II SA/Kr 178/14

Uzasadnienie

Decyzją z 23 sierpnia 2013 r. znak [....] Starosta T. orzekł:

- w pkt 1 o ograniczeniu sposobu korzystania z części nieruchomości gruntowej położonej w Ł. gm. S. , oznaczonej jako działka ewidencyjna nr [....] o pow. 0,56 ha, stanowiącej własność Z.Z. , dla której Sąd Rejonowy w T. Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr [....] , na okres 360 dni od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2017 r. przez zezwolenie Operatowi Gazociągów Przesyłowych [....] S.A. W. , na założenie i przeprowadzenie przez wyżej opisaną nieruchomość podziemnego gazociągu wysokiego ciśnienia DN 700 o średnicy 711 mm wraz z infrastrukturą towarzyszącą o minimalnym przykryciu 1,2 metra pod powierzchnią terenu o długości 76,1 metrów. Wyznaczony pas budowlano - montażowy ma zajmować powierzchnię działki równą 1664,1 m2 zgodnie z załącznikiem graficznym (kopia projektu budowlanego opracowanego przez MGGP S.A), który stanowi integralną część decyzji. Wzdłuż gazociągu zostanie wyznaczona strefa kontrolowana o szerokości 12 metrów (po 6 metrów od osi gazociągu), na której nie wolno będzie wznosić budynków, urządzać trwałych składów, sadzić drzewa itp. Obszary rolne nadal będą pełnić swoją dotychczasową funkcję. Na terenach leśnych wylesieniu podlegać będzie pas szerokości 4 metry (po 2 metry od osi gazociągu). Powierzchnia tej strefy dla przedmiotowej nieruchomości wynosi 913 m2;

- w pkt 2 o zobowiązaniu Operatora Gazociągów Przesyłowych [....] S.A. w W. , do przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, niezwłocznie po założeniu i przeprowadzeniu odcinka sieci, a jeżeli byłoby to niemożliwe albo powodowało nadmierne trudności lub koszty, wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania właścicielowi nieruchomości. Odszkodowanie przysługuje za szkody powstałe wskutek realizacji inwestycji może być dochodzone w odrębnym postępowaniu administracyjnym;

- w pkt. 3 o zobowiązaniu Operatora Gazociągów Przesyłowych [....] S.A. w W. do inwentaryzacji szkód powstałych w wyniku działań prowadzonych na podstawie niniejszej decyzji administracyjnej na podstawie niniejszej decyzji administracyjnej w formie protokolarnego ich odpisu, dokonanego z udziałem rzeczoznawcy majątkowego i strony postępowania oraz przedłożenia Staroście T. protokołu w terminie l miesiąca od zakończenia prac na nieruchomości wraz z opinią rzeczoznawcy majątkowego określającą wartość poniesionych szkód i zmniejszenia się wartości nieruchomości;

- w pkt 4 o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności;

- w pkt 5 o tym, że ostateczna decyzja o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości stanowi podstawę dokonania wpisu w księdze wieczystej - na wniosek Starosty T.

Orzekając w powyższy sposób organ I instancji wskazał, że w jego ocenie zachodzą przesłanki do wydania decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości ponieważ planowana inwestycja jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla miejscowości Ł. gm. S. zatwierdzonego uchwałą Rady Gminy S. Nr XX/195/05 z 22 marca 2005 r. (Dz. Urz. Woj. [....] Nr 262, poz. 1841 zmieniona uchwałą Rady Gminy S. Nr III/19/10 z 30 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. (Dz. Urz. Woj. [....] Nr 46, poz. 379), uchwałą Rady Gminy S. Nr VII/69/l11 z 27 czerwca 2011 r. w sprawie częściowej zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. (Dz. Urz. Woj. ....z 2011 r. Nr 400, poz. 3639), uchwałą Rady Gminy S. Nr IX/94/11 z 16 września 2011 r. w sprawie częściowej zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. (Dz. Urz. Woj. [....] z 2011 r. Nr 496, poz. 4810), a rokowania przeprowadzone przez inwestora z właścicielem nieruchomości nie doprowadził) do wyrażenia przez właściciela zgody na przeprowadzenie planowanej inwestycji na ww. nieruchomości.

