III SA/Łd 979/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...], nr [...] Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., art. 10 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2008 r. nr 98 póz. 634 z późn. zm.); art. 5 ust. 1 pkt 14, art. 21 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju obszarów Wiejskich (Dz. U. z 2007 r. Nr 64, poz. 427); § 2, § 4 ust. 1 pkt 2 i 6, § 5a ust. 1, § 7 pkt 2, § 9 ust. 2 pkt 1, ust. 5 pkt 1, § 13 ust. 2a, § 17 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2009 r. Nr 33 poz. 262 z późn. zm.) w zw. z § 46 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2013 r. poz. 267); art. 7, art. 16 ust. 3 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 65/2011 z dnia 27 stycznia 2011r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz.UE. L. 2011.25.8); art. 14, art. 73 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. UE. L. 316.1. ze zm.); art. 17 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz.Urz.UE. L. 30 str. 16-99) utrzymał w mocy decyzję Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w A. z dnia [...], nr [...] o przyznaniu K.K. płatności rolnośrodowiskowej na rok 2012 w ramach pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie - wariant 1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych w wysokości 10.225,80 zł i odmówił przyznania płatności w zakresie pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne - wariant 5. Uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania).

Dalej organ wskazał, że w dniu 14 maja 2012r. K.K. złożyła wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej na 2012r. w ramach pakietów: 2.5 Rolnictwo ekologiczne - uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania) na powierzchni 18,14 ha oraz 6.1. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie - produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych na powierzchni 18,14 ha. Pismem z dnia 8 sierpnia 2012r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w A. wezwał stronę do złożenia wyjaśnień w zakresie powierzchni działki rolnej A położonej na działce ewidencyjnej nr 13. Poinformował również stronę o maksymalnej kwalifikowanej powierzchni (PEG) działek ewidencyjnych o nr 13, 11, 104, 105, 109. W dniu 23 sierpnia 2012r. pełnomocnik strony złożył korektę wniosku, w której dokonał podziału działki rolnej A na działki A oraz F. Pismem z dnia 19 grudnia 2012r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR A. wezwał stronę do złożenia wyjaśnień w zakresie rozbieżności danych zawartych we wniosku a wykazem z jednostki certyfikującej. Pismem z dnia 15 stycznia 2013 r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR wezwał stronę do złożenia wyjaśnień w zakresie działki rolnej D.

W dniu 31 stycznia 2013 r. strona złożyła zmianę do wniosku, dokonując zmiany w zakresie pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne oraz zmieniła wariant 5 uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania) na wariant 6 uprawy warzywne (w okresie przestawiania). W dniu 7 lutego 2013r. złożyła zaś korektę wniosku, w której dokonała podziału działki rolnej D na działki D oraz DD. Do korekty załączyła kopię Planu Działalności Rolnośrodowiskowej z dnia 23 kwietnia 2012r., z którego wynikało, że na działkach A, B, C, D, E o łącznej powierzchni 17,94 ha po uprawie żyta ozimego w 2011 r., a w roku 2012 uprawiana była soczewica jadalna. W piśmie z dnia 17 lutego 2013r. strona złożyła wyjaśnienia wskazując, że błędne zadeklarowanie upraw w pakiecie rolnośrodowiskowym, tzn. upraw warzywnych z certyfikatem zgodności (2.5), zamiast upraw warzywnych w okresie przestawiania (2.6). było niezamierzone. Błąd popełnił doradca wypełniający wniosek, a skarżąca podpisując wniosek nie zauważyła błędu. Po zapoznaniu się z Planem Działalności Rolnośrodowiskowej również nie stwierdziła błędu. Podniosła że, realizuje program pierwszy rok i do tej pory nie składała wniosków, stara się jednak jak najdokładniej wypełniać zobowiązanie rolnośrodowiskowe. Podkreśliła, że proces certyfikacji w 2012r. przeszła bez żadnych uwag i w związku z tym wniosła o potraktowanie błędu jako niezamierzonej omyłki i niewyciąganie wobec niej konsekwencji.

Decyzją z dnia [...], nr [...] Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w A. przyznał K.K. płatność rolnośrodowiskową w pomniejszonej wysokości, tj. przyznał płatność w ramach pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie - wariant 1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych w wysokości 10. 225,80 zł. i odmówił przyznania płatności w zakresie pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne - wariant 5. Uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania).

