II SA/Sz 926/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
2014-02-14Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Barbara Gebel /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Jankowski, Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel (spr.), Sędzia WSA Arkadiusz Windak, Protokolant starszy sekretarz sądowy Teresa Zauerman, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 lutego 2014 r. sprawy ze skargi D. K. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy nałożenia obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych oddala skargę.
Uzasadnienie
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, zwany dalej "PINB", decyzją dnia [...], wydaną na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku D. K. z dnia [...] r. (data wpływu 22.02.2013 r.), dotyczącego otworów okiennych wykonanych w ścianie graniczącej z posesją przy ul. [...] (działka nr [...]) i przywrócenia stanu zgodnego z prawem odmówił nałożenia na inwestora - Spółka A, obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych polegających na wykonaniu czterech otworów okiennych w ścianie graniczącej z posesją przy ul. [...], niezgodnie z pozwoleniem na budowę obejmującym rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów, przy ul. [...], do zgodności z prawem.
Wniosek D. K., obecnego właściciela posesji przy
ul. [...], został złożony po rozstrzygnięciu postępowania prowadzonego w organach właściwych dla rozpatrywania zagadnienia stwierdzenia nieważności wydanej decyzji (z dnia [...] r.) o pozwoleniu na budowę inwestycji obejmującej rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody, z dnia [...] r., odmawiającą stwierdzenia, na wniosek D. K., nieważności decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego z dnia [...]r. uznając, że decyzja Kierownika Urzędu Rejonowego nie była obarczona jakąkolwiek wadą powodującą jej nieważność z mocy prawa. Załącznikiem do decyzji o pozwoleniu na budowę był projekt techniczny, z którego wynikało, że w elewacji zwróconej w stronę granicy z działką nr [...] (rzut przyziemia, rys. 6-7 i widok elewacji) nie zaprojektowano otworów okiennych i drzwiowych.
W oparciu o akta archiwalne PINB ustalił, że:
• na inwestycję obejmującą rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów inwestor - Autoryzowana Stacja Obsługi Samochodów - uzyskał decyzję o pozwoleniu na budowę z dnia [...] r. udzieloną przez Kierownika Urzędu Rejonowego,
• zmiana w stosunku do projektu technicznego polegająca na wykonaniu czterech okien w ścianie graniczącej z posesją przy ul. [...] została dokonana
w trakcie budowy (za zgodą ówczesnego właściciela posesji J. M.)
i odnotowana wpisem, z dnia 30.01.1995 r., w dzienniku budowy przez inspektora nadzoru S. K.,
• o zakończeniu przedmiotowej inwestycji inwestor zawiadomił właściwy organ nadzoru architektoniczno-budowlanego, przedkładając zawiadomienie z dnia 08.08.1995 r. (data wpływu do urzędu 10.08.1995 r.), do którego załączył rysunek rzutu przyziemia z naniesionymi zmianami oraz zgodę, z dnia [...] r., ówczesnego właściciela posesji J. M. na ich wykonanie,
• w trakcie postępowania związanego z procedurą zakończenia budowy inwestor przedłożył ocenę stanu bezpieczeństwa pożarowego obiektów na posesji przy
ul. [...], w związku z wykonaniem otworów okiennych
w ścianie biegnącej po granicy działek w budynku wykonanym na sąsiedniej posesji przy ul. [...], sporządzoną przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych mł. bryg mgr inż. S. W., stwierdzającą, że zmiana warunków technicznych w stosunku do projektu nowego budynku na posesji przy ul. [...] nie narusza przepisów przeciwpożarowych,
• w dniu 26.06.1996 r. inwestor uzyskał zaświadczenie Prezydenta Miasta o braku sprzeciwu odnośnie zakończenia przedmiotowej budowy.
Organ ustalił, że w dacie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę obejmującej rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów, tj. [...] r., obowiązywało rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz. U. Nr 17, poz. 62 ze zm.). Natomiast w trakcie wykonywania ww. inwestycji, z dniem 1 kwietnia 1995 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 1995 r. Nr 10, poz. 46), którego przepisy § 12 ust. 6 dopuszczały sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej bądź w odległości mniejszej od określonej w ust.4 (w ust. 4 pkt 1 dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi - 4 m), (...), jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu działki budowlanej zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową, a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej i uzyskana pisemna zgoda jej właściciela.
Ustalił również, że w czasie, gdy inwestor zawiadomił organ o zakończeniu przedmiotowej inwestycji, tj. w dniu 08.08.1995 r., ustawodawca dopuszczał dokonywanie zmian w toku wykonywania robót w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, a wówczas do zawiadomienia o zakończeniu budowy inwestor był zobowiązany dołączyć: oświadczenie kierownika budowy o zmianach wraz z rysunkami zmian potwierdzonymi przez projektanta.
Oględziny na terenie posesji przy ul. [...], dokonane dniu [...] r. przez pracowników PINB, przy udziale stron, potwierdziły dokonanie ww. zmian.
Zdaniem organu I instancji, ze zgromadzonych w toku postępowania dokumentów oraz z przytoczonych przepisów prawa budowlanego wynika, że ww. roboty budowlane nie naruszały wówczas obowiązujących przepisów, w tym techniczno-budowlanych. Zatem uwzględniając to, że przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 obowiązującej ustawy Prawo budowlane stanowi, iż właściwy organ nadzoru budowlanego "nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania", organ stwierdził, iż faktycznie nie ma podstaw prawnych do nałożenia obowiązków, o których mowa w tym przepisie.
