• II FSK 687/12 - Wyrok Nac...
  13.12.2025

II FSK 687/12

Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2014-02-25

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Aleksandra Wrzesińska- Nowacka /sprawozdawca/
Anna Dumas
Jan Rudowski /przewodniczący/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędzia NSA Anna Dumas, Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska – Nowacka (sprawozdawca), Protokolant Alina Buwaj, po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Poznaniu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 2 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Po 643/11 w sprawie ze skargi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Poznaniu na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 14 lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie kosztów egzekucyjnych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Poznaniu kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2011 r., I SA/Po 643/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Poznaniu (dalej: "skarżący") na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 14 lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie obciążenia wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego.

Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym, przyjętym przez Sąd pierwszej instancji, stanie faktycznym:

Naczelnik Urzędu Skarbowego P. prowadził postępowanie egzekucyjne celem wyegzekwowania należności na podstawie tytułów wykonawczych o nr [...] do [...], [...] do [...], [...] do [...], wystawionych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Poznaniu, a obejmujących zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W celu wyegzekwowania zaległości wynikających z przedmiotowych tytułów wykonawczych, organ egzekucyjny zawiadomieniami z dnia 3 stycznia 2006 r. nr [...] i 26 marca 2007 r. nr [...], dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego u dłużnika zajętej wierzytelności będącego bankiem w Banku [...] Oddział w P.. Powyższe zawiadomienia o zajęciu wraz z odpisami tytułów wykonawczych zostały doręczone zobowiązanemu w dniach 11 stycznia 2006 r. i 10 kwietnia 2007 r. W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, w dniach 11 kwietnia 2006 r. oraz 9 sierpnia 2006 r., zostały sporządzone protokoły o stanie majątkowym zobowiązanego. W dniu 20 lipca 2007 r. poborca skarbowy dokonał zajęcia ruchomości oraz sporządził protokół o stanie majątkowym. W związku z dokonanymi czynnościami poborca skarbowy, w oparciu o art. 64 § 1 pkt 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z dnia 17 czerwca 1966 r. (Dz. U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), powoływanej dalej jako: "u.p.e.a.", dopisał do wszystkich tytułów wykonawczych opłatę za zajęcie ruchomości. W dniach 5 czerwca 2009 r. i 7 lipca 2010 r. zostały spisane kolejne protokoły o stanie majątkowym zobowiązanego. Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego, zwrócił się w trybie art. 36 u.p.e.a. z wnioskami o ustalenie ewentualnego majątku do Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ w P., Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w P. oraz do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Uzyskane odpowiedzi nie przyniosły pozytywnych rezultatów.

Z uwagi na bezskuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego organ, działając na podstawie art. 59 § 2 u. p. e. a., postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2011 r., umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec R. J.. Z uwagi na fakt, że w postępowaniu egzekucyjnym nie udało się wyegzekwować przypisanych kosztów egzekucyjnych postanowieniem nr [...] z dnia 29 kwietnia 2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego, kosztami egzekucyjnymi powstałymi w toku przedmiotowego postępowania egzekucyjnego obciążył wierzyciela tj. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Poznaniu. Kwota kosztów egzekucyjnych powstałych w toku przedmiotowego postępowania egzekucyjnego wyniosła łącznie 13.884,46 zł. W uzasadnieniu postanowienia organ egzekucyjny wskazał, że z uwagi na brak znanych organowi składników majątkowych zobowiązanego, do których można prowadzić postępowanie egzekucyjne, postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2011 r., zostało ono umorzone. W związku z powyższym oraz zgodnie z art. 64c § 4 u.p.e.a., wierzyciel pokrywa koszty postępowania egzekucyjnego.

