II OSK 1788/13

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2013 r., VII SA/Wa 2469/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (zwany dalej "WSA") po rozpoznaniu sprawy ze skargi T. M. na decyzję Wojewody Mazowieckiego (zwanego dalej "Wojewodą") z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę uchylił zaskarżoną decyzję wojewody oraz decyzję Wojewody z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...]w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego, stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku i zasądził od Wojewody na rzecz T. M. kwotę 757 zł złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, że Wojewoda decyzją

z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...] działając na podstawie art. 138 § 2 ustawy

z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity:

Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zmianami - zwanej dalej "kpa") oraz art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zmianami - zwanej dalej "pb"), po rozpatrzeniu odwołania Ambasadora Republiki Austrii w Polsce H. K., działającego w imieniu Skarbu Republiki Austrii (zwanego dalej "ambasadorem") od decyzji Prezydenta m. st. Warszawy (zwanego dalej "prezydentem") z dnia [...] maja 2012 r., nr [...], zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej T. M. pozwolenia na budowę budynku mieszkalno-usługowego z funkcją rekreacyjną, z basenem na kondygnacji 1

i garażem podziemnym na terenie działek ewidencyjnych [...] oraz [...] z obrębu [...] przy ul. [...] w W. wraz z budową zjazdu na teren posesji z drogi wewnętrznej oraz przebudową chodnika na terenie części działki numer ewidencyjny [...] z obrębu [...], uchylił zaskarżoną decyzję Prezydenta i przekazał sprawę

do ponownego rozpoznania przez organ pierwszej instancji.

Z akt postępowania administracyjnego wynika, że decyzją prezydenta

nr [...] z dnia [...] maja 2012 r. zatwierdzono projekt budowlany i udzielono T. M. pozwolenia na budowę budynku mieszkalno-usługowego

z funkcją rekreacyjną, z basenem na kondygnacji 1 oraz garażem podziemnym

na terenie działek ewidencyjny [...] i [...] obrębu [...] przy ul. [...]

w W. wraz z budową zjazdu na teren posesji z drogi wewnętrznej

oraz przebudową chodnika na terenie części działki numer ewidencyjny [...] z obrębu [...].

Odwołanie od ww. decyzji zostało wniesione przez Ambasadora oraz Ambasadę Republiki Austrii w Polsce (zwaną dalej "Ambasadą"), działających w imieniu Skarbu Republiki Austrii - reprezentowanych przez pełnomocnika adwokata M. Z.

