III SA/Lu 816/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
2014-01-30Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ewa Ibrom /przewodniczący sprawozdawca/
Jadwiga Pastusiak
Jerzy DrwalSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Ibrom (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Protokolant Asystent sędziego Radosław Stelmasiak, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego "D." Spółki Akcyjnej na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] maja 2013 r. nr [...]; II. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; III. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego na rzecz Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego "D." Spółki Akcyjnej kwotę 457 zł (czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., Nr [...], Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia [...] maja 2013 r., znak: [...], w sprawie wprowadzenia zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu 34-S. M., arkusz 5, w części dotyczącej działki nr 38, położonej w L. przy ul. X.
W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej przy ul. Y w L. zwrócił się do Wydziału Geodezji Urzędu Miasta L. w sprawie wyjaśnienia przebiegu granicy działki nr 40 z działką nr 38.
Decyzją z dnia [...] maja 2012 r, znak: [...], Prezydent Miasta L. orzekł z urzędu o wprowadzeniu korekty granicy pomiędzy działkami nr 38 i 40 oraz zmiany powierzchni działki nr 38 z 0,0608 ha na 0,0550 ha. Organ wskazał, że powyższa decyzja została uchylona decyzją Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, z uwagi na uchybienia proceduralne geodety, który dokonał wznowienia znaków granicznych.
Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego podniósł, że w ponownie prowadzonym postępowaniu geodeta dokonał w dniu [...] stycznia 2013 r. na gruncie protokolarnego wznowienia znaków granicznych pomiędzy działkami nr 38 i 40. Wskazana przez geodetę granica między działkami przebiegała po przyziemiu ściany budynku handlowego położonego przy działce nr 38. Część tego budynku, znajdująca się nad bramą (prześwitem), nazwana przez organ "nawisem", znalazła się w całości na działce nr 40. Właściciele działki nr 40 podpisali protokół bez zastrzeżeń, natomiast przedstawiciele P.H.U. "D." odmówili złożenia podpisów.
Decyzją z dnia [...] maja 2013 r., znak: [...], Prezydent Miasta L. wprowadził z urzędu zmiany w ewidencji gruntów w części dotyczącej działki nr 38. Granica działek została określona punktami granicznymi o numerach: 1136, 231, 230, 229 i 3077.
Od powyższej decyzji odwołanie wniosło P.H.U. "D." S.A. w L.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., Nr [...], Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia [...] maja 2013 r.
Uzasadniając powyższą decyzję organ wskazał, że stosownie do § 46 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454), z urzędu wprowadza się zmiany wynikające m.in. z opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych. Takie opracowanie zostało sporządzone przez geodetę i przyjęte do Miejskiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w L. za nr [...]. Organ wskazał, że decyzja Prezydenta Miasta L. przywraca jedynie stan prawny wskazany w księgach wieczystych dotyczący granic i powierzchni działki nr 38.
Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego podniósł, że podstawą wznowienia znaków granicznych przez geodetę był stan prawny ujawniony w księgach wieczystych nr: A prowadzonej dla działki nr 38 i nr B prowadzonej dla działki nr 40. Organ pierwszej instancji powołał się również na orzeczenie z dnia [...] listopada 1968 r. o wywłaszczeniu terenu, w skład którego wchodziły działki nr 1 i 2/2 o łącznej powierzchni 562 m². Organ wskazał, że do celów wywłaszczenia działek na rzecz Skarbu Państwa sporządzono dokumentację geodezyjną przyjętą do składnicy geodezyjnej przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w L. w dniu 7 lutego 1967 r., za nr 1/191/67, z której jednoznacznie wynika zakres wywłaszczenia działek nr 1 i 2/2, obecnie działki nr 38. Organ podniósł, że w roku 1987 przeprowadzone zostało odnowienie ewidencji gruntów i budynków obrębu 34-S. M. Granicę działki nr 38 ustalono włączając do niej część zajętą pod bramę wjazdową od strony ul. Z. Granicę tę ustalono na podstawie faktycznego użytkowania na gruncie, bez analizy stanu prawnego. W następstwie ustalenia nowych granic Urząd Rejonowy w L., prowadzący wówczas operat ewidencji gruntów i budynków, wystąpił w 1991 r. do Państwowego Biura Notarialnego w L. z wnioskiem o sprostowanie wpisów w księdze wieczystej, polegających na zmianie w dziale I księgi wieczystej C danych dotyczących numeracji i powierzchni działek. Działki nr 1 i 2/2 o powierzchni łącznej 562 m² otrzymały, po odnowieniu ewidencji gruntów i budynków, numer 38 i powierzchnię 608 m².
W ocenie organu błędnie ustalona granica działek przy odnowieniu ewidencji gruntów przeprowadzonej w 1987 r. nie może być wykazana w operacie ewidencji gruntów, skoro stan prawny ujawniony w księgach wieczystych nie pozostawia żadnych wątpliwości co do przebiegu granicy.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie "D." S.A. wniosła o zmianę decyzji organu II instancji poprzez ustalenie granicy pomiędzy działkami nr 38 i 40 wzdłuż zewnętrznej ściany szczytowej od strony południowej budynku usytuowanego na działce 38, w ten sposób, aby brama i część tego budynku nad tą bramą, znajdowały się w granicach działki nr 38, bądź uchylenie zaskarżonej decyzji do ponownego rozpoznania, w celu ustalenia granic pomiędzy działkami nr 38 i 40, z uwzględnieniem pomiędzy nimi działki o nieuregulowanym stanie prawnym (dawnej działki nr 3).
