II SA/Wr 61/14

Uzasadnienie

D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W. decyzją z dnia [...] r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta W. z dnia [...] r. nr [...], którą nakazano Gminie W. rozbiórkę obiektu mieszkalnego oznaczonego symbolem "C", znajdującego się na terenie działki nr [...].

Pismem z dnia 23 grudnia 2013 r. Gmina W. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na opisaną na wstępie decyzję. Skargę podpisał K. D., powołując się na dołączoną kserokopię pełnomocnictwa, z którego wynika, że Prezydent W. R. D. udzielił Dyrektorowi Zarządu Zieleni Miejskiej we W. K. D. pełnomocnictwa m.in. do jednoosobowego zarządzania Zarządem Zieleni Miejskiej oraz do "występowania w imieniu Gminy W. przed sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi (...) w sprawach wynikających z zakresu działania jednostki (...)".

W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału II WSA we Wrocławiu pismem z dnia 30 stycznia 2014 r. wezwano skarżącą do uzupełnienia braków skargi, poprzez: 1) podpisanie skargi w siedzibie sądu przez osobę uprawnioną do reprezentowania Gminy W. lub podpisanie dołączonej do pisma sądowego kopii skargi i jej odesłanie; 2) nadesłanie jednego egzemplarza odpisu skargi poświadczonego za zgodność z oryginałem lub własnoręcznie podpisanego. Wezwanie zostało skarżącej doręczone w dniu 4 lutego 2014 r. wraz z pouczeniem, że nieuzupełnienie braku skargi w terminie 7 dni od otrzymania pisma będzie skutkować jej odrzuceniem

W dniu 11 lutego 2014 r. do akt sądowych złożono dokument datowany na dzień 11 lutego 2014 r. zatytułowany "Skarga na decyzję nr [...]", który – poza datą sporządzenia – jest w zasadzie tożsamy treściowo ze skargą z dnia 23 grudnia 2013 r., jednak wskazano w nim, że Gminę W. reprezentuje Wiceprezydent W. A. G., który własnoręcznie dokument ten podpisał, powołując się na pełnomocnictwo, które jednak nie zostało dołączone.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 57 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.), skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym. W myśl art. 47 § 1 do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom. Odpisami w rozumieniu § 1 mogą być także uwierzytelnione fotokopie bądź uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej (art. 47 § 2 p.p.s.a.). Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa (art. 46 § 3 p.p.s.a.). Stosownie do przepisu art. 49 § 1 p.p.s.a., jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej. W niniejszej sprawie ustawa w przepisie art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a. wprowadza normę, że sąd odrzuca skargę wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi.

Dalej powiedzieć należy, że skarżąca Gmina W. jest niewątpliwie osobą prawną (działa w sprawie jako właściciel nieruchomości, na której posadowiono sporny obiekt budowlany). Stosownie do przepisu art. 28 § 1 p.p.s.a., osoby prawne dokonują czynności w postępowaniu przez organy albo osoby uprawnione do działania w ich imieniu. Natomiast przepis art. 29 p.p.s.a. stanowi, że organ albo osoby, o których mowa w art. 28, mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności w postępowaniu. Zgodnie zaś z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.; dalej: u.s.g.), organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta). W myśl art. 31 u.s.g., wójt (burmistrz, prezydent miasta) kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Z tego zaś wynika, że organem gminy uprawnionym do występowania w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest wójt, a w niniejszej sprawie Gminę W. winien reprezentować Prezydent W..

Jak wynika z akt sądowych, w niniejszej sprawie do skargi Gminy W. (pierwsza czynność procesowa) dołączono kserokopię pełnomocnictwa Prezydenta W. dla K. D. – dyrektora Zarządu Zieleni Miejskiej we W.. Wynika z niego, że K. D. umocowany jest do: 1) jednoosobowego działania w zakresie zarządzania Zarządem Zieleni Miejskiej we W. i reprezentowania go na zewnątrz oraz do składania oświadczeń woli w imieniu Miasta przy zawieraniu umów pozostających w sferze działania jednostki, obejmujących także procedurę związaną z zamówieniami publicznymi; 2) występowania w imieniu Gminy W. przed sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi, organami administracyjnymi, organami egzekucyjnymi i organami podatkowymi w sprawach wynikających z zakresu działania jednostki oraz do udzielania pełnomocnictw w tym zakresie; 3) udzielania dalszych pełnomocnictw pracownikom Zarządu Zieleni Miejskiej we W. w zakresie określonym w punkcie 1.

Zgodnie jednak z art. 35 § 1 p.p.s.a. pełnomocnikiem strony może być adwokat lub radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne. Stosownie do art. 35 § 2 p.p.s.a., pełnomocnikiem osoby prawnej może być pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

