I SA/Wa 2974/13

Uzasadnienie

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa decyzją z dnia [...] września 2013 r. nr [...] po rozpatrzeniu odwołania Prezydenta miasta W. z dnia [...] maja 2012 r. od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] kwietnia 2012 r. [...] o odmowie przekazania gminie miejskiej W., prawa własności nieruchomości położonej w obrębie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] i [...] uregulowanej w księdze wieczystej nr [...] - uchyliła zaskarżoną decyzję w całości i przekazała gminie miejskiej W. prawo własności nieruchomości położonej w obrębie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] i [...] uregulowanej w księdze wieczystej nr [...].

Przedmiotowa decyzja wydana została w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne.

Prezydent W. wnioskiem z dnia 22 grudnia 2004 r. wystąpił do Wojewody [...] o nieodpłatne przekazanie na rzecz Gminy W. nieruchomości położonej w obrębie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] i [...] uregulowanej w księdze wieczystej nr [...], w trybie art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zmianami). Wniosek swój uzasadnił realizowaniem na przedmiotowej nieruchomości zadań własnych gminy z zakresu dróg i placów.

Wojewoda [...] ustalił, że przedmiotowa nieruchomość stanowi własność Skarbu Państwa i pozostaje w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo M., które nabyło prawo zarządu tej nieruchomości na mocy art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach państwowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679 ze zmianami), a faktycznie weszło w jej posiadanie na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 18 maja 1993 r. sporządzonego pomiędzy Nadleśnictwem M. a dotychczasowym posiadaczem – S. [...]. Dla nieruchomości tej w Sądzie Rejonowym w W. [...] Wydziale Ksiąg Wieczystych urządzona jest księga wieczysta nr [...] z ujawnionym w dziale II wpisem własności na rzecz Skarbu Państwa - w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo M.

Organ I instancji podkreślił, iż nie budzi wątpliwości okoliczność, że przedmiotowa nieruchomość została trwale wyłączona z produkcji leśnej i że znajduje się na niej urządzona i funkcjonująca droga. Jednakże z formalnoprawnego punktu widzenia nieruchomość pozostaje w zarządzie Lasów Państwowych.

Wskazał iż, w świetle art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. również mienie Skarbu Państwa będące w zarządzie Lasów Państwowych może być przedmiotem przekazania na rzecz gminy, przy czym w postępowaniu prowadzonym w trybie tego przepisu Skarb Państwa powinien być reprezentowany przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

Organ I instancji stwierdził, że Prezydent W. nie dopełnił ustawowego obowiązku wynikającego z art. 17 ust. 3 powołanej na wstępie ustawy i pomimo wezwań nr z dnia 18 kwietnia 2005 r. oraz z dnia 31 października 2008 r. nie przedłożył wymaganego protokołu zdawczo-odbiorczego z podaniem wartości przekazywanego mienia.

Zdaniem organu I instancji orzekanie przez Wojewodę [...] o komunalizacji mienia Skarbu Państwa na podstawie art. 5 ust. 4 powołanej wyżej ustawy bez sporządzonego protokołu jest istotnym naruszeniem tego przepisu mającym wpływ na wynik sprawy.

W tej sytuacji Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r. [...] odmówił przekazania gminie miejskiej W., prawa własności nieruchomości położonej w obrębie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] i [...] uregulowanej w księdze wieczystej nr [...].

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Prezydent miasta W. W odwołaniu Prezydent podkreślił, że skoro sporne mienie trwale wyłączone z produkcji leśnej znajduje się pod urządzoną i funkcjonującą drogą (ulicą [...]) położoną na terenie miasta W. to spełnia ono warunki określone art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy gminnej z dnia 8 marca 1990 r. w związku z art. 5 ust. 4 cyt. ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Bezzasadne odmawianie od wielu lat podpisania formalnego protokołu przekazania tego mienia miastu W. uniemożliwia w rezultacie zarówno prawidłowe uregulowanie jego stanu własnościowego jak i ewidencyjnego jako drogi.

Rozpatrując odwołanie organ odwoławczy uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał gminie miejskiej W. prawo własności nieruchomości położonej w obrębie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] i [...] uregulowanej w księdze wieczystej nr [...].

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa przyznała, w oparciu o znajdujące się w aktach wypisy z rejestru gruntów spornego mienia i załączone do nich map, że przedmiotowe działki gruntu nr [...] i [...] stanowią co najmniej od roku 1945 własność Skarbu Państwa i znajdują się aktualnie pod ulicą [...] położoną na terenie miasta W. oraz pozostają nadal w zarządzie Lasów Państwowych.

Zwróciła uwagę, że wieloletnie domagania się przez miasto W. podpisania protokołu formalnego przekazania tego mienia w trybie art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. miastu W. nie odniosły skutku. W konsekwencji uniemożliwiało to zarówno prawidłowe uregulowanie stanu własnościowego przedmiotowej nieruchomości jak i nadanie odpowiedniej kategorii drodze (ulicy) pod którą się znajduje.

W ocenie organu odwoławczego, który jednocześnie wziął pod uwagę trwale wyłączenie mienia z gospodarki leśnej, faktyczne, bezpośrednie i aktualne wykorzystywanie tego mienia jako gruntu położonego pod ulicą miasta W. posiadającego nadto status miasta na prawach powiatu (obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2001 r. – [...]), a także fakt protokolarnego przekazania tego terenu przez Lasy Państwowe miastu W. (w ramach umowy jego dzierżawy) - to przedmiotowe mienie spełnia wymogi określone przepisem art. 5 ust. 4 cyt. ustawy z dnia 10 maja 1990 r.

Skargę na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] września 2013 r. nr [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego złożył Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Nadleśnictwo M.

Skarżący zaskarżył decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej w całości i wnosił o jej uchylenie.