Odwołanie od ww. decyzji Starosty T. złożył Z.Z. , podnosząc między innymi, że w odniesieniu do ww. nieruchomości brak było podstaw do prowadzenia postępowania w oparciu o regulację art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gdyż odwołujący się wyraził zgodę na przeprowadzenie planowanej inwestycji przez należącą do niego nieruchomość, zaś jedynym aspektem, jaki był nieakceptowany, było zaproponowane przez inwestora odszkodowania za szkody powstałe wskutek realizacji inwestycji, kwestionując jednocześnie aprobatę organu I instancji dla stanowiska inwestora w zakresie wysokości zaproponowanego odszkodowania.

Decyzją z dnia 20 listopada 2013 r. znak: [....] Wojewoda [....] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Starosty T. z 23 sierpnia 2013 r. znak [....] .

W uzasadnieniu podano, powołując się na treść art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami, że ustawodawca uzależnił możliwość udzielenia przez starostę zezwolenia danemu podmiotowi realizującemu konkretne przedsięwzięcie, zgody na czasowe zajęcie niezbędnej do tego nieruchomości, od spełnienia dwóch ściśle określonych przesłanek: tego aby ewentualne zezwolenie zgodne było z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, oraz tego aby wystąpienie z wnioskiem o wydanie ww. decyzji, dany podmiot poprzedził przeprowadzeniem z właścicielem nieruchomości rokowań mających na celu udostępnienie przez tą osobę nieruchomości w sposób dobrowolny. Zdaniem organu odwoławczego, nie budzi wątpliwości fakt, że w przedmiotowej sprawie obie ww. przesłanki zostały spełnione.

Zgodnie ze znajdującym się w aktach sprawy wypisem i wyrysem z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. zatwierdzonego uchwałą Rady Gminy S. Nr XX/195/05 z 22 marca 2005 r., stanowiąca przedmiot niniejszego postępowania część działki nr [....] , położonej w miejscowości Ł. , znajduje się na obszarze oznaczonym symbolem "14.ZR" - tereny zieleni nieurządzonej z podstawowym przeznaczeniem pod zielone użytki rolne i zadrzewienia wzdłuż rzek, cieków i rowów melioracyjnych. Zgodnie z § 200 ust. 2 pkt 7 uchwały Rady Gminy S. Nr XX/195/05 z 22 marca 2005 r w granicach terenów "14.ZR" dopuszcza się realizację "sieci i urządzeń infrastruktury technicznej".

Z kolei zgodnie z treścią art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami "przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych".

W związku z powyższym stwierdzono, że planowana inwestycja jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego dla obszaru, na którym zlokalizowana jest część nieruchomości objętej niniejszym postępowaniem, zaś regulacja art. 6 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przesądza o tym, że: "budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń" jest celem publicznym.

Ponadto w ocenie organu odwoławczego brak jest również podstaw by kwestionować spełnienie przez wnioskodawcę warunku przeprowadzenia rokowań, o których mowa w art. 124 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie osiągnięcie zgody pomiędzy właścicielem nieruchomości i inwestorem upoważnia organ administracyjny do wydania zezwolenia wymienionego w art. 124 ust. 1 ww. ustawy. Przepis ten nie określa formy prowadzenia rokowań. W myśl orzecznictwa, spełnienie obowiązku ich przeprowadzenia jako przesłanki wszczęcia postępowania o uzyskanie zezwolenia na zajęcie nieruchomości, oznacza taką sytuację, w której inwestor określił i zaproponował właścicielowi określone warunki uzyskania zgody na wykonanie prac, o jakich mowa w art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Dokonując oceny prawidłowości przeprowadzonych w trybie art. 124 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami rokowań pomiędzy wnioskodawcą planującym inwestycję polegającą na realizacji na danej nieruchomości celu publicznego, a właścicielem tej nieruchomości, należy mieć niewątpliwie na uwadze stanowisko jakie prezentują w tej sprawie w wydawanych przez siebie orzeczeniach sądy administracyjne, np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 października 2009 r. sygn. akt IV SA/Po 381/09, opub. w LEX nr 574097; w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 1249/12.

