III SA/Wr 89/14

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. po rozpatrzeniu odwołania D. K. (zwanej

w dalszej części uzasadnienia "skarżącą") od decyzji Starosty D.

z dnia [...] października 2013 r. o odmowie wydania prawa jazdy kat. B, działając na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2,3,4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2011 r. Nr 30, poz. 151 ze zm.) oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy

z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U

z 2013, poz. 267, w skrócie "k.p.a.") utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Kolegium podało, że wnioskiem z dnia [...] maja 2013 r. skarżąca wystąpiła do Starostwa Powiatowego w D. wydanie dokumentu potwierdzającego nabycie prawa do kierowania pojazdem mechanicznym kat. B, które nabyła w drodze egzaminu w 1989 r. Jednocześnie wskazała, że w tym czasie nosiła nazwisko R.

Pismem z dnia [...] czerwca Starosta D. udzielił odpowiedzi na ten wniosek wskazując w niej na treść § 5 ust. 11 Instrukcji w sprawie postępowania związanego z wydawaniem, zatrzymywaniem, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi, rowerami, motorowerami i pojazdami zaprzęgowymi oraz wzorów stosowanych przy tym dokumentów (Dz. Urz. Min. Kom. Nr 16, poz.129, dalej także jako "Instrukcja"), z którego wynika, że osobie, która w ciągu roku od daty złożenia egzaminu nie odebrała uprawnienia do kierowania pojazdami zwraca się podanie wraz z załącznikami, uznając za unieważnione uzyskane wyniki egzaminu. Organ zwrócił uwagę, że w związku z nieodebraniem prawa jazdy, unieważniono dokument prawa jazdy kat. B nr [...], nr druku [...] wystawionego na poprzednie nazwisko skarżącej, protokołem nr [...]

z dnia [...] kwietnia 1995 r. W związku z tym Starosta poinformował stronę, że

w urzędzie brak jest jej akt ewidencyjnych kierowcy.

Następnie, w dniu [...] września 2013 r. pełnomocnik skarżącej wystąpił

z wnioskiem o wydanie prawa jazdy, powołując się na art.10 ust.1 i art. 11 ust.1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami w zw. z art. 150 ust.1 ustawy z dnia 20 czerwca1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U z 2012 r., poz. 1137).

W uzasadnieniu powołał treść przepisu art. 150 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym prawa jazdy i inne dokumenty uprawniające do kierowania pojazdami lub potwierdzające dodatkowe kwalifikacje i wymagania w stosunku do kierujących pojazdami, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują ważność do czasu ich wymiany dokonywanej na koszt osoby uprawnionej w zakresie, na jaki zostały wydane. Oznacza to, że prawo jazdy kat. B nr [...] wydane na rzecz skarżącej zachowało ważność.

Nadto wskazał, że wpis z dnia [...] kwietnia1995 r. o unieważnieniu prawa jazdy nie wywołał skutku prawnego w sferze uprawnień strony, gdyż nie zawierał elementów decyzji administracyjnej, jak też nie mógł stanowić podstawy do cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami, w rozumieniu obowiązującego w dacie tego wpisu art. 91 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.

z 1992 r. Nr 11, poz. 41). W ocenie pełnomocnika brak było także w obowiązującym ówcześnie stanie prawnym i faktycznym przesłanek do pozbawienia skarżącej uzyskanych uprawnień do kierowania pojazdami. W konkluzji pełnomocnik wskazał, że unieważnienie prawa jazdy narusza wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawa zasadę ochrony praw nabytych. Ponieważ skarżąca posiadała minimalny wiek do uzyskania prawa jazdy, uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, odbyła szkolenie wymagane do uzyskania uprawnienia kat. B i zdała egzamin państwowy w tym zakresie, a więc spełniła przesłanki z art. 69 ust.1 i 2 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym, które są zbieżne z przesłankami z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Po otrzymaniu tego wniosku Starosta decyzją z dnia [...] października 2013 r. (nr [...]) odmówił wydania prawa jazdy kategorii B. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ powtórzył argumentację zawartą w piśmie z dnia [...] czerwca 2013 r. wskazując, że w przypadku skarżącej pozytywne wyniki egzaminu państwowego zostały unieważnione, wobec tego prawo jazdy nie może zostać wydane.