Wierzyciel kwestionując powyższe rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji w przedmiocie obciążenia go kosztami postępowania egzekucyjnego pismem z dnia 13 maja 2011 r. wniósł zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu. Nie zgodził się z przedmiotowym postanowieniem w zakresie kosztów za zajęcie ruchomości. Zaznaczył, iż organ egzekucyjny dokonał zajęcia ruchomości, których wartość szacunkowa wyniosła 1.500 zł, a kwota kosztów egzekucyjnych, którymi organ egzekucyjny obciążył wierzyciela wynosi 13.884,46 zł, z czego kwota kosztów za samo zajęcie ruchomości zgodnie z zaskarżonym postanowieniem wynosi 5.933,46 zł. Nastąpiło w jego ocenie naruszenie zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego, a w szczególności zasady celowości egzekucji, zasady stosowania środków egzekucyjnych prowadzących bezpośrednio do wyegzekwowania obowiązku oraz zasady gospodarnego prowadzenia egzekucji. Podstawowym celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do wykonania ciążącego na zobowiązanym obowiązku, a wybór stosownych środków egzekucyjnych musi uwzględniać ten cel. Sposób prowadzenia egzekucji winien uwzględniać nie tylko możliwości zastosowania danego środka egzekucyjnego, ale także jego kosztowność. Jak zaznaczył wierzyciel, organ egzekucyjny nie wyegzekwował żadnych kwot na poczet należności wierzyciela, w związku z czym w konkretnej sprawie doszło do naruszenia wskazanych zasad postępowania egzekucyjnego. Zdaniem strony obciążenie wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego w zakresie kosztów za zajęcie ruchomości jest niezasadne.

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu pierwszej instancji. Podkreślił, że na podstawie art. 64c § 4 u.p.e.a., obciążenie wierzyciela kosztami egzekucyjnymi może nastąpić nie tylko z powodów faktycznych (zubożenie zobowiązanego), ale i z powodów prawnych. Analizowane unormowanie nie stanowi bowiem o przyczynach, na skutek których koszty egzekucyjne nie mogą zostać ściągnięte od zobowiązanego, nie wymienia i nie odróżnia w tym przedmiocie powodów faktycznych jak i prawnych, nie wiąże z każdą kategorią tych okoliczności odmiennych reżimów prawnych obciążania kosztami postępowania egzekucyjnego. Wydanie postanowienia na podstawie art. 59 § 2 u.p.e.a., powoduje i oznacza zakończenie postępowania egzekucyjnego oraz wskazuje na sytuację zobowiązanego i dlatego jest prawnie znaczące dla unormowania art. 64c § 4 u.p.e.a. Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego dotyczącego należności pieniężnej organ egzekucyjny nie posiada już w stosunku do zobowiązanego wierzytelności o zapłatę kosztów egzekucyjnych, wobec tego nie może ich od niego ściągnąć, co czyni zasadnym obciążenie tymi kosztami wierzyciela. Skoro organ egzekucyjny zobowiązany był umorzyć prowadzone wobec R. J. postępowanie egzekucyjne, co zdaniem organu nie naruszało przepisów prawa, to postąpił również zgodnie z prawem obciążając wierzyciela kosztami postępowania. Organ odwoławczy wskazał nadto, że organ egzekucyjny w prowadzonym postępowaniu podejmował wszelkie dostępne działania zmierzające do ustalenia sytuacji majątkowej zobowiązanego, w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji. W tym celu zwracał się z wnioskami o ustalenie ewentualnego majątku do Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ w P., Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w P. oraz Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Uzyskane odpowiedzi nie przyniosły pozytywnych rezultatów. Ponadto prowadzone postępowanie egzekucyjne z rachunków bankowych również okazało się bezskuteczne. Organ egzekucyjny prowadził także egzekucję z ruchomości znajdujących się w mieszkaniu zobowiązanego, które zostały wystawione na licytacje i nie znalazły nabywców. Jak wynika z protokołu o stanie majątkowym sporządzonego przez poborcę skarbowego, w miejscu zamieszkania zobowiązanego nie stwierdzono innych składników majątkowych podlegających egzekucji. Zdaniem organu odwoławczego nie zostały zatem naruszone przepisy art. 7 § 2 u.p.e.a., zaś Naczelnik Urzędu Skarbowego w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym, podejmował wszelkie dostępne działania zmierzające do ustalenia sytuacji majątkowej zobowiązanego, w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji. Organ egzekucyjny działał na wniosek wierzyciela, na podstawie przez niego wystawionych tytułów wykonawczych. Kierując tytuł wykonawczy do organu egzekucyjnego celem przymusowego egzekwowania należności wierzyciel musi liczyć się z możliwością wystąpienia negatywnych konsekwencji w postaci ewentualnego uregulowania powstałych kosztów egzekucyjnych. Kosztów tych nie może już bowiem ponosić zobowiązany ani też prowadzący postępowanie egzekucyjne. W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu tak przedstawiony stan faktyczny i prawny przedmiotowej sprawy stanowi wystarczającą przesłankę do obciążenia kosztami egzekucyjnymi wierzyciela, zgodnie z dyspozycją art. 64c § 4 u.p.e.a.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Poznaniu złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego je postanowienia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w P. z dnia 29 kwietnia 2011 r. W uzasadnieniu skargi pełnomocnik strony podniósł, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem organu egzekucyjnego w zakresie kosztów zajęcia ruchomości, gdyż na podstawie protokołu zajęcia i odbioru ruchomości ustalono, iż organ egzekucyjny dokonał zajęcia ruchomości, których wartość szacunkowa wynosiła łącznie 1.500 zł. Kwota kosztów egzekucyjnych, którymi Naczelnik Urzędu Skarbowego obciążył wierzyciela wynosi 13.884,46 zł, z czego kwota kosztów za zajęcie ruchomości zgodnie z wskazanym postanowieniem wynosi 5.933,46 zł.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę. W początkowej części uzasadnienia odwołał się do dyspozycji art. 64c § 1 u.p.e.a. podkreślając, iż organ egzekucyjny dokonując analizy stanu faktycznego i prawnego sprawy stwierdził, że nie ma możliwości ściągnięcia kosztów egzekucyjnych od zobowiązanego, dlatego stosownie do art. 64c § 4 u.p.e.a., postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2011 r., obciążył wierzyciela kosztami postępowania egzekucyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny, wskazując na poszczególne czynności dokonywane przez organ egzekucyjny zaakcentował, że zgodnie z przepisami art. 64 § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny zobowiązany był do przypisania kosztów egzekucyjnych za dokonane czynności egzekucyjne związane z zajęciem rachunków bankowych - 5% egzekwowanej należności, oraz -jak wskazuje § 6 art. 64 - do naliczenia opłaty manipulacyjnej z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych - w wysokości 1% kwoty egzekwowanych należności objętych każdym tytułem wykonawczym. Do wyżej wymienionych wartości - organ egzekucyjny zobowiązany był także doliczyć 10% egzekwowanej kwoty za spisanie na miejscu u zobowiązanego protokołu o stanie majątkowym zobowiązanego, jednak nie więcej niż 3,00 zł. Ponadto, zgodnie z przepisami wyżej wymienionej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne było naliczenie kosztów związanych z zajęciem ruchomości - 6% egzekwowanej należności (nie mniej jednak niż 6,80 zł). W ocenie składu orzekającego w sprawie wymienione wyżej koszty związane z prowadzeniem postępowania powinny obciążać zobowiązanego, gdyż to właśnie z jego winy nastąpiło wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego.

