II SA/Op 75/14

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2013 r., nr [...], Powiatowy Lekarz Weterynarii w Opolu zakazał A Sp. z o.o. [...] w [...] Oddział w [...] (dalej: Spółka) zużywania do dalszej produkcji oraz wprowadzania na rynek produktów pochodzenia zwierzęcego będących w Zakładzie Spółki w [...] lub będących w jego dyspozycji, pozyskanych z tuszek drobiowych pochodzących z kurcząt poddanych ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r., a dostarczonych z fermy M. K. w [...] oraz produktów pochodzenia zwierzęcego wyprodukowanych z udziałem tego surowca, w przypadku braku pełnej identyfikowalności. Zakazał poza tym wprowadzania na rynek wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, do wytworzenia których użyto ww. surowiec, w przypadku braku możliwości bezspornego ustalenia identyfikowalności partii produkcyjnej. Ponadto organ nakazał: ustalenie listy odbiorców (listy dystrybucyjne) wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego wyprodukowanych z ww. surowca lub do produkcji których użyto ten surowiec, jak również nakazał wycofanie z obrotu wszystkich tych produktów pochodzenia zwierzęcego i właściwe ich zagospodarowanie poprzez przekazanie ich podmiotom uprawnionym, jako produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego kategorii 1, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r.

Jako podstawę prawną decyzji organ powołał przepisy art. 3 ust. 2 pkt 5 lit. a, art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r., nr 112, poz. 744, z późn. zm.), art. 6 ust. 1 i 2, art. 16 ust. 1 i ust. 2a ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r., nr 17, poz. 127, z późn. zm.), § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie sposobu postępowania z substancjami niedozwolonymi, pozostałościami chemicznymi, biologicznymi, produktami leczniczymi i skażeniami promieniotwórczymi u zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. nr 147, poz. 1067, z późn. zm. - zwanego dalej rozporządzeniem z dnia 28 lipca 2006 r.), art. 7 ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. nr 144, poz. 1045, z późn. zm.), art. 54 ust 1, ust. 2 lit, a, b, c rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. UE L z 2004 r. nr 165, s. 1, z późn. zm. - powoływanego dalej jako rozporządzenie nr 882/2004) oraz art. 108 K.p.a., a także art. 8 i art. 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) - zwanego dalej rozporządzeniem nr 1069/2009 (Dz. U. UE.L. z 2009 r. nr 300, s .1, z późn. zm.).

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że z pisma Powiatowego Lekarza Weterynarii w [...] z dnia 22 sierpnia 2013 r. powziął informację, iż w próbkach wody przeznaczonej do pojenia drobiu na fermie M. K. w [...] wykryto obecność pozostałości antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym i że drób pochodzący z tej fermy dostarczono w dniu 16 sierpnia 2013 r. do zakładu Spółki. Drób ten zaopatrzony był w świadectwo zdrowia wydane w dniu 14 sierpnia 2013 r. Natomiast z przedłożonej przez M. K. ewidencji leczenia zwierząt wynika, że w dniach 10-12 sierpnia 2013 r. stado leczone było preparatem Soludox 50%, a wskazany przez lekarza weterynarii w dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej okres karencji wynosił 3 dni, podczas gdy zgodnie z zaleceniem producenta przy zastosowaniu tego preparatu w dawce 20 mg/1 kg m.c. okres karencji wynosi 12 dni.

Dalej organ podał, że toku kontroli przeprowadzonej w zakładzie Spółki w dniu 23 sierpnia 2013 r. ustalono, iż drób w liczbie 4073 sztuk z fermy M. K. dostarczono do ubojni prowadzonej przez Spółkę i poddano ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r. w ilości 4071 szt., a następnie tuszki zostały wprowadzone do dalszego przetwarzania. W wystawionym przez właściciela dokumencie "Informacje dotyczące łańcucha żywnościowego zwierząt kierowanych do uboju" z dnia 16 sierpnia 2013 r., w jaki był zaopatrzony drób dostarczony do ubojni, odnośnie leczenia zwierząt skreślono zapis "tak" w pozycji "Zwierzęta były leczone", a pozostawiono zapis "nie". Nie zamieszczono też żadnych zapisów w pozycji "Stosowane preparaty lecznicze". Ponadto organ wyjaśnił, że w dniu 23 sierpnia 2013 r. otrzymał dokument "Karta leczenia zwierząt nr [...]" z wykonania czynności lekarsko-weterynaryjnych w dniu 10 sierpnia 2013 r.

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Opolu wskazał na wynikający z przepisu art. 16 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego zakaz wprowadzania na rynek produktów pozyskanych ze zwierząt, którym podawano produkty lecznicze, jeżeli produkty te pozyskano przed upływem okresu karencji określonego dla danego produktu leczniczego. Na tej podstawie uznał, że stwierdzenie w próbce wody służącej do pojenia obecności pozostałości antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym dowodzi bezspornie niezachowania okresu karencji dla produktu leczniczego weterynaryjnego lub stosowania innych produktów o takim działaniu. Organ zauważył, że skoro właściciel gospodarstwa zataił fakt podawania kurczętom preparatów leczniczych weterynaryjnych, a w karcie leczenia zwierząt lekarz weterynarii zadeklarował w dniu 14 sierpnia 2013 r. stosowanie produktów leczniczych weterynaryjnych od dnia 10 sierpnia 2013 r., to nie ma gwarancji, że w badanej próbce wody stwierdzono obecność leczniczego produktu weterynaryjnego, o którym mowa w "Karcie leczenia". Zaznaczył, że w myśl § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2006 r. w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia w rzeźni podawania zwierzętom substancji niedozwolonych organ ma obowiązek nakazania uboju tych zwierząt oddzielnie od pozostałych zwierząt, pobrania próbek do badań oraz zatrzymania tusz i narządów wewnętrznych do dnia uzyskania wyników tych badań oraz - w przypadku potwierdzenia obecności substancji niedozwolonych w próbkach - nakazania przekazania tusz i narządów wewnętrznych zwierząt, od których pobrano próbki, do zakładu przetwarzającego surowiec kategorii 1 w rozumieniu rozporządzenia nr 1774/2002.

Ponadto organ stwierdził, że stosowana procedura wewnątrzzakładowa HACCP Spółki przewiduje w pkt 5 sposób partiowania polegający na oznaczeniu numeru partii określającego datę uboju poprzez wskazanie kolejnego numeru tygodnia oraz kolejnego numeru dnia w tygodniu w bieżącym roku produkcyjnym, w związku z czym nie jest możliwe ustalenie ilości i rodzaju produktów pochodzenia zwierzęcego wyprodukowanych z tej partii surowca. Z tego względu zakresem rozstrzygnięcia należy objąć wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego pochodzące z produkcji w dniu 16 sierpnia 2013 r. oraz produkty pochodzenia zwierzęcego wyprodukowane z użyciem surowca tej partii produkcyjnej, z wyłączeniem partii produkcyjnych, co do których istnieje gwarancja, że do ich wyprodukowania użyto surowca bez udziału mięsa pochodzącego z tuszek pozyskanych od kurcząt pochodzących z fermy M. K.