Odwołanie Ambasady zostało wyłączone do odrębnego rozpoznania, w trakcie którego decyzją Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...] umorzono postępowanie odwoławcze. Z kolei, jak wskazano wyżej, decyzją z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...] Wojewoda - po rozpoznaniu odwołania Ambasadora - uchylił zaskarżoną decyzję Prezydenta z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez organ pierwszej instancji. W uzasadnieniu swej decyzji Wojewoda podał, że w niniejszej sprawie doszło do naruszenia zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym w stosunku do Skarbu Republiki Austrii reprezentowanego przez Ambasadora. Za stronę postępowania uznano Ambasadę, a w ocenie Wojewody Ambasada nie posiada przymiotu strony postępowania w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia Tomaszowi Mamińskiemu pozwolenia na budowę budynku mieszkalno-usługowego z funkcją rekreacyjną. Organ uznał, że Ambasada stanowi swego rodzaju aparat pomocniczy, przy użyciu którego Ambasador wypełnia swoje funkcje. W konsekwencji Ambasada nie posiada podmiotowości w prawie wewnętrznym państwa przyjmującego i nie może być podmiotem w postępowaniach administracyjnych. Funkcję reprezentacyjną państwa wysyłającego pełni, zdaniem organu, w rezultacie Ambasador (szef misji dyplomatycznej), który reprezentuje swoje państwo i jego interesy. W konsekwencji organ uznał, że podmiotem reprezentującym Skarb Republiki Austrii w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę winien być Ambasador. Nadto organ podał, że pozbawienie strony udziału w postępowaniu przed organem pierwszej instancji prowadzi do uznania, że decyzja jest wadliwa. W ocenie Wojewody zaskarżona decyzja zapadła również z naruszeniem art. 48 § 2 kpa w związku z artykułem 41 ust. 2 Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych, sporządzonej w Wiedniu dnia 18 kwietnia 1961 r. (Dz. U. z 1965 r. Nr 37, poz. 232 zał. - zwanej dalej "konwencją") poprzez kierowanie do przedstawicielstwa dyplomatycznego korespondencji związanej z postępowaniem administracyjnym bez pośrednictwa Ministerstwa Spraw Zagranicznych (zwanego dalej "MSZ"). Wojewoda wskazał również, że organ pierwszej instancji nie zwrócił uwagi na okoliczność, iż wniosek T. M. o udzielenie pozwolenia na budowę nie jest przedmiotowo tożsamy z przedstawionym do zatwierdzenia projektem budowlanym. Zaniechanie przez organ pierwszej instancji wezwania inwestora do doprowadzenia do zgodności wniosku o pozwolenie na budowę z przedkładanym do zatwierdzenia projektem budowlanym skutkowało - zdaniem Wojewody - zatwierdzeniem projektu budowlanego, a więc także projektu zagospodarowania działki, szerszego w swym zakresie od wniosku strony. Zdaniem organu odwoławczego, oceniając zakres treści żądania, winno się mieć na względzie całokształt przedłożonej dokumentacji, a w razie wątpliwości co do jego treści, rolą organu administracji publicznej jest wezwanie wnoszącego do sprecyzowania żądania. Nadto inwestor zamierzając dzielić zamierzenie budowlane, obejmujące więcej niż jeden obiekt, winien precyzyjnie wskazać, które obiekty mają być realizowane w oparciu o decyzję zatwierdzającą projekt zagospodarowania terenu, a które na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę wydanych w przyszłości. Organ podniósł nadto, że inwestor nie składał oświadczeń o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane co do działek nr ew. 1[...] z obrębu [...] na terenie dzielnicy [...].

Skargę na powyższą decyzję złożył T. M., który wniósł

o jej uchylenie w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Skarżonej decyzji zarzucił naruszenie art. 3 ust. 1 pkt a\ konwencji poprzez jego błędną wykładnię, wyrażającą się niezastosowaniem w niniejszej sprawie, co skutkowało błędnym przyjęciem, iż organem reprezentującym Skarb Republiki Austrii jest Ambasador,

a nie misja dyplomatyczna, którą jest Ambasada; art. 41 ust. 2 konwencji

poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, iż znajduje on zastosowanie w przedmiotowym postępowaniu administracyjnym; art. 7, art. 77 § 1

i art. 80 kpa poprzez błędne ustalenie wbrew treści materiału dowodowego, iż stroną postępowania administracyjnego była Ambasada, pomimo że organ pierwszej instancji jako stronę uznawał Skarb Republiki Austrii, zaś Ambasadę za jednostkę organizacyjną - organ reprezentujący; art. 48 § 2 kpa w związku z art. 41 ust. 2 konwencji poprzez błędne ustalenie, że Ambasador posiada immunitet dyplomatyczny w przedmiotowym postępowaniu, pomimo że nie jest stroną postępowania; art. 7,

art. 77 § 1 i art. 80 kpa w związku z art. 33 pb poprzez błędne ustalenie, wbrew treści materiału dowodowego, iż wniosek o wydanie pozwolenia na budowę i zatwierdzenie projektu budowlanego nie jest przedmiotowo tożsamy z projektem budowlanym;