Znajdująca się w aktach dokumentacja potwierdza, zdaniem organu odwoławczego, spełnienie ustawowego obowiązku przeprowadzenia rokowań z właścicielem nieruchomości. a zatem nie ma podstaw do ich kwestionowania, jako niezgodnych z przepisami prawa.

Jak wynika z akt sprawy, w tym z treści odwołania, właściciel nieruchomości nie zaakceptował i nadal nie zgadza się na warunki finansowe zaproponowane przez inwestora, wobec czego odpowiedni zarzut odwołania dotyczący braku podstaw do prowadzenia postępowania w niniejszej sprawie należało uznać za bezzasadny.

Równocześnie jako uzasadnione oceniono nadanie zaskarżonej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 § 1 K.p.a. bowiem w ocenie organu odwoławczego, organ I instancji trafnie ocenił, że wnioskodawca wykazał, iż nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji w sprawie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości jest niezbędne dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami oraz ze względu na ważny interes społeczny. W piśmie z 13 maja 2013 r. Operator Gazociągów Przesyłowych [....] S.A. wskazał bowiem, iż: "przedmiotowe przedsięwzięcie obejmie budowę 98 km gazociągu wysokiego ciśnienia DN 700 na terenie dwunastu gmin leżących w granicach ośmiu powiatów wojewódzka [....] i [....] (...) będzie pierwszym etapem modernizacji mocno wyeksploatowanej południowej magistrali gazowej służącej do przesyłu gazu z granicy wschodniej w rejon [....] , gwarantując nieprzerwany odbiór gazu z importu, a jej realizacja umożliwi zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych, płynne zwiększenie pojemności rozbudowywanego Podziemnego Magazynu [....] , stworzy nowe zdolności przesyłowe i transportowe gazu ziemnego, zapewni skrócenie drogi transportu gazu oraz zwiększy stabilność dostaw gazu".

Przedsięwzięcie to ma zatem priorytetowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski zmniejszając ryzyko zagrożenia przerwaniem dostaw gazu ziemnego. O randze przedmiotowego przedsięwzięcia dla bezpieczeństwa energetycznego kraju świadczy także umieszczenie przedmiotowego przedsięwzięcia na liście rezerwowej dofinansowania z listy projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, priorytet: X Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii, działanie 10.1 Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego (nazwa projektu: "Gazociąg [....] " nr POIiŚ 10.1-14). Lista projektów indywidualnych jest bowiem dokumentem informującym o najważniejszych inwestycjach planowanych do realizacji w ramach programów krajowych oraz programów regionalnych, realizowanych ze środków UE. Obejmuje ona przedsięwzięcia inwestycyjne o strategicznym znaczeniu dla realizacji programu, których wdrożenie jest niezwykle istotne z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.

Mając na uwadze powyższe wskazano, iż omawiana inwestycja ma charakter inwestycji celu publicznego i leży ona w interesie społecznym ze względu na strategiczne znaczenie z punktu widzenia rozwoju gospodarczego kraju i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski, realizując przesłanki art. 108 K.p.a., uzasadniające nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Ponadto podniesiono, że zgodnie ze stanowiskiem judykatury oraz doktryny prawniczej: "w decyzji wydanej na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. konieczne jest określenie sposobu dokonania ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości. Poza tym uzasadniony interes właściciela nieruchomości wymaga, aby przebieg planowanej inwestycji był dla jego nieruchomości jak najmniej uciążliwy, a zakres ingerencji inwestora w prawa właściciela nieruchomości sprowadzony do niezbędnego minimum (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Ol 927/09, opub. w LEX nr 583042 oraz wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 29 października 2008 r., sygn. akt II SA/Łd 315/08, opub. w LEX nr 512307 i z dnia 29 października 2008 r., sygn. akt II SA/Łd 314/08, opub. w LEX nr 499822). Z tego względu decyzja musi wskazywać jednoznacznie zarówno przebieg inwestycji przez nieruchomość, jak i zakres uszczuplenia władztwa właściciela (użytkownika wieczystego), i to tylko w zakresie niezbędnym do wykonania danej inwestycji oraz zgodnie z warunkami wynikającymi z planu zagospodarowania przestrzennego. Samo zaś odwołanie się w decyzji do planu miejscowego jest niewystarczające (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 31 grudnia 2007 r., sygn. akt II SA/Go 579/ 07, opub. w LEX nr 357505).