Zdaniem Powiatowego Lekarza Weterynarii w Opolu, konieczne było nakazanie właściwego zagospodarowania produktów wycofanych z obrotu poprzez przekazanie ich podmiotom uprawnionym, jako produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego kategorii 1, o których mowa art. 8 lit. c i d rozporządzenia nr 1069/2009. Ponadto, nakaz ustalenia i przygotowania listy odbiorców, wycofania z obrotu produktów pochodzenia zwierzęcego oraz właściwego jego zagospodarowania uzasadnia przepis art. 54 rozporządzenia nr 882/2004. Organ wyjaśnił też, że z uwagi na konieczność ochrony zdrowia i życia konsumentów nadał decyzji nadał rygor natychmiastowej wykonalności oraz odstąpił od zasady zapewnienia stronie czynnego udziału w postępowaniu.

Od powyższej decyzji Spółka, reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła odwołanie, w którym zarzuciła naruszenie § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2008 r. i art. 8 rozporządzenia nr 1069/2009 poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie, będące konsekwencją błędnego i arbitralnego zakwalifikowania produktów do grupy produktów ubocznych kategorii 1 w rozumieniu art. 1 ust. 2 lit. d Dyrektywy Rady 96/22/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r., tj. jako pochodzących od zwierząt, którym podawano substancje niedozwolone lub które poddawano nielegalnym zabiegom. Ponadto zarzuciła naruszenie przepisów art. art. 7, 8, 11, 77 § 1, 80, 107 § 1 i 3 K.p.a., polegające na zaniechaniu wnikliwego rozpoznania sprawy i wyjaśnienia całokształtu okoliczności faktycznych oraz prawnych istotnych dla jej rozstrzygnięcia, i w konsekwencji - wydanie zaskarżonej decyzji w oparciu o materiał dowodowy oceniony nieobiektywnie. Spółka argumentowała, że organ ogólnikowo odniósł się do podstawowego ustalenia dotyczącego niedochowania przez hodowcę okresu karencji przewidzianego przez producenta dla stosowanej przez hodowcę dawki preparatu leczniczego Soludox 50%. Przy piśmie z dnia 11 września 2013 r. Spółka przedłożyła dowody w postaci pisma pełnomocnika A. F. z dnia 9 września 2013 r. wraz z załącznikami w postaci informacji producenta preparatu leczniczego Soludox z dnia 4 września 2013 r. oraz informacji Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych i Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, wnosząc o dopuszczenie i przeprowadzenie w toku postępowania przed organem odwoławczym dowodu z tych dokumentów. Uzupełniając argumentację odwołania Spółka wywiodła, że dowody te wskazują, iż produkty, których dotyczy decyzja kwestionowana przez Spółkę, pozyskane zostały już po upływie okresu karencji dla podawanej kurczętom dawki preparatu leczniczego Soludox 50%, określonego przez producenta jako 3 dni. Tym samym poprzez ustalenie, że przy zastosowaniu przyjętej przez organ pierwszej instancji dawki preparatu Soludox 50% okres karencji powinien wynosić 12 dni, doszło do nieprawidłowego zastosowania art. 16 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego. Ponadto, przy piśmie z dnia 7 listopada 2013 r. Spółka przedłożyła kolejne dowody w postaci postanowienia Komendy Powiatowej Policji w [...] z dnia 7 października 2013 r. o odmowie wszczęcia śledztwa w związku z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa przez M. K., protokołu kontroli doraźnej przeprowadzonej w dniu 9 września 2013 r. w Gabinecie Weterynaryjnym A. F., oświadczenia A. F. z dnia 27 sierpnia 2013 r. dotyczącego otrzymania od M. K. zwrotu 8 kg preparatu Soludox 50% niewykorzystanego w leczeniu dotyczącym dokumentu [...] z dnia 10 sierpnia 2013 r., wraz z wyliczeniem dawki preparatu Soludox 50% wynoszącej 20 mg produktu na 1 kg masy ciała i oświadczenia z dnia 9 września 2013 r. o pozostawieniu na fermie M. K. 8 kg preparatu Soludox, który został następnie zwrócony, a także "Fakturę korygującą nr [...]" z dnia 27 sierpnia 2013 r. Wniosła też o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadków M. K. oraz A. F. na okoliczność ustalenia, że produkty pozyskane przez nią z kurcząt dostarczonych z fermy M. K. poddanych ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r. zostały pozyskane po upływie okresu karencji określonego przez producenta dla podawanej kurczętom dawki preparatu leczniczego Soludox 50% jako 3 dni, jak i na okoliczność niepodawania kurczętom substancji niedozwolonych i niepoddawania kurcząt nielegalnym zabiegom, a nadto na okoliczność dawkowania zastosowanego preparatu leczniczego Soludox 50%, okresu podawania preparatu i jego faktycznie podanej ilości, okoliczności dostarczenia do M. K. oraz zwrotu A. F. opakowań preparatu Soludox 50%, a także zapisów w "Karcie leczenia zwierząt nr [...]" z dnia 10 sierpnia 2013 r.

Po rozpatrzeniu odwołania, Opolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii decyzją z dnia 16 grudnia 2013 r., nr [...], utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu omówił szczegółowo zgromadzoną w sprawie dokumentację, w tym "Kartę leczenia nr [...]" z dnia 10 sierpnia 2013 r., wystawioną przez lekarza weterynarii A. F. oraz "Charakterystykę produktu leczniczego weterynaryjnego" - Soludox 500 mg/g. Organ odwoławczy stwierdził, że wynika z nich, iż w związku z podejrzeniem sepsy stado kurcząt w liczbie 23860 szt. leczone było środkiem Soludox 50% 1 kg, przy czym w związku z zaordynowanym dawkowaniem "4 szt. 20 mg/kg m.c. wody per. Os przez 1 dni", biorąc pod uwagę ilość leczonych sztuk i przy przyjęciu przeciętnej wagi brojlera wynoszącą 2 kg, na łączną masę 47720 kg zaordynowano 4 kg (tj. 4000000 mg) preparatu Soludox 50%, co w przeliczeniu na 1 kg masy ciała wynosi 83,82 mg preparatu. Organ zauważył, że wprawdzie przez lekarza weterynarii zamieszczony został zapis dotyczący dawkowania ilości 4 szt. po 20 mg/kg m.c. przez 1 dzień, to jednak przeprowadzone przez organ wyliczenie wskazuje, że została podana większa ilość preparatu Soludox 50%. Dalej organ stwierdził, że z charakterystyki produktu Soludox wynika, iż 1 g proszku zawiera substancję czynną Doksycykliny hyklan 500 mg, co odpowiada 433 mg doksycykliny. Zalecana dawka dla kur wynosi 10 mg hyklanu doksycykliny (20 mg produktu) na 1 kg masy ciała na dobę przez 3-4 kolejne dni albo 20 mg hyklanu doksycykliny (40 mg produktu) na 1 kg masy ciała na dobę przez 3-4 kolejne dni, natomiast okres karencji dla tkanek jadalnych wynosi 3 dni w przypadku dawki wynoszącej 10 mg/kg masy ciała przez 4 dni oraz 12 dni w przypadku dawki wynoszącej 20 mg/kg masy ciała przez 4 dni. Organ wyliczył, że dobowa ilość produktu Soludox 500 mg/g, jaka powinna zostać podana leczonemu stadu, przy uwzględnieniu liczby zwierząt i masy ich ciała, powinna wynosić 0,954 kg, co odpowiada dawce 10 mg/ 1 kg m.c. substancji czynnej (hyklanu doksycykliny), natomiast 1,908 kg produktu odpowiada dawce 20 mg/ 1 kg m.c. substancji czynnej. Zdaniem organu odwoławczego, według zapisów w "Karcie leczenia" zaordynowano po 4 jednokilogramowe opakowania na każdy dzień leczenia, czyli w dawce dwukrotnie wyższej od maksymalnej, określonej w "Charakterystyce produktu". Organ przyjął, że przy faktycznie zastosowanej dawce produktu Soludox wynoszącej 4 kg na dzień przez okres 3 dni - co daje w przeliczeniu 83,82 mg/1 kg m.c. produktu na 1 dzień - okres karencji powinien wynosić 12 dni, stąd uboju drobiu z fermy M. K. w dniu 16 sierpnia 2013 r. dokonano w okresie karencji, który powinien zostać określony na 12 dni. Z tego względu, w ocenie organu odwoławczego, organ pierwszej instancji wydając decyzję z dnia 23 sierpnia 2013 r. właściwie zastosował przepis art. 16 ust. 1 oraz ust. 2a ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego i uznał, że produkty pochodzące z uboju w dniu 16 sierpnia 2013 r. zostały pozyskane z naruszeniem tych przepisów.