W odwołaniu od tej decyzji skarżąca - powołując się na art. 73 ust. 1 oraz art. 21 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 - wskazała, że zmniejszeń i wykluczeń nie stosuje się w przypadku gdy rolnik złożył wniosek zgodny ze stanem faktycznym lub gdy może wykazać, że nieprawidłowości nie wynikają z jego winy. Skarżąca podkreśliła, że błąd, jaki popełniła mieści się w ramach definicji "błędu oczywistego". W deklaracji pakietów rolnośrodowiskowych nie tylko zaznaczony został źle wariant 2.5 zamiast 2.6, ale także pole "cel złożenia wniosku: wniosek kontynuacyjny.

Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. utrzymując zaskarżoną decyzję w mocy podkreślił, że przedmiotem zaskarżenia jest decyzja dotycząca odmowy przyznania płatności rolnośrodowiskowej w zakresie pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne - wariant 5. Uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania). Zgodnie z § 46 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2013r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2013r. poz. 267), do przyznawania i zwrotu płatności rolnośrodowiskowej w sprawach objętych postępowaniami: 1) wszczętymi i niezakończonymi ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy rozporządzenia, o którym mowa w § 58", tj. przepisy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Stosownie do treści § 2 ust. 1 rozporządzenia, płatność rolnośrodowiskową przyznaje się rolnikowi w rozumieniu art. 2 lit. a rozporządzenia nr 73/2009, zwanemu dalej "rolnikiem, jeżeli:

1) został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwany dalej "numerem identyfikacyjnym,

2) łączna powierzchnia posiadanych przez niego działek rolnych w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, na których jest prowadzona działalność rolnicza w rozumieniu art. 2 lit. c rozporządzenia nr 73/2009, zwanych dalej "działkami rolnymi", wynosi co najmniej 1 ha;

3) realizuje 5-letnie zobowiązanie rolnośrodowiskowe, o którym mowa w art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwane dalej "zobowiązaniem rolnośrodowiskowym", obejmujące wymogi wykraczające ponadpodstawowe wymagania, w ramach określonych pakietów i ich wariantów, zgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej, na gruntach, na których rolnik zadeklarował realizację tego zobowiązania we wniosku o przyznanie pierwszej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych;

4) spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach określonych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu.

Stosownie do treści § 4 ust. 1 pkt 2 i 6 rozporządzenia, zobowiązanie rolnośrodowiskowe jest realizowane w ramach co najmniej jednego z następujących pakietów: (...) 2) Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne (...) 6) Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie. Zgodnie z § 7 pkt 2 rozporządzenia "płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 i 2 pkt 2 - jest przyznawana, jeżeli rolnik prowadzi produkcję rolną zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym, przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE.L.2007.189.1 z późn. zm.) oraz przepisami wydanymi w trybie przepisów tego rozporządzenia, w szczególności w zakresie uprawy roślin. Stosownie do brzmienia § 17 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, poza elementami podania określonymi w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, z wyłączeniem adresu, zawiera wskazanie realizowanych pakietów lub wariantów, z podaniem łącznej powierzchni działek rolnych, na których są one realizowane. Zgodnie z § 9 ust. 2 pkt 1 oraz ust. 5 pkt 1 rozporządzenia, w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako: 1) grunty orne, na których występują uprawy wymienione w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu (...) piątego, szóstego (...). W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako: 1) grunty orne, na których są uprawiane rośliny odmian miejscowych roślin warzywnych wpisane do rejestru odmian prowadzonego na podstawie przepisów o nasiennictwie, zwanego dalej "krajowym rejestrem, lub rośliny odmian dla bioróżnorodności roślin rolniczych wpisane do krajowego rejestru, lub rośliny gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego i drugiego". Stosownie do brzmienia § 5a ust. 1 rozporządzenia, "jeżeli w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego w zakresie wariantu (...) szóstego (...) pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 rolnik zakończy okres przestawiania, płatność rolnośrodowiskowa w danym roku jest przyznawana odpowiednio za realizację wariantu (...) piątego (...)". Zgodnie z § 13 ust. 2a rozporządzenia, przy ustalaniu wysokości płatności rolnośrodowiskowej przysługującej do działek rolnych uwzględnia się powierzchnię tych działek, nie większą jednak niż maksymalny kwalifikowany obszar, o którym mowa w art. 6 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia nr 1122/2009, określony w systemie identyfikacji działek rolnych, o którym mowa w przepisach o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Opierając się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym organ drugiej instancji stwierdził, że strona we wniosku z dnia 7 maja 2012r. wystąpiła o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej do działek rolnych oznaczonych literami A, B, C, D, E o łącznej powierzchni 18,14 ha, deklarując na nich uprawę soczewicy jadalnej oraz realizację pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne, wariant 5 uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania). Realizacja wariantu 5 została wskazana we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej w ramach każdej działki rolnej; w Deklaracji pakietów rolnośrodowiskowych w ramach PRO W 2007-2013 w roku 2012 stanowiącej załącznik do wniosku; w korekcie wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. i zmianie wniosku z dnia 23 sierpnia 2012 r. strona zadeklarowała uprawy warzywne, dla których zakończono okres przestawiania (pakiet 2.5), natomiast z danych z Jednostki Certyfikującej Biocert Małopolska Sp. z o.o. wynika, że stronie przyznano status gospodarstwa w 1 roku konwersji i dopiero w odpowiedzi na wezwanie organu strona złożyła w dniu 1 lutego 2013 r. zmianę wniosku, polegającą na zmianie wariantu 5 na 6 (w ramach pakietu 2).