oraz art. 138 § 2 kpa poprzez jego zastosowanie pomimo braku ku temu podstaw.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że właścicielem nieruchomości sąsiadującej bezpośrednio z nieruchomością, na której ma zostać posadowiony przez skarżącego budynek, jest Skarb Republiki Austrii, a wbrew twierdzeniom organu drugiej instancji, organem zewnętrznym reprezentującym obce państwo jest misja dyplomatyczna,

co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie oraz w doktrynie. Wbrew twierdzeniom Wojewody misje dyplomatyczne (ambasady) nie stanowią "biur", czy "aparatu pomocniczego" ambasadorów, lecz stanowią one w istocie specyficzne jednostki organizacyjne, którym przyznaje się prawo reprezentacji, ale i pewną podmiotowość związaną z tym, że stanowią organ zewnętrzny państwa wysyłającego. Występowanie ambasad jako stron w postępowaniu, zostało dopuszczone przez sądownictwo, albowiem ambasada w stosunkach administracyjnych oraz w zakresie prawa prywatnego stanowi w istocie państwo obce, które reprezentuje. Powyższe wskazuje

w sposób jednoznaczny, iż doręczanie pism ambasadzie w ramach postępowania

przed organem pierwszej instancji pozostaje zgodne tak z konwencją jak i innymi przepisami oraz stanowiskiem judykatury. W ocenie skarżącego, w związku

z doręczeniem Ambasadzie zawiadomienia o wszczęciu postępowania, Skarb Republiki Austrii miał nieograniczoną możliwość czynnego udziału w całym postępowaniu administracyjnym, w tym składania wniosków dowodowych. Skarżący nie podzielił stanowiska Wojewody, iż Skarb Republiki Austrii został pozbawiony możliwości czynnego uczestnictwa w postępowaniu, skoro piastun organu reprezentującego

- Ambasador miał pełną wiedzę o toczącym się postępowaniu. Skarżący podniósł nadto, że gdyby nawet przyjąć, iż opis w rozdzielniku pism i samej decyzji winien uwzględniać wskazanie, że Ambasada reprezentuje Skarb Republiki Austrii, to błąd taki organ drugiej instancji mógł i winien naprawić bez uchylania w całości decyzji organu pierwszej instancji, gdyż w orzecznictwie nie budzi wątpliwości, iż niepełne wskazanie nazwy, czy danych strony nie stanowi o kwalifikowanej wadliwości decyzji. Zdaniem skarżącego, błędny jest pogląd organu drugiej instancji, że w sprawie niniejszej znalazły zastosowanie art. 48 § 2 kpa w związku z art. 41 ust. 2 konwencji, bowiem nie znajduje to oparcia tak w obowiązujących przepisach krajowych, jak i w umowach,

czy zwyczajach międzynarodowych. W opinii skarżącego w przypadku gdyby przyjąć, że Skarb Republiki Austrii objęty jest immunitetem jurysdykcyjnym, to w tej sytuacji podmiot ten nie może występować w niniejszej sprawie jako strona postępowania administracyjnego. Za nieuzasadniony skarżący uznał zarzut Wojewody, iż w sprawie zachodzi brak tożsamości zakresu wniosku o pozwolenie na budowę z projektem budowlanym.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Za częściowo zasadny uznał natomiast zarzut dotyczący tożsamości wniosku o pozwolenie na budowę

z projektem budowlanym.

Pismem z dnia 22 stycznia 2013 r. złożonym na rozprawie uczestnik postępowania - Skarb Republiki Austrii działający przez pełnomocnika, wniósł

o oddalenie skargi oraz o dopuszczenie dowodu z oświadczenia rządu Republiki Austrii wraz z jego przysięgłym tłumaczeniem wyjaśniającego i wskazującego na wynikające

z prawa zasady reprezentacji Skarbu Republiki Austrii. Ponadto uczestnik postępowania wniósł o zwrócenie się do Ministra Sprawiedliwości (zwanego dalej "MS") o udzielenie informacji o obcym prawie i wyjaśnienie, czy zgodnie z prawem obowiązującym w Republice Austrii osobą uprawnioną do reprezentacji Skarbu Republiki Austrii w niniejszym postępowaniu jest każdoczesny ambasador działający

