VII SA/Wa 928/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-02-19Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Agnieszka Wilczewska-Rzepecka /sprawozdawca/
Bożena Więch-Baranowska
Izabela Ostrowska /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Ostrowska, , Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska – Rzepecka (spr.), Sędzia WSA Bożena Więch - Baranowska, Protokolant spec. Monika Pietruszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2014 r. sprawy ze skarg S. M. oraz A. L. i J. L. na decyzję M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku wykonania robót budowlanych skargi oddala
Uzasadnienie
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...], na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 oraz art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623), oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98. poz. 1071 ze zm., zwana dalej k.p.a.), po ponownym rozpatrzeniu sprawy dotyczącej legalności robót budowlanych polegających na wykonaniu otworu okiennego we wschodniej ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną oraz pokoju mieszkalnego w budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...], obr. [...], przy ulicy W. [...] w M., w celu doprowadzenia wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem nałożył na współwłaścicieli budynku J. L. i A. L. obowiązek zamurowania przedmiotowego otworu okiennego oraz likwidacji pokoju (poprzez rozebranie ścianek działowych) dla którego przedmiotowe okno jest jedynym źródłem oświetlenia naturalnego. Obowiązek należało wykonać w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli J. i A. L.
M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] lutego 2013 r., nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. oraz art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego, po rozpatrzeniu odwołania J. i A. L., uchylił w całości ww. decyzję organu pierwszej instancji i na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego nałożył na J. i A. L. obowiązek wykonania robót budowlanych w celu doprowadzenia istniejącego otworu okiennego do stanu zgodnego z prawem, poprzez montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego w ścianie budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...] obr. [...] w M. usytuowanej we wschodniej granicy nieruchomości w terminie do dnia 30 kwietnia 2013 r.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ przedstawił na wstępie następujący stan faktyczny sprawy:
W dniu 28 listopada 2011 r. do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] wpłynęło pismo S. M. właścicielki posesji przy ul. W. [...] o sprawdzenie legalności usytuowania okna oraz przebicia instalacji kominowej w ścianie szczytowej w granicy w budynku (w zabudowie szeregowej) położonym przy ul. W. [...] w M.
Podczas ustaleń dokonanych na ww. posesji w dniu 10 stycznia 2012 r. oraz w dniu 4 kwietnia 2012 r. potwierdzono istnienie okna oraz rury wentylacyjnej. Z zeznań E. L. wynika, że przedmiotowy obiekt to budynek mieszkalny wielorodzinny, nie jest prowadzona książka obiektu budowlanego, brak jest protokołów z przeglądów stanu technicznego budynku, protokołów z przeglądu instalacji gazowej, protokołów kominiarskich, aktualnego protokołu z przeglądu instalacji elektrycznej, nie okazano również dokumentacji budowlanej.
Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] nałożył na współwłaścicieli budynku J. i A. L. obowiązek sporządzenia i dostarczenia do organu ekspertyzy technicznej określającej obiekt (jego stan techniczny) pod względem wymogów zawartych w obowiązujących przepisach. Powyższe postanowienie zostało wyeliminowane z obiegu prawnego postanowieniem M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2013 r., nr [...].
Decyzją z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] nałożył na współwłaścicieli budynku J. L. i A. L. obowiązek zamurowania przedmiotowego otworu okiennego materiałem budowlanym (cegła pustak itp.) w terminie dwóch miesięcy od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...], M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylił w całości ww. decyzję organu powiatowego i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.
Następnie, decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...], od której odwołanie złożyli J. i A. L., Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] nałożył na ww. obowiązek zamurowania otworu okiennego we wschodniej ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną w budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...] obr. [...] przy ul. W.[ w M. oraz likwidacji pokoju (poprzez rozebranie ścianek działowych) dla którego ww. okno jest jedynym źródłem oświetlenia naturalnego.
Przechodząc do merytorycznego uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż w rozpoznawanej sprawie istnienie możliwość doprowadzenia przedmiotowego budynku do stanu zgodnego z prawem, niemniej jednak nie poprzez roboty budowlane wskazane w decyzji nr [...]. Podniósł, iż w toku prowadzonego postępowania administracyjnego organ powiatowy ustalił, iż budynki zlokalizowane przy ul. W. [...] i W. [...] w M. zostały pobudowane w odniesieniu do siebie w tej samej granicy - w zabudowie szeregowej. Część zabudowy na posesji przy ul. W. [...] jest parterowa, co fizycznie umożliwiło wykonanie okna w granicznej ścianie szczytowej na wysokości piętra w budynku przy ul. W. [...], którego współwłaścicielami są A. i J. L. Z akt sprawy wynika, iż przedmiotowe okno powstało ok. 1983 r., tym samym inwestorzy nie byli wówczas zobowiązani do uzyskania zgody właściwego organu, stąd nie można zarzucić im samowoli budowlanej. Niemniej jednak, zaznaczył organ, wykonane prace mogą podlegać ocenie nadzoru budowlanego pod kątem ich zgodności m.in. z przepisami techniczno-budowlanymi.