Od decyzji odwołał się D. K., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu odwołania zarzucił decyzji PINB błędną interpretację przepisów § 12 ust. 6 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1995 r. Nr 10, poz. 46), pozwalającą na sytuowanie budynku z otworami okiennymi na granicy z działką sąsiednią, po uzyskaniu pisemnej zgody właściciela tej działki, co w konsekwencji "miało negatywny wpływ na treść wydanej w sprawie decyzji".
Podniósł także, że "uzyskanie przez inwestora zaświadczenia Prezydenta Miasta odnośnie zakończenia budowy wydane w dniu [...] r. jest uchybieniem", gdyż, jak wskazuje skarżący, żadna z kart projektu budowlanego, nie została opatrzona pieczęcią organu oraz nie zawiera informacji, że stanowi załącznik do decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia [...], ponadto naniesione pismem ręcznym na projekt budowlany zmiany w postaci czterech otworów okiennych, zostały podpisane przez inną osobę niż opracowany projekt budowlany.
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z [...]., wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267), zwanej dalej "K.p.a.", oraz art. 51 ust. 1 pkt 2 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania D. K., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Organ odwoławczy przytoczył ustalenia faktyczne PINB całkowicie je podzielając i stwierdził, że zgodnie z treścią § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U z 1995 r. Nr 10, poz. 45), obowiązującym na dzień zawiadomienia przez inwestora właściwych organów administracji o zakończeniu budowy, dopuszcza się sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej bądź w odległości mniejszej od określonej w ust. 4, lecz nie mniejszej niż 1,5 m od tej granicy, jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu - (działki budowlanej) zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej i uzyskana pisemna zgoda jej właściciela.
Zgodnie zaś z ust. 4 ww. § 12 jeżeli z warunków, o których mowa w ust. 1 i 2 oraz § 271 i 272 ust. 4 nie wynikają inne wymagania, należy zachować odległości zabudowy od granic działki co najmniej:
1/ dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi - 4 m,
2/ dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą bez otworów - 3 m.
Zdaniem WINB, jak wynika z powyższego, przepisy prawa w ówczesnym okresie, dopuszczały możliwość sytuowania budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, po spełnieniu następujących warunków:
a/ uzyskaniu pisemnej zgody właściciela działki sąsiedniej,
b/ jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu (działki budowlanej) zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej.
Na podstawie zaś art. 57 ust. 1 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414), obowiązującego na dzień zakończenia przedmiotowej budowy, do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor był obowiązany dołączyć:
1. oryginał dziennika budowy,
2. oświadczenie kierownika budowy:
a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami,
b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także w razie korzystania z ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu,
3. oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona och ich odpowiedniego zagospodarowania,
4. protokoły badań i sprawdzeń,
5. inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.
Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, w razie zmian, dokonanych w toku wykonywania robót,
w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, oświadczenie kierownika budowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego.
Zważywszy na fakt, iż decyzja o pozwoleniu na budowę z dnia [...] była zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miast [...], zatwierdzonym uchwałą WRN w Szczecinie z dnia 18 marca 1977 r. Nr VI/36/77 (Dz. WRN Nr 3, poz. 23 ze zm.),na obszarze w granicach administracyjnych m. [...] zatwierdzonymi uchwałą Nr XIV/120/86 MRN z dnia 27 czerwca 1986 r. (Dz. U. WRN Nr 8, poz. 180) - co stwierdzono w treści decyzji oraz, że inwestor posiadał pisemną zgodę właściciela działki sąsiedniej na usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki, a także, że ww. przepis art. 57 dopuszczał możliwość, wprowadzenia zmian dokonanych w toku wykonywania robót, w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, a inwestor spełnił wymogi ww. art. 57, a także fakt, iż Prezydent Miasta wydał inwestorom zaświadczenie z dnia 26 sierpnia 1996r.o nie wniesieniu przez organ sprzeciwu w zakresie zakończenia przedmiotowej rozbudowy, WINB stwierdził, że wykonując cztery otwory okienne w ścianie na granicy działki sąsiedniej inwestor nie naruszył obowiązującego w ówczesnym okresie prawa.
Wskazał, iż z dniem 16 marca 2001 r. § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w zakresie wymogu uzyskania zgody właściciela działki sąsiedniej na usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, został uznany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 207), za niezgodny z art. 7 ust. 2 pkt 1ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 1994, Nr 89, poz. 414). Jednakże na dzień zakończenia przedmiotowej rozbudowy Stacji Obsługi Samochodów, ww. § 12 ust. 6 był przepisem obowiązującym.
Na podstawie art. 145a § 1 i 2 K.p.a. można żądać wznowienia postępowania
w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego
z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. W takiej sytuacji skargę o wznowienie postępowania wnosi się
w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego organ odwoławczy stwierdził, iż strona nie występowała o wznowienie postępowania
w przedmiotowej sprawie.
Ustosunkowując się do pozostałych argumentów skarżącego, WINB wyjaśnił, że zgodnie z art. 83 ustawy Prawo budowlane, określającym właściwość działania organów nadzoru budowlanego, nie należy do kompetencji organów nadzoru budowlanego kwestionowanie dokumentów wydawanych i zatwierdzanych przez Prezydenta Miasta w sprawie pozwoleń na budowę.
Na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r.
Nr 243, poz. 1623 ze zm.), właściwy organ w drodze decyzji nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania. W związku z faktem, że przedmiotowa rozbudowa istniejącej Stacji Obsługi Samochodów, w ocenie organu II instancji, została wykonana w sposób zgodny z przepisami prawa, brak było podstawy prawnej nałożenia na stronę obowiązku wykonania robót budowlanych lub czynności.
