II SAB/Po 132/13

Uzasadnienie

Pismem wniesionym w dniu 30 październik 2013 r., które przekazane przez organ do Sądu wpłynęło w dniu 3 grudnia 2013r., I. C., reprezentowana przez pełnomocnika (brata), wniosła skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. (dalej: Kolegium lub organ). Organowi zarzucono nie rozpatrzenie sprawy po uchyleniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt II SA/Po 1083/12, decyzji z dnia [...] 2012 r. Nr [...], którą Kolegium utrzymało w mocy decyzję własną z dnia [...] 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy K. z dnia 3 czerwca 2005 r. znak [...] o ustaleniu warunków zabudowy. Uzasadniając skargę wskazano, iż odpis wyroku tut. Sądu z dnia 5 kwietnia 2013 r. wraz z klauzulą prawomocności oraz aktami sprawy Kolegium otrzymało w dniu 7 sierpnia 2013 r. Wobec nie rozpatrzenia sprawy skarżąca w dniu 16 września 2013 r. wezwała organ do wykonania wyroku. Podniesiono, że do dnia wniesienia skargi Kolegium nie wydało decyzji. Skarżąca podniosła, że Kolegium w przedmiotowej sprawie nigdy nie dotrzymywało terminów, a okres oczekiwania na decyzję trwał do pół roku. Stawiając powyższe zarzuty skarżąca wniosła o zobowiązanie organu do działania bez zbędnej zwłoki.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. wniosło o jej oddalenie. Kolegium podniosło, że pismem z dnia 28 sierpnia 2013 r. zawiadomiło skarżącą w trybie art. 35 i 36 k.p.a., że sprawa zostanie rozpatrzona w terminie do dnia 31 grudnia 2013 r. z powodu znacznego zwiększenia liczby wpływu spraw oraz braków kadrowych. Wyjaśniono, że od stycznia do października 2013 r. wpłynęło 2150 spraw, ze szczególnym nasileniem w miesiącach lipiec-październik, kiedy to wpłynęło 947 spraw. Kolegium podniosło, iż przy istniejącej obsadzie kadrowej – 6 członków etatowych, nie jest możliwe rozpatrzenie spraw bez zastosowania przedłużenia terminów określonych w art. 35 k.p.a.

Pismem z dnia 27 grudnia 2013 r. Kolegium poinformowało Sąd o wydaniu w dniu [...] 2013 r. decyzji Nr [...], którą uchylono zaskarżoną decyzję w całości i stwierdzono nieważność decyzji Wójta Gminy K. z dnia [...] 2005 r. znak [...]. Do pisma załączono decyzję z dnia [...] 2013 r. Nr [...].

Pismem z dnia 13 marca 2014 r. pełnomocnik skarżącej I. C. wniosła o wymierzenie organowi grzywny. Skarżąca ponownie podniosła, że organ pozostawał w zwłoce, tymczasem na budowę obiektu – królikarni, został zaciągnięty kredyt, a z powodu błędów urzędniczych obiekt ten dotąd nie został odebrany przez PINB, co uniemożliwia prowadzenie działalności i spłatę kredytu. Opieszałość SKO w P. naraża inwestorów na ogromne straty finansowe, co zagraża utratą całego dorobku. Podniesiono, że SKO w P. czterokrotnie wydawało decyzje z opóźnieniami sięgającymi ponad 6 miesięcy i nigdy nie informowało inwestorów o przyczynach tych opóźnień.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Stosownie do przepisu art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Z kolei zgodnie z regulacją art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – powoływanej dalej jako: ppsa), kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4a.

