IV SA/Wa 324/12

Uzasadnienie

Główny Lekarz Weterynarii postanowieniem z [...] listopada 2011r. (nr [...]) - zaskarżonym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przez M.C. i K.C. - uchylił postanowienie Wojewody [...] z [...] września 2011r. (znak: [...]) o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w sentencji postanowienia tego organu z [...] sierpnia 2011r. (znak: [...])o nałożeniu na K.C. -prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "N." s.c. grzywny w celu przymuszenia i umorzył postępowanie w tej sprawie.

Z okoliczności faktycznych sprawy, ustalonych przez organy administracji wynika, że M.C. oraz K.C. prowadzą działalność gospodarczą (w formie spółki cywilnej) polegającą na skupie mleka oraz produkcji sera twarogowego. Działalność ta, z uwagi na swój charakter, podlega kontroli w zakresie przestrzegania warunków weterynaryjnych (art. 19 ust. 3 ustawy z 29 stycznia 2004r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. z 2010r. nr 112, poz. 744 ze zm.). Ponieważ przedsiębiorcy uniemożliwili przeprowadzenie takiej kontroli, Wojewoda [...] decyzją z [...] sierpnia 2011r., wydaną na podstawie art. 119 § 1 i nast. ustawy z 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity : Dz.U. z 2012r., poz. 1015 ze zm.) : 1) nałożył na K.C. grzywnę w kwocie 2 000 zł. (słownie : dziesięciu tysięcy złotych) oraz 2) wezwał K.C. do udostępnienia pomieszczeń Zakładu "N." w celu przeprowadzenia kontroli. Od powyższego rozstrzygnięcia skarżący złożyli zażalenie w dniu [...] sierpnia 2011r.

Wojewoda [...] postanowieniem z dnia [...] września 2011r. (nr [...]) sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w postanowieniu własnym z [...] sierpnia 2011r., w ten sposób, że w sentencji rozstrzygnięcia sformułowanie: "dziesięciu tysięcy złotych" zastąpił słowami : " dwa tysiące złotych". W ocenie organu dostrzeżona wada nosiła znamiona "oczywistości" w rozumieniu art. 113 § 1 k.p.a.

Pismem z dnia [...] października 2011r. M.C. i K.C. wnieśli zażalenie na postanowienie Wojewody [...] z [...] września 2011r. Zdaniem żalących się, błąd zawarty w sprostowanym postanowieniu nie jest oczywistą omyłką pisarską. Strona dodała, że udostępniła lekarzom weterynarii pomierzenia do kontroli, zgodnie z rozstrzygnięciem zamieszczonym w pkt 2 postanowienia z [...] sierpnia 2011r. Na tej podstawie wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz postanowienia Wojewody [...] z [...] sierpnia 2011r. i umorzenie postępowania w sprawie wymierzenia grzywny w celu przymuszenia.

Główny Lekarz Weterynarii postanowieniem z dnia [...] listopada 2011r., wydanym na podstawie art. 138 §1 pkt 2 w zw. z art. 144 k.p.a., uchylił zaskarżone postanowienie i umorzył postępowanie administracyjne w tej sprawie. Zdaniem organu odwoławczego, sprostowanie przez organ I instancji postanowienia z [...] sierpnia 2011r. nie miało podstaw prawnych. Sprzeczność rozstrzygnięcia (w zakresie wysokości orzeczonej grzywny) nie może być bowiem "usuwana" w trybie określonym w art. 113 § 1 k.p.a. Rozstrzygniecie organu I instancji było w istocie niedopuszczalną modyfikacją decyzji "merytorycznej".

M.C. i K.C. wnieśli na to postanowienie Głównego Lekarza Weterynarii skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i postanowienia Wojewody [...] z [...] sierpnia 2011r. o nałożeniu na K.C. grzywny w celu przymuszenia. Zdaniem skarżących zaskarżone postanowienie było przedwczesne. Dopiero bowiem rozstrzygnięcie zażalenia skarżących (z [...] sierpnia 2011r.) na postanowienie Wojewody [...] z [...] sierpnia 2011r. o nałożeniu na skarżącego grzywny w celu przymuszenia, może stanowić podstawę do formułowania przez organ odwoławczy ocen dotyczących ewentualnej wadliwości postanowienia organu I instancji o sprostowaniu oczywistej omyłki.