Powyższa decyzja została zaskarżona przez D. K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący zaskarżonej decyzji zarzucił:
• naruszenie art. 190 ust. 4 Konstytucji poprzez jego pominięcie przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy;
• naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, a w szczególności art. 7 K.p.a. poprzez załatwienie sprawy
w sposób niezgodny ze słusznym interesem strony postępowania.
W związku z powyższym wniósł o:
• uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
• zasądzenie od organu na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw.
Zdaniem skarżącego, utrata mocy obowiązującej przepisu z powodu jego niezgodności z Konstytucją oznacza, że przepis ten nie może być stosowany, poczynając od daty jego uchwalenia. Wyrok Trybunału ma skutki retroaktywne, a przez to zachodzi konieczność ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem już niekonstytutywnego przepisu (wyrok SA z dnia 21 lutego 2013 r. sygn. akt III AUa 4.1/13). Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych przepis uznany przez Trybunał za niekonstytucyjny ma taki charakter od samego początku, tj. od dnia jego wejścia w życie. Fakt ten musi być brany pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego podjętego na podstawie niekonstytucyjnego przepisu, (wyrok WSA w Łodzi z dnia 1 lutego 2012 r. sygn. akt III SA/Łd 1145/11, wyrok NSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2008 r. sygn. akt II OSK 1745/07). W świetle art. 190 ust. 4 Konstytucji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego została wydana ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia. Niekonstytucyjność przepisu musi być zatem brana pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego, przy czym orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego wydana została ostateczna decyzja administracyjna stanowi podstawę także do uchylenia tejże decyzji w ramach przedmiotowej kontroli.
W niniejszej sprawie organ administracyjny ograniczył się jedynie do wskazania, iż można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową łub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. Bezspornie przepis § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz.140; zm.: Nr 44, poz. 434; z 2000 r. Nr 16, poz. 214) w zakresie wymogu uzyskania zgody właściciela działki sąsiedniej na usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z art.7ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Zważywszy na powyższe, według skarżącego, rozpoznający niniejszą sprawę organ powinien w ramach kontroli administracyjnej podjąć czynności zmierzające do wyeliminowania z obrotu prawnego aktów opartych na niekonstytucyjnym przepisie, czego jednak nie uczynił.
W konsekwencji, w ocenie skarżącego, doszło do naruszenia przepisu rangi konstytucyjnej, tj. art. 190 ust. 4 ustawy zasadniczej. Należy wskazać w tym miejscu,
iż obowiązek prokonstytucyjnej wykładni prawa spoczywa nie tylko na sądach, lecz i na organach administracji publicznej (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 22 listopada 2007 r. sygn. akt IC SA/Po 391/07). Ponadto, jak wskazuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 18 maja 2010 r., cel zakładany w art. 190 ust. 4 Konstytucji powinien być realizowany przez wszelkie środki prawne, dzięki którym można osiągnąć efekt w postaci ponownego rozstrzygnięcia sprawy, na podstawie stanu prawnego po wyeliminowaniu niekonstytucyjnych przepisów (sygn. akt I SA/Rz 237/10).
Uchybienie w powyższym zakresie nie pozostało bez wpływu na dalsze naruszenia. W ocenie skarżącego, w przedmiotowej sprawie doszło bowiem także do naruszenia przepisu prawa procesowego w postaci art. 7 K.p.a., zgodnie z którym
w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności,
z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Zasada postępowania administracyjnego wyrażona w art. 7 K.p.a. eksponuje potrzebę załatwienia sprawy z uwzględnieniem słusznego interesu strony aż do granic kolizji z interesem społecznym (wyrok WSA z dnia 18 października 2012 r. sygn. akt VIII SA/Wa 281/12). Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, jeśli w sprawach pozostawionych przez przepisy uznaniu administracyjnemu, interes społeczny nie stoi temu na przeszkodzie i leży to w możliwości organu administracji, organ ten ma obowiązek załatwić sprawę w sposób pozytywny dla strony. Tworzy to więc domniemanie pozytywnego rozstrzygnięcia, chyba że pozytywnemu rozstrzygnięciu stoi na przeszkodzie niebudzący wątpliwości interes ogólny (wyrok NSA w Warszawie z dnia 30 czerwca 2000 r. sygn. akt
V SA 2880/99).
Zdaniem skarżącego, w przedmiotowym stanie faktycznym organ administracji nie uwzględnił słusznego interesu strony postępowania, która zasadnie dochodzi ochrony swoich praw. Obecny stan techniczny spornego obiektu budowlanego bowiem nie tylko nie odpowiada prawu, ale także istotnie godzi w uzasadnione interesy innych osób, co niewątpliwie sprzeciwia się zasadzie wyrażonej w art. 5 ustawy Prawo budowlane.
W odpowiedzi na skargę WINB wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:
Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.
Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz.270).
Z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego niniejszej sprawy wynika,
że inwestorzy W. K. i Z. Ł. po uzyskaniu pozwolenia na budowę z dnia [...] r. przystąpili do rozbudowy stacji obsługi samochodów. Prace budowlane zostały zakończone w 1995 r., a o zakończeniu przedmiotowej inwestycji inwestorzy zawiadomili właściwy organ nadzoru architektoniczno-budowlanego – Prezydenta Miasta, przedkładając zawiadomienie z dnia 08.08.1995 r. (data wpływu do urzędu 10.08.1995 r.), do którego załączony został rysunek rzutu przyziemia z naniesionymi zmianami oraz zgoda, z dnia [...]r., ówczesnego właściciela posesji J. M. na wykonanie otworów okiennych. W trakcie postępowania związanego z procedurą zakończenia budowy inwestorzy przedłożyli także ocenę stanu bezpieczeństwa pożarowego obiektów na posesji przy ul. [...] , w związku z wykonaniem otworów okiennych w ścianie biegnącej po granicy działek w budynku wykonanym na sąsiedniej posesji przy ul. [...], sporządzoną przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych mł. bryg mgr inż. S. W., stwierdzającą, że zmiana warunków technicznych w stosunku do projektu nowego budynku na posesji przy ul. [...] nie narusza przepisów przeciwpożarowych. Na wezwanie organu dokumentacja została uzupełniona o inne dokumenty. W efekcie w dniu 26.06.1996 r. inwestorzy uzyskali zaświadczenie Prezydenta Miasta o braku sprzeciwu odnośnie zakończenia przedmiotowej budowy.