W dalszej części uzasadnienia Opolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii zacytował przepisy załączników I i II rozporządzenia nr 852/2004 i wskazał, że obowiązkiem wszystkich podmiotów uczestniczących w produkcji żywności jest zapewnienie, że bezpieczeństwo żywności pozostaje nienaruszone, w szczególności poprzez obowiązek prowadzenia dokumentacji w zakresie produktów leczniczych weterynaryjnych lub innych środków podawanych zwierzętom, terminów ich podawania oraz okresów karencji. Z tego względu obowiązkiem producenta drobiu rzeźnego dostarczanego do ubojni jest gromadzenie i przekazywanie ubojni danych, między innymi o stosowaniu produktów leczniczych weterynaryjnych lub innych substancji, mających znaczenie dla zdrowia publicznego. Obowiązkiem zakładu, w którym ma nastąpić ubój tych zwierząt, jest natomiast gromadzenie, sprawdzanie i opracowywanie informacji dotyczących łańcucha żywnościowego, bezpieczeństwa produkowanej żywności, gdyż producent żywności ponosi pełną odpowiedzialność za to bezpieczeństwo.

Organ uznał, że niewątpliwym jest fakt zatajenia (niepodania) przez właściciela fermy brojlerów w "Informacji dotyczącej łańcucha żywnościowego zwierząt kierowanych do uboju" stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych lub innych produktów o podobnym działaniu u drobiu przesyłanego do rzeźni. Stwierdził też, że wyniki badań laboratoryjnych próbek wody przeznaczonej do pojenia drobiu na fermie M. K., pobranych w dniu 19 sierpnia 2013 r., wykazały obecność pozostałości antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym, co dowodzi niezachowania okresu karencji dla produktu leczniczego weterynaryjnego lub stosowania innych produktów o takim działaniu. Organ wywiódł, że po przeprowadzeniu analizy ryzyka uznał, iż okoliczność ta, w powiązaniu z zapisami i błędnymi informacjami wynikającymi z "Karty leczenia nr [...]", dały podstawę do uzasadnionego podejrzenia obecności w mięsie substancji niepożądanych (niezidentyfikowanych i niewiadomego pochodzenia) - szkodliwych dla zdrowia ludzi i zwierząt, a co za tym idzie podstawy do pobrania prób mięsa do badań w kierunku obecności antybiotyków lub innych substancji o podobnym działaniu z partii drobiu pochodzącej z fermy M. K., poddanego ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r. Organ stwierdził, że sposób postępowania Urzędowego Lekarza Weterynarii w przypadku podejrzenia podawania zwierzętom substancji niedozwolonych lub nieprzestrzegania u zwierząt okresu karencji danego produktu leczniczego określa przepis § 14 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2006 r. Jednak z uwagi na przyjętą w zakładzie Spółki procedurę [...] pobranie próbek do badań i inne czynności określone w ust. 1 pkt 1 tego przepisu nie mogły zostać przeprowadzone, gdyż nie było możliwe wydzielenie i określenie partii mięsa pochodzącego z fermy M. K. w taki sposób, aby wynik dotyczył tej partii surowca i produktów z niego wytworzonych. Mięso i przetwory mięsne (tuszki i elementy) wyprodukowane w każdym z poszczególnych dni produkcyjnych stanowią bowiem jedną partię produkcyjną, co uniemożliwia rozdział mięsa i przetworów na pozyskane z surowca pochodzącego z konkretnych ferm, od konkretnych dostawców.

Organ odwoławczy wskazał ponadto, że we własnym zakresie uzupełnił dokumentację w sprawie i - poza wynikami badan laboratoryjnych próbek wody do picia pobranych w dniu 19 sierpnia 2013 r. - uzyskał od Łódzkiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii również protokoły z kontroli, jakie organ ten przeprowadził w dniach 22 i 23 sierpnia 2013 r. w związku ze stwierdzeniem obecności pozostałości antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym, a także załączników w postaci wyjaśnień M. K., który oświadczył, iż w dniach 19-20 sierpnia 2013 r. podał brojlerom kurzym z wodą do picia preparaty Giraxa oraz Octacillin, jednak nie posiada dokumentacji potwierdzającej zastosowanie w/w produktów leczniczych, natomiast przedłożona przez niego dokumentacja lekarsko-weterynaryjna "Karta leczenia nr [...]" z dnia 12 sierpnia 2013 r., wystawiona przez A. F. wskazuje, że w/w antybiotyki podane zostały w dniach 12-13 sierpnia 2013 r. Ponadto z zapisów protokołu z dnia 23 sierpnia 2013 r. wynika, że dokumentacja lekarsko weterynaryjna nie jest prowadzona systematycznie, brak jest dokumentacji dotyczącej ostatnio podawanych leków, a M. K. przedstawił dokument w postaci "Karty leczenia nr [...]", w którym zadeklarowano datę wykonywania czynności lekarsko-weterynaryjnych w dniu 19 sierpnia 2013 r. oraz podania preparatu Octacillin 500g. Oceniając ten materiał dowodowy organ odwoławczy stwierdził, że brak jest spójności między "Kartami leczenia" wydanymi przez lekarza weterynarii sprawującego opiekę weterynaryjną nad fermą a oświadczeniem właściciela fermy o faktycznie stosowanych w tym okresie leków i wskazał, że zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2011 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej i ewidencji leczenia zwierząt oraz wzorów tej dokumentacji i ewidencji (Dz. U. nr 224, poz. 1347 - dalej rozporządzenie z dnia 29 września 2011 r.) lekarz weterynarii po dokonaniu wpisu do książki leczenia powinien pozostawiać posiadaczowi zwierzęcia oryginał strony, na której dokonał wpisu. Ewidencję leczenia zwierząt prowadzoną przez posiadacza zwierzęcia tworzą natomiast chronologicznie ułożone oryginały stron książki leczenia zwierząt. Organ skonstatował, że powyższe wskazuje na niewiarygodne, niezgodne z prawem dokumentowanie leczenia i faktyczne stosowanie produktów leczniczych weterynaryjnych lub samowolne stosowanie antybiotyków lub innych substancji o podobnym działaniu przez właściciela fermy. Podkreślił, że stwierdzone sprzeczności w zakresie rzetelności sporządzonych dokumentów dotyczących łańcucha pokarmowego i kart leczenia w zestawieniu z ustaleniami poczynionymi w trakcie czynności przeprowadzanych na fermie M. K. przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w [...] oraz oświadczeniem producenta dają podstawę do rygorystycznego traktowania produktów mięsnych jako uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego - kat. 1 w rozumieniu art. 8 rozporządzenia nr 1069/2009, gdyż sytuacja zaistniała w przedmiotowej sprawie wyczerpuje znamiona z art. 2 lit. b Dyrektywy Rady 96/23/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r. w sprawie środków monitorowania niektórych substancji i ich pozostałości u żywych zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz uchylająca dyrektywy 85/358/EWG i 86/469/EWG oraz decyzje 89/1 87/EWG i 91/664/EWG (Dz. U. UE.L. z 1996 r. nr 125, s. 10, z późn. zm.), zgodnie z którym nielegalne leczenie oznacza stosowanie niedozwolonych substancji bądź produktów lub używanie substancji bądź produktów dozwolonych przez ustawodawstwo Wspólnoty do innych celów lub w innych warunkach, niż to zostało przewidziane w ustawodawstwie Wspólnoty, albo, gdzie jest to właściwe, w różnych ustawodawstwach krajowych.

