IV SA/Po 859/13

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] czerwca 2013 r., nr [...] W. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego po rozpoznaniu zażalenia A. T. utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] kwietnia 2013 r., znak: [...].

W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że podaniem z dnia [...] marca 2013 r., A. T. wystąpiła do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z podaniem o udostępnienie wglądu do zebranej dokumentacji w prowadzonym postępowaniu dotyczącym prawidłowości budowy budynku inwentarskiego (obory) zlokalizowanego w miejscowości K., stanowiącego własność J. S..

Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2013r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. odmówił wglądu w akta powyższej sprawy.

Dalej organ wskazał, że na to postanowienie, zachowując ustawowy termin, złożyła zażalenia A. T. podnosząc, że postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. nie dotyczy meritum sprawy, a zażalenie jest zasadne - bo wiadomo, że budynek (obora) usytuowany jest z naruszeniem prawa i stwarza utrudnienia dla jej posesji, a w toku postępowania była ona zawiadamiana o wizjach lokalnych dokonywanych przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K..

Przechodząc do meritum sprawy organ podkreślił, że zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013, poz. 267- dalej "Kpa") stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Powszechnie przyjmuje się, że przymiot strony wiązać się powinien z posiadaniem interesu prawnego, znajdującym oparcie w przepisach prawa materialnego. Organ podniósł, że treść art. 28 Kpa nie stanowi samoistnej normy prawnej dla wywodzenia przysługującego przymiotu strony postępowania - ustalenie interesu lub obowiązku prawnego może bowiem nastąpić jedynie w związku z konkretną normą prawa materialnego (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 12 stycznia 2012 r. sygn. akt II OSK 2035/10 - Lex nr 1121192, z dnia 19 kwietnia 2012 r. sygn. akt I OSK 531/11 - Lex nr 1218879, z dnia 8 listopada 2012 r. sygn. akt 1 OSK 1220/11 - Lex nr 1271514, z dnia 10 sierpnia 2011 r. sygn. akt II OSK 724/11 lxx nr 1132128). Organ wskazał, iż cechami interesu prawnego jest to, że jest on indywidualny, konkretny, aktualny, sprawdzalny obiektywnie, a jego istnienie znajduje potwierdzenie w okolicznościach faktycznych, będących przesłankami zastosowania konkretnego przepisu prawa materialnego. Postępowanie administracyjne dotyczy interesu prawnego konkretnej osoby wówczas, gdy w tym postępowaniu wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach i obowiązkach tej osoby lub o rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach innego podmiotu wpływa na prawa i obowiązki tej osoby. Przymiot strony w postępowaniu administracyjnym ma więc osoba, której dotyczy bezpośrednio to postępowanie lub w którym może być wydane orzeczenie godzące w jej prawem chronione interesy.

W ocenie organu w niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi, albowiem A. T. nie może powołać się na podstawę prawną przepisów prawa materialnego, z której mogłaby wywodzić swój interes prawny. Przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 15 czerwca 2002 r.), stanowią, że budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, nie może być sytuowany ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że budynek obory znajduje się w odległości 18 metrów od granicy działki należącej do A. T.. W związku z tym należy przyjąć, że postępowanie w sprawie legalności budynku obory należącej do J.S. nie ma wpływu ma prawa i obowiązki A. T., co oznacza, że brak jest podstaw do tego by uznać ją za stronę opisywanego postępowania. Art. 73 § 1 Kpa stanowi, że "strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania." Nie ulega wątpliwości, że jest to kodeksowa realizacja zasady względnej jawności akt postępowania. Jednak, skoro w świetle art. 73 § 1 Kpa, powyższe prawo wglądu do akt służy wyłącznie stronie i uczestnikom postępowania na prawach strony, to brak jest wystarczających podstaw do uznania, że na podstawie tego przepisu każdy obywatel, bez ograniczeń, może żądać od organu administracji publicznej będących w jego posiadaniu akt sprawy rozstrzyganej w formie decyzji administracyjnej.

