III SA/Łd 759/07
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2008-01-16Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ewa Alberciak /sprawozdawca/
Janusz Furmanek /przewodniczący/
Małgorzata ŁuczyńskaSentencja
Dnia 16 stycznia 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Furmanek, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, Asesor WSA Ewa Alberciak (spr.), Protokolant Tomasz Porczyński, po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2008 roku na rozprawie sprawy ze skargi P. G. na rozkaz personalny Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie określenia terminu i wysokości uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat i odmowy przyznania nagrody jubileuszowej 1. uchyla zaskarżony rozkaz personalny oraz poprzedzający go rozkaz personalny Komendanta Powiatowego Policji w W. z dnia [...] Nr [...]; 2. stwierdza, iż zaskarżony rozkaz personalny nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Uzasadnienie
III SA/Łd 759/07
Uzasadnienie
Rozkazem personalnym z dnia [...], wydanym na podstawie art. 6f ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277) oraz § 3 ust. 1, § 4 ust. 1 pkt 5 i § 5 ust. 2, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego ( Dz. U. Nr 152, poz. 1732 ze zm.), w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. Nr 54, poz. 310) i § 3 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 września 2002 r. w sprawie szczegółowych praw i obowiązków oraz przebiegu służby policjantów (Dz. U. Nr 151, poz. 1261), po rozpatrzeniu wniosku policjanta P. G. – Naczelnika Sekcji Prewencji Komendy Policji w W. oraz załączonych przez stronę dokumentów, Komendant Powiatowy Policji w W. : 1. określił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 2 stycznia 1991 r. w wysokości 0%, uwzględniając datę złożenia przez stronę wniosku oraz przepisy o przedawnieniu; 2. odmówił przyznania nagrody jubileuszowej po 20 latach służby. Ponadto zaliczył na dzień 2 stycznia 1991 r. do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego oraz nagrody jubileuszowej następujące okresy: - praca w gospodarstwie rolnym 0 lat, 4 miesiące, 19 dni; - praca cywilna 0 lat, 2 miesiące, 17 dni; - służba wojskowa 1 rok, 0 miesięcy, 7 dni; - służba w policji 0 lat, 0 miesięcy, 1 dzień. Łączna wysługa na dzień 2 stycznia 1991 r. wynosi 1 rok, 7 miesięcy, 14 dni.
Od powyższego rozkazu odwołał się P. G.
Rozkazem personalnym Nr [...] z dnia [...] r., wydanym na podstawie art. 138 § 2 oraz art. 127 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tj. z 2000 r. Dz. U. Nr 98 poz. 1071 - ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania, Komendant Wojewódzki Policji w Ł. uchylił zaskarżony rozkaz personalny i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ l instancji.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że niezależnie od doniosłości zarzutów skarżącego, jak również bez względu na argumenty przedstawione przez organ l instancji należy przede wszystkim wyjaśnić, czy sporna kwestia zaliczenia skarżącemu pracy w gospodarstwie rolnym do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego, może być przedmiotem odrębnej sprawy administracyjnej, kończącej się wydaniem decyzji administracyjnej. Ustalenie, czy dane rozstrzygnięcie (np. zaliczenie bądź odmowa ) następuje w formie decyzji administracyjnej wymaga uprzedniego wykazania na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, że mamy do czynienia ze sprawą administracyjną w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Pogląd taki wyrażony został w uzasadnieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 maja 2003 r. sygn. akt II SA 2450/02. Takie samo stanowisko w odniesieniu do żołnierzy zawodowych zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 24 września 2001 roku ( sygn. akt OPS Nr 8/01 ) stwierdzając, że : " zaliczenie lub odmowa zaliczenia okresu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do stażu służby żołnierza zawodowego, nie jest przedmiotem odrębnej sprawy administracyjnej załatwianej w drodze decyzji administracyjnej ". Argumentacja zawarta w uzasadnieniu przywołanej uchwały NSA pozostaje nadal aktualna wobec policjantów, gdyż przepisy w podobny sposób regulują kwestie zaliczania okresów służby lub pracy do stażu służby w Policji.
Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego decyzja administracyjna dotyczyć może wyłącznie określenia terminu prawa do nabycia wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz jego procentowej wysokości z uwzględnieniem przepisów o przedawnieniu. Wskazanie przez Komendanta Powiatowego Policji w W. w rozstrzygnięciu decyzji administracyjnej okresów zaliczanych do wysługi lat jest nieprawidłowe, gdyż brak jest do tego podstaw prawnych.
Rozkazem personalnym Nr [...] z dnia [...] r., wydanym na podstawie art. 6f i art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji oraz § 3 ust 1, § 4 ust. 1 pkt 5 i § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego, w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy i § 3 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 września 2002 r. w sprawie szczegółowych praw i obowiązków oraz przebiegu służby policjantów, po ponownym rozpatrzeniu wniosku policjanta oraz załączonych dokumentów, Komendant Powiatowy Policji w W.: 1) określił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 1 czerwca 2004 r. w wysokości 15 %, uwzględniając datę złożenia przez stronę wniosku oraz przepisy o przedawnieniu; 2) odmówił przyznania nagrody jubileuszowej po 20 latach służby.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji wyjaśnił, że nadkomisarz P. G. pełniący służbę w Komendzie Powiatowej Policji w W. ubiega się o podwyższenie mu wynagrodzenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz przyznanie nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy i służby łącznie. Istota sporu sprowadza się do możliwości zaliczenia do celów dodatku stażowego okresu pracy P. G. w gospodarstwie rolnym rodziców, w którym równocześnie kształcił się w Technikum Mechanicznym w W. Zdaniem ww. policjanta do celów uposażeniowych powinien być zaliczony cały okres jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, przypadający od dnia [...] r. do dnia [...] r.
Zdaniem organu I instancji okres kształcenia się P. G. w Technikum Mechanicznym przy ZSZ w W. w okresie od dnia 1 września 1986 r. do dnia 1 czerwca 1989 r. nie może być zliczony do celów uposażeniowych, gdyż w tym czasie nie pracował w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Stosownie do przepisów § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego, w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego policjanta podlegają zaliczeniu, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. W okresie od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. pod pojęciem domownika - zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133) - należało rozumieć członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania. W myśl § 2 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 ze zm.) praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. Zatem w okresie kształcenia się w Technikum Mechanicznym przy ZSZ w W. strona nie posiadała statusu domownika i tym samych nie istniał obowiązek jej ubezpieczenia.
Organ I instancji wskazał, że P. G. nie posiadał również statusu domownika w okresach wakacyjnych. Okres kształcenia ucznia w szkole rozpoczyna się z dniem rozpoczęcia pierwszego roku, a kończy się z dniem zakończenia ostatniego roku szkolnego. W świetle powyższego uznał, że do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego policjanta zaliczeniu podlega okres pracy P. G. w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika, przypadający pomiędzy zakończeniem Zasadniczej Szkoły Zawodowej w K. i rozpoczęciem nauki w Technikum Mechanicznym w W. tj. od dnia 16 czerwca 1986 r. do dnia 31 sierpnia 1986 r. oraz od zakończenia nauki w szkole średniej tj. od dnia 2 czerwca 1989 r. do dnia 6 sierpnia 1989 r., co stanowi łącznie 4 miesiące i 19 dni. Natomiast brak jest podstaw do zaliczenia stronie do wysługi lat okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, w którym jednocześnie uczęszczał do Technikum Mechanicznego w W.
