II SA/Bd 1576/13

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] r. Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa [...] na lata 2007 - 2013 (zwana dalej: IZ RPO WK-P) poinformowała M. M. o odstąpieniu od podpisania umowy o dofinansowanie dla projektu pn. "Rozwój P.P.H. [...] dzięki inwestycji polegającej na zakupieniu specjalistycznych maszyn" z uwagi na niespełnianie przez firmę P.P.H. "[...]" podstawowego kryterium formalnego A.2 "Wniosek złożony przez uprawnionego wnioskodawcę.", tj. mikroprzedsiębiorstwo. Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie weryfikacji dokumentacji potwierdzającej status firmy beneficjenta jako małego przedsiębiorstwa związanego (powiązanego).

Ponadto Instytucja Zarządzająca stwierdziła, iż beneficjent złożył nieprawdziwe oświadczenie w zakresie kryteriów podmiotowych zarówno na etapie dokumentacji aplikacyjnej na konkurs nr[...], jak również na etapie podpisania umowy o dofinansowanie projektu.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie wskazano, że w załączonym do wniosku o dofinansowanie Oświadczeniu - Informacje wymagane do zakwalifikowania przedsiębiorstwa do kategorii MŚP (załącznik nr 20 do wniosku o dofinansowanie projektu) z dnia 20 stycznia 2012 r. oraz w dniu 17 grudnia 2012 r., pod rygorem odpowiedzialności karnej, beneficjent oświadczył, że spełnia kryteria dotyczące mikroprzedsiębiorstwa niezależnego, zgodnie z Załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (zwane dalej Załącznikiem I), a więc może przystąpić do procedury konkursowej i ubiegać się o dofinansowanie. Organ zaznaczył, że celem oceny formalnej jest zachowanie spójności danych występujących w dokumentacji aplikacyjnej, a przede wszystkim zweryfikowanie kompletności dokumentów załączonych do wniosku o dofinansowanie. Natomiast w przypadku oceny merytorycznej jest możliwe żądanie wyjaśnień lub uszczegółowienia informacji zawartych w dokumentacji projektowej poddanej ocenie, zgodnie z rekomendacjami poszczególnych członków zespołu oceniającego.

Treść oświadczenia z 20 stycznia 2012 r. jednoznacznie wskazywała, że w konkursie występuje niezależny mikroprzedsiębiorca, zatem niezasadne byłoby żądanie od eksperta oceniającego dokumentację aplikacyjną wyjaśnienia kwestii statusu przedsiębiorcy, skoro zostało to przedstawione w dokumentacji aplikacyjnej w sposób niebudzący wątpliwości, dlatego też organ uznał, że nie ponosi odpowiedzialności za błędnie wypełnione przez beneficjenta dokumenty. W konsekwencji, beneficjent wypełniając dokumentację nierzetelnie i wbrew pouczeniu, w ocenie organu złożył nieprawdziwe oświadczenie, a skoro tak, zaistniało również podejrzenie popełnienia czynu zabronionego, określonego w art. 297 § 1 k.k., konsekwencją, czego jest konieczność zgłoszenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

W toku potwierdzenia właściwego statusu wnioskodawcy przed podpisaniem umowy ustalono, iż z dostarczonych dokumentów wynika, iż M. M. od dnia 1 stycznia 2013 r. ma po 6% udziałów oraz głosów w firmach: [...] – H. M., M. M. - Spółka Cywilna oraz 5xM – A. M., M. M. - Spółka Cywilna. Ponadto na podstawie umów spółek ustalono, iż każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do samodzielnego prowadzenia spraw spółki, a w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki (rozporządzanie prawem lub zaciąganie zobowiązań do świadczenia o wartości przekraczającej kwotę 250 000,00 zł), jest wymagana zgoda wszystkich wspólników. Jednocześnie zakłada się, że wpływ dominujący (przedsiębiorstwo związane) nie istnieje jeżeli przedsiębiorca nie angażuje się bezpośrednio lub pośrednio w zarządzanie danym przedsiębiorstwem, dlatego w przedmiotowej sprawie w ocenie organu mamy do czynienia z bezpośrednim wpływem na decyzje podejmowane w : [...] – H. M., M. M. - Spółka Cywilna oraz 5xM – A. M., M. M. - Spółka Cywilna.