W uzasadnieniu skargi, skarżąca wskazała, że z księgi wieczystej C (obecnie: A) jednoznacznie wynika, że działki nr 1 (449 m²) i nr 2/2 (113 m²) zostały wywłaszczone na rzecz Skarbu Państwa, zaś trzecia – nr 3 (45 m²) – nie została wywłaszczona z uwagi na niemożność ustalenia właściciela. W ocenie skarżącego działka nr 3 nigdy nie została połączona z działką nr 40. Uprawniony geodeta działający na zlecenie Urzędu Miejskiego w L. w 1987 r. dokonał prawidłowego ustalenia granicy działki nr 38, nawet jeśli nastąpiło to na podstawie faktycznego użytkowania gruntu. Zdaniem skarżącej spółki Prezydent Miasta L. dokonał obecnie wytyczenia nowych granic, a nie aktualizacji danych znajdujących się w ewidencji.
W ocenie skarżącej sporny grunt należy do działki oznaczonej wcześniej numerem 3, która nigdy nie została wywłaszczona na rzecz Skarbu Państwa. Żadne przesłanki natury prawnej i faktycznej nie przemawiają za przyłączeniem tej powierzchni do działki nr 40. Nie mogło to nastąpić zwłaszcza w drodze postępowania aktualizacyjnego ewidencji gruntów działki nr 38 i nr 40.
W odpowiedzi na skargę Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasową argumentację.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona.
Przechodząc do oceny zaskarżonej decyzji w pierwszej kolejności należy wskazać, że sąd administracyjny, kontrolując zgodność zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem, orzeka na podstawie materiału sprawy zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym. Obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego spoczywa na organie orzekającym, a sąd administracyjny nie może zastąpić organu administracji w wypełnieniu tego obowiązku, ponieważ do jego kompetencji należy wyłącznie kontrola legalności rozstrzygnięcia administracyjnego. Sąd orzeka na podstawie akt sprawy (art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), dalej: p.p.s.a., nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).
Wydanie prawidłowej decyzji powinno być zatem poprzedzone dokładnym ustaleniem stanu faktycznego i prawnego istotnego w sprawie, stosownie do treści art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.), dalej: k.p.a. W myśl art. 7 k.p.a., w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Organy administracji publicznej obowiązane są w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.), a ponadto oceniają na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 k.p.a.). Realizacja tych zasad wymaga, by organy administracji publicznej podejmowały wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Tylko prawidłowo ustalony stan faktyczny sprawy może być podstawą prawidłowego zastosowania przepisów prawa materialnego i rozstrzygnięcia zgodnego z prawem.
Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że organy orzekające w rozpoznawanej sprawie nie dopełniły ciążącego na nich obowiązku wynikającego z przytoczonych przepisów. Materiał zgromadzony w sprawie nie został zebrany w sposób wyczerpujący, a co za tym idzie nie ustalono właściwego stanu faktycznego. Akta sprawy zawierają tylko część dokumentów dotyczących stanu ewidencyjnego działki nr 38, co więcej - nie zawierają wielu dokumentów powoływanych przez organy w decyzjach na poparcie ich stanowiska. Uniemożliwia to pełną kontrolę przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, w szczególności kontrolę prawidłowości ustaleń, będących podstawą rozstrzygnięć organów. Nie sposób zweryfikować twierdzeń i wniosków organów, skoro w sprawie brak podstawowych dowodów.
Przedmiotem niniejszego postępowania jest kontrola decyzji Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego o wprowadzeniu zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków odnośnie do działki nr 38, położonej w L. przy ul. X. Decyzją tą zmieniony został przebieg linii granicznej oraz powierzchnia działki nr 38. Dotychczasowa powierzchnia 0,0608 ha zmniejszona została do 0,0550 ha. W decyzji wskazano, że zmiana ta nastąpiła "w wyniku przywrócenia przebiegu jej granic wg stanu prawnego ujawnionego w KW Nr A i nowego pomiaru".
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do dokonania tego rodzaju zmian. Uzasadniając swoje stanowisko co do konieczności wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów organy powoływały się na dokumentację dotyczącą wywłaszczenia nieruchomości, przeznaczonej następnie pod budowę budynku na działce numer 38 (orzeczenie o wywłaszczeniu i odszkodowaniu z dnia [...] listopada 1968 r., znak: [...], dotyczące działek nr 1 i 2/2) oraz wyrok Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 6 grudnia 1995 r., sygn. akt. IC 602/95, ustalający prawo własności na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości stanowiącej działkę nr 40 o powierzchni 1923 m². Zdaniem organów te właśnie dokumenty świadczą w sposób niebudzący wątpliwości, że wskazany w ewidencji gruntów przebieg granicy między działkami nr 38 i 40 oraz powierzchnia działki nr 38 są błędne i niezgodne ze stanem prawnym obu nieruchomości.
Tymczasem, jak już była o tym wyżej mowa, w aktach brak wielu dokumentów powoływanych przez organy, w tym także dokumentacji wywłaszczeniowej oraz wyroku w sprawie I C 602/95, co nie pozwala na zweryfikowanie twierdzeń organów. Nawet jednak przy założeniu, że dokonane przez organ ustalenia znajdują potwierdzenie w powołanych dowodach, nie sposób nie zauważyć, że w sprawie nie zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności, mające znaczenie dla dokonania zmian w ewidencji gruntów.