Następnie Sąd pierwszej instancji, odnosząc się do faktu umorzenia prowadzonego wobec zobowiązanego postępowania egzekucyjnego podkreślił, że zasadnie kosztami egzekucyjnymi obciążono wierzyciela. Okoliczności te, zdaniem składu orzekającego w sprawie dowodzą, że postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego, nie narusza obowiązujących w sprawie przepisów prawa, bowiem wyegzekwowanie kosztów egzekucyjnych od zobowiązanego stało się niemożliwe. Ponadto podkreślono, że na podstawie art. 64c § 4 u.p.e.a., obciążenie wierzyciela kosztami egzekucyjnymi może nastąpić nie tylko z powodów faktycznych (zubożenie zobowiązanego), ale i z powodów prawnych.

Odnosząc się do zarzutów skarżącego, że w przedmiotowej sprawie nastąpiło naruszenie zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego, a w szczególności zasady celowości egzekucji, zasady stosowania środków egzekucyjnych prowadzących bezpośrednio do wyegzekwowania obowiązku oraz zasady gospodarnego prowadzenia egzekucji Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał je za bezzasadnie. W uzasadnieniu orzeczenia podkreślił, iż organ egzekucyjny w prowadzonym postępowaniu podejmował wszelkie dostępne działania zmierzające do ustalenia sytuacji majątkowej zobowiązanego, w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji. Zdaniem Sądu nie zostały zatem naruszone przepisy art. 7 § 2 u.p.e.a., bowiem podstawową przesłanką przy wyborze środka egzekucyjnego jest cel egzekucji tj. dążenie do wykonania w trybie przymusowym obowiązku ciążącego na zobowiązanym. Natomiast wybór środków egzekucyjnych należy do organu prowadzącego egzekucję, wierzyciel ma jednak możliwość wskazania środków egzekucyjnych możliwych do zastosowania. A więc wierzyciel nie powinien zarzucać (szczególnie, że sam jest organem uprawnionym do prowadzenia egzekucji), że organ egzekucyjny nie wyegzekwował żadnych kwot na poczet należności wierzyciela, wskazując przy tym, iż kwota kosztów egzekucyjnych jest wyższa niż wartość szacunkowa zajęyuch ruchomości. Końcowo Wojewódzki Sąd Administracyjny zaakcentował, iż kierując tytuł wykonawczy do organu egzekucyjnego celem przymusowego egzekwowania należności wierzyciel musi liczyć się z możliwością wystąpienia negatywnych konsekwencji w postaci ewentualnego uregulowania powstałych kosztów egzekucyjnych. Kosztów tych nie może już bowiem ponosić zobowiązany, ani też prowadzący postępowanie egzekucyjne. W ocenie Sądu tak przedstawiony stan faktyczny i prawny przedmiotowej sprawy stanowi wystarczającą przesłankę do obciążenia kosztami egzekucyjnymi wierzyciela, stosownie do treści art. 64c § 4 u.p.e.a.

