OIRP w P. świadczy o braku odwagi cywilnej i odpowiedzialności za własne czyny kandydata.

Należy podkreślić, że zarówno radcowie prawni, jak i adwokaci wspierają sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, a poprzez swoje czynności zawodowe mają pośredni wpływ na jego sprawowanie. Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości jest jedną z funkcji państwa, a wobec tego wspomniane wyżej osoby mają wpływ na prawidłowe jego funkcjonowanie. Nie jest zatem obojętne jakim charakterem, moralnością oraz p. K. T., popełniony przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, w implikacji z późniejszym jego zachowaniem, świadczącym o braku odwagi cywilnej i odpowiedzialności za własne czyny, ocenić należy jako przeszkodę dla należytego wykonywania zawodu radcy prawnego.

Powyższej oceny nie może zmienić fakt, iż obecnie skarżący wykonuje w Kancelarii Adwokackiej adwokat Ż. D., w ramach umowy zlecenia, obowiązki polegające na sporządzaniu pozwów, odpowiedzi na pozwy, apelacje i skargi kasacyjne.

Radca prawny prowadzi jednak sprawy samodzielnie i legitymować się musi nieposzlakowaną opinią w środowisku. Przy braku odwagi cywilnej i odpowiedzialności za własne czyny samodzielne wykonywanie tych zadań może grozić niepowetowanymi szkodami, zarówno dla osób korzystających z jego usług, jak i dla całego wymiaru sprawiedliwości.

W ocenie Ministra Sprawiedliwości, ujawnione zachowania skarżącego w konsekwencji dyskwalifikują go w sferze etyczno - moralnej. Brak po stronie kandydata cech takich jak odpowiedzialność, wiarygodność i nieskazitelny charakter podważa jego przydatność do wykonywania zawodu radcy prawnego, jako zawodu zaufania publicznego.

Z tych względów na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. Minister Sprawiedliwości uznał za zasadne utrzymać w mocy uchwałę Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w W. z dnia [...] lutego 2013 r, Nr [...], utrzymującą w mocy uchwałę Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w P. z dnia [...] października 2012 r., Nr [...], o odmowie wpisu na listę radców prawnych.

Skargę na powyższą decyzję Ministra Sprawiedliwości wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zainteresowany, zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów:

1. prawa procesowego, tj. art. 7 K.p.a. polegające na zaniechaniu podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu dokładnego wyjaśnienia niniejszej sprawy, przez co organ administracji publicznej nie ustalił właściwie stanu faktycznego sprawy, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia fundamentalnej zasady prawdy obiektywnej wyrażonej w art. 7 K.p.a.,

2. prawa procesowego, tj. art. 8 K.p.a., a polegające na braku odniesienia się do zarzutów stawianych w odwołaniu, a wskutek czego do nie rozpoznania istoty sprawy - poprzez jedynie blankietowe odniesienie się do zarzutów stawianych przez odwołującego, czym naruszył zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji,

3. prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a sprowadzające się do przyjęcia iż skarżący nie posiada cech wynikających z cytowanego przepisu poprzez dowolną ocenę jego przesłanek zawartych w cytowanym art. Przyjmując iż skarżący nie posiada przymiotów niezbędnych do wykonywania zawodu radcy prawnego i to opierając się tylko i wyłącznie na okoliczności iż przeciwko skarżącemu prowadzone było postępowanie dyscyplinarne - nie biorąc pod rozwagę całokształtu w tym m.in. ponad 30 letnie doświadczenia zawodowego postawy moralnej i zasad jakimi kieruje się skarżący opierając się jedynie na okoliczności opisanej powyżej i przeprowadzonej rozmowy, sposobu wypełnienia formularza oraz nie odniósł się iż do upływu czasu jaki mijał od zaistniałego zdarzenia który to czas pozwolił skarżącemu na weryfikacje i ocenę swego postępowania.

W związku z powyższymi zarzutami skarżący - na podstawie art. 145 ust.1 lit. a) i c) prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją uchwał.

Skarżący podtrzymał w całości swoje zarzuty zawarte w odwołaniach do zaskarżonych uchwał.