na podstawie upoważnienia czy też jest to ambasada jako taka, oraz o stwierdzenie, czy ambasador korzysta z immunitetu, a jeśli tak czy w zakres tego immunitetu wchodzi doręczanie występującemu jako reprezentantowi Skarbu Republiki Austrii

w postępowaniu przed organem pierwszej instancji, jak i w postępowaniu sądowym wszelkiej korespondencji za pośrednictwem MSZ. Uczestnik wniósł również

o zawiadomienie MS o niniejszym postępowaniu. W odniesieniu do zarzutów skargi uczestnik postępowania podał, że Ambasadorowi jako szefowi misji dyplomatycznej niewątpliwie przysługuje zdolność sądowa w postępowaniu przed sądem państwa przyjmującego a ponadto przysługuje mu także immunitet jurysdykcyjny w zakresie spraw cywilnych. Także państwa obce jako zagraniczne osoby prawne działające

przez swoje organy, posiadają zdolność sądową. Jednakże na gruncie polskiego prawa nie ma - zdaniem uczestnika postępowania - podstaw do przyznania zdolności sądowej ambasadzie państwa obcego w Polsce. W ocenie uczestnika postępowania,

skoro Skarb Republiki Austrii występuje w niniejszym postępowaniu administracyjnym jako właściciel, to organ prawidłowo uznał, że podmiotem go reprezentującym winien być Ambasador. Ambasada stanowi bowiem w istocie zaplecze biurowe, lokalowe, reprezentacyjne dla ambasadora i z żadnych przepisów prawa nie można wyinterpretować jej zdolności do reprezentacji Republiki Austrii w jakimkolwiek postępowaniu. Uczestnik postępowania wskazał ponadto, że również w dacie zawierania umowy o ustanowienie własności czasowej nieruchomości dla misji dyplomatycznej w 1960 r. Skarb Republiki Austrii był reprezentowany

przez Ambasadora. Również umowę sprzedaży nieruchomości podpisywał wówczas ambasador. Uczestnik postępowania za niedopuszczalne uznał wysyłanie

do Ambasadora jakiejkolwiek korespondencji z pominięciem protokołu dyplomatycznego, bowiem działanie takie może stanowić, zdaniem uczestnika postępowania, faux-paus lub zwyczajnie być potraktowane jako delikt międzynarodowy.

Rozstrzygając zasadność ww. skargi WSA wskazał, że skarga jest zasadna

a zaskarżona decyzja powinna zostać uchylona jako wydana z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego oraz naruszeniem przepisów prawa materialnego, które miały wpływ na wynik sprawy. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki do zastosowania art. 138 § 2 kpa i wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego. Co więcej, wydając zaskarżoną decyzję Wojewoda uznał, że doszło do naruszenia zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym w stosunku

do Skarbu Republiki Austrii reprezentowanego przez Ambasadora, a z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić, biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa międzynarodowego oraz poglądy doktryny. Zdaniem WSA nie można zgodzić się

ze stanowiskiem, iż ambasada stanowi jedynie zaplecze biurowe, lokalowe

dla ambasadora i z żadnych przepisów prawa nie można wyinterpretować jej zdolności do reprezentacji Republiki Austrii w jakimkolwiek postępowaniu. Przeciwnie, organem reprezentującym państwo wysyłające jest misja dyplomatyczna, a nie jej szef pełniący funkcję ambasadora. Biorąc pod uwagę powyższe oraz całość przepisów prawa międzynarodowego nie ma również większego znaczenia kwestia wewnętrznych regulacji państwa wysyłającego dotyczących wykonywania określonych zadań

w zakresie władztwa sprawowanego nad nieruchomością należącą do skarbu państwa wysyłającego. Podsumowując powyższe wskazano, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania w postaci art. 138 § 2 kpa w związku

z art. 10 kpa oraz art. 48 § 2 kpa a także art. 3 ust. 1 pkt a\ oraz art. 41 ust. 2 konwencji