Jednocześnie organ zacytował przepis art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. UE.L. z 2002 r. nr 31, s. 1, z późn. zm. - dalej powoływanego jako rozporządzenie nr 178/2002) i stwierdził, że Powiatowy Lekarz Weterynarii w Opolu, mając w pełni uzasadnione zastrzeżenia co do sposobu prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej oraz informacji zawartych w "Informacji dotyczących łańcucha pokarmowego", w czasie gdy podejmował decyzję i określał sposób postępowania przeprowadzając analizę ryzyka, mając na względzie ochronę zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt oraz wyeliminowanie produktów z podejrzeniem skażenia substancjami niedozwolonymi, prawidłowo zastosował § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2006 r., co wiąże się bezpośrednio z wykonaniem obowiązków, o których mowa w § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c tego rozporządzenia. Ponadto, cytując art. 19 rozporządzenia nr 178/2002 organ stwierdził, że przepis ten oznacza, iż działania podejmowane przez podmiot i wydane decyzje przez organ nadzoru mające na celu ochronę zdrowia publicznego muszą być adekwatne do zagrożenia i podejmowane niezwłocznie.

Odnosząc się do dowodów przedłożonych przez Spółkę w toku postępowania odwoławczego i zgłoszonych wniosków dowodowych organ odwoławczy wskazał na obowiązki lekarza weterynarii wynikające z art. 69 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. nr 45, poz. 271, z późn. zm.) prowadzenia dokumentacji w odniesieniu do każdej transakcji dotyczącej produktów leczniczych weterynaryjnych wydawanych na receptę w postaci dokumentacji obrotu detalicznego, dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej w sposób określony przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. nr 213, poz. 1342, z późn. zm.) oraz prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej w postaci papierowej książki leczenia i potwierdzania w niej skreśleń lub poprawek potwierdzanych podpisem posiadacza zwierzęcia (§ 2 pkt 1 i § 4 ust. 2 rozporządzenia z dnia 29 września 2011 r.). Organ stwierdził, że wynikający z przedłożonych dowodów fakt dokonania zwrotu przez M. K. 8 opakowań preparatu Soludox 500 mg/g lekarzowi weterynarii A. F. nie został, choć powinien zostać odnotowany w karcie leczenia o numerze [...]. W świetle oświadczeń A. F. z dnia 27 sierpnia 2013 r. o przyjęciu tej ilości produktu od M. K., a także wskazanego w oświadczeniu z dnia 9 września 2013 r. faktu pozostawienia na fermie M. K. 8 kg preparatu leczniczego weterynaryjnego z prośbą o jego zwrot po uświadomieniu sobie, że została wydana za duża ilość leku, co mają potwierdzać dokument zwrotu i "Faktura korygująca nr [...]" z dnia 27 sierpnia 2013 r., organ stwierdził, że zastosowana przez lekarza weterynarii A. F. w pierwszym dniu leczenia ilość i dawkowanie produktu leczniczego Soludox 500 mg w ilości 4 kg powoduje konieczność zachowania okresu karencji przez 12 dni. Organ wywiódł, że fakt ten powinien zostać uwzględniony w karcie leczenia w dniu jej wydania, natomiast karta została wydana po zakończonym okresie leczenia, a nie w dniu jego rozpoczęcia. Organ przyjął, że pierwszą dawkę leku w ilości 4 kg zastosował osobiście A. F. podczas wizyty na fermie i pozostawił hodowcy na następne 2 dni odpowiednio 8 kg produktu, tj. po 4 kg na dzień.

Zdaniem organu, rzetelność oświadczeń A. F. podważa fakt, że wobec prośby o zwrot nadwyżki leku powstaje pytanie o to, czym kontynuowane było leczenie brojlerów, u których rozpoznano sepsę. Organ zauważył, że powyższe oświadczenia zostały wytworzone po przeprowadzonym w dniu 16 sierpnia 2013 r. uboju brojlerów oraz po dacie wydania decyzji przez organ pierwszej instancji oraz przedstawione dopiero podczas kontroli doraźnej w dniu 9 września 2013 r. Organ stwierdził, że również uwagi złożone przez M. K. do protokołu kontroli z dnia 23 sierpnia 2013 r. nie dotyczyły tych okoliczności, które jako fundamentalne dla rozstrzygnięcia nie mogły zostać nieświadomie przez niego pominięte. Z tego względu organ odwoławczy uznał, że nie można dać wiary tym wyjaśnieniom jako niejasnym, niespójnym, nielogicznym i nie znajdującym oparcia w ustalonym stanie faktycznym i zebranym materiale dowodowym.

Za niewiarygodne organ uznał także oświadczenie M. K. odnośnie preparatów podawanych w dniach 19 i 20 sierpnia 2013 r., podczas gdy w "Karcie leczenia nr [...]" A. F. zadeklarował, że w dniu 12 sierpnia 2013 r. zastosował preparat Giraxa 50mg/g oraz Octacillin 500G, co nie zostało uwidocznione w deklaracji producenta dotyczącej łańcucha żywieniowego. Zdaniem organu, wynik badania próbek wody pobranych w dniu 19 sierpnia 2013 r. dowodzi, że stwierdzono w nich obecność doksycykliny, czyli substancji nie wymienionej w oświadczeniach producenta oraz w "Kartach leczenia" wydanych przez lekarza sprawującego opiekę weterynaryjną. Skoro w wodzie służącej do pojenia kurcząt wykryto obecność w dniu 19 sierpnia 2013 r. pozostałości antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym, to biorąc pod uwagę oświadczenie M. K. - wniesione do protokołu pobrania próbek do badań w dniu 19 sierpnia 2013 r., że zastosował jedynie mieszankę paszową uzupełniającą [...], przy braku deklaracji o stosowaniu innych produktów leczniczych weterynaryjnych - pozwala to na uznanie, że zostały zastosowane niezidentyfikowane w tym okresie substancje o działaniu przeciwbakteryjnym. Ta z kolei okoliczność uzasadniała nakazanie właściwego zagospodarowania produktów wycofanych poprzez przekazanie ich podmiotom uprawnionym, jako produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego kategorii 1, zgodnie z rozporządzeniem nr 1069/2009.