Do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę albo zgłoszenie, można przystąpić, z zastrzeżeniem przepisów art. 55 i art. 57, po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu (art.54 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89,poz.414), w brzmieniu obowiązującym w dacie dokonywania zgłoszenia zakończenia budowy przez inwestorów W. K. i Z. Ł.).
Zgodnie z art. 57 :
1. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć:
1) oryginał dziennika budowy,
2) oświadczenie kierownika budowy:
a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym
i warunkami pozwolenia na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami,
b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także
- w razie korzystania - ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu,
3) oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania,
4) protokoły badań i sprawdzeń,
5) inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.
2. W razie zmian, dokonanych w toku wykonywania robót, w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, oświadczenie kierownika budowy,
o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a), powinno być potwierdzone przez projektanta
i inspektora nadzoru inwestorskiego.
3. Inwestor jest obowiązany dołączyć do zawiadomienia, o którym mowa
w ust. 1, oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów wymienionych
w art. 56.
4. Inwestor jest obowiązany uzupełnić dokumenty wymienione w ust. 1-3, jeżeli, w wyniku ich sprawdzenia przez właściwy organ, okaże się, że są one niekompletne lub posiadają braki i nieścisłości.
W ocenie sądu, zwrócić należy szczególną uwagę na brzmienie art. 57 ust. 2, który w tym stanie prawnym nie wypowiadał się w przedmiocie czy zmiany dokonane przy realizacji pozwolenia na budowę były istotnymi, czy też nieistotnymi.
Z przedstawionego wyżej stanu faktycznego sprawy wynika, że dokumenty wymienione w cytowanym art. 57 ww. ustawy zostały przedłożone przez inwestorów,
z wyjątkiem oświadczenia kierownika budowy i poświadczenia tego oświadczenia przez projektanta. Dokumenty w tym zakresie podpisał S. K., pełniący funkcję inspektora nadzoru, choć posiadający uprawnienia także w zakresie projektowania.
W ocenie sądu, skoro inwestorzy dokonali skutecznego zawiadomienia
o zakończeniu budowy, a organ nie zgłosił sprzeciwu, to brak jest podstaw do kwestionowania na tym etapie legalności wybudowanego obiektu. W znaczeniu prawnym roboty budowlane zostały zakończone. Fakt przyjęcia budynku do użytkowania jednoznacznie bowiem potwierdza, że obiekt wybudowany został zgodnie z obowiązującymi przepisami, a tym samym nie można uznać, że odstąpienie od projektu i warunków pozwolenia było samowolą budowlaną.
W uzasadnieniu wyroku z dnia 9 kwietnia 2013 r. sygn. akt II OSK 2370/11 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził: "Rację ma Sąd pierwszej instancji, podnosząc, że skuteczne zawiadomienie o zakończeniu budowy bądź wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie ma takie znaczenie, że wzniesione obiekty budowlane nie mogą podlegać ponownemu sprawdzaniu (pod kątem legalności wybudowania) przez organu nadzoru budowlanego. W takiej sytuacji, kiedy prace budowlane zostały zrealizowane, a następnie skutecznie zawiadomiono o zakończeniu budowy, to nie ma prawnych możliwości prowadzenia postępowania naprawczego, o jakim mowa w art. 50 - 51 ustawy Prawo budowlane. Brak sprzeciwu organu, bądź decyzja o pozwoleniu na użytkowanie, jest swoistym potwierdzeniem legalności obiektu budowlanego (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 1 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OSK 2012/11, z dnia 20 maja 2011 r., sygn. akt II OSK 887/10, 2011 r., sygn. akt II OSK 708/10 [w:] CBOSA)."
Stanowisko to skład sądu orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela.
Odnosząc się do zarzutów skargi, tj. naruszenia art. 190 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, a w szczególności art. 7 K.p.a. poprzez załatwienie sprawy w sposób niezgodny ze słusznym interesem strony postępowania, należy uznać, że nie znajdują one uzasadnienia.
Skoro bowiem w ogóle nie można prowadzić postępowania naprawczego,
to nawet zastosowanie w sprawie przepisów, o których niezgodności z Konstytucją orzekł Trybunał Konstytucyjny, nie ma znaczenia, podobnie jak naruszenie art. 7 K.p.a.
Dodać jednak należy, że art. 190 ust. 4 Konstytucji stanowi, iż w takiej sytuacji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. W tym więc przypadku bezpośrednie zastosowanie mogłyby mieć jedynie przepisy właściwe dla danego postepowania, a więc art.145a K.p.a. przewidujący określony tryb postępowania.
Rozpoznając sprawę w świetle powołanego na wstępie kryterium legalności sąd uznał, iż skarga nie może być uwzględniona, bowiem podejmując zaskarżoną decyzję, pomimo częściowo błędnego uzasadnienia, organ prawa nie naruszył.
