VII SA/Wa 2518/13

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...].10.2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] działając na podstawie art.127 § 2 w związku z art. 17 pkt 1 k.p.a. i art. 1 i 2 ustawy z dnia 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jedn. Dz. U. Z 2001r. nr 79, poz. 856 z późn. zm.), po rozpatrzeniu odwołania L. W.od decyzji wydanej z upoważnienia Prezydenta [...] przez Dyrektora Zarządu Dróg Miejskich w [...] z dnia [...].03.2013 r. nr [...] ustalającej wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki Toyota Avensis nr rej. [...] wysokości 440 zł. orzekło o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż zawiadomieniem z dnia 20.08.2012 r. Zarząd Dróg Miejskich w [...] wszczął z urzędu wobec L. W. postępowanie administracyjne w przedmiocie ustalenia wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem w dniu 02.05.2012 r. dyspozycji usunięcia pojazdu marki Toyota Avensis nr rej. [...], od którego odstąpiono w trybie art. 130a ust.2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym.

Decyzją z dnia [...].03.2013 r. Nr [...]D Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich w [...] ustalił wobec L. W. wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu na kwotę 440 zł stosownie do Załącznika Nr 2 do Uchwały Nr [...] Rady Miasta [...] z dnia [...] listopada 2011 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu.

Od powyższej decyzji, z zachowaniem ustawowo przewidzianego terminu, odwołał się L. W. podnosząc, iż był parkując pojazd był przekonany, iż nie narusza zasad ruchu drogowego. Dodatkowo wskazał również, iż wezwany holownik nie został użyty do usunięcia jego pojazdu.

Po rozpatrzeniu sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze zważyło, wskazało, że stosownie do art. 130a ust. 1 ustawy z dnia .dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (jednolity tekst Dz. U. z 2012r. poz. 1137, dalej u.p.r.d.) pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku : - pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;

- nieokazania przez kierującego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c;

- przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;

- pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2;

- pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.

Pojazd jest usuwany z drogi na koszt wykonującego przejazd drogowy także w przypadku, o którym mowa w art. 140ad ust. 2 pkt 2 (art. 130a ust. la u.p.r.d.)

Dyspozycję przemieszczenia lub usunięcia pojazdu z drogi zgodnie z art. 130a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, wydaje :

policjant - w sytuacjach, o których mowa w ust. 1-3;

strażnik gminny (miejski) - w sytuacjach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5;

osoba dowodząca akcją ratowniczą - w sytuacji, o której mowa w ust. 3.

Z kolei stosownie do art. 130a ust. 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym (w brzmieniu obowiązującym od dnia 19 października 2012r.), od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Przepis ust. 10i stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 130a ust. 6 cyt. Ustawy rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1-2, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość

opłat, o których mowa w ust. 5c, oraz wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a. Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a, nie może być wyższa niż maksymalna kwota opłat za usunięcie pojazdu, o których mowa w ust. 6a.

W niniejszej sprawie ma zastosowanie Uchwała Nr [...] Rady Miasta [...] z dnia [...] listopada 20lir. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu (Dziennik Urzędowy Województwa [...] z 201 lr. Nr [...], poz. [...]). Zgodnie z załącznikiem Nr 2 do wym. Uchwały wysokość kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu do 3500 g włącznie dopuszczalnej masy całkowitej wynosi 440 zł.