Komendant Powiatowy Policji w W. stwierdził, że zgodnie z § 5 ust. 2 i 3 cyt. wyżej rozporządzenia MSWiA z dnia 6 grudnia 2001 r., po zaliczeniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika, okresu zatrudnienia w wymiarze 2 m-cy i 17 dni, służby wojskowej trwającej 1 rok i 7 dni oraz 1 dnia służby w Policji ustalono, iż wysługa lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego na dzień przyjęcia P. G. do służby w Policji, tj. na dzień 2 stycznia 1991 r. wynosiła 1 rok, 7 miesięcy i 13 dni. Uwzględniając trzyletni okres przedawnienia roszczenia, wynikający z art. 107 ust. 1 ustawy o Policji, liczony od dnia wniesienia przez stronę raportu, tj. od dnia 14 maja 2007 r. określono termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 1 czerwca 2004 r. w wymiarze 15 %.
Organ wskazał, że do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej ( § 1 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie okresów wliczanych do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej oraz trybu jej obliczania i wypłacania policjantom (Dz. U. Nr 100, poz. 913) podlega wliczeniu tylko okres od dnia 16 czerwca 1986 r. do dnia 31 sierpnia 1986 r. oraz od dnia 2 czerwca 1989 r. do dnia 6 sierpnia 1989r. Nie skutkuje to nabyciem - na dzień wydania rozkazu - prawa do nagrody jubileuszowej po 20 latach służby.
Od powyższego rozkazu odwołał się P. G. Podał, że w wydanym rozkazie Komendant Powiatowy Policji w W. zaliczył mu okres 4 miesięcy i 19 dni pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, w sytuacji gdy on udokumentował okres 3 lat, 1 miesiąca i 22 dni. Podniósł, iż zapoznał się z cytowanym w rozkazie przepisem tj. § 1 ust. 2 pkt 1 ówczesnego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r., w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, które obowiązywało od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. i nie zgadza się z tym przepisem. Oświadczył, że w czasie, w którym pracował wspólnie z rodzicami w ich gospodarstwie rolnym, pozostawał na ich wyłącznym utrzymaniu. Poza tym przepis ten dzieli ludzi na uprzywilejowanych i nieuprzywilejowanych, co w demokratycznym państwie prawa jest niedopuszczalne. Podniósł, że przedstawiona interpretacja przepisu, na podstawie której wydano przedmiotową decyzję w postaci rozkazu nie jest zgodna z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że " Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne".
Rozkazem personalnym [...] r., wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 oraz art. 127 § 2 k.p.a., Komendant Wojewódzki Policji w Ł. utrzymał zaskarżony rozkaz personalny w mocy.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że nadkomisarz P.G. w dniu 14 maja 2007 r. zwrócił się do Komendanta Powiatowego Policji w W. z wnioskiem o zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, przypadającym od 16 czerwca 1986 roku do 7 sierpnia 1989 roku, do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego oraz do okresu, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej. Policjant do wniosku załączył: poświadczenie zameldowania z Urzędu Gminy w S. potwierdzające fakt jego zameldowania w S. gm. S. od dnia 30 stycznia 1971 r. do dnia 5 grudnia 1991 r., zeznania dwóch świadków J. B. zam. [...] i K. P. zam. [...] oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentu, na którym znajduje się zapis Starostwa Powiatowego w W. z informacją odnośnie ewidencji gruntów, pisemne oświadczenie wnioskodawcy z dnia [...]. dotyczące kształcenia się w latach 1983 -1989r. w szkołach ponadpodstawowych.
Zdaniem Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. organ l instancji w toku prowadzonego postępowania administracyjnego dokonał ustaleń, z których jednoznacznie wynika, że nadkomisarz P.G. w okresie od dnia 1 września 1986 roku do dnia 1 czerwca 1989 roku kształcił się w szkole ponadpodstawowej - w Technikum Mechanicznym przy ZSZ w W., zatem nie spełniał wszystkich warunków określonych w definicji domownika zawartych w art. 2 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 1982 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, a w konsekwencji nie spełniał warunków określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 roku, gdyż zaliczeniu do pracowniczego stażu pracy podlega okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym tylko w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
Organ odwoławczy wskazał, iż w świetle powyższych ustaleń oraz przepisu § 1 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie okresów wliczanych do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej oraz trybu jej obliczania i wypłacania policjantom należy podzielić pogląd Komendanta Powiatowego Policji w W. o braku podstaw do zaliczenia przedmiotowego okresu w całości do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej.
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na powyższy rozkaz personalny skarżący zarzucił nieprawidłową wykładnię przepisów art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r o wliczaniu okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do pracowniczego stażu pracy. Wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Powtórzył argumenty przedstawione w odwołaniu od decyzji organu I instancji, a ponadto podał, że skoro w wymienionym okresie nauki przez cały czas mieszkał z rodzicami we wspólnym gospodarstwie domowym oraz pracował w ich gospodarstwie rolnym, co stanowiło główne źródło utrzymania, to tym samym spełnione zostały wszelkie warunki wymagane do uznania wykonywanych przez niego czynności w tym gospodarstwie za pracę domownika w rozumieniu art. 2 pkt 2 cyt. ustawy.
W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Policji w Ł. wnosił o jej oddalenie. Powtórzył argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozkazu. Ponadto wskazał, że zgodności przepisów rzeczonego rozporządzenia z Konstytucją nie zakwestionował Trybunał Konstytucyjny. Fakt kształcenia się skarżącego w okresie od 1 września 1986 r. do 1 czerwca 1989 r. w Technikum Mechanicznym w W. jest bezsporny. Skoro tak, to bez względu na wymiar i rodzaj czasu pracy w gospodarstwie rolnym poświęcony przez skarżącego, czy też możliwość pogodzenia nauki z pracą, w świetle nie pozostawiających wątpliwości interpretacyjnych przepisów, skarżący nie był domownikiem i żądany do zaliczenia przez niego okres nie może zostać uwzględniony przy ustalaniu uprawnień uposażeniowych skarżącego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna.
Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. W myśl zaś § 2 art. 1 cyt. ustawy kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.
W myśl zaś art. 145 § 1 wymienionej ustawy sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie :
1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:
a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,
c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy,
2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach,
3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
Z wymienionych przepisów wynika, że sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, czy jest ona zgodna z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.
Stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie, chociaż z innych powodów niż w niej podnoszone.
P. G. raportem z dnia [...] r. zwrócił się do Komendanta Powiatowego Policji w W. o zaliczenie do celów uposażeniowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach od 16 czerwca 1986 r. do 7 sierpnia 1989 r. tj. od czasu ukończenia nauki w Zespole Szkół Samochodowych w K.; do czasu podjęcia pracy w Kopalni Węgla Kamiennego "A" w K.
Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tj. Dz. U. z 2007 Nr 43, poz. 277 ze zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego (Dz. U. z 2001 r., Nr 152, poz. 1732 ze zm.).
Zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy o Policji wysokość uposażenia zasadniczego policjanta jest uzależniona od grupy zaszeregowania jego stanowiska służbowego oraz od posiadanej wysługi lat.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji powołane rozporządzenie z dnia 6 grudnia 2001 w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego wydał na podstawie art. 101 ust. 2, art. 102 i 104 ust. 6 ustawy o Policji.
Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia dokumenty potwierdzające okresy zaliczane do wysługi lat, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 – 5, policjant jest obowiązany złożyć w komórce organizacyjnej jednostki Policji właściwej do spraw kadr.
Stosownie do treści § 5 ust. 4 rozporządzenia termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentową jego wysokość określa się w decyzji ustalającej lub zmieniającej wysługę lat w trybie określonym w ust. 2 i 3, z uwzględnieniem przepisów o przedawnieniu.
Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika jakie sprawy rozstrzygane są w drodze decyzji administracyjnej, a mianowicie kwestie terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości.
Wobec treści powyższych przepisów wniosek skarżącego z dnia 14 maja 2007 roku należało potraktować, zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia, jako wniosek o określenie terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości, i w ramach postępowania prowadzonego w tym zakresie dokonać oceny okresu pracy skarżącego przed przyjęciem do służby w gospodarstwie rolnym rodziców z punktu widzenia możliwości jego zaliczenia do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego. Kwestia wliczenia bądź odmowy wliczenia okresu pracy skarżącego w gospodarstwie rolnym, sprzed przyjęcia do służby w Policji, do okresu wysługi lat jest bowiem elementem postępowania w przedmiocie określenia terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości. Brak jest bowiem podstawy prawnej do rozstrzygania w formie decyzji administracyjnej sprawy zaliczania lub odmowy zaliczania danego okresu do wysługi lat. Ustalenie wysługi lat policjanta jest istotnym elementem postępowania wyjaśniającego i dowodowego w sprawie o przyznanie określonego świadczenia pieniężnego (por. uchwała 7 sędziów NSA w Warszawie z dnia 24 września 2001 r. OPS 8/01 ONSA 2002/1/9 oraz wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 983/06, Lex nr 265605).
Zgodnie z § 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego wysługę lat oraz poszczególne jej okresy składkowe ustala się na dzień przyjęcia policjanta do służby, chyba że z przepisów odrębnych wynika inny termin zaliczenia danego okresu. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku zmiany wysługi lat w związku z zaliczeniem policjantowi dotychczas nieudokumentowanych okresów, o których mowa w ust. 1 ( § 5 ust. 3 ).
Z § 5 ust. 2 i ust. 4 wynika więc, że ustalenie wysługi lat oraz jej zmiana przy określaniu terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego i jego procentowej wysokości następuje tylko na dzień przyjęcia policjanta do służby, chyba że z przepisów odrębnych wynika inny termin zaliczenia danego okresu. Dalszy wzrost uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat w Policji nie wymaga wydania odrębnej decyzji ( § 5 ust. 5 powołanego rozporządzenia).
W niniejszej sprawie, stosownie do treści ww. przepisów § 5 rozporządzenia, organ administracji winien więc ocenić wysługę lat skarżącego na dzień przyjęcia go do służby, a więc na dzień 2 stycznia 1991 r. i określić procentową wysokość wzrostu uposażenia zasadniczego skarżącego z tytułu wysługi na dzień przyjęcia do służby.
Tymczasem organ I instancji rozkazem personalnym z dnia [...] r. ustalił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia z tytułu wysługi lat skarżącego na dzień 1 czerwca 2004 r. wyjaśniając, że uwzględnił datę złożenia przez stronę wniosku oraz przepisy o przedawnieniu.
Zauważyć należy, że wniosek skarżącego, czyli raport został złożony w dniu [...]r., a nie [...] r., a uzupełniony został pismem z dnia [...] roku o przyznanie nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy. Wprawdzie organ I instancji w uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ustalił, że wysługa lat od której uzależniony jest wzrost uposażenia zasadniczego na dzień przyjęcia P. G. do służby w Policji tj. na dzień [...] r. wynosiła 1 rok, 7 miesięcy i 13 dni, ale nie określił procentowej wysokości wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu tej wysługi na dzień przyjęcia skarżącego do służby w sentencji decyzji.
Organ I instancji wyjaśnił, że uwzględnił trzyletni okres przedawnienia roszczenia, wynikający z art. 107 ust. 1 ustawy o Policji, liczony od dnia wniesienia przez skarżącego raportu tj. od dnia 14 maja 2007 r. i określił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 1 czerwca 2004 r. w wymiarze 15%.
Zgodnie z art. 107 ust. 1 powołanej ustawy o Policji roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Bieg przedawnienia roszczenia z tytułu uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych przerywa : 1) każda czynność przed kierownikiem jednostki organizacyjnej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, właściwym do rozpatrywania roszczeń, podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia lub zaspokojenia roszczenia; 2) uznanie roszczenia.
Upływ terminu przedawnienia jest przesłanką materialnoprawną, która powoduje, że skarżącemu nie przysługuje roszczenie z tytułu prawa do uposażenia, czy innych należności pieniężnych. Termin przedawnienia biegnie od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Ustalenie przez organ administracji, że nastąpił upływ przedawnienia dla dochodzenia roszczenia, nie zwalnia tego organu od merytorycznego rozpoznania sprawy w sytuacji, gdy policjant wystąpił z wnioskiem o ustalenie wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat wobec udokumentowania dodatkowego okresu.
W ocenie Sądu, powyższe nie daje organowi administracji podstawy do określania procentowego wzrostu uposażenia policjanta z tytułu wysługi lat, czy też terminu nabycia tego prawa na dzień o 3 lata wstecz od dnia złożenia wniosku o podwyższenie uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat. Zgodnie z art. 107 ust. 1 ustawy o Policji to roszczenie policjanta o świadczenie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się ono wymagalne.
A zatem rozkaz personalny organu I instancji oraz utrzymujący go w mocy rozkaz personalny organu II instancji narusza art. 101 ust. 1 ustawy o Policji oraz § 5 ust. 4 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego.
Zauważyć należy, że skarżący w uzupełnieniu raportu wnosił także o przyznanie nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy.
Zgodnie z art. 111 powołanej ustawy o Policji policjantowi przysługują nagrody jubileuszowe w wysokości po 20 latach służby – 75% miesięcznego uposażenia zasadniczego, wraz z dodatkami o charakterze stałym. Stosownie zaś do treści § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 100, poz. 913 ze zm.) do okresu służby, od którego zależy nabycie przez policjanta prawa do nagrody jubileuszowej, wlicza się okresy służby i pracy oraz inne okresy uwzględniane policjantom przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat.