Organ odwoławczy stwierdził ponadto, że nie uwzględnił zgłoszonego wniosku o przesłuchanie świadków, gdyż zeznania te nie wniosą żadnych nowych znaczących elementów do sprawy, bowiem dotyczą okoliczności już stwierdzonych innymi dowodami, które to ustalenia są oczywiste i nie budzą żadnych wątpliwości.

Na powyższą decyzję Spółka - nadal reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła skargę, domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu skargi Spółka powtórzyła zarzuty podnoszone wcześniej w odwołaniu, dotyczące naruszenia § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 lipca 2006 r. oraz art. 8 rozporządzenia Parlamentu nr 1069/2009 poprzez podtrzymanie ich nieprawidłowego zastosowania będącego konsekwencją błędnego i arbitralnego zakwalifikowania przez organy obu instancji produktów będących przedmiotem zaskarżanej decyzji jako produktów ubocznych kategorii pierwszej w rozumieniu art. 1 ust. 2 lit. d Dyrektywy Rady 96/22/WE lub w art. 2 lit. b Dyrektywy Rady 96/23/WE, także naruszenie art. art. 7, 8, 11, 77 § 1, 80, 107 § 1 i 3 K.p.a. Spółka zaakcentowała, że z samego faktu stosowania przez hodowcę preparatu leczniczego, jak i nawet z faktu niepodania przez hodowcę informacji o stosowaniu leku Soludox 50% w dokumencie łańcucha żywnościowego, nie sposób wyprowadzić jednoznacznie twierdzenia o podawaniu lub podejrzeniu podawania zwierzętom substancji niedozwolonych lub poddawania zwierząt nielegalnym zabiegom. Ponadto, w postępowaniu nie stwierdzono stosowania substancji niedozwolonych, a także nie stwierdzono stosowania substancji lub produktów dozwolonych do innych celów lub w innych warunkach, niż zostało to przewidziane w ustawodawstwie Wspólnoty albo w ustawodawstwie krajowym. Produkt leczniczy Soludox 50% nie został zastosowany do celów innych niż te, do których jest on przeznaczony, a także nie został zastosowany w warunkach innych, aniżeli zostało to przewidziane w ustawodawstwie krajowym oraz wspólnotowym. Zdaniem Spółki, nawet przy hipotetycznym przyjęciu, że przez hodowcę nie został zachowany okres karencji, to z literalnego brzmienia art. 2 lit. b Dyrektywy nr 96/23/WE nie wynika, iż stan taki może zostać zakwalifikowany jako stosowanie substancji w innych warunkach, niż zostało to przewidziane. Takimi innymi warunkami może być natomiast przykładowo podawanie leków przy wystąpieniu przeciwwskazań, albo łącznie z innymi lekami, które nie powinny być razem stosowane, jednak organ odwoławczy nie dokonał należytej wykładni pojęć zawartych w powoływanych przepisach prawa materialnego i w konsekwencji błędnie je zastosował.

Ponadto Spółka zarzuciła, że organ odwoławczy nie uwzględnił zgłoszonych wniosków dowodowych, a jednocześnie nie dał wiary dowodom w postaci oświadczeń M. K. i A. F. oraz w postaci dokumentów zwrotu preparatu Soludox wraz z "Fakturą korygującą nr [...]" z uwagi na ich sprzeczność z "Kartą leczenia", wobec ich nieodnotowania w tejże karcie. Zdaniem skarżącej Spółki, przeprowadzenie tych dowodów pozwoliłoby wyjaśnić wątpliwości co do rzetelności dokumentacji i składanych oświadczeń, a przez to wyjaśnić prawidłowość ustaleń o niedochowaniu przez hodowcę okresu karencji przewidzianego dla stosowanej przez hodowcę dawki preparatu leczniczego Soludox 50%.

W odpowiedzi na skargę organ wnosił o jej oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo wskazał na obserwowaną tendencję prowadzenia produkcji z rażącym naruszeniem wymagań sanitarnych i weterynaryjnych bez względu na skutki społeczne i wprowadzania na rynek produktów leczniczych pochodzących z krajów trzecich m.in. z Chin, oraz nielegalnego ich stosowania u zwierząt jako stymulatorów wzrostu, co ma przeniesienie na spożywaną żywność. Podkreślił, że organy nadzoru kontrolują produkcję i podejmują kroki prawne w przypadkach stwierdzenia produkcji w warunkach niezgodnych z przepisami i w sprawie zostały podjęte takie właśnie kroki, zapobiegające wprowadzeniu na rynek żywności, która stanowiłaby zagrożenie zdrowia publicznego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269, z późn. zm.), sądy administracyjne kontrolują działalność administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym nie mogą być brane pod uwagę argumenty natury słusznościowej czy celowościowej. Badana jest wyłącznie legalność aktu administracyjnego, czyli prawidłowość zastosowania przepisów prawa do zaistniałego stanu faktycznego, trafność ich wykładni oraz prawidłowość przyjętej procedury.

Stosownie do treści art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.), zwanej dalej P.p.s.a., wyeliminowanie przez sąd z porządku prawnego zaskarżonego aktu może nastąpić w razie stwierdzenia naruszenia prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy (lit. a), bądź naruszenia przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. b), albo naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (lit. c), a także wówczas, gdy decyzja lub postanowienie organu dotknięte jest wadą nieważności (pkt 2).

Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji we wskazanym wyżej zakresie, Sąd stwierdził, że została ona podjęta z takim naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, które uzasadniają wyeliminowanie jej z porządku prawnego.

Przedmiot oceny Sądu stanowi decyzja Opolskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii z dnia 16 grudnia 2013 r., utrzymująca w mocy decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w Opolu z dnia 23 sierpnia 2013 r., mocą której organ pierwszej instancji, w związku z zawiadomieniem przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w [...] o wykryciu pozostałości antybiotyków w próbkach wody przeznaczonej do pojenia drobiu na fermie należącej do M. K., z której drób dostarczono w dniu 16 sierpnia 2013 r. do zakładu skarżącej Spółki i poddano ubojowi, zastosował w stosunku do skarżącej Spółki kwestionowane przez nią środki w postaci zakazu zużywania do dalszej produkcji oraz wprowadzania na rynek produktów pochodzenia zwierzęcego pozyskanych z kurcząt dostarczonych z fermy M. K. i poddanych ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r., a także też produktów wyprodukowanych z udziałem tego surowca, jak również - uznając, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. są to produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego kategorii 1 - nakazał wycofanie ich z obrotu i właściwe zagospodarowanie, nadając podjętej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Biorąc pod uwagę zakres przedmiotowy rozpoznawanej sprawy w pierwszej kolejności należy wskazać na wynikający z art. 3 ust. 5 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej obowiązek organów sprawowania nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nad wymaganiami weterynaryjnymi przy ich produkcji, umieszczaniu na rynku oraz sprzedaży bezpośredniej. Z przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 tej ustawy oraz § 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 października 2006 r. w sprawie określenia spraw rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych przez powiatowego lekarza weterynarii albo urzędowego lekarza weterynarii z upoważnienia powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. z 2012 r., poz. 1367, z późn. zm.) wynika kompetencja do decyzyjnego działania w rozpoznawanej sprawie Powiatowego Lekarza Weterynarii, a także Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii - jako organu wyższego stopnia.