W odwołaniu pełnomocnik skarżącej, kwestionując zasadność podjętego rozstrzygnięcia, wniósł o zmianę decyzji oraz wydanie prawa jazdy.

Rozstrzygnięciu organu I instancji zarzucił naruszenie prawa materialnego – przepisu art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu, że strona nie spełnia przesłanki nabycia uprawnienia do kierowania pojazdami w postaci zdania egzaminu państwowego wymaganego do uzyskania prawa jazdy kategorii "B" z uwagi na skuteczne unieważnienie stronie protokołem nr [...] z dnia [...] kwietnia 1995 r. uzyskanych wyników egzaminu na podstawie § 5 ust. 11 Instrukcji, pomimo że opisana adnotacja o unieważnieniu istotnego prawa jazdy dokonana w dniu [...] kwietnia 1995 r. nie wywołała skutków prawnych w sferze uprawnień strony do kierowania pojazdami, z uwagi na brak zarówno charakteru decyzji administracyjnej

w rozumieniu art. 107 k.p.a., jak i podstawy prawnej w ustawie z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym. Podniesiono także, że unieważnienie prawa jazdy, naruszając wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawa zasadę ochrony praw nabytych, było sprzeczne z obowiązującym wówczas art. 1 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipca 1952 r., a zatem nawet ewentualne uznanie, że decyzja miała oparcie w przepisach ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo

o ruchu drogowym i aktów wykonawczych do tej ustawy i tak skutkowałoby ustaleniem nieważności tegoż "wpisu".

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. po rozpatrzeniu odwołania wskazało, że protokołem nr [...] z dnia [...] kwietnia 1995 r. unieważniony został dokument prawa jazdy na poprzednie nazwisko skarżącej nr [...] i nr druku [...]. Organ powołał treść przepisu art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym uprawnienie do kierowania pojazdami wydaje, naczelnik gminy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się. Zgodnie natomiast z § 6 ust. 1 i 2 Instrukcji w sprawie postępowania związanego z wydawaniem, zatrzymywaniem, cofaniem

i przywracaniem uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi, rowerami, motorowerami i pojazdami zaprzęgowymi oraz wzorów stosowanych przy tym dokumentów wydanie uprawnienia do kierowania pojazdami następuje w drodze decyzji powziętej przez właściwego naczelnika gminy po rozpatrzeniu złożonego wniosku przez zainteresowaną osobę podania wraz z wymaganymi załącznikami

i stwierdzenia uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu kwalifikacyjnego oraz pobraniu opłaty skarbowej. Następnie po odnotowaniu faktu powzięcia decyzji

o wydaniu prawa jazdy na druku podania należy wystawić prawo jazdy, odnotować na druku podania, w miejscu do tego przeznaczonym kategorię i numer prawa jazdy oraz serię i numer druku prawa jazdy, wypełnić kartę ewidencyjną kierowcy na druku wg wzoru stanowiącego załącznik nr 6 do Instrukcji założyć kartę ewidencyjną kierowcy.

Organ wywiódł, że z przytoczonych regulacji prawnych wynika obowiązek powzięcia decyzji w sprawie wydania uprawnienia do kierowania pojazdami na druku podania, a w dalszej kolejności wystawienia prawa jazdy.

