II SA/Wa 2331/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-04-01Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Kania /przewodniczący sprawozdawca/
Eugeniusz Wasilewski
Sławomir AntoniukSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Kania (spraw.), Sędziowie WSA Sławomir Antoniuk, Eugeniusz Wasilewski, Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi A.S. na orzeczenie Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej 1. uchyla zaskarżone orzeczenie w części utrzymującej w mocy orzeczenie [...] Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. z [...] maja 2013 r. nr [...] w zakresie dotyczącym określenia zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz orzeczenie [...] Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. z [...] maja 2013 r. nr [...] w zakresie dotyczącym określenia zdolności do zawodowej służby wojskowej; 2. stwierdza, że zaskarżone orzeczenie w części określonej w pkt 1 wyroku nie podlega wykonaniu w całości; 3. w pozostałej części odrzuca skargę; 4. zasądza od Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. na rzecz skarżącego A. S. kwotę 257 (słownie: dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Centralna Wojskowa Komisja Lekarska w W. (dalej: "CWKL") orzeczeniem nr [...] z dnia [...] listopada 2013 r., wydanym na podstawie § 12 pkt 1 i § 27, § 29, § 30 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. Nr 15, poz. 80 ze zm.), utrzymała w mocy orzeczenie Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. (dalej: "RWKL") nr [...] z dnia [...] maja 2013 r. stwierdzające u [...] A. S. trwałą niezdolność do zawodowej służby wojskowej oraz trzecią grupę inwalidztwa, które pozostało bez związku ze służbą wojskową.
W uzasadnieniu orzeczenia organ odwoławczy stwierdził, że A. S. w dniu [...] sierpnia 2012 r. w czasie wolnym, podczas gry w piłkę, doznał urazu kolana prawego i z tego powodu dwukrotnie odbył zabieg artroskopii - pierwszy w dniu [...] listopada 2011 r., drugi w dniu [...] stycznia 2013 r. W związku z doznanym urazem i odbytymi zabiegami artroskopii przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, w tym także na urlopie zdrowotnym dwumiesięcznym (orzeczenie RWKL w B. nr [...] z dnia [...] marca 2013 r.).
A. S. został skierowany do RWKL w B. przez Komendanta Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w P. w celu określenia zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej. Po odbyciu konsultacji ortopedycznej i badaniu w Klinice Ortopedii i Chirurgii Urazowej Narządu Ruchu w [...] Wojskowym Szpitalu Klinicznym w B. i badaniu w RWKL w B., Komisja wydała w dniu [...] maja 2013 r. orzeczenie nr [...], w którym ujęła pourazowe uszkodzenie chrząstki III stopnia kłykcia przyśrodkowego kości udowej prawej, z całkowitym uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego łąkotki przyśrodkowej stawu kolanowego prawego, dwukrotnie leczony artroskopowo zeszyciem łąkotki i rekonstrukcją więzadła krzyżowego przedniego, w okresie rehabilitacji - § 77 pkt 6 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia i uznała wyżej wymienionego za trwale niezdolnego do zawodowej służby wojskowej - kategoria N. Jednocześnie zaliczyła orzekanego do trzeciej grupy inwalidztwa z ogólnego stanu zdrowia i do żadnej grupy inwalidztwa w związku ze służbą wojskową. Jednocześnie ww. schorzenie uznała za niepozostające w związku ze służbą wojskową.
Zdaniem organ odwoławczego RWKL w B. prawidłowo zastosowała § 77 pkt 6 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia, który stanowi u żołnierzy pełniących zawodową służbę wojskową o kategorii N/Z. Określając kategorię N, Komisja wzięła pod uwagę dobro samego orzekanego, nie zakończony zupełnie proces leczenia usprawniającego, długi okres przebywania orzekanego na zwolnieniu lekarskim, jak również trudne warunki i specyfikę służby wojskowej, która często wiąże się z dużym wysiłkiem fizycznym, w tym intensywnymi zajęciami z wychowania fizycznego i sprawdzianami z tych zajęć, zajęciami w polu, na strzelnicy, czy marszobiegami z pełnym ekwipunkiem, które dodatkowo mogą oddziaływać na cały organizm, w tym na narząd ruchu (kontuzjowaną i leczoną dwukrotnie operacyjnie prawą kończynę dolną - staw kolanowy).
Zdaniem organu odwoławczego, zaskarżone orzeczenie RWKL w B. zostało wydane zgodnie ze stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu.
Organ odwoławczy nie stwierdził podstaw do uwzględnienia odwołania, bowiem orzekany nie przedłożył żadnej dokumentacji medycznej potwierdzającej słuszność sprzeciwu względem ww. orzeczenia RWKL w B., która podważałaby ustalenia dokonane w toku postępowania orzeczniczego. W szczególności nie przedstawił zaświadczenia, że został już wyleczony ze schorzenia rozpoznanego w RWKL w B..
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższe orzeczenie CWKL w W. z dnia [...] listopada 2013 r. A. S., działający przez profesjonalnego pełnomocnika, zarzucił:
1) dokonanie ustaleń faktycznych w sposób sprzeczny z całokształtem zebranego materiału dowodowego oraz w sposób sprzeczny z zasadami logiki, w tym pominięcie istotnych dowodów w sprawie,
2) naruszenie prawa materialnego, tj. § 77 pkt 6 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. poprzez jego błędne zastosowanie i nie zastosowanie - mimo ku temu podstaw - § 77 pkt 5 rozporządzenia,
3) naruszenie prawa procesowego poprzez pominięcie przy ustaleniu stanu faktycznego dowodów przedstawionych przez odwołującego się, jak również dowodów znajdujących się w aktach sprawy.
Skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
W motywach skargi skarżący podniósł, że organ orzekający nie wziął pod uwagę załączonego do odwołania zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego zakończenie leczenia i rekonwalescencji gwarantującej szybki powrót do zdrowia. Wskazał, iż jego pełny powrót do zdrowia potwierdzają wyniki badań sprawnościowych z dnia [...] października 2013 r., które ukończył z oceną [...]. Zaznaczył, iż wbrew twierdzeniom organów orzekających nie pojawiły się żadne następstwa wpływające na stabilność ruchową czy dynamikę, co więcej wyniki badań wskazują na brak jakichkolwiek ograniczeń ruchowych. Potwierdza to zaświadczenie z dnia [...] lipca 2013 r. wydane przez gabinet rehabilitacji [...] oraz opis konsultacji z dnia [...] listopada 2013 r. przeprowadzonej w Prywatnej Lecznicy [...]. Nieuwzględnienie powyższych dowodów w toku postępowania odwoławczego stanowi naruszenie prawa skutkujące ustaleniem stanu faktycznego w sposób sprzeczny ze stanem rzeczywistym.