W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie organy administracji nie wyjaśniły w sposób dostateczny, dlaczego skarżącemu nie przysługuje nagroda jubileuszowa, a przede wszystkim nie ustaliły, jaki jest okres służby skarżącego na dzień wydania rozkazu personalnego, skoro nagroda jubileuszowa mu nie przysługuje.
Zgodnie z art. 77 § 1 k.p.a. organ administracji jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy w sprawie. Organ zatem nie może uchylić się od dokonania konkretnych ustaleń faktycznych, mających wpływ na wynik sprawy (art. 7 k.p.a.), a uzasadnienie powinno odpowiadać wymogom art. 107 § 3 k.p.a.
A zatem w niniejszej sprawie doszło do naruszenia art. 101 ust. 1 ustawy o Policji oraz § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy oraz do naruszenia art. 7, 77 § 1 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a., a naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Odnosząc się do zarzutów skargi dotyczących zaliczenia skarżącemu do wysługi lat dla celów wzrostu uposażenia zasadniczego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach od 16 czerwca 1986 r. do 7 sierpnia 1989 r. tj. od czasu ukończenia nauki w Zespole Szkół Samochodowych w K. do czasu podjęcia pracy w Kopalni Węgla Kamiennego "A" w K., Sąd podzielił w tym zakresie pogląd organów administracji wyrażony w wydanych w niniejszej sprawie rozkazach personalnych.
Na mocy art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) w związku z § 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego - do wysługi lat w służbie w Policji, wlicza się okresy zatrudnienia w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r.
Zasadniczego znaczenia nabiera zatem kwestia zastosowania właściwych przepisów definiujących termin "domownik" w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. Dz. U. z 1998r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) nie zawiera żadnych przepisów prawa intertemporalnego, które rozstrzygałyby problem zastosowania właściwej definicji pojęcia "domownik" zawartej w poprzedniej lub aktualnej ustawie ubezpieczeniowej. W tej sytuacji odwołać się należy do obowiązującej w takich przypadkach zasady dalszego działania ustawy dawnej. Skarżący wniósł bowiem o wliczenie mu do stażu służby w Policji tego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, który w całości objęty był poprzednią ustawą ubezpieczeniową. To zdarzenie prawne (praca w gospodarstwie rolnym), które według wniosku powinno być ocenione z punktu widzenia możliwości wliczenia go do stażu służby w Policji, w całości miało miejsce pod rządami poprzedniej ustawy. Nie mamy więc do czynienia ze stosunkiem prawnym o charakterze trwałym, podlegającym ocenie według różnych ustaw. Praca skarżącego w gospodarstwie rolnym powinna być zatem oceniona z punktu widzenia tych przepisów, które obowiązywały w całym czasie jej wykonywania. Odesłanie wynikające z przepisu art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, jest odesłaniem mało precyzyjnym, ale nie sposób założyć, że dotyczy ono pojęcia domownika określonego w sposób abstrakcyjny, w oderwaniu od określonego stanu faktycznego i prawnego. Podobne stanowisko, iż przy ocenie zasad uwzględniania w pracowniczym okresie zatrudnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym przed 1 stycznia 1991 r. należy stosować przepisy dotychczasowe, wyrażone zostało m. in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1998r. w sprawie o sygn. akt. II UKN 230/98 OSNP 1999/20/657.
Konsekwencją takiego poglądu jest konieczność zastosowania w niniejszej sprawie przepisów, obowiązującej do dnia 1 stycznia 1991 r., ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) oraz wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 2 tej ustawy, domownikiem była osoba, która ukończyła 16 lat, pracująca w gospodarstwie rolnym, pozostająca z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, nie podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, dla której praca w gospodarstwie rolnym stanowiła główne źródło utrzymania. Poszczególne elementy definiujące musiały wystąpić łącznie. Powyższy artykuł przesądzał, iż niezbędnym wymogiem uznania za domownika w sensie tego przepisu jest m.in. utrzymywanie się domownika głównie z pracy w gospodarstwie rolnym, ("... a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi ich główne źródło utrzymania."). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 ze zm.) precyzowało natomiast w § 2 ust. 2 pkt 1, że praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, jeśli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej. Zatem, według stanu prawnego obowiązującego do końca 1990 roku, skarżący nie mógł być uznany za domownika w rozumieniu art. 2 pkt 2 poprzednio obowiązującej ustawy ubezpieczeniowej, ponieważ z akt sprawy bezspornie wynika, że w przedmiotowym okresie od 1 września 1986r. do 1 czerwca 1989r. kształcił się w szkole ponadpodstawowej. Zgodnie z treścią § 2 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 marca 1983r. pobieranie nauki w szkole ponadpodstawowej lub wyższej wykluczało możliwość uznania, iż praca domownika w gospodarstwie rolnym stanowi główne źródło utrzymania. Skoro, w świetle obowiązujących w czasie wykonywania przez skarżącego pracy w gospodarstwie rolnym przepisów, nie był on domownikiem, to okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 września 1986 r. do 1 czerwca 1989 r. nie można uwzględniać przy ustalaniu uprawnień związanych z uposażeniem. Odmowa wliczenia skarżącemu okresu pracy w gospodarstwie rolnym do stażu służby w Policji jest więc zasadna. Należy zaznaczyć, że podobne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 marca 2007 roku sygn. akt II SA/Wa 2145/06 (niepublikowany) oraz w we wcześniejszym wyroku z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 983/06 (Lex 265605) oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 31 stycznia 2007r. w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 425/06 (niepublikowany).
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje stanowisko skarżącego, zgodnie z którym skoro przez cały okres nauki mieszkał we wspólnym gospodarstwie z rodzicami i pracował w ich gospodarstwie rolnym, to praca ta stanowiła główne źródło jego utrzymania, a zatem spełnił warunki do zaliczenia tego okresu do wysługi lat. Stosownie do treści art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2000 roku, Nr 98, poz. 1071 ze zm.) organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Wyrażona w tym przepisie zasada praworządności nie pozwala organowi na działanie w granicach uznania administracyjnego w sytuacji, gdy nie wynika to jednoznacznie z przepisów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Wskazane wyżej przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz wydanego z jej delegacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin są przepisami bezwzględnie obowiązującymi i możliwość ich zastosowania uzależniona jest od spełnienia przesłanek określonych w ich treści. Organy nie mogą zatem prowadzić postępowania wyjaśniającego w kierunku ustalenia, czy praca skarżącego w gospodarstwie rolnym rodziców w trakcie pobierania nauki w szkole ponadpodstawowej stanowiła główne źródło jego utrzymania, skoro z cytowanych wyżej przepisów wynika wprost, iż praca w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej.
A zatem w tym zakresie zaskarżony rozkaz personalny oraz poprzedzający go rozkaz personalny organu I instancji nie narusza prawa.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy administracji winny uzupełnić postępowanie uwzględniając powyższe uwagi oraz ponownie ocenić zebrany materiał dowodowy.