Wnosząc skargę kasacyjną od powyższego wyroku pełnomocnik Ambasadora zaskarżył ww. wyrok WSA co do pkt. I. w części, tj. w zakresie, w jakim Sad orzekł

o uchyleniu decyzji Wojewody z dnia [...] sierpnia 2012 r., nr [...] uchylającej decyzję prezydenta z dnia [...] maja 2012 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę T. M.

i przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji,

a co do pkt. II. i III. wyroku - w całości i wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie WSA do ponownego rozpoznania, a gdyby Sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie, innemu Sądowi oraz - na podstawie

art. 203 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zmianami - zwanej dalej "ppsa") - o zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania,

w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono: 1) naruszenie prawa materialnego, tj.: a) art. 3 ust. 1 lit. a\ konwencji w związku z art. 28 ust. 2 pb w związku z art. 28 kpa przez błędne przyjęcie, że stroną przedmiotowego postępowania jest Ambasada, podczas gdy zgodnie

z obowiązującymi przepisami stroną tego postępowania winien być właściciel działki znajdującej się w obszarze oddziaływania planowanej inwestycji, tj. Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez Ambasadora, co w konsekwencji doprowadziło Sąd

do naruszenia zasady czynnego udziału strony w toku niniejszego postępowania

w stosunku do Skarbu Republiki Austrii; b) art. 3 ust. 1 lit. a\ w związku z. art. 4 ust. 1

w związku z art. 14 ust. 1 lit. a\ konwencji przez błędne przyjęcie, że organem reprezentującym Skarb Republiki Austrii w przedmiotowej sprawie jest misja dyplomatyczna, tj. Ambasada, podczas gdy zgodnie z obowiązującymi przepisami,

w szczególności umowami międzynarodowymi i zwyczajami, jedyną osobą, która może reprezentować w toku niniejszego postępowania Skarb Republiki Austrii

jest każdoczesny ambasador; c) art. 3 ust. 2 konwencji przez błędne przyjęcie,

że reprezentowanie Skarbu Republiki Austrii przez Ambasadora może w jakikolwiek sposób uniemożliwiać pełnienie funkcji konsularnych przez misję dyplomatyczną, podczas gdy sprawowanie powyższej funkcji przez Ambasadora stanowi urzeczywistnienie pełnienia przez misję dyplomatyczną zadań określonych

przez prawo; d) art. 41 ust. 2 konwencji w związku z art. 4 kpa w związku z art. 48 § 2 kpa przez błędne przyjęcie, że brak było podstaw do zastosowania w przedmiotowej sprawie szczególnej procedury doręczeń przewidzianej w ww. przepisach, podczas gdy z uwagi na okoliczność, że stroną przedmiotowego postępowania winien być Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez Ambasadora, istniały przesłanki

do dokonywania w tym postępowaniu doręczeń z uwzględnieniem protokołu dyplomatycznego, czego zaniechano, które to naruszenia prawa materialnego

w konsekwencji doprowadziły Sąd do wadliwego zastosowania przepisu art. 145 § 1

pkt 1 lit. a\ ppsa przez uwzględnienie skargi i uchylenie decyzji Wojewody; 2) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: a) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c\ ppsa w związku z art. 1143 § 1 i 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zmianami - zwanej dalej "kpc") w związku z art. 300 ppsa przez zaniechanie przez Sąd ustalenia i zastosowania prawa Republiki Austrii co do sposobu reprezentowania Skarbu Republiki Austrii

