I SA/Bk 603/13

Uzasadnienie

Pani B. K. (dalej Skarżąca) w dniu [...] maja 2013 r. złożyła deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dotyczącą nieruchomości położonej przy ul. L. [...] w S., określając rodzaj zabudowy jako jednorodzinna, deklarując selektywne gromadzenie odpadów

oraz wysokość opłaty w kwocie 19,00 zł miesięcznie.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., znak: [...] Prezydent Miasta S. określił Skarżącej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na ww. nieruchomości w kwocie 39,00 zł miesięcznie.

W odwołaniu od powyższej decyzji Skarżąca zarzuciła, że określona opłata jest zbyt wysoka i niesprawiedliwa. Stwierdziła, że zamieszkuje swoją nieruchomość jedynie razem z synem.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją z [...] października 2013 r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy przywołał zapisy ustawy z dnia

13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.

Dz. U. z 2012 r., poz. 391 ze zm.), w szczególności art. 6c ust. 1, art. 6h, art. 6j,

art. 6k, art. 6m, art. 6n, art. 6o i art. 6q. Stwierdził, że Skarżąca, jako właścicielka nieruchomości położonej przy ul. L. [...] w S. w zabudowie jednorodzinnej ze zbiórką odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie, w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na terenie której zamieszkuje wraz z rodziną, błędnie wskazała wysokość tej opłaty w kwocie 19 zł. Wysokość przedmiotowej opłaty, w odniesieniu do rodzaju posiadanej zabudowy, jak też rodzaju zbiórki odpadów regulują postanowienia uchwały Nr [...] Rady Miejskiej w S. z dnia [...] marca 2013 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki tej opłaty (Dz. Urz. Woj. P. z 2013 r., poz. 1479 ze zm.). Według § 1 tej uchwały, rada gminy miasta S. dokonała wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, zgodnie

z którą opłata za gospodarowanie odpadami wnoszona będzie od gospodarstwa domowego. Zgodnie z treścią § 2 ust. 2 tego aktu, ustala się miesięczną stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego

w zabudowie jednorodzinnej w wysokości 39,00 złotych miesięcznie, w przypadku gdy odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny. W sytuacji rozbieżności między deklarowaną przez Skarżącą wysokością opłaty w kwocie

19,00 zł, a postanowieniami uchwały, która przewiduje tą opłatę w wysokości

39,00 zł, jaka wystąpiła w rozpatrywanej sprawie, organ zobowiązany był wszcząć

z urzędu postępowanie wyjaśniające z udziałem strony. W ustalonych okolicznościach organ I instancji prawidłowo określił Skarżącej wysokość opłaty

za gospodarowanie odpadami komunalnymi na jej nieruchomości w wysokości

39,00 zł.

W skardze do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Białymstoku Skarżąca wskazała, że stawka 39 zł jest dla jej gospodarstwa zbyt wysoka. Podniosła, że jest właścicielką nieruchomości – domu jednorodzinnego w S. przy ul. L. [...]. Nieruchomość zamieszkuje wraz z synem. Od lipca 2013 r. segreguje odpady. Do [...] listopada wytworzyła i przekazała do odbioru tylko

2 pojemniki odpadów zmieszanych. W grudniu odda trzeci, zatem przez 6 miesięcy wytworzy jedynie 3 pojemniki odpadów, tj. tyle ile przewiduje się do odebrania

przez 1,5 miesiąca, ponieważ może ona oddać 2 pojemniki odpadów zmieszanych

w miesiącu. W związku z tym, zdaniem Skarżącej, musi ona płacić za usługi,

z których nie korzysta. Strona wskazała, że w latach poprzednich za odbiór odpadów z nieruchomości płaciła rocznie 130-160 zł. Obecna stawka oznacza zaś opłatę roczną 468 zł. Zdaniem Skarżącej, rodzaj zabudowy nie ma znaczenia przy ustalaniu stawki, ponieważ to nie zabudowa wytwarza odpady, lecz ludzie, którzy

w niej mieszkają. W konsekwencji stawka opłaty nie powinna być uzależniona

od tej okoliczności.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S., podtrzymując stanowisko w sprawie, wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna, jednakże z innych powodów niż w niej podniesione.

