III SA/Gl 112/14

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] wydanym z powołaniem się na art. 59 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm. dalej określanej skrótem K.p.a.) Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. odmówił przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. z dnia [...] r. nr [...] stwierdzającej, po wznowieniu postępowania, wydanie decyzji Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. z dnia 9 czerwca 2004 r.. w przedmiocie przyznania płatności bezpośrednich na 2004 r. z naruszeniem prawa.

W uzasadnieniu ustalił, iż decyzję Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. z dnia [...] r. nr [...] stwierdzającą, po wznowieniu postępowania, wydanie przez Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. decyzji z dnia [...] r. nr [...]dotyczącej przyznania płatności bezpośrednich na 2004 r., z naruszeniem prawa, przesłano na adres ""A" " spółki cywilnej P. W. i I. W. .

Przesyłka zawierająca decyzję nie została odebrana pod wskazanym w niej adresem. Dlatego złożono ją na poczcie w M. 1, a w skrzynce pocztowej pozostawiono zawiadomienie o miejscu jej złożenia – awizo - w dniu 10 listopada 2011 r. Następnie ponownie awizowano przesyłkę w dniu 18 listopada 2011 r., a po upływie 14 dni od pierwszego awiza, w dniu 25 listopada 2011 r. odesłano ją do nadawcy z adnotacja o jej niepodjęciu w terminie.

W ocenie organu spełnione zostały przesłanki do uznania skuteczności doręczenia decyzji na podstawie art. 44 K.p.a.

Odwołanie od decyzji wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia wniósł P. W. .

We wniosku P. W. wyjaśnił, że był wspólnikiem z byłą żoną spółki cywilnej ""A" " wskutek z żoną musiał wyprowadzić się ze wspólnego miejsca zamieszkania i obecnie mieszka w R. przy ul. [...] i to jest adres dla doręczeń korespondencji. Z tego powodu nie odebrał przesyłki adresowanej na ul. [...] w R. . Ponadto postanowienie o wszczęciu postępowania oraz zawiadomienie odebrała córka S. W. , z którą jest w konflikcie i jej nie przekazała , zaś samą decyzję wysłano na adres przy ulicy [...] , gdzie była żona i była wspólniczka I. W. nie odebrała korespondencji. Z tego względu nie mając żadnej wiedzy o postępowaniu ani o wydanej decyzji, nie mógł brać udziału w sprawie ani składać wniosków.

Strona podnosi, iż adresatem zaskarżonej decyzji jest spółka cywilna, nie zaś jej wspólnicy, a zatem po pierwsze jest to podmiot, który w sensie prawnym nie istnieje i nie może być podmiotem praw i obowiązkiem, po drugie zaś doręczenia należało dokonać do rąk obojga wspólników, nie zaś spółce jako takiej.

Podkreślił także, że należy mu jako stronie - wspólnikowi spółki- przywrócić termin do wniesienia odwołania od tej decyzji, jak również stwierdzić nieważność decyzji, gdyż dotknięta jest ona wadą. Wskazał przy tym, że spółka cywilna ""A" " nie istnieje, bowiem umowa spółki została wypowiedziana na koniec 2011 r.

O istnieniu decyzji dowiedział się przypadkiem w dniu [...] r. próbując dokonać przelewu w banku, w którym konto zostało zajęte przez administracyjny organ egzekucyjny. O wydaniu decyzji dowiedział się po osobistej wizycie w organie, który decyzję wydał.

Dalej organ wyjaśnił, że osoba składająca wniosek o przywrócenie terminu winna uprawdopodobnić brak swojej winy swoją staranność oraz okoliczność, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu, a przynajmniej ustała najpóźniej w ciągu 7 dni przed złożeniem owego wniosku (wyrok NSA z dnia 23 lipca 2008r. I OSK 1349/2007 Lexpolonica nr 2004316 http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