W odpowiedzi na skargę CWKL w W. wniosła o oddalenie skargi z powodu jej merytorycznej niezasadności. Wskazała, iż orzekając w sprawie opierała się na pełnej, zebranej w sprawie dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej, przeprowadzonych konsultacjach specjalistycznych, przy uwzględnieniu chorób i ułomności stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. W ocenie posiadających wiedzę orzeczniczą i specjalistyczną lekarzy, następstwa tak poważnego urazu stawu kolanowego jakiemu uległ skarżący, to następstwa przebytych urazów stawów bez zniekształcenia oraz przewlekłe zapalenie tkanki łącznej i okołostawowej upośledzające lub znacznie upośledzające sprawność ruchową - kat. Z/N, przy zaliczeniu - z uwagi na zaawansowane schorzenia sięgające (trzeciej) grupy inwalidzkiej - do kat. zdrowia N - niezdolny do zawodowej służby wojskowej. Precyzyjne określenie następstw urazu w orzeczeniu RWKL w B. nie budzi wątpliwości co do jego prawidłowości.
CWKL zauważyła, że załączone do skargi zaświadczenia o zakończeniu leczenia i rehabilitacji wskazują jedynie na fakt, że proces leczenia i rehabilitacji został zakończony, nie stanowią jednak o tym, w jakim stanie zdrowia - z punktu widzenia obciążeń związanych ze służbą wojskową - jest staw kolanowy. Należy to bowiem do rozstrzygnięcia przez wojskową komisję lekarską w oparciu o zgromadzoną dokumentację medyczną oraz przeprowadzone konsultacje specjalistyczne.
W piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2014 r. skarżący podtrzymał w całości zarzuty i wnioski skargi podkreślając, iż organ odwoławczy - określając aktualny stan zdrowia skarżącego - oparł się na dokumentacji medycznej z okresu, w którym uległ on kontuzji, a nie na dzień, w którym zgłosił on powrót do pełnego zdrowia. Proces leczenia skarżącego w dacie wydania orzeczenia RWKL w B. był niezakończony, co potwierdza dokumentacja medyczna zgromadzona w aktach sprawy.
W piśmie procesowym z dnia 5 marca 2014. CWKL w W. podtrzymała wniosek o oddalenie skargi wskazując, iż pełnomocnik skarżącego poza nietrafną polemiką ze stanowiskiem organu nie podnosi żadnych nowych okoliczności, ani nie wskazuje żadnych dowodów, które nie byłyby organowi znane na etapie orzekania.
Zaznaczył, że podstawę orzekania przez RWKL w B. stanowiły wyniki badań lekarsko-specjalistycznych z dnia [...] maja 2013 r. oraz konsultacji specjalistycznej z dnia [...] lutego 2013 r. Na etapie odwoławczym oceny stawu kolanowego pod kątem obciążeń związanych z pełnieniem zawodowej służby wojskowej dokonali uprawnieni lekarze orzecznicy i stwierdzili, że rozpoznane schorzenia dyskwalifikują orzekanego z pełnienia zawodowej służby wojskowej.
W piśmie procesowym z dnia 25 marca 2014 r. skarżący podtrzymał zarzuty i wnioski skargi podnosząc, że nie był skierowany ani poddawany specjalistycznym badaniom lekarskim, na podstawie których można byłoby bezsprzecznie orzec o jego zdolności bądź niezdolności do zawodowej służby wojskowej. Takich dowodów organ odwoławczy nie wykazał. Dodatkowo powołał się na orzeczenie wydane przez lekarza medycyny pracy z dnia [...] listopada 2013 r., który orzekł o zdolności skarżącego do służby [...] na stanowisko - [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Polega ona na kontroli legalności, tj. zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a - c P.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 K.p.a. (art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Stosownie do art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (§ 2).
Skarga na orzeczenie CWKL w W. z dnia [...] listopada 2013 r. utrzymujące w mocy orzeczenie RWKL w B. z dnia [...] maja 2013 r. w części dotyczącej określenia inwalidztwa oraz w przedmiocie związku stwierdzonych schorzeń ze służbą wojskową jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a., bowiem sprawa będąca przedmiotem zaskarżenia w tym zakresie nie należy do właściwości sądu administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny w tezach wyroku z dnia 9 marca 2005 r., sygn. I OSK 1203/04 (publ.: https://orzeczenia.nsa.gov.pl) wskazał, że wojskowe komisje lekarskie orzekają w dwóch reżimach prawnych, stąd orzeczenia tych komisji dzielą się na dwie grupy. Pierwsza grupa orzeczeń wojskowych komisji lekarskich obejmuje kwestię zaliczenia danej osoby do określonej kategorii zdolności do służby wojskowej, jak i samej zdolności do służby wojskowej. Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach są wiążące dla organów rozstrzygających o powołaniu danej osoby do służby wojskowej lub o zwolnieniu z tej służby. Od takich orzeczeń służy skarga do sądu administracyjnego, gdyż orzeczenia te mają charakter decyzji rozstrzygających istotę sprawy - zdolność do służby wojskowej. Natomiast drugą grupę orzeczeń wojskowych komisji lekarskich stanowią orzeczenia ustalające schorzenia danej osoby, określające ich związek ze służbą wojskową dla celów odszkodowawczych lub rentowych albo zaopatrzenia emerytalnego. Podstawę takich orzeczeń stanowią w obecnym stanie prawnym przepisy ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.), ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 ze zm.), ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. z 2014 r., poz. 213 ze zm.), czy ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 2013, poz. 666 ze zm.). Te orzeczenia poddawane są kontroli przez sądy powszechne w ramach rozpoznawanych odwołań od decyzji o świadczeniach odszkodowawczych, rentowych lub z zaopatrzenia emerytalnego. Decyzje administracyjne w tych sprawach są bowiem wydawane nie przez wojskowe komisje lekarskie, lecz przez inne organy (wojskowy organ emerytalny lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich w tych postępowaniach mają natomiast wyłącznie charakter orzeczenia wstępnego - jako jedna z przesłanek rozstrzygnięcia sprawy i nie podlegają odrębnemu zaskarżeniu do sądu administracyjnego.