M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego podał, że w czasie wykonywania omawianego otworu okiennego obowiązywało rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki. Następnie przywołał treść §12 ww. rozporządzenia oraz stwierdził, że budynek posiadający sporne okno na dzień wykonania omawianych prac nie spełniał przesłanek wynikających z ust. 2 ww. przepisu, ponieważ w tym czasie na obydwu posesjach istniały już budynki i usytuowane były we wspólnej granicy. Powyższe ustalenia potwierdzają zeznania S. M. z dnia [...] października 2012 r., z których wynika, że budynek na posesji przy ul. W. [...] powstał ok. 1910 r. Ponadto istnienie stykających się w granicy budynków potwierdzone zostało w dokumentacji zdjęciowej oraz w inwentaryzacji geodezyjnej. Organ zaznaczył także, powołując się na § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznym jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, iż obecnie obowiązujące przepisy nie upoważniają inwestora do sytuowania okien w budynku znajdującym się w ostrej granicy z działką budowlaną.
Dalej, organ odwoławczy wskazał, że z akt sprawy wynika, iż omawiane okno zapewnia jedyny dostęp naturalnego światła do pokoju. Przywołał treść § 57 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, jak również § 7 i § 119 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz stwierdził, że powyższe przepisy nic mogą jednak przesądzić o pozostawieniu istniejącego okna w obecnym stanie, bowiem narusza ono ówczesne jak i obecnie obowiązujące warunki techniczne w zakresie odległości od granic nieruchomości.
Organ odwoławczy stwierdził, iż w omawianej sprawie znajdzie zastosowanie art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego. Montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego w ścianie budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...] obr. [...] w M. usytuowanej we wschodniej granicy nieruchomości umożliwi doprowadzenie budynku przy ul. W. [...] w M. do stanu zgodnego z prawem i jednocześnie pozwoli na zachowanie wydzielonego pomieszczenia mieszkalnego. Organ zaznaczył, iż taką możliwość dopuszcza § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wypełnienie otworu w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego ww. materiałem przepuszczającym światło spełni wymogi jak dla ściany pełnej.
Skargi na powyższą decyzję M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyli S. M. oraz A. i J. L.
S. M. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji.
Zaskarżonej decyzji strona skarżąca zarzuciła rażące naruszenie prawa, a nadto nie uwzględnienie przy jej wydawaniu okoliczności, że jej wykonanie spowoduje immisję na nieruchomość skarżącej, co jest nie do pogodzenia z art. 144 k.c.
S. M. wskazała, iż w pełni zasadne są poglądy Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. zawarte w uzasadnieniu jego decyzji z dnia [...] stycznia 2013 r., że zarówno obowiązujące uprzednio jak i obecnie przepisy prawa budowlanego nie zezwalają na wykonywanie tego typu prac budowlanych jakie wykonali współwłaściciele budynku J. L. i A. L.
Skarżąca podniosła nadto, iż budynek stanowiący własność J. i A. L. jest zlokalizowany w strefie ochrony konserwatorskiej i jej zdaniem wszelkie jego przeróbki winny być dokonywane w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. A skoro zaś przedmiotowy budynek znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej i posiada lokale mieszkalne o dużej powierzchni to jest to szczególna atrakcja dawnych zachowanych lokali mieszkalnych i żadne względy społeczne nie przemawiają za tym, by lokale tego budynku były dostosowywane np. do powierzchni pokoi w blokach. W ocenie skarżącej, wykonanie prac budowlanych, które nakazał M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego spowodują zmianę oryginalnego projektu tego budynku, co nie ma miejsca w odniesieniu do decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Natomiast, A. i J. L., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucili jej naruszenie:
1) art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a., poprzez:
a) brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego i dowolne przyjęcie, że wykonanie otworu okiennego nastąpiło niezgodnie z przepisami,
b) brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego oraz nieuwzględnienie słusznego interesu strony poprzez nieuwzględnienie, że skarżący mają pisemną zgodę z dnia 20.05.1979 r. właściciela sąsiedniej działki na wykonanie otworu okiennego w ścianie budynku w zabudowie szeregowej,
2). art. 107 § 1 k.p.a., poprzez nieprawidłowe powołanie podstawy prawnej decyzji poprzez wskazanie jako podstawy prawnej art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego bez powołania przepisu szczególnego ustawy Prawo budowlane określającego inny przypadek określony w art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego będącego podstawą zastosowania art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlane,
3). art. 107 § 3 k.p.a., poprzez:
a) niewyczerpujące uzasadnienie faktyczne i prawne wydanej decyzji polegające na braku wskazania na jakiej podstawie organ ustalił, że przepisy prawa nie dopuszczały wykonania otworu okiennego w ścianie budynku usytuowanej w granicy w zabudowie szeregowej i brak jest możliwości zachowania otworu okiennego i należy zamontować w nim luksfery, niewyjaśnianie jaki to inny przypadek, naruszenie zaistniało z art. 50 ust. 1 ustawy Prawo budowlane,
b) niewłaściwe uzasadnienie prawne wydanej decyzji, poprzez brak wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji poprzez niewskazanie podstawy prawnej innego przypadku, naruszenia wymienionego w art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego będącego podstawą zastosowania art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego,
c) brak wskazania przyczyn dla których organ odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dokumentu w postaci zgody sąsiada z dnia 20.05.1979 r. na wykonanie otworu okiennego,
4) § 57 w zw. z § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego zapewni oświetlenie dzienne w pomieszczeniu, które jest przeznaczone na pobyt ludzi w sytuacji, gdy otwór okienny w dotychczasowym stanie może pozostać z uwagi na dopuszczenie wypełnienie otworu innym przeszkleniem,
5). art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego w zw. z § 12 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3.07.1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie i § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegającą na przyjęciu, że przepisy prawa nie dopuszczały wykonywania otworów okiennych w ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną w zabudowie szeregowej,
6). art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego w zw. z art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego, poprzez przyjęcie, że zaistniały przesłanki do nałożenia obowiązku wykonania robót budowlanych w celu doprowadzenia istniejącego otworu okiennego do stanu zgodnego z prawem poprzez montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego.