w przedmiotowym postępowaniu, podczas gdy z uwagi na uzasadnione wątpliwości

w ww. zakresie, Sąd miał z urzędu obowiązek ustalenia i zastosowania właściwego prawa obcego bez względu na stopień aktywności procesowej stron w tym przedmiocie oraz przekonanie Sądu o braku wpływu prawa austriackiego na kierunek rozstrzygnięcia, co doprowadziło Sąd do błędnego przyjęcia, że stroną postępowania winna być Ambasada a nie Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez Ambasadora

i w konsekwencji uwzględnienia skargi w oparciu o przepis art. 145 § 1 pkt 1 lit. c\ ppsa; b) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c\ ppsa w związku z art. 138 § 2 kpa w związku z art. 10 § 1 kpa przez błędne uznanie, że w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki do zastosowania przez organ administracji przepisu art. 138 § 2 kpa, podczas gdy w przedmiotowym postępowaniu administracyjnym doszło do naruszenia zasady czynnego udziału strony w stosunku do Skarbu Republiki Austrii reprezentowanego przez Ambasadora,

co stanowiło wystarczającą podstawę do zastosowania przez Wojewodę procedury przewidzianej ww. przepisem i uchylenia decyzji Prezydenta, co w konsekwencji doprowadziło Sąd do wadliwego uwzględnienia skargi w oparciu o przepis art. 145 § 1 pkt 1 lit. c\ ppsa. W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z art. 28 ust. 2 pb w związku

z art. 28 kpa Skarb Republiki Austrii winien być stroną w postępowaniu dotyczącym zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę inwestycji

i błędem WSA było oparcie się na literalnym brzmieniu art. 3 ust. 1 lit. a\ konwencji

i w konsekwencji uznanie, że stroną przedmiotowego postępowania jest Ambasada

a nie Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez Ambasadora. Autor skargi kasacyjnej wskazał także, iż WSA błędnie uznał, że w niniejszej sprawie nie zaistniały podstawy do zastosowania przez Wojewodę art. 138 § 2 kpa i w konsekwencji wydania decyzji z dnia 30 sierpnia 2013 r., nr 608/12.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik T. M. uznał wyrok WSA za w pełni odpowiadający obowiązującym przepisom prawa

i w konsekwencji wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej w całości i zasądzenie na rzecz uczestnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego

wedle norm przepisanych. W uzasadnieniu podano, że niesłuszne i niezrozumiałe jest twierdzenie skarżącego, zgodnie z którym WSA uznał w zaskarżonym wyroku za stronę Ambasadę, bowiem Sąd w sposób wyraźny podkreślał, iż za stronę należy uważać Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez Ambasadę, nie zaś przez Ambasadora, jak zapewne chciałby skarżący. Uczestnik niniejszym podtrzymał swe twierdzenie, zaakceptowane przez WSA, że organem reprezentującym Skarb Republiki Austrii

nie jest Ambasador. Zdaniem pełnomocnika uczestnika postępowania doręczanie pism w ramach postępowania przed organem pierwszej instancji Ambasadzie pozostaje zgodne tak z konwencją, jak i innymi przepisami oraz stanowiskiem judykatury.

Co ważne, w związku z tym, że Republika Austrii oraz Rzeczpospolita Polska są stronami konwencji, a nadto nie są stronami jakiejkolwiek konwencji dwustronnej regulującej stosunki dyplomatyczne, WSA prawidłowo oparł się o normy przedmiotowego aktu prawa międzynarodowego i nie ustalał treści prawa Republiki Austrii, które nie mogło mieć zastosowania w niniejszej sprawie niezależnie do treści tego prawa.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie jest zasadna.

Zgodnie z przepisem art. 15 § 1 pkt 1 ppsa Naczelny Sąd Administracyjny (zwany dalej "NSA") rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych stosownie do przepisów ustawy. NSA rozpoznaje sprawę

w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania (art. 183 § 1 ppsa). Rozpatrując skargę w tym zakresie należy stwierdzić, że zarzuty w niej zawarte nie są zasadne.