Biorąc zatem pod uwagę te dwa reżimy prawne wskazać należy, iż od orzeczeń wojskowych komisji lekarskich w zakresie dotyczącym ustalenia schorzeń danej osoby oraz ich związku ze służbą wojskową dla celów odszkodowawczych, rentowych lub zaopatrzenia emerytalnego, skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest utrwalony w orzecznictwie administracyjnym pogląd, że sąd administracyjny nie jest właściwy w sprawie skargi na orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej w przedmiocie związku choroby (inwalidztwa) ze służbą wojskową (por. uchwała składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1999 r., sygn. akt III ZP 9/99, OSNP 2000/5/167). Takie stanowisko zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 6 listopada 2000 r., sygn. akt OSA 1/100 (publ.: ONSA 2001/2/47) w odniesieniu do orzeczenia w zakresie dotyczącym oceny stanu zdrowia żołnierza i związku ze służbą wojskową stwierdzonych schorzeń dla m. in. celów zaopatrzenia emerytalnego (rentowego) stwierdzając, że w tych sprawach skarga nie przysługuje. Na tle przytoczonego stanu prawnego stanowisko to jest nadal aktualne, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym wyżej wyroku z dnia 9 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1203/04.
W niniejszej sprawie zaskarżył w całości orzeczenie CWKL w W. (co potwierdził na rozprawie pełnomocnik skarżącego), a więc także w zakresie dotyczącym określenia grupy inwalidztwa oraz w przedmiocie ustalenia związku schorzenia ze służbą wojskową. Na tę kategorię orzeczeń Komisji, jak już wyżej wskazano, skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje, a zatem Sąd stwierdził niedopuszczalność skargi w tym zakresie.
Uznając za dopuszczalną skargę na orzeczenie CWKL w W. z dnia [...] listopada 2013 r. utrzymujące w mocy orzeczenie RWKL w B. z dnia [...] maja 2013 r. w części dotyczącej określenia zdolności do służby wojskowej Sąd stwierdził, że skarga w tym zakresie zasługuje na uwzględnienie.
Materialnoprawną podstawę ww. orzeczeń stanowią przepisy art. 5 ust. 1, ust. 6 i ust. 7 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.) oraz § 4 i § 16 i § 24 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. Nr 15, poz. 80 ze zm.).
Podkreślenia wymaga, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia zawodowej służby wojskowej ustala wojskowa komisja lekarska, która wydaje w tej sprawie orzeczenie. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest decyzją.
Konsekwencją powyższego uregulowania jest obowiązek przestrzegania przez wojskowe komisje lekarskie reguł postępowania administracyjnego określonych w ustawie z dnia 14 czerwca 1980 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), dalej: "K.p.a.", w tym w szczególności art. 7, art. 77 i art. 80 oraz art. 107 § 3 oraz art. 15 K.p.a.
Nie zwalniają z tego obowiązku przepisy ww. rozporządzenia w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach, w tym przede wszystkim przepisy § 22 ust. 1 i § 23 ust. 1, w myśl których wojskowe komisje lekarskie orzekają na podstawie dokumentów (...) i wydają orzeczenia po przeprowadzeniu niezbędnych badań lekarskich i skompletowaniu dokumentów, wymienionych jedynie przykładowo. Podobne znaczenie ma treść § 24 ust. 1 ww. rozporządzenia, w świetle którego orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej powinno zawierać w szczególności rozpoznanie oraz ustalenie kategorii zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia zawodowej służby wojskowej, a w razie stwierdzenia chorób i ułomności - określenie ich związku lub braku związku z zawodową służbą wojskową. Zwrócić należy również uwagę na brzmienie § 30 ust. 2 rozporządzenia, który odnosi się do postępowania odwoławczego i stanowi, iż wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia, rozpatrując odwołanie, orzeka na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. W razie potrzeby, wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia może przeprowadzić ponowne badanie lekarskie i badania specjalistyczne oraz skierować żołnierza na obserwację szpitalną, a także przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dokumentów.
Powyższe oznacza, że w toku postępowania wojskowa komisja lekarska winna stać na straży praworządności i podejmować wszelkie kroki niezbędne do dokładnego stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny oraz słuszny interes obywatela (art. 7 K.p.a.). Jest też zobowiązana w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 K.p.a.) oraz ocenić na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 K.p.a.). Musi wreszcie uzasadnić swoje rozstrzygnięcie zgodnie z wymogami art. 107 § 3 K.p.a., a więc zawrzeć uzasadnienie faktyczne poprzez wskazanie dowodów, na których się oparła oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówiła wiarygodności i mocy dowodowej, zaś w zakresie uzasadnienia prawnego - wyjaśnić podstawy prawne decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.
W ocenie Sądu, orzeczenia wydanie w niniejszej sprawie nie spełniają powyższych wymogów.
Zaznaczyć należy w pierwszej kolejności, iż rozpoznanie u skarżącego schorzenia powodującego niezdolność do zawodowej służby wojskowej określone w § 77 pkt 6 załącznika nr 1 rozporządzenia w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (następstwa przebytych urazów stawów bez zniekształceń oraz przewlekłe zapalenie tkanki łącznej rozlane i okołostawowe upośledzające lub znacznie upośledzające sprawność ruchową), w odniesieniu do grupy II, do której przypisany jest skarżący - zawiera kwalifikację zdolności do służby wojskowej "N/Z". Oznacza to, że wojskowa komisja lekarska uznaniowo decyduje, czy w stosunku do konkretnego orzekanego ustalić kategorię "N" - niezdolny, czy też "Z" - zdolny. Powyższe zaś wymaga od organu orzekającego szczególnie wnikliwego uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający sądową kontrolę przyjętego stanowiska. W ocenie Sądu, ustalenie kategorii "N" - trwale niezdolny do zawodowej służby wojskowej, jak miało to miejsce w przypadku skarżącego, nie zostało poparte należytym uzasadnieniem faktycznym, przemawiającym za takim rozstrzygnięciem.
RWKL w B. stwierdziła, że mając do dyspozycji kategorię zdrowia Z/N - wybrała N wskazując, iż badany pomimo udzielonego urlopu zdrowotnego oraz kilkumiesięcznej niezdolności do pracy nadal nie odzyskał pełnej sprawności kończyny dolnej prawej. Zdaniem Komisji, przebyte zabiegi operacyjne, jak również kolejna rehabilitacja nie dają pewności co do powrotu orzekanego do pełnej sprawności. Przedmiotowe orzeczenie - jak wskazała Komisja I instancji - wydane zostało w oparciu o aktualne wyniki badań i konsultacji specjalistycznych.
W związku z powyższym podkreślenia wymaga, że w aktach sprawy znajduje się wynik konsultacji ortopedycznej skarżącego, dokonanej przez [...] A. J. w dniu [...] maja 2013 r., o następującej treści: "Doleczanie po rekonstrukcji ACL trwa minimum 6 miesięcy. Zabieg odbył się w dniu [...] stycznia 2013r. Niezdolny do zawodowej służby wojskowej do końca lipca 2013 r.". W aktach sprawy brak jest natomiast jakichkolwiek innych wyników konsultacji lekarzy specjalistów poczynionych w okresie późniejszym.