Następnie, odwołując się do treści art. 110 k.p.a., stwierdził, że

w przedmiotowej sprawie poza sporem jest fakt niedoręczenia stronie decyzji przyznającej uprawnienie kat. B, jak też tym samym nieodebranie prawa jazdy stwierdzającego posiadanie uprawnienia kat. B. Zdaniem organu oznacza to, że decyzja przyznająca to uprawnienie nie weszła do obrotu prawnego i nie wywołała skutku prawnego w postaci możliwości wydania dokumentu prawa jazdy. Samo bowiem wydanie decyzji przez organ administracji publicznej, która nie została doręczona stronie powoduje, że mamy do czynienia z nieaktem (czynność prawna nieistniejąca). W tym zakresie Kolegium przywołało pogląd doktryny, zgodnie z którym decyzje nieistniejące to takie, które zostały wydane w nieistniejącym postępowaniu oraz takie, które co prawda wydane zostały w postępowaniu istniejącym, ale nie zawierają konstytutywnych cech decyzji, a także takie, które nie zostały doręczone stronie (B. Adamiak [w:] B.Adamiak, J.Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne.wyd.6,Warszawa 2008,s.305).

Dalej organ argumentował, że skoro decyzja o wydaniu uprawnienia kat. B nie została doręczona stronie i nastąpiły skutki określone w § 5 ust. 11 Instrukcji, to brak jest podstaw do wydania prawa jazdy. Z przepisów Instrukcji wynikało bowiem, że nieodebranie uprawnienia w ciągu roku od dnia złożenia egzaminu z wynikiem pozytywnym powodowało unieważnienie dotychczasowych wyników egzaminu, zwrot podania o wydanie uprawnienia, a wystawiony dokument upoważniający

do kierowania pojazdami należało zniszczyć. W tym miejscu Kolegium odniosło się do zarzutów odwołania wskazując, że nie nastąpiło unieważnienie decyzji o nabyciu uprawnienia do kierowania pojazdami, bowiem decyzja, która nie weszła do obrotu prawnego nie podlega unieważnieniu.

Co do zarzutu naruszenia art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, organ wskazał, że zgodnie z Instrukcją wniosek o wydanie uprawnień został zwrócony, wynik egzaminu został uznany za unieważniony, zaś wytworzony dokument prawa jazdy został zniszczony, natomiast nowego wniosku wraz z wymaganymi załącznikami, o którym mowa w art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, skarżąca nie złożyła. Ponadto, w ocenie organu odwoławczego, czynności wymienione w § 5 ust. 11 Instrukcji nie były aktami administracyjnymi, czy też czynnościami wymagającymi podjęcia tych aktów, lecz były czynnościami materialno-technicznymi, wynikającymi z niedoręczenia decyzji oraz nieodebrania uprawnienia-prawa jazdy. W związku z tym brak jest także podstaw do uznania, że poprzez te czynności skarżąca została w sposób nieuprawniony pozbawiona praw nabytych, co naruszałoby przepisy Konstytucji RP.

Mając zatem na uwadze poczynione rozważania, organ doszedł do konkluzji, że brak doręczenia decyzji o nabyciu uprawnień do kierowania pojazdami jak też nieodebranie uprawnienia, w wówczas obowiązującym stanie prawnym skutkowało tym, że osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy nie nabywała w rezultacie tego uprawnienia.

Nie zgadzając się z decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego, pełnomocnik skarżącej wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosząc o uchylenie decyzji i zasądzenie kosztów postępowania.

Kwestionowanemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie prawa materialnego,

a to art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami poprzez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu, iż strona nie spełnia przesłanki nabycia uprawnienia do kierowania pojazdami w postaci zdania egzaminu państwowego wymaganego do uzyskania prawa jazdy kategorii "B" z uwagi na skuteczne unieważnienie stronie protokołem nr [...] z dnia [...] kwietnia 1995 r. uzyskanych wyników egzaminu na podstawie § 5 ust. 11 Instrukcji, pomimo że opisana adnotacja o unieważnieniu istotnego prawa jazdy dokonana w dniu [...] kwietnia 1995 r. nie wywołała skutków prawnych w sferze uprawnień strony do kierowania pojazdami, z uwagi na brak charakteru decyzji administracyjnej w rozumieniu art. 107 k.p.a. oraz sprzeczność z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych.