W opinii organu odwoławczego ww. wymogi zostały w zaskarżonej decyzji spełnione, bowiem Starosta T. wskazał precyzyjnie zakres ograniczenia korzystania z nieruchomości oznaczonej jako część działki nr [....] o pow. 0,56 ha, położonej w Ł., gm. S. , (zarówno w aspekcie czasowym jak i zajmowanej powierzchni) poprzez wyczerpujący opis sposobu i obszaru zajęcia nieruchomości pod omawianą inwestycję jak i przez odesłanie do stosownego załącznika graficznego do decyzji organu I instancji, tj. kopii projektu budowy tej inwestycji.

Odnosząc się do zarzutów odwołania dotyczących konieczności ustalenia wysokości odszkodowania już na etapie wydania decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości należy podzielić w tym zakresie stanowisko organu I instancji, iż kwestia ta pozostaje poza zakresem przedmiotowego postępowania. Wszelkie roszczenia przysługujące właścicielowi nieruchomości, w tym roszczenie odszkodowawcze mają charakter wtórny względem decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości, której istotą jest na obecnym etapie jedynie umożliwienie inwestorowi zamierzającemu wybudować urządzenia infrastrukturalne korzystania z cudzej nieruchomości przez określony czas, pozostawienie wybudowanych na nieruchomości urządzeń oraz zobowiązanie inwestora do przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego. Sprawa odszkodowania za ewentualne szkody poniesione przez właścicieli nieruchomości będzie mogła być rozstrzygnięta w odrębnym postępowaniu - po zakończeniu inwestycji.

Skargę na powyższą decyzję wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie Z.Z. . Przedmiotowej decyzji zarzucił:

1) naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 124 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) i uznanie, że zachodzą ustawowe przesłanki do wszczęcia i prowadzenia postępowania administracyjnego w przedmiocie wydania decyzji dotyczącej ograniczenia sposobu korzystania z części nieruchomości gruntowej należącej do strony, a także uznanie że spełnione zostały przesłanki uzasadniające nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności;

2) naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, a to: art. 77 § 1 K.p.a. oraz art. 86 K.p.a. poprzez wybiórcze rozpatrzenie materiału dowodowego, co skutkowało wydaniem nieprawidłowej decyzji, nieprzesłuchanie skarżącego, pomimo iż jego stanowisko w postępowaniu nie zostało przez organ jednoznacznie wyjaśnione, a także art. 107 § 3 K.p.a. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu dowodów na których organ oparł się wydając decyzję oraz niewskazanie w uzasadnieniu analizy najmniejszej uciążliwości planowanej inwestycji dla właściciela nieruchomości.

Skarżący wniósł o chylenie przedmiotowej decyzji oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [....] wniósł o jej oddalenie w pełni podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z póżn. zm.) zwaną dalej w skrócie "P.p.s.a.", sądy administracyjne powołane są do kontroli działalności administracji publicznej, w tym w zakresie legalności decyzji administracyjnych i stosują środki określone w ustawie (art. 1 i 3 ustawy P.p.s.a). W ramach swej kognicji sąd bada, czy przy wydawaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania administracyjnego, nie będąc przy tym związanym granicami skargi, stosownie do dyspozycji art. 134 § 1 P.p.s.a.