Ponadto wskazano, iż wnioskodawca w okresie od 1 lipca 2010 r. do 1 września 2011 r. oraz od 26 września 2011 r. do 1 listopada 2012 r. był pracownikiem firmy [...] – H. M., M. M. - Spółka Cywilna oraz w okresie od 2 kwietnia 2012 r. do 1 listopada 2012 r. był pracownikiem 5xM – A.M., M. M. - Spółka Cywilna.

Podkreślono również, iż wnioskodawca pozostawał z obiema firmami w stosunku pracy, kiedy już prowadził własną działalność gospodarczą.

Następnie wskazano, że zgodnie z przepisami Załącznika I, w celu ustalenia wielkości przedsiębiorstwa, bierze się pod uwagę dane dotyczące zatrudnienia, dane finansowe oraz tzw. kryterium zależności, czyli fakt pozostawania w związkach z innymi przedsiębiorstwami i w oparciu o kryterium zależności wyróżnia się przedsiębiorstwa niezależne (autonomiczne), partnerskie oraz związane (powiązane). W przypadku przedsiębiorstw związanych jedno przedsiębiorstwo kontroluje, bezpośrednio lub pośrednio, większość głosów w innym przedsiębiorstwie lub wywiera dominujący wpływ na to przedsiębiorstwo, gdyż zgodnie z art. 3 ust. 3 Załącznika I, przedsiębiorstwa powiązane to dwa lub więcej przedsiębiorstw, które pozostają względem siebie w jednej z poniższych relacji:

• przedsiębiorstwo posiada większość głosów przysługujących udziałowcom lub wspólnikom w innym przedsiębiorstwie;

• przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu

administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa,

• przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z umową zawartą z tym przedsiębiorstwem lub postanowieniem w jego dokumencie założycielskim lub statucie;

• przedsiębiorstwo jest w stanie kontrolować samodzielnie, zgodnie z umową, większość głosów udziałowców lub członków w innym przedsiębiorstwie.

Jednocześnie zwrócono uwagę, że zgodnie z art. 3 ust. 3 akapit 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008, przedsiębiorstwa, które znajdują się w jednej z relacji, o których mowa w pkt 1-4, z innymi przedsiębiorstwami za pośrednictwem osoby fizycznej lub grupy osób fizycznych działających łącznie (rodzina M.), są uznawane za przedsiębiorstwa związane (nie spełniają kryterium niezależności), jeśli prowadzą swoją działalność lub część swojej działalności na tym samym rynku właściwym lub rynkach pokrewnych, przy czym za "rynek pokrewny/sąsiedni" uważa się rynek, dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do właściwego rynku.

W przypadku firmy 5xM A. M., M. M. Spółka Cywilna przesłanka ta w ocenie organu nie została spełniona, ponieważ działa ona na rynku wyrobów spożywczych. Natomiast przedmiotem działalności firmy [...] – H. M., M. M. Spółka Cywilna jak i P.P,H. M. jest sprzedaż hurtowa drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego PKD 46.73.Z, a przedmiotem projektu jest produkcja tarcicy oraz krawędziaków, co jest ściśle powiązane z podstawową działalnością, prowadzoną przez oba przedsiębiorstwa.

Ponadto zwrócono uwagę, że w przypadku przedsiębiorstw powiązanych przy obliczaniu liczby zatrudnionych należy wziąć 100% danych z przedsiębiorstwa powiązanego, dlatego dla określenia statusu przedsiębiorstwa P.P.H. M. należy dodać liczbę pracowników firmy [...] – H. M., M. M. - Spółka Cywilna, a z przedłożonych dokumentów wynika, iż średnioroczne zatrudnienie w 2010 r. wynosiło 18,48 RJR, w 2011 r. 15,56 RJR z kolei w 2012 r. 19,22 RJR, natomiast mikroprzedsiębiorstwo jest definiowane jako przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników oraz jego roczny obrót lub bilans nie przekracza 2 mln euro.