W uzasadnieniu skargi podniesiono w pierwszej kolejności, że choć poważne wątpliwości budzi teza Samorządowego Kolegium Odwoławczego o nieistnieniu podjętej na druku podania o prawo jazdy decyzji w sprawie istotnego uprawnienia skarżącej, okoliczność ta nie ma decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Zgodnie bowiem z treścią art. 110 k.p.a. związanie organu administracji wydaną decyzją, konstytuujące zarazem jej skutki prawne, następuje nie tylko od chwili jej doręczenia, ale i ogłoszenia, które z kolei zgodnie z art. 109 § 2 k.p.a. uprawnione jest w przypadkach wymienionych w art. 14 § 2 k.p.a., a więc gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie. Jak wskazuje się w judykaturze organ może zastosować tę formę tylko wówczas, gdy stanowiska organu i strony są zgodne, natomiast w razie rozbieżności stanowisk - organ jest obowiązany przeprowadzić postępowanie i wydać decyzję pisemną zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 29 września 1981 r., ONSA 1981/2/96).

Dalej wywodzono, że z treści normującej postępowanie związane

z wydawaniem prawa jazdy w relewantnym w przedmiotowej sprawie okresie § 6 ust. 1 i 2 Instrukcji wynika, że wobec odnotowywania faktu powzięcia decyzji o wydaniu prawa jazdy na druku podania, w sytuacji nabywania przez stronę uprawnienia do kierowania pojazdami nie następowało doręczenie stronie wyżej wymienionej decyzji, lecz wyłącznie jej ogłoszenie, w następstwie z kolei którego stronie wydawano wystawiony uprzednio dokument prawa jazdy. Podkreślono przy tym, że jakkolwiek przepis art. 14 § 2 k.p.a. przy ustnym ogłoszeniu decyzji nakazuje sporządzenie stosownego protokołu lub adnotacji podpisanej przez stronę, jednak obowiązek ten ciąży na organie, a nie na stronie i strona nie może być obciążana negatywnymi skutkami niewykonania tego obowiązku organu co do sporządzenia protokołu lub adnotacji, o ile doszło do ustnego ogłoszenia decyzji, a tym samym brak protokołu lub adnotacji z ustnego ogłoszenia decyzji nie przesądza o tym, że takiego ogłoszenia nie było.

Zdaniem pełnomocnika skarżącej, o tym, że stronie ogłoszono decyzję przekonuje okoliczność, że dokonano materialno-technicznej - uwarunkowanej uprzednim wejściem w życie decyzji o wydaniu prawa jazdy - czynności wystawienia dokumentu prawa jazdy kategorii "B" o nr [...]i nr druku [...].

Zasadnicze jednak znaczenie dla oceny trafności kwestionowanej decyzji pełnomocnik strony skarżącej przypisał nie temu, czy w 1989 roku skarżąca uzyskała istniejącą w obrocie prawnym decyzję o wydaniu prawa jazdy, ale okoliczności, czy spełniła i spełnia nadal przesłanki do uzyskania tej decyzji, której wydania przecież obecnie się domaga. Innymi słowy, w ocenie pełnomocnika skarżącej rozważenia wymaga trafność stanowiska organu odwoławczego w przedmiocie skuteczności unieważnienia skarżącej protokołem nr [...] z dnia [...] kwietnia 1995 r. uzyskanych przez nią pozytywnych wyników egzaminu na podstawie § 5 ust. 11 Instrukcji, gdyż o tym, że strona wyjściowo niejako spełniła przesłanki uzyskania w obowiązującym wówczas stanie prawnym uprawnienia do kierowania pojazdami kat. "B" przesądza niekwestionowany fakt wystawienia dokumentu prawa jazdy kategorii "B".