Uprawnienia takiego nie daje osobie trzeciej również subiektywne przekonanie, że powinna ona być stroną postępowania.

Skargę na powyższe postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wniosła A. T. zarzucając mu sprzeczność ustaleń faktycznych z rzeczywistym stanem prawnym, brak uwzględnienia przepisów prawa materialnego oraz uchybienia proceduralne, które doprowadziły do wydania orzeczenia niezgodnego z prawem, w szczególności poprzez brak całościowej oceny sytuacji prawnej i faktycznej skarżącej, co skutkowało uznaniem, że nie ma ona statusu strony w postępowaniu legalizacyjnym.

W uzasadnieniu skargi strona wyjaśniła, że pojęcie interesu prawnego, użyte w art. 28 Kpa, rozumiane w bezpośrednim znaczeniu tego pojęcia oznacza interes oparty na prawie lub chroniony przez prawo. Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 635/07, LEX nr 352563, źródłem interesu prawnego w sprawach z zakresu własności przemysłowej mogą być nawet najbardziej ogólne normy prawne, kształtujące prawo do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 20 i 22 Konstytucji RP, art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej). Tak samo szeroko należy rozumieć interes prawny w przypadku przepisów prawa budowlanego.

Związek normatywny między interesem prawnym lub obowiązkiem danego podmiotu a postępowaniem administracyjnym wyraża się w tym, że postępowanie "dotyczy" interesu prawnego lub obowiązku tego podmiotu. Postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku konkretnego podmiotu w tym sensie, że w wyniku takiego postępowania wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach lub obowiązkach tej osoby lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach jednego podmiotu wpływa na prawa i obowiązki innego podmiotu.

Dalej strona podniosła, że interes prawny, o którym mowa w art. 28 Kpa, może wynikać nie tylko z przepisów prawa materialnego administracyjnego, lecz także z prawa cywilnego (np. wyrok NSA z dnia 19 stycznia 1982 r., sygn. akt SA/Kr 517/81, ONSA 1982, nr 1, poz. 11: "Właściciel nieruchomości, na której ma być realizowana inwestycja państwowa, jest stroną w rozumieniu art. 28 Kpa, ma więc interes prawny w uczestniczeniu w postępowaniu dotyczącym jego nieruchomości"; wyrok NSA z dnia 5 listopada 1987 r., IV SAB 23/87, ONSA 1988, nr 1, poz. 13; Prób. Praw. 1989, nr 1, s. 25; GAP 1988, nr 4, s. 40: "Właściciel działki, który zgłasza swój udział w postępowaniu dotyczącym robót budowlanych prowadzonych na działce sąsiedniej, przedstawiając organowi swoje wnioski i zastrzeżenia związane z ochroną jego interesów, staje się stroną tego postępowania".

Strona wskazała, że istotne jest także do sprawy postanowienie NSA z dnia 13 maja 2011 r., II OZ 394/11, LEX nr 795491, w którym przyjęto, że: "Osoba trzecia ma interes prawny wynikający z art. 140 k.c. i 144 k.c. do uczestniczenia jako strona w postępowaniu administracyjnym, w wyniku którego zapaść może lub zapadła decyzja tak kształtująca stosunki na nieruchomości (sposób korzystania z niej), iż będzie to miało wpływ na sposób wykonywania przez nią prawa własności"

Strona wyjaśniła, że w przedmiotowej sprawie - w sytuacji, gdy mamy do czynienia z usytuowaniem budynku inwentarskiego w taki sposób, że sposób jego wybudowania oraz sposób korzystania z niego powodują liczne immisje na teren nieruchomości należącej do skarżącej - bezsprzecznym jest, że w postępowaniu o legalizację budowy tego budynku skarżąca ma interes prawny w byciu stroną. Podkreślenia wymaga przy tym, że w toku postępowania legalizacyjnego, na gruncie obecnie obowiązujących przepisów prawa – konieczne jest przeprowadzenie postępowania i wydanie decyzji o środowiskowymi uwarunkowaniach. Na tym etapie zaś ziszcza się interes skarżącej do tego aby wykazywać, że po pierwsze spad terenu, jaki ukształtował J. S.powoduje, że wody gruntowe zalewają budynek mieszkalny skarżącej oraz powodują zagrożenie epidemiologiczne.