Przechodząc do merytorycznej kontroli sprawy w pierwszej kolejności zaznaczyć należy, iż jej zakres wyznaczyła treść skargi, którą skarżąca wniosła pismem z dnia 28 października 2013 r. Skarżąca podniosła w stosunku do skarżonego organu wyłącznie zarzut przewlekłości postępowania, wskazując na nie załatwienie sprawy po wyroku tut. Sądu z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt II SA/Po 1083/12. W skardze nie postawiono zarzutu bezczynności. Brak było również podstaw do uznania, że skarga wniesiona została w trybie art. 154 ppsa. Zgodnie z art. 154 §1 ppsa w razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania oraz w razie bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny. Przez niewykonanie wyroku należy rozumieć pozostawanie w bezczynności w podjęciu lub kontynuacji postępowania administracyjnego mającego na celu zakończenie sprawy decyzją administracyjną lub w innej formie przewidzianej prawem (por. wyrok NSA z dnia 30 maja 2001 r., II SA 2015/00, LEX nr 57180). W doktrynie reprezentowany jest pogląd, zgodnie z którym można mieć wątpliwość, czy w takim razie dopuszczalna jest skarga do sądu administracyjnego na bezczynność organu, gdy sąd administracyjny uchylił, przykładowo, decyzję organu drugiej instancji, a organ ten nie załatwił sprawy pomimo upływu ustawowego terminu. Wskazuje się, że w tym przypadku strona może korzystać zarówno z jednego, jak i z drugiego środka prawnego według własnego wyboru (por. B. Dauter, J. Drachal, M. Niezgódka-Medek, Wzory pism i orzeczeń w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2005, s. 230; K. Gruszecki, Dyscyplinowanie organów administracji przez Naczelny Sąd Administracyjny, Samorząd Terytorialny 2001, nr 3, s. 45). Dokonując rozgraniczenia zakresu skarg na bezczynność i przewlekłość postępowania w aspekcie ich odmiennego przedmiotu zaskarżenia, należy mieć na uwadze przede wszystkim cel wprowadzenia obu tych instytucji w odniesieniu do podstawowego zadania sądownictwa administracyjnego jakim jest ochrona praw podmiotowych jednostki, w tym też prawa do rozstrzygnięcia sprawy w rozsądnym terminie. Mając powyższe na uwadze Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę przyjął, że żądanie skargi ograniczało się do stwierdzenia przewlekłego prowadzenia postępowania. W konsekwencji Sąd nie orzekał na podstawie art. 154 ppsa, jak również w przedmiocie bezczynności Kolegium, przy czym jak wynika z akt sprawy już po wniesieniu skargi decyzją z dnia [...] 2013 r. Kolegium ostatecznie rozstrzygnęło sprawę, uchylając decyzję własną z dnia [...] 2010 r. Nr [...] i stwierdzając nieważność decyzji Wójta Gminy K. z dnia [...] 2005 r. znak [...].

W myśl art. 52 § 1 i § 2 ppsa skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.

Zgodnie z art. 37 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 – powoływanej dalej: kpa) na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych, ustalonym w myśl art. 36 lub na przewlekłe prowadzenie postępowania stronie służy zażalenie do organu wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu - wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W rozpoznawanej sprawie skarga została złożona, jak wynika na przewlekłe prowadzenie przez organ postępowania. Jej wniesienie do sądu administracyjnego poprzedzone zostało wezwaniem Kolegium pismem z dnia 16 września 2013 r. – do wykonania wyroku tut. Sądu z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt II SA/Po 1083/12, tj. rozpoznania sprawy w związku z złożonym przez skarżącą wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją z dnia [...] 2010 r. Oznacza to, że wymóg o jakim mowa w art. 52 § 1 i 2 ppsa w postaci wyczerpania środków zaskarżenia przez wniesieniem skargi został przez stronę skarżącą spełniony, co umożliwia merytoryczną ocenę sprawy.

W myśl przepisów art. 149 § 1 ppsa sąd administracyjny, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa Zgodnie z § 2 art. 149 ppsa sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny, w wysokości określonej w art. 154 § 6 ppsa.