W dalszej części uzasadnienia skargi odniesiono się do skutków adnotacji

z dnia [...] kwietnia 1995 r. W tym zakresie powołując poglądy doktryny wskazano, że omawiany wpis spowodował unieważnienie uzyskanego rzez skarżącą pozytywnego wyniku egzaminu na prawo jazdy i w konsekwencji pozbawienie ze skutkiem ex tunc uprawnienia do kierowania pojazdami, które w świetle przepisów materialnoprawnych strona nabyła, choć nie znalazło to odzwierciedlenia w decyzji administracyjnej. W omawianej sytuacji prawnej można mówić po stronie skarżącej o tzw. prawie nieuchronnym lub ekspektatywie maksymalnie ukształtowanej, przez którą należy rozumieć według poglądów doktryny sytuację poprzedzającą wydanie decyzji administracyjnej mającej być źródłem prawa, ilekroć ziściły się wszystkie przesłanki opisane w hipotezie odnośnej normy pierwotnej czy też, inaczej rzecz ujmując, wszystkie przesłanki warunkujące wydanie decyzji pozytywnej, dającej początek prawu. Taka zaś ekspektatywa podlega ochronie zakazującej ingerencji

i unicestwienia zapoczątkowanego i będącego niejako w toku procesu kreowania prawa. Dlatego też istotny "wpis", którego skutkiem jest pozbawienie strony ekspektatywy uzyskania prawa jazdy, będąc czynnością materialno-techniczną i nie zawierając podstawowych elementów decyzji administracyjnej przewidzianych w art. 107 k.p.a., nie mógł w rzeczywistości wywołać skutków prawnych w sferze indywidualnych uprawnień strony, pozbawiając skarżącą ukształtowanej już ekspektatywy uzyskania prawa jazdy.

Ostatecznie wyrażono w skardze przekonanie, iż pozbawienie skarżącej omawianej ekspektatywy, naruszając wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawa zasadę ochrony praw nabytych, było sprzeczne z obowiązującym wówczas art. 1 Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 r., co powoduje nieskuteczność omawianego "wpisu", w konsekwencji którego zasadnym jest wniosek, że zgodnie

z rzeczywistym stanem prawnym strona spełnia przesłankę nabycia uprawnienia

do kierowania pojazdami w postaci zdania egzaminu państwowego wymaganego do uzyskania prawa jazdy kategorii "B".

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał dotychczasową argumentację wnosząc o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Stosownie do art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kryterium legalności przewidziane w art. 1 § 2 ustawy ustrojowej umożliwia sądowi administracyjnemu wyeliminowanie z obrotu prawnego zarówno decyzji administracyjnej uchybiającej prawu materialnemu, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a"), jak też rozstrzygnięcia dotkniętego wadą warunkującą wznowienie postępowania administracyjnego (lit. "b"), a także wydanego bez zachowania reguł postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. "c").

Skarga nie mogła zostać uwzględniona albowiem Sąd nie stwierdził naruszeń prawa procesowego lub materialnego.

W rozpoznawanej sprawie skarżąca – upatrując spełnienie przesłanek z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - domagała się wydania prawa jazdy kategorii B w związku z uzyskaniem w 1989 roku pozytywnego wyniku egzaminu państwowego na prawo jazdy. Jedną z przesłanek wskazanego przepisu jest (w pkt 4) zdanie egzaminu państwowego wymaganego do uzyskania prawa jazdy odpowiedniej kategorii. Skarżąca w tej materii powoływała się również na treść przepisu art. 150 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), zgodnie z którym prawa jazdy i inne dokumenty uprawniające do kierowania pojazdami lub potwierdzające dodatkowe kwalifikacje i wymagania w stosunku do kierujących pojazdami, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują ważność do czasu ich wymiany dokonywanej na koszt osoby uprawnionej w zakresie, na jaki zostały wydane.

Z lektury akt administracyjnych sprawy wynika jednak bezsprzecznie, jak trafnie przyjęły organy obu instancji, że strona skarżąca nie wykazała by legitymowała się kiedykolwiek dokumentem prawa jazdy wydanym na podstawie dotychczasowych (poprzednio obowiązujących) uregulowań prawnych.