W ocenie Instytucji zarządzającej w omawianym przypadku występują powiązania właścicielskie (występowanie członków tej samej rodziny), osobowe, handlowe (osiąganie obrotów ze sprzedaży w ramach podmiotów), wspólne występowanie na rynku (wspólny zakres oferowanych produktów), dlatego też firma P.P.H. M. dzięki rodzinnym powiązaniom nie boryka się z typowymi utrudnieniami z jakimi mają do czynienia mikroprzedsiębiorstwa, ma bowiem zagwarantowany zbyt w firmie [...] – H. M., M. M. - Spółka Cywilna, który jest dodatkowo zapewniony przez występowanie członków rodziny będących w 100% udziałowcami w spółce [...]- H. M., M. M. - Spółka Cywilna.

W związku z powyższym stwierdzono, że firma P.P.H. M. nie spełnia podstawowego kryterium formalnego A.2 "Wniosek złożony przez uprawnionego wnioskodawcę", ponieważ zgodnie z ogłoszeniem o konkursie nr[...], o dofinansowanie mogły się ubiegać tylko mikroprzedsiębiorstwa.

W odpowiedzi M. M., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe "[...]", pismem z dnia [...]r., nie zgadzając się z decyzją IZ RPO-WK-P, wniósł o ponowne przeanalizowanie dokumentacji dotyczącej jego firmy w celu określenia statusu przedsiębiorstwa.

Wyjaśnił, że w spółkach nie posiada większości udziałów, a jedynie po 6% udziałów w zyskach i stratach oraz prawa głosu na Zgromadzeniu Właścicieli Spółki. Nie podejmował, nie podejmuje oraz nie będzie podejmował żadnych czynności ani decyzji strategicznych w zakresie działania i rozwoju w tych spółkach, których umowy stanowiły standardowe wzory - aneksy ograniczyły też w sposób formalny fakt braku wpływania i podejmowania jakichkolwiek decyzji w obu spółkach.

Wnioskodawca zauważył, że na etapie składania wniosku o dofinansowanie nie był wspólnikiem żadnej ze spółek cywilnych, gdyż nastąpiło to znacznie później i wtedy też od samego początku wskazywał, że jego rodzina (rodzice) także prowadzą działalność gospodarczą i nie zamierzał tego w żaden sposób ukrywać. Wyjaśnił również, że jego firma nie będzie ani zleceniodawcą, ani zleceniobiorcą żadnej ze spółek, w tym zwłaszcza Spółki[...], bowiem oferta jego firmy jest różna od oferty Spółki[...], dlatego też będzie miał innych klientów, niż Spółka[...], przy czym do tej pory nie działa w zakresie opisanym w projekcie, gdyż działalność w skali opisanej w projekcie jest związana z koniecznością dokonania zakupu maszyn, na które młodego przedsiębiorcy nie stać.

Zdaniem strony nie jest też prawdą, że fakt, iż jego rodzina prowadzi działalność gospodarczą, automatycznie powoduje, że "wnioskodawca nie boryka się z typowymi utrudnieniami, z jakimi mają do czynienia mikroprzedsiębiorstwa", a nawet jest przeciwnie, gdyż fakt ten, iż jego ojciec prowadzi firmę [...] w tej samej branży, ogranicza rynek odbiorców, do których może się zwrócić z ofertą współpracy.

W opinii wnioskodawcy, jego przewagą w stosunku do innych młodych ludzi, może być jedynie fakt, że ma możliwość obecnie bezkosztowego użytkowania lokalu, a ponadto poprzez wcześniejsze zatrudnienia w spółkach oraz obecnie będąc wspólnikiem spółek, może zaobserwować ich działalność.