Zgodnie z art. 130a ust. 10h, i, j cyt. Ustawy koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 10d i 10i. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta. Jeżeli w chwili usunięcia pojazd znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, osoba ta jest zobowiązana solidarnie do pokrycia kosztów, o których mowa w ust. 10h. Termin płatności należności ustalonych decyzją o której mowa w ust. 10h wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna. Odsetki ustawowe nalicza się od dnia następującego po upływie terminu płatności. Należności te wraz z odsetkami podlegają egzekucji w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Analizując powyższe przepisy organ odwoławczy wskazał, iż ustawodawca określił enumeratywnie wypadki, w których dopuszczalne jest usunięcie pojazdu z drogi. Na podstawie ust. 2a cyt. wyżej przepisu art. 130a ustawy właściciel pojazdu zobowiązany został do pokrycia kosztów, jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1-2 ustawy, spowodowało ich powstanie. Ustawodawca uzależnił tym samym możliwość naliczenia kosztów właścicielowi pojazdu od zaistnienia skutku w postaci powstania kosztów związanych z wydaniem dyspozycji o usunięciu pojazdu. Analizowany przepis art. 130a ust. 2 w związku z ust. 6 ustawy nie określa i nie wyszczególniania poszczególnych okoliczności i zdarzeń, które wpłynęły i przyczyniły się do powstania tych kosztów. Zawsze bowiem, kiedy wydanie dyspozycji o usunięciu pojazdu skutkować będzie powstaniem kosztów, właściciel pojazdu będzie zobowiązany do jego pokrycia, bez względu na rodzaj okoliczności, która doprowadziła do powstania tego kosztu. W rozpoznawanej sprawie faktem bezspornym w ocenie organu jest, że odwołujący zaparkował pojazd w strefie obowiązywania znaku drogowego B-36 "zakaz zatrzymywania się" z tabliczką T-24 wskazującą że pojazd pozostawiony w miejscu, w którym obowiązuje zakaz wyrażony tym znakiem zostanie usunięty na koszt właściciela pojazdu. Nie ulega wątpliwości, że czyn powyższy, stanowiący w istocie wykroczenie z art. 92 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeks wykroczeń (jednolity tekst Dz. U. z 2010r. Nr 46, poz. 275 z późn. zm) odpowiada dyspozycji przepisu art. 130a ust. 1 pkt 5 u.p.r.d., stanowiącym o obligatoryjnym usunięciu pojazdu. Dyspozycja usunięcia pojazdu (odholowania), jak wynika z akt wydana została przez funkcjonariusza Straży Miejskiej [...]Jej następstwem był przyjazd holownika i podjęcie czynności zmierzających do fizycznego usunięcia pojazdu. W związku z tym, że na miejsce zdarzenia odwołujący przybył po załadunku pojazdu na holownik, funkcjonariusz Straży Miejskiej odstąpił na zasadzie art. 130a ust. 2 ustawy od usunięcia pojazdu, co było prawnie dopuszczalne. Jak stanowi przepis taka możliwość zachodzi także wówczas, gdy w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Nie mniej jednak, pomimo iż do faktycznego odholowania pojazdu na strzeżony parking nie doszło, to zawezwanie holownika i podjęcie czynności usunięcia niewątpliwie wygenerowało koszty usunięcia, o których obowiązku poniesienia informuje tabliczka T-24, a które zgodnie z Załącznikiem Nr 2 do Uchwały Nr [...]Rady Miasta [...]z dnia [...] listopada 201 lr. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu wynoszą 440 zł dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3.500kg.

Skargę na te decyzję złożył L. W. Podniósł w niej przede wszystkim nieuzasadnioną zwłokę w załatwieniu jego sprawy wskazując tym samym na przewlekłe prowadzenie postępowania. Ponadto zwrócił uwagę na fakt, iż nie jest prawdą, że pojazd jego został załadowany na holownik, jak to wynika z treści decyzji [...] z dnia [...] października 2013 r., a tym samym nie dołożono wszelkiej staranności w badaniu sprawy i ocenie sytuacji, do czego obliguje postępowanie. Dopuszczono się zatem nieprawdziwego uzasadnienia opartego na nieprawdziwych faktach (str. 4 ww. decyzji, wiersz 20). Z całą stanowczością stwierdził, że pojazd nie został załadowany na holownik, szczególnie, że było to niemożliwe gdyż wrócił do samochodu po 4-5 min. Doszło więc do naruszenia art. 77 k.p.a., a w konsekwencji również art. 8 k.p.a., a ponadto art. 107 § 3. k.p.a., zgodnie z którym: -"Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.".

Z powyższego wynika również, że w czasie postępowania dopuszczono się poświadczenia nieprawdy, że jakoby pojazd został załadowany na holownik.

Reasumując zarzuty Skarżącego wykazywał on, że odstąpienie od usunięcia pojazdu nie spowodowało postania żadnych kosztów.

Podnosząc te zarzuty wnosił o uwzględnienie skargi.

W odpowiedzi na skargę organ wnosił o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sąd administracyjny sprawuje, w zakresie swej właściwości, kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy - art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270, dalej jako: p.p.s.a.).

Rozważania w niniejszej sprawie należy poprzedzić wskazaniem, iż jedna z naczelnych zasad procedury administracyjnej, wyrażona w art. 15 k.p.a. - zasada dwuinstancyjności postępowania oznacza, że organ odwoławczy jest obowiązany ponownie rozpoznać i rozstrzygnąć sprawę rozstrzygniętą decyzją organu pierwszej instancji. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 marca 1996 r., sygn. SA/Wr 1996/95 (publ. ONSA 1997, Nr 1 poz. 35)"istota administracyjnego toku instancji polega na dwukrotnym rozstrzygnięciu tej samej sprawy, nie zaś na kontroli zasadności argumentów podniesionych w stosunku do orzeczenia organu pierwszej instancji". Wynika to z art. 138 k.p.a., który przyznaje organowi kompetencje do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, czego następstwem jest utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji, bądź uchylenie i zmiana zaskarżonej decyzji. Organ odwoławczy rozpatruje sprawę ponownie merytorycznie w jej całokształcie. Oznacza to, że ma on obowiązek rozpatrzyć wszystkie żądania strony i ustosunkować się do nich w uzasadnieniu swojej decyzji. Dążąc w pierwszej kolejności do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy organ odwoławczy może na żądanie strony lub z urzędu przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję.