W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Barbara Gebel /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Jankowski, Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel (spr.), Sędzia WSA Arkadiusz Windak, Protokolant starszy sekretarz sądowy Teresa Zauerman, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 lutego 2014 r. sprawy ze skargi D. K. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy nałożenia obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych oddala skargę.
Uzasadnienie
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, zwany dalej "PINB", decyzją dnia [...], wydaną na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku D. K. z dnia [...] r. (data wpływu 22.02.2013 r.), dotyczącego otworów okiennych wykonanych w ścianie graniczącej z posesją przy ul. [...] (działka nr [...]) i przywrócenia stanu zgodnego z prawem odmówił nałożenia na inwestora - Spółka A, obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych polegających na wykonaniu czterech otworów okiennych w ścianie graniczącej z posesją przy ul. [...], niezgodnie z pozwoleniem na budowę obejmującym rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów, przy ul. [...], do zgodności z prawem.
Wniosek D. K., obecnego właściciela posesji przy
ul. [...], został złożony po rozstrzygnięciu postępowania prowadzonego w organach właściwych dla rozpatrywania zagadnienia stwierdzenia nieważności wydanej decyzji (z dnia [...] r.) o pozwoleniu na budowę inwestycji obejmującej rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody, z dnia [...] r., odmawiającą stwierdzenia, na wniosek D. K., nieważności decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego z dnia [...]r. uznając, że decyzja Kierownika Urzędu Rejonowego nie była obarczona jakąkolwiek wadą powodującą jej nieważność z mocy prawa. Załącznikiem do decyzji o pozwoleniu na budowę był projekt techniczny, z którego wynikało, że w elewacji zwróconej w stronę granicy z działką nr [...] (rzut przyziemia, rys. 6-7 i widok elewacji) nie zaprojektowano otworów okiennych i drzwiowych.
W oparciu o akta archiwalne PINB ustalił, że:
• na inwestycję obejmującą rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów inwestor - Autoryzowana Stacja Obsługi Samochodów - uzyskał decyzję o pozwoleniu na budowę z dnia [...] r. udzieloną przez Kierownika Urzędu Rejonowego,
• zmiana w stosunku do projektu technicznego polegająca na wykonaniu czterech okien w ścianie graniczącej z posesją przy ul. [...] została dokonana
w trakcie budowy (za zgodą ówczesnego właściciela posesji J. M.)
i odnotowana wpisem, z dnia 30.01.1995 r., w dzienniku budowy przez inspektora nadzoru S. K.,
• o zakończeniu przedmiotowej inwestycji inwestor zawiadomił właściwy organ nadzoru architektoniczno-budowlanego, przedkładając zawiadomienie z dnia 08.08.1995 r. (data wpływu do urzędu 10.08.1995 r.), do którego załączył rysunek rzutu przyziemia z naniesionymi zmianami oraz zgodę, z dnia [...] r., ówczesnego właściciela posesji J. M. na ich wykonanie,
• w trakcie postępowania związanego z procedurą zakończenia budowy inwestor przedłożył ocenę stanu bezpieczeństwa pożarowego obiektów na posesji przy
ul. [...], w związku z wykonaniem otworów okiennych
w ścianie biegnącej po granicy działek w budynku wykonanym na sąsiedniej posesji przy ul. [...], sporządzoną przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych mł. bryg mgr inż. S. W., stwierdzającą, że zmiana warunków technicznych w stosunku do projektu nowego budynku na posesji przy ul. [...] nie narusza przepisów przeciwpożarowych,
• w dniu 26.06.1996 r. inwestor uzyskał zaświadczenie Prezydenta Miasta o braku sprzeciwu odnośnie zakończenia przedmiotowej budowy.
Organ ustalił, że w dacie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę obejmującej rozbudowę istniejącej Stacji Obsługi Samochodów, tj. [...] r., obowiązywało rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz. U. Nr 17, poz. 62 ze zm.). Natomiast w trakcie wykonywania ww. inwestycji, z dniem 1 kwietnia 1995 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 1995 r. Nr 10, poz. 46), którego przepisy § 12 ust. 6 dopuszczały sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej bądź w odległości mniejszej od określonej w ust.4 (w ust. 4 pkt 1 dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi - 4 m), (...), jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu działki budowlanej zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową, a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej i uzyskana pisemna zgoda jej właściciela.
Ustalił również, że w czasie, gdy inwestor zawiadomił organ o zakończeniu przedmiotowej inwestycji, tj. w dniu 08.08.1995 r., ustawodawca dopuszczał dokonywanie zmian w toku wykonywania robót w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, a wówczas do zawiadomienia o zakończeniu budowy inwestor był zobowiązany dołączyć: oświadczenie kierownika budowy o zmianach wraz z rysunkami zmian potwierdzonymi przez projektanta.
Oględziny na terenie posesji przy ul. [...], dokonane dniu [...] r. przez pracowników PINB, przy udziale stron, potwierdziły dokonanie ww. zmian.
Zdaniem organu I instancji, ze zgromadzonych w toku postępowania dokumentów oraz z przytoczonych przepisów prawa budowlanego wynika, że ww. roboty budowlane nie naruszały wówczas obowiązujących przepisów, w tym techniczno-budowlanych. Zatem uwzględniając to, że przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 obowiązującej ustawy Prawo budowlane stanowi, iż właściwy organ nadzoru budowlanego "nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania", organ stwierdził, iż faktycznie nie ma podstaw prawnych do nałożenia obowiązków, o których mowa w tym przepisie.