Z ustaleń organu I instancji wynika, że wywłaszczeniem objęte zostały dwie działki: nr 1 o pow. 449 m2 i nr 2/2 o pow. 113 m2, czyli łącznie 562 m2. Zdaniem organu działki nr 1 i 2/2 stanowią obecnie działkę nr 38. Organ nie wyjaśnia jednak, dlaczego powierzchnia działki nr 38, wskazana w zaskarżonej decyzji wynosi obecnie 550 m2. Różnica 12 m2 nie została w żaden sposób uzasadniona. Zaskarżona decyzja nie wyjaśnia również, dlaczego powierzchnia działki nr 40 wynosi według nowego stanu 1981 m2, podczas gdy sam organ wskazuje, że w wyroku Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 6 grudnia 1995 r., sygn. akt. I C 602/95, powierzchnia działki nr 40 określona została na 1923 m², czyli o 58 m2 mniej. Zważywszy na wielkość obu działek i charakter znajdującej się na nich zabudowy, wskazane różnice nie mogą być uznane za nieistotne. Tym bardziej, że w ocenie organu wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów "przywraca stan prawny wynikający z ksiąg wieczystych". Nowe powierzchnie działek nr 38 i 40 nie odpowiadają powierzchniom wynikającym z powołanego przez organ orzeczenia o wywłaszczeniu oraz wyroku sądu. W aktach brak także operatu ewidencyjnego z 1992 r. oraz protokołu ustalenia granic z dnia [...] stycznia 2013 r., które potwierdzać miałby przyjęty w zaskarżonej decyzji przebieg granicy między działkami nr 38 i 40.
Rozstrzygając sprawę organ nie ustalił również statusu prawnego dawnej działki nr 3. Zarówno Prezydent Miasta L , jak i Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego powołują się na orzeczenie o wywłaszczeniu, które miało dotyczyć jedynie dawnych działek: nr 1 i 2/2, podczas gdy – jak wskazano w decyzji organu I instancji – dokumentacja geodezyjna obejmowała także dwie inne działki: nr 2/1 o pow. 672 m2 i nr 3 o pow. 45 m2, jednak do wywłaszczenia działek nr 2/1 i nr 3 nigdy nie doszło. W odwołaniu od decyzji organu I instancji skarżąca podniosła, że przy budowie budynku na działce nr 38 zajęta została także działka nr 3, znajdująca się między działkami nr 38 i 40, co wskazywałoby na całkowicie inny stan faktyczny, niż przyjęty przez organ. Należy zauważyć, że zgodnie z ustaleniami organów działki nr 38 i 40 graniczą ze sobą i mają łączną powierzchnię wynoszącą 2531 m2, czyli o 46 m2 więcej niż wynikałoby to z powołanych przez organ dokumentów, co potwierdzałoby stanowisko skarżącej. Mimo tak istotnych wątpliwości organy nie podjęły choćby próby ustalenia statusu prawnego działki nr 3 i jej granic.
Podkreślenia również wymaga, że w świetle przepisów ustawy z dnia z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego I Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454), rola ewidencji polega jedynie na dokumentowaniu niebudzącego wątpliwości stanu faktycznego i, w ograniczonym zakresie, stanu prawnego. Organy ewidencyjne nie są uprawnione do rozstrzygania sporów o własność. Zgodnie z § 44 pkt 2 rozporządzenia organy ewidencyjne obowiązane są do utrzymywania operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Aktualizacja ewidencji gruntów nastąpić może z urzędu lub na wniosek (§ 45 ust. 1, § 46 ust. 1). Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia z dnia 7 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 719/07, w pojęciu "aktualizacji" ewidencji gruntów i budynków mieści się także usuwanie (prostowanie) błędnych wpisów bazy danych ewidencyjnych. Czym innym jest jednak prostowanie błędnych wpisów w ewidencji, mających charakter oczywistych (w świetle złożonych dokumentów) pomyłek, a czym innym merytoryczne ustalanie przez organ prowadzący ewidencję m.in. przebiegu granic pomiędzy sąsiadującymi działkami. W razie powstania sporu, co do tego czyją własnością jest nieruchomość, ujawniona w operacie gruntów, powinno najpierw dojść do rozstrzygnięcia takiego sporu w drodze odpowiedniego procesu cywilnego, a dopiero potem do ujawnienia zapadłego w takim procesie wyroku w operacie ewidencyjnym. Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje bowiem poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych.
W rozpoznawanej sprawie Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego stwierdził, że decyzja prezydenta Miasta L. naprawia jedynie nieprawidłowość powstałą w wyniku określenia w 1987 r. błędnego przebiegu granicy działki nr 38 z działką nr 40 poprzez dołączenie do działki nr 38 pasa gruntu, na którym znajduje się część budynku skarżącej spółki (określana przez organy jako "nawis") oraz przejście i przejazd (brama). W aktach sprawy brak jednak dokumentów, pozwalających na ocenę, czy rzeczywiście wprowadzenie obecnie zmian określonych w zaskarżonej decyzji jest tylko i wyłącznie sprostowaniem błędnych wpisów z 1987 r. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy na to nie wskazuje. Zarzuty podnoszone przez skarżącą świadczą o istnieniu w istocie sporu granicznego, a zarówno Prezydent Miasta L., jak i Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego nie są organami właściwymi do jego rozstrzygnięcia. Okoliczność ta uszła jednak uwadze organów w sprawie niniejszej.