Podkreślił, że ocena wyrażona w art. 24 ust .1 pkt.5 ustawy z dnia 6 lipca o radcach prawnych jest oceną administracyjną danego organu i jednakże jako taka nie może być dowolna i nie uwzględniać wszystkich okoliczności sprawy, a opierać się musi na całokształcie materiału a nie jego wybranych treściach.

Minister Sprawiedliwości w swojej ocenie nie wziął pod uwagę tego, iż od popełniania czynu dyscyplinarnego upłynęło 14 lat .Organ odwoławczy nie wziął pod uwagę żadnych okoliczności po jego popełnieniu, nie uwzględnił późniejszej postawy i zachowania skarżącego podnosząc dowolnie iż skarżący starał się zataić, iż przeciwko niemu toczyło się postępowanie dyscyplinarne.

Składając wiosek o wpis na listę radców prawnych skarżący miał świadomość, iż ta okoliczność jest znana Radzie Radców Prawnych albowiem członkowie Rady musieli doskonale wiedzieć o tym postępowaniu dyscyplinarnym, gdyż funkcjonując w tym samym środowisku prawniczym w mieście średniej wielkości swego czasu nie było to dla żadnego prawnika z P. i okolic tajemnicą.

Tak wiec ocena, iż skarżący próbował zataić swe postępowanie dyscyplinarne jest dowolna.

Także stwierdzenia, iż po stronie skarżącego brak takich cech jak odpowiedzialność, wiarygodność i nieskazitelny charakter jest oceną dowolną, ustaloną na wyrost i opartą na jednym zdarzeniu .

Nie próbowano też ustalić w żaden sposób, czy to poprzez zażądanie opinii czy złożenie wyjaśnień przez skarżącego co robił on przez ostatnie lata w sferze zawodowej czy osobistej.

W odpowiedzi na skargę wniesioną przez p. K. T. od decyzji Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] lipca 2013 r., 2012, organ wniósł o oddalenie skargi, gdyż nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Minister Sprawiedliwości podtrzymał stanowisko wyrażone w decyzji z dnia [...] lipca 2013 r.

Nie można zgodzić się z poglądem skarżącego, że wydanie decyzji nastąpiło z naruszeniem wskazanych w skardze przepisów.

Przesłanki rozstrzygnięcia zostały należycie wyjaśnione w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] lipca 2013 r., zaś stosownie do treści art. 107 § 3 K.p.a., decyzja zawiera wskazanie faktów uznanych za udowodnione, jak również przytoczenie przepisów prawa wraz z ich wyjaśnieniem, stanowiących podstawę jej wydania. Minister Sprawiedliwości utrzymując w mocy zaskarżoną uchwałę Prezydium KRRP z dnia [...] lutego 2013 r. oraz poprzedzającą ją uchwałę Rady OIRP w P. z dnia [...] października 2012 r. o odmowie wpisu p. K. T. na listę radców prawnych, działał zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi.

Przesłanka określona w art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych ma charakter uznaniowy. Stwierdzenie posiadania przez kandydata rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego wymagało zatem rozpoznania sprawy w oparciu o swobodną ocenę wszystkich ujawnionych okoliczności. Poczynione ustalenia faktyczne były wynikiem dokonania oceny całości materiału dowodowego.

Skarżący podnosi w skardze, iż ocena jego charakteru została "dowolnie ustalona" i "na wyrost oparta na jednym zdarzeniu". Wskazać należy, iż wprawdzie przeciwko wymienionemu toczyło się rzeczywiście tylko jedno postępowanie dyscyplinarne, niemniej jednak waga popełnionego przez niego przewinienia była na tyle duża, że Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w W. orzeczeniem z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...], wymierzył mu karę dyscyplinarną złożenia z urzędu sędziego, a więc karę najsurowszą.

Minister Sprawiedliwości odniósł się również do praktyki zawodowej skarżącego w okresie po ukaraniu, stwierdzając, iż samodzielne wykonywanie zawodu radcy prawnego przez skarżącego może grozić niepowetowanymi szkodami, zarówno dla osób korzystających z jego usług, jak i dla całego wymiaru sprawiedliwości.