W uzasadnieniu skarżący podnieśli, iż organ ustalił w sposób dowolny, że wykonanie otworu okiennego w ścianie budynku usytuowanej w granicy w zabudowie szeregowej było niezgodne z przepisami tj. że zarówno § 12 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3.07.1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie i § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, nie dopuszczały wykonywania otworów okiennych w ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną i nie jest możliwa legalizacja przedmiotowych robót budowlanych. Zdaniem skarżących, organ dokonał niewłaściwej wykładni przywołanych przepisów i w konsekwencji niewłaściwie je zastosował w niniejszej sprawie. Wskazywane przepisy dotyczą bowiem odległości sytuowania budynków od granicy działki. Przepisy te nie zakazują wykonywania otworów okiennych tym bardziej gdy dotyczy to budynków już usytuowanych, a nie budynku istniejącego i projektowanego. Natomiast otwór okienny został wykonany w czasie gdy budynek skarżących i budynek na sąsiedniej działce tj. przy ul. W. [...] już były usytuowane.
Skarżący podkreślili również, że organ nie wziął pod uwagę tego, że skarżący posiadają pisemną zgodę sąsiada z dnia 20.05.1979 r. - ówczesnego właściciela działki przy ul. W. [...] na przebicie otworu okiennego. Organ nie odniósł się w żaden sposób do złożonego dokumentu i nie wskazał przyczyn dla których odmówił mocy dowodowej przedmiotowego dokumentu. Zdaniem skarżących, organ nie uwzględnił interesu strony skarżącej oraz tego, że sytuowanie otworu okiennego nie narusza zasad współżycia społecznego i nie zakłóca korzystania z sąsiedniej nieruchomości. Otwór okienny został bowiem wykonany za zgodą właściciela sąsiedniej nieruchomości, a więc uwzględniony został również interes społeczny.
W ocenie skarżących, organ niewłaściwe zastosował § 57 i § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ich zdaniem, montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu dotychczasowego otworu okiennego nie zapewni w wystarczającym stopniu oświetlenia dziennego pokoju w budynku, który jest przeznaczony na pobyt ludzi. Natomiast pozostawienie otworu okiennego jest dopuszczalne mając na względzie to, że dopuszczalne jest w świetle § 232 ust. 6 rozporządzenia wypełnienie otworu innym przeszkleniem.
Ponadto, skarżący podnieśli wadliwość sporządzonego przez organ odwoławczy uzasadnienia decyzji, wskazując, że jest zbyt ogólne i niewyczerpujące. W uzasadnieniu nie wyjaśniono z czego wynika ustalenie przez organ, że przepisy prawa nie upoważniały do wykonania otworu okiennego. Ponadto organ nie wykazał, że zachodzi przypadek określony w art. 50 Prawa budowlanego i nie wyjaśnił jakich naruszeń wymienionych w tym przepisie dopuścili się skarżący.
W odpowiedziach na skargi organ podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o ich oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w prowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).
W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wystąpiły, wobec czego skargi nie zasługiwały na uwzględnienie.
Podstawę materialnoprawną kontrolowanego rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego. W myśl wskazanych przepisów, jeżeli właściwy organ stwierdzi, że roboty budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48 albo w art. 49b, zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1, nakłada decyzją obowiązek doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin wykonania prac. Z kolei z przepisu art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego wynika, że regulacja ta obejmuje roboty budowlane wykonywane w następujący sposób: bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia lub w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, lub na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1, lub też w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.
W toku prowadzonego postępowania administracyjnego organ nadzoru budowlanego ustalił, co jest niesporne, iż budynki zlokalizowane przy ul. W. [...] i W. [...] w M. zostały pobudowane w odniesieniu do siebie w tej samej granicy - w zabudowie szeregowej. Istnienie stykających się w granicy budynków potwierdzone zostało w dokumentacji zdjęciowej oraz w inwentaryzacji geodezyjnej. Przedmiotowe okno zostało wykonane ok. 1983 r. i co także jest bezsporne, zostało ono wykonane przez inwestorów "samowolnie". Wprawdzie, na co zwrócił uwagę organ nadzoru budowlanego, na wykonanie otworu okiennego nie była wymagana zgoda właściwego organu, jednakże powyższe, nie pozbawia organów możliwości działania, w sytuacji, gdy zostały naruszone konkretne przepisy.