Główny Lekarz Weterynarii w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest nieuzasadniona.

Na wstępie należy zaznaczyć, że według art. 134 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.) sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd administracyjny nie jest związany granicami skargi, ale zawsze jest związany granicami sprawy, w której skarga została wniesiona (por. wyrok NSA z 8 grudnia 2010r., sygn. I GSK 618/09, LEX 744830). Oznacza to, że sąd nie może uczynić przedmiotem kontroli zgodności z prawem, innej sprawy administracyjnej niż ta, w której wniesiono skargę. Przywołany przepis wyraźnie i jednoznacznie wskazuje zakres kognicji sądu administracyjnego. Sąd orzeka bowiem "w granicach sprawy", którą jest sprawa rozstrzygnięta zaskarżonym aktem, a który wyznacza przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego oraz jego ramy.

Wyjaśnić jednocześnie należy, że granice orzekania sądu administracyjnego I instancji wyznacza sprawa administracyjna w znaczeniu materialnym (a nie procesowym). W sytuacji, gdy przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego jest postanowienie organu administracji publicznej nierozstrzygające o istocie sprawy, lecz dotyczące kwestii incydentalnych, kontrola sądu ogranicza się tylko do badania prawidłowości tego rozstrzygnięcia oraz poprzedzającego je postanowienia organu pierwszej instancji. Nie może natomiast dotyczyć niezwiązanych z nim bezpośrednio kwestii materialno-prawnych, kontroli wydanych w sprawie decyzji merytorycznych (rozstrzygających sprawę co do istoty).

Podkreślić w tym miejscu należy, że przedmiotem skargi jest postanowienie Głównego Lekarza Weterynarii o uchyleniu postanowienia Wojewody [...] o sprostowaniu, na podstawie przepisu art. 113 § 1 k.p.a., oczywistej omyłki w postanowieniu w sprawie wymierzenia K.C. grzywny w celu przymuszenia i umorzeniu postępowania w przedmiocie sprostowania. Jak już powiedziano, w postępowaniu zakończonym postanowieniem wydanym na podstawie art. 113 § 1 k.p.a. nie mogą być rozpatrywane kwestie merytoryczne będące treścią rozstrzygnięcia podlegającego sprostowaniu. Innymi słowy - nie mogą być przedmiotem tego postępowania mylne ustalenia faktyczne lub błędne zastosowanie przepisów prawa. W związku z tym podniesione w skardze argumenty dotyczące prawidłowości postępowania dotyczącego wymierzenia grzywny w celu przymuszenia, nie mogły stać się przedmiotem oceny Sądu.

Istota sprawy sprowadza się więc do tego, czy błąd, jaki popełnił Wojewoda w decyzji z [...] sierpnia 2011r. ma charakter błędu "oczywistego", o którym mowa w art. 113 § 1 k.p.a. i czy organ odwoławczy, rozpoznając tę sprawę na skutek zażalenia wniesionego przez stronę skarżącą, prawidłowo uznał, że zaistniała omyłka nie nosiła tych znamion i w konsekwencji umorzył postępowanie w tej sprawie jako bezprzedmiotowe.

Przypomnieć trzeba, że organ pierwszej instancji orzekł o sprostowaniu z urzędu oczywistej omyłki w swojej decyzji z [...] września 2011r., zastępując wpisaną słownie kwotę "dziesięciu tysięcy złotych" kwotą "dwa tysiące złotych". Tymczasem, zdaniem organu odwoławczego sprostowana omyłka, nie była "oczywista", a więc nie budząca żadnych wątpliwości.