Nie ma racji skarżący twierdząc, że decyzja narusza zasady wyrażone w art. 7 K.p.a. W myśl wskazanego artykułu organy administracji uprawnione są do własnej oceny interesu społecznego i słuszności interesu obywatela, a każdorazowo o treści podejmowanego rozstrzygnięcia decydują okoliczności konkretnego przypadku. Zauważyć należy, że zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego interes obywatela winien być "słuszny" w rozumieniu obiektywnym, a nie może być wyprowadzany z własnego tylko przekonania opartego na poczuciu krzywdy i nierówności (por. wyrok NSA z dnia 20 maja 1998 r., sygn. akt I SA/Ka 1744/96).

Wbrew twierdzeniom skarżącego nie doszło również do naruszenia zasady, o jakiej mowa w art. 8 K.p.a. O takim naruszeniu można by mówić jedynie wtedy, gdy ten sam organ, przy zaistnieniu takiego samego stanu faktycznego dokonałby różnej interpretacji przepisu (wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 listopada 2005 r,, sygn. akt VI SA/Wa 1638/05, wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 stycznia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 1796/05, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. Podczas rozpatrywania przedmiotowej sprawy organ administracji publicznej był zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy oraz na jego podstawie ocenić, czy dana okoliczność została udowodniona, co nastąpiło w niniejszej sprawie.

Podkreślenia wymaga fakt, iż skarżący nie powołuje się na żadne nowe okoliczności, które przemawiałyby za zmianą decyzji. Treść skargi sprowadza się w istocie do polemiki ze stanowiskiem Ministra Sprawiedliwości, które zostało wyczerpująco uzasadnione w zaskarżonej decyzji.

Z uwagi zatem na wydanie zaskarżonej decyzji zgodnie z prawem, bez cech dowolności i bez przekroczenia granic uznania administracyjnego, organ wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów odnoszących się do słuszności rozstrzygnięcia.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.– Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.; zwaną dalej p.p.s.a.).

Rozpoznając skargę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Przedmiotem rozpoznania przez Sąd była skarga na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] lipca 2013 r., którą po rozpatrzeniu odwołania p. K. T. od uchwały Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w W. z dnia [...] lutego 2013 r., utrzymującej w mocy uchwałę Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w P. z dnia [...] października 2012 r. o odmowie wpisu na listę radców prawnych, utrzymano w mocy uchwałę Prezydium KRRP w W. z dnia [...] lutego 2013 r.

Zaskarżonej decyzji Ministra Sprawiedliwości skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności art. 7 i 8 K.p.a., a także prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.

Przywołany wyżej przez skarżącego przepis art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych stwierdza, że na listę radców prawnych może być wpisany ten, kto m.in. jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego. W piśmiennictwie oraz orzecznictwie sądów administracyjnych zajmujących się tą kwestią mówi się o tzw. przesłance rękojmiowej.

W rozpatrywanej sprawie skarżącemu odmówiono wpisu na listę radców prawnych gdyż uznano, że między innymi (bo nie wyłącznie) nie dawał on rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego. Podstawowym powodem takiego uznania był fakt ukarania skarżącego najsurowszą karą dyscyplinarną, związaną z pełnionym poprzednio (jak podkreśla to sam skarżący – przed czternastu laty) urzędem sędziego.

Nie ulega wątpliwości, że postępowanie o dokonanie wpisu na listę radców prawnych, uregulowane przede wszystkim w rozdziale 3 ustawy o radcach prawnych (postępowanie wpisowe) oraz postępowanie dyscyplinarne prowadzone wobec sędziów sądów rejonowych na podstawie rozdziału 3 (Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów) ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2013, Nr 427) stanowią dwa odrębne, różne postępowania.

Między tymi postępowaniami istnieje jednak pewna zależność. Mianowicie, w orzecznictwie sądów administracyjnych stwierdza się, że w postępowaniu o wpis organ ocenia m.in. postawę moralną wnioskodawcy i jego dotychczasowe zachowanie. Fakt ukarania wnioskodawcy w postępowaniu dyscyplinarnym ma natomiast w postępowaniu wpisowym znaczenie dla oceny dawania rękojmi należytego wykonywania zwodu radcy prawnego, związanej z nieskazitelnością charakteru.