Tym samym więc, za prawidłowy uznać należy, zastosowany przez organ tryb, przywołany w podstawie prawnej rozstrzygnięcia, doprowadzenia obiektu do stanu zgodności z prawem, nakładającego obowiązek wykonania wymienionych prac. W orzecznictwie sądowym nie budzi wątpliwości, że właściwą drogą legalizacji samowoli budowlanej polegającej na wykonaniu innych robót budowlanych, niż wzniesienie obiektu budowlanego, jest postępowanie przewidziane w art. 51 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 7 Prawa budowlanego (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 września 2010 r., sygn. akt II OSK 1483/09). Postępowanie to służy doprowadzeniu wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem.
W przedmiotowej sprawie organ dokonał porównania przepisów regulujących kwestie związane z usytuowaniem otworów okiennych w ścianie budynku graniczącej z inną nieruchomością zarówno w czasie powstania spornego okna, jak i przepisów aktualnie obowiązujących w tym zakresie.
Nie można odmówić słuszności stwierdzeniu organu, iż zarówno przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki, jak i aktualnie obowiązujące Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie przewidują sytuowania okien w ścianie budynku graniczącej z sąsiednią nieruchomością. Nie może więc budzić wątpliwości spełnienie w okolicznościach przedmiotowej sprawy przesłanek przewidzianych w art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego.
Ponadto, w odniesieniu do argumentacji zawartej w skardze, nie można uznać, aby ww. przepisy odnosiły się jedynie do przypadku, kiedy mowa jest o budynku istniejącym i projektowanym. Prowadziłoby to bowiem do kuriozalnej sytuacji, w której niemożliwym byłoby w przypadku projektowania budynku umieszczenia otworu okiennego w określonej odległości, a następnie, gdy oba budynki zostały wybudowane, wybicie dowolnej ilości otworów okiennych. Powyższe stwarzałoby fikcję tej regulacji prawnej.
Słusznie również organ wywiódł, że nie ma znaczenia prawnego dla oceny legalności fakt udzielenia w przeszłości zgody przez ówczesnego właściciela działki przy ul. W. [...] na przebicie otworu okiennego. Zgoda właściciela działki sąsiedniej nie wyłączyła bowiem mocy obowiązującej przepisów zakazujących umieszczania w ścianie graniczącej z działką sąsiednią otworów okiennych. Naruszone przepisy przewidywały (i nadal przewidują) bowiem bezwzględny zakaz umieszczania otworów okiennych w ścianach położonych w odległości mniejszej niż 4 metry od granicy działki. Nie ma więc żadnej możliwości pozostawienia otworów okiennych usytuowanych sprzecznie z tymi przepisami. Stąd też nie można domniemywać legalności opisanego otworu okiennego.
Zauważyć również należy, iż organ w swoim rozstrzygnięciu dokonał rozważenia interesu skarżących J. i A. L., pozwalając im na doprowadzenie wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, poprzez montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego. Powyższe rozwiązanie pozwoli jednocześnie na zachowanie wydzielonego pomieszczenia mieszkalnego. Zgodnie z § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie "w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego dopuszcza się wypełnienie otworów materiałem przepuszczającym światło, takim jak luksfery, cegła szklana lub inne przeszklenie, jeżeli powierzchnia wypełnionych otworów nie przekracza 10% powierzchni ściany", przy czym klasa odporności ogniowej wypełnień powinna spełniać normy podane w rozporządzeniu.
Wypełnienie otworu okiennego w ścianie oddzielenia pożarowego pustakami szklanymi (luksferami), a więc materiałem przepuszczającym światło spełni wymogi jak dla ściany pełnej, tym samym zrealizowane roboty budowlane zostaną doprowadzone do stanu zgodnego z prawem (zob. wyrok Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Szczecinie z dnia 18 września 2008 r.,., sygn. akt II SA/Sz 210/08, Lex nr 521294).
Zaznaczyć należy, iż nakaz zamurowania nielegalnie (niezgodnie z przepisami) wykonanego otworu okiennego w ścianie znajdującej się w granicy działki, materiałem ściennym wskazanym w zaskarżonej decyzji znajduje oparcie w przepisach prawnych. Luksfery wypełniające otwór okienny spełniają normy wskazane w rozporządzeniu.
Ponadto, w ocenie Sądu, niezasadny jest zarzut naruszenia § 57 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, albowiem należy mieć na względzie, że sporne okno znalazło się w miejscu, w którym nie powinno się ono znaleźć zgodnie z ówcześnie, jak i obecnie, obowiązującymi przepisami.
Jak wyżej wskazano, w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjęto, że ścianę z luksferami należy traktować tak jak ścianę pełną, bez otworów okiennych. Także, również interes S. M. zostanie zachowany, albowiem jako właściciel sąsiedniej nieruchomości będzie miała prawo skorzystania z możliwości rozbudowy swojego budynku, jeżeli taka możliwość wynikać będzie z przepisów obowiązującego prawa.
Oceniając zaskarżoną decyzję w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, po rozważeniu podniesionych przez stronę skarżącą zarzutów, Sąd uznał, że nie dają one podstaw do postawienia organowi nadzoru budowlanego zarzutu dowolności i podważenia legalności zapadłego rozstrzygnięcia, bowiem nie narusza ono prawa w stopniu uzasadniającym jego uchylenie.