Strona podkreśliła, że przepisy prawa budowlanego wskazują bezpośrednio na interes prawny skarżącej w uzyskaniu przymiotu strony w postępowaniu o legalizację samowoli budowlanej. Skoro bowiem inwestycja, której dotyczy legalizacja oddziaływuje na nieruchomość skarżącej w sposób bezpośredni, w zakresie dotyczącym jej zalewania, zanieczyszczania jak również immisji zapachów - skarżąca ma interes prawny w tym, aby być stroną postępowania.

Nadto - okoliczności te mają także znaczenie w przedmiocie dotyczącym ewentualnej sprawy cywilnej o immisje z nieruchomości objętej postępowaniem legalizacyjnym. Przywołanie przez organ, w zaskarżonym postanowieniu, norm wynikających z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wskazuje na zupełnie niezrozumienie istoty tej regulacji, która określa minimalne i maksymalne parametry dla inwestycji. Rzeczywiście norma powołana przez organ wskazuje, że budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271-273, nie może być sytuowany ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej, lub takiego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 cytowanego rozporządzenia. Pomijając zatem normy dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego, wskazać należy, że nie można przyjąć, że zachowanie odległości dla danego rodzaju obiektów, przyjęte w przepisach rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690), przesądza o tym, że oddziaływanie tych obiektów nie wykracza poza obszar nieruchomości inwestora, a więc nieruchomości sąsiadujące nie znajdują się w obszarze ich oddziaływania. Takie stanowisko zajął m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie II OSK 1613/11 w wyroku z dnia 26 czerwca 2012 r. ( LEX nr 1217437).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Przedmiotem kontroli sprawowanej przez Sąd pod względem zgodności z prawem w niniejszym postępowaniu było postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz poprzedzające je postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego o odmowie wglądu do akt sprawy dotyczącej prawidłowości budowy budynku inwentarskiego.

Prawo strony dostępu do akt sprawy jest jedną z form realizacji w postępowaniu zasady ogólnej zapewnienia czynnego udziału strony w postępowaniu (art. 10 § 1 Kpa). Żądanie umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy i sporządzania z nich notatek i odpisów, a także uwierzytelnienia tych odpisów lub wydania uwierzytelnionych odpisów może być załatwione albo poprzez czynność materialno-techniczną w postaci udostępnienia stronie akt i umożliwienia jej sporządzenia odpisów (uwierzytelnienia odpisów), albo poprzez wydanie postanowienia o odmowie udostępnienia akt na podstawie art. 74 § 2 Kpa.Sprawa udostępnienia akt postępowania nie jest samodzielną sprawą administracyjną w znaczeniu jakie temu pojęciu nadaje art. 1 Kpa, wobec czego kwestia wystąpienia przeszkody podmiotowej w załatwieniu wniosku nie może zostać oceniona w oparciu o zasady rozpoznania wniosku wszczynającego postępowanie wynikające z art. 61a § 1 Kpa. Postanowienie odmawiające udostępnienia akt jest czynnością orzeczniczą, niemniej polega na rozstrzygnięciu przez organ prowadzący postępowanie jedynie kwestii wpadkowej, która dotyczy toku postępowania głównego (ocena dopuszczalności pozbawienia strony żądającej dostępu do akt jednego z przysługujących jej uprawnień procesowych).