Dla rozpatrywanej tutaj sprawy istotne znaczenie mają m.in. tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2009 r., sygn. akt II GSK 660/08, LEX nr 484129, w którym jednoznacznie stwierdzono, że:

"1. Nie można rodzajowo utożsamiać kryteriów dostępu do wykonywania zawodu zaufania publicznego z przesłankami, które muszą wystąpić przy orzekaniu o pozbawieniu prawa już wykonywanego zawodu.

2. Nie można łączyć braku przesłanki z art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy z 1982 r. o radcach prawnych tylko z wcześniejszym złożeniem sędziego z urzędu, jeżeli osoba ubiegająca się o wpis na listę radców prawnych poprzednio sprawowała urząd sędziego."

W toku niniejszego postępowania administracyjnego ustalono jednoznacznie, mimo braku współpracy ze strony skarżącego, iż przeciwko skarżącemu toczyło się postępowanie dyscyplinarne.

Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w W. orzeczeniem z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...], wydanym w związku z odwołaniem Krajowej Rady Sądownictwa i Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego w[...] W. z dnia [...] czerwca 2008 r., sygn. [...], uznał skarżącego winnym popełnienia przewinienia dyscyplinarnego z art. 80 § 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (...), polegającego na tym, że w okresie od dnia [...] września 1999 r. do dnia [...] października 1999 r. w P., będąc sędzią sądu okręgowego pełniącym obowiązki Przewodniczącego Wydziału [...] Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w P., przekroczył swoje uprawnienia w ten sposób, że usunął z akt i dokumentów księgi wieczystej nr [...] postanowienie z dnia [...] lipca 1999 r. o odmowie wpisu, trzy zwrotne poświadczenia odbioru oraz zarządzenie o uprawomocnieniu się tego postanowienia, którymi to dokumentami nie miał prawa wyłącznie rozporządzać, czym działał na szkodę interesu publicznego. Sąd Najwyższy wymierzył skarżącemu karę dyscyplinarną złożenia z urzędu sędziego, a więc karę najsurowszą.

Sąd Dyscyplinarny pierwszej instancji osądzał czyn obwinionego sędziego stanowiący szczególny rodzaj uchybienia godności urzędu, który przybrał postać kwalifikowaną przewinienia dyscyplinarnego, jaką wyznaczają znamiona umyślnego przestępstwa. Obwiniony został również oskarżony o występki z art. 231 § 1 i art. 276 k.k., co do których Sąd Okręgowy w Z. w wyroku z dnia [...] grudnia 2007 r., [...], na podstawie art. 66 § 1 i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie karne na okres dwu lat próby.

Sąd Najwyższy, wytykając Sądowi Apelacyjnemu zbyt pobłażliwe potraktowanie obwinionego, jednocześnie zważył, że w orzecznictwie sądów dyscyplinarnych, w tym Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego, utrwalony i niekwestionowany jest pogląd, że popełnienie przez sędziego przewinienia dyscyplinarnego, którego opis wypełnia ustawowe znamiona czynu zabronionego, stypizowanego jako przestępstwo umyślne, stanowi wyraz tak rażącego lekceważenia porządku prawnego, że z reguły powoduje utratę kwalifikacji do sprawowania urzędu sędziego, niezależnie od oceny jego wcześniejszej służby. Za takie przewinienie dyscyplinarne odpowiednią karą jest więc złożenie sędziego z urzędu (...).

Sąd Najwyższy zgodzi się też z Sądem Dyscyplinarnym pierwszej instancji, który uznał, że obwiniony, przez usunięcie z akt sądowych dokumentów urzędowych i zastąpienie ich orzeczeniem, którego wydanie było w stanie sprawy niedopuszczalne, dopuścił się występków przeciwko działalności instytucji państwowych i przeciwko wiarygodności dokumentów, czym w najwyższym stopniu sprzeniewierzył się samej istocie służby sędziowskiej. Wina umyślna w popełnieniu tego występku została stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu karnego, więc jest oczywiste, że obwiniony w sposób przemyślany działał na szkodę wymiaru sprawiedliwości, a zachowaniem swoim okazał rażące lekceważenie porządku prawnego, co w przypadku sędziego - osoby, która ma stać na straży przestrzegania prawa – jest zachowaniem szczególnie karygodnym i nie znajdującym jakiegokolwiek usprawiedliwienia. W związku z tym Sąd trafnie stwierdził, że szkoda dla wizerunku sędziego i całego wymiaru sprawiedliwości jest oczywista. Trafnie też wskazał, że postawa sędziego K. T. jest demoralizująca i ma negatywny wpływ na młodych sędziów, którzy wzorują się na starszych kolegach i wprowadzają do swojej praktyki zaczerpnięte od nich wzorce.