Na powyżej powołane rozstrzygnięcie skarżący wniósł skargę kasacyjną, domagając się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu oraz zasądzenia na rzecz wnoszącego skargę kasacyjną zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów postępowania wskazując, ze uchybienia te miały istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; powoływanej dalej jako: "p.p.s.a.") zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie przepisów art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 7 § 2 u.p.e.a. poprzez uznanie, ze zaskarżone postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 14 lipca 2011 r. odpowiada prawu i tym samym oddalenie skargi. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący wskazał, iż art. 7 § 2 u.p.e.a. obliguje organ egzekucyjny do stosowania przede wszystkim takich środków, które bezpośrednio spowodują wykonanie obowiązku spoczywającego na zobowiązanym. Koniecznym jest zatem badanie, który ze środków egzekucyjnych prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku. W ocenie strony w przepisie tym statuowana jest także zasada celowości egzekucji, a zatem podejmowania w toku postępowania egzekucyjnego takich postanowień i innych czynności, które zmierzają najprostszą drogą do wykonania przez zobowiązanego spoczywającego na nim obowiązku. Jeżeli dana czynność do takiego celu nie prowadzi, jest zdaniem skarżącego niedopuszczalna. W ocenie strony dokonując wyboru środka egzekucyjnego organ powinien mieć na uwadze przedmiot, zakres oraz charakter nałożonego obowiązku, powinien uwzględniać rodzaj środków, jakie ma do dyspozycji przy egzekucji konkretnego obowiązku oraz inne okoliczności faktyczne, w których orzeka.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej , podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej oraz o zasądzenie od skarżącego na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

Celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do przymusowego wykonania obowiązku przez zobowiązanego. W przypadku egzekwowania należności pieniężnych postępowanie egzekucyjne co do zasady powinno doprowadzić do odzyskania świadczenia przez wierzyciela. Jego majątek winien zatem ulec powiększeniu, a nie uszczupleniu.

Jedną z zasad, obowiązujących w postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest zasada obligatoryjnego podejmowania egzekucji (prawnego obowiązku podejmowania przez wierzyciela czynności w celu wszczęcia egzekucji). Art.6 § 1 u.p.e.a. nakazuje wierzycielowi podjęcie czynności w celu wszczęcia egzekucji w przypadku, gdy zobowiązany uchyla się od dobrowolnego wykonania obowiązku. Odpowiada mu obowiązek organu egzekucyjnego podjęcia egzekucji na żądanie wierzyciela. O tym, czy i jakie czynności egzekucyjne podjąć, decyduje organ egzekucyjny. Stosunek łączący wierzyciela i zobowiązanego z organem egzekucyjnym jest stosunkiem publicznoprawnym, a nie cywilnoprawnym. W toku postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny winien stosować się do zasad tego postępowania- zasady stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie(art.7 § 1 u.p.e.a.), zasady stosowania środków prowadzących bezpośrednio do wykonania obowiązku, zasady celowości postępowania, zasady stosowania najmniej uciążliwego środka egzekucyjnego, zasady niezbędności egzekucji (art.7 § 2 u.p.e.a.). Organ egzekucyjny zobowiązany i uprawniony jest do podejmowania wyłącznie takich postanowień i czynności, które zmierzają najprostszą drogą do wykonania przez zobowiązanego spoczywającego na nim obowiązku. Jeżeli dana czynność do takiego celu nie prowadzi, jest niedopuszczalna (por. D.R.Kijowski, komentarz do art.7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, powołane za SIP LEX). Planując podjęcie czynności organ egzekucyjny powinien zatem najpierw przeprowadzić kalkulację, czy dana czynność doprowadzi do wyegzekwowania obowiązku w całości lub w części, a także czy koszty egzekucji nie będą wyższe od kwoty możliwej od wyegzekwowania. W przeciwnym razie działania organu byłyby sprzeczne z celem postępowania egzekucyjnego. Wniosek taki wspiera treść art.59 § 2 u.p.e.a., zgodnie z którym postępowanie egzekucyjne może być umorzone w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 marca 2013r., II GSK 2373/11, LEX nr 1302902).