Instytucja skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania została do ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ustawą z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2011 nr 6, poz. 18 ze zm.). Pojęcie przewlekłego prowadzenia postępowania nie zostało zdefiniowane ustawowo. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że przewlekłość w prowadzeniu postępowania wystąpi wówczas, gdy organ nie załatwia sprawy w terminie, nie pozostając jednocześnie w bezczynności, a podejmowane przez ten organ czynności procesowe nie charakteryzują się koncentracją niezbędną w świetle art. 12 kpa, ustanawiającego zasadę szybkości postępowania, względnie mają charakter czynności pozornych, nie istotnych dla merytorycznego załatwienia sprawy. Przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ zaistnieje zatem wówczas, gdy organowi będzie można skutecznie przedstawić zarzut niedochowania należytej staranności w takim zorganizowaniu postępowania administracyjnego, aby zakończyło się ono w rozsądnym terminie, względnie zarzut prowadzenia czynności (w tym dowodowych) pozbawionych dla sprawy jakiegokolwiek znaczenia. Za postępowanie prowadzone przewlekle uznać należy postępowanie prowadzone w sposób nieefektywny poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu bądź wykonywaniu czynności pozornych, powodujących, że formalnie organ nie jest bezczynny (za: J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz Wydanie 5, Warszawa 2012, str. 44; J. Drachal J. Jagielski, R. Stankiewicz. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz pod red. R. Hausera i M. Wierzbowskiego, Warszawa 2011, str. 69-70 ). Pojęcie "przewlekłość postępowania" obejmować będzie zatem opieszałe, niesprawne i nieskuteczne działanie organu, w sytuacji, gdy sprawa mogła być załatwiona w terminie krótszym, jak również nieuzasadnione przedłużanie terminu załatwienia sprawy (vide: wyrok z dnia 13 sierpnia 2013 r. sygn. akt II OSK 549/13; baza orzeczeń nsa.gov.pl ).

Stwierdzenie, że w określonej dacie, a taką będzie data orzekania przez sąd administracyjny, można zakwalifikować postępowanie organu, jako dotknięte przewlekłością jego prowadzenia, wymaga zbadania sprawy pod wieloma względami, dokonania oceny czynności procesowych, analizy faktów i okoliczności zależnych od działania organu i jego pracowników oraz stanu zastoju procesowego sprawy wynikającego z zaniechania lub wadliwości działań podejmowanych przez strony lub innych uczestników postępowania (por. J. Borkowski [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego Komentarz Wydanie 11, Warszawa 2011, str. 238, także wyrok NSA z 13 sierpnia 2013 r. sygn. akt II OSK 549/13, wyrok NSA z dnia 7 marca 2013 r. sygn. akt II OSK 34/13 - baza orzeceń.nsa.gov.pl).

W doktrynie wskazuje się, że celem poddania kognicji sądów administracyjnych kwestii badania przewlekłości postępowania przed organami administracji publicznej było wymuszenie nadania ich czynnościom sprawnego biegu, a więc zrealizowania interesu publicznego (sprawnego funkcjonowania aparatu administracji publicznej), przy jednoczesnym polepszeniu sytuacji prawnej obywatela - przyznanie dodatkowego instrumentu prawnego służącego osiągnięciu jego interesu prawnego (vide: P. Kornacki "Intertemporalne aspekty orzekania sądu administracyjnego w przedmiocie skargi na przewlekłość postępowania przez organem administracji publicznej", ZNSA 2011, z. 5).

Wniesienie do sądu administracyjnego skargi, zawierającej żądanie zobowiązania organu do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności ( art. 149 § 1 ppsa i opartej na przesłance bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania, nie ogranicza zakresu kontroli sądowej do przesłanki wskazanej w skardze. W sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie sprawy zakres kontroli sądowej wyznaczają granice sprawy administracyjnej, w której istnieje obowiązek wydania wymienionych w art. 3 § 2 pkt 8 ppsa decyzji, postanowienia, aktu, interpretacji lub podjęcia czynności ( vide: wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt II OSK 2521/13; baza orzeczeń nsa.gov.pl ). Stosownie bowiem do przepisu art. 134 § 1 ppsa, sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy, w ocenie Sądu, zaszły podstawy do stwierdzenia przewlekłości postępowania prowadzonego przez Kolegium, lecz wyłącznie za okres po zwrocie akt wraz prawomocnym odpisem wyroku tut. Sądu z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt II SA/Po 1083/12. Natomiast przeprowadzona w ramach przedmiotowej skargi na przewlekłość ocena stanu sprawy z okresów wcześniejszych nie pozwala postawić Kolegium zarzutu prowadzenia postępowania w sposób przewlekły.