"A" S.C P. W. , I. W. to beneficjent pomocy bezpośredniej w charakterze spółki cywilnej, co potwierdzają dokumenty złożone wraz z Wnioskiem o wpis do ewidencji producentów. Spółka legitymuje się umową zawarcia spółki cywilnej (wraz z aneksami) zaświadczeniem REGON, decyzją nadania NIP oraz zaświadczeniem o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 Ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów (Dz. U. nr 40 z 2004 r., poz. 76 ze zm.)- producent podlega wpisowi do ewidencji producentów na podstawie wniosku złożonego do kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze wzglądu na miejsce zamieszkania lub siedzibą wnioskodawcy wskazuje, że w przypadku małżonków oraz podmiotów będących współposiadaczami gospodarstwa rolnego nadaje się jeden numer identyfikacyjny; numer ten nadaje sią temu z małżonków lub współposiadaczy, co do którego współmałżonek lub współposiadacz wyrazili pisemną zgodą. Ust. 5 tego artykułu ustawy stanowi, że w przypadku producentów działających w formie spółki cywilnej, nadaje sią jeden numer identyfikacyjny, a nadaje sią go temu wspólnikowi, co do którego pozostali wspólnicy wyrazili pisemną zgodą. Zaś ust. 6 tego artykułu ustawy precyzuje, że w przypadkach, o których mowa jest w ust. 4 do wniosku o wpis do ewidencji producentów dołącza sią pisemną zgodą odpowiednio współmałżonka, współposiadacza gospodarstwa rolnego albo wspólników.

Dokonując formalnej rejestracji w ARiMR jako producenta wskazano: adres siedziby R. ul. [...] , adres od korespondencji: R. , ul. [...] . Osobą podpisującą wniosek EP: W. . I. W. wyraziła zgodę na wpis do EP.

Producenci są obowiązani do zgłoszenia każdej zmiany danych zawartych we wniosku w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zmiany.

W celu umożliwienia jednoznacznej identyfikacji podmiotów prowadzących działalność w formie spółki cywilnej, ubiegających się o przyznanie płatności obsługiwanych przez Agencję przyjęto rozwiązanie, iż rejestracji w krajowym systemie ewidencji producentów podlega spółka cywilna.

Powołując się na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie siedmiu sędziów z dnia 30 maja 2012 r. sygnatura akt II GPS 2/12 wyjaśnił, że w przypadku grupy osób związanych umowa spółki cywilnej, status producenta rolnego w rozumieniu art. 3 pkt 3 Ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów (...) przysługuje spółce cywilnej".

Dalej ustalił, że pismo zawierające odwołanie z dnia [...] r. zostało wniesione do ARiMR dnia [...] r., tj. z uchybieniem terminu, o którym mowa w art. 129 Kp.a., bowiem doręczenie decyzji nastąpiło 24 listopada 2011 r., w formie doręczenia zastępczego, co udokumentowały zapisy na dowodzie doręczenia odzwierciedlające przebieg drogi służbowej czynności wykonywanych przez pocztę.

Odwołując się do regulacji art. 45 K.p.a. Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. stwierdził, iż korespondencja w sprawie, w tym zaskarżona Decyzja Nr [...] z dnia [...] r. była wysłana poprawnie, na adres wskazany przez beneficjenta. Z drugiej strony producent rolny na podstawie art.14 ust, 4 ustawy o krajowym systemie ewidencji (....) jest obowiązany do zgłoszenia kierownikowi biura powiatowego Agencji każdej zmiany danych zawartych we wniosku, o którym mowa w art. 11 ust. 1, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zmiany. Tymczasem strona nie dopełniła tego obowiązku, nie dokonała aktualizacji danych ewidencyjnych. Zatem nie ma podstaw do kwestionowania skuteczności doręczenia.

Odnosząc się do kwestii istnienia spółki cywilnej ""A" " stwierdził, że wnioskodawca nie przedstawił dowodów mogących świadczyć o rozwiązaniu spółki. Strona nie zadbała o to, aby dowody te znalazły się w posiadaniu organu odwoławczego w czasie umożliwiającym ich ocenę przed zakończeniem prowadzonego przez ten organ postępowania. Obowiązkiem organu jest stworzenie Stronie możliwości skorzystania z tego uprawnienia (teza pierwsza NSA z 1 lipca 1999r., IV SA 595/99 - LEX nr 47888). Strona zachowująca się biernie w postępowaniu musi liczyć się z konsekwencjami swego zachowania, polegających na uznaniu podnoszonych przez nią okoliczności za nieudowodnione (por. wyrok NSA OZ w Katowicach z 20 maja 1998r. I SA/Ka 1605/96-LEX 33414).

Ponadto, niezależnie od postępowań toczących się przez organem ARiMR, sprawa Spółki jest przedmiotem postępowania egzekucyjnego (w następstwie decyzji wydanych przez ARiMR), względem którego P. W. również wniósł pisma skarżące. Z otrzymanych pism wynika, że do Urzędu Skarbowego w R. wpłynął NIP-2 dotyczący likwidacji spółki z dniem [...] r podpisany tylko przez P. W. . Nie złożono jednak dokumentów potwierdzających rozwiązanie spółki. W ocenie Urzędu Skarbowego Spółka nie została wyrejestrowana ze względu na braki formalne.

Wnioskodawca w prośbie o przywrócenie terminu powinien wykazać, że mimo całej staranności nie udało mu się zachować terminu. Wiąże się to z takimi sytuacjami, kiedy uchybienie terminowi nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (wyrok NSA z dnia 14 stycznia 2000r. I S.A./Gd 794/99, niepublikowany. Przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa. Istnienie po stronie tej osoby niedbalstwa, czy chociażby winy nieumyślnej, powoduje niemożność przewrócenia terminu (wyrok NSA z 22 maja 1997r. S.A./Sz 630/96, niepublikowany).

O braku winy w uchybieniu terminu można mówić wówczas, gdy strona we wniosku o przywrócenie terminu uprawdopodobni, że mimo całej staranności z przyczyn od niej niezależnych nie mogła dokonać czynności w terminie. Przeszkody te zatem muszą mieć charakter zewnętrzny i obiektywny, a brak winy w uchybieniu terminu można uznać tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie w przypadku, gdy strona w sposób przekonujący uprawdopodobni brak winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia prośby o przywrócenie terminu. (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 7 lipca 2011 r. I SA/Sz 362/2011).

Odnosząc powyższe uwagi do wskazanych we wniosku okoliczności, organ stwierdził, że argumentacji wnioskodawcy nie można uznać za uprawdopodobnienie braku winy w uchybieniu terminu. Korespondencja wysyłana była na adres wskazany przez beneficjenta. Wnioskodawca nie dokonał zmian w EP, w zawiązku z powyższym należy wskazać, iż po stronie beneficjenta Pana W. , brak jest przesłanek pozytywnych umożliwiających akceptację złożonego wniosku.

Skarżący nie dokonał z własnej inicjatywy żadnych zmian w danych ewidencji producentów rolnych. Korespondencja kierowana dotychczas przez ARiMR odbywała się na adres wskazany przez Spółkę podczas rejestracji w ewidencji producentów w roku 2004. Nie wykazał rozwiązania spółki.

Wobec tego organ uznał, że zmiana adresu spowodowana konfliktem z byłą żoną nie jest okolicznością świadcząca o braku winy w niezachowanie terminu do wniesienia odwołania.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach P. W. , reprezentowany przez pełnomocnika zarzucając postanowieniu Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. naruszenie art. 58 § 1 i 2 K.p.a. poprzez stwierdzenie, że skarżący nie uprawdopodobnił, iż do uchybienia terminu nie doszło z jego winy, domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia w całości i zasądzenia kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje zarzuty przyznał, że odwołanie wniósł z uchybieniem terminu. Jednak zostało to spowodowane konfliktem z byłą żona, która, w jego ocenie, celowo nie odbierała korespondencji, zaś postanowienie wznawiające postępowanie administracyjne wprawdzie odebrała córka, lecz także go nie przekazała.. Poza tym nie była uprawniona do odbioru korespondencji kierowane do spółki.