Jeśli chodzi o potwierdzenie zdania z wynikiem pozytywnym egzaminu na prawo jazdy – oceniając uprawnienie stąd wynikające należy sięgnąć do unormowań prawnych, które obowiązywały przede wszystkim na gruncie ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1983 r., Nr 6, poz. 35 ze zm.). Na podstawie delegacji ustawowej z art. 79 ust. 4 pkt 1 powołanej ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym przewidującej, że Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych określi sposób postępowania w sprawach dotyczących uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi, rowerami i pojazdami zaprzęgowymi oraz określa wzory odpowiednich dokumentów - wydane zostało zarządzenie Nr 110 Ministra Komunikacji z dnia 28 grudnia 1983 r. wraz z załącznikiem w postaci "Instrukcji w sprawie postępowania związanego z wydawaniem, zatrzymywaniem, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi, rowerami, motorowerami i pojazdami zaprzęgowymi oraz wzorów stosowanych przy tym dokumentów" (Dz. Urz. Ministerstwa Komunikacji z 1983 r. nr 16, poz. 129). Między innymi przepis § 5 ust. 11 "Instrukcji" stanowił, że osobom, które w ciągu roku od daty wyznaczonego pierwszego egzaminu nie uzyskały w tym okresie pozytywnej oceny z całości egzaminu lub w ciągu jednego roku od daty złożenia egzaminu z wynikiem pozytywnym nie odebrały uprawnienia do kierowania pojazdami, zwraca się za potwierdzeniem, podanie o wydanie uprawnienia wraz z załącznikami, uznając za unieważnione uzyskane dotychczas wyniki egzaminu. W przepisie § 6 ust. 1 i 2 "Instrukcji" postanowiono, że wydanie uprawnienia do kierowania pojazdami następuje w drodze decyzji powziętej przez właściwego naczelnika gminy po rozpatrzeniu złożonego wniosku przez zainteresowaną osobę podania wraz z wymaganymi załącznikami i stwierdzenia uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu kwalifikacyjnego oraz pobraniu opłaty skarbowej. Dalej uregulowano, że po odnotowaniu faktu powzięcia decyzji o wydaniu prawa jazdy na druku podania należy wystawić prawo jazdy, odnotować na druku podania, w miejscu do tego przeznaczonym kategorię i numer prawa jazdy oraz serię i numer druku prawa jazdy, wypełnić kartę ewidencyjną kierowcy na druku wg wzoru stanowiącego załącznik nr 6 do Instrukcji założyć kartę ewidencyjną kierowcy.

W ocenie Sądu, zważywszy na fakt, że kompetencja Ministra do wprowadzenia uregulowań o charakterze wykonawczym do ustawy w cytowanym przepisie 79 ust. 4 pkt 1 została bardzo szeroko określona, należy przyjąć, że postanowienia § 5 ust. 11 oraz § 6 nie wykraczały poza granice delegacji ustawowej.

Przepis art. 79 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym utracił moc z dniem 30 czerwca 1999 r. wskutek wprowadzenia do porządku prawnego nowej regulacji prawnej, tj. ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), o czym mowa w art. 151 ust. 1 tej ustawy, przy czym zgodnie z ust. 2 tego artykułu - do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy od dnia wejścia jej w życie, zachowywały moc przepisy wydane na podstawie ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym, jeżeli nie były sprzeczne z nową ustawą. Powołane zarządzenie Nr 110 Ministra Komunikacji z dnia 28 grudnia 1983 r. zostało uchylone z dniem 1 lipca 1999 r. przez wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 100 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. -. Prawo o ruchu drogowym, rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (§ 22; Dz. U. z 1999 r. Nr 58, poz. 621 ze zm.).

Trzeba podkreślić, że w odróżnieniu od obecnie obowiązującej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z dnia 2 kwietnia 1997 r.( Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 ze zm.), nie przewidującej w katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego zarządzeń ministrów - art. 42 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej uchwalonej w dniu 22 lipca 1952 r. (Dz. U. z 1976, Nr 7, poz. 36 ze zm.) i obowiązującej do dnia 17 października 1997 r. upoważniał ministrów do wydawania na podstawie ustaw i w celu ich wykonania rozporządzeń oraz zarządzeń. Analogiczne uprawnienie zawierała w art. 56 ust. 3 Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1992 r., Nr 84, poz. 426).