Od decyzji odwołał się D. K., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu odwołania zarzucił decyzji PINB błędną interpretację przepisów § 12 ust. 6 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1995 r. Nr 10, poz. 46), pozwalającą na sytuowanie budynku z otworami okiennymi na granicy z działką sąsiednią, po uzyskaniu pisemnej zgody właściciela tej działki, co w konsekwencji "miało negatywny wpływ na treść wydanej w sprawie decyzji".
Podniósł także, że "uzyskanie przez inwestora zaświadczenia Prezydenta Miasta odnośnie zakończenia budowy wydane w dniu [...] r. jest uchybieniem", gdyż, jak wskazuje skarżący, żadna z kart projektu budowlanego, nie została opatrzona pieczęcią organu oraz nie zawiera informacji, że stanowi załącznik do decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia [...], ponadto naniesione pismem ręcznym na projekt budowlany zmiany w postaci czterech otworów okiennych, zostały podpisane przez inną osobę niż opracowany projekt budowlany.
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z [...]., wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267), zwanej dalej "K.p.a.", oraz art. 51 ust. 1 pkt 2 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania D. K., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Organ odwoławczy przytoczył ustalenia faktyczne PINB całkowicie je podzielając i stwierdził, że zgodnie z treścią § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U z 1995 r. Nr 10, poz. 45), obowiązującym na dzień zawiadomienia przez inwestora właściwych organów administracji o zakończeniu budowy, dopuszcza się sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej bądź w odległości mniejszej od określonej w ust. 4, lecz nie mniejszej niż 1,5 m od tej granicy, jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu - (działki budowlanej) zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej i uzyskana pisemna zgoda jej właściciela.
Zgodnie zaś z ust. 4 ww. § 12 jeżeli z warunków, o których mowa w ust. 1 i 2 oraz § 271 i 272 ust. 4 nie wynikają inne wymagania, należy zachować odległości zabudowy od granic działki co najmniej:
1/ dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi - 4 m,
2/ dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą bez otworów - 3 m.
Zdaniem WINB, jak wynika z powyższego, przepisy prawa w ówczesnym okresie, dopuszczały możliwość sytuowania budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, po spełnieniu następujących warunków:
a/ uzyskaniu pisemnej zgody właściciela działki sąsiedniej,
b/ jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu (działki budowlanej) zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej.
Na podstawie zaś art. 57 ust. 1 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414), obowiązującego na dzień zakończenia przedmiotowej budowy, do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor był obowiązany dołączyć:
1. oryginał dziennika budowy,
2. oświadczenie kierownika budowy:
a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami,
b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także w razie korzystania z ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu,
3. oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona och ich odpowiedniego zagospodarowania,
4. protokoły badań i sprawdzeń,
5. inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.
Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, w razie zmian, dokonanych w toku wykonywania robót,
w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, oświadczenie kierownika budowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego.
Zważywszy na fakt, iż decyzja o pozwoleniu na budowę z dnia [...] była zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miast [...], zatwierdzonym uchwałą WRN w Szczecinie z dnia 18 marca 1977 r. Nr VI/36/77 (Dz. WRN Nr 3, poz. 23 ze zm.),na obszarze w granicach administracyjnych m. [...] zatwierdzonymi uchwałą Nr XIV/120/86 MRN z dnia 27 czerwca 1986 r. (Dz. U. WRN Nr 8, poz. 180) - co stwierdzono w treści decyzji oraz, że inwestor posiadał pisemną zgodę właściciela działki sąsiedniej na usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki, a także, że ww. przepis art. 57 dopuszczał możliwość, wprowadzenia zmian dokonanych w toku wykonywania robót, w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, a inwestor spełnił wymogi ww. art. 57, a także fakt, iż Prezydent Miasta wydał inwestorom zaświadczenie z dnia 26 sierpnia 1996r.o nie wniesieniu przez organ sprzeciwu w zakresie zakończenia przedmiotowej rozbudowy, WINB stwierdził, że wykonując cztery otwory okienne w ścianie na granicy działki sąsiedniej inwestor nie naruszył obowiązującego w ówczesnym okresie prawa.
Wskazał, iż z dniem 16 marca 2001 r. § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w zakresie wymogu uzyskania zgody właściciela działki sąsiedniej na usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, został uznany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 207), za niezgodny z art. 7 ust. 2 pkt 1ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 1994, Nr 89, poz. 414). Jednakże na dzień zakończenia przedmiotowej rozbudowy Stacji Obsługi Samochodów, ww. § 12 ust. 6 był przepisem obowiązującym.
Na podstawie art. 145a § 1 i 2 K.p.a. można żądać wznowienia postępowania
w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego
z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. W takiej sytuacji skargę o wznowienie postępowania wnosi się
w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego organ odwoławczy stwierdził, iż strona nie występowała o wznowienie postępowania
w przedmiotowej sprawie.
Ustosunkowując się do pozostałych argumentów skarżącego, WINB wyjaśnił, że zgodnie z art. 83 ustawy Prawo budowlane, określającym właściwość działania organów nadzoru budowlanego, nie należy do kompetencji organów nadzoru budowlanego kwestionowanie dokumentów wydawanych i zatwierdzanych przez Prezydenta Miasta w sprawie pozwoleń na budowę.
Na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r.
Nr 243, poz. 1623 ze zm.), właściwy organ w drodze decyzji nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania. W związku z faktem, że przedmiotowa rozbudowa istniejącej Stacji Obsługi Samochodów, w ocenie organu II instancji, została wykonana w sposób zgodny z przepisami prawa, brak było podstawy prawnej nałożenia na stronę obowiązku wykonania robót budowlanych lub czynności.