Z powyższych względów, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji. Uwzględniając treść art. 152 tej ustawy, zgodnie z którym, w razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane, Sąd wstrzymał wykonanie zaskarżonego rozkazu personalnego do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
T.P.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ewa Alberciak /sprawozdawca/Janusz Furmanek /przewodniczący/
Małgorzata Łuczyńska
Sentencja
Dnia 16 stycznia 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Furmanek, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, Asesor WSA Ewa Alberciak (spr.), Protokolant Tomasz Porczyński, po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2008 roku na rozprawie sprawy ze skargi P. G. na rozkaz personalny Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie określenia terminu i wysokości uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat i odmowy przyznania nagrody jubileuszowej 1. uchyla zaskarżony rozkaz personalny oraz poprzedzający go rozkaz personalny Komendanta Powiatowego Policji w W. z dnia [...] Nr [...]; 2. stwierdza, iż zaskarżony rozkaz personalny nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Uzasadnienie
III SA/Łd 759/07
Uzasadnienie
Rozkazem personalnym z dnia [...], wydanym na podstawie art. 6f ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277) oraz § 3 ust. 1, § 4 ust. 1 pkt 5 i § 5 ust. 2, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego ( Dz. U. Nr 152, poz. 1732 ze zm.), w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. Nr 54, poz. 310) i § 3 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 września 2002 r. w sprawie szczegółowych praw i obowiązków oraz przebiegu służby policjantów (Dz. U. Nr 151, poz. 1261), po rozpatrzeniu wniosku policjanta P. G. – Naczelnika Sekcji Prewencji Komendy Policji w W. oraz załączonych przez stronę dokumentów, Komendant Powiatowy Policji w W. : 1. określił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 2 stycznia 1991 r. w wysokości 0%, uwzględniając datę złożenia przez stronę wniosku oraz przepisy o przedawnieniu; 2. odmówił przyznania nagrody jubileuszowej po 20 latach służby. Ponadto zaliczył na dzień 2 stycznia 1991 r. do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego oraz nagrody jubileuszowej następujące okresy: - praca w gospodarstwie rolnym 0 lat, 4 miesiące, 19 dni; - praca cywilna 0 lat, 2 miesiące, 17 dni; - służba wojskowa 1 rok, 0 miesięcy, 7 dni; - służba w policji 0 lat, 0 miesięcy, 1 dzień. Łączna wysługa na dzień 2 stycznia 1991 r. wynosi 1 rok, 7 miesięcy, 14 dni.
Od powyższego rozkazu odwołał się P. G.
Rozkazem personalnym Nr [...] z dnia [...] r., wydanym na podstawie art. 138 § 2 oraz art. 127 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tj. z 2000 r. Dz. U. Nr 98 poz. 1071 - ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania, Komendant Wojewódzki Policji w Ł. uchylił zaskarżony rozkaz personalny i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ l instancji.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że niezależnie od doniosłości zarzutów skarżącego, jak również bez względu na argumenty przedstawione przez organ l instancji należy przede wszystkim wyjaśnić, czy sporna kwestia zaliczenia skarżącemu pracy w gospodarstwie rolnym do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego, może być przedmiotem odrębnej sprawy administracyjnej, kończącej się wydaniem decyzji administracyjnej. Ustalenie, czy dane rozstrzygnięcie (np. zaliczenie bądź odmowa ) następuje w formie decyzji administracyjnej wymaga uprzedniego wykazania na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, że mamy do czynienia ze sprawą administracyjną w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Pogląd taki wyrażony został w uzasadnieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 maja 2003 r. sygn. akt II SA 2450/02. Takie samo stanowisko w odniesieniu do żołnierzy zawodowych zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 24 września 2001 roku ( sygn. akt OPS Nr 8/01 ) stwierdzając, że : " zaliczenie lub odmowa zaliczenia okresu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do stażu służby żołnierza zawodowego, nie jest przedmiotem odrębnej sprawy administracyjnej załatwianej w drodze decyzji administracyjnej ". Argumentacja zawarta w uzasadnieniu przywołanej uchwały NSA pozostaje nadal aktualna wobec policjantów, gdyż przepisy w podobny sposób regulują kwestie zaliczania okresów służby lub pracy do stażu służby w Policji.
Organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego decyzja administracyjna dotyczyć może wyłącznie określenia terminu prawa do nabycia wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz jego procentowej wysokości z uwzględnieniem przepisów o przedawnieniu. Wskazanie przez Komendanta Powiatowego Policji w W. w rozstrzygnięciu decyzji administracyjnej okresów zaliczanych do wysługi lat jest nieprawidłowe, gdyż brak jest do tego podstaw prawnych.
Rozkazem personalnym Nr [...] z dnia [...] r., wydanym na podstawie art. 6f i art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji oraz § 3 ust 1, § 4 ust. 1 pkt 5 i § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego, w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy i § 3 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 września 2002 r. w sprawie szczegółowych praw i obowiązków oraz przebiegu służby policjantów, po ponownym rozpatrzeniu wniosku policjanta oraz załączonych dokumentów, Komendant Powiatowy Policji w W.: 1) określił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 1 czerwca 2004 r. w wysokości 15 %, uwzględniając datę złożenia przez stronę wniosku oraz przepisy o przedawnieniu; 2) odmówił przyznania nagrody jubileuszowej po 20 latach służby.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji wyjaśnił, że nadkomisarz P. G. pełniący służbę w Komendzie Powiatowej Policji w W. ubiega się o podwyższenie mu wynagrodzenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz przyznanie nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy i służby łącznie. Istota sporu sprowadza się do możliwości zaliczenia do celów dodatku stażowego okresu pracy P. G. w gospodarstwie rolnym rodziców, w którym równocześnie kształcił się w Technikum Mechanicznym w W. Zdaniem ww. policjanta do celów uposażeniowych powinien być zaliczony cały okres jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, przypadający od dnia [...] r. do dnia [...] r.
Zdaniem organu I instancji okres kształcenia się P. G. w Technikum Mechanicznym przy ZSZ w W. w okresie od dnia 1 września 1986 r. do dnia 1 czerwca 1989 r. nie może być zliczony do celów uposażeniowych, gdyż w tym czasie nie pracował w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Stosownie do przepisów § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego, w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego policjanta podlegają zaliczeniu, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. W okresie od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. pod pojęciem domownika - zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133) - należało rozumieć członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania. W myśl § 2 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 ze zm.) praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. Zatem w okresie kształcenia się w Technikum Mechanicznym przy ZSZ w W. strona nie posiadała statusu domownika i tym samych nie istniał obowiązek jej ubezpieczenia.
Organ I instancji wskazał, że P. G. nie posiadał również statusu domownika w okresach wakacyjnych. Okres kształcenia ucznia w szkole rozpoczyna się z dniem rozpoczęcia pierwszego roku, a kończy się z dniem zakończenia ostatniego roku szkolnego. W świetle powyższego uznał, że do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego policjanta zaliczeniu podlega okres pracy P. G. w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika, przypadający pomiędzy zakończeniem Zasadniczej Szkoły Zawodowej w K. i rozpoczęciem nauki w Technikum Mechanicznym w W. tj. od dnia 16 czerwca 1986 r. do dnia 31 sierpnia 1986 r. oraz od zakończenia nauki w szkole średniej tj. od dnia 2 czerwca 1989 r. do dnia 6 sierpnia 1989 r., co stanowi łącznie 4 miesiące i 19 dni. Natomiast brak jest podstaw do zaliczenia stronie do wysługi lat okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, w którym jednocześnie uczęszczał do Technikum Mechanicznego w W.