W myśl § 3 powyższego rozporządzenia powiatowy lekarz weterynarii w celu realizacji zadań wynikających z przepisów rozporządzenia nr 882/2004 wydaje decyzje administracyjne dotyczące zastosowania środków, o których mowa w art. 54 ust. 2. Wskazany przepis art. 54 ust. 2 rozporządzenia nr 882/2004 przewiduje m.in.: nałożenie procedur sanitarnych lub podjęcie wszelkich innych działań uważanych za niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa paszy lub żywności lub zgodności z prawem paszowym i żywnościowym, zasadami dotyczącymi zdrowia zwierząt lub dobrostanem zwierząt (lit. a), ograniczenie lub zakaz wprowadzania do obrotu, przywozu lub wywozu paszy, żywności lub zwierząt (lit. b), monitorowanie, oraz w razie konieczności, nakazanie wycofania i/lub zniszczenia paszy lub żywności (lit. c), wszelkie inne środki jakie organ uzna za właściwe (lit. h). Zaznaczyć przy tym trzeba, że powyższe uprawnienie do podejmowania decyzji administracyjnych dotyczących zastosowania ww. środków uwarunkowane jest wystąpieniem określonych okoliczności, a przede wszystkim stwierdzeniem wystąpienia niezgodności. Stosownie bowiem do treści art. 54 ust. 1 rozporządzenia nr 882/2004, w sytuacji, gdy właściwy organ wykryje niezgodności, podejmuje on działanie zapewniające, że podmiot gospodarczy zastosuje środki zaradcze. Podczas decydowania, jakie podjąć działanie, właściwy organ uwzględnia rodzaj niezgodności oraz poprzednie dane podmiotu gospodarczego w zakresie niezgodności.

Zauważyć należy, że treść normatywna przepisu art. 54 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 882/2004 wyznacza bezpośrednio zakres kompetencji organu. W przedmiotowej sprawie należy uznać, że w granicach kompetencji wynikających z powyższych przepisów organ pierwszej instancji mógł zastosować środki określone w art. 54 ust. 2 lit. a, b i c rozporządzenia nr 882/2004. Poszukując granic uprawnienia organu do nakazania wycofania i zniszczenia żywności, trzeba mieć na uwadze, że świetle omawianej regulacji działania organu mają zapewnić, że podmiot podejmie środki zaradcze, a nałożone procedury sanitarne i wszelkie inne działania mają być niezbędne dla zapewnienia m.in. bezpieczeństwa żywności. Wynika stąd jednoznacznie, że nakazanie wycofania i zniszczenia żywności, dopuszczalne w myśl art. 54 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 882/2004, nie może być traktowane jako sankcja za naruszanie określonych wymagań, lecz jest jedynie środkiem dla osiągnięcia celu, tj. zapewnienia bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego.

Jak wskazano już wyżej, zastosowanie tych środków zaradczych wymaga jednak zaistnienia niezgodności. W tym zakresie należy mieć na względzie, że art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego zawiera zakaz wprowadzania na rynek produktów pochodzenia zwierzęcego pozyskanych ze zwierząt lub od zwierząt, którym podawano produkty lecznicze, jeżeli produkty te pozyskano przed upływem okresu karencji określonego dla danego produktu leczniczego (pkt 1), jak też będących zwierzętami, którym podawano produkty lecznicze, jeżeli zwierzęta te są wprowadzane na rynek przed upływem okresu karencji określonego dla danego produktu leczniczego (pkt 2), przy czym na zasadzie art. 5 pkt 2 i 3 tej ustawy "produkty pochodzenia zwierzęcego" oraz "wprowadzanie na rynek" to pojęcia użyte przez ustawodawcę w rozumieniu rozporządzenia nr 853/2004 załącznika I ust. 8.1 oraz w rozumieniu art. 3 ust. 8 rozporządzenia nr 178/2002 (oznaczające odpowiednio: żywność pochodzenia zwierzęcego oraz posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania – przyp. Sądu). W tym kontekście wprowadzającym na rynek jest zarówno właściciel kurcząt dokonujący sprzedaży ich na rzecz skarżącej Spółki, jak i sama Spółka przeprowadzająca ubój i dalszą dystrybucję produktów pochodzenia zwierzęcego.

Kluczową kwestią w rozpoznawanej sprawie jest ocena, czy organ w sposób zgodny z prawem, niebudzący wątpliwości i przekonywujący wykazał, że w niniejszej sprawie zaistniały podstawy, w szczególności dowodowe, do stwierdzenia, że w odniesieniu do partii kurcząt dostarczonych w dniu 16 sierpnia 2013 r. z fermy M. K. nie został zachowany okres karencji, co w konsekwencji uprawniało do nałożenia skarżącą Spółkę środków w postaci zakazów i nakazów sformułowanych w decyzji organu pierwszej instancji. Należy bowiem podkreślić, że niezbędnym i koniecznym elementem możliwości prawidłowego zastosowania powołanych wyżej przepisów prawa materialnego, uprawniających organ do zastosowania nakazów i zakazów kwestionowanych przez skarżącą Spółkę, jak też do stwierdzenia wystąpienia przesłanek określonych w tych przepisach, jest poczynienie jasnych, wyczerpujących i niebudzących wątpliwości ustaleń faktycznych, co powinno znaleźć wyraz w uzasadnieniu decyzji, sporządzonym zgodnie z wymogami art. 107 ust. 3 K.p.a.