Dalej, w ocenie Sądu Najwyższego, przewinienie dyscyplinarne stanowiące zarazem czyn wyczerpujący znamiona przestępstwa umyślnego nie tylko dyskwalifikuje sędziego, od którego wymaga się nieskazitelnego charakteru, lecz także podważa zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości. Sędzia, który popełnił przestępstwo umyślne, traci cechę "nieskazitelności" charakteru zarówno wtedy, gdy został skazany za nie prawomocnym wyrokiem, jak i wtedy, gdy jego wina umyślna została ustalona orzeczeniem o warunkowym umorzeniu postępowania. W odczuciu społecznym oraz w świetle standardów państwa praworządnego taki sędzia nie powinien wymierzać sprawiedliwości. Wprawdzie również w razie nawet popełnienia przewinienia dyscyplinarnego o największym ciężarze gatunkowym nie jest wyłączone uwzględnienie okoliczności łagodzących, uzasadniających odstąpienie od wymierzenia najsurowszej kary, muszą to jednak być okoliczności szczególnie wyjątkowe, dotyczące nie tylko samego przewinienia, lecz także pozytywnych uzasadnionych rokowań co do odzyskania przez sędziego pełnego zaufania społecznego.

Na tle przytoczonych wyżej – może zbyt obszernie, ale z określonym celem – motywów uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego-Sądu Dyscyplinarnego (z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...]) w sprawie p. K. T. istotne jest stwierdzenie tegoż Sądu, że nawet w razie popełnienia przewinienia dyscyplinarnego o największym ciężarze gatunkowym nie jest wyłączone uwzględnienie okoliczności łagodzących, uzasadniających odstąpienie od wymierzenia najsurowszej kary. Muszą to być jednak okoliczności szczególnie wyjątkowe, dotyczące nie tylko samego przewinienia, lecz także pozytywnych uzasadnionych rokowań co do odzyskania przez sędziego pełnego zaufania społecznego. W rozpatrywanej sprawie Sąd Najwyższy takich okoliczności nie dostrzegł. Sam jednak fakt zwrócenia przez SN na tę kwestię uwagi zdaje się świadczyć o tym, że samo przeprowadzenie w stosunku do osoby, która była sędzią postępowania dyscyplinarnego, nie może prowadzić do stwierdzenia, że osoba taka nie spełnia automatycznie wymagań zawartych w art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych. Obowiązkiem organów orzekających w tego rodzaju sprawach jest zatem zbadanie wszystkich okoliczności związanych z przesłanką rękojmiową.

W rozpatrywanej sprawie p. K. T. Sąd Najwyższy-Sąd Dyscyplinarny jednoznacznie, w sposób nie budzący wątpliwości orzekł, że sędzia ten utracił cechę "nieskazitelności" charakteru i w odczuciu społecznym oraz w świetle standardów państwa praworządnego nie powinien wymierzać sprawiedliwości.

Przypomnieć tu trzeba, że w powołanym wyroku SN jest mowa o nieskazitelności charakteru w rozumieniu art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy-Prawo o ustroju sądów powszechnych, gdzie cecha ta jest traktowana jako przesłanka powołania na stanowisko sędziego sądu rejonowego, natomiast art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych mówi, że na listę radców prawnych może być wpisany ten, kto m.in. jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego. W przypadku obu zawodów jest to zatem swoista "przesłanka wpisowa"