Prowadzenie egzekucji wiąże się z ponoszeniem kosztów egzekucyjnych w postaci opłat egzekucyjnych i wydatków poniesionych przez organ egzekucyjny. Stanowią one swoiste wynagrodzenie za prowadzenie egzekucji. Są niewątpliwie świadczeniem publicznoprawnym, przymusowym, uiszczanym z tytułu prowadzonej w konkretnej sprawie egzekucji. Koszty te co do zasady ponosić zobowiązany (art.64c § 1 zd. drugie u.p.e.a.), w stosunku do którego obowiązek ponoszenia kosztów postępowania pełni również funkcję prewencyjną. Zobowiązany ma mieć świadomość, że uchylanie się od dobrowolnego wykonania obowiązku może wiązać się nie tylko z przymusowym wykonaniem, ale też dodatkowymi kosztami (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 lutego 2013r., SK 12/11, OTK-A z 2013r., nr 2,poz. 19, Dz.U. z 2013r.,poz. 350). Wierzyciela koszty egzekucyjne obciążają w przypadku określonym w art.64c § 2 i § 4 u.p.e.a., a więc m.in. w przypadku, gdy ściągnięcie kosztów od zobowiązanego jest niemożliwe. W takiej sytuacji wierzyciel nie tylko nie odzyskuje dochodzonego świadczenia, ale ponosi koszty bezskutecznej egzekucji. Wysokość kosztów egzekucyjnych, jakie zobowiązany jest ponieść wierzyciel, organ egzekucyjny określa w postanowieniu (art.64c § 7 u.p.e.a.).

Za podjęcie czynności organ egzekucyjny pobiera opłaty egzekucyjne. W przypadku egzekucji należności pieniężnych wysokość tych opłat określona jest przez ustawodawcę albo kwotowo, albo jako określony procent egzekwowanej należności (art.64 § 1 u.p.e.a.). Obowiązek uiszczenia opłat powstaje co do zasady w momencie dokonania czynności egzekucyjnej, przy czym nie zawsze moment ten jest tożsamy z wyegzekwowaniem jakiejkolwiek części należności (art.64 § 9 u.p.e.a.). Wysokość opłaty jest ustalona w ustawie, ustawa nie przewiduje także możliwości miarkowania opłaty w zależności od skuteczności prowadzonej egzekucji czy też nakładu pracy organu podatkowego. Skoro pobranie opłaty egzekucyjnej nie jest zależne od nakładu pracy czy skuteczności egzekucji, a jednocześnie wybór czynności podejmowanych w toku postępowania egzekucyjnego należy w istocie do organu podatkowego, to zasada celowości postępowania egzekucyjnego, wynikająca z art.7 § 2 u.p.e.a., sprzeciwia się pobieraniu opłat za czynności, co do których przed ich podjęciem można stwierdzić, że nie doprowadzą one do przymusowego wyegzekwowania należności w kwocie przewyższającej wydatki egzekucyjne. Wierzyciel, którego obowiązkiem jest doprowadzenie do wykonania zobowiązania, nie może bowiem być obciążany kosztami, których poniesienie nie przyczyni się w żadnej mierze do spełnienia celu egzekucji administracyjnej.

Wobec zasadności zarzutu naruszenia art.151 p.p.s.a. w zw. z art.7 § 2 u.p.e.a. zaskarżony wyrok należało zatem uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, stosownie do art.185 § 1 p.p.s.a. Sąd ten oceni, uwzględniając ocenę prawną sformułowaną przez Naczelny Sąd Administracyjny, czy w istocie zajęcie ruchomości mających znikomą wartość, było w stanie faktycznym sprawy czynnością celową, mogącą doprowadzić do uzyskania kwot przewyższających wydatki egzekucyjne w sytuacji, gdy zobowiązany w istocie nie posiadał majątku, z którego można było choć częściowo zaspokoić wierzyciela.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art.209.art.203 pkt 1 i art.205 § 2 p.p.s.a. w zw. z § 14 ust.2 pkt 1 lit.c i pkt 2 lit.b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.Dz.U.z 2013r.,poz.490).

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...