Należy podkreślić, że obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych czynności proceduralnych w celu zebrania pełnego materiału dowodowego ciąży zarówno na organie pierwszej, jak i drugiej instancji. Stosownie do przepisu art. 136 k.p.a. organ odwoławczy może przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe, ma bowiem obowiązek wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy. W rozpoznawanej sprawie organy administracji nie rozpoznały i nie rozstrzygnęły sprawy administracyjnej zgodnie z regułami wynikającymi z omówionych przepisów art. 7, 77 § 1 , 80 i 136 k.p.a., w szczególności nie dążyły do należytego wyjaśnienia wszystkich okoliczności i ustalenia stanu faktycznego zgodnego z rzeczywistością.
Powoduje to konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Stwierdzone uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy, doprowadziły bowiem do wydania decyzji mimo niewyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy zgodnie z rzeczywistością. Wobec tego, że tymi samymi uchybieniami dotknięta jest także decyzja organu I instancji Sąd uchylił również i tę decyzję na podstawie art. 135 p.p.s.a., jest to bowiem konieczne dla końcowego załatwienia sprawy.
Uchylenie decyzji organów obu instancji oznacza konieczność ponownego rozpoznania sprawy. Rozpoznając sprawę ponownie organy powinny uwzględnić zawarte w niniejszym uzasadnieniu uwagi i wskazówki co do zakresu dalszego postępowania. Przede wszystkim mieć będą organy na uwadze, że ewidencja gruntów ma jedynie charakter rejestrowy, wtórny względem zdarzeń prawnych, z których wynikają zmiany danych podlegających ujawnieniu w ewidencji. Postępowanie w rozpoznawanej sprawie prowadzone jest z urzędu. Rodzaje zmian wprowadzanych z urzędu określa § 46 ust. 2 rozporządzenia. Są to zmiany wynikające m. in. z prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, aktów normatywnych oraz opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych. Wprowadzając zmiany organ obowiązany jest wykazać, że konieczność ich dokonania wynika z dokumentów wskazanych w przepisach rozporządzenia. W sprawie niniejszej organy powołały wprawdzie opracowanie geodezyjne z [...] marca 2012 r. oraz aneks do tego opracowania z [...] lutego 2013 r., w aktach sprawy brak jednak całości tego opracowania. Do decyzji organu I instancji dołączono jedynie kopię szkicu działek nr 38 i 40, ponadto w aktach znajduje się kopia wykazu zmian gruntowych. Podkreślenia wymaga, że przyjęcie dokumentacji geodezyjno-kartograficznej do państwowego zasobu nie zwalnia organów prowadzących ewidencję gruntów od oceny tej dokumentacji jako środka dowodowego (materiału źródłowego), mającego stanowić podstawę wprowadzenia zmiany. W szczególności organ prowadzący ewidencję obowiązany jest ocenić, czy przedłożony dokument geodezyjno-kartograficzny, przyjęty do zasobu, jest wystarczający jako podstawa do wprowadzenia zmian z uwagi na ich przedmiot (wyrok WSA w Krakowie z 13 grudnia 2007 r.; III SA/Kr 892/07). Po drugie – obowiązkiem organu jest uzasadnienie, że z przeprowadzonych prac geodezyjnych wynika konieczność wprowadzenia zmian w operacie. Brak w aktach większej części dokumentów, na które powołuje się organ, uniemożliwia przekonanie się o zasadności przesłanek, którymi kierował się organ.
Rozpoznając sprawę ponownie organy zobowiązane będą uzupełnić materiał dowodowy o wskazane wyżej dokumenty i w pierwszej kolejności rozważą, czy w sprawie istnieje spór o własność czy też chodzi jedynie o sprostowanie błędów w ewidencji. Na obecnym etapie postępowania, przy tak istotnych brakach materiału dowodowego nie sposób ocenić prawidłowości argumentacji organu co do potrzeby zmian w ewidencji. Możliwe będzie to dopiero po zebraniu pełnego materiału dowodowego i dokładnym ustaleniu stanu faktycznego sprawy, w szczególności wyjaśnieniu wskazanych wątpliwości co do przebiegu granicy między działkami nr 38 i 40.
Uzupełnienia i oceny wymagać będzie powoływany przez organy operat z 2012 r., który wprowadza zmiany w zakresie zarówno przebiegu granicy działek nr 38 i 40, jak i ich powierzchni, nie wyjaśnia jednak, w oparciu o jakie dokumenty określone zostały nowe punkty graniczne oraz dlaczego powierzchnia działki nr 38 uległa zmniejszeniu. Lakoniczne odwołanie się do "zapisów" z ksiąg wieczystych nr A i B nie jest wystarczające, nie odnosi się bowiem do żadnych konkretnych danych. Należy również zauważyć, że organy nie badały aktualnego stanu prawnego nieruchomości (a przynajmniej nie wynika to z uzasadnień decyzji), nie wiadomo więc czy stan ten nie uległ zmianie od daty wywłaszczenia w 1968 r., którą to datę uznały organy za miarodajna dla określenia granic działki nr 38.
Z tych wszystkich względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 135 oraz 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.
O wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji Sąd orzekł na podstawie art. 152 p.p.s.a.