Patrząc przez pryzmat powinności organu odwoławczego na zakres poczynionych na gruncie niniejszej sprawy ustaleń w tej kwestii, Sąd stwierdził, że są one niewystarczające. Od razu należy wskazać, że w myśl art. 4 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego, do postępowania w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że prawodawstwo weterynaryjne, w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 33, poz. 287, z późn. zm.), stanowi inaczej. Dokonując oceny zaskarżonej decyzji należy mieć zatem na uwadze, że zgodnie z art. 15 K.p.a. postępowanie administracyjne jest postępowaniem dwuinstancyjnym. Postępowanie przed organem odwoławczym ukształtowane zostało przez art. 138 K.p.a. jako postępowanie merytoryczne. Oznacza to, że organ odwoławczy rozpoznaje i rozstrzyga ponownie sprawę administracyjną rozstrzygniętą decyzją organu pierwszej instancji, w oparciu o stan prawny i faktyczny istniejący w dniu wydania decyzji ostatecznej. Na organie odwoławczym ciąży przy tym wynikający z podstawowej zasady procedury administracyjnej, tj. zasady prawdy obiektywnej ustanowionej w art. 7 K.p.a. i realizowanej w oparciu o art. art. 77 § 1 K.p.a., obowiązek podjęcia z urzędu lub na wniosek wszelkich czynności niezbędnych dla dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego przez wyczerpujące zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego. W myśl art. 80 K.p.a. dopiero całokształt materiału dowodowego daje podstawę do oceny, czy dana okoliczność została udowodniona. Z tego względu ustalenia faktyczne znajdujące wprawdzie potwierdzenie w materiale dowodowym, ale niekompletnym bądź nie w pełni rozpatrzonym, należy traktować jako dowolne. Zarzut dowolności wykluczają dopiero ustalenia dokonane w całokształcie materiału dowodowego, zgromadzonego i zbadanego w sposób wyczerpujący, a więc przy podjęciu wszelkich kroków niezbędnych dla dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego jako warunku niezbędnego wydania decyzji o przekonującej treści, stosownie do art. 11 K.p.a. Obowiązek organu administracyjnego zgromadzenia całego materiału dowodowego, koniecznego do rozstrzygnięcia sprawy, znajduje odzwierciedlenie w powinności organu podjęcia stosownych działań, m.in. przeprowadzenia dowodów służących ustaleniu stanu faktycznego sprawy, bądź też zażądania od strony przedstawienia dowodów na poparcie jej twierdzeń. Zgodnie z art. 75 § 1 K.p.a. jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.

Z powyższego należy wyprowadzić wniosek, że ustawodawca zobligował również organy weterynaryjne do podjęcie wszelkich kroków do dokładnego wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, a zatem do wyczerpującego zebrania materiału dowodowego i rozpatrzenia w jego całokształcie czy dana okoliczność została udowodniona czy też nie.

W tym miejscu zauważenia wymaga, że w rozpoznawanej sprawie, po wniesieniu odwołania przez skarżąca Spółkę, która w toku postępowania przedłożyła szereg dowodów w sprawie i zgłosiła wnioski dowodowe, również organ odwoławczy podjął z urzędu czynności w kierunku wyjaśnienia stanu faktycznego i w tym celu zgromadził dodatkową dokumentację. W ocenie Sądu, poczynione na tej podstawie ustalenia oraz wnioski wyprowadzone przez organ odwoławczy budzą uzasadnione wątpliwości. Wskazać trzeba, że w orzecznictwie prezentowany jest słuszny pogląd, zgodnie z którym materiał sprawy musi odpowiadać na wątpliwości strony i w razie kontroli instancyjnej lub sądowoadministracyjnej musi dawać przekonanie kontrolującemu o słuszności zaskarżonego aktu (por. wyrok NSA z 7 sierpnia 2013 r., II OSK 1754/13, LEX nr 1364252). W niniejszej sprawie nie można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że brak jest racji po stronie skarżącej Spółki. Podzielić trzeba zgłaszane wątpliwości co do prawidłowości ustaleń o niedochowaniu przez hodowcę okresu karencji przewidzianego dla stosowanej dawki preparatu leczniczego Soludox 50%.

Dostrzec przyjdzie, że dokument w postaci "Karty leczenia nr [...]" potwierdza fakt podawania kurczętom produktu Soludox 50% od dnia 10 sierpnia 2013 r. i okoliczność ta nie jest w istocie kwestionowana. Nie można też zanegować, że właściciel drobiu – M. K. zataił fakt podawania kurczętom preparatów leczniczych weterynaryjnych oraz że w pobranych w dniu 19 sierpnia 2013 r. próbkach wody służącej do pojenia stada stwierdzono obecność pozostałości antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym. O fakcie, że w badanej próbce wody stwierdzono obecność doksycykliny, świadczy wynik badania PIW-PIB w [...], przy czym w aktach brak tego dowodu, natomiast okoliczność ta wynika z pisma Powiatowego Lekarza Weterynarii w [...] z dnia 30 sierpnia 2013 r. Zdaniem Sądu, kategoryczny wniosek wysnuty przez organ odwoławczy, że dowodzi to bezspornie niezachowania okresu karencji dla produktu leczniczego weterynaryjnego lub stosowania innych produktów o takim działaniu w odniesieniu do kurcząt poddanych ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r., nie został przez organ logicznie umotywowany. Związek faktyczny pomiędzy wykryciem ww. pozostałości a niezachowaniem okresu karencji preparatu Soludox 50% nie wynika bezpośrednio ze zgromadzonych w sprawie dowodów i jego istnienie budzi wątpliwości, zwłaszcza z uwagi na odstęp czasowy pomiędzy datą uboju i datą pobrania próbek. Nie można wprawdzie wykluczyć, że w wodzie pobranej do badania w dniu 19 sierpnia 2013 r. wykryte zostały pozostałości po zabiegach leczniczych prowadzonych z użyciem antybiotyków lub innych substancji o działaniu przeciwbakteryjnym stosowanych tuż przed dniem 16 sierpnia 2013 r., czyli w odniesieniu do części stada dostarczonej w tym dniu do ubojni skarżącej Spółki, to jednak mogły być to również pozostałości środków leczniczych zastosowanych przez hodowcę już po tym dniu albo samowolnie albo np. w dniu 19 sierpnia 2013 r., co wynika z oświadczenia M. K. z dnia 22 sierpnia 2013 r. oraz z dokumentu "Karta leczenia nr [...]". Organ nie przeanalizował przy tym składu preparatu Ostacillin, podanego w dniu 19 sierpnia 2013 r., stąd nie wykluczył, że pozostałości stwierdzone w próbkach wody nie są pozostałościami tego środka leczniczego. Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie zbyt daleko idące i dowolne są wnioski organu, który w związku z wykryciem w próbkach wody pozostałości doxycykliny, czyli składnika m.in. preparatu Soludox 50%, a także w świetle oświadczeń M. K. z dnia 19 sierpnia 2013 r. o niestosowaniu produktów leczniczych, stanął na stanowisku, iż zostały zastosowane niezidentyfikowane w tym okresie substancje o działaniu przeciwbakteryjnym i przyjął, że uzasadnia to zakwalifikowanie produktów pozyskanych z kurcząt poddanych ubojowi w dniu 16 sierpnia 2013 r. do kategorii 1 według rozporządzenia nr 1069/2009.

Stwierdzenie kluczowej w rozpoznawanej sprawie kwestii, uzasadniającej hipotezę, że kurczęta zostały poddane ubojowi przed upływem okresu karencji przewidzianego dla preparatu Soludox 50%, powinno zostać poparte odpowiednią argumentacją na podstawie dowodów, które znajdowały się w dyspozycji organu. Zgodzić należy się, że zgromadzone dowody wskazują na to, iż dokumentacja lekarsko-weterynaryjna była prowadzona nierzetelnie, karty leczenia wypełniane były z opóźnieniem, co świadczy o nieprzestrzeganiu zarówno przez lekarza weterynarii A. F., jaki i przez właściciela stada – M. K. przepisów w tym zakresie, powołanych precyzyjnie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jak słusznie zarzuciła skarżąca Spółka, te wadliwości nie uprawniają jednak do przyjęcia stawianej przez organ tezy, że stwierdzenie, iż stado było poddawane nielegalnemu leczeniu w rozumieniu art. 2 lit. b Dyrektywy 96/23/WE, można rozciągnąć również na tę część stada, której dotyczy rozstrzygnięcie organu.