W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargi jako nieuzasadnione oddalił.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Agnieszka Wilczewska-Rzepecka /sprawozdawca/Bożena Więch-Baranowska
Izabela Ostrowska /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Ostrowska, , Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska – Rzepecka (spr.), Sędzia WSA Bożena Więch - Baranowska, Protokolant spec. Monika Pietruszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2014 r. sprawy ze skarg S. M. oraz A. L. i J. L. na decyzję M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku wykonania robót budowlanych skargi oddala
Uzasadnienie
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...], na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 oraz art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623), oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98. poz. 1071 ze zm., zwana dalej k.p.a.), po ponownym rozpatrzeniu sprawy dotyczącej legalności robót budowlanych polegających na wykonaniu otworu okiennego we wschodniej ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną oraz pokoju mieszkalnego w budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...], obr. [...], przy ulicy W. [...] w M., w celu doprowadzenia wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem nałożył na współwłaścicieli budynku J. L. i A. L. obowiązek zamurowania przedmiotowego otworu okiennego oraz likwidacji pokoju (poprzez rozebranie ścianek działowych) dla którego przedmiotowe okno jest jedynym źródłem oświetlenia naturalnego. Obowiązek należało wykonać w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli J. i A. L.
M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] lutego 2013 r., nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. oraz art. 83 ust. 2 Prawa budowlanego, po rozpatrzeniu odwołania J. i A. L., uchylił w całości ww. decyzję organu pierwszej instancji i na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego nałożył na J. i A. L. obowiązek wykonania robót budowlanych w celu doprowadzenia istniejącego otworu okiennego do stanu zgodnego z prawem, poprzez montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego w ścianie budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...] obr. [...] w M. usytuowanej we wschodniej granicy nieruchomości w terminie do dnia 30 kwietnia 2013 r.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ przedstawił na wstępie następujący stan faktyczny sprawy:
W dniu 28 listopada 2011 r. do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] wpłynęło pismo S. M. właścicielki posesji przy ul. W. [...] o sprawdzenie legalności usytuowania okna oraz przebicia instalacji kominowej w ścianie szczytowej w granicy w budynku (w zabudowie szeregowej) położonym przy ul. W. [...] w M.
Podczas ustaleń dokonanych na ww. posesji w dniu 10 stycznia 2012 r. oraz w dniu 4 kwietnia 2012 r. potwierdzono istnienie okna oraz rury wentylacyjnej. Z zeznań E. L. wynika, że przedmiotowy obiekt to budynek mieszkalny wielorodzinny, nie jest prowadzona książka obiektu budowlanego, brak jest protokołów z przeglądów stanu technicznego budynku, protokołów z przeglądu instalacji gazowej, protokołów kominiarskich, aktualnego protokołu z przeglądu instalacji elektrycznej, nie okazano również dokumentacji budowlanej.
Postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] nałożył na współwłaścicieli budynku J. i A. L. obowiązek sporządzenia i dostarczenia do organu ekspertyzy technicznej określającej obiekt (jego stan techniczny) pod względem wymogów zawartych w obowiązujących przepisach. Powyższe postanowienie zostało wyeliminowane z obiegu prawnego postanowieniem M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2013 r., nr [...].
Decyzją z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] nałożył na współwłaścicieli budynku J. L. i A. L. obowiązek zamurowania przedmiotowego otworu okiennego materiałem budowlanym (cegła pustak itp.) w terminie dwóch miesięcy od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...], M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylił w całości ww. decyzję organu powiatowego i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.
Następnie, decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...], od której odwołanie złożyli J. i A. L., Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Powiecie [...] nałożył na ww. obowiązek zamurowania otworu okiennego we wschodniej ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną w budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...] obr. [...] przy ul. W.[ w M. oraz likwidacji pokoju (poprzez rozebranie ścianek działowych) dla którego ww. okno jest jedynym źródłem oświetlenia naturalnego.
Przechodząc do merytorycznego uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż w rozpoznawanej sprawie istnienie możliwość doprowadzenia przedmiotowego budynku do stanu zgodnego z prawem, niemniej jednak nie poprzez roboty budowlane wskazane w decyzji nr [...]. Podniósł, iż w toku prowadzonego postępowania administracyjnego organ powiatowy ustalił, iż budynki zlokalizowane przy ul. W. [...] i W. [...] w M. zostały pobudowane w odniesieniu do siebie w tej samej granicy - w zabudowie szeregowej. Część zabudowy na posesji przy ul. W. [...] jest parterowa, co fizycznie umożliwiło wykonanie okna w granicznej ścianie szczytowej na wysokości piętra w budynku przy ul. W. [...], którego współwłaścicielami są A. i J. L. Z akt sprawy wynika, iż przedmiotowe okno powstało ok. 1983 r., tym samym inwestorzy nie byli wówczas zobowiązani do uzyskania zgody właściwego organu, stąd nie można zarzucić im samowoli budowlanej. Niemniej jednak, zaznaczył organ, wykonane prace mogą podlegać ocenie nadzoru budowlanego pod kątem ich zgodności m.in. z przepisami techniczno-budowlanymi.