Powyższa decyzja została zaskarżona przez D. K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący zaskarżonej decyzji zarzucił:
• naruszenie art. 190 ust. 4 Konstytucji poprzez jego pominięcie przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy;
• naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, a w szczególności art. 7 K.p.a. poprzez załatwienie sprawy
w sposób niezgodny ze słusznym interesem strony postępowania.
W związku z powyższym wniósł o:
• uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
• zasądzenie od organu na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw.
Zdaniem skarżącego, utrata mocy obowiązującej przepisu z powodu jego niezgodności z Konstytucją oznacza, że przepis ten nie może być stosowany, poczynając od daty jego uchwalenia. Wyrok Trybunału ma skutki retroaktywne, a przez to zachodzi konieczność ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem już niekonstytutywnego przepisu (wyrok SA z dnia 21 lutego 2013 r. sygn. akt III AUa 4.1/13). Jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych przepis uznany przez Trybunał za niekonstytucyjny ma taki charakter od samego początku, tj. od dnia jego wejścia w życie. Fakt ten musi być brany pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego podjętego na podstawie niekonstytucyjnego przepisu, (wyrok WSA w Łodzi z dnia 1 lutego 2012 r. sygn. akt III SA/Łd 1145/11, wyrok NSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2008 r. sygn. akt II OSK 1745/07). W świetle art. 190 ust. 4 Konstytucji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego została wydana ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia. Niekonstytucyjność przepisu musi być zatem brana pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego, przy czym orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego wydana została ostateczna decyzja administracyjna stanowi podstawę także do uchylenia tejże decyzji w ramach przedmiotowej kontroli.
W niniejszej sprawie organ administracyjny ograniczył się jedynie do wskazania, iż można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową łub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. Bezspornie przepis § 12 ust. 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz.140; zm.: Nr 44, poz. 434; z 2000 r. Nr 16, poz. 214) w zakresie wymogu uzyskania zgody właściciela działki sąsiedniej na usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z art.7ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Zważywszy na powyższe, według skarżącego, rozpoznający niniejszą sprawę organ powinien w ramach kontroli administracyjnej podjąć czynności zmierzające do wyeliminowania z obrotu prawnego aktów opartych na niekonstytucyjnym przepisie, czego jednak nie uczynił.
W konsekwencji, w ocenie skarżącego, doszło do naruszenia przepisu rangi konstytucyjnej, tj. art. 190 ust. 4 ustawy zasadniczej. Należy wskazać w tym miejscu,
iż obowiązek prokonstytucyjnej wykładni prawa spoczywa nie tylko na sądach, lecz i na organach administracji publicznej (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 22 listopada 2007 r. sygn. akt IC SA/Po 391/07). Ponadto, jak wskazuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 18 maja 2010 r., cel zakładany w art. 190 ust. 4 Konstytucji powinien być realizowany przez wszelkie środki prawne, dzięki którym można osiągnąć efekt w postaci ponownego rozstrzygnięcia sprawy, na podstawie stanu prawnego po wyeliminowaniu niekonstytucyjnych przepisów (sygn. akt I SA/Rz 237/10).
Uchybienie w powyższym zakresie nie pozostało bez wpływu na dalsze naruszenia. W ocenie skarżącego, w przedmiotowej sprawie doszło bowiem także do naruszenia przepisu prawa procesowego w postaci art. 7 K.p.a., zgodnie z którym
w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności,
z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Zasada postępowania administracyjnego wyrażona w art. 7 K.p.a. eksponuje potrzebę załatwienia sprawy z uwzględnieniem słusznego interesu strony aż do granic kolizji z interesem społecznym (wyrok WSA z dnia 18 października 2012 r. sygn. akt VIII SA/Wa 281/12). Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, jeśli w sprawach pozostawionych przez przepisy uznaniu administracyjnemu, interes społeczny nie stoi temu na przeszkodzie i leży to w możliwości organu administracji, organ ten ma obowiązek załatwić sprawę w sposób pozytywny dla strony. Tworzy to więc domniemanie pozytywnego rozstrzygnięcia, chyba że pozytywnemu rozstrzygnięciu stoi na przeszkodzie niebudzący wątpliwości interes ogólny (wyrok NSA w Warszawie z dnia 30 czerwca 2000 r. sygn. akt
V SA 2880/99).
Zdaniem skarżącego, w przedmiotowym stanie faktycznym organ administracji nie uwzględnił słusznego interesu strony postępowania, która zasadnie dochodzi ochrony swoich praw. Obecny stan techniczny spornego obiektu budowlanego bowiem nie tylko nie odpowiada prawu, ale także istotnie godzi w uzasadnione interesy innych osób, co niewątpliwie sprzeciwia się zasadzie wyrażonej w art. 5 ustawy Prawo budowlane.
W odpowiedzi na skargę WINB wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:
Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.
Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz.270).
Z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego niniejszej sprawy wynika,
że inwestorzy W. K. i Z. Ł. po uzyskaniu pozwolenia na budowę z dnia [...] r. przystąpili do rozbudowy stacji obsługi samochodów. Prace budowlane zostały zakończone w 1995 r., a o zakończeniu przedmiotowej inwestycji inwestorzy zawiadomili właściwy organ nadzoru architektoniczno-budowlanego – Prezydenta Miasta, przedkładając zawiadomienie z dnia 08.08.1995 r. (data wpływu do urzędu 10.08.1995 r.), do którego załączony został rysunek rzutu przyziemia z naniesionymi zmianami oraz zgoda, z dnia [...]r., ówczesnego właściciela posesji J. M. na wykonanie otworów okiennych. W trakcie postępowania związanego z procedurą zakończenia budowy inwestorzy przedłożyli także ocenę stanu bezpieczeństwa pożarowego obiektów na posesji przy ul. [...] , w związku z wykonaniem otworów okiennych w ścianie biegnącej po granicy działek w budynku wykonanym na sąsiedniej posesji przy ul. [...], sporządzoną przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych mł. bryg mgr inż. S. W., stwierdzającą, że zmiana warunków technicznych w stosunku do projektu nowego budynku na posesji przy ul. [...] nie narusza przepisów przeciwpożarowych. Na wezwanie organu dokumentacja została uzupełniona o inne dokumenty. W efekcie w dniu 26.06.1996 r. inwestorzy uzyskali zaświadczenie Prezydenta Miasta o braku sprzeciwu odnośnie zakończenia przedmiotowej budowy.