W kwestii załącznika do wniosku o dofinansowanie nr 20, zdaniem strony nie jest do końca jasne, jak go faktycznie wypełnić w kontekście niniejszej sytuacji. Oświadczył, że wypełnił go w dobrej wierze, zgodnie ze stanem swojej wiedzy i zdaje sobie sprawę z faktu, że składał to oświadczenie pod groźbą odpowiedzialności karnej, jednak oczekiwałby także pouczenia w tej kwestii oraz dopytania i uszczegółowienia, z jakiej swojej interpretacji wynika fakt, iż tak właśnie załącznik został wypełniony.

Pismem z dnia [...] Instytucja Zarządzająca ponownie rozstrzygnęła, że nie zachodzą przesłanki do tego, aby udzielić wnioskodawcy wsparcia finansowego.

Uzasadniając swoją odmowę wskazano, że zainteresowany nie działa jako przedsiębiorca niezależny, gdyż jest powiązany osobiście i kapitałowo ze swoimi rodzicami i jako jednoosobowy przedsiębiorca uczestniczy w stosunkach prawnych ze spółkami, których jest wspólnikiem. W momencie składania wniosku był pracownikiem spółek a następnie ich wspólnikiem. W konsekwencji przyjęto, że do ustalenia statusu mikroprzedsiębiorcy należy brać pod uwagę parametry nie tylko związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez wnioskodawcę jako indywidualnego przedsiębiorcę, ale także parametry dotyczące spółek, których jest wspólnikiem. Uwzględniając te okoliczności stwierdzono, że wnoszący o ponowne rozpatrzenie sprawy nie jest mikroprzedsiębiorcą, a ponieważ program wsparcia finansowego adresowany jest do mikroprzedsiębiorców, nie może on z tego wsparcia skorzystać.

W skardze do sądu M. M. wniósł o uchylenie stanowiska o odmowie udzielenia wsparcia i przekazanie sprawy instytucji zarządzającej do ponownego rozpatrzenia

Zdaniem skarżącego instytucja zarządzająca nie dostrzegła, w jaki sposób w przedmiotowej sprawie rozkłada się ciężar dowodów. Wnioskodawca był zobowiązany do wykazania, że spełnia wszystkie wymogi prawem określone, aby uzyskać wsparcie w ramach programu "Rozwój P.P.H. [...], dzięki inwestycji polegającej na zakupieniu specjalistycznych maszyn", a udowodnienie, iż spełnia warunki do udzielenia wsparcia polegało na przedłożeniu wymaganych przez instytucję zarządzającą oświadczeń i dokumentów. Skarżący zauważył, że to sama instytucja zarządzająca wskazała, w jaki sposób i jakimi dowodami można udowodnić spełnienie warunków udzielenia wsparcia, dlatego wnioskodawca załączając wszystkie wymagane dokumenty i oświadczenia udowodnił jednocześnie, że spełnia warunki do uzyskania wsparcia.

Instytucja zarządzająca twierdzi, że skarżący nie spełnia wymogów do uzyskania wsparcia, gdyż nie jest jej zdaniem mikroprzedsiębiorcą, jednak ciężar udowodnienia tej okoliczności obciąża w jego ocenie instytucję zarządzającą, która ograniczyła się jedynie do sformułowania twierdzeń i zarzutów, nie popierając ich jakimikolwiek dowodami, z których mogłoby wynikać, iż twierdzenia skarżącego są błędne.

Skarżący zauważył, że ciężar dowodu wymaga nie tylko podniesienia twierdzeń, ale wręcz wykazania tych okoliczności za pomocą środków dowodowych. Samo formułowanie twierdzeń, bez jednoczesnego poparcia ich dowodami nie powinno wywoływać jakichkolwiek skutków prawnych. Tymczasem w przedmiotowej sprawie instytucja zarządzająca podniosła twierdzenia, których w żaden sposób nie udowodniła, a wyprowadziła ze swoich nieudowodnionych twierdzeń negatywne dla niego skutki. Skarżący zaprzeczył, jakoby między nim, a innymi członkami jego rodziny istniały powiązania, które dyskwalifikowałyby go jako mikroprzedsiębiorcę.