M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego podał, że w czasie wykonywania omawianego otworu okiennego obowiązywało rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki. Następnie przywołał treść §12 ww. rozporządzenia oraz stwierdził, że budynek posiadający sporne okno na dzień wykonania omawianych prac nie spełniał przesłanek wynikających z ust. 2 ww. przepisu, ponieważ w tym czasie na obydwu posesjach istniały już budynki i usytuowane były we wspólnej granicy. Powyższe ustalenia potwierdzają zeznania S. M. z dnia [...] października 2012 r., z których wynika, że budynek na posesji przy ul. W. [...] powstał ok. 1910 r. Ponadto istnienie stykających się w granicy budynków potwierdzone zostało w dokumentacji zdjęciowej oraz w inwentaryzacji geodezyjnej. Organ zaznaczył także, powołując się na § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznym jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, iż obecnie obowiązujące przepisy nie upoważniają inwestora do sytuowania okien w budynku znajdującym się w ostrej granicy z działką budowlaną.
Dalej, organ odwoławczy wskazał, że z akt sprawy wynika, iż omawiane okno zapewnia jedyny dostęp naturalnego światła do pokoju. Przywołał treść § 57 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, jak również § 7 i § 119 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz stwierdził, że powyższe przepisy nic mogą jednak przesądzić o pozostawieniu istniejącego okna w obecnym stanie, bowiem narusza ono ówczesne jak i obecnie obowiązujące warunki techniczne w zakresie odległości od granic nieruchomości.
Organ odwoławczy stwierdził, iż w omawianej sprawie znajdzie zastosowanie art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego. Montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego w ścianie budynku w zabudowie szeregowej na działce nr ew. [...] obr. [...] w M. usytuowanej we wschodniej granicy nieruchomości umożliwi doprowadzenie budynku przy ul. W. [...] w M. do stanu zgodnego z prawem i jednocześnie pozwoli na zachowanie wydzielonego pomieszczenia mieszkalnego. Organ zaznaczył, iż taką możliwość dopuszcza § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wypełnienie otworu w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego ww. materiałem przepuszczającym światło spełni wymogi jak dla ściany pełnej.
Skargi na powyższą decyzję M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyli S. M. oraz A. i J. L.
S. M. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji.
Zaskarżonej decyzji strona skarżąca zarzuciła rażące naruszenie prawa, a nadto nie uwzględnienie przy jej wydawaniu okoliczności, że jej wykonanie spowoduje immisję na nieruchomość skarżącej, co jest nie do pogodzenia z art. 144 k.c.
S. M. wskazała, iż w pełni zasadne są poglądy Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w G. zawarte w uzasadnieniu jego decyzji z dnia [...] stycznia 2013 r., że zarówno obowiązujące uprzednio jak i obecnie przepisy prawa budowlanego nie zezwalają na wykonywanie tego typu prac budowlanych jakie wykonali współwłaściciele budynku J. L. i A. L.
Skarżąca podniosła nadto, iż budynek stanowiący własność J. i A. L. jest zlokalizowany w strefie ochrony konserwatorskiej i jej zdaniem wszelkie jego przeróbki winny być dokonywane w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. A skoro zaś przedmiotowy budynek znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej i posiada lokale mieszkalne o dużej powierzchni to jest to szczególna atrakcja dawnych zachowanych lokali mieszkalnych i żadne względy społeczne nie przemawiają za tym, by lokale tego budynku były dostosowywane np. do powierzchni pokoi w blokach. W ocenie skarżącej, wykonanie prac budowlanych, które nakazał M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego spowodują zmianę oryginalnego projektu tego budynku, co nie ma miejsca w odniesieniu do decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Natomiast, A. i J. L., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucili jej naruszenie:
1) art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a., poprzez:
a) brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego i dowolne przyjęcie, że wykonanie otworu okiennego nastąpiło niezgodnie z przepisami,
b) brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego oraz nieuwzględnienie słusznego interesu strony poprzez nieuwzględnienie, że skarżący mają pisemną zgodę z dnia 20.05.1979 r. właściciela sąsiedniej działki na wykonanie otworu okiennego w ścianie budynku w zabudowie szeregowej,
2). art. 107 § 1 k.p.a., poprzez nieprawidłowe powołanie podstawy prawnej decyzji poprzez wskazanie jako podstawy prawnej art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego bez powołania przepisu szczególnego ustawy Prawo budowlane określającego inny przypadek określony w art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego będącego podstawą zastosowania art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlane,
3). art. 107 § 3 k.p.a., poprzez:
a) niewyczerpujące uzasadnienie faktyczne i prawne wydanej decyzji polegające na braku wskazania na jakiej podstawie organ ustalił, że przepisy prawa nie dopuszczały wykonania otworu okiennego w ścianie budynku usytuowanej w granicy w zabudowie szeregowej i brak jest możliwości zachowania otworu okiennego i należy zamontować w nim luksfery, niewyjaśnianie jaki to inny przypadek, naruszenie zaistniało z art. 50 ust. 1 ustawy Prawo budowlane,
b) niewłaściwe uzasadnienie prawne wydanej decyzji, poprzez brak wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji poprzez niewskazanie podstawy prawnej innego przypadku, naruszenia wymienionego w art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego będącego podstawą zastosowania art. 51 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego,
c) brak wskazania przyczyn dla których organ odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dokumentu w postaci zgody sąsiada z dnia 20.05.1979 r. na wykonanie otworu okiennego,
4) § 57 w zw. z § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego zapewni oświetlenie dzienne w pomieszczeniu, które jest przeznaczone na pobyt ludzi w sytuacji, gdy otwór okienny w dotychczasowym stanie może pozostać z uwagi na dopuszczenie wypełnienie otworu innym przeszkleniem,
5). art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego w zw. z § 12 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3.07.1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie i § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegającą na przyjęciu, że przepisy prawa nie dopuszczały wykonywania otworów okiennych w ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną w zabudowie szeregowej,
6). art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego w zw. z art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego, poprzez przyjęcie, że zaistniały przesłanki do nałożenia obowiązku wykonania robót budowlanych w celu doprowadzenia istniejącego otworu okiennego do stanu zgodnego z prawem poprzez montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego.