Skarżący wskazał na naruszenie art. 38 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach oraz art. 138 § 1 pkt 1 k p a., art. 77 § 1 k p a oraz art. 9 k p a.

W ocenie skarżącego, Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa w Warszawie nie miała podstaw do uchylenia decyzji, gdyż brak jest przesłanek do komunalizacji wyżej wymienionych działek stanowiących własność Skarbu Państwa.

Przejęcie mienia innego niż określone w art. 5 ust. 1 i 2 następuje na podstawie protokołów, o których mowa w art. 17 ust. 3 , w których ujawnia się również prawa i zobowiązania. W tej sytuacji orzekanie przez Wojewodę [...] o komunalizacji mienia Skarbu Państwa na podstawie art. 5 ust. 4 powołanej wyżej ustawy bez właściwie sporządzonego protokołu byłoby istotnym naruszeniem prawa, mającym wpływ na wynik sprawy.

Zdaniem skarżącego stanowisko Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej budzi zdziwienie, gdyż na żadnym etapie postępowania Gmina W. nie legitymowała się i nie legitymuje wymaganym zgodnie z zapisami ustawowymi protokołem. Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa słusznie podkreśliła , że miasto W. od wielu lat domaga się podpisania protokołu formalnego przekazania tego mienia w trybie art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 10 maja 1990r. - bezskutecznie - mimo trwałego wyłączenia gruntów z produkcji leśnej.

Skarżący zwrócił uwagę, że fakt wybudowania drogi nie może w żaden sposób przesądzić o tym, że zachodzą podstawy do uznania, że mienie spełnia wymogi określone w art. 5 ust. 4 cyt. ustawy z dnia 10 maja 1990 r.

W odpowiedzi na skargę Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa wnosił o jej oddalenie i podtrzymała w całości argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji. Ponadto sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Rozpoznając przedmiotową sprawę według wskazanych wyżej kryteriów, Sąd doszedł do przekonania, że skarga jest uzasadniona, aczkolwiek Sąd wziął pod uwagę inne uchybienie niż podnoszone przez stronę skarżącą.

Przedmiotem decyzji Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] września 2013 r. jest komunalizacja mienia stanowiącego własność Skarbu Państwa w trybie art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.

Stosownie do ww. art. 5 ust. 4 Gminie, na jej wniosek, może być także przekazane mienie ogólnonarodowe (państwowe) inne niż wymienione w ust. 1-3, jeżeli jest ono związane z realizacją jej zadań.

Stosownie do art. 17 ust. 1 Gminy sporządzają spisy inwentaryzacyjne mienia, o którym mowa w art. 5 ust. 1 i 2. Stosownie do ust. 3. Przejęcie mienia innego niż określone w ust. 1 następuje na podstawie protokołów, w których ujawnia się również zobowiązania i prawa, oraz stosownie do ust. 4 Spisy inwentaryzacyjne mienia oraz odpisy protokołów wykłada się do publicznego wglądu w siedzibie zarządu gminy przez okres 30 dni, informując o tym w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

W sprawie jest bezsporne, ze Prezydent W. nie dopełnił ustawowego obowiązku wynikającego z art. 17 ust. 3 powołanej na wstępie ustawy i pomimo wezwań nie przedłożył wymaganego protokołu zdawczo-odbiorczego.

Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa dokonując komunalizacji mienia nie wyjaśniła dlaczego uznała ją za dopuszczalną bez zachowania trybu przewidzianego w art. 17 ust. 3 powołanej ustawy.

Organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji wskazał, jako przesłanki komunalizacji spornych działek gruntu, trwałe wyłączenie mienia z gospodarki leśnej oraz faktyczne, bezpośrednie i aktualne wykorzystywanie tego mienia jako gruntu położonego pod ulicą miasta W. posiadającego status miasta na prawach powiatu.

Odnosząc się do kwestii formalnego protokolarnego przekazania mienia organ powołał się na protokół przekazania tego terenu przez Lasy Państwowe miastu W. w ramach umowy dzierżawy.

Nie jest kwestionowane, że nie został sporządzony protokół przekazania przedmiotowych działek gruntu, jak również że nie został wyłożony do publicznego wglądu w siedzibie zarządu gminy przez okres 30 dni, z informacją o tym w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

Organ z naruszeniem art 107 kpa nie uzasadnił w sposób nie budzący wątpliwości i przekonujący dlaczego dokonał komunalizacji przedmiotowego mienia przy braku protokołu o którym mowa w art 17 powołanej ustawy.

Sąd zwraca uwagę, iż uzasadnienie to nie spełnia kryteriów o których mowa w art. 107 § 3 k.p.a. Uzasadnienie decyzji powinno zawierać dokładną analizę rozpoznawanej sprawy oraz w sposób jasny wskazywać, dlaczego w ustalonym stanie faktycznym niezbędne stało się wydanie takiego, a nie innego rozstrzygnięcia.

Motywy decyzji organu winny odzwierciedlać rację decyzyjną i wyjaśnić tok rozumowania prowadzący do zastosowania konkretnego przepisu prawa materialnego w ustalonym stanie faktycznym. Motywy decyzji powinny być tak ujęte, aby strona mogła zrozumieć i w miarę możliwości zaakceptować zasadność przesłanek faktycznych i prawnych, którymi kierował się organ przy załatwianiu sprawy.

Ponownie rozpoznając sprawę organ winien odnieść się do nieprawidłowości jaką był brak formalnej czynności sporządzenia protokołu zdawczo odbiorczego o którym mowa w art. 17 powołanej ustawy i również w tym kontekście dokonać oceny całokształtu materiału dowodowego.

Mając na uwadze wskazane okoliczności sąd w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. O kosztach orzeczono na zasadzie przepisu art. 200 p.p.s.a.