Skarżący oświadczył, że pozostaje w stosunku spółki cywilnej ze swoimi rodzicami, niemniej jednak, wbrew temu co twierdzi instytucja zarządzająca, nie ma żadnego wpływu na działalność tych spółek, ich strategie i funkcjonowanie, a jego rola ogranicza się jedynie do czynności stricte technicznych, związanych z aspektem produkcyjnym funkcjonowania spółki. Skarżący nie składa w imieniu spółki żadnych oświadczeń woli, nie prowadzi rozmów i negocjacji, nie kontaktuje się z kontrahentami, nie prowadzi korespondencji z urzędami i sądami, a także nie reprezentuje spółki na zewnątrz, dlatego w jego ocenie nie można przyjąć, że ma on wpływ na działalność spółki i spółka jest podmiotem zależnym w kontekście prowadzonej przez niego indywidualnej działalności gospodarczej.

Kuriozalny i zarazem chybiony jest w jego ocenie argument, jakoby nie zasługiwał na wsparcie, gdyż jego rodzice prowadzą działalność gospodarczą i pozostają w stosunkach gospodarczych ze skarżącym. Taki argument rażąco narusza art. 32 Konstytucji RP i sformułowaną w tym przepisie zasadę równości wobec prawa, co powoduje, że Instytucja Zarządzająca dopuściła się naruszenia tej normy prawnej dyskryminując skarżącego tylko z tego względu, że jego rodzice prowadzą działalność gospodarczą. Nadmienił również, że z żadnej normy prawnej nie wynika, jakoby dzieci przedsiębiorców, które same podjęły się prowadzenia działalności gospodarczej nie mogły uzyskać stosownego wsparcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Przedmiotem kontroli Sądu jest pismo Instytucji Zarządzającej o odstąpieniu od podpisania umowy o dofinansowanie projektu wskutek niespełnienia kryterium odnoszącego się do statusu prawnego beneficjenta, ustalonego po przeprowadzeniu weryfikacji projektu. Skarżący składając wniosek o dofinansowanie podał, że jest mikroprzedsiębiorcą. W ocenie organu, będąc w momencie składania wniosku przedsiębiorcą i jednocześnie zatrudnionym w rodzinnych spółkach cywilnych a następnie będąc ich udziałowcem, nie spełnia kryterium mikroprzedsiębiorcy.

Ocena czy przedsiębiorstwo spełnia kryteria przyznania pomocy w ramach programu operacyjnego dokonywana jest w oparciu o przepisy Rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) - Dz. U. UE. L. z dnia 9 sierpnia 2008 r. Nr 214, str.3.

Zgodnie z art. 1 załącznika I do rozporządzenia, za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością oraz spółki lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą.

Załącznik wyróżnia trzy kategorie przedsiębiorstw, zbiorczo określane jako "MSP": mikroprzedsiębiorstwa, małe przedsiębiorstwa i średnie przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 2 ust. 3 załącznika, mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów EUR.

W art. 3 załącznika zawarta została natomiast definicja przedsiębiorstwa samodzielnego, partnerskiego i powiązanego. Zgodnie z art. 3 ust. 1 załącznika, przedsiębiorstwo samodzielne oznacza każde przedsiębiorstwo, które nie jest zakwalifikowane jako przedsiębiorstwo partnerskie w rozumieniu ust. 2, ani jako przedsiębiorstwo powiązane w rozumieniu ust. 3.

Definicja przedsiębiorstwa samodzielnego jest definicją wykluczającą pojęcia przedsiębiorstwa partnerskiego i powiązanego.