O zwrocie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200, 205 § 2 i art. 209 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 litera c) w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Na koszty te składa się uiszczony przez stronę wpis w kwocie 200 zł, kwota 240 zł wynagrodzenia pełnomocnika, będącego radcą prawnym oraz kwota 17 zł poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ewa Ibrom /przewodniczący sprawozdawca/Jadwiga Pastusiak
Jerzy Drwal
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Ibrom (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Protokolant Asystent sędziego Radosław Stelmasiak, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego "D." Spółki Akcyjnej na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] maja 2013 r. nr [...]; II. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; III. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego na rzecz Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego "D." Spółki Akcyjnej kwotę 457 zł (czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., Nr [...], Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia [...] maja 2013 r., znak: [...], w sprawie wprowadzenia zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu 34-S. M., arkusz 5, w części dotyczącej działki nr 38, położonej w L. przy ul. X.
W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej przy ul. Y w L. zwrócił się do Wydziału Geodezji Urzędu Miasta L. w sprawie wyjaśnienia przebiegu granicy działki nr 40 z działką nr 38.
Decyzją z dnia [...] maja 2012 r, znak: [...], Prezydent Miasta L. orzekł z urzędu o wprowadzeniu korekty granicy pomiędzy działkami nr 38 i 40 oraz zmiany powierzchni działki nr 38 z 0,0608 ha na 0,0550 ha. Organ wskazał, że powyższa decyzja została uchylona decyzją Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, z uwagi na uchybienia proceduralne geodety, który dokonał wznowienia znaków granicznych.
Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego podniósł, że w ponownie prowadzonym postępowaniu geodeta dokonał w dniu [...] stycznia 2013 r. na gruncie protokolarnego wznowienia znaków granicznych pomiędzy działkami nr 38 i 40. Wskazana przez geodetę granica między działkami przebiegała po przyziemiu ściany budynku handlowego położonego przy działce nr 38. Część tego budynku, znajdująca się nad bramą (prześwitem), nazwana przez organ "nawisem", znalazła się w całości na działce nr 40. Właściciele działki nr 40 podpisali protokół bez zastrzeżeń, natomiast przedstawiciele P.H.U. "D." odmówili złożenia podpisów.
Decyzją z dnia [...] maja 2013 r., znak: [...], Prezydent Miasta L. wprowadził z urzędu zmiany w ewidencji gruntów w części dotyczącej działki nr 38. Granica działek została określona punktami granicznymi o numerach: 1136, 231, 230, 229 i 3077.
Od powyższej decyzji odwołanie wniosło P.H.U. "D." S.A. w L.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., Nr [...], Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia [...] maja 2013 r.
Uzasadniając powyższą decyzję organ wskazał, że stosownie do § 46 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454), z urzędu wprowadza się zmiany wynikające m.in. z opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych. Takie opracowanie zostało sporządzone przez geodetę i przyjęte do Miejskiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w L. za nr [...]. Organ wskazał, że decyzja Prezydenta Miasta L. przywraca jedynie stan prawny wskazany w księgach wieczystych dotyczący granic i powierzchni działki nr 38.
Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego podniósł, że podstawą wznowienia znaków granicznych przez geodetę był stan prawny ujawniony w księgach wieczystych nr: A prowadzonej dla działki nr 38 i nr B prowadzonej dla działki nr 40. Organ pierwszej instancji powołał się również na orzeczenie z dnia [...] listopada 1968 r. o wywłaszczeniu terenu, w skład którego wchodziły działki nr 1 i 2/2 o łącznej powierzchni 562 m². Organ wskazał, że do celów wywłaszczenia działek na rzecz Skarbu Państwa sporządzono dokumentację geodezyjną przyjętą do składnicy geodezyjnej przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w L. w dniu 7 lutego 1967 r., za nr 1/191/67, z której jednoznacznie wynika zakres wywłaszczenia działek nr 1 i 2/2, obecnie działki nr 38. Organ podniósł, że w roku 1987 przeprowadzone zostało odnowienie ewidencji gruntów i budynków obrębu 34-S. M. Granicę działki nr 38 ustalono włączając do niej część zajętą pod bramę wjazdową od strony ul. Z. Granicę tę ustalono na podstawie faktycznego użytkowania na gruncie, bez analizy stanu prawnego. W następstwie ustalenia nowych granic Urząd Rejonowy w L., prowadzący wówczas operat ewidencji gruntów i budynków, wystąpił w 1991 r. do Państwowego Biura Notarialnego w L. z wnioskiem o sprostowanie wpisów w księdze wieczystej, polegających na zmianie w dziale I księgi wieczystej C danych dotyczących numeracji i powierzchni działek. Działki nr 1 i 2/2 o powierzchni łącznej 562 m² otrzymały, po odnowieniu ewidencji gruntów i budynków, numer 38 i powierzchnię 608 m².
W ocenie organu błędnie ustalona granica działek przy odnowieniu ewidencji gruntów przeprowadzonej w 1987 r. nie może być wykazana w operacie ewidencji gruntów, skoro stan prawny ujawniony w księgach wieczystych nie pozostawia żadnych wątpliwości co do przebiegu granicy.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie "D." S.A. wniosła o zmianę decyzji organu II instancji poprzez ustalenie granicy pomiędzy działkami nr 38 i 40 wzdłuż zewnętrznej ściany szczytowej od strony południowej budynku usytuowanego na działce 38, w ten sposób, aby brama i część tego budynku nad tą bramą, znajdowały się w granicach działki nr 38, bądź uchylenie zaskarżonej decyzji do ponownego rozpoznania, w celu ustalenia granic pomiędzy działkami nr 38 i 40, z uwzględnieniem pomiędzy nimi działki o nieuregulowanym stanie prawnym (dawnej działki nr 3).