Zdaniem NSA Sąd pierwszej instancji nie naruszył powołanych

w skardze kasacyjnej przepisów, a antynomia twierdzeń organów administracji, skarżącego, uczestnika postępowania i sądu pierwszej instancji nie do końca

w rzeczywistości jest sprzecznością. Należy więc wskazać, że stanowiący oś konfliktu

w rozpatrywanej sprawie problem podmiotowości strony austriackiej w postępowaniu

w rzeczywistości nie istnieje i bierze się z niewłaściwego zrozumienia uzasadnienia zaskarżonego wyroku WSA. NSA wskazuje, że WSA w sposób wyraźny podkreślił, iż za stronę postępowania należy uważać Skarb Republiki Austrii. Stąd też problem podnoszony w postępowaniu dotyczył nie podmiotowości, ale sposobu reprezentowania Skarbu Państwa Republiki Austrii w postępowaniu. W konsekwencji oczywiście niezasadny był zarzut dotyczący naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 1 lit. a\ konwencji w związku z art. 28 ust. 2 pb w związku. z art. 28 kpa przez błędne przyjęcie, że stroną przedmiotowego postępowania jest Ambasada, podczas gdy zgodnie

z obowiązującymi przepisami stroną tego postępowania winien być właściciel działki znajdującej się w obszarze oddziaływania planowanej inwestycji, tj. Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez Ambasadora, co w konsekwencji doprowadziło Sąd

do naruszenia zasady czynnego udziału strony w toku niniejszego postępowania

w stosunku do Skarbu Republiki Austrii.

Jeśli chodzi o zarzut naruszenia art. 3 ust. 1 lit. a\ w związku z. art. 4 ust. 1

w związku z art. 14 ust. 1 lit. a\ konwencji przez błędne przyjęcie, że organem reprezentującym Skarb Republiki Austrii w przedmiotowej sprawie jest misja dyplomatyczna, tj. Ambasada, podczas gdy zgodnie z obowiązującymi przepisami,

w szczególności umowami międzynarodowymi i zwyczajami, jedyną osobą, która może reprezentować w toku niniejszego postępowania Skarb Republiki Austrii

jest każdoczesny Ambasador NSA wskazuje, że autor zarzutu sam sobie

w uzasadnieniu skargi kasacyjnej zaprzecza, bowiem jako stronę postępowania wskazuje Skarb Republiki Austrii, który jest reprezentowany przez Ambasadora

(tak został określony między innymi skarżący w skardze kasacyjnej), by w innym miejscu swojego wywodu wskazać, że "stroną postępowania winien być Ambasador" (vide: s. 7 skargi kasacyjnej). Abstrahując jednak od spójności wywodu autora skargi kasacyjnej, zdaniem NSA Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że organem reprezentującym Skarb Republiki Austrii w przedmiotowej sprawie jest misja dyplomatyczna. Wynika to wprost z art. 3 ust. 1 pkt a\ konwencji, wskazującego

że funkcje misji dyplomatycznej obejmują m. in. reprezentowanie państwa wysyłającego w państwie przyjmującym, a więc zdolność reprezentacyjna misji dyplomatycznej przynależy ambasadzie, nie zaś "szefowi misji", o którym mowa w art. 1 pkt a\ konwencji. NSA wskazuje także, że oczywiście nie zmienia to faktu, że w ramach organu państwa, jakim jest jego ambasada musi funkcjonować osoba fizyczna,

która wykonuje czynności za ten organ, a osobą piastującą funkcję w ramach organu jest szef takiej misji, w tym m. in. ambasador (art. 14 ust. 1 konwencji).

Za niezrozumiały a tym samym wymykający sie kontroli instancyjnej NSA uznał zarzut naruszenia art. 3 ust. 2 konwencji przez błędne przyjęcie, że reprezentowanie Skarbu Republiki Austrii przez Ambasadora może w jakikolwiek sposób uniemożliwiać pełnienie funkcji konsularnych przez misję dyplomatyczną, podczas gdy sprawowanie powyższej funkcji przez ambasadora stanowi urzeczywistnienie pełnienia przez misję dyplomatyczną zadań określonych przez prawo. WSA nie zawarł takich

twierdzeń w swoim uzasadnieniu, wobec czego nie sposób ustosunkować się

do tak sformułowanego zarzutu skargi kasacyjnej.