Już z tego tylko powodu stwierdzić należy, że wydanie przez RWKL w B. orzeczenia w dniu [...] maja 2013 r. było działaniem co najmniej przedwczesnym, stojącym w sprzeczności z zasadą wyrażoną w art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. Z uzasadnienia ww. orzeczenia w żaden sposób bowiem nie wynika, z jakich względów Komisja nie wzięła pod uwagę wyników ww. konsultacji i przed upływem 6 miesięcy od daty przeprowadzenia ww. zabiegu orzekła o trwałej niezdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej. Oczywistym jest, że skarżący w dacie orzekania "nadal nie odzyskał pełnej sprawności kończyny dolnej prawej" skoro proces doleczania nie został zakończony. Oczywistym jest również, że w dacie orzekania - jak wskazano w uzasadnieniu - Komisja nie mogła mieć pewności co do powrotu orzekanego do pełnej sprawności. Kwestię tę mogła należycie ocenić dopiero po zakończeniu procesu leczenia, nie wcześniej niż na początku sierpnia 2013 r. W świetle powyższego, ustalenie kategorii "N" - trwale niezdolny do zawodowej służby wojskowej w okolicznościach niniejszej sprawy nastąpiło przedwcześnie, a w konsekwencji - wadliwie.
Wadliwości orzeczenia RWKL w B. nie zostały wyeliminowane w toku postępowania odwoławczego. CWKL w W., utrzymując w mocy zaskarżone orzeczenie, lakonicznie stwierdziła, że zostało ono wydane zgodnie ze stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami, po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu. Nadto zaznaczyła, że Komisja I instancji wzięła pod uwagę dobro samego orzekanego, niezakończony proces leczenia usprawniającego oraz trudne warunki służby wojskowej, mogące negatywie oddziaływać na kontuzjowaną i operowaną kończynę.
Uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia wskazuje jednoznacznie, że CWKL nie uczyniła zadość obowiązkom organu odwoławczego wynikającym z zasady dwuinstancyjności postępowania, która znajduje potwierdzenie w treści § 29 i § 30 ww. rozporządzenia. Istota zasady dwuinstancyjności postępowania (art. 15 K.p.a.) polega na dwukrotnym rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez dwa różne organy tej samej sprawy wyznaczonej treścią zaskarżonego rozstrzygnięcia. Właściwe wypełnienie tejże zasady wymaga nie tylko podjęcia dwóch kolejnych rozstrzygnięć różnych organów, lecz zakłada ich podjęcie w wyniku przeprowadzenia przez każdy z tych organów postępowania umożliwiającego osiągnięcie celów, dla których postępowanie to jest prowadzone. Chodzi zatem o to, by przeprowadzono dwukrotnie merytoryczne postępowanie, by dwukrotnie oceniono dowody, w sposób rzeczowy i poważny przeanalizowano wszelkie argumenty i opinie podniesione w odwołaniu, w konsekwencji doprowadzono do takiego rozstrzygnięcia, które najlepiej odpowiadać będzie prawu, interesowi publicznemu i słusznym interesom strony.
Orzekając w niniejszej sprawie CWKL ograniczyła się w zasadzie wyłącznie do kontroli orzeczenia RWKL w B., którą zresztą - ze względów powyżej wskazanych - należy ocenić jako wadliwą. Ponadto, nie wzięła pod uwagę podniesionych w odwołaniu argumentów o zakończonym procesie leczenia oraz załączonych dokumentów, w szczególności opisu konsultacji dr M. G. z dnia [...] sierpnia 2013 r. pochodzącego z Prywatnej Lecznicy [...] w P., stwierdzającego zakończenie leczenia skarżącego. Swe rozstrzygnięcie wydała wyłącznie na podstawie znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji medycznej pochodzącej z okresu doleczania po rekonstrukcji więzadła ACL (w szczególności na podstawie powołanej już wyżej konsultacji z dnia [...] maja 201 3 r. oraz wcześniejszej - z dnia [...] lutego 2013 r.), nie zaś w oparciu o aktualną dokumentację, która byłaby miarodajna dla oceny zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej po zakończeniu procesu leczenia. Zaznaczenia wymaga, że § 30 ust. 2 ww. rozporządzenia przewiduje możliwość uzupełnienia materiału dowodowego przez organ odwoławczy. Przepis ten stanowi, że w razie potrzeby wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia może przeprowadzić ponowne badania lekarskie i badania specjalistyczne oraz skierować żołnierza na obserwację szpitalną, a także przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dokumentów. Zaniechanie skorzystania z ww. uprawnienia w okolicznościach niniejszej sprawy doprowadziło do wydania przez CWKL wadliwego rozstrzygnięcia. Podkreślenia wymaga, że w okolicznościach niniejszej sprawy zasadność uzupełnienia materiału dowodowego wynikała również z "Objaśnień szczegółowych" do § 77 pkt 6 zawartych w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r., z których wynika, że "należy kwalifikować następstwa przebytych uszkodzeń wewnątrzstawowych (wiązadeł, łąkotek) powodujące niestabilność, ograniczenie ruchów i upośledzenie sprawności dynamicznej oraz chondromalację – potwierdzone w badaniach USG, MRI, CT lub rtg. Żadne z wymienionych badań, pozwalających na dokonanie rzetelnej oceny aktualnego (po zakończeniu procesu leczenia) stanu zdrowia skarżącego i jego zdolności do służby wojskowej - nie zostały w sprawie przeprowadzone.
Konkludując stwierdzić należy, że wskazane powyżej naruszenia przepisów prawa, jakich dopuściły się organy orzekające, obligowały Sąd do uchylenia obu wydanych w sprawie orzeczeń w zakresie dotyczącym określenia zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej.
Rozpatrując sprawę ponownie komisje lekarskie zobowiązane będą do uwzględnienia powyższych uwag i przeprowadzenia postępowania oraz wydania orzeczenia z poszanowaniem wskazanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Ocenią rzetelnie kwestię zdolności skarżącego do pełnienia zawodowej służby wojskowej w oparciu o aktualne badania lekarskie. Podjęte rozstrzygnięcia przekonująco uzasadnią czyniąc zadość wymogom z art. 107 § 3 w zw. z art. 11 K.p.a.