Zgodnie z art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.); zwanej dalej w skrócie "u.g.n." starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Stosownie do ust. 3 tego przepisu, udzielenie zezwolenia o którym mowa w ust. 1, powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac, o których mowa w ust. 1. Rokowania przeprowadza osoba lub jednostka organizacyjna zamierzająca wystąpić z wnioskiem o zezwolenie. Do wniosku należy dołączyć dokumenty z przeprowadzonych rokowań.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, że udzielenie przez starostę zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości podmiotowi realizującemu konkretne przedsięwzięcie inwestycyjne, zostało uzależnione od spełnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze, ograniczenie właściciela lub użytkownika wieczystego w korzystaniu z jego nieruchomości musi nastąpić aby zrealizowany został cel publiczny, który będzie zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w razie jego braku - z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Po drugie zaś, wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji w trybie art. 124 ust. 1 u.g.n. powinno być poprzedzone przeprowadzeniem z właścicielem nieruchomości rokowań, mających na celu udostępnienie przez tę osobę nieruchomości w sposób dobrowolny. Wymaga jednoczesnego podkreślenia, że z istoty omawianej decyzji, która, jest rodzajem wywłaszczenia wynika, że istotne jest precyzyjne i jednoznaczne określenie przez wydający tę decyzję organ administracji, zarówno przebiegu inwestycji przez nieruchomość, jak również zakresu dokonanego przez organ ograniczenia właściciela (użytkownika wieczystego) w jego prawie korzystania z nieruchomości.

W ocenie Sądu, w tej sprawie trafnie uznano, że inwestycja polegająca na założeniu (wybudowaniu) i przeprowadzeniu przez nieruchomość obejmującą działkę nr [....] podziemnego gazociągu wysokiego ciśnienia DN 700 o średnicy 711 mm wraz z infrastrukturą towarzyszącą o minimalnym przykryciu 1,2 metra pod powierzchnią terenu o długości 76,1 metrów – stanowi inwestycję celu publicznego, o czym wprost przesądza art. 6 pkt 2 u.g.n.

Nie budzi także wątpliwości, że wydane zezwolenie stanowi ograniczenie sposobu korzystania z działki nr [....] skarżącego. Działka skarżącego nr [....] znajduje się w obszarze objętym ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. zatwierdzonego uchwałą Rady Gminy S. Nr XX/195/05 z 22 marca 2005 r. z późniejszymi zmianami. Zgodnie z treścią planu miejscowego, działka ta położona jest na obszarze oznaczonym symbolem "14.ZR" - tereny zieleni nieurządzonej z podstawowym przeznaczeniem pod zielone użytki rolne i zadrzewienia wzdłuż rzek, cieków i rowów melioracyjnych. Zgodnie z § 200 ust. 2 pkt 7 planu miejscowego w granicach terenów "14.ZR" dopuszcza się realizację "sieci i urządzeń infrastruktury technicznej". Wskazać więc należy, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obowiązujący działkę nr [....] dopuszcza lokalizację gazociągu na tej działce, a więc inwestycja ta jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego obowiązującym na tym terenie.

Zgodnie z art. 143 ust. 2 u.g.n. urządzenia infrastruktury technicznej to: budowa między innymi gazociągu.

Wbrew twierdzeniu skarżącego Sąd uznał, że w kontrolowanej sprawie przeprowadzone zostały rokowania, o których stanowi art. 124 ust. 3 u.g.n. Za wnioskiem tym przemawia znajdująca się w aktach sprawy korespondencja między inwestorem a skarżącym i jego pełnomocnikiem. Z korespondencji tej wynika, że skarżący początkowo odmawiał wyrażenia zgody na budowę gazociągu po jego działce w sposób zaproponowany przez inwestora a dodatkowo skarżący nie godził się na proponowane warunki finansowe odszkodowania za zajęty pas terenu jego działki. W czasie prowadzonych przez okres kilkunastu miesięcy rokowań inwestor dokonał zmiany przebiegu linii gazociągu, na co wyraził zgodę skarżący, ale nadal pełne uzależnienie zgody na realizację tej inwestycji wymagało zaaprobowania przez skarżącego satysfakcjonującego go odszkodowania za zajęcie części działki i opłaty za służebność przesyłu. Skarżący kilkakrotnie wyraźnie stwierdzał, że wyraża zgodę na budowę po jego nieruchomości gazociągu, ale nie akceptuje proponowanej mu kwoty odszkodowania i kwoty wynikającej ze służebności przesyłu. Nie ulega również żadnej wątpliwości, że skarżący ani nie zawarł porozumienia z inwestorem, ani nie zawarł jakiejkolwiek umowy upoważniającej inwestora do korzystania z nieruchomości skarżącego na cele budowy.