Zgodnie z przepisem art. 113 § 1 k.p.a. organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ rozstrzygnięciach. W judykaturze wskazuje się, że istotną cechą błędu stanowiącą normę dopuszczalności sprostowania jest jego oczywistość. Może ona wynikać bądź z natury samego błędu, bądź też z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, treścią wniosku, czy też innymi okolicznościami. Omyłka pisarska to między innymi widoczne, wbrew zamierzeniu organu, niewłaściwe użycie wyrazów, zwrotów. Oczywistość tego rodzaju błędu można stwierdzić, porównując pobieżnie treść decyzji z zawartymi w aktach sprawy dokumentami, czy też innymi tożsamymi decyzjami wydanymi w sprawie. Sprostowanie nie może prowadzić do merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia. Niedopuszczalne jest sprostowanie decyzji, które prowadziłoby do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, odmiennego od pierwotnego (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 30 marca 2010 r. sygn.. akt II SA/Gd 962/10, Lex nr 993007).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela ten pogląd odnośnie charakteru "oczywistości" omyłki, jakiej miałby się dopuścić organ administracji publicznej w swym rozstrzygnięciu, a która nadawałaby się do jej sprostowania w trybie art. 113 § 1 K.p.a.

Zdaniem Sądu organ odwoławczy prawidłowo uznał, że sprostowanie postanowienia przez zastąpienie dotychczasowej, określonej słownie, kwoty grzywny nie mogło się odbyć w trybie art. 113 § 1 k.p.a. Nawet gdyby uznać, że wystąpiła omyłka, to z pewnością nie była ona "oczywista", spowodowana np. przeoczeniem, złym, doborem słów. Sprostowanie, którego dokonał Wojewoda prowadziło do zmiany dotychczasowego rozstrzygnięcia (w zakresie kwoty grzywny); do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, odmiennego od pierwotnego i dlatego naruszało art. 113 § 1 k.p.a. W konsekwencji organ odwoławczy zasadnie stwierdził, że postanowienie o sprostowaniu jest prawnie niedopuszczalne i prawidłowo orzekł o umorzeniu postępowania w sprawie sprostowania decyzji Wojewody [...] z [...] sierpnia 2011r. Jak już bowiem powiedziano, sprostowanie służy wyłącznie usuwaniu nieistotnych wadliwości rozstrzygnięcia administracyjnego i polega na usuwaniu błędów pisarskich, rachunkowych oraz innych "oczywistych", a więc "widocznych na pierwszy rzut oka" omyłek.

W nawiązaniu do podniesionego zarzutu skargi, trzeba podkreślić, że skoro sprostowanie aktu administracyjnego w trybie art. 113 § 1 k.p.a, nie może powodować merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia, brak jest przeszkód aby organ administracji dokonywał takiego sprostowania w każdym czasie, nawet po wniesieniu środków zaskarżenia (por. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 marca 1993r., sygn. akt I SA 1429/92, publ. ONSA 1994/1/39 oraz z dnia 24 września 1999r., sygn. akt I SA 14/99, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 sierpnia 2012r., sygn. akt II SA/Kr 254/12, dostępny na stronie: https://cbois.nsa.gov.pl/).

Należy ponadto wyjaśnić, że ustalenia faktyczne, przyjęte jako przesłanki wydanej decyzji, podobnie jak nieprawidłowa subsumcja, błędna wykładnia, czy też niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego mogą być zwalczane w trybie odwoławczym i nie może być wykorzystywany do tego celu tryb rektyfikacyjny (por.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 stycznia 2003r., sygn. akt III SA 622/01, LEX nr 137799).

Sąd podkreśla, że jest niczym nieuzasadnione oczekiwanie przez skarżącą, że Sąd niejako "przy okazji" skontroluje "merytoryczne" postanowienie Wojewody z [...] sierpnia 2011r. Przypomnieć trzeba, że kognicja Sądu jest zakreślona granicami rozstrzygnięcia zaskarżonego postanowienia, wydanego na podstawie art. 113 § 1 k.p.a. Z tej przyczyny przedmiotem oceny w niniejszym postępowaniu było wyłącznie to, czy postanowienie Głównego Lekarza Weterynarii o uchyleniu postanowienia organu I instancji i umorzeniu postępowania w sprawie sprostowania nie narusza prawa.

Nie znaczy to oczywiście, że strona nie może domagać się skontrolowania postanowienia z [...] sierpnia 2011r. w odrębnym postępowaniu administracyjnym a następnie sądowo-administracyjnym. Z akt sprawy wynika zresztą, że skarżący złożyli zażalenie na postanowienie organu I instancji z [...] sierpnia 2011r., a Główny Lekarz Weterynarii postanowieniem z [...] stycznia 2012r. (nr [...]) uchylił to postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi I instancji.

Biorąc to wszystko pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.