Organ nadmienił, że okres konwersji ma przyczynić się do rozkładu pozostałości stosowanych uprzednio środków agrochemicznych i służyć osiąganiu równowagi ekologicznej w gospodarstwie, zaś polski ustawodawca uzależnia wysokość płatności od tego, czy okres przestawiania trwa, czy został zakończony. Zgodnie z art. 17 rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. U. L 250, z dnia 18.09.2008, str.1) konwersja rozpoczyna się w momencie przystąpienia gospodarstwa do systemu kontroli i jej okres jest precyzyjnie określony - dla upraw rocznych trwa 24 miesiące poprzedzające siew roślin, których plon może uzyskać status produktu ekologicznego. W Polsce okres konwersji jest naliczany od daty złożenia w jednostce certyfikującej "Zgłoszenia podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego". Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu, organ drugiej instancji stwierdził, że strona występując w dniu 7 maja 2012r. z wnioskiem o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej miała obowiązek wywiązać się ze wszystkich określonych przepisami dotyczącymi tej płatności zobowiązań. W szczególności obowiązkiem strony było zadeklarowanie pakietu i wariantu, zgodnego ze stanem faktycznym. Jak ustalono, strona wskazała, iż realizuje wariant 5 z zakończonym okresem konwersji, natomiast faktycznie gospodarowała w okresie konwersji pod nadzorem jednostki certyfikującej, bez prawa znakowania produktów jako ekologiczne (wariant 6). Organ drugiej instancji podkreślił, że strona nie skorzystała z prawa do złożenia zmiany do wniosku, w terminie do dnia 31 maja 2012r., polegającej na zmianie wariantu 6 na wariant 5, stosownie do brzmienia art. 14 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009. Przepis ten stanowi, że po wygaśnięciu terminu składania pojedynczego wniosku, poszczególne działki rolne lub indywidualne uprawnienia do płatności można dodać do pojedynczego wniosku, pod warunkiem, że przestrzegane są wymogi w ramach odnośnych systemów pomocy. Zmian dotyczących użytkowania lub systemu pomocy odnośnie do poszczególnych działek rolnych lub odnośnie do uprawnień do płatności zadeklarowanych w pojedynczym wniosku można dokonać na tych samych warunkach. Jeśli poprawki, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim mają związek z jakimikolwiek dokumentami uzupełniającymi lub umowami, które należy przedłożyć, dozwolone są również stosowne poprawki do tych dokumentów lub umów. (...) zmiany dokonane zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu notyfikuje się właściwym organom na piśmie najpóźniej do dnia 31 maja danego roku kalendarzowego(...). Jeśli właściwy organ poinformował już rolnika o nieprawidłowościach w pojedynczym wniosku lub jeśli powiadomił go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu, jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, poprawki zgodnie z ust. 1 nie są dozwolone odnośnie do działek rolnych, których dotyczą nieprawidłowości.