W uzasadnieniu skargi, skarżąca wskazała, że z księgi wieczystej C (obecnie: A) jednoznacznie wynika, że działki nr 1 (449 m²) i nr 2/2 (113 m²) zostały wywłaszczone na rzecz Skarbu Państwa, zaś trzecia – nr 3 (45 m²) – nie została wywłaszczona z uwagi na niemożność ustalenia właściciela. W ocenie skarżącego działka nr 3 nigdy nie została połączona z działką nr 40. Uprawniony geodeta działający na zlecenie Urzędu Miejskiego w L. w 1987 r. dokonał prawidłowego ustalenia granicy działki nr 38, nawet jeśli nastąpiło to na podstawie faktycznego użytkowania gruntu. Zdaniem skarżącej spółki Prezydent Miasta L. dokonał obecnie wytyczenia nowych granic, a nie aktualizacji danych znajdujących się w ewidencji.
W ocenie skarżącej sporny grunt należy do działki oznaczonej wcześniej numerem 3, która nigdy nie została wywłaszczona na rzecz Skarbu Państwa. Żadne przesłanki natury prawnej i faktycznej nie przemawiają za przyłączeniem tej powierzchni do działki nr 40. Nie mogło to nastąpić zwłaszcza w drodze postępowania aktualizacyjnego ewidencji gruntów działki nr 38 i nr 40.
W odpowiedzi na skargę Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasową argumentację.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona.
Przechodząc do oceny zaskarżonej decyzji w pierwszej kolejności należy wskazać, że sąd administracyjny, kontrolując zgodność zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem, orzeka na podstawie materiału sprawy zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym. Obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego spoczywa na organie orzekającym, a sąd administracyjny nie może zastąpić organu administracji w wypełnieniu tego obowiązku, ponieważ do jego kompetencji należy wyłącznie kontrola legalności rozstrzygnięcia administracyjnego. Sąd orzeka na podstawie akt sprawy (art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), dalej: p.p.s.a., nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).
Wydanie prawidłowej decyzji powinno być zatem poprzedzone dokładnym ustaleniem stanu faktycznego i prawnego istotnego w sprawie, stosownie do treści art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.), dalej: k.p.a. W myśl art. 7 k.p.a., w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Organy administracji publicznej obowiązane są w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.), a ponadto oceniają na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 k.p.a.). Realizacja tych zasad wymaga, by organy administracji publicznej podejmowały wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Tylko prawidłowo ustalony stan faktyczny sprawy może być podstawą prawidłowego zastosowania przepisów prawa materialnego i rozstrzygnięcia zgodnego z prawem.
Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że organy orzekające w rozpoznawanej sprawie nie dopełniły ciążącego na nich obowiązku wynikającego z przytoczonych przepisów. Materiał zgromadzony w sprawie nie został zebrany w sposób wyczerpujący, a co za tym idzie nie ustalono właściwego stanu faktycznego. Akta sprawy zawierają tylko część dokumentów dotyczących stanu ewidencyjnego działki nr 38, co więcej - nie zawierają wielu dokumentów powoływanych przez organy w decyzjach na poparcie ich stanowiska. Uniemożliwia to pełną kontrolę przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, w szczególności kontrolę prawidłowości ustaleń, będących podstawą rozstrzygnięć organów. Nie sposób zweryfikować twierdzeń i wniosków organów, skoro w sprawie brak podstawowych dowodów.
Przedmiotem niniejszego postępowania jest kontrola decyzji Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego o wprowadzeniu zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków odnośnie do działki nr 38, położonej w L. przy ul. X. Decyzją tą zmieniony został przebieg linii granicznej oraz powierzchnia działki nr 38. Dotychczasowa powierzchnia 0,0608 ha zmniejszona została do 0,0550 ha. W decyzji wskazano, że zmiana ta nastąpiła "w wyniku przywrócenia przebiegu jej granic wg stanu prawnego ujawnionego w KW Nr A i nowego pomiaru".
W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do dokonania tego rodzaju zmian. Uzasadniając swoje stanowisko co do konieczności wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów organy powoływały się na dokumentację dotyczącą wywłaszczenia nieruchomości, przeznaczonej następnie pod budowę budynku na działce numer 38 (orzeczenie o wywłaszczeniu i odszkodowaniu z dnia [...] listopada 1968 r., znak: [...], dotyczące działek nr 1 i 2/2) oraz wyrok Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 6 grudnia 1995 r., sygn. akt. IC 602/95, ustalający prawo własności na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości stanowiącej działkę nr 40 o powierzchni 1923 m². Zdaniem organów te właśnie dokumenty świadczą w sposób niebudzący wątpliwości, że wskazany w ewidencji gruntów przebieg granicy między działkami nr 38 i 40 oraz powierzchnia działki nr 38 są błędne i niezgodne ze stanem prawnym obu nieruchomości.
Tymczasem, jak już była o tym wyżej mowa, w aktach brak wielu dokumentów powoływanych przez organy, w tym także dokumentacji wywłaszczeniowej oraz wyroku w sprawie I C 602/95, co nie pozwala na zweryfikowanie twierdzeń organów. Nawet jednak przy założeniu, że dokonane przez organ ustalenia znajdują potwierdzenie w powołanych dowodach, nie sposób nie zauważyć, że w sprawie nie zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności, mające znaczenie dla dokonania zmian w ewidencji gruntów.