Z treści art. 73 § 1 Kpa wynika, że prawo domagania się spełnienia przez właściwy organ administracji obowiązków określonych w art. 73 § 1 i § 2 Kpa przysługuje podmiotowi, który ma przymiot strony w rozumieniu art. 28 Kpa. Przyjąć należy, że przyczyny nieuwzględniania wniosku, co do zasady, łączyć należy z niespełnieniem przez zgłoszone żądanie warunków w zakresie przedmiotu podlegającego udostępnieniu oraz formy, w której ma zostać ono zrealizowane. Z zakresu warunków, które podlegają ocenie w sprawie udostępnienia akt i umożliwienia sporządzenia odpisów (uwierzytelnienia odpisów), nie powinno się wyłączać jednak także przesłanki podmiotowej żądania, a więc ustalenia, czy pochodzi ono od strony postępowania. Żądanie wglądu do akt postępowania, zgłoszone przez podmiot, który uważa, że przysługuje mu interes prawny, powinno być uważane za czynność podjętą w ramach postępowania, która powinna zostać rozpoznana na podstawie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego normujących warunki jej skuteczności.

Na gruncie niniejszej sprawy należy mieć na uwadze, że postępowania prowadzone jest w oparciu o przepisy Prawa budowlanego. W myśl art. 28 ust. 2 Prawa budowlanego, stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Przez obszar oddziaływania, stosownie do art. 3 pkt 20 Prawa budowlanego, rozumieć należy teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. Wyraźne brzmienie tego przepisu wskazuje, że znajduje on zastosowanie wyłącznie w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę. W innym postępowaniu prowadzonym na podstawie przepisów Prawa budowlanego, w tym również postępowaniu legalizacyjnym, krąg stron ustalać należy na podstawie art. 28 Kpa, a zatem badać istnienie interesu prawnego (tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach: z dnia 6 kwietnia 2011r., sygn. akt II OSK 573/10, Lex Omega nr 1081794, z dnia 6 października 2010r., sygn. akt II OSK 1505/09, Lex Omega nr 746592 oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 9 marca 2011r., sygn. akt II SA/Wr 519/10, Lex Omega nr 994083).

Zgodnie z art. 28 Kpa stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek, rodziłoby po jego stronie uprawnienie do wniesienia odwołania od decyzji wydanej w tym postępowaniu.

Istotą interesu prawnego w rozumieniu art. 28 Kpa jest jego związek z konkretną normą prawa materialnego - taką normą, którą można wskazać jako jego podstawę i z której podmiot legitymujący się tym interesem może wywodzić swoje racje (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 1999 r. sygn. akt IV SA 629/97). Interes prawny w postępowaniu administracyjnym jest więc związany z przepisem prawa materialnego, na którego podstawie można skutecznie żądać czynności organu albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że krąg stron w postępowaniu dotyczącym prawidłowości budowy budynku inwentarskiego jest szerszy, niż w przypadku postępowania o wydanie pozwolenia na budowę, w którym znajduje zastosowanie definicja zawarta w art. 3 pkt 20 Prawa budowlanego. W postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę mamy do czynienia z dokładnym określeniem obszaru oddziaływania. Jest to teren, na którym wskutek powstania inwestycji przepisy odrębne, w szczególności techniczno – budowlane, wprowadzają ograniczenia w zagospodarowaniu. W tym wypadku o posiadaniu przez dany podmiot przymiotu strony decyduje zatem zaistnienie konkretnej ingerencji w sferę jego interesu prawnego. Zmiany, a w szczególności ograniczenia w możliwości zagospodarowania terenu będącego własnością takiego podmiotu nie mają charakteru potencjalnego, ale rzeczywisty. Zupełnie inaczej jest w przypadku postępowań, gdzie krąg stron jest ustalany na podstawie art. 28 Kpa. Związek pomiędzy wynikiem postępowania, a interesem prawnym czy obowiązkiem podmiotu jest tego rodzaju, że chodzić jedynie o możliwość wpływu postępowania na interes prawny czy obowiązek podmiotu, nie zaś pewność zaistnienia takiego wpływu. Nadto art. 28 Kpa w odróżnieniu od art. 28 ust. 2 w zw. z art. 3 pkt 20 Prawa budowlanego nie precyzuje, w jakiej postaci ma się przejawiać wpływ postępowania na interes prawny, czy obowiązek podmiotu uznawanego za stronę. Nie muszą to być - chociaż mogą - ograniczenie w zagospodarowaniu nieruchomości, czy też inne ograniczenia w wykonywaniu prawa własności.