W orzecznictwie sądów administracyjnych podnosi się, że pojęcie "nieskazitelnego charakteru" jest poddawane analizie w orzecznictwie i literaturze prawniczej nie tylko w odniesieniu do powołanego przepisu, ale również przepisów innych ustaw, w których zostało użyte identyczne sformułowanie. Dotyczą one warunków wpisania na listę adwokatów (art. 65 pkt 1 ustawy Prawo o adwokaturze), powołania na stanowisko sędziego sądu rejonowego (art. 61 § 1 pkt 2 ustawy – Prawo o ustroju...) lub notariusza (art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie; Dz. U., z 2002 r., Nr 42, poz. 369 ze zm.). (Por. też m.in. wyrok NSA z 5 kwietnia 2001 r., II SA 725/00, LEX nr 53476; wyrok NSA z 18 czerwca 2001 r., II SA 1610/00, LEX nr 53475; T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski, Komentarz do Prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, Warszawa 2002, s. 167-168). Niewątpliwie jest to pojęcie niedookreślone, mające charakter klauzuli generalnej. O tym, czy dana osoba cechuje się nieskazitelnym charakterem rozstrzygają każdorazowo organy właściwe w sprawie.

Natomiast dalsza część powołanego wyżej art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych: "i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego" ma odpowiedniki w Prawie o adwokaturze i w Prawie o notariacie, natomiast nie występuje w art. 61 § 1 pkt 2 Prawa o ustroju.... Uważa się w związku z tym, że "dawanie rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego" jest powiązane z "nieskazitelnym charakterem", ale nie jest z nim tożsame. Prognozowanie o prawidłowym wykonywaniu zawodu radcy prawnego, oparte na dotychczasowym zachowaniu kandydata, niewątpliwie wynika z oceny jego charakteru, ale się do niej nie ogranicza.

W ocenie WSA w Warszawie w składzie rozpatrującym niniejszą sprawę - po pierwsze – cechy "nieskazitelnego charakteru" i "rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu..." mają charakter koniunktatywny, co oznacza, że przy wpisie na listę radców prawnych powinny być spełnione łącznie. Po drugie – pojęcie "nieskazitelnego charakteru", które łączy się w przypadku wpisu na listę radców prawnych z "rękojmią prawidłowego wykonywania zawodu..." ma inną treść niż takie samo pojęcie w odniesieniu do powoływania na stanowisko sędziego, choćby z racji innego zakresu praw i obowiązków ustalonego dla tych dwóch prawniczych zawodów zaufania publicznego. Po trzecie wreszcie, właśnie z racji odrębności postępowania dyscyplinarnego (w przypadku sędziego) i postanowienia wpisowego (w przypadku radcy prawnego), odrębnym samorządem obydwu zawodów oraz odrębnym trybem zajmowania stanowiska, organy samorządu radcowskiego są zobowiązane do samodzielnego rozstrzygania, czy kandydat do wpisu na listę radców prawnych jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego. Inaczej mówiąc, wyrok zapadły w sprawie dyscyplinarnej (sędziego) nie ma automatycznie mocy prejudycjalną w postępowaniu administracyjnym, dotyczącym wpisu na listę radców prawnych.

Wracając do głównego nurtu rozważań, tj. do sprawy wniosku o wpis na listę radców prawnych sędziego, skazanego wyrokiem Sądu Najwyższego-Sądu Dyscyplinarnego na karę dyscyplinarną, trzeba przypomnieć, że postępowanie wpisowe reguluje głównie art. 311 ustawy o radcach prawnych. W myśl tego przepisu:

"1. Uchwała rady okręgowej izby radców prawnych w sprawie wpisu na listę radców prawnych powinna być podjęta w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.

2. Od uchwały, o której mowa w ust. 1, służy odwołanie do Prezydium Krajowej Rady Radców prawnych w terminie 14 dni od daty doręczenia uchwały.

2a. Od uchwały Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych odmawiającej wpisu na listę radców prawnych służy zainteresowanemu odwołanie do Ministra Sprawiedliwości, zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego.

2b. Od ostatecznej decyzji Ministra Sprawiedliwości zainteresowanemu oraz Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.