Wynikający z akt administracyjnych stan sprawy przedstawiał się następująco:

Wnioskiem z dnia 4 stycznia 2010 r. ( data wpływu do SKO w P. 20 stycznia 2010 r. pełnomocnik I. C. wystąpiła o stwierdzenie nieważności decyzji Wójta Gminy K. z dnia [...] 2005 r. nr [...] o ustaleniu warunków zabudowy. Pismem z dnia 4 lutego 2010 r. organ zwrócił się do Wójta Gminy K. o nadesłanie całości akt sprawy dotyczących wskazanej we wniosku decyzji. Pismem z dnia 23 lutego 2010 r. Kolegium zawiadomiło strony o wszczęciu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy K. z dnia [...] 2005 r. oraz o możliwości zapoznania się z aktami sprawy w terminie 7 dni od daty doręczenia zawiadomienia. Decyzją z dnia [...] 2010 r. Nr [...] Kolegium odmówiło stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji Wójta Gminy K.. Decyzję złożono w placówce pocztowej w dniu 17 czerwca 2010 r. Pismem z dnia 14 lipca 2010 r. pełnomocnik skarżącej złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, który do siedziby Kolegium wpłynął w dniu 19 lipca 2010 r. Pismem z dnia 27 lipca 2010 r. strony zawiadomiono o możliwości zapoznania się z aktami sprawy w terminie do 11 sierpnia 2010 r. Decyzją z dnia [...] 2010 r. Nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W opinii Sądu na tym etapie rozpatrywania wniosku skarżącej Kolegium działało z zachowaniem terminów określonych w kpa. Dla oceny zachowania tych terminów, w świetle przepisów kpa, decydujące znaczenia ma data wydania decyzji, a nie jej złożenia w placówce pocztowej celem doręczenia stronom. Z kolei okres oczekiwania na nadesłanie dokumentacji będącej w posiadaniu innego organu (Wójta Gminy K.) nie podlega zaliczeniu do terminów wynikających z art. 35 kpa.

Kolejny etap sprawy ma związek z wyrokiem z dnia 11 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Po 861/10, którym WSA w Poznaniu uchylił zaskarżoną przez I. C. decyzję z dnia [...] 2010 r. W dniu 1 lipca 2011 r. akta sprawy wraz z prawomocnym odpisem wyroku wpłynęły z Sądu do organu. Pismem z dnia 15 lipca 2011 r. Kolegium powiadomiło strony o możliwości zapoznania się z aktami sprawy w terminie do 8 sierpnia 2011 r. Decyzją z [...] 2011 r. Nr [...] Kolegium ponownie orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji własnej z dnia [...] 2010 r. Decyzje złożono w placówce pocztowej w dniu 1 września 2011 r. Wyrokiem z dnia 8 marca 2012 r. sygn. akt II SA/Po 1040/11 WSA w Poznaniu uchylił zaskarżoną przez I. C. z dnia [...] 2011 r. W dniu 5 czerwca 2012 r. akta sprawy wraz z prawomocnym odpisem wyroku wpłynęły z Sądu do organu.

Procesując dalej w sprawie, Kolegium w celu wykonania zaleceń Sądu wezwaniem z dnia 10 lipca 2012 r. zwróciło się do Geodety Powiatowego w Starostwie Powiatowym w P. o złożenie istotnej dla sprawy dokumentacji geodezyjnej. Odrębnym wezwaniem z dnia 10 lipca 2012 r. zwrócono się do strony skarżącej o złożenie wyjaśnień. W dniach 20 i 25 lipca 2012 r. wymagana dokumentacja wpłynęła do organu. Pismem z dnia 2 sierpnia 2012 r. poinformowano strony o możliwości zapoznania się z aktami sprawy – do dnia 13 sierpnia 2012 r. Decyzją z dnia [...] 2012 r. Nr [...] Kolegium ponownie utrzymało w mocy decyzję własną z dnia [...] 2010 r. Decyzję złożono w placówce pocztowej w dniu 5 października 2012 r.