W rozpoznawanej sprawie wątpliwa jest przede wszystkim wielkość dawki preparatu Soludox 50% rzeczywiście zastosowanej w dniu 10 sierpnia 2013 r., a także fakt podawania preparatu w dniach następnych oraz wielkość tych dawek. Wiąże się to ze sposobem interpretacji zapisów uwidocznionych na dokumencie, jakim jest "Karta leczenia nr [...]", dokonanych przez lekarza weterynarii A. F.. Analizując te zapisy organ przyznaje, że wynika z nich dawkowanie 20 mg środka leczniczego Soludox 50% na 1 kg masy ciała, co odpowiada 10 mg substancji czynnej, dla której to dawki leku, stosowanej przez okres 4 dni, karencja wynosi 3 dni. Jednocześnie, na podstawie samodzielnie przeprowadzonych wyliczeń organ przyjął, że faktycznie zastosowana dawka na 1 kg masy ciała wynosiła 41,91 mg substancji czynnej, czyli dwukrotnie przekraczała dawkę, dla której okres karencji wynosi 12 dni. Ponadto organ uznał, że A. F. w dniu 10 sierpnia 2013 r., tj. w pierwszym z trzech wskazanych w "Karcie leczenia nr [...]" dni leczenia, osobiście zastosował zawyżoną dawkę, czyli 4 kg preparatu i pozostawił jeszcze 8 kg preparatu na kolejne dwa dni: 11 i 12 sierpnia 2013 r. Natomiast oceniając dowody w postaci oświadczeń M. K. i A. F., wnioskowanych przez skarżąca Spółkę, organ sam poddaje w wątpliwość fakt leczenia kurcząt w dniach 11 i 12 sierpnia 2013 r. w związku ze zwrotem przez M. K. 8 kg preparatu Soludox 50%, potwierdzonym wszak również dokumentem w postaci "Faktury korygującej nr [...]".

Prawidłowe wyświetlenie tych sprzecznych kwestii, wątpliwych zresztą dla samego organu, wymagało skonfrontowania z dowodami w postaci zeznań świadków. Dopiero na tej podstawie możliwe jest zweryfikowanie sposobu postępowania i dokonywania zapisów przez A. F. oraz prawidłowa interpretacja dokumentu w postaci "Karty leczenia nr [...]" w kontekście pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie. W szczególności organ nie wyjaśnił, na jakiej podstawie uznał, że w pierwszym dniu leczenia została osobiście przez A. F. zastosowana zwiększona dawka preparatu Soludox. Podnieść trzeba, że na zasadzie art. 76 § 1 K.p.a. dowód z dokumentu urzędowego, jakim jest "Karta leczenia nr [...]" korzysta z tzw. "zwiększonej mocy dowodowej", stanowiąc dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Niemniej jednak, stosownie do art. 76 § 3 K.p.a., w odniesieniu do faktów wynikających z dokumentu, przepisy procedury administracyjnej nie wykluczają możliwości przeprowadzenia innego dowodu, zwłaszcza jeśli dotyczy to kwestii prawidłowej interpretacji treści dokumentu, stanowiącej podstawę do wydania decyzji o tak istotnych skutkach, jak ma to miejsce w rozpoznawanej sprawie i w sytuacji, gdy strona zgłasza wniosek dowodowy na istotne w sprawie okoliczności, co do których organ administracji sformułował odmienne stanowisko, a istnieje przy tym inny dokument w postaci "Faktury korygującej nr [...]", dotyczącej zwrotu 8 kg preparatu Soludox 50%. Z tego względu, stwierdzenie organu odwoławczego o nieprzydatności zeznań świadków w sprawie nie jest przesłanką negatywną do przeprowadzenia żądanego dowodu. Organ może nie dać wiary świadkom, ale nie może a priori dyskredytować wartości ich zeznań bez przesłuchania. W tych okolicznościach, przed podjęciem zaskarżonej decyzji organ odwoławczy powinien zweryfikować powyższe ustalenia, przeprowadzając dodatkowe postępowanie w tym zakresie, korzystając ewentualnie z możliwości zastosowania tzw. pomocy prawnej przewidzianej w art. 52 K.p.a. Odnotować ponadto trzeba, że organ nie ocenił należycie wszystkich dowodów, jakie zgromadził w sprawie, gdyż nie przeanalizował "Karty leczenia nr [...]", dotyczącej czynności lekarsko-weterynaryjnych dokonywanych w dniu 12 sierpnia 2013 r., z której wynika fakt podawania w dniach 12 i 13 sierpnia 2013 r. preparatów Giraxa i Ostacillin. Nie ustalił składu tych preparatów ani nie wyjaśnił, jaki jest okres karencji preparatu Soludox 50% przy dawce, którą sam określił, wynoszącej 40 mg substancji czynnej na 1 kg masy ciała, przy ewentualnym jednorazowym tylko podaniu preparatu w takiej dawce. Zauważyć bowiem trzeba, że wskazywany okres karencji, wynoszący 12 dni, odnosi się do dawki podawanej przez 4 kolejne dni. Na tej podstawie organ nie ocenił też pod kątem art. 2 lit. b Dyrektywy Rady 96/23/WE, czy dopuszczalne było podawanie środków preparatów Giraxa i Ostacillin przy założeniu, że bezpośrednio wcześniej preparat Soludox 50% został zastosowany w dwukrotnie wyższej niż dopuszczalna dawce.

W rozpoznawanej sprawie brak należytego wyjaśnienia wskazanych wyżej, istotnych w sprawie okoliczności faktycznych oraz brak przeprowadzenia dowodów stanowi naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 7, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 P.p.s.a., które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż przedwcześnie uznano, że w odniesieniu do partii kurcząt dostarczonych w dniu 16 sierpnia 2013 r. z fermy M. K. nie został zachowany okres karencji. Omówiona wadliwość, mająca wpływ na prawidłowość ustalonego stanu faktycznego sprawy, czyni przedwczesną ocenę zaskarżonej decyzji z punktu widzenia prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego. W związku z tym na obecnym etapie postępowania przedwczesne jest też dokonywanie oceny zasadności pozostałych zarzutów skargi.

Z tych względów, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a., orzeczono jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie w kwestii wykonalności zaskarżonej decyzji uzasadnia przepis art. 152 P.p.s.a.

Wskazania co do dalszego postępowania, które - z uwagi na kasacyjny charakter niniejszego wyroku - polegać będzie na ponownym rozpoznaniu sprawy przez organ odwoławczy, wynikają wprost z rozważań Sądu. W świetle art. 153 P.p.s.a., oceny i wskazania zawarte w uzasadnieniu wyroku wiążą organ, którego działanie było przedmiotem zaskarżenia. Rzeczą organu będzie wyjaśnienie sprawy w podanym wyżej zakresie, w tym również poprzez przeprowadzenie - przy uwzględnieniu procedury przewidzianej w art. 52 K.p.a. - dowodu z przesłuchania świadków A. F. i M. K. odnośnie sposobu podawania preparatu leczniczego w dniach 10-12 sierpnia 2013 r., a następnie zinterpretowanie znajdującego się w aktach administracyjnych materiału dowodowego i wydanie stosownej decyzji.