3. W wypadku niepodjęcia uchwały przez radę okręgowej izby radców prawnych w terminie 30 dni od złożenia wniosku o wpis, lub niepodjęcia uchwały przez Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w terminie 30 dni od doręczenia odwołania, zainteresowanemu służy skarga do sądu administracyjnego."

Kryteria oceny wniosku o wpis określa przede wszystkim art. 24 powołanej ustawy.

Każdy z wymienionych organów, tj. rada właściwej okręgowej izby radców prawnych, Prezydium Krajowej Rady Radców oraz Minister Sprawiedliwości jest uprawniony (i zobowiązany) do samodzielnej oceny spełniania przez kandydata kryteriów (przesłanek) wpisu, przy czym rozstrzygający głos ma w tej kwestii Minister Sprawiedliwości. Decyzja Ministra Sprawiedliwości podlega jednak kontroli sądu administracyjnego – skarga w tej sprawie służy zarówno zainteresowanemu oraz Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych.

W rozpatrywanej sprawie organy samorządu zawodowego oraz Minister podkreśliły przede wszystkim negatywne, charakteryzujące się brakiem odwagi cywilnej zachowanie skarżącego przy składaniu wniosku o wpis oraz w toku tego postępowania. Rada OIRP w P. podkreśliła, iż, wbrew twierdzeniom skarżącego, wzywała go uchwałą z dnia [...] września 2011 r., Nr [...], do przedłożenia kopii orzeczenia z dnia [...] października 2008 r., sygn. akt [...], wraz z uzasadnieniem. Uchwałą ta została przesłana pocztą i osobiście odebrana przez skarżącego, czego dowodzi kserokopia książki nadawczej oraz odpowiedź na reklamację OIRP w P. wraz z potwierdzeniem odbioru. Szło więc o braki formalne wniosku. W tej sytuacji Rada uznała, że nie przedstawił on dobrowolnie Radzie uzasadnień orzeczeń dyscyplinarnych.

Jednocześnie Rada nawiązała do ustaleń wyroku sądu karnego wskazując, że wina umyślna skarżącego została stwierdzona prawomocnym wyrokiem tegoż sądu. Wnioskodawca dopuścił się występków przeciwko działalności instytucji państwowych i przeciwko wiarygodności dokumentów, czym w najwyższym stopniu sprzeniewierzył się samej istocie służby sędziowskiej.

W konsekwencji, w ocenie OIRP w P. podstawą odmowy wpisu skarżącego na listę radców prawnych nie była sama karalność wnioskodawcy, ale także jego dotychczasowe zachowanie, także wobec organów samorządu radcowskiego.

Z kolei w ocenie KRRP organ I instancji ponownie rozpatrując sprawę wydał rozstrzygnięcie zgodne z prawem materialnym oraz przepisami postępowania. Jednocześnie słusznie ocenił, iż fakt złożenia sędziego z urzędu, dodatkowo za czyn stanowiący wyraz rażącego lekceważenia porządku prawnego, wyklucza w konkretnym rozpatrywanym przypadku spełnianie przesłanki, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych. Skarżący w sposób przemyślany działał na szkodę wymiaru sprawiedliwości, co wobec pełnionej przez niego funkcji ocenić można jako zachowanie szczególnie karygodne. Nie bez wpływu na ocenę jego postawy pozostaje również fakt, iż dopiero pod presją wyroku karnego przyznał się do winy, początkowo wszystkiemu zaprzeczając.

Również w ocenie Ministra Sprawiedliwości, skarżący nie spełnia przesłanki, o jakiej mowa w art. 24 ust. 1 pkt 5 ustawy o radcach prawnych, tj. posiadania nieskazitelnego charakteru i dawania swym dotychczasowym zachowaniem rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego. Delikt dyscyplinarny, którego popełnienie zostało skarżącemu prawomocnie przypisane, podważa zaufanie do osoby kandydata. Brak jest gwarancji, iż przy wykonywaniu zawodu zaufania publicznego będzie on przestrzegał zasad wykonywania zawodu wynikających z przepisów ogólnie obowiązujących, jak i norm etycznych.