W opinii Sądu również na tym etapie organ nie pozostawał w bezczynności, a samo postępowanie nie może zostać ocenione jako prowadzone przewlekle. Zważyć należy, iż ramy postępowania administracyjnego wyznacza przepis art. 104 § 1 kpa, w myśl którego organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji. Decyzja administracyjna rozpoczyna swój byt prawny z chwilą jej sporządzenia, doręczenie zaś ma na celu zakomunikowanie stronie zawartego w niej rozstrzygnięcia, które następuje w chwili złożenia na decyzji podpisu osoby uprawnionej. W postępowaniu administracyjnym załatwienie sprawy poprzedza moment, w którym strona ma możliwość zapoznania się z rozstrzygnięciem. Chwilą wydania decyzji jest wobec tego data jej sporządzenia, nie zaś doręczenia stronie. Data sporządzenia decyzji wywołuje ponadto oznaczone skutki prawne (por. uchwala NSA z dnia 25 kwietnia 2006 r., II OSK 714/05, ONSA WSA 2006, nr 5, poz. 132). W konsekwencji czynności po wydaniu decyzji, a mające charakter czynności technicznych, nie zalicza się do czynności postępowania, zatem nie podlegają ocenie w ramach skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania.

Stąd w tym zakresie zarzutów podniesionych w skardze oraz w piśmie procesowym z dnia 13 marca 2014 r. Sąd nie podzielił.

Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. akt II SA/Po1083/12 WSA w Poznaniu uchylił zaskarżoną przez I. C. decyzję z dnia 14 sierpnia 2012 r. W dniu 7 sierpnia 2013 r. akta sprawy wraz z prawomocnym odpisem wyroku wpłynęły z Sądu do organu.

Odpowiadając na skargę Kolegium podniosło, że pismem z dnia 28 sierpnia 2013 r. zawiadomiło skarżącą w trybie art. 35 i 36 k.p.a., że sprawa zostanie rozpatrzona w terminie do dnia 31 grudnia 2013 r. z powodu znacznego zwiększenia liczby wpływu spraw oraz braków kadrowych.

W myśl art. 35 § 3 kpa załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. Zgodnie z § 5 art. 36 kpa do terminów określonych w przepisach poprzedzających nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu. Wskazać też należy, że po bezskutecznym upływie wskazanego wyżej okresu, liczonego stosownie do art. 35 § 3 i § 5 kpa, organ obowiązany jest, zgodnie z art. 36 § 1 i § 2 kpa, powiadomić strony o zwłoce w załatwieniu sprawy, zarówno z przyczyn niezależnych, jak i zależnych od organu, a także wskazać nowy termin rozpoznania sprawy. Powiadomienie o przesunięciu terminu rozpoznania sprawy nie powoduje, że zwłoka w stosunku do terminów kodeksowych przestaje istnieć i samo przez się nie wyłącza zarzutu bezczynności organu bądź przewlekłości prowadzonego postępowania. Wskazane bowiem przez organ przyczyny zwłoki, jak i kwestia ustalenia nowego terminu rozpoznania sprawy podlegają ocenie sądu. Zdaniem składu orzekającego wskazanie przez organ braki kadrowe oraz duży wpływ spraw w okresie wakacyjnym nie wskazuje, że zwłoka nastąpiła z przyczyn niezależnych od organu, a tylko takie w świetle art. 36 § 5 kpa uzasadniają przedłużenie terminu załatwienia sprawy ponad terminy wyznaczone art. 36 § 3 kpa. Powyższe stanowisko znajduje oparcie w wyrokach sądów administracyjnych, przykładowo w wyroku NSA z dnia 16 stycznia 2014 r. sygn. akt II OSK 2338/13 – dostępnym na stronach internetowych NSA w: Baza orzeczeń. Skład orzekający wskazuje w tym miejscu, że zdaje sobie sprawę z problemów organizacyjno-kadrowych jakie mogą dotknąć organ administracji publicznej. Żadne jednak tego typu przeszkody nie mogą zostać uznane za niezależne od organu w rozumieniu art. 35 § 5 kpa. Zabezpieczenie należytej obsady kadrowej zapewniającej terminowe załatwianie spraw administracyjnych należy bowiem do obowiązków organu.

Na gruncie niniejszej sprawy poinformowano skarżącą o planowanym terminie załatwienia sprawy. Licząc od daty wpływu akt sprawy wraz z prawomocnym odpisem wyroku (co miało miejsce w dniu 7 sierpnia 2013 r.), termin załatwienia sprawy wyznaczono na 31 grudnia 2013 r. Ostatecznie sprawę załatwiono decyzja wydaną w dniu [...] 2013 r., po upływie ponad czterech miesięcy od wpływu akt z Sądu.