Komendant Powiatowy Policji w W. stwierdził, że zgodnie z § 5 ust. 2 i 3 cyt. wyżej rozporządzenia MSWiA z dnia 6 grudnia 2001 r., po zaliczeniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika, okresu zatrudnienia w wymiarze 2 m-cy i 17 dni, służby wojskowej trwającej 1 rok i 7 dni oraz 1 dnia służby w Policji ustalono, iż wysługa lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego na dzień przyjęcia P. G. do służby w Policji, tj. na dzień 2 stycznia 1991 r. wynosiła 1 rok, 7 miesięcy i 13 dni. Uwzględniając trzyletni okres przedawnienia roszczenia, wynikający z art. 107 ust. 1 ustawy o Policji, liczony od dnia wniesienia przez stronę raportu, tj. od dnia 14 maja 2007 r. określono termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 1 czerwca 2004 r. w wymiarze 15 %.
Organ wskazał, że do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej ( § 1 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie okresów wliczanych do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej oraz trybu jej obliczania i wypłacania policjantom (Dz. U. Nr 100, poz. 913) podlega wliczeniu tylko okres od dnia 16 czerwca 1986 r. do dnia 31 sierpnia 1986 r. oraz od dnia 2 czerwca 1989 r. do dnia 6 sierpnia 1989r. Nie skutkuje to nabyciem - na dzień wydania rozkazu - prawa do nagrody jubileuszowej po 20 latach służby.
Od powyższego rozkazu odwołał się P. G. Podał, że w wydanym rozkazie Komendant Powiatowy Policji w W. zaliczył mu okres 4 miesięcy i 19 dni pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, w sytuacji gdy on udokumentował okres 3 lat, 1 miesiąca i 22 dni. Podniósł, iż zapoznał się z cytowanym w rozkazie przepisem tj. § 1 ust. 2 pkt 1 ówczesnego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r., w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, które obowiązywało od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. i nie zgadza się z tym przepisem. Oświadczył, że w czasie, w którym pracował wspólnie z rodzicami w ich gospodarstwie rolnym, pozostawał na ich wyłącznym utrzymaniu. Poza tym przepis ten dzieli ludzi na uprzywilejowanych i nieuprzywilejowanych, co w demokratycznym państwie prawa jest niedopuszczalne. Podniósł, że przedstawiona interpretacja przepisu, na podstawie której wydano przedmiotową decyzję w postaci rozkazu nie jest zgodna z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że " Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne".
Rozkazem personalnym [...] r., wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 oraz art. 127 § 2 k.p.a., Komendant Wojewódzki Policji w Ł. utrzymał zaskarżony rozkaz personalny w mocy.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że nadkomisarz P.G. w dniu 14 maja 2007 r. zwrócił się do Komendanta Powiatowego Policji w W. z wnioskiem o zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, przypadającym od 16 czerwca 1986 roku do 7 sierpnia 1989 roku, do wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego oraz do okresu, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej. Policjant do wniosku załączył: poświadczenie zameldowania z Urzędu Gminy w S. potwierdzające fakt jego zameldowania w S. gm. S. od dnia 30 stycznia 1971 r. do dnia 5 grudnia 1991 r., zeznania dwóch świadków J. B. zam. [...] i K. P. zam. [...] oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentu, na którym znajduje się zapis Starostwa Powiatowego w W. z informacją odnośnie ewidencji gruntów, pisemne oświadczenie wnioskodawcy z dnia [...]. dotyczące kształcenia się w latach 1983 -1989r. w szkołach ponadpodstawowych.
Zdaniem Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł. organ l instancji w toku prowadzonego postępowania administracyjnego dokonał ustaleń, z których jednoznacznie wynika, że nadkomisarz P.G. w okresie od dnia 1 września 1986 roku do dnia 1 czerwca 1989 roku kształcił się w szkole ponadpodstawowej - w Technikum Mechanicznym przy ZSZ w W., zatem nie spełniał wszystkich warunków określonych w definicji domownika zawartych w art. 2 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 1982 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, a w konsekwencji nie spełniał warunków określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 roku, gdyż zaliczeniu do pracowniczego stażu pracy podlega okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym tylko w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
Organ odwoławczy wskazał, iż w świetle powyższych ustaleń oraz przepisu § 1 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie okresów wliczanych do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej oraz trybu jej obliczania i wypłacania policjantom należy podzielić pogląd Komendanta Powiatowego Policji w W. o braku podstaw do zaliczenia przedmiotowego okresu w całości do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej.
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na powyższy rozkaz personalny skarżący zarzucił nieprawidłową wykładnię przepisów art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r o wliczaniu okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do pracowniczego stażu pracy. Wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Powtórzył argumenty przedstawione w odwołaniu od decyzji organu I instancji, a ponadto podał, że skoro w wymienionym okresie nauki przez cały czas mieszkał z rodzicami we wspólnym gospodarstwie domowym oraz pracował w ich gospodarstwie rolnym, co stanowiło główne źródło utrzymania, to tym samym spełnione zostały wszelkie warunki wymagane do uznania wykonywanych przez niego czynności w tym gospodarstwie za pracę domownika w rozumieniu art. 2 pkt 2 cyt. ustawy.
W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Policji w Ł. wnosił o jej oddalenie. Powtórzył argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozkazu. Ponadto wskazał, że zgodności przepisów rzeczonego rozporządzenia z Konstytucją nie zakwestionował Trybunał Konstytucyjny. Fakt kształcenia się skarżącego w okresie od 1 września 1986 r. do 1 czerwca 1989 r. w Technikum Mechanicznym w W. jest bezsporny. Skoro tak, to bez względu na wymiar i rodzaj czasu pracy w gospodarstwie rolnym poświęcony przez skarżącego, czy też możliwość pogodzenia nauki z pracą, w świetle nie pozostawiających wątpliwości interpretacyjnych przepisów, skarżący nie był domownikiem i żądany do zaliczenia przez niego okres nie może zostać uwzględniony przy ustalaniu uprawnień uposażeniowych skarżącego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna.
Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. W myśl zaś § 2 art. 1 cyt. ustawy kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.
W myśl zaś art. 145 § 1 wymienionej ustawy sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie :
1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:
a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,
c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy,
2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach,
3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
Z wymienionych przepisów wynika, że sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, czy jest ona zgodna z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.
Stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie, chociaż z innych powodów niż w niej podnoszone.
P. G. raportem z dnia [...] r. zwrócił się do Komendanta Powiatowego Policji w W. o zaliczenie do celów uposażeniowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach od 16 czerwca 1986 r. do 7 sierpnia 1989 r. tj. od czasu ukończenia nauki w Zespole Szkół Samochodowych w K.; do czasu podjęcia pracy w Kopalni Węgla Kamiennego "A" w K.
Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tj. Dz. U. z 2007 Nr 43, poz. 277 ze zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego (Dz. U. z 2001 r., Nr 152, poz. 1732 ze zm.).
Zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy o Policji wysokość uposażenia zasadniczego policjanta jest uzależniona od grupy zaszeregowania jego stanowiska służbowego oraz od posiadanej wysługi lat.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji powołane rozporządzenie z dnia 6 grudnia 2001 w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego wydał na podstawie art. 101 ust. 2, art. 102 i 104 ust. 6 ustawy o Policji.
Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia dokumenty potwierdzające okresy zaliczane do wysługi lat, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 – 5, policjant jest obowiązany złożyć w komórce organizacyjnej jednostki Policji właściwej do spraw kadr.
Stosownie do treści § 5 ust. 4 rozporządzenia termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentową jego wysokość określa się w decyzji ustalającej lub zmieniającej wysługę lat w trybie określonym w ust. 2 i 3, z uwzględnieniem przepisów o przedawnieniu.
Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika jakie sprawy rozstrzygane są w drodze decyzji administracyjnej, a mianowicie kwestie terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości.
Wobec treści powyższych przepisów wniosek skarżącego z dnia 14 maja 2007 roku należało potraktować, zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia, jako wniosek o określenie terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości, i w ramach postępowania prowadzonego w tym zakresie dokonać oceny okresu pracy skarżącego przed przyjęciem do służby w gospodarstwie rolnym rodziców z punktu widzenia możliwości jego zaliczenia do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego. Kwestia wliczenia bądź odmowy wliczenia okresu pracy skarżącego w gospodarstwie rolnym, sprzed przyjęcia do służby w Policji, do okresu wysługi lat jest bowiem elementem postępowania w przedmiocie określenia terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości. Brak jest bowiem podstawy prawnej do rozstrzygania w formie decyzji administracyjnej sprawy zaliczania lub odmowy zaliczania danego okresu do wysługi lat. Ustalenie wysługi lat policjanta jest istotnym elementem postępowania wyjaśniającego i dowodowego w sprawie o przyznanie określonego świadczenia pieniężnego (por. uchwała 7 sędziów NSA w Warszawie z dnia 24 września 2001 r. OPS 8/01 ONSA 2002/1/9 oraz wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 983/06, Lex nr 265605).
Zgodnie z § 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego wysługę lat oraz poszczególne jej okresy składkowe ustala się na dzień przyjęcia policjanta do służby, chyba że z przepisów odrębnych wynika inny termin zaliczenia danego okresu. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku zmiany wysługi lat w związku z zaliczeniem policjantowi dotychczas nieudokumentowanych okresów, o których mowa w ust. 1 ( § 5 ust. 3 ).
Z § 5 ust. 2 i ust. 4 wynika więc, że ustalenie wysługi lat oraz jej zmiana przy określaniu terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego i jego procentowej wysokości następuje tylko na dzień przyjęcia policjanta do służby, chyba że z przepisów odrębnych wynika inny termin zaliczenia danego okresu. Dalszy wzrost uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat w Policji nie wymaga wydania odrębnej decyzji ( § 5 ust. 5 powołanego rozporządzenia).
W niniejszej sprawie, stosownie do treści ww. przepisów § 5 rozporządzenia, organ administracji winien więc ocenić wysługę lat skarżącego na dzień przyjęcia go do służby, a więc na dzień 2 stycznia 1991 r. i określić procentową wysokość wzrostu uposażenia zasadniczego skarżącego z tytułu wysługi na dzień przyjęcia do służby.
Tymczasem organ I instancji rozkazem personalnym z dnia [...] r. ustalił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia z tytułu wysługi lat skarżącego na dzień 1 czerwca 2004 r. wyjaśniając, że uwzględnił datę złożenia przez stronę wniosku oraz przepisy o przedawnieniu.
Zauważyć należy, że wniosek skarżącego, czyli raport został złożony w dniu [...]r., a nie [...] r., a uzupełniony został pismem z dnia [...] roku o przyznanie nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy. Wprawdzie organ I instancji w uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ustalił, że wysługa lat od której uzależniony jest wzrost uposażenia zasadniczego na dzień przyjęcia P. G. do służby w Policji tj. na dzień [...] r. wynosiła 1 rok, 7 miesięcy i 13 dni, ale nie określił procentowej wysokości wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu tej wysługi na dzień przyjęcia skarżącego do służby w sentencji decyzji.
Organ I instancji wyjaśnił, że uwzględnił trzyletni okres przedawnienia roszczenia, wynikający z art. 107 ust. 1 ustawy o Policji, liczony od dnia wniesienia przez skarżącego raportu tj. od dnia 14 maja 2007 r. i określił termin nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat na dzień 1 czerwca 2004 r. w wymiarze 15%.
Zgodnie z art. 107 ust. 1 powołanej ustawy o Policji roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Bieg przedawnienia roszczenia z tytułu uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych przerywa : 1) każda czynność przed kierownikiem jednostki organizacyjnej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, właściwym do rozpatrywania roszczeń, podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia lub zaspokojenia roszczenia; 2) uznanie roszczenia.
Upływ terminu przedawnienia jest przesłanką materialnoprawną, która powoduje, że skarżącemu nie przysługuje roszczenie z tytułu prawa do uposażenia, czy innych należności pieniężnych. Termin przedawnienia biegnie od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Ustalenie przez organ administracji, że nastąpił upływ przedawnienia dla dochodzenia roszczenia, nie zwalnia tego organu od merytorycznego rozpoznania sprawy w sytuacji, gdy policjant wystąpił z wnioskiem o ustalenie wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat wobec udokumentowania dodatkowego okresu.
W ocenie Sądu, powyższe nie daje organowi administracji podstawy do określania procentowego wzrostu uposażenia policjanta z tytułu wysługi lat, czy też terminu nabycia tego prawa na dzień o 3 lata wstecz od dnia złożenia wniosku o podwyższenie uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat. Zgodnie z art. 107 ust. 1 ustawy o Policji to roszczenie policjanta o świadczenie przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się ono wymagalne.
A zatem rozkaz personalny organu I instancji oraz utrzymujący go w mocy rozkaz personalny organu II instancji narusza art. 101 ust. 1 ustawy o Policji oraz § 5 ust. 4 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego.
Zauważyć należy, że skarżący w uzupełnieniu raportu wnosił także o przyznanie nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy.
Zgodnie z art. 111 powołanej ustawy o Policji policjantowi przysługują nagrody jubileuszowe w wysokości po 20 latach służby – 75% miesięcznego uposażenia zasadniczego, wraz z dodatkami o charakterze stałym. Stosownie zaś do treści § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 czerwca 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 100, poz. 913 ze zm.) do okresu służby, od którego zależy nabycie przez policjanta prawa do nagrody jubileuszowej, wlicza się okresy służby i pracy oraz inne okresy uwzględniane policjantom przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat.