Do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę albo zgłoszenie, można przystąpić, z zastrzeżeniem przepisów art. 55 i art. 57, po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu (art.54 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89,poz.414), w brzmieniu obowiązującym w dacie dokonywania zgłoszenia zakończenia budowy przez inwestorów W. K. i Z. Ł.).
Zgodnie z art. 57 :
1. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć:
1) oryginał dziennika budowy,
2) oświadczenie kierownika budowy:
a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym
i warunkami pozwolenia na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami,
b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także
- w razie korzystania - ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu,
3) oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania,
4) protokoły badań i sprawdzeń,
5) inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.
2. W razie zmian, dokonanych w toku wykonywania robót, w stosunku do projektu lub warunków pozwolenia na budowę, oświadczenie kierownika budowy,
o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a), powinno być potwierdzone przez projektanta
i inspektora nadzoru inwestorskiego.
3. Inwestor jest obowiązany dołączyć do zawiadomienia, o którym mowa
w ust. 1, oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów wymienionych
w art. 56.
4. Inwestor jest obowiązany uzupełnić dokumenty wymienione w ust. 1-3, jeżeli, w wyniku ich sprawdzenia przez właściwy organ, okaże się, że są one niekompletne lub posiadają braki i nieścisłości.
W ocenie sądu, zwrócić należy szczególną uwagę na brzmienie art. 57 ust. 2, który w tym stanie prawnym nie wypowiadał się w przedmiocie czy zmiany dokonane przy realizacji pozwolenia na budowę były istotnymi, czy też nieistotnymi.
Z przedstawionego wyżej stanu faktycznego sprawy wynika, że dokumenty wymienione w cytowanym art. 57 ww. ustawy zostały przedłożone przez inwestorów,
z wyjątkiem oświadczenia kierownika budowy i poświadczenia tego oświadczenia przez projektanta. Dokumenty w tym zakresie podpisał S. K., pełniący funkcję inspektora nadzoru, choć posiadający uprawnienia także w zakresie projektowania.
W ocenie sądu, skoro inwestorzy dokonali skutecznego zawiadomienia
o zakończeniu budowy, a organ nie zgłosił sprzeciwu, to brak jest podstaw do kwestionowania na tym etapie legalności wybudowanego obiektu. W znaczeniu prawnym roboty budowlane zostały zakończone. Fakt przyjęcia budynku do użytkowania jednoznacznie bowiem potwierdza, że obiekt wybudowany został zgodnie z obowiązującymi przepisami, a tym samym nie można uznać, że odstąpienie od projektu i warunków pozwolenia było samowolą budowlaną.
W uzasadnieniu wyroku z dnia 9 kwietnia 2013 r. sygn. akt II OSK 2370/11 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził: "Rację ma Sąd pierwszej instancji, podnosząc, że skuteczne zawiadomienie o zakończeniu budowy bądź wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie ma takie znaczenie, że wzniesione obiekty budowlane nie mogą podlegać ponownemu sprawdzaniu (pod kątem legalności wybudowania) przez organu nadzoru budowlanego. W takiej sytuacji, kiedy prace budowlane zostały zrealizowane, a następnie skutecznie zawiadomiono o zakończeniu budowy, to nie ma prawnych możliwości prowadzenia postępowania naprawczego, o jakim mowa w art. 50 - 51 ustawy Prawo budowlane. Brak sprzeciwu organu, bądź decyzja o pozwoleniu na użytkowanie, jest swoistym potwierdzeniem legalności obiektu budowlanego (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 1 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OSK 2012/11, z dnia 20 maja 2011 r., sygn. akt II OSK 887/10, 2011 r., sygn. akt II OSK 708/10 [w:] CBOSA)."
Stanowisko to skład sądu orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela.
Odnosząc się do zarzutów skargi, tj. naruszenia art. 190 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, a w szczególności art. 7 K.p.a. poprzez załatwienie sprawy w sposób niezgodny ze słusznym interesem strony postępowania, należy uznać, że nie znajdują one uzasadnienia.
Skoro bowiem w ogóle nie można prowadzić postępowania naprawczego,
to nawet zastosowanie w sprawie przepisów, o których niezgodności z Konstytucją orzekł Trybunał Konstytucyjny, nie ma znaczenia, podobnie jak naruszenie art. 7 K.p.a.
Dodać jednak należy, że art. 190 ust. 4 Konstytucji stanowi, iż w takiej sytuacji orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. W tym więc przypadku bezpośrednie zastosowanie mogłyby mieć jedynie przepisy właściwe dla danego postepowania, a więc art.145a K.p.a. przewidujący określony tryb postępowania.
Rozpoznając sprawę w świetle powołanego na wstępie kryterium legalności sąd uznał, iż skarga nie może być uwzględniona, bowiem podejmując zaskarżoną decyzję, pomimo częściowo błędnego uzasadnienia, organ prawa nie naruszył.
W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji.