Mając na względzie wszystko powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c oraz art. 135 P.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. O wykonalności zaskarżonego orzeczenia Sąd orzekł, w oparciu o art. 152 P.p.s.a, jak w pkt 2 sentencji. Na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a., Sąd odrzucił skargę w pozostałej części - jak w pkt 3 sentencji. Zaś o kosztach postępowania Sąd postanowił na podstawie art. 200 i 205 § 2 P.p.s.a. - jak w pkt 4 sentencji wyroku.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Kania /przewodniczący sprawozdawca/Eugeniusz Wasilewski
Sławomir Antoniuk
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Kania (spraw.), Sędziowie WSA Sławomir Antoniuk, Eugeniusz Wasilewski, Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi A.S. na orzeczenie Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej 1. uchyla zaskarżone orzeczenie w części utrzymującej w mocy orzeczenie [...] Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. z [...] maja 2013 r. nr [...] w zakresie dotyczącym określenia zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz orzeczenie [...] Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. z [...] maja 2013 r. nr [...] w zakresie dotyczącym określenia zdolności do zawodowej służby wojskowej; 2. stwierdza, że zaskarżone orzeczenie w części określonej w pkt 1 wyroku nie podlega wykonaniu w całości; 3. w pozostałej części odrzuca skargę; 4. zasądza od Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. na rzecz skarżącego A. S. kwotę 257 (słownie: dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Centralna Wojskowa Komisja Lekarska w W. (dalej: "CWKL") orzeczeniem nr [...] z dnia [...] listopada 2013 r., wydanym na podstawie § 12 pkt 1 i § 27, § 29, § 30 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. Nr 15, poz. 80 ze zm.), utrzymała w mocy orzeczenie Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w B. (dalej: "RWKL") nr [...] z dnia [...] maja 2013 r. stwierdzające u [...] A. S. trwałą niezdolność do zawodowej służby wojskowej oraz trzecią grupę inwalidztwa, które pozostało bez związku ze służbą wojskową.
W uzasadnieniu orzeczenia organ odwoławczy stwierdził, że A. S. w dniu [...] sierpnia 2012 r. w czasie wolnym, podczas gry w piłkę, doznał urazu kolana prawego i z tego powodu dwukrotnie odbył zabieg artroskopii - pierwszy w dniu [...] listopada 2011 r., drugi w dniu [...] stycznia 2013 r. W związku z doznanym urazem i odbytymi zabiegami artroskopii przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, w tym także na urlopie zdrowotnym dwumiesięcznym (orzeczenie RWKL w B. nr [...] z dnia [...] marca 2013 r.).
A. S. został skierowany do RWKL w B. przez Komendanta Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w P. w celu określenia zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej. Po odbyciu konsultacji ortopedycznej i badaniu w Klinice Ortopedii i Chirurgii Urazowej Narządu Ruchu w [...] Wojskowym Szpitalu Klinicznym w B. i badaniu w RWKL w B., Komisja wydała w dniu [...] maja 2013 r. orzeczenie nr [...], w którym ujęła pourazowe uszkodzenie chrząstki III stopnia kłykcia przyśrodkowego kości udowej prawej, z całkowitym uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego łąkotki przyśrodkowej stawu kolanowego prawego, dwukrotnie leczony artroskopowo zeszyciem łąkotki i rekonstrukcją więzadła krzyżowego przedniego, w okresie rehabilitacji - § 77 pkt 6 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia i uznała wyżej wymienionego za trwale niezdolnego do zawodowej służby wojskowej - kategoria N. Jednocześnie zaliczyła orzekanego do trzeciej grupy inwalidztwa z ogólnego stanu zdrowia i do żadnej grupy inwalidztwa w związku ze służbą wojskową. Jednocześnie ww. schorzenie uznała za niepozostające w związku ze służbą wojskową.
Zdaniem organ odwoławczego RWKL w B. prawidłowo zastosowała § 77 pkt 6 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia, który stanowi u żołnierzy pełniących zawodową służbę wojskową o kategorii N/Z. Określając kategorię N, Komisja wzięła pod uwagę dobro samego orzekanego, nie zakończony zupełnie proces leczenia usprawniającego, długi okres przebywania orzekanego na zwolnieniu lekarskim, jak również trudne warunki i specyfikę służby wojskowej, która często wiąże się z dużym wysiłkiem fizycznym, w tym intensywnymi zajęciami z wychowania fizycznego i sprawdzianami z tych zajęć, zajęciami w polu, na strzelnicy, czy marszobiegami z pełnym ekwipunkiem, które dodatkowo mogą oddziaływać na cały organizm, w tym na narząd ruchu (kontuzjowaną i leczoną dwukrotnie operacyjnie prawą kończynę dolną - staw kolanowy).
Zdaniem organu odwoławczego, zaskarżone orzeczenie RWKL w B. zostało wydane zgodnie ze stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu.
Organ odwoławczy nie stwierdził podstaw do uwzględnienia odwołania, bowiem orzekany nie przedłożył żadnej dokumentacji medycznej potwierdzającej słuszność sprzeciwu względem ww. orzeczenia RWKL w B., która podważałaby ustalenia dokonane w toku postępowania orzeczniczego. W szczególności nie przedstawił zaświadczenia, że został już wyleczony ze schorzenia rozpoznanego w RWKL w B..
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższe orzeczenie CWKL w W. z dnia [...] listopada 2013 r. A. S., działający przez profesjonalnego pełnomocnika, zarzucił:
1) dokonanie ustaleń faktycznych w sposób sprzeczny z całokształtem zebranego materiału dowodowego oraz w sposób sprzeczny z zasadami logiki, w tym pominięcie istotnych dowodów w sprawie,
2) naruszenie prawa materialnego, tj. § 77 pkt 6 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. poprzez jego błędne zastosowanie i nie zastosowanie - mimo ku temu podstaw - § 77 pkt 5 rozporządzenia,
3) naruszenie prawa procesowego poprzez pominięcie przy ustaleniu stanu faktycznego dowodów przedstawionych przez odwołującego się, jak również dowodów znajdujących się w aktach sprawy.
Skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
W motywach skargi skarżący podniósł, że organ orzekający nie wziął pod uwagę załączonego do odwołania zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego zakończenie leczenia i rekonwalescencji gwarantującej szybki powrót do zdrowia. Wskazał, iż jego pełny powrót do zdrowia potwierdzają wyniki badań sprawnościowych z dnia [...] października 2013 r., które ukończył z oceną [...]. Zaznaczył, iż wbrew twierdzeniom organów orzekających nie pojawiły się żadne następstwa wpływające na stabilność ruchową czy dynamikę, co więcej wyniki badań wskazują na brak jakichkolwiek ograniczeń ruchowych. Potwierdza to zaświadczenie z dnia [...] lipca 2013 r. wydane przez gabinet rehabilitacji [...] oraz opis konsultacji z dnia [...] listopada 2013 r. przeprowadzonej w Prywatnej Lecznicy [...]. Nieuwzględnienie powyższych dowodów w toku postępowania odwoławczego stanowi naruszenie prawa skutkujące ustaleniem stanu faktycznego w sposób sprzeczny ze stanem rzeczywistym.