Podkreślił, że zarówno była żona jak i córka notorycznie nie odbierały korespondencji, albo nie przekazywały jej skarżącemu. Przez ich zachowanie skarżący został pozbawiony możliwości działania w sprawie.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów skargi w całości podtrzymał swoje argumenty przytoczone już w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. W jego ocenie prawidłowo zastosowano przepisy tak o doręczeniach, jak i przepisy o przywracaniu uchybionego terminu..

Uczestniczka postępowania I. W. wniosła o oddalenie skargi podzielając w całości stanowisko organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sąd administracyjny zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznaje zatem sprawę rozstrzygniętą zaskarżoną decyzją lub postanowieniem ostateczną z punktu widzenia legalności, tj. zgodności z prawem całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania przepisów prawa. Zgodnie natomiast z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm. – zwany dalej p.p.s.a.) uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji bądź postanowienia w całości lub w części następuje wtedy gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego; inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Skarga nie jest zasadna.

Sąd podziela konkluzję Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. , co do skutecznego doręczenia przez Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. decyzji z dnia [...] r. nr [... ] stwierdzającej, po wznowieniu postepowania, wydanie przez tegoż Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. decyzji z dnia [...] r. przyznającej spółce ""A" " I. W. , P. W. płatności na 2004 r. – z naruszeniem prawa.

Dalej zauważyć należy, że w myśl 45 K.p.a. osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby - osobie upoważnionej do odbioru korespondencji. Przepisy art. 44 K.p.a. stosuje się odpowiednio. Z zacytowanego przepisu wynika, ze muszą zostać spełnione łącznie dwie przesłanki warunkujące prawidłowość doręczenia, tj. właściwe miejsce dostarczenia przesyłki oraz dostarczenie jej do rąk osoby uprawnionej.

W myśl art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowych systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 86) za producenta rolnego uznaje się osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, będącą posiadaczem gospodarstwa rolnego lub posiadaczem zwierzęcia.

W uchwale z dnia 30 maja 2012 r. sygn. akt II GPS 2/12 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że status producentów rolnych – rolników w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności i zarazem za rolników w rozumieniu przepisów – przysługuje spółce cywilnej. Za producenta nie można zatem uznać wspólników spółki cywilnej (www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Nie jest nim również rolnik jako wspólnik spółki cywilnej posiadający odrębny od tej spółki numer ewidencyjny. Istotnym argumentem przemawiającym za taką wykładnią przepisów ustawy jest również to, że przypisanie statusu producenta rolnego (rolnika) tylko jednemu z członków grupy – osobie wpisanej do ewidencji producentów i w ślad za tym przyznanie tylko jej prawa do płatności, eliminowałoby z grona uprawnionych pozostałych członków grupy. Adresatem płatności byłaby wyłącznie ta osoba. Pozostałe mogłyby utracić tytuł do tego świadczenia lub nie mieć wpływu na postępowanie dotyczące przyznania i ustalenia jego wysokości.

Jak wynika z akt administracyjnych, na podstawie wniosku z dnia 31 maja 2004 r. do ewidencji producentów została wpisana spółka cywilna ""A" " P. W. , I. W. . Numer ewidencyjny, za zgodą I. W. został nadany P. W. . Jednocześnie jako adres do korespondencji wskazano adres w R. na ulicy [...] , a więc adres, na który organ wysłał decyzje z [...] r.

Podkreślić należy, że w świetle przepisów ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności - wpis do rejestru nie ma znaczenia konstytutywnego. Istnienie wpisu uznać można co najwyżej jako przyczynę powstania wzruszalnego za pomocą innych dowodów domniemania zgodności z rzeczywistym stanem faktycznym, takiego jakie odnosi się do dokumentów urzędowych.

Dalej zaznaczyć należy, że spółka cywilna, choć nie jest odrębnym podmiotem prawa, oznacza zobowiązanie się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego (art. 860 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), a więc do wspólnego działania, które należy traktować jako jedno działanie dwóch lub więcej wspólników, nie zaś jako sumę ich działań indywidualnych.

W rozpoznawanej sprawie wspólnicy spółki cywilnej działającej pod nazwą ""A" " P. W. i S. W. zawarli [...] r. umowę spółki, której celem było wspólne prowadzenie m.in. działalności wytwórczej, a do takiej można zaliczyć działalność rolniczą w charakterze producenta. W wyniku zmiany umowy z dnia 22 września 1999 r. do spółki przystąpiła I. W. . Dzień później ze spółki wystąpił S. W. , a I. W. przejęła jego udział. W dniu przyznania płatności spółka według danych zawartych w ewidencji producentów rolnych istniała. W konsekwencji można zatem przyjąć, że prowadzenie tej działalności w ramach działalności spółki cywilnej było jednym wspólnym działaniem podlegającym zarachowaniu łącznie na rzecz obu wspólników. To zaś prowadzi do konkluzji, że sprawa o przyznanie płatności obszarowych podczas wykonywania działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej jest jedną sprawą administracyjną dotyczącą wspólnego naruszenia prawa. Także wznowione postępowanie dotyczyło spółki cywilnej, która według danych posiadanych przez organ i w istocie przyznanych przez skarżącego, istniała w dacie wznowienia postępowania, toczyło się wobec spółki cywilnej. Jednak obu wspólnikom przysługiwał przymiot strony tego postępowania.

Z drugiej strony to właśnie spółka reprezentowana przez wspólników we wniosku o wpis do ewidencji producentów wskazała adres dla doręczeń, który okazał się także adresem stałego zamieszkania jednego ze wspólników. Stąd też decyzję wydaną we wznowionym postępowaniu, w której wymieniono obu wspólników, można było doręczyć w miejscu wskazanym jako adres do korespondencji.

Trzeba także pamiętać, że stosownie do art. 865 § 2 Kodeksu cywilnego, każdy ze wspólników może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, o ile nie przekracza to zakresu zwykłych czynności spółki. Tym bardziej uprawniony jest do odbioru lub odmowy odbioru korespondencji ze skutkami dla pozostałych wspólników czy wspólnika podobnie, jak uprawniony jest do umocowania osoby trzeciej do odbioru korespondencji.

Jeżeli umowa spółki zawarta została na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić z jakichkolwiek powodów, wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego, wypowiedzenie udziału bez zachowania terminów wypowiedzenia może nastąpić jedynie z ważnych powodów (art. 869 k.c.), z ważnych też powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez Sąd. Oświadczenie wspólnika o wypowiedzeniu udziału w spółce, winno być złożone w formie pisemnej, w takiej bowiem formie następuje zawarcie umowy spółki, oraz skierowane do wszystkich wspólników. Jest skuteczne od momentu, kiedy dotarło ono do pozostałych wspólników taki sposób, że mogli się z nim zapoznać.

Zgodnie z art. 44 § 2 K.p.a. w brzmieniu obowiązującym w listopadzie 2011 r. zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia pisma z miejscu określonym w § 1, umieszczało się w odwoławczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. Z kolei według art. 44 § 3 K.p.a. w przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia.

Ustawodawca w omawianych przepisach ustanowił domniemanie faktyczne doręczenia pisma, o ile zostały spełnione warunki w tych przepisach określone. W rozpoznawanej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki, o jakich mowa w art. 44 § 2 i 3 K.p.a. Na kopercie bowiem, zawierającej decyzję z 4 listopada 2011 r. wspomniane pismo, jest adnotacja doręczyciela, czy i gdzie (w jakim miejscu określonym w art. 44 § 2 K.p.a.) pozostawiono zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru. Można zatem uznać, że przesyłka była prawidłowo dwukrotnie awizowana 10 i 18 listopada 2011 r. i w konsekwencji prawidłowo doręczona z upływem 14 dnia od dnia pierwszego awiza.

W konkluzji stwierdzić zatem należy, że odwołanie wniesione 25 października 2013 r. co do zasady naruszało termin określony w art. 129 § 2 K.p.a.

Zauważyć dalej należy, że odwołanie zostało wniesione przez P. W. , według niego już po rozwiązaniu spółki cywilnej z końcem 2011 r. W postępowaniu administracyjnym tego faktu nie uprawdopodobnił. Nie zmieniono wpisu w ewidencji producentów. Raz jeszcze należy się odwołać do normy art. 865 § 2 Kodeksu cywilnego, i wynikającego z niej prawa każdego ze wspólników, bez uprzedniej uchwały wspólników do prowadzenia sprawy, o ile nie przekracza to zakresu zwykłych czynności spółki. Gdyby przed zakończeniem takiej sprawy choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwił się jej prowadzeniu, potrzebna byłaby uchwała wspólników. Jak wynika z akt sprawy skarżący samodzielnie składał wniosek o przyznanie płatności, zaś I. W. nie sprzeciwiła się takim działaniom. Zatem sprawy dotyczące płatności obszarowych należały do zwykłych działań spółki. Stąd też każdy ze wspólników mógł działać w imieniu spółki cywilnej będącej producentem rolnym.

Sąd ocenia zaskarżone postanowienie według stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dniu wydania zaskarżonego aktu. Dopiero do pisma procesowego z dnia [...]r. skarżący dołączył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy spółki cywilnej ""A" " na koniec 2011 r. Nie wykazał, czy pismo to dotarło do adresata. Zbyt późno uprawdopodobnił ten fakt. Nie można organowi stawiać skutecznego zarzutu, że nie uwzględnił tego faktu. Z drugiej strony doręczając zaskarżone postanowienie na adres podany przez skarżącego w odwołaniu wziął pod uwagę inny adres, a nie ten wpisany w ewidencji.

Zwrócić także należy uwagę na to, że I. W. , drugi wspólnik w spółce cywilnej nie kwestionowała poprawności doręczenia decyzji i rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia odwołania. Wewnętrzne konflikty pomiędzy wspólnikami spółki cywilnej nie mają wpływu na ocenę poprawności doręczenia spółce korespondencji. Jeszcze raz należy podkreślić, że domniemanie doręczenia przewidziane w art. 44 § 1-4 K.p.a. pociąga za sobą wszelkie skutki doręczenia tylko wówczas, gdy wszystkie przesłanki przewidziane w tym przepisie zostały spełnione, a w niniejszej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca.

Zgodnie natomiast z treścią art. 124 § 1 k.p.a. postanowienie powinno zawierać między innymi oznaczenie strony postępowania, zaś stroną postępowania administracyjnego, odpowiednio do przepisu art. 28 K.p.a., jest każdy podmiot, którego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo który żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Interes prawny jest określany jako osobisty, konkretny i aktualny, prawnie chroniony interes, który może być realizowany na podstawie określonego przepisu, bezpośrednio wiążący się z indywidualnie i prawnie chronioną sytuacją strony. Istnieje on więc wówczas, gdy istnieje związek o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa administracyjnego, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającą na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację tego podmiotu na gruncie administracyjnoprawnym.

Z kolei w świetle regulacji prawnych dotyczących przyznawania płatności w rolnictwie istotną rolę w ocenie, kto może być strona postepowania o przyznanie płatności odgrywa utworzony w skali kraju wspomniany już system ewidencji. Zgodnie z jej art. 4 w skład systemu wchodzą: 1) ewidencja producentów, 2) ewidencja gospodarstw rolnych, 3) ewidencja wniosków o przyznanie płatności oraz 4) dokumentacja związana z prowadzeniem ewidencji wymienionych w pkt 1-3. Natomiast z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ewidencji wynika, że system wykorzystuje się m.in. w zakresie przyznawania i wypłaty płatności.