W toku całego postępowania administracyjnego wyraźnie było akcentowane stanowisko skarżącego, który "wyrażał" zgodę na budowę po jego działce gazociągu, ale była to zgoda warunkowa. Dopóki więc inwestor nie spełnił warunków udzielenia tej zgody – o uzgodnieniu stanowisk strony nie mogło być mowy. Sąd nie ma też wątpliwości, że właśnie taki był także zamiar skarżącego. Skarżący uzależniał udzielenie zgody od zaproponowania satysfakcjonującego go odszkodowania wraz z akceptowalnymi przez skarżącego kwotami uiszczanymi na jego rzecz w zamian za służebność przesyłu.

Gdyby było inaczej, zapewne skarżący udzieliłby zgodny na zajęcie części jego nieruchomości i wybudowanie na niej odcinka gazociągu, a dopiero później prowadziłby odrębne rokowania co do kwot odszkodowania i kwot za ustanowiona służebność przesyłu gazu. Nielogicznym i nieznajdującym potwierdzenia w doświadczeniu życiowym jest stanowisko skarżącego wyrażone w skardze, jakoby czym innym w tej sprawie byłoby wyrażenie zgody na budowę gazociągu, a czym innym wyrażenie zgody na odszkodowanie za zajęcie pasa terenu pod budowę tego gazociągu. Te dwie kwestie są ze sobą integralnie związane. Przyjęcie za prawidłowe stanowiska skarżącego prowadziłoby do oczywistego zaprzeczenia regulacji art. 124 u.g.n. Oznaczałoby bowiem, że nie można procedury zawartej w tym artykule stosować, a z drugiej strony właściciel terenu uzależniający wyrażenie zgody na zajęcie jego terenu pod inwestycję od porozumienia się co do kwestii finansowych – doprowadziłby do "niemożności" uzyskania przez inwestora prawa do zajęcia danego terenu. Tym samym inwestor musiałby albo spełnić wszystkie żądania skarżącego, albo zaniechać inwestycji.

Nie ma przy tym w ocenie Sądu znaczenia, jakimi przesłankami kierował się właściciel danej nieruchomości, odmawiając w istocie wyrażenia zgody na budowę na jego działce gazociągu. Skarżący mógł podnosić dowolne argumenty i dowolne warunki uzależniające od wyrażenia zgody na dana inwestycję.

Skoro nie ulega wątpliwości, że w tej sprawie rokowania zakończyły się niepowodzeniem, to uzasadnionym było złożenie wniosku o wydanie stosownego zezwolenia.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję z powodu błędnie określonego przedziału czasu, na jaki wydano czasowe zezwolenie zajęcia części terenu działki nr 2390. W decyzji wydawanej na podstawie art. 124 u.g.n. obowiązkiem organu jest wskazanie na konkretny przedział czasowy zajęcia danej nieruchomości. Ten przedział czasowy może być dłuższy lub krótszy, ale zawsze musi być wskazany w sposób nie budzący wątpliwości tak co do wskazania pierwszego dnia jego trwania, jak i wskazania dnia ostatniego. Właściciel takiej nieruchomości nie może być ograniczony w sprawie wykonywania własności ponad proporcjonalny zakres. Jeżeli więc w tej sprawie zamierzano ograniczyć prawo własności na określony czas, to należało podać dokładny okres od ... do .... Nie spełnia tego warunku wskazanie, że w okresie 4 lat (a nie jak organy wskazały 3-ch lat) nastąpi zajęcie terenu na okres 360 dni. Nie wiadomo bowiem, w którym z tych lat nastąpi owe zajęcie przez okres 360 dni, ani nawet to, czy będzie to ciągły okres 360 dni, czy też np. co roku teren części działki będzie zajmowany przez 90 dni.