Z ustaleń organu I instancji wynika, że wywłaszczeniem objęte zostały dwie działki: nr 1 o pow. 449 m2 i nr 2/2 o pow. 113 m2, czyli łącznie 562 m2. Zdaniem organu działki nr 1 i 2/2 stanowią obecnie działkę nr 38. Organ nie wyjaśnia jednak, dlaczego powierzchnia działki nr 38, wskazana w zaskarżonej decyzji wynosi obecnie 550 m2. Różnica 12 m2 nie została w żaden sposób uzasadniona. Zaskarżona decyzja nie wyjaśnia również, dlaczego powierzchnia działki nr 40 wynosi według nowego stanu 1981 m2, podczas gdy sam organ wskazuje, że w wyroku Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 6 grudnia 1995 r., sygn. akt. I C 602/95, powierzchnia działki nr 40 określona została na 1923 m², czyli o 58 m2 mniej. Zważywszy na wielkość obu działek i charakter znajdującej się na nich zabudowy, wskazane różnice nie mogą być uznane za nieistotne. Tym bardziej, że w ocenie organu wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów "przywraca stan prawny wynikający z ksiąg wieczystych". Nowe powierzchnie działek nr 38 i 40 nie odpowiadają powierzchniom wynikającym z powołanego przez organ orzeczenia o wywłaszczeniu oraz wyroku sądu. W aktach brak także operatu ewidencyjnego z 1992 r. oraz protokołu ustalenia granic z dnia [...] stycznia 2013 r., które potwierdzać miałby przyjęty w zaskarżonej decyzji przebieg granicy między działkami nr 38 i 40.
Rozstrzygając sprawę organ nie ustalił również statusu prawnego dawnej działki nr 3. Zarówno Prezydent Miasta L , jak i Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego powołują się na orzeczenie o wywłaszczeniu, które miało dotyczyć jedynie dawnych działek: nr 1 i 2/2, podczas gdy – jak wskazano w decyzji organu I instancji – dokumentacja geodezyjna obejmowała także dwie inne działki: nr 2/1 o pow. 672 m2 i nr 3 o pow. 45 m2, jednak do wywłaszczenia działek nr 2/1 i nr 3 nigdy nie doszło. W odwołaniu od decyzji organu I instancji skarżąca podniosła, że przy budowie budynku na działce nr 38 zajęta została także działka nr 3, znajdująca się między działkami nr 38 i 40, co wskazywałoby na całkowicie inny stan faktyczny, niż przyjęty przez organ. Należy zauważyć, że zgodnie z ustaleniami organów działki nr 38 i 40 graniczą ze sobą i mają łączną powierzchnię wynoszącą 2531 m2, czyli o 46 m2 więcej niż wynikałoby to z powołanych przez organ dokumentów, co potwierdzałoby stanowisko skarżącej. Mimo tak istotnych wątpliwości organy nie podjęły choćby próby ustalenia statusu prawnego działki nr 3 i jej granic.
Podkreślenia również wymaga, że w świetle przepisów ustawy z dnia z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego I Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454), rola ewidencji polega jedynie na dokumentowaniu niebudzącego wątpliwości stanu faktycznego i, w ograniczonym zakresie, stanu prawnego. Organy ewidencyjne nie są uprawnione do rozstrzygania sporów o własność. Zgodnie z § 44 pkt 2 rozporządzenia organy ewidencyjne obowiązane są do utrzymywania operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Aktualizacja ewidencji gruntów nastąpić może z urzędu lub na wniosek (§ 45 ust. 1, § 46 ust. 1). Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia z dnia 7 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 719/07, w pojęciu "aktualizacji" ewidencji gruntów i budynków mieści się także usuwanie (prostowanie) błędnych wpisów bazy danych ewidencyjnych. Czym innym jest jednak prostowanie błędnych wpisów w ewidencji, mających charakter oczywistych (w świetle złożonych dokumentów) pomyłek, a czym innym merytoryczne ustalanie przez organ prowadzący ewidencję m.in. przebiegu granic pomiędzy sąsiadującymi działkami. W razie powstania sporu, co do tego czyją własnością jest nieruchomość, ujawniona w operacie gruntów, powinno najpierw dojść do rozstrzygnięcia takiego sporu w drodze odpowiedniego procesu cywilnego, a dopiero potem do ujawnienia zapadłego w takim procesie wyroku w operacie ewidencyjnym. Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje bowiem poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych.
W rozpoznawanej sprawie Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego stwierdził, że decyzja prezydenta Miasta L. naprawia jedynie nieprawidłowość powstałą w wyniku określenia w 1987 r. błędnego przebiegu granicy działki nr 38 z działką nr 40 poprzez dołączenie do działki nr 38 pasa gruntu, na którym znajduje się część budynku skarżącej spółki (określana przez organy jako "nawis") oraz przejście i przejazd (brama). W aktach sprawy brak jednak dokumentów, pozwalających na ocenę, czy rzeczywiście wprowadzenie obecnie zmian określonych w zaskarżonej decyzji jest tylko i wyłącznie sprostowaniem błędnych wpisów z 1987 r. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy na to nie wskazuje. Zarzuty podnoszone przez skarżącą świadczą o istnieniu w istocie sporu granicznego, a zarówno Prezydent Miasta L., jak i Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego nie są organami właściwymi do jego rozstrzygnięcia. Okoliczność ta uszła jednak uwadze organów w sprawie niniejszej.