W uzasadnieniu skarżący podnieśli, iż organ ustalił w sposób dowolny, że wykonanie otworu okiennego w ścianie budynku usytuowanej w granicy w zabudowie szeregowej było niezgodne z przepisami tj. że zarówno § 12 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3.07.1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie i § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, nie dopuszczały wykonywania otworów okiennych w ścianie usytuowanej w granicy z działką budowlaną i nie jest możliwa legalizacja przedmiotowych robót budowlanych. Zdaniem skarżących, organ dokonał niewłaściwej wykładni przywołanych przepisów i w konsekwencji niewłaściwie je zastosował w niniejszej sprawie. Wskazywane przepisy dotyczą bowiem odległości sytuowania budynków od granicy działki. Przepisy te nie zakazują wykonywania otworów okiennych tym bardziej gdy dotyczy to budynków już usytuowanych, a nie budynku istniejącego i projektowanego. Natomiast otwór okienny został wykonany w czasie gdy budynek skarżących i budynek na sąsiedniej działce tj. przy ul. W. [...] już były usytuowane.
Skarżący podkreślili również, że organ nie wziął pod uwagę tego, że skarżący posiadają pisemną zgodę sąsiada z dnia 20.05.1979 r. - ówczesnego właściciela działki przy ul. W. [...] na przebicie otworu okiennego. Organ nie odniósł się w żaden sposób do złożonego dokumentu i nie wskazał przyczyn dla których odmówił mocy dowodowej przedmiotowego dokumentu. Zdaniem skarżących, organ nie uwzględnił interesu strony skarżącej oraz tego, że sytuowanie otworu okiennego nie narusza zasad współżycia społecznego i nie zakłóca korzystania z sąsiedniej nieruchomości. Otwór okienny został bowiem wykonany za zgodą właściciela sąsiedniej nieruchomości, a więc uwzględniony został również interes społeczny.
W ocenie skarżących, organ niewłaściwe zastosował § 57 i § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ich zdaniem, montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu dotychczasowego otworu okiennego nie zapewni w wystarczającym stopniu oświetlenia dziennego pokoju w budynku, który jest przeznaczony na pobyt ludzi. Natomiast pozostawienie otworu okiennego jest dopuszczalne mając na względzie to, że dopuszczalne jest w świetle § 232 ust. 6 rozporządzenia wypełnienie otworu innym przeszkleniem.
Ponadto, skarżący podnieśli wadliwość sporządzonego przez organ odwoławczy uzasadnienia decyzji, wskazując, że jest zbyt ogólne i niewyczerpujące. W uzasadnieniu nie wyjaśniono z czego wynika ustalenie przez organ, że przepisy prawa nie upoważniały do wykonania otworu okiennego. Ponadto organ nie wykazał, że zachodzi przypadek określony w art. 50 Prawa budowlanego i nie wyjaśnił jakich naruszeń wymienionych w tym przepisie dopuścili się skarżący.
W odpowiedziach na skargi organ podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wniósł o ich oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w prowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).
W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wystąpiły, wobec czego skargi nie zasługiwały na uwzględnienie.
Podstawę materialnoprawną kontrolowanego rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 51 ust. 1 pkt 2 i ust. 7 Prawa budowlanego. W myśl wskazanych przepisów, jeżeli właściwy organ stwierdzi, że roboty budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48 albo w art. 49b, zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1, nakłada decyzją obowiązek doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin wykonania prac. Z kolei z przepisu art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego wynika, że regulacja ta obejmuje roboty budowlane wykonywane w następujący sposób: bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia lub w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, lub na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1, lub też w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.
W toku prowadzonego postępowania administracyjnego organ nadzoru budowlanego ustalił, co jest niesporne, iż budynki zlokalizowane przy ul. W. [...] i W. [...] w M. zostały pobudowane w odniesieniu do siebie w tej samej granicy - w zabudowie szeregowej. Istnienie stykających się w granicy budynków potwierdzone zostało w dokumentacji zdjęciowej oraz w inwentaryzacji geodezyjnej. Przedmiotowe okno zostało wykonane ok. 1983 r. i co także jest bezsporne, zostało ono wykonane przez inwestorów "samowolnie". Wprawdzie, na co zwrócił uwagę organ nadzoru budowlanego, na wykonanie otworu okiennego nie była wymagana zgoda właściwego organu, jednakże powyższe, nie pozbawia organów możliwości działania, w sytuacji, gdy zostały naruszone konkretne przepisy.