W tej sytuacji należy uznać, że zarządzenie Nr 110 Ministra Komunikacji z dnia 28 grudnia 1983 r. było obowiązujące w dacie składania egzaminu przez stronę skarżącą oraz później – także w dniu dokonania wpisu w kwietniu 1995 roku przez organ w zakresie stwierdzenia, że wyniki tego egzaminu są nieważne albowiem od dnia złożenia egzaminu bezsprzecznie skarżąca w ogóle nie odebrała – z własnej woli - uprawnienia do kierowania pojazdami (dokumentu prawa jazdy). Skutek prawny unieważnienia wyników egzaminu wynikał wprost z cytowanego przepisu a przedmiotowy wpis organu do protokołu nr [...] z dnia [...] kwietnia 1995 r. był tylko jego potwierdzeniem, dokonywanym w formie czynności materialno - technicznej. Tym samym brak jest spełnienia wymogu z art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Z art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym wynikało nadto, że uprawnienia do kierowania pojazdami organ wydawał w drodze decyzji. Jak zasadnie argumentował organ II instancji - na podstawie art.110 kodeksu postępowania administracyjnego – decyzja taka nie została nigdy doręczona, co jest okolicznością przyznaną przez stronę skarżącą. Zatem nie weszła do obrotu prawnego a w konsekwencji nie ukształtowała sytuacji prawnej strony skarżącej. Decyzja administracyjna rozpoczyna swój byt prawny z chwilą ogłoszenia lub doręczenia jej stronie postępowania i z tym momentem wiąże organ, który ją wydał. Wbrew twierdzeniom skargi - strona skarżąca nie wykazała, że decyzja została stronie skarżącej ogłoszona zgodnie z art. 14 § 1 k.p.a., który to przepis wymaga sporządzenia przez organ, dla utrwalenia tej czynności procesowej - podpisanej przez stronę adnotacji lub pisemnego protokołu, który także winien być podpisany przez wszystkie osoby obecne, biorące udział w tej czynności urzędowej, co oznacza podpisanie protokołu przez osobę, której treść decyzji podlega zakomunikowaniu. Organ nie dysponuje takimi dowodami. Brak więc dowodów na okoliczność ogłoszenia decyzji w omawianym przedmiocie. Strona skarżąca w tej materii nawet nie wypowiedziała się we wniosku inicjującym postępowanie w niniejszej sprawie, tak więc trudno uznać twierdzenia o ogłoszeniu decyzji za choćby uprawdopodobnione. Sam fakt wystawienia dokumentu prawa jazdy, który nie został przez stronę skarżącą odebrany, nie uprawdopodabnia uprzedniego, wcześniejszego, ogłoszenia w trybie art. 14 § 1 k.p.a. decyzji administracyjnej o przyznaniu uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie kategorii B. Z brzmienia cytowanego wyżej § 6 ust. 1 i 2 "Instrukcji", w którym mowa o "odnotowaniu faktu powzięcia decyzji

o wydaniu prawa jazdy na druku podania" należałoby raczej wyprowadzić wniosek, że praktyką było ogłaszanie (lub doręczanie) decyzji z momentem odbioru przez stronę postępowania urzędowego dokumentu prawa jazdy.

W konsekwencji, w przedstawionym świetle nie jest słuszny zarzut sformułowany w skardze o pozbawieniu skarżącej ekspektatywy maksymalnie ukształtowanej oraz o naruszeniu zasady ochrony praw nabytych, skoro w tamtym stanie prawnym, na tle rozwiązań prawnych obowiązujących w dacie opisanych zdarzeń (w roku, w którym złożyła egzamin oraz w chwili dokonania wpisu przez organ w protokole nr [...] z dnia [...] kwietnia 1995 r.) uprawnienia prawa jazdy kat. B strona skarżąca nie nabyła, nie spełniła bowiem wymaganej przesłanki prawnej posiadania ważnego wyniku pozytywnego zdania egzaminu państwowego na prawo jazdy. W rezultacie nie jest spełniona przesłanka do wydania prawa jazdy określona w aktualnie obowiązującym przepisie art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Z tych względów skargę oddalono na mocy art. 151 p.p.s.a.