W ocenie Sądu, opisany stan nakazuje uznać, że na tym etapie Kolegium prowadziło postępowanie w sposób przewlekły, z naruszeniem wynikających z procedury administracyjnej terminów załatwienia wniosku strony. Podkreślenia wymaga, że sprawa była przez Kolegium rozpatrywana po raz trzeci i nie wymagała już przeprowadzenia postępowania dowodowego, a wiążąca wykładania przepisów prawa i ocena stanu faktycznego zawarta została w kolejnych wyrokach tut. Sądu. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że zaistniały przesłanki do stwierdzenia na podstawie art. 149 § 1 ppsa stanu przewlekłości postępowania.

Stąd orzeczono, jak w punkcie I sentencji wyroku.

Powoływane przez organ przyczyny niedochowania terminu załatwienia sprawy mają natomiast znaczenie dla oceny, czy przewlekle prowadzenie postępowania miało charakter rażącego naruszenia prawa. Za rażące naruszenie przepisów art. 35 kpa można uznać ich oczywiste niezastosowanie lub zastosowanie nieprawidłowe, jak również długotrwałość prowadzenia postępowania, czy też brak jakiejkolwiek aktywności organu (vide: wyrok WSA w Warszawie z 20.10.2011 r., I SA/Wa 353/11, wyrok WSA w Poznaniu z 18.08.2011 r., II SAB/Po 60/10 – dostępne w CBOSA). Przy ocenie sądu, czy stwierdzona bezczynność miała charakter kwalifikowany, tj. czy była ona rażąca, znaczenie będą miały okoliczności jakie spowodowały zwłokę organu, jego działania w toku rozpoznawania sprawy oraz stopień przekroczenia terminów (wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 września 2013 r., sygn. I SAB/Wa 243/13, LEX nr 1378563). Odnosząc się zatem do kwestii, czy w niniejszej sprawie doszło do rażącego naruszenia prawa, Sąd uznał, że naruszenie prawa w tym zakresie nie miało charakteru rażącego. Sąd miał na względzie, że po uchylającym wyroku tut. Sądu sprawa powinna zostać rozpatrzona nie później niż w ciągu miesiąca. Niemniej bezczynność organu nie wynikała ze złej woli, tylko z faktu, iż w roku 2013 r. do organu wpłynęło ponad 2 tys. skarg, a przy istniejącej obsłudze kadrowej - 6 członków etatowych, nie było możliwe rozpatrzenie spraw w terminie określonym w art. 35 kpa. O wyznaczonym terminie załatwienia sprawy skarżąca została stosownie do art. 36 kpa powiadomiona pismem z dnia 28 sierpnia 2013 r. W opisanej sytuacji Sąd uznał, że stwierdzona przewlekłość w prowadzeniu postępowania administracyjnego nie nosi jeszcze znamion rażącego naruszenia prawa.

Stąd orzeczono, jak w punkcie II sentencji wyroku.

Uwzględnieniem skargi, w rozumieniu art. 149 ppsa jest również wymierzenie organowi grzywny. Żądanie w tym zakresie skarżąca zawarła w piśmie procesowym z dnia 13 marca 2014 r. Zgodnie z art. 149 § 2 ppsa Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Nałożenie grzywny ma zatem charakter fakultatywny. To sąd administracyjny, na podstawie okoliczności sprawy ocenia, czy uzasadnione jest nałożenie grzywny w trybie art. 149 ppsa, Sąd ma nadto na uwadze cel zastosowania tego środka, który ma nie tylko charakter represyjny, ale i prewencyjny oraz dyscyplinujący. W okolicznościach przedmiotowej sprawy, gdy stwierdzona przewlekłość nie miała charakteru rażącego naruszenia prawa, Sąd nie znalazł uzasadnienia dla wymierzenia organowi grzywny.

Stąd orzeczono, jak w punkcie III sentencji wyroku.

W pkt IV wyroku orzeczono o kosztach postępowania na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 ppsa, obciążając organ kosztami uiszczonego wpisu od skargi.