Zasadniczy spór w sprawie sprowadzał się do oceny, czy organy zasadnie określiły Skarżącej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

w kwocie 39 zł miesięcznie.

Wskazać na wstępie należy, że zgodnie z art. 6h ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, właściciele nieruchomości, o których mowa

w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych - art. 6m ust. 1 ustawy. Jednocześnie w myśl art. 6o tejże ustawy, w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę uzasadnione szacunki, w tym średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze.

Z akt sprawy wynika, czego nie kwestionuje też Skarżąca, że jest ona właścicielką i zamieszkuje wraz z rodziną nieruchomość położoną przy ul. L. [...] w S. w zabudowie jednorodzinnej. Złożyła ona deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi deklarując wysokość tej opłaty

w kwocie 19,00 zł miesięcznie oraz selektywną zbiórkę odpadów.

Wysokość przedmiotowej opłaty regulują postanowienia uchwały

Nr [...] Rady Miejskiej w S. z dnia [...] marca 2013 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi

oraz ustalenia stawki tej opłaty. Stosownie do § 1 tej uchwały, Rada Miejska

w S. dokonała wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, zgodnie z którą opłata za gospodarowanie odpadami wnoszona będzie od gospodarstwa domowego. W § 2 ust. 2 pkt 2) tego aktu ustalono miesięczną stawkę opłaty

za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego

w zabudowie jednorodzinnej w wysokości 39,00 złotych miesięcznie, w przypadku gdy odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny. Wysokość opłaty uzależniona jest zatem od rodzaju zabudowy (wielorodzinna, jednorodzinna), a także od sposobu gromadzenia odpadów (zbiórka selektywna,

czy też nieselektywna). O zastosowanej stawce nie decyduje natomiast ilość osób zameldowanych na tej nieruchomości, czy ilość zbieranych odpadów. Zarzuty

w tym zakresie mogą być stawiane jedynie w drodze zaskarżenia uchwały rady gminy dotyczącej wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki opłaty. Nie ma podstaw do uwzględnienia ich ramach postępowania dotyczącego określenia wysokości opłaty stosownie do art. 6o ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

W związku z tym, że Skarżąca nieprawidłowo zadeklarowała wysokość opłaty w kwocie 19,00 zł – przewidzianą od gospodarstwa domowego w zabudowie wielorodzinnej, organ zobowiązany był wszcząć z urzędu postępowanie mające

na celu określenie prawidłowej wysokości opłaty. Jak wskazano powyżej zgodnie

z postanowieniami obowiązującej uchwały Rady Miejskiej w S., w ustalonym stanie faktycznym przewidziano opłatę w wysokości 39,00 zł miesięcznie.

Taką też wysokość opłaty organ prawidłowo uwzględnił w wydanej decyzji. Stawiane w tym zakresie zarzuty nie zasługują zatem na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu, skarżone decyzje zostały jednak wydane z naruszeniem art. 6o ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, co musiało skutkować ich uchyleniem.

Wskazany przepis stanowi podstawę do wydawania decyzji określających

w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie zawiera przepisów regulujących procedurę wydawania takich decyzji i ich zawartość. Biorąc pod uwagę treść odesłania z art. 6q ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. Należy zatem przyjąć, że decyzja, o której mowa w art. 6o, stanowi w istocie decyzję określającą, o której mowa w art. 21 § 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). Norma wyrażona w tym przepisie stanowi, że jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego. Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach nie wyjaśniają, jakiego okresu ma dotyczyć postępowanie

w sprawie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W tym zakresie możliwe jest przyjęcie dwóch rozwiązań.