Przedsiębiorstwa partnerskie" oznaczają wszystkie przedsiębiorstwa, które nie zostały zakwalifikowane jako przedsiębiorstwa powiązane w rozumieniu ust. 3 i między którymi istnieją następujące związki: przedsiębiorstwo działające na rynku wyższego szczebla (typu upstream) posiada, samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym w rozumieniu ust. 3,25 % lub więcej kapitału lub praw głosu innego przedsiębiorstwa działającego na rynku niższego szczebla (typu downstream). Przedsiębiorstwo można jednak zakwalifikować jako samodzielne i w związku z tym niemające żadnych przedsiębiorstw partnerskich, nawet jeśli niżej wymienieni inwestorzy osiągnęli lub przekroczyli pułap 25 %, pod warunkiem że nie są oni powiązani, w rozumieniu ust. 3, indywidualnie ani wspólnie, z danym przedsiębiorstwem:

Przepis (art. 3 ust. 3) załącznika I do rozporządzenia stanowi, że przedsiębiorstwa powiązane oznaczają przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z poniższych związków:

a) przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka;

b) przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa;

c) przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z umową zawartą z tym przedsiębiorstwem lub postanowieniami w jego statucie lub umowie spółki;

d) przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, zgodnie z umową z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.

W dalszej części powołanego przepisu wyjaśniono, iż zakłada się, że wpływ dominujący nie istnieje, jeżeli inwestorzy wymienieni w ust. 2 akapit drugi nie angażują się bezpośrednio lub pośrednio w zarządzanie danym przedsiębiorstwem, bez uszczerbku dla ich praw jako udziałowców/akcjonariuszy. Przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym ze związków opisanych w akapicie pierwszym z co najmniej jednym przedsiębiorstwem, lub inwestorów, o których mowa w ust. 2, również traktuje się jako powiązane.

Poza powiązaniami danego przedsiębiorstwa z innymi przedsiębiorstwami poprzez udział jednego przedsiębiorstwa w kapitale drugiego, w praktyce występują również powiązania przedsiębiorstw przez osoby fizyczne.

Powiązań tych dotyczy ostatni akapit art. 3 ust. 3 załącznika I do rozporządzenia. Przepis ten stanowi: "Przedsiębiorstwa pozostające w jednym z takich związków z osobą fizyczną lub grupą osób fizycznych działających wspólnie również traktuje się jak przedsiębiorstwa powiązane, jeżeli prowadzą swoją działalność lub część działalności na tym samym właściwym rynku lub rynkach pokrewnych". Za "rynek pokrewny" uważa się rynek dla danego produktu lub usługi znajdujący się bezpośrednio na wyższym lub niższym szczeblu rynku w stosunku do właściwego rynku.

W świetle powyższego, oceniając status przedsiębiorstwa należy ustalić, czy dane przedsiębiorstwo (tu osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) jest również udziałowcem w innych przedsiębiorstwach, czy przedsiębiorstwa te działają na tym samym lub pokrewnych rynkach, czy osoby pozostające w bliskich relacjach osobistych prowadzą wspólnie lub oddzielnie inne przedsiębiorstwa na tym samym lub pokrewnym rynku.

Istota sporu sprowadza się bowiem do oceny, czy wnioskodawca posiadał status mikroprzedsiębiorcy.

Okolicznością bezsporną jest to, że w momencie składania wniosku wnioskodawca był zatrudniony przez 2 rodzinne spółki o statusie spółek cywilnych a następnie stał się ich wspólnikiem, przy czym jedna ze spółek działa na tym samym rynku (branża drzewna) na którym będzie działać wnioskodawca. W tej spółce o nazwie [...] – A. M., H. M., M. M. sp. cywilna (umowa z 12 października 2012 r.) skarżący jak i pozostali wspólnicy uprawnieni są do samodzielnego prowadzenia spraw spółki a w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności, wymagana jest zgoda wszystkich wspólników. Każdy ze wspólników uprawniony jest do samodzielnego reprezentowania spółki. To, że udział w zyskach i stratach skarżący ma na poziomie 6% nie oznacza, że miał wpływ na działalność spółki na ograniczonych zasadach. Prawo decydowania o prowadzeniu spraw spółki samodzielnie przez każdego wspólnika i reprezentowania spółki oznacza, że skarżący miał taki sam wpływ na sprawy spółki, jak każdy z pozostałych wspólników, a więc prowadził wspólnie inne przedsiębiorstwo, nie był więc mikroprzedsiębiorcą samodzielnym. To implikowało konieczność uwzględnienie reguł określonych w art. 6 zał. I.

