I OZ 153/14
Postanowienie
Naczelny Sąd Administracyjny
2014-03-06Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Wiesław Morys /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia [...] grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2291/13 o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2291/13 w sprawie ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przywrócić termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu wniosku D. P. odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2291/13.
W uzasadnieniu tego postanowienia podano, że pismem z dnia [...] listopada 2013 r. (data wpływu do Sądu) skarżąca złożyła wniosek o sporządzenie uzasadnienia niniejszego wyroku oraz wniosek o przywrócenie terminu do złożenia tego wniosku. We wniosku wskazała, że powodem przekroczenia ustawowego terminu było niezrozumienie przez nią pouczenia sądu odnośnie terminu do złożenia stosownego wniosku. Skarżąca uzupełniła powyższy wniosek podnosząc, że z powodu "całodobowej opieki nad dzieckiem ciężko chorym z wyczerpania fizycznego źle zrozumiała pouczenie z Sądu i w terminie nie złożyła wniosku". Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przytoczył treść art. 141 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – dalej "ppsa", zgodnie z którym, w razie oddalenia skargi, uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony zgłoszony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji wyroku. Zaznaczył, że stronie może zostać przywrócony termin do dokonania czynności w postępowaniu sądowym, jeżeli uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony i jeżeli złoży ona stosowny wniosek o przywrócenie uchybionego terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Sąd podkreślił, że przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa. Przywrócenia uchybionego terminu nie uzasadniają niedostateczna staranność w prowadzeniu własnych spraw, czy też nieznajomość prawa (por. postanowienie NSA z dnia 8 lipca 2008 r. sygn. akt. II OZ 712/08 niepubl.). Zdaniem Sądu podniesione przez stronę we wniosku okoliczności nie uzasadniały przywrócenia jej terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Nie nastąpiły zdarzenia tego typu, których strona nie byłaby w stanie przezwyciężyć, nawet przy zachowaniu maksymalnej staranności, a które miały wpływ na uchybienie przez stronę terminowi. Zdaniem Sądu wniosek nie mógł być uwzględniony z uwagi na "niezrozumienie" przez stronę pouczenia. Wniosek taki mógłby podlegać ewentualnemu uwzględnieniu jedynie w sytuacji gdyby skarżąca cierpiała na potwierdzone badaniami lekarskimi zaburzenia świadomości. W sprawie niniejszej strona jednak nie wykazała aby "niezrozumienie" przez nią pouczenia miało związek z jakimikolwiek zaburzeniami psychicznymi. W ocenie Sądu skarżąca nie uprawdopodobniła w przekonujący sposób okoliczności wskazujących na brak jej winy w uchybieniu terminu do wniesienia wniosku, jak tego wymaga art. 87 § 2 ppsa.
W uzasadnieniu zażalenia D. P. podniosła okoliczności i argumenty podobne jak w toku dotychczasowego postępowania, niemniej jednak podkreśliła, że całodobowa opieka nad chorą córką nie pozwala jej podjąć pracy zawodowej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Sąd na wniosek strony, która bez swojej winy nie dokonała czynności w postępowaniu sądowym postanowi przywrócenie terminu (art. 86 § 1 p.p.s.a.). Brak winy należy rozumieć jako dopełnienie przez stronę obowiązku dołożenia staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Oceniając wystąpienie przesłanki braku winy należy przyjąć obiektywny miernik staranności, której można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. Wniosek o przywrócenie terminu powinien zatem powoływać się na okoliczności wskazujące na brak winy skarżącego w uchybieniu terminu, które zapewniają uprawdopodobnienie zasadności tego wniosku. Kryterium braku winy jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania staranności przy dokonywaniu czynności. Powszechnie przyjmuje się - jako kryterium przy ocenie istnienia winy lub jej braku w uchybieniu terminu procesowego - obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1972 roku, sygn. akt II CRN 448/71, OSPiKA 1972/7-8/144). Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub nie podjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z dnia 6 października 1998 roku, sygn. akt II CKN 8/98, LEX nr 50679). W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, iż termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 18 listopada 2013 r. oddalającego skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce upłynął z dniem [...] listopada 2013 r. Skarżąca wstąpiła w dniu [...] listopada 2013 r. (data stempla pocztowego) z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku uzasadniając przyczynę uchybienia terminu. Ciężka choroba najmłodszego dziecka i związana z tym konieczność całodobowej opieki nad nim, przy tym konieczność spełniania codziennych czynności i opieki nad dwojgiem innych małoletnich dzieci jest sytuacją, która uprawdopodabnia w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznającego niniejsze zażalenie brak winy w uchybieniu terminu. Istotny przy tym pozostaje również krótki jednodniowy okres uchybienia temu terminowi. Po pierwsze, uwzględnić trzeba specyfikę sytuacji – skarżąca sprawuje całodobową opiekę nad dzieckiem z ciężkim porażeniem mózgowym. Po drugie, jak wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, uprawdopodobnienie stanowi ułatwione postępowanie dowodowe, postępowanie zmierzające do uwiarygodnienia twierdzeń, surogat, namiastkę dowodu bądź środek zastępczy dowodu niedający pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2011 r. sygn. akt II FZ 585/11, niepubl.).