W odpowiedzi na skargę CWKL w W. wniosła o oddalenie skargi z powodu jej merytorycznej niezasadności. Wskazała, iż orzekając w sprawie opierała się na pełnej, zebranej w sprawie dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej, przeprowadzonych konsultacjach specjalistycznych, przy uwzględnieniu chorób i ułomności stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. W ocenie posiadających wiedzę orzeczniczą i specjalistyczną lekarzy, następstwa tak poważnego urazu stawu kolanowego jakiemu uległ skarżący, to następstwa przebytych urazów stawów bez zniekształcenia oraz przewlekłe zapalenie tkanki łącznej i okołostawowej upośledzające lub znacznie upośledzające sprawność ruchową - kat. Z/N, przy zaliczeniu - z uwagi na zaawansowane schorzenia sięgające (trzeciej) grupy inwalidzkiej - do kat. zdrowia N - niezdolny do zawodowej służby wojskowej. Precyzyjne określenie następstw urazu w orzeczeniu RWKL w B. nie budzi wątpliwości co do jego prawidłowości.
CWKL zauważyła, że załączone do skargi zaświadczenia o zakończeniu leczenia i rehabilitacji wskazują jedynie na fakt, że proces leczenia i rehabilitacji został zakończony, nie stanowią jednak o tym, w jakim stanie zdrowia - z punktu widzenia obciążeń związanych ze służbą wojskową - jest staw kolanowy. Należy to bowiem do rozstrzygnięcia przez wojskową komisję lekarską w oparciu o zgromadzoną dokumentację medyczną oraz przeprowadzone konsultacje specjalistyczne.
W piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2014 r. skarżący podtrzymał w całości zarzuty i wnioski skargi podkreślając, iż organ odwoławczy - określając aktualny stan zdrowia skarżącego - oparł się na dokumentacji medycznej z okresu, w którym uległ on kontuzji, a nie na dzień, w którym zgłosił on powrót do pełnego zdrowia. Proces leczenia skarżącego w dacie wydania orzeczenia RWKL w B. był niezakończony, co potwierdza dokumentacja medyczna zgromadzona w aktach sprawy.
W piśmie procesowym z dnia 5 marca 2014. CWKL w W. podtrzymała wniosek o oddalenie skargi wskazując, iż pełnomocnik skarżącego poza nietrafną polemiką ze stanowiskiem organu nie podnosi żadnych nowych okoliczności, ani nie wskazuje żadnych dowodów, które nie byłyby organowi znane na etapie orzekania.
Zaznaczył, że podstawę orzekania przez RWKL w B. stanowiły wyniki badań lekarsko-specjalistycznych z dnia [...] maja 2013 r. oraz konsultacji specjalistycznej z dnia [...] lutego 2013 r. Na etapie odwoławczym oceny stawu kolanowego pod kątem obciążeń związanych z pełnieniem zawodowej służby wojskowej dokonali uprawnieni lekarze orzecznicy i stwierdzili, że rozpoznane schorzenia dyskwalifikują orzekanego z pełnienia zawodowej służby wojskowej.
W piśmie procesowym z dnia 25 marca 2014 r. skarżący podtrzymał zarzuty i wnioski skargi podnosząc, że nie był skierowany ani poddawany specjalistycznym badaniom lekarskim, na podstawie których można byłoby bezsprzecznie orzec o jego zdolności bądź niezdolności do zawodowej służby wojskowej. Takich dowodów organ odwoławczy nie wykazał. Dodatkowo powołał się na orzeczenie wydane przez lekarza medycyny pracy z dnia [...] listopada 2013 r., który orzekł o zdolności skarżącego do służby [...] na stanowisko - [...].
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Polega ona na kontroli legalności, tj. zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a - c P.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 K.p.a. (art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Stosownie do art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (§ 2).
Skarga na orzeczenie CWKL w W. z dnia [...] listopada 2013 r. utrzymujące w mocy orzeczenie RWKL w B. z dnia [...] maja 2013 r. w części dotyczącej określenia inwalidztwa oraz w przedmiocie związku stwierdzonych schorzeń ze służbą wojskową jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a., bowiem sprawa będąca przedmiotem zaskarżenia w tym zakresie nie należy do właściwości sądu administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny w tezach wyroku z dnia 9 marca 2005 r., sygn. I OSK 1203/04 (publ.: https://orzeczenia.nsa.gov.pl) wskazał, że wojskowe komisje lekarskie orzekają w dwóch reżimach prawnych, stąd orzeczenia tych komisji dzielą się na dwie grupy. Pierwsza grupa orzeczeń wojskowych komisji lekarskich obejmuje kwestię zaliczenia danej osoby do określonej kategorii zdolności do służby wojskowej, jak i samej zdolności do służby wojskowej. Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach są wiążące dla organów rozstrzygających o powołaniu danej osoby do służby wojskowej lub o zwolnieniu z tej służby. Od takich orzeczeń służy skarga do sądu administracyjnego, gdyż orzeczenia te mają charakter decyzji rozstrzygających istotę sprawy - zdolność do służby wojskowej. Natomiast drugą grupę orzeczeń wojskowych komisji lekarskich stanowią orzeczenia ustalające schorzenia danej osoby, określające ich związek ze służbą wojskową dla celów odszkodowawczych lub rentowych albo zaopatrzenia emerytalnego. Podstawę takich orzeczeń stanowią w obecnym stanie prawnym przepisy ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.), ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 ze zm.), ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. z 2014 r., poz. 213 ze zm.), czy ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 2013, poz. 666 ze zm.). Te orzeczenia poddawane są kontroli przez sądy powszechne w ramach rozpoznawanych odwołań od decyzji o świadczeniach odszkodowawczych, rentowych lub z zaopatrzenia emerytalnego. Decyzje administracyjne w tych sprawach są bowiem wydawane nie przez wojskowe komisje lekarskie, lecz przez inne organy (wojskowy organ emerytalny lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Orzeczenia wojskowych komisji lekarskich w tych postępowaniach mają natomiast wyłącznie charakter orzeczenia wstępnego - jako jedna z przesłanek rozstrzygnięcia sprawy i nie podlegają odrębnemu zaskarżeniu do sądu administracyjnego.
Biorąc zatem pod uwagę te dwa reżimy prawne wskazać należy, iż od orzeczeń wojskowych komisji lekarskich w zakresie dotyczącym ustalenia schorzeń danej osoby oraz ich związku ze służbą wojskową dla celów odszkodowawczych, rentowych lub zaopatrzenia emerytalnego, skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest utrwalony w orzecznictwie administracyjnym pogląd, że sąd administracyjny nie jest właściwy w sprawie skargi na orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej w przedmiocie związku choroby (inwalidztwa) ze służbą wojskową (por. uchwała składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1999 r., sygn. akt III ZP 9/99, OSNP 2000/5/167). Takie stanowisko zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 6 listopada 2000 r., sygn. akt OSA 1/100 (publ.: ONSA 2001/2/47) w odniesieniu do orzeczenia w zakresie dotyczącym oceny stanu zdrowia żołnierza i związku ze służbą wojskową stwierdzonych schorzeń dla m. in. celów zaopatrzenia emerytalnego (rentowego) stwierdzając, że w tych sprawach skarga nie przysługuje. Na tle przytoczonego stanu prawnego stanowisko to jest nadal aktualne, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym wyżej wyroku z dnia 9 marca 2005 r., sygn. akt OSK 1203/04.