Tym samym więc, za prawidłowy uznać należy, zastosowany przez organ tryb, przywołany w podstawie prawnej rozstrzygnięcia, doprowadzenia obiektu do stanu zgodności z prawem, nakładającego obowiązek wykonania wymienionych prac. W orzecznictwie sądowym nie budzi wątpliwości, że właściwą drogą legalizacji samowoli budowlanej polegającej na wykonaniu innych robót budowlanych, niż wzniesienie obiektu budowlanego, jest postępowanie przewidziane w art. 51 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 7 Prawa budowlanego (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 września 2010 r., sygn. akt II OSK 1483/09). Postępowanie to służy doprowadzeniu wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem.
W przedmiotowej sprawie organ dokonał porównania przepisów regulujących kwestie związane z usytuowaniem otworów okiennych w ścianie budynku graniczącej z inną nieruchomością zarówno w czasie powstania spornego okna, jak i przepisów aktualnie obowiązujących w tym zakresie.
Nie można odmówić słuszności stwierdzeniu organu, iż zarówno przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki, jak i aktualnie obowiązujące Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie przewidują sytuowania okien w ścianie budynku graniczącej z sąsiednią nieruchomością. Nie może więc budzić wątpliwości spełnienie w okolicznościach przedmiotowej sprawy przesłanek przewidzianych w art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego.
Ponadto, w odniesieniu do argumentacji zawartej w skardze, nie można uznać, aby ww. przepisy odnosiły się jedynie do przypadku, kiedy mowa jest o budynku istniejącym i projektowanym. Prowadziłoby to bowiem do kuriozalnej sytuacji, w której niemożliwym byłoby w przypadku projektowania budynku umieszczenia otworu okiennego w określonej odległości, a następnie, gdy oba budynki zostały wybudowane, wybicie dowolnej ilości otworów okiennych. Powyższe stwarzałoby fikcję tej regulacji prawnej.
Słusznie również organ wywiódł, że nie ma znaczenia prawnego dla oceny legalności fakt udzielenia w przeszłości zgody przez ówczesnego właściciela działki przy ul. W. [...] na przebicie otworu okiennego. Zgoda właściciela działki sąsiedniej nie wyłączyła bowiem mocy obowiązującej przepisów zakazujących umieszczania w ścianie graniczącej z działką sąsiednią otworów okiennych. Naruszone przepisy przewidywały (i nadal przewidują) bowiem bezwzględny zakaz umieszczania otworów okiennych w ścianach położonych w odległości mniejszej niż 4 metry od granicy działki. Nie ma więc żadnej możliwości pozostawienia otworów okiennych usytuowanych sprzecznie z tymi przepisami. Stąd też nie można domniemywać legalności opisanego otworu okiennego.
Zauważyć również należy, iż organ w swoim rozstrzygnięciu dokonał rozważenia interesu skarżących J. i A. L., pozwalając im na doprowadzenie wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, poprzez montaż pustaków szklanych (luksferów) w miejscu istniejącego otworu okiennego. Powyższe rozwiązanie pozwoli jednocześnie na zachowanie wydzielonego pomieszczenia mieszkalnego. Zgodnie z § 232 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie "w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego dopuszcza się wypełnienie otworów materiałem przepuszczającym światło, takim jak luksfery, cegła szklana lub inne przeszklenie, jeżeli powierzchnia wypełnionych otworów nie przekracza 10% powierzchni ściany", przy czym klasa odporności ogniowej wypełnień powinna spełniać normy podane w rozporządzeniu.
Wypełnienie otworu okiennego w ścianie oddzielenia pożarowego pustakami szklanymi (luksferami), a więc materiałem przepuszczającym światło spełni wymogi jak dla ściany pełnej, tym samym zrealizowane roboty budowlane zostaną doprowadzone do stanu zgodnego z prawem (zob. wyrok Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Szczecinie z dnia 18 września 2008 r.,., sygn. akt II SA/Sz 210/08, Lex nr 521294).
Zaznaczyć należy, iż nakaz zamurowania nielegalnie (niezgodnie z przepisami) wykonanego otworu okiennego w ścianie znajdującej się w granicy działki, materiałem ściennym wskazanym w zaskarżonej decyzji znajduje oparcie w przepisach prawnych. Luksfery wypełniające otwór okienny spełniają normy wskazane w rozporządzeniu.
Ponadto, w ocenie Sądu, niezasadny jest zarzut naruszenia § 57 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, albowiem należy mieć na względzie, że sporne okno znalazło się w miejscu, w którym nie powinno się ono znaleźć zgodnie z ówcześnie, jak i obecnie, obowiązującymi przepisami.
Jak wyżej wskazano, w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjęto, że ścianę z luksferami należy traktować tak jak ścianę pełną, bez otworów okiennych. Także, również interes S. M. zostanie zachowany, albowiem jako właściciel sąsiedniej nieruchomości będzie miała prawo skorzystania z możliwości rozbudowy swojego budynku, jeżeli taka możliwość wynikać będzie z przepisów obowiązującego prawa.
Oceniając zaskarżoną decyzję w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, po rozważeniu podniesionych przez stronę skarżącą zarzutów, Sąd uznał, że nie dają one podstaw do postawienia organowi nadzoru budowlanego zarzutu dowolności i podważenia legalności zapadłego rozstrzygnięcia, bowiem nie narusza ono prawa w stopniu uzasadniającym jego uchylenie.
W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargi jako nieuzasadnione oddalił.