Zgodnie z art. 6 załącznika I w przypadku przedsiębiorstw partnerskich i przedsiębiorstw powiązanych uwzględniać należy również dane każdego przedsiębiorstwa, które jest bezpośrednio lub pośrednio powiązane z danym przedsiębiorstwem. Tymi danymi są określone w art. 4 i 5 załącznika I do rozporządzenia nr 800/2008.

Z powyższej regulacji wynika wprost, że status przedsiębiorstwa ubiegającego się o dofinansowanie projektu należy oceniać łącznie z podmiotem powiązanym z wnioskodawcą. Chodzi bowiem o ustalenie rzeczywistego potencjału gospodarczego przedsiębiorstwa ubiegającego się o dofinansowanie. Wyniki analizy dokonane przez organ w zakresie średniorocznego zatrudnienia wskazują na przekroczenie tego wskaźnika w odniesieniu do liczby pracowników przewidzianych dla zachowania definicji mikroprzedsiębiorstwa samodzielnego.

Pominięcie powiązań wpływających na pozycję gospodarczą przedsiębiorstwa — -mogłoby spowodować przyznanie dofinansowania podmiotowi, którego potencjał -dzięki powiązaniom z innymi podmiotami - przewyższa potencjał przedsiębiorstwa uprawnionego do pomocy. Stanowiłoby to naruszenie warunków przyznawania pomocy publicznej.

Skarżący jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą składając wniosek o dofinansowanie, zgodnie z art. 2 ust. 3 załącznika I do rozporządzenia nr 800/2008, określił się jako mikroprzedsiębiorstwo. Jednak nie jest on podmiotem samodzielnym, gdyż jest podmiotem powiązanym w rozumieniu cytowanego art. 3 ust. 3 załącznika I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008.

Prawidłowe jest stanowisko organu, że przedmiot projektu – produkcja tarcicy i krawędziaków jest ściśle powiązana z przedmiotem działalności spółki PAMA – sprzedaż i hurtownia drewna, materiałów budowlanych. Na powyższe wskazują przekazane przez beneficjenta dokumenty zawierające dane dotyczące firm powiązanych, oraz dane klasyfikacji PKD. Nie ulega więc wątpliwości, że wskazane przedsiębiorstwa działają na tym samym lub pokrewnym rynku w rozumieniu przepisów rozporządzenia.

Powiązania przez osoby fizyczne, zwłaszcza w relacjach rodzinnych pozwalają na wzajemną współpracę przedsiębiorstw, ustalanie wspólnej strategii, wspólnych rynków zbytu, wzajemne udzielanie sobie pożyczek, zawieranie korzystnych dla danego przedsiębiorstwa umów, czy też wspólne korzystanie z nieruchomości lub pomieszczeń niezbędnych do prowadzenia działalności. W przypadku, gdy ta sama osoba jest właścicielem innego przedsiębiorstwa lub wspólnikiem w innych przedsiębiorstwach albo członkiem organów innego przedsiębiorstwa, działających na tym samym lub pokrewnym rynku może niewątpliwie wywierać wpływ na działalność przedsiębiorstwa. Możliwość samodzielnego działania i reprezentowania innego podmiotu czyni te działania możliwymi bez względu na oświadczenie beneficjenta o powstrzymaniu się od tego typu działań.

Nie ulega wątpliwości, że skarżący pozostaje w jednym z określonych w art. 3 ust. 3 załącznika związków, będąc wspólnikiem działającym jednocześnie w innym przedsiębiorstwie, które prowadzi swoją działalność lub część działalności na tym samym właściwym rynku lub rynkach pokrewnych.

Powiązania te należało zatem brać pod uwagę dokonując oceny statusu przedsiębiorstwa skarżącego.

Skarżący nie uwzględnił tych powiązań i trwał w przeświadczeniu, że jest mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji WE.

Podkreślić przy tym trzeba, że skarżący przystępując do konkursu, akceptował warunki jego przeprowadzenia, w tym zasady, na jakich określa się status mikroprzedsiębiorstwa jako jeden z warunków formalnych uczestnictwa w tym konkursie. Wynika to z oświadczenia dotyczącego informacji wymaganych do zakwalifikowania przedsiębiorstwa do kategorii MŚP, noty wyjaśniającej dotyczącej typu przedsiębiorstw i wskazanej tam podstawy prawnej.

Weryfikacja natomiast statusu przedsiębiorstwa możliwa jest na każdym etapie poprzedzającym zwarcie umowy. Stroną umowy może być bowiem podmiot, który spełnia wymagania danego programu. Dotyczy to wymagań podmiotowych i przedmiotowych.

To skarżący przed złożeniem wniosku był zobowiązany do zapoznania się z definicją mikroprzedsiębiorcy i koniecznością spełnienia wymagań określonych dla danego programu.

Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyroku z 9 sierpnia 2011 r., II GSK 1510/11 (Lex nr 1068813), to na wnioskodawcy zgłaszającym do konkursu własny projekt o dofinansowanie ciąży obowiązek uważnego zapoznania się z priorytetami konkretnego programu operacyjnego, z przyjętym przez instytucję zarządzająca systemem realizacji strategii rozwoju, a następnie z dokumentacją konkursową i na nim też spoczywa obowiązek starannego i odpowiadającego założeniem danego programu operacyjnego przygotowanie dokumentacji konkursowej.

Art. 3 ust. 3 załącznika nr 1 do Rozporządzenia Komisji Nr 800/2008 w akapicie piątym przewiduje, że oświadczenia o statusie prawnym przedsiębiorstwa m.in. jako samodzielnego, nie wykluczają kontroli i postępowań wyjaśniających przewidzianych w przepisach krajowych i wspólnotowych.

Kontrola wniosków o dofinansowanie przed przyznaniem dofinansowania ma charakter formalny. Ocena złożonych wniosków opiera się na oświadczeniach aplikujących o przyznanie pomocy. To skarżący ma złożyć zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy oświadczenie, spełniające warunki podmiotowe i przedmiotowe pozwalające na przyznanie dofinansowania. Miał on możliwość zapoznania się z zapisami definiującymi pojęcie mikroprzesiębiorcy, a nadto zobowiązał się do przestrzegania przepisów wspólnotowych. Skarżący złożył oświadczenie, że jest mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji WE, tymczasem, w świetle obowiązującej definicji, statusu takiego nie posiada.

W tych okolicznościach istniały podstawy do podjęcia przez organ czynności zmierzających do weryfikacji wniosku. Sąd nie dostrzega naruszenia zasad Konstytucji przez dyskryminację działających na rynku przedsiębiorców. Skarżący ubiegał się o przyznanie dofinansowania według określonych reguł i zasad, zatem chcąc uzyskać taką pomoc był zobowiązany do przyjęcia obowiązujących warunków. Nie można uznać, że skoro prawodawca wspólnotowy określa dane warunki pomocy to są one dyskryminujące. Przeczy temu cel przyznania pomocy, według ujednoliconych zasad oraz w warunkach równego traktowania wszystkich beneficjentów.

W ocenie Sądu instytucja zarządzająca była uprawniona do dokonania negatywnej weryfikacji wniosku pomimo uprzednio dokonanej pozytywnej jego oceny. Informację o odmowie podpisania umowy o dofinansowanie można zakwalifikować jako "negatywną ocenę projektu", przyjmując za NSA pogląd, że z negatywną oceną projektu mamy do czynienia, gdy projekt nie otrzymał dofinansowania (II GSK 1401/12 z 9.01.2013).

Z tych wszystkich względów, Sąd na podstawie art. 30 c ust. 3 pkt 2 ustawy z 6.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oddalił skargę.