W przedmiotowej sprawie ustalenie braku legitymacji prawnej składającej wniosek o udostępnienie akt organ oparł o przepis § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) zgodnie, z którym budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271-273, nie może być sytuowany ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej, lub takiego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

W ocenie Sądu powyższy przepis nie może stanowić wyłącznej podstawy ustalenia posiadania lub też braku interesu prawnego skarżącej. Oczywistym jest, że samo posiadanie interesu faktycznego jest niewystarczające dla uzyskania przymiotu strony postępowania administracyjnego to jednakże należy mieć na uwadze, że w orzecznictwie wskazuje się, iż w sytuacji, gdy właściciel sąsiedniej nieruchomości, graniczącej z nieruchomością inwestora, kwestionuje wykonanie robót budowlanych przez inwestora z tego powodu, że oddziaływują na sposób zagospodarowania i korzystania z jego nieruchomości, nie można przyjąć, że nie jest on stroną w takiej sprawie, ponieważ nie dotyczy to jego interesu prawnego. W takim przypadku jego interes prawny, w rozumieniu art. 28 Kpa, wynika z przepisów prawa cywilnego, które gwarantują właścicielowi prawo korzystania z przedmiotu własności, a także z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, który nakazuje poszanowanie uzasadnionych interesów osób trzecich (zob. wyrok NSA z dnia 8 września 2010 r., sygn. akt II OSK 1373/09, dostępny w Bazie Orzeczeń NSA). To czy wykonanie określonych robót narusza interes właściciela sąsiedniej nieruchomości, w tym także z uwagi na warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, w którym podlega to wyjaśnieniu i rozstrzygnięciu, a więc nie można z góry zakładać, że właściciel sąsiedniej nieruchomości nie jest stroną, albowiem wykonywane (wykonane) roboty budowlane nie naruszają przepisów rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Oznacza to, że interesu prawnego, który wyznacza legitymację do występowania w sprawie w charakterze strony nie można uzależniać od wyniku postępowania i oceny, czy interes ten został naruszony.

Ponadto wskazać należy, że przepis §12 nie jest jedynym przepisem rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, w których określone zostały wymogi dotyczące zachowania określonych odległości od otworów okiennych i drzwiowych. Postanowienia takie zawierają m.in. przepisy określające odległości, jakie muszą być zachowane między otworami okiennymi a miejscami postojowymi dla samochodów oraz pomiędzy otworami okiennymi a miejscami na pojemniki i kontenery na odpady stałe. Przepis § 18 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych wymaga, by przy zagospodarowywaniu działki budowlanej urządzić miejsca postojowe dla samochodów: tak dla użytkowników stałych, jak i dla przebywających czasowo, w tym i dla osób niepełnosprawnych, które muszą mieć odpowiednio większe rozmiary. Zgodnie z treścią § 19: "Odległość wydzielonych miejsc postojowych, w tym również zadaszonych, lub otwartego garażu wielopoziomowego dla samochodów osobowych od okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynku mieszkalnym... nie może być mniejsza, niż: 1) 7 m - w przypadku 4 stanowisk włącznie 2) 10 m - w przypadku 5 do 60 stanowisk włącznie....". Zgodnie z treścią § 23 ust. 1 rozporządzenia: "Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosić, co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi."

Oceniając istnienie lub brak interesu prawnego należy również pamiętać, że źródłem interesu prawnego mogą być normy o charakterze materialnoprawnym spoza prawa budowlanego - jak np. ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. z 2012r., poz. 647 ze zm.), czy nawet spoza szeroko rozumianego prawa administracyjnego. W szczególności interes prawny może wynikać w takim przypadku z norm prawa cywilnego, a dokładniej z przepisów tzw. prawa sąsiedzkiego, co zresztą trafnie zostało dostrzeżone przez organy nadzoru budowlanego.