Zatem, gdy mowa o płatnościach, w tym o będących przedmiotem sprawy płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, w ramach której wydano decyzję kończąca wznowione postępowanie w pierwszej instancji niniejszej sprawy, w ustawodawstwie przyjęto, że podmiotami uprawnionymi są producenci rolni. Ustawa o systemie ewidencji zawiera w art. 3 pkt 3 definicję pojęcia "producent rolny", niemniej należy zwrócić uwagę na inny istotny wymóg, określony tą ustawą. W jej art. 11 ust. 1 przyjęto, że producent podlega wpisowi do ewidencji producentów na podstawie wniosku złożonego do kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy. Umieszczenie w ewidencji producentów skutkuje nadaniem konkretnemu podmiotowi statusu takiego producenta i nie jest to zwykła formalność, tylko czynność z zakresu administracji publicznej, czego potwierdzeniem jest tryb odmowy wpisu do ewidencji producentów. Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o systemie ewidencji organ dokonuje takiej odmowy w drodze decyzji administracyjnej, przy czym ustawowe przesłanki odmowy to wyłącznie: 1) jeżeli wnioskodawca nie jest producentem lub 2) gdy został mu już uprzednio nadany numer identyfikacyjny. Z powyższego wynika zatem, że uprawnionym do uzyskania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych jest podmiot, który uzyskał wpis do ewidencji producentów, ponieważ tylko w ten sposób potwierdzany jest status producenta rolnego jako uprawnionego do uzyskania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych. Ustawa o płatnościach bezpośrednich określa bowiem warunki i tryb udzielania tych płatności producentom rolnym (art. 1), a art. 2 ust. 1 tej ustawy potwierdza, że tego rodzaju płatności przysługują producentowi rolnemu.

Podkreślić także należy, że w postępowaniu o przyznanie płatności istotny jest stan faktyczny i prawny istniejący w roku, którego dotyczy wniosek o przyznanie płatności. Zmiany w statusie producenta, które zaistniały po zakończeniu roku, którego dotyczy wniosek nie mają wpływu na ocenę, czy potencjalny beneficjent spełniał kryteria do uzyskania płatności, czy też nie. Niewątpliwie spółka cywilna ma interes prawny w postępowaniu dotyczącym przyznania płatności obszarowych. W przypadku jej rozwiązania już po zakończeniu roku, którego dotyczy wniosek o przyznanie płatności interes prawny mają byli wspólnicy spółki cywilnej.

Wreszcie legitymację do wniesienia skargi zgodnie z art. 50 § 1 p.p.s.a. - ma każdy, kto ma interes prawny w jej wniesieniu, ponadto prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Opierając się na wykładni systemowej należy przyjąć tezę, zgodnie, z którą pojęcie "interes prawny" użyty w art. 50 § 1 p.p.s.a. obejmuje swoim zakresem pojęcie interesu prawnego z art. 28 K.p.a.

Postanowienie, podobnie jak decyzja administracyjna, składa się z kilku elementów wymienionych w art. 107 1 K.p.a. Dla jego poprawności niezbędnym jest, aby pomiędzy takimi elementami, jak: podstawa prawna, rozstrzygnięcie czyli osnowa oraz uzasadnienie prawne i faktyczne, istniała wewnętrzna spójność. Tylko wtedy można o takiej decyzji powiedzieć, iż zgodnie z art. 104 K.p.a. decyzja jest aktem rozstrzygającym konkretną sprawę.

Wskazanie stron postępowania w postanowieniu może nastąpić w dowolnym jego fragmencie - np. nagłówku, rozstrzygnięciu, uzasadnieniu, a nawet rozdzielniku pisma. Tak wydane postanowienie nie narusza art. 124 § 1 K.p.a., albowiem przepis ten nie określa konkretnie, w jakim miejscu postanowienia powinny zostać wskazane strony postępowania i nie nakłada na organ administracji żadnych szczególnych wymogów w tym zakresie. Z punktu widzenia prawidłowości postanowienia jest zaś obojętne, w którym jego miejscu strona zostanie wskazana, ważne jest, by była ona w sposób jednoznaczny określona.