W niniejszej sprawie zaskarżył w całości orzeczenie CWKL w W. (co potwierdził na rozprawie pełnomocnik skarżącego), a więc także w zakresie dotyczącym określenia grupy inwalidztwa oraz w przedmiocie ustalenia związku schorzenia ze służbą wojskową. Na tę kategorię orzeczeń Komisji, jak już wyżej wskazano, skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje, a zatem Sąd stwierdził niedopuszczalność skargi w tym zakresie.
Uznając za dopuszczalną skargę na orzeczenie CWKL w W. z dnia [...] listopada 2013 r. utrzymujące w mocy orzeczenie RWKL w B. z dnia [...] maja 2013 r. w części dotyczącej określenia zdolności do służby wojskowej Sąd stwierdził, że skarga w tym zakresie zasługuje na uwzględnienie.
Materialnoprawną podstawę ww. orzeczeń stanowią przepisy art. 5 ust. 1, ust. 6 i ust. 7 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.) oraz § 4 i § 16 i § 24 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r. w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. Nr 15, poz. 80 ze zm.).
Podkreślenia wymaga, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia zawodowej służby wojskowej ustala wojskowa komisja lekarska, która wydaje w tej sprawie orzeczenie. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest decyzją.
Konsekwencją powyższego uregulowania jest obowiązek przestrzegania przez wojskowe komisje lekarskie reguł postępowania administracyjnego określonych w ustawie z dnia 14 czerwca 1980 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), dalej: "K.p.a.", w tym w szczególności art. 7, art. 77 i art. 80 oraz art. 107 § 3 oraz art. 15 K.p.a.
Nie zwalniają z tego obowiązku przepisy ww. rozporządzenia w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach, w tym przede wszystkim przepisy § 22 ust. 1 i § 23 ust. 1, w myśl których wojskowe komisje lekarskie orzekają na podstawie dokumentów (...) i wydają orzeczenia po przeprowadzeniu niezbędnych badań lekarskich i skompletowaniu dokumentów, wymienionych jedynie przykładowo. Podobne znaczenie ma treść § 24 ust. 1 ww. rozporządzenia, w świetle którego orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej powinno zawierać w szczególności rozpoznanie oraz ustalenie kategorii zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia zawodowej służby wojskowej, a w razie stwierdzenia chorób i ułomności - określenie ich związku lub braku związku z zawodową służbą wojskową. Zwrócić należy również uwagę na brzmienie § 30 ust. 2 rozporządzenia, który odnosi się do postępowania odwoławczego i stanowi, iż wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia, rozpatrując odwołanie, orzeka na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. W razie potrzeby, wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia może przeprowadzić ponowne badanie lekarskie i badania specjalistyczne oraz skierować żołnierza na obserwację szpitalną, a także przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dokumentów.
Powyższe oznacza, że w toku postępowania wojskowa komisja lekarska winna stać na straży praworządności i podejmować wszelkie kroki niezbędne do dokładnego stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny oraz słuszny interes obywatela (art. 7 K.p.a.). Jest też zobowiązana w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 K.p.a.) oraz ocenić na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 K.p.a.). Musi wreszcie uzasadnić swoje rozstrzygnięcie zgodnie z wymogami art. 107 § 3 K.p.a., a więc zawrzeć uzasadnienie faktyczne poprzez wskazanie dowodów, na których się oparła oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówiła wiarygodności i mocy dowodowej, zaś w zakresie uzasadnienia prawnego - wyjaśnić podstawy prawne decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.
W ocenie Sądu, orzeczenia wydanie w niniejszej sprawie nie spełniają powyższych wymogów.
Zaznaczyć należy w pierwszej kolejności, iż rozpoznanie u skarżącego schorzenia powodującego niezdolność do zawodowej służby wojskowej określone w § 77 pkt 6 załącznika nr 1 rozporządzenia w sprawie orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (następstwa przebytych urazów stawów bez zniekształceń oraz przewlekłe zapalenie tkanki łącznej rozlane i okołostawowe upośledzające lub znacznie upośledzające sprawność ruchową), w odniesieniu do grupy II, do której przypisany jest skarżący - zawiera kwalifikację zdolności do służby wojskowej "N/Z". Oznacza to, że wojskowa komisja lekarska uznaniowo decyduje, czy w stosunku do konkretnego orzekanego ustalić kategorię "N" - niezdolny, czy też "Z" - zdolny. Powyższe zaś wymaga od organu orzekającego szczególnie wnikliwego uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający sądową kontrolę przyjętego stanowiska. W ocenie Sądu, ustalenie kategorii "N" - trwale niezdolny do zawodowej służby wojskowej, jak miało to miejsce w przypadku skarżącego, nie zostało poparte należytym uzasadnieniem faktycznym, przemawiającym za takim rozstrzygnięciem.
RWKL w B. stwierdziła, że mając do dyspozycji kategorię zdrowia Z/N - wybrała N wskazując, iż badany pomimo udzielonego urlopu zdrowotnego oraz kilkumiesięcznej niezdolności do pracy nadal nie odzyskał pełnej sprawności kończyny dolnej prawej. Zdaniem Komisji, przebyte zabiegi operacyjne, jak również kolejna rehabilitacja nie dają pewności co do powrotu orzekanego do pełnej sprawności. Przedmiotowe orzeczenie - jak wskazała Komisja I instancji - wydane zostało w oparciu o aktualne wyniki badań i konsultacji specjalistycznych.
W związku z powyższym podkreślenia wymaga, że w aktach sprawy znajduje się wynik konsultacji ortopedycznej skarżącego, dokonanej przez [...] A. J. w dniu [...] maja 2013 r., o następującej treści: "Doleczanie po rekonstrukcji ACL trwa minimum 6 miesięcy. Zabieg odbył się w dniu [...] stycznia 2013r. Niezdolny do zawodowej służby wojskowej do końca lipca 2013 r.". W aktach sprawy brak jest natomiast jakichkolwiek innych wyników konsultacji lekarzy specjalistów poczynionych w okresie późniejszym.