Minister Sprawiedliwości podzielił negatywną ocenę organów samorządu radców prawnych, co do takiej postawy kandydata, przejawiającej się m.in. tym, iż w treści oświadczenia z dnia [...] marca 2011 r. odniósł się on do ewentualnej karalności jedynie w czasie teraźniejszym, stwierdzając, iż "nie toczą się przeciwko niemu postępowania karne oraz postępowania dyscyplinarne", pomijając część oświadczenia, która powinna odnosić się do postępowań toczących się w przeszłości.

Również bliższa analiza sposobu wypełnienia przez kandydata kwestionariusza osobowego wskazuje, że nie zamierzał on ujawnić przed organem wpisowym uprzedniej karalności dyscyplinarnej.

Powyższe pozwala, w ocenie Ministra Sprawiedliwości wnioskować, iż postępowanie skarżącego po złożeniu go z urzędu sędziego nie uległo zasadniczej zmianie. W ocenie Ministra Sprawiedliwości, ujawnione zachowania skarżącego w konsekwencji dyskwalifikują go w sferze etyczno - moralnej. Brak po stronie kandydata cech takich jak odpowiedzialność, wiarygodność i nieskazitelny charakter podważa jego przydatność do wykonywania zawodu radcy prawnego, jako zawodu zaufania publicznego.

Reasumując, sprzeciw Ministra Sprawiedliwości od wpisu na listę radców osoby, która tak niedawno weszła w stosunkowo poważny - z uwagi za pełniony wówczas urząd - konflikt z prawem, Sąd uznał za uzasadniony.

W postępowaniu wpisowym ocenia się postawę moralną kandydata na radcę prawnego i jego dotychczasowe postępowanie. Fakt ukarania skarżącego w postępowaniu dyscyplinarnym ma w postępowaniu wpisowym głównie znaczenie dla oceny dawania rękojmi należytego wykonywania zawodu radcy prawnego. Ukaranie to przecież skutek określonego zachowania, postępowania podlegającego ocenie w aspekcie przesłanki "rękojmiowej". Organ wpisowy, jak również Minister Sprawiedliwości, władny był ocenić samodzielnie ową przesłankę. Tak stało się i w przedmiotowej sprawie. Sąd nie dostrzegł w ocenie organu zawartej w zaskarżonej decyzji ani cech dowolności, ani subiektywizmu. Ocena ta została poparta zebranym materiałem dowodowym i znajduje uzasadnienie w przepisach prawa oraz bogatym i ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, a obecnie również w orzecznictwie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżący nie podważył ustaleń dokonanych przez organ, a jedynie polemizuje z wnioskami wysnutymi z tych ustaleń.

Jednocześnie, ze względu na podniesioną argumentację tak ocena organów współuczestniczących w postępowaniu wpisowym nie oznacza, w ocenie Sądu, legitymizowania praktyki automatycznego traktowania samego faktu ukarania w postępowaniu dyscyplinarnym byłego sędziego jako wystarczającego powodu do odmowy dokonania wpisu na listę radców prawnych, gdyż – jak to wyżej wskazano – dotyczy to wyłącznie przypadku nałożenia na sędziego najwyższej kary dyscyplinarnej – złożenia sędziego z urzędu, wyraźnie z powodu utraty cechy "nieskazitelnego charakteru".

Nadto Sąd zdaje sobie sprawę, że kara złożenia sędziego z urzędu jest karą bardzo dotkliwą, gdyż powoduje niemożność powołania sędziego ponownie na stanowisko sędziowskie, jak i może być przeszkodą w wykonaniu innych zawodów prawniczych. Zmusza to skarżącego do poszukiwania zatrudnienia nie odpowiadającego jego kwalifikacjom zawodowym i w istocie jest powodem jego stygmatyzacji. Pełni jednak w sposób oczywisty funkcję prewencyjną i odpowiada wadze stwierdzonych naruszeń.

Sąd nie dopatrzył się również, by przy wydaniu zaskarżonej decyzji Ministra doszło do naruszenia art. 25 ust. 2c ustawy o radcach prawnych, który zresztą w niewielkim tylko stopniu odnosi się do rozpatrywanej sprawy.

Ponadto oceniając zaskarżoną decyzję Sąd nie stwierdził żadnych innych uchybień, których istnienie powinien uwzględnić z urzędu.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 127, z późn. zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.