Przenosząc powyższe ogólne rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, w pierwszej kolejności określić trzeba zakres postępowania dowodowego, niezbędnego do wydania prawidłowej decyzji o obciążeniu kosztami wynikającymi z odstąpienia od usunięcia pojazdu.

Zgodnie z art. 130a ust. 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Przepis ust. 10i stosuje się odpowiednio.

Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta (art. 130a ust. 10h ustawy). Termin płatności należności ustalonych decyzją, o której mowa w ust. 10h wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna.

W każdym jednak wypadku wymagane jest - bez względu na rodzaj rozstrzygnięcia - aby przed wydaniem decyzji organ administracji przeprowadził postępowanie wyjaśniające zmierzające do ustalenia wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności. W rozpatrywanej sprawie organ I instancji a także organ odwoławczy nie wyjaśnili przed wydaniem decyzji wszystkich okoliczności mających znaczenie dla sprawy.

Przywołując ponownie cytowany art. 130a ust. 2a ustawy wskazać należy, iż samo wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu nie stanowi podstawy do obciążania jakimikolwiek kosztami. Obowiązek taki postaje dopiero wówczas, gdy wydanie dyspozycji spowodowało powstanie kosztów.

Reasumując należy wskazać, że obciążenie kosztami wydania decyzji o usunięciu pojazdu w przypadku odstąpienia od tej czynności może nastąpić jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki. Wydano dyspozycję usunięcia pojazdu wobec zaistnienie okoliczności wymienionych w ust. 1- 2 art. 130a ustawy, odstąpiono od usunięcia pojazdu w związku ustaniem przyczyn uzasadniających usunięcie, powstały koszty związane z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu.

Wbrew stanowisku Skarżącego spełnione zostały przesłanki określone w art. 130a ust.1 ustawy prawo o ruchu drogowym uzasadniające usunięcie pojazdu. Świadczą o tym dowody zgromadzone w sprawie a w szczególności dokumentacja fotograficzna. Na ocenę tej okoliczności nie może wpływać twierdzenie Skarżącego dotyczące braku świadomości zaparkowania pojazdu w miejscu niedozwolonym jak też obecność w tym miejscu jeszcze innych samochodów.

Z materiału dowodowego wynika też, że została wydana dyspozycja usunięcia pojazdu.

W aktach sprawy nie ma natomiast żadnego dowodu potwierdzającego postanie kosztów w związku z wydaniem takiej dyspozycji. Organy w tym zakresie nie czynią żadnych ustaleń a uzasadnienie decyzji organu I instancji nie zawiera rozważań dotyczących powstania kosztów. Natomiast organ odwoławczy przyjął, że skoro zostały podjęte czynności w związku z dyspozycją usunięcia pojazdu to powstały koszty. Podkreślić jednak należy, że Skarżący w toku postępowania kwestionował powstanie jakichkolwiek kosztów, motywując to faktem parkowania w tym miejscu wielu samochodów, do których wcześniej został wezwany samochód zajmujący się holowaniem. Wskazywał też na nieuzasadnione przyjęcie, że doszło do umieszczenia jego samochodu na holowniku. W związku z tym należy wskazać, że obowiązkiem organu jest wykazanie powstania kosztów. Nie wystarczy przyjęcie domniemania, sprowadzającego się do twierdzenia, że skoro podjęto czynności zmierzające do usunięcia pojazdu to powstały w związku z tym koszty.

Dodatkowo podnieść należy, że lektura uzasadnienia skarżonej decyzji może nasuwać wątpliwości, czy dotyczy ono przedmiotowej sprawy. Wskazuje na to używanie wobec osoby skarżącej rodzajnika żeńskiego a także powoływanie się na umieszczenie samochodu na lawecie w sytuacji braku jakiegokolwiek dowodu na to wskazującego.

W tej sytuacji należało uznać, że organy nie wykazały wszystkich ustawowych przesłanek dających podstawę do obciążenia kosztami wydania decyzji o usunięciu pojazdu w przypadku odstąpienia od tej czynności.

Wobec wskazanych wyżej uchybień stwierdzić należy, iż rozpatrywana decyzja wydana została z naruszeniem art. 7 i art. 77 k.p.a.

W ponownie przeprowadzonym postępowaniu Kolegium powinno dokonać oceny zgromadzonego w toku postępowania przed organem pierwszej instancji materiału dowodowego, odnieść się do stanowiska o braku kosztów w związku z wydaniem decyzji o usunięciu pojazdu w przypadku odstąpienia od tej czynności, a w razie potrzeby uzupełnić dowody w trybie art. 136 k.p.a.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie wykonalności oparto na zasadzie art. 152 p.p.s.a.

O zwrocie kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a