Należy podkreślić, że obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych czynności proceduralnych w celu zebrania pełnego materiału dowodowego ciąży zarówno na organie pierwszej, jak i drugiej instancji. Stosownie do przepisu art. 136 k.p.a. organ odwoławczy może przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe, ma bowiem obowiązek wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy. W rozpoznawanej sprawie organy administracji nie rozpoznały i nie rozstrzygnęły sprawy administracyjnej zgodnie z regułami wynikającymi z omówionych przepisów art. 7, 77 § 1 , 80 i 136 k.p.a., w szczególności nie dążyły do należytego wyjaśnienia wszystkich okoliczności i ustalenia stanu faktycznego zgodnego z rzeczywistością.
Powoduje to konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Stwierdzone uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy, doprowadziły bowiem do wydania decyzji mimo niewyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności faktycznych sprawy zgodnie z rzeczywistością. Wobec tego, że tymi samymi uchybieniami dotknięta jest także decyzja organu I instancji Sąd uchylił również i tę decyzję na podstawie art. 135 p.p.s.a., jest to bowiem konieczne dla końcowego załatwienia sprawy.
Uchylenie decyzji organów obu instancji oznacza konieczność ponownego rozpoznania sprawy. Rozpoznając sprawę ponownie organy powinny uwzględnić zawarte w niniejszym uzasadnieniu uwagi i wskazówki co do zakresu dalszego postępowania. Przede wszystkim mieć będą organy na uwadze, że ewidencja gruntów ma jedynie charakter rejestrowy, wtórny względem zdarzeń prawnych, z których wynikają zmiany danych podlegających ujawnieniu w ewidencji. Postępowanie w rozpoznawanej sprawie prowadzone jest z urzędu. Rodzaje zmian wprowadzanych z urzędu określa § 46 ust. 2 rozporządzenia. Są to zmiany wynikające m. in. z prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, aktów normatywnych oraz opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych. Wprowadzając zmiany organ obowiązany jest wykazać, że konieczność ich dokonania wynika z dokumentów wskazanych w przepisach rozporządzenia. W sprawie niniejszej organy powołały wprawdzie opracowanie geodezyjne z [...] marca 2012 r. oraz aneks do tego opracowania z [...] lutego 2013 r., w aktach sprawy brak jednak całości tego opracowania. Do decyzji organu I instancji dołączono jedynie kopię szkicu działek nr 38 i 40, ponadto w aktach znajduje się kopia wykazu zmian gruntowych. Podkreślenia wymaga, że przyjęcie dokumentacji geodezyjno-kartograficznej do państwowego zasobu nie zwalnia organów prowadzących ewidencję gruntów od oceny tej dokumentacji jako środka dowodowego (materiału źródłowego), mającego stanowić podstawę wprowadzenia zmiany. W szczególności organ prowadzący ewidencję obowiązany jest ocenić, czy przedłożony dokument geodezyjno-kartograficzny, przyjęty do zasobu, jest wystarczający jako podstawa do wprowadzenia zmian z uwagi na ich przedmiot (wyrok WSA w Krakowie z 13 grudnia 2007 r.; III SA/Kr 892/07). Po drugie – obowiązkiem organu jest uzasadnienie, że z przeprowadzonych prac geodezyjnych wynika konieczność wprowadzenia zmian w operacie. Brak w aktach większej części dokumentów, na które powołuje się organ, uniemożliwia przekonanie się o zasadności przesłanek, którymi kierował się organ.
Rozpoznając sprawę ponownie organy zobowiązane będą uzupełnić materiał dowodowy o wskazane wyżej dokumenty i w pierwszej kolejności rozważą, czy w sprawie istnieje spór o własność czy też chodzi jedynie o sprostowanie błędów w ewidencji. Na obecnym etapie postępowania, przy tak istotnych brakach materiału dowodowego nie sposób ocenić prawidłowości argumentacji organu co do potrzeby zmian w ewidencji. Możliwe będzie to dopiero po zebraniu pełnego materiału dowodowego i dokładnym ustaleniu stanu faktycznego sprawy, w szczególności wyjaśnieniu wskazanych wątpliwości co do przebiegu granicy między działkami nr 38 i 40.
Uzupełnienia i oceny wymagać będzie powoływany przez organy operat z 2012 r., który wprowadza zmiany w zakresie zarówno przebiegu granicy działek nr 38 i 40, jak i ich powierzchni, nie wyjaśnia jednak, w oparciu o jakie dokumenty określone zostały nowe punkty graniczne oraz dlaczego powierzchnia działki nr 38 uległa zmniejszeniu. Lakoniczne odwołanie się do "zapisów" z ksiąg wieczystych nr A i B nie jest wystarczające, nie odnosi się bowiem do żadnych konkretnych danych. Należy również zauważyć, że organy nie badały aktualnego stanu prawnego nieruchomości (a przynajmniej nie wynika to z uzasadnień decyzji), nie wiadomo więc czy stan ten nie uległ zmianie od daty wywłaszczenia w 1968 r., którą to datę uznały organy za miarodajna dla określenia granic działki nr 38.
Z tych wszystkich względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 135 oraz 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.
O wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji Sąd orzekł na podstawie art. 152 p.p.s.a.
O zwrocie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200, 205 § 2 i art. 209 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 litera c) w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Na koszty te składa się uiszczony przez stronę wpis w kwocie 200 zł, kwota 240 zł wynagrodzenia pełnomocnika, będącego radcą prawnym oraz kwota 17 zł poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