W treści odwołania strona wniosła o zastosowanie art. 21 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009, przepis ten stanowi, że nie naruszając przepisów art. 11-20, wniosek o przyznanie pomocy może być poprawiony w każdym momencie po jego złożeniu, w przypadku gdy właściwy organ wykrył oczywiste błędy. Zgodnie z treścią dokumentu roboczego Komisji Europejskiej nr AGR 49533/2002 z dnia 5 czerwca 2002r., do błędów o charakterze oczywistym należą przede wszystkim błędy, które mogą zostać wykryte na podstawie informacji zawartej w złożonym wniosku pomocowym, tzn. pomyłki wykryte na skutek kontroli spójności wniosku (wzajemnie wykluczające się dane), błędy o czysto pisarskim charakterze (tzw. literówki), które wydają się oczywiste przy lekturze wniosku pomocowego oraz błędy powstałe na skutek nieprawidłowej transkrypcji numerów referencyjnych lub identyfikacyjnych, które są wykryte podczas kontroli krzyżowej wniosku z bazami danych.

W rozpatrywanej sprawie strona podała błędne informacje odnośnie realizowanego wariantu w ramach pakietu 2, uczyniła to we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej w ramach każdej działki rolnej; w deklaracji pakietów rolnośrodowiskowych w ramach PRO W 2007-2013 w roku 2012 z dnia 7 maja 2012r.; w korekcie wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. i zmianie do wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. W ocenie organu producent co prawda złożył wniosek określając, iż ma na celu kontynuację podjętego zobowiązania, jednakże deklaracja ta nie znalazła potwierdzenia w danych zawartych w systemie informatycznym, wskutek czego błąd ten został uzasadniony bez konieczności wzywania producenta do złożenia wyjaśnień. Błędem oczywistym w myśl art. 21 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 nie może być natomiast zadeklarowanie pakietu 6 z zakończonym okresem konwersji, w sytuacji gdy strona faktycznie gospodarowała w okresie konwersji pod nadzorem jednostki certyfikującej, bez prawa znakowania produktów jako ekologiczne (pakiet/wariant 2.5). Wskazanie wariantu dla każdej z działek rolnych deklarowanej do płatności rolnośrodowiskowej jest istotną częścią wniosku. Informacje te nie mogą być pomijane, czy też różnorako interpretowane w sytuacji, w której wnioskodawca domaga się na ich podstawie płatności. Tego typu dane bezpośrednio oddziałują na sferę prawną wnioskodawcy i przesądza to o braku możliwości zakwalifikowania błędu strony do kategorii błędów oczywistych. Organ podkreślił, że błąd oczywisty charakteryzuje m.in. to, że może on zostać wykryty już na podstawie treści wniosku. W zaistniałej sytuacji jednak organ nie miał możliwości wykrycia błędu na podstawie treści wniosku, ponieważ przyjmujący wniosek pracownik w żadnym wypadku nie mógł zakładać, że odwołująca pomyłkowo zadeklarowała we wniosku pakiet/wariant 2.5 zamiast 2.6. Tym bardziej, że w odpowiedzi na wezwania organu, w korekcie wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. i zmianie do wniosku z dnia 23 sierpnia 2012 r. strona ponownie deklarowała działki rolne, ze wskazaniem, że realizuje na nich pakiet/wariant 2.5. Organ wyjaśnił również, że przyjmując wniosek i dokonując kontroli wizualnej pracownik weryfikuje jedynie sam fakt wypełnienia rubryki (kontrola wizualna obejmuje sprawdzenie, czy wszystkie obowiązkowe pola zostały wypełnione). Kontrola wizualna ma charakter formalny i nie może ingerować w sferę materialnoprawną i będącą skutkiem wyrażenia woli wnioskodawcy.

W toku prowadzonego postępowania strona wyjaśniła, że wniosek wypełniła osoba trzecia. Stwierdzić, należy, iż to wnioskodawca ponosi odpowiedzialność za treść wniosku, niezależnie od tego, czy przy jego wypełnieniu korzystał z pomocy osób trzecich. To bowiem wnioskodawca podpisuje wniosek i to on figuruje w nim jako osoba ubiegająca się o przyznanie płatności. Korzystanie natomiast przez beneficjