II SA/Go 89/14

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] września 2013 r. Znak: [...] Starosta Powiatu orzekł o utracie przez A.R. statusu osoby bezrobotnej z dniem [...] września 2013 r, na okres 270 dni.

Decyzja wydana została na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 14 lit. a, art. 2 ust. 1 pkt 2, w związku z art. 33 ust. 4 pkt 3 lit. c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DZ.U. z 2013 r. poz. 694) oraz art. 104 kpa.

W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu [...] kwietnia 2013 r. A.R. został zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Rejestracja nastąpiła po upływie 270 dni, na który to okres A.R. został pozbawiony statusu osoby bezrobotnej, z powodu trzeciej nieuzasadnionej odmowy przyjęcia innej formy pomocy określonej w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Dalej organ wskazał, że w dniu [...] września 2013 r. A.R. zgłosił się w Powiatowym Urzędzie Pracy, gdzie pośrednik pracy zaproponował mu opracowanie indywidualnego planu działania (IPD), a następnie skierowanie na staż m.in. do Centrum "J" J.Ż. na stanowisko specjalisty do spraw szkoleń, Przedsiębiorstwa "P" M.W. na stanowisko konsultanta sprzedaży. W rozmowie z doradcą zawodowym A.R. nie wyraził zgody na współpracę przy opracowaniu IPD oraz w tym dniu nie złożył oświadczenia wyjaśniającego powód odmowy przyjęcia przedstawionej propozycji.

Organ wyjaśnił, że propozycja opracowania i realizacji indywidualnego planu działania mieści się w katalogu form pomocy określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a nieuzasadniona odmowa jego przyjęcia obliguje starostę do pozbawienia bezrobotnego statusu osoby bezrobotnej na określony w ustawie okres.

Organ wywodził, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dawał uzasadnione podstawy do przyjęcia, że strona po raz czwarty, bez uzasadnionej przyczyny, odmówiła przyjęcia pomocy w formie opracowania IPD.

Od powyższej decyzji A.R. wniósł odwołanie. Strona zarzuciła, że PUP nie przedstawia mu propozycji opracowani IPD, lecz przedstawia mu "Raport na temat IPD" żądając przyjęcia go jako IPD. Przed wydaniem decyzji Starosta nie zastosował się do wymogów wynikających z art. 10 kpa. Według twierdzeń strony, zwracała się ona o rzetelne przygotowanie IPD. Dalej odwołujący się kwestionuje twierdzenia organu, jakoby odmawiał skorzystania z oferowanej jej przez PUP pomocy.

Decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] Wojewoda utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podzielił ustalenia oraz stanowisko organu I instancji w zakresie braku współpracy strony z pracownikami urzędu w opracowaniu IPD. Organ wskazał, że w wypadku osób bezrobotnych w wieku powyżej 50 roku życia opracowanie indywidualnego planu działania jest obowiązkowe. Status osoby bezrobotnej przyjmowany jest dobrowolnie, a ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest skierowana tylko do takich osób, które chcą skorzystać z oferowanych im form pomocy. Osoby rejestrujące się jako bezrobotne muszą poddać się pewnym rygorom związanym z tym faktem, nie mogą zatem dowolnie kształtować swojej sytuacji prawnej w tych ramach, jeżeli jest to sprzeczne z legalnym działaniem organu zatrudnienia. Skarżący nie podjął współdziałania przy tworzeniu indywidualnego planu działania, gdyż kwestionując przydatność oraz jego skuteczność opuścił pokój doradcy zawodowego, zabierając ze sobą przygotowany wstępnie raport na temat indywidualnego planu działania. Odmowa współdziałania była zatem podyktowana jedynie wolą strony, nie zaś obiektywnymi niezależnymi od niego przyczynami. Organ podniósł, że indywidualny plan działania jest formą dwustronnych ustaleń pomiędzy urzędem pracy, a osobą zarejestrowaną w urzędzie. Przygotowanie go i prowadzenie wymaga współpracy kilku pracowników powiatowego urzędu pracy odpowiedzialnych za realizację poszczególnych usług rynku pracy i różnych form aktywizacji.

Od powyższej decyzji A.R. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący wskazał, że podjął starania w celu ukierunkowania pomocy jakiej oczekuje od PUP i w 2012 r. sporządził kwestionariusz swoich zainteresowań zawodowych oraz złożył własną propozycję IPD, również w 2013 r. wystąpił do PUP z wnioskiem o opracowanie z nim IPD. Skarżący zarzucił, że złożone mu propozycje odbycia szkoleń oraz stażu nie są zgodne z jego zainteresowaniami oraz oczekiwaniami. Twierdzi, że namawiał doradcę zawodowego do sporządzenia IPD. W ocenie skarżącego obciążony został skutkami niedopełnienia obowiązku ustawowego przez Starostę.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Zgodnie z treścią art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DZ.U. z 2002r. nr 153 poz. 1270 ze zm. - dalej p.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Sąd administracyjny, w zakresie swej właściwości, ocenia zatem zaskarżoną decyzję administracyjną pod względem jej zgodności z prawem materialnym i procesowym, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania orzeczenia.

Sąd uwzględnia skargę na decyzję lub postanowienie w sytuacji, gdy stwierdzi naruszenie prawa materialnego, jeżeli miało ono istotny wpływ na wynik sprawy, lub naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 p.p.s.a.). Nadto - w myśl ar. 134 § 1 p.p.s.a. - sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Stosownie do treści art. 33 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DZ.U. z 2013 r. poz. 694) – dalej ustawa, Starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego bezrobotnego, który odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie lub poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia odmowy na okres:

a) 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,

b) 180 dni w przypadku drugiej odmowy,

c) 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.

Przez indywidualny plan działania rozumie się – stosownie do treści art. 2 ust. 2 pkt 10a ustawy - plan działań obejmujący podstawowe usługi rynku pracy wspierane instrumentami rynku pracy w celu zatrudnienia bezrobotnego lub poszukującego pracy. Dla bezrobotnego lub poszukującego pracy, w celu doprowadzenia do podjęcia przez niego odpowiedniej pracy, powiatowy urząd pracy, udzielając pomocy określonej w ustawie, może przygotować indywidualny plan działania (art. 34 a ust. 1).

Dla bezrobotnego powyżej 50 roku życia przygotowanie indywidualnego planu działania jest obowiązkowe (art. 34 a ust. 3 pkt 2).

Indywidualny plan działania jest przygotowywany przy udziale bezrobotnego lub poszukującego pracy i zawiera w szczególności:

1) działania możliwe do zastosowania przez urząd pracy w ramach pomocy określonej w ustawie;

2) działania planowane do samodzielnej realizacji przez bezrobotnego lub poszukującego pracy w celu poszukiwania pracy;

3) planowane terminy realizacji poszczególnych działań;

4) formy, planowaną liczbę i terminy kontaktów z pośrednikiem pracy, doradcą zawodowym lub innym pracownikiem urzędu pracy;

5) termin i warunki zakończenia realizacji indywidualnego planu działania (art. 34 a ust. 2).

Celem instytucji nazwanej przez ustawodawcę indywidualnym planem działania, jest wprowadzenie jakościowo nowej formy przeciwdziałania bezrobociu. Indywidualny plan działania, jest efektem współdziałania podmiotów: powiatowy urząd pracy – bezrobotny lub poszukujący pracy. Plan przygotowywany jest, co prawda, przez PUP, ale przy udziale bezrobotnego i poszukującego pracy. Pozwala to nie tylko na indywidualizację pomocy, ale również przez zaangażowanie w jej kształtowaniu bezpośrednio nią zainteresowanych - na skuteczniejszą realizację celu stosowanych środków (usług i instrumentów rynku pracy), czyli doprowadzenie do podjęcia odpowiedniej pracy.

Ustawodawca nie określa w sposób wyczerpujący tego, co powinien zawierać indywidualny plan działania. Zamieszczone w ust. 2 przytoczonego powyżej przepisu elementy planu, choć powinny się w nim znaleźć, nie wyłączają możliwości jego rozszerzania o inne treści (wskazuje na to sformułowanie, zgodnie z którym plan "zawiera w szczególności") ( por. Ewa Staszewska Komentarz do art.34(a) ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ).

Jak wyżej podniesiono, IPD zakłada współdziałanie bezrobotnego lub poszukującego pracy z PUP w procesie przezwyciężenia stanu bezrobocia, który z założenia powinien być stanem przejściowym. Należy jednak zauważyć, że ustawodawca wyrażnie wskazuje, że IPD jest przygotowywany przy udziale bezrobotnego lub poszukującego pracy, co oznacza, że podejmowane działania w ramach IPD powinny być z bezrobotnym lub poszukującym pracy konsultowane, uzgadniane, osoba ta powinna być bezpośrednio informowana o możliwych di podjęcia w danej sytuacji krokach w celu przezwyciężenia stanu bezrobocia w jakim się znajduje. Udział bezrobotnego przy opracowaniu IPD nie oznacza jednak, że jego opinia co do kierunków planowanych działań jest dla organu bezwzględnie wiążąca. Trzeba pamiętać, że prawidłowo opracowany IPD, winien uwzględniać z jednej strony indywidualne predyspozycje, umiejętności i zdolności danej osoby, z drugiej natomiast strony - aktualne zapotrzebowanie rynku pracy. Ten drugi aspekt programu jest równie istotny jak uwarunkowania osobiste osoby uczestniczącej w IPD.

Z akt administracyjnych sprawy wynika, że ze strony PUP podjęte zostały działania w celu opracowania dla skarżącego IPD. W trakcie rozmów z doradcą zawodowym skarżący przejawiał zainteresowanie podjęciem pracy jako majster budowy dróg lub rozpoczęciem działalności gospodarczej polegającej na budowie domków dla lalek wraz z ich wyposażeniem. Skarżący nie był zainteresowany przedstawionymi mu propozycjami szkoleń oraz stażu, w trakcie rozmów opuścił Urząd. Z akt administracyjny sprawy wynika, że skarżący był informowany o braku ofert pracy w zakresie budownictwa oraz braku zapotrzebowania na rynku na proponowany towar zabawkarski. W tych okolicznościach, w rezultacie nie doszło do opracowania dla skarżącego IPD.

Zdaniem skarżącego podejmował on aktywne działania w celu opracowania IPD, informował organ o swoich oczekiwaniach w tym zakresie, przedstawił kwestionariusz swoich zainteresowań, nie godził się natomiast na nierzetelne sporządzenie IPD.

W ocenie Sądu dokonana przez organy obydwu instancji ocena stanu faktycznego sprawy i jego subsumcja pod przepis art. 33 ust. 4 pkt 3 ustawy były prawidłowe.

Z całokształtu okoliczności danej sprawy można wysnuć wniosek o braku chęci współudziału skarżącego w procesie opracowania IPD, które w jego przypadku - ze względu na wiek skarżącego jest obowiązkowe. Ponownie należy wskazać, że IPD opracowany jest przy udziale danej osoby, a nie przy jej współudziale. Takie określenie ról poszczególnych podmiotów nie oznacza ich równej pozycji, przy czym to nie osoba bezrobotna lub poszukująca pracy jest podmiotem opracowującym plan działania.

Należy zauważyć, że skarżący przedstawiał organowi bardzo wąski zakres zatrudnienia, którego podjęciem był zainteresowany, jednocześnie nie przejawiał zainteresowania składanymi mu propozycjami, nadto przerwał rozmowy opuszczając Urząd.

W tych okolicznościach faktycznych sprawy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa.

Wprawdzie przed wydaniem decyzji organ nie poinformował skarżącego na piśmie o możliwości zaznajomienia się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, jednak uchybienie to - w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" p.p.s.a. - nie mogło stanowić podstawy do uchylenia zaskarżonej decyzji, ponieważ uwzględniając całość materiału dowodowego, w tym pisma kierowane przez skarżącego, stwierdzone naruszenie przepisów prawa procesowego nie mogło mieć istotnego wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 151 p.p.s.a. skarga podlegała oddaleniu.