Art. 124 ust. 1 u.g.n. ma nie tylko zabezpieczać inwestora w zakresie możliwości realizacji danej inwestycji, ale także ma służyć wyraźnemu zdefiniowaniu ograniczania prawa własności. Właściciel działki nie może być nieproporcjonalnie pokrzywdzony ograniczeniem jego własności, które nie jest wyraźnie sprecyzowane czasowo. Tym samym prawidłowo orzekając w tej sprawie organy winny wskazać, że np. zajęcie czasowe nieruchomości nastąpi od dnia .... do dnia ...., czyli przez okres .... dni.

Właściciel nieruchomości ma obowiązek udostępnienia nieruchomości tylko na czas konieczny do wykonania celowych robót budowlanych. Stosownie do art. 124 ust. 4 u.g.n. niezwłocznie po dokonaniu tych robót stan nieruchomości ma zostać przywrócony do stanu pierwotnego. Termin określany w decyzji zezwalającej na czasowe zajęcie terenu jest jej istotnym elementem, wyznaczającym horyzont czasowy pozbawienia właściciela i użytkownika wieczystego uprawnień rzeczowych do skutecznego sprzeciwu wobec udzielonego zezwolenia, jeżeli decyzja zawierająca to zezwolenie stanie się ostateczna. Z ostatecznej decyzji o zezwoleniu na czasowe zajęcie nieruchomości wynika kluczowy element tej instytucji prawnej, polegający na pozbawienia właściciela i użytkownika wieczystego nieruchomości skutecznego skorzystania z uprawnień eksmisyjnych określonych w art. 222 K.c. wobec podmiotu, któremu udzielono zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości. Dlatego istotne jest określenie w omawianej decyzji terminu, na który udzielono zezwolenia, aby czasowość ta miała realne odniesienie w decyzji. Nie może w związku z tym budzić wątpliwości konieczność rozstrzygnięcia w decyzji terminu na jaki udziela się zezwolenia na zajęcie nieruchomości.

Podnoszona w trakcie postępowania przez inwestora okoliczność wskazująca na potrzebę wykazania prawa do terenu w zakresie postępowania w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę, a potem faktycznego wykonania gazociągu – także nie uzasadnia przyjęcie dowolnego okresu 360 dnia w ciągu 4 lat.

Nic nie stałoby na przeszkodzie, aby inwestor wyraźnie sprecyzował czasokres zajęcia terenu i to nawet taki okres mógłby wynosić dłużej niż 360 dni – o ile byłoby to uzasadnione przez inwestora. Gdyby jednak nie było możliwe takie wskazanie okresu zajęcia, to nie ma przeszkód przed np. złożeniem wniosku o zajęcie terenu na potrzeby uzyskania pozwolenia na budowę i budowy gazociągu, a gdyby etap realizacji gazociągu "przesunął się" poza tak pierwotnie określony okres, to inwestor mógłby złożyć w trybie art. 124 u.g.n. kolejny wniosek (poprzedzony rokowaniami) o wydanie zezwolenia na czasowe zajęcie danego terenu ograniczony czasowo do etapu realizacji.

Z powołanej powyżej wadliwości w stosowaniu prawa materialnego – art. 124 ust. 1 u.g.n. polegającej na braku wskazania czasu zajęcia nieruchomości, Sąd stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 lit. a P.p.s.a uchylił decyzję organu II instancji. W ocenie Sądu Wojewoda [....] może w tej sprawie dokonać sprecyzowania czasu zajęcia części działki nr [....] i ustalić taki okres. Tym samym uchylanie obu decyzji wydanych w tej sprawie nie byłoby uzasadnione, skoro sam organ odwoławczy w trybie uzupełniającego postępowania może wyeliminować wady decyzji.

Zgodnie z art. 141 § 4 P.p.s.a. przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ odwoławczy winien zwrócić się do inwestora o sprecyzowanie przedziału czasowego zajęcia przedmiotowej części działki nr [....] wraz z uzasadnieniem takiego okresu i stosownie do ustaleń dokonanych w tym zakresie – wydać decyzję.

Wstrzymano wykonywanie zaskarżonej decyzji na podstawie art. 152 P.p.s.a. O kosztach postępowania orzeczono w myśl art. 200 i art. 205 § 2 P.p.s.a.