Po pierwsze, skoro decyzja określająca wysokość opłaty zastępuje deklarację, a w deklaracji wskazuje się wysokość opłaty za jeden miesiąc, to także decyzja winna określać wysokość miesięcznej opłaty. Na podstawie art. 6m ust. 1 ustawy

o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych. Ust. 2 art. 6m stanowi z kolei, iż w przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty

za gospodarowanie odpadami komunalnymi lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości właściciel nieruchomości

jest obowiązany złożyć nową deklarację w terminie 14 dni od dnia nastąpienia zmiany. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zmienionej wysokości uiszcza się za miesiąc, w którym nastąpiła zmiana. Deklaracja o wysokości opłaty ma zatem charakter bezterminowy, prawidłowo wskazana niej wysokość miesięcznej opłaty obowiązuje do czasu zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości właściciel nieruchomości, co winno skutkować złożeniem nowej deklaracji. Analogicznie należałoby traktować określenie wysokości opłaty w decyzji wydanej na podstawie

art. 6o ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Określona

w niej wysokość opłaty obowiązywałaby do czasu uchylenia lub zmiany decyzji.

Druga możliwość, to wydanie decyzji określającej wysokość opłaty za konkretne okresy, w których powstał obowiązek jej uiszczenia oraz uległ on konkretyzacji. Stosownie do art. 6i obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje: (1) w przypadku nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 1 - za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec; (2) w przypadku nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 2 -

za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne. Obowiązek uiszczenia opłaty powstaje zatem z końcem miesiąca, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec lub powstały odpady komunalne.

Z tego względu wydając decyzję organ winien ograniczyć się do tych miesięcy,

za które powstało zobowiązanie do uiszczenia opłaty.

W ocenie Sądu decyzja określająca wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie stanowi wiernego odpowiednika ukształtowanej

przez ustawodawcę deklaracji. Decyzja określająca powinna wskazywać wprost okres, którego dotyczy i nie powinna ona działać do przodu. Organ zatem, wydając decyzję określającą powinien ograniczyć się jedynie do tych miesięcy, za które zobowiązanie

do uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi już powstało. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest przede wszystkim brak możliwości zmiany decyzji, w przypadku gdy po jej wydaniu nastąpi zmiana okoliczności faktycznych rzutujących na wysokość opłaty, gdy właściciel nieruchomości nie składa deklaracji. W obrocie prawnym pozostałaby bowiem decyzja określająca wadliwą kwotę opłaty, która ze względu na swą ostateczność powinna być zmieniona, nie sposób zaś wskazać na prawidłowy tryb, który umożliwiałby zmianę lub uchylenie takiej decyzji. W tym zakresie Sąd w pełni podziela stanowisko wyrażone w doktrynie - R. Dowgier, Decyzja określająca wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – aspekty proceduralne, Przegląd podatków lokalnych i finansów samorządowych, styczeń 2014, s. 20, zaaprobowane w wyroku tut. Sądu z 26 lutego 2014 r., I SA/Bk 630/13.

Biorąc pod uwagę powyższe, decyzja określająca wysokość opłaty, w ocenie Sądu powinna odnosić się do tych miesięcy, za które powstał obowiązek jej uiszczenia

i za które został on skonkretyzowany. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna być określona już po zakończeniu danego miesiąca. Nie musi przy tym upłynąć termin płatności opłaty, gdyż ten wynika ze stosownej uchwały rady gminy i nie zawsze jest powiązany z danym miesiącem. Jednocześnie decyzja taka może dotyczyć okresów dłuższych (niż miesiąc), przy określeniu w sentencji wysokości opłaty za każdy miesiąc.

Przenosząc powyższe na grunt tej sprawy wskazać należy, że organ I instancji

w decyzji określił Skarżącej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości wskazanej miesięcznie i bezterminowo, a zatem także

na okres następujący po wydaniu decyzji. Takie rozstrzygnięcie, jako zdaniem Sądu nieprawidłowe musiało podlegać uchyleniu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 134 § 1, art. 135 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) orzekł

o uchyleniu decyzji organów obu instancji. W oparciu o art. 152 tejże ustawy Sąd orzekł, że zaskarżona decyzja, jak też poprzedzająca ją decyzja Prezydenta Miasta S.. z [...] sierpnia 2013 r. nie podlegają wykonaniu w całości. O kosztach postępowania orzeczono stosownie do art. 200 i art. 205 § 1 tej ustawy, uwzględniając kwotę wpisu i koszt przejazdu Skarżącej do sądu.

Rozstrzygając ponownie sprawę organ winien przeprowadzić postępowanie

i wydać decyzję odnoszącą się do tych miesięcy, za które powstał obowiązek uiszczenia opłaty.