Zgodnie z art. 140 k.c. w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Z przepisu tego wynika, że niedopuszczalne są bezpośrednie ingerencje w wykonywanie prawa własności przez właściciela, określane w literaturze jako tzw. immisje bezpośrednie. Immisje bezpośrednie polegają na celowym, bezpośrednim kierowaniu określonych substancji (wody, ścieków, pyłów) na inną nieruchomość za pomocą odpowiednich urządzeń (rowy, rury itp.). Są więc zbliżone swym charakterem do fizycznej ingerencji (zob. E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, teza 2.4. do art. 144). W wypadku tego rodzaju wpływu właściciel nieruchomości zagrożonej jedynie immisją bezpośrednią będzie posiadać przymiot strony w rozumieniu art. 28 Kpa

Prawo cywilne reguluje również tzw. immisje pośrednie. W myśl art. 144 k.c. właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Immisje pośrednie są w świetle tego przepisu dopuszczalne, o ile nie zakłócają korzystania z nieruchomości sąsiednich ponad określoną w art. 144 k.c. miarę przeciętną. Jednakże zawsze będą takie zakłócenia powodowały. Objęcie danej nieruchomości immisjami pośrednimi wywołanymi przez inwestycję będzie oznaczało, że właściciel tej nieruchomości ma interes prawny w postępowaniu legalizacyjnym, niezależnie od tego, czy są to immisje pośrednie dopuszczalne, czy też zakazane w świetle art. 144 k.c. Każde zatem, również niezabronione przepisami prawa cywilnego zakłócenie przez inwestycję korzystania z nieruchomości powoduje, że jej właścicielowi przysługuje przymiot strony postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 28 Kpa

W ocenie składu orzekającego organy przedwcześnie przyjęły, że skarżąca nie jest stroną postępowania w sprawie prawidłowości budowy budynku inwentarskiego. Organy w przedmiotowej sprawie ograniczyły się do odwołania do jednego przepisu rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Tym samym organy nie dokonały analizy art. 28 Kpa z uwzględnieniem pozostałych przepisów wskazanego rozporządzenia oraz powołanych wyżej przepisów prawa cywilnego. Powyższe w dalszej kolejności doprowadziło, że organ zaniechał wyjaśnienia, czy przedmiotowa inwestycja jest tego rodzaju, że oddziałuje w jakikolwiek sposób na nieruchomość skarżącej.

Wobec powyższego uznać należy, że kontrolowane postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie wydane zostały z naruszeniem art. 28 Kpa oraz art. 7 Kpa, art. 77 § 1 Kpa, co mogło mieć istotny wpływ na wynika sprawy.

Rozpoznając sprawę ponownie organ oceniając interes prawny skarżącej weźmie pod uwagę wskazania zawarte w niniejszym uzasadnieniu, a przede wszystkim ustali czy przedmiotowa inwestycja oddziałuje w jakikolwiek sposób na nieruchomość strony skarżącej ( np. hałas, pył ) uwzględniając przy tym nie tylko odległości między budynkami ale również inne okoliczności takie jak np. ukształtowanie terenu.

Na marginesie Sąd także wskazuje, że w pełni podziela stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażone w wyroku z dnia 8 maja 2013 r., iż w przypadku stwierdzenia przez organ, że wniosek o udostępnienie akt pochodzi od osoby nieposiadajacej interesu prawnego w postępowaniu, należy umorzyć postępowanie w sprawie udostępnienia akt sprawy na podstawie art. 105 § 1 w zw. z art. 126 Kpa (wyrok NSA z dnia 8 maja 2013 r., sygn. akt II OSK 2679/11, Lex nr 1343892).

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 powyższej ustawy. Art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie zastosowano z uwagi na charakter zaskarżonej decyzji.