W związku z powyższym, uznając że brak winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku został przez skarżącą w okolicznościach niniejszej sprawy uprawdopodobniony, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 p.p.s.a. w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. ustawy postanowił jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Wiesław Morys /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia [...] grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2291/13 o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2291/13 w sprawie ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przywrócić termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu wniosku D. P. odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2291/13.
W uzasadnieniu tego postanowienia podano, że pismem z dnia [...] listopada 2013 r. (data wpływu do Sądu) skarżąca złożyła wniosek o sporządzenie uzasadnienia niniejszego wyroku oraz wniosek o przywrócenie terminu do złożenia tego wniosku. We wniosku wskazała, że powodem przekroczenia ustawowego terminu było niezrozumienie przez nią pouczenia sądu odnośnie terminu do złożenia stosownego wniosku. Skarżąca uzupełniła powyższy wniosek podnosząc, że z powodu "całodobowej opieki nad dzieckiem ciężko chorym z wyczerpania fizycznego źle zrozumiała pouczenie z Sądu i w terminie nie złożyła wniosku". Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przytoczył treść art. 141 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – dalej "ppsa", zgodnie z którym, w razie oddalenia skargi, uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony zgłoszony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji wyroku. Zaznaczył, że stronie może zostać przywrócony termin do dokonania czynności w postępowaniu sądowym, jeżeli uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony i jeżeli złoży ona stosowny wniosek o przywrócenie uchybionego terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Sąd podkreślił, że przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa. Przywrócenia uchybionego terminu nie uzasadniają niedostateczna staranność w prowadzeniu własnych spraw, czy też nieznajomość prawa (por. postanowienie NSA z dnia 8 lipca 2008 r. sygn. akt. II OZ 712/08 niepubl.). Zdaniem Sądu podniesione przez stronę we wniosku okoliczności nie uzasadniały przywrócenia jej terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Nie nastąpiły zdarzenia tego typu, których strona nie byłaby w stanie przezwyciężyć, nawet przy zachowaniu maksymalnej staranności, a które miały wpływ na uchybienie przez stronę terminowi. Zdaniem Sądu wniosek nie mógł być uwzględniony z uwagi na "niezrozumienie" przez stronę pouczenia. Wniosek taki mógłby podlegać ewentualnemu uwzględnieniu jedynie w sytuacji gdyby skarżąca cierpiała na potwierdzone badaniami lekarskimi zaburzenia świadomości. W sprawie niniejszej strona jednak nie wykazała aby "niezrozumienie" przez nią pouczenia miało związek z jakimikolwiek zaburzeniami psychicznymi. W ocenie Sądu skarżąca nie uprawdopodobniła w przekonujący sposób okoliczności wskazujących na brak jej winy w uchybieniu terminu do wniesienia wniosku, jak tego wymaga art. 87 § 2 ppsa.
W uzasadnieniu zażalenia D. P. podniosła okoliczności i argumenty podobne jak w toku dotychczasowego postępowania, niemniej jednak podkreśliła, że całodobowa opieka nad chorą córką nie pozwala jej podjąć pracy zawodowej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Sąd na wniosek strony, która bez swojej winy nie dokonała czynności w postępowaniu sądowym postanowi przywrócenie terminu (art. 86 § 1 p.p.s.a.). Brak winy należy rozumieć jako dopełnienie przez stronę obowiązku dołożenia staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Oceniając wystąpienie przesłanki braku winy należy przyjąć obiektywny miernik staranności, której można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. Wniosek o przywrócenie terminu powinien zatem powoływać się na okoliczności wskazujące na brak winy skarżącego w uchybieniu terminu, które zapewniają uprawdopodobnienie zasadności tego wniosku. Kryterium braku winy jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania staranności przy dokonywaniu czynności. Powszechnie przyjmuje się - jako kryterium przy ocenie istnienia winy lub jej braku w uchybieniu terminu procesowego - obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1972 roku, sygn. akt II CRN 448/71, OSPiKA 1972/7-8/144). Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub nie podjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z dnia 6 października 1998 roku, sygn. akt II CKN 8/98, LEX nr 50679). W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, iż termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 18 listopada 2013 r. oddalającego skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce upłynął z dniem [...] listopada 2013 r. Skarżąca wstąpiła w dniu [...] listopada 2013 r. (data stempla pocztowego) z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku uzasadniając przyczynę uchybienia terminu. Ciężka choroba najmłodszego dziecka i związana z tym konieczność całodobowej opieki nad nim, przy tym konieczność spełniania codziennych czynności i opieki nad dwojgiem innych małoletnich dzieci jest sytuacją, która uprawdopodabnia w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznającego niniejsze zażalenie brak winy w uchybieniu terminu. Istotny przy tym pozostaje również krótki jednodniowy okres uchybienia temu terminowi. Po pierwsze, uwzględnić trzeba specyfikę sytuacji – skarżąca sprawuje całodobową opiekę nad dzieckiem z ciężkim porażeniem mózgowym. Po drugie, jak wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, uprawdopodobnienie stanowi ułatwione postępowanie dowodowe, postępowanie zmierzające do uwiarygodnienia twierdzeń, surogat, namiastkę dowodu bądź środek zastępczy dowodu niedający pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2011 r. sygn. akt II FZ 585/11, niepubl.).
W związku z powyższym, uznając że brak winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku został przez skarżącą w okolicznościach niniejszej sprawy uprawdopodobniony, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 p.p.s.a. w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. ustawy postanowił jak w sentencji.