W rozpoznawanej sprawie Sąd dokonał całościowej oceny zaskarżonego postanowienia również pod kątem tego, kto był jego faktycznym adresatem Spółka cywilna ""A" " I. W. i P. W. , czy oni, jako był wspólnicy. W zaskarżonym postanowieniu organ jako stronę wskazał co prawda spółkę cywilna ""A" " i wymienił jej wspólników. Jednak w uzasadnieniu wyraźnie odniósł się do wniosku P. W. , a nie spółki jako takiej. Jego wywody na temat istnienia spółki i jej wpisu do ewidencji producentów odnosiły się do kwestii skutecznego doręczenia decyzji wydanej we wznowionym postępowaniu dotyczącym płatności obszarowych i faktu istnienia tejże spółki w momencie doręczenia decyzji i biegu terminu do wniesienia odwołania. Natomiast sam wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania został potraktowany przez organ tak, jak wniesiony wyłącznie przez byłego wspólnika, co wynika z treści odwołania zawierającego także wniosek o przywrócenie terminu do jego wniesienia, jak i dokumentów przedłożonych sądowi wraz z uzupełnieniem skargi. Niewątpliwie organ powinien był wyraźnie wyartykułować to rozróżnienie. Jednak w okolicznościach sprawy ten błąd nie miał wpływu na wynik sprawy.

W konsekwencji Sąd przyjął także, biorąc pod uwagę dokumenty przedłożone przez skarżącego w toku postępowania sądowego, w tym wspomniane oświadczenie o wypowiedzeniu udziału w spółce cywilnej, co doprowadziło do jej rozwiązania, że skargę wniósł były wspólnik spółki cywilnej, a ponieważ zaskarżone postanowienie było adresowane do byłych wspólników, uznał, iż Iwonie W. przysługuje status uczestniczki postępowania sądowego.

Z normy art. 58 § 1 K.p.a. wynika, iż we wniosku o przywrócenie terminu wnioskodawca powinien wykazać, iż mimo całej staranności nie udało mu się zachować terminu do wniesienia odwołania. W ocenie Sądu z pewnością przesłanką przywrócenia uchybionego terminu nie jest fakt, że pomiędzy wspólnikami wspólnikami spółki cywilnej pojawił się konflikt, w wyniku którego jeden z nich odbiera korespondencję, a drugi nie. Zwłaszcza, że skarżący nie wykazał, by zgłosił na poczcie zmianę adresu i złożył wniosek o przekierowywanie korespondencji do niego adresowanej na nowy adres. Oczywiście dotyczy to okresu kiedy spółka istniała, a jednocześnie biegł termin do wniesienia odwołania.

Dlatego Sąd podziela stanowisko organu co do niewykazania przez skarżącego, że do uchybienia terminu doszło bez jego winy. Tym bardziej, że nieodebranie korespondencji nie wykluczało możliwości złożenia odwołania także przez drugiego ze wspólników, na adres którego wysłano decyzję. W istocie wspólnicy spółki cywilnej nie zachowali należytej staranności w prowadzeniu spraw spółki i w konsekwencji, z powodu co najmniej niedbalstwa doprowadzili do uchybienia terminowi wniesienia odwołania od decyzji. Fakt jej późniejszego rozwiązania nie miał wpływu na ocenę braku zawinienia w dochowaniu terminu do wniesienia odwołania.

Na marginesie należy przywołać stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 listopada 2010 r., sygn. II OSK 1762/09 (LEX nr 746776). W wyroku tym NSA poszedł jeszcze dalej niż Wojewoda, stwierdzając: "jak jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym strona postępowania administracyjnego, niebędąca jedyną stroną tego postępowania, która została w tym postępowaniu pominięta przez niedoręczenie jej decyzji organu pierwszej instancji, może wnieść odwołanie w terminie, który biegnie dla stron postępowania, którym decyzję doręczono, zaś po tym terminie nie służy jej prawo wniesienia odwołania, lecz podanie o wznowienie postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 K.p.a. (por. wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2009 r., sygn. akt II OSK 505/08). Podkreśla się jednocześnie, że możliwość skorzystania z wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania służy jedynie stronie, której organ doręczył decyzję (wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2007 r., sygn. akt II OSK 1759/06)". Według tego poglądu należałoby zatem wniosek skarżącego o przywrócenie terminu załatwić odmownie tylko na tej podstawie, że nie została mu, jak twierdzi, doręczona decyzja I instancji. Co jednak, jak ustalił Sąd nie miało miejsca.

Wobec powyższego, na podstawie art. 151 ustawy Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi należało oddalić skargę.