Już z tego tylko powodu stwierdzić należy, że wydanie przez RWKL w B. orzeczenia w dniu [...] maja 2013 r. było działaniem co najmniej przedwczesnym, stojącym w sprzeczności z zasadą wyrażoną w art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. Z uzasadnienia ww. orzeczenia w żaden sposób bowiem nie wynika, z jakich względów Komisja nie wzięła pod uwagę wyników ww. konsultacji i przed upływem 6 miesięcy od daty przeprowadzenia ww. zabiegu orzekła o trwałej niezdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej. Oczywistym jest, że skarżący w dacie orzekania "nadal nie odzyskał pełnej sprawności kończyny dolnej prawej" skoro proces doleczania nie został zakończony. Oczywistym jest również, że w dacie orzekania - jak wskazano w uzasadnieniu - Komisja nie mogła mieć pewności co do powrotu orzekanego do pełnej sprawności. Kwestię tę mogła należycie ocenić dopiero po zakończeniu procesu leczenia, nie wcześniej niż na początku sierpnia 2013 r. W świetle powyższego, ustalenie kategorii "N" - trwale niezdolny do zawodowej służby wojskowej w okolicznościach niniejszej sprawy nastąpiło przedwcześnie, a w konsekwencji - wadliwie.
Wadliwości orzeczenia RWKL w B. nie zostały wyeliminowane w toku postępowania odwoławczego. CWKL w W., utrzymując w mocy zaskarżone orzeczenie, lakonicznie stwierdziła, że zostało ono wydane zgodnie ze stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami, po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu. Nadto zaznaczyła, że Komisja I instancji wzięła pod uwagę dobro samego orzekanego, niezakończony proces leczenia usprawniającego oraz trudne warunki służby wojskowej, mogące negatywie oddziaływać na kontuzjowaną i operowaną kończynę.
Uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia wskazuje jednoznacznie, że CWKL nie uczyniła zadość obowiązkom organu odwoławczego wynikającym z zasady dwuinstancyjności postępowania, która znajduje potwierdzenie w treści § 29 i § 30 ww. rozporządzenia. Istota zasady dwuinstancyjności postępowania (art. 15 K.p.a.) polega na dwukrotnym rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez dwa różne organy tej samej sprawy wyznaczonej treścią zaskarżonego rozstrzygnięcia. Właściwe wypełnienie tejże zasady wymaga nie tylko podjęcia dwóch kolejnych rozstrzygnięć różnych organów, lecz zakłada ich podjęcie w wyniku przeprowadzenia przez każdy z tych organów postępowania umożliwiającego osiągnięcie celów, dla których postępowanie to jest prowadzone. Chodzi zatem o to, by przeprowadzono dwukrotnie merytoryczne postępowanie, by dwukrotnie oceniono dowody, w sposób rzeczowy i poważny przeanalizowano wszelkie argumenty i opinie podniesione w odwołaniu, w konsekwencji doprowadzono do takiego rozstrzygnięcia, które najlepiej odpowiadać będzie prawu, interesowi publicznemu i słusznym interesom strony.
Orzekając w niniejszej sprawie CWKL ograniczyła się w zasadzie wyłącznie do kontroli orzeczenia RWKL w B., którą zresztą - ze względów powyżej wskazanych - należy ocenić jako wadliwą. Ponadto, nie wzięła pod uwagę podniesionych w odwołaniu argumentów o zakończonym procesie leczenia oraz załączonych dokumentów, w szczególności opisu konsultacji dr M. G. z dnia [...] sierpnia 2013 r. pochodzącego z Prywatnej Lecznicy [...] w P., stwierdzającego zakończenie leczenia skarżącego. Swe rozstrzygnięcie wydała wyłącznie na podstawie znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji medycznej pochodzącej z okresu doleczania po rekonstrukcji więzadła ACL (w szczególności na podstawie powołanej już wyżej konsultacji z dnia [...] maja 201 3 r. oraz wcześniejszej - z dnia [...] lutego 2013 r.), nie zaś w oparciu o aktualną dokumentację, która byłaby miarodajna dla oceny zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej po zakończeniu procesu leczenia. Zaznaczenia wymaga, że § 30 ust. 2 ww. rozporządzenia przewiduje możliwość uzupełnienia materiału dowodowego przez organ odwoławczy. Przepis ten stanowi, że w razie potrzeby wojskowa komisja lekarska wyższego stopnia może przeprowadzić ponowne badania lekarskie i badania specjalistyczne oraz skierować żołnierza na obserwację szpitalną, a także przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dokumentów. Zaniechanie skorzystania z ww. uprawnienia w okolicznościach niniejszej sprawy doprowadziło do wydania przez CWKL wadliwego rozstrzygnięcia. Podkreślenia wymaga, że w okolicznościach niniejszej sprawy zasadność uzupełnienia materiału dowodowego wynikała również z "Objaśnień szczegółowych" do § 77 pkt 6 zawartych w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 stycznia 2010 r., z których wynika, że "należy kwalifikować następstwa przebytych uszkodzeń wewnątrzstawowych (wiązadeł, łąkotek) powodujące niestabilność, ograniczenie ruchów i upośledzenie sprawności dynamicznej oraz chondromalację – potwierdzone w badaniach USG, MRI, CT lub rtg. Żadne z wymienionych badań, pozwalających na dokonanie rzetelnej oceny aktualnego (po zakończeniu procesu leczenia) stanu zdrowia skarżącego i jego zdolności do służby wojskowej - nie zostały w sprawie przeprowadzone.
Konkludując stwierdzić należy, że wskazane powyżej naruszenia przepisów prawa, jakich dopuściły się organy orzekające, obligowały Sąd do uchylenia obu wydanych w sprawie orzeczeń w zakresie dotyczącym określenia zdolności skarżącego do zawodowej służby wojskowej.
Rozpatrując sprawę ponownie komisje lekarskie zobowiązane będą do uwzględnienia powyższych uwag i przeprowadzenia postępowania oraz wydania orzeczenia z poszanowaniem wskazanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Ocenią rzetelnie kwestię zdolności skarżącego do pełnienia zawodowej służby wojskowej w oparciu o aktualne badania lekarskie. Podjęte rozstrzygnięcia przekonująco uzasadnią czyniąc zadość wymogom z art. 107 § 3 w zw. z art. 11 K.p.a.
Mając na względzie wszystko powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c oraz art. 135 P.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. O wykonalności zaskarżonego orzeczenia Sąd orzekł, w oparciu o art. 152 P.p.s.a, jak w pkt 2 sentencji. Na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a., Sąd odrzucił skargę w pozostałej części - jak w pkt 3 sentencji. Zaś o kosztach postępowania Sąd postanowił na podstawie art. 200 i 205 § 2 P.p.s.a. - jak w pkt 4 sentencji wyroku.