W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie organy administracji nie wyjaśniły w sposób dostateczny, dlaczego skarżącemu nie przysługuje nagroda jubileuszowa, a przede wszystkim nie ustaliły, jaki jest okres służby skarżącego na dzień wydania rozkazu personalnego, skoro nagroda jubileuszowa mu nie przysługuje.
Zgodnie z art. 77 § 1 k.p.a. organ administracji jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy w sprawie. Organ zatem nie może uchylić się od dokonania konkretnych ustaleń faktycznych, mających wpływ na wynik sprawy (art. 7 k.p.a.), a uzasadnienie powinno odpowiadać wymogom art. 107 § 3 k.p.a.
A zatem w niniejszej sprawie doszło do naruszenia art. 101 ust. 1 ustawy o Policji oraz § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy oraz do naruszenia art. 7, 77 § 1 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a., a naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Odnosząc się do zarzutów skargi dotyczących zaliczenia skarżącemu do wysługi lat dla celów wzrostu uposażenia zasadniczego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach od 16 czerwca 1986 r. do 7 sierpnia 1989 r. tj. od czasu ukończenia nauki w Zespole Szkół Samochodowych w K. do czasu podjęcia pracy w Kopalni Węgla Kamiennego "A" w K., Sąd podzielił w tym zakresie pogląd organów administracji wyrażony w wydanych w niniejszej sprawie rozkazach personalnych.
Na mocy art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) w związku z § 4 pkt 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego - do wysługi lat w służbie w Policji, wlicza się okresy zatrudnienia w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r.
Zasadniczego znaczenia nabiera zatem kwestia zastosowania właściwych przepisów definiujących termin "domownik" w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. Dz. U. z 1998r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) nie zawiera żadnych przepisów prawa intertemporalnego, które rozstrzygałyby problem zastosowania właściwej definicji pojęcia "domownik" zawartej w poprzedniej lub aktualnej ustawie ubezpieczeniowej. W tej sytuacji odwołać się należy do obowiązującej w takich przypadkach zasady dalszego działania ustawy dawnej. Skarżący wniósł bowiem o wliczenie mu do stażu służby w Policji tego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, który w całości objęty był poprzednią ustawą ubezpieczeniową. To zdarzenie prawne (praca w gospodarstwie rolnym), które według wniosku powinno być ocenione z punktu widzenia możliwości wliczenia go do stażu służby w Policji, w całości miało miejsce pod rządami poprzedniej ustawy. Nie mamy więc do czynienia ze stosunkiem prawnym o charakterze trwałym, podlegającym ocenie według różnych ustaw. Praca skarżącego w gospodarstwie rolnym powinna być zatem oceniona z punktu widzenia tych przepisów, które obowiązywały w całym czasie jej wykonywania. Odesłanie wynikające z przepisu art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, jest odesłaniem mało precyzyjnym, ale nie sposób założyć, że dotyczy ono pojęcia domownika określonego w sposób abstrakcyjny, w oderwaniu od określonego stanu faktycznego i prawnego. Podobne stanowisko, iż przy ocenie zasad uwzględniania w pracowniczym okresie zatrudnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym przed 1 stycznia 1991 r. należy stosować przepisy dotychczasowe, wyrażone zostało m. in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1998r. w sprawie o sygn. akt. II UKN 230/98 OSNP 1999/20/657.
Konsekwencją takiego poglądu jest konieczność zastosowania w niniejszej sprawie przepisów, obowiązującej do dnia 1 stycznia 1991 r., ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) oraz wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 2 tej ustawy, domownikiem była osoba, która ukończyła 16 lat, pracująca w gospodarstwie rolnym, pozostająca z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, nie podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, dla której praca w gospodarstwie rolnym stanowiła główne źródło utrzymania. Poszczególne elementy definiujące musiały wystąpić łącznie. Powyższy artykuł przesądzał, iż niezbędnym wymogiem uznania za domownika w sensie tego przepisu jest m.in. utrzymywanie się domownika głównie z pracy w gospodarstwie rolnym, ("... a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi ich główne źródło utrzymania."). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 ze zm.) precyzowało natomiast w § 2 ust. 2 pkt 1, że praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, jeśli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej. Zatem, według stanu prawnego obowiązującego do końca 1990 roku, skarżący nie mógł być uznany za domownika w rozumieniu art. 2 pkt 2 poprzednio obowiązującej ustawy ubezpieczeniowej, ponieważ z akt sprawy bezspornie wynika, że w przedmiotowym okresie od 1 września 1986r. do 1 czerwca 1989r. kształcił się w szkole ponadpodstawowej. Zgodnie z treścią § 2 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia z dnia 28 marca 1983r. pobieranie nauki w szkole ponadpodstawowej lub wyższej wykluczało możliwość uznania, iż praca domownika w gospodarstwie rolnym stanowi główne źródło utrzymania. Skoro, w świetle obowiązujących w czasie wykonywania przez skarżącego pracy w gospodarstwie rolnym przepisów, nie był on domownikiem, to okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 września 1986 r. do 1 czerwca 1989 r. nie można uwzględniać przy ustalaniu uprawnień związanych z uposażeniem. Odmowa wliczenia skarżącemu okresu pracy w gospodarstwie rolnym do stażu służby w Policji jest więc zasadna. Należy zaznaczyć, że podobne stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 marca 2007 roku sygn. akt II SA/Wa 2145/06 (niepublikowany) oraz w we wcześniejszym wyroku z dnia 20 września 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 983/06 (Lex 265605) oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 31 stycznia 2007r. w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 425/06 (niepublikowany).
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje stanowisko skarżącego, zgodnie z którym skoro przez cały okres nauki mieszkał we wspólnym gospodarstwie z rodzicami i pracował w ich gospodarstwie rolnym, to praca ta stanowiła główne źródło jego utrzymania, a zatem spełnił warunki do zaliczenia tego okresu do wysługi lat. Stosownie do treści art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2000 roku, Nr 98, poz. 1071 ze zm.) organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Wyrażona w tym przepisie zasada praworządności nie pozwala organowi na działanie w granicach uznania administracyjnego w sytuacji, gdy nie wynika to jednoznacznie z przepisów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Wskazane wyżej przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz wydanego z jej delegacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin są przepisami bezwzględnie obowiązującymi i możliwość ich zastosowania uzależniona jest od spełnienia przesłanek określonych w ich treści. Organy nie mogą zatem prowadzić postępowania wyjaśniającego w kierunku ustalenia, czy praca skarżącego w gospodarstwie rolnym rodziców w trakcie pobierania nauki w szkole ponadpodstawowej stanowiła główne źródło jego utrzymania, skoro z cytowanych wyżej przepisów wynika wprost, iż praca w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej.
A zatem w tym zakresie zaskarżony rozkaz personalny oraz poprzedzający go rozkaz personalny organu I instancji nie narusza prawa.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy administracji winny uzupełnić postępowanie uwzględniając powyższe uwagi oraz ponownie ocenić zebrany materiał dowodowy.
Z powyższych względów, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji. Uwzględniając treść art. 152 tej ustawy, zgodnie z którym, w razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane, Sąd wstrzymał wykonanie zaskarżonego rozkazu personalnego do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
T.P.