Odnosząc ten przepis do Gminy W., należy zważyć, że zgodnie z art. 33 ust. 1 u.s.g. wójt wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu gminy, którego jest kierownikiem, co w niniejszej sprawie oznacza, że aparatem pomocniczym Prezydenta W. jest Urząd Miejski W.. Dlatego też sąd uznał, że pełnomocnictwo udzielone K. D., który jest pracownikiem Zarządu Zieleni Miejskiej we W. (jednostki organizacyjnej Gminy W. niewchodządzej w skład Urzędu Miejskiego W.) nie jest skuteczne i wezwał do uzupełnienia braku skargi poprzez jej podpisanie przez osobę uprawnioną do reprezentowania Gminy W.. Zgodzić się należy z poglądem, że to pracownik zatrudniony w urzędzie obsługującym organ jest jednocześnie pracownikiem tego organu w rozumieniu art. 35 § 2 zdanie ostatnie p.p.s.a. (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października 2011 r., sygn. akt I OZ 785/11, orzeczenia.nsa.gov.pl). W przepisie art. 35 § 2 p.p.s.a. zawarta jest więc norma prawna, że pełnomocnikiem organu administracji publicznej jako państwowej i samorządowej jednostki organizacyjnej, może być pracownik tego organu zatrudniony w urzędzie kierowanym przez ten organ (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt I OZ 740/11, orzeczenia.nsa.gov.pl). Natomiast pracownik jednostki organizacyjnej gminy niebędącej urzędem gminy nie jest pracownikiem organu wykonawczego gminy w rozumieniu art. 35 § 2 p.p.s.a. (por. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 września 2009 r., sygn. akt II SA/Lu 527/09, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Nie ulegało jednak wątpliwości, że brak należytego dokumentu stwierdzającego umocowanie do reprezentacji strony skarżącej stanowi brak formalny skargi, który podlega usunięciu w trybie art. 49 § 1 p.p.s.a. Wobec tego wystosowano wezwanie do uzupełnienia braku formalnego skargi, w odpowiedzi na które skarżąca złożyła pismo procesowe zatytułowane "Skarga na decyzję nr [...]" z dnia 11 lutego 2014 r., które zostało podpisane przez Wiceprezydenta W. A. G.. Do pisma tego jednak nie dołączono pełnomocnictwa wskazującego na uprawnienie A. G. do reprezentowania Gminy W. w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wprawdzie zgodnie z art. 26a u.s.g. w urzędzie gminy mogą być zatrudnieni zastępcy wójta, jednak z samego faktu zatrudnienia w urzędzie nie wynika legitymacja do działania w postępowaniu sądowoadministracyjnym w imieniu gminy jako osoby prawnej.

Oceniając skargę i pismo procesowe strony sąd doszedł do przekonania, że ani do skargi, ani do dokumentów złożonych na wezwanie sądu, nie dołączono w istocie żadnego dokumentu wskazującego na umocowanie osób podpisanych pod skargą (raz K. D., następnie A. G.) do reprezentowania strony skarżącej zgodnie z powołanymi wyżej przepisami p.p.s.a.

Zdaniem sądu dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej nie jest uprawniony do wniesienia przedmiotowej skargi w imieniu Gminy W., co czyniło zasadnym wezwanie strony skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi poprzez jej podpisanie przez legitymowaną osobę. Mimo jasno sformułowanego wezwania, skargi nie podpisał podmiot uprawniony, ale Wiceprezydent W., który również nie wykazał, że jest uprawniony do reprezentacji Gminy W.. Zdaniem sądu rozpoznającego skargę, niewykonanie w terminie nałożonego przez sąd obowiązku przedstawienia dokumentu określającego umocowanie do reprezentowania strony skarżącej powoduje odrzucenie skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a.

Drugim z powodów odrzucenia skargi jest nieuzupełnienie braku formalnego polegającego na niedołączeniu do skargi jednego jej odpisu. Przyjąć bowiem należy, że niedołączenie przez skarżącego wymaganej liczby odpisów skargi i odpisów załączników, zgodnie z art. 47 § 1 p.p.s.a., jest brakiem formalnym skargi, o którym mowa w art. 49 § 1 w związku z art. 57 § 1 p.p.s.a., uniemożliwiającym nadanie skardze prawidłowego biegu, który nie może być usunięty przez sporządzenie odpisów skargi przez sąd (uchwała 7 sędziów NSA z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I OPS 13/13, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Zdaniem sądu rozpoznającego skargę, brak formalny w postaci nienadesłania odpisu skargi podpisanego przez osobę uprawnioną do reprezentacji Gminy W. nie został uzupełniony, pomimo złożenia do akt pisma z dnia 11 lutego 2014 r. W niniejszej sprawie na wezwanie sądu dostarczono pismo procesowe będące zmodyfikowaną skargą (zmieniono datę sporządzenia i treść wskazującą na osobę "reprezentującą" gminę). Wobec tego skarżąca w istocie nie nadesłała odpisu skargi, ponieważ odpisem może być każdy dalszy egzemplarz pisma, odwzorowany w dowolnej technice, zgodny z oryginałem co do treści - nie ma znaczenia, czy jest to kopia maszynowa, czy kopia wykonana przy użyciu innej techniki powielania (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 marca 2008 r., sygn. akt II OSK 774/06, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 23 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Gd 274/13, orzeczenia.nsa.gov.pl). Nadto odpisy pisma, a zatem i odpisy skargi, nie muszą być podpisane przez stronę. Odpis wymaga jednak bezwzględnego poświadczenia jego zgodności z oryginałem. Przez to poświadczenie osoba poświadczająca przyjmuje odpowiedzialność za zgodność pisma z oryginałem. Uwierzytelnienia takiego dokonuje strona, która jest autorem danego pisma procesowego lub jej pełnomocnik (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 2351/11, orzeczenia.nsa.gov.pl). Zdaniem sądu pismo skarżącej z dnia 11 lutego 2014 r. nie stanowi zatem odpisu skargi, ponieważ odbiega od skargi z dnia 23 grudnia 2013 r. swoją treścią i nie jest jej wiernym odwzorowaniem.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 oraz § 3 p.p.s.a., orzekł jak w pkt I sentencji postanowienia. Jeżeli chodzi o rozstrzygnięcie w pkt II sentencji postanowienia, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zobligowany był – stosownie do przepisu art. 232 § 1 pkt 1 i § 2 p.p.s.a. – orzec o zwrocie uiszczonego wpisu sądowego od skargi w sytuacji, gdy skarga podlegała odrzuceniu.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.