WSA nie naruszył także art. 41 ust. 2 konwencji w związku z art. 4 kpa w związku z art. 48 § 2 kpa przez błędne przyjęcie, że brak było podstaw do zastosowania

w przedmiotowej sprawie szczególnej procedury doręczeń przewidzianej

w ww. przepisach, podczas gdy, z uwagi na okoliczność, że stroną przedmiotowego postępowania winien być Skarb Republiki Austrii reprezentowany przez ambasadora, istniały przesłanki do dokonywania w tym postępowaniu doręczeń z uwzględnieniem protokołu dyplomatycznego. Zdaniem NSA, skoro w niniejszej sprawie organ pierwszej instancji dokonał ustalenia, że właścicielem działki ewidencyjnej nr [...] jest Skarb Republiki Austrii, zaś władającym ambasada, to uznając tę misję dyplomatyczną

za organ zewnętrzny Skarbu Republiki Austrii, organ prawidłowo wskazał misję dyplomatyczną jako adresata decyzji administracyjnej, a decyzja ta została doręczona w sposób prawidłowy do ambasady, podobnie jak cała korespondencja

w przedmiotowej sprawie.

W sprawie nie doszło także do naruszenia prawa procesowego. Wbrew twierdzeniom autora skargi kasacyjnej WSA nie naruszył art. 145 § 1 pkt 1 lit. c\ ppsa

w związku z art. 1143 § 1 i 3 kpc w związku z art. 300 ppsa przez zaniechanie

przez Sąd ustalenia i zastosowania prawa Republiki Austrii co do sposobu reprezentowania Skarbu Republiki Austrii w przedmiotowym postępowaniu. Zdaniem NSA, co wprost wynika z art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zmianami) źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Skoro więc Rzeczpospolita Polska oraz Republika Austrii są stronami konwencji, a nadto nie są stronami jakiejkolwiek konwencji dwustronnej regulującej stosunki dyplomatyczne, WSA prawidłowo wydał rozstrzygnięcie w oparciu o normy przedmiotowego aktu prawa międzynarodowego, będącego ratyfikowaną umową międzynarodową i nie ustalał treści prawa Republiki Austrii.

Jeśli zaś chodzi o ostatni zarzut - naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c\ ppsa

w związku z art. 138 § 2 kpa w związku z art. 10 § 1 kpa przez błędne uznanie,

że w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki do zastosowania przez organ administracji przepisu art. 138 § 2 kpa - NSA w pełni akceptuje twierdzenie WSA

i uznaje je za własne. Jak trafnie wskazał WSA zaskarżona decyzja Wojewody została wydana z naruszeniem przepisów postępowania w postaci art. 138 § 2 kpa w związku

z art. 10 kpa oraz art. 48 § 2 kpa a także art. 3 ust. 1 pkt a\ oraz art. 41 ust. 2 konwencji. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki do zastosowania art. 138

§ 2 kpa i wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego, bowiem - wbrew twierdzeniom Wojewody - w sprawie nie doszło do naruszenia zasady czynnego udziału strony

w postępowaniu administracyjnym w stosunku do Skarbu Republiki Austrii reprezentowanego przez Ambasadora, a zatem w sprawie nie zmaterializowały się przesłanki do zastosowania art. 138 § 2 kpa (ani jednoznaczne stwierdzenie

przez organ odwoławczy, że zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem przepisów postępowania, ani uznanie przez organ odwoławczy, że konieczny

do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie).

Z przedstawionych wyżej względów, NSA na podstawie art. 184 ppsa orzekł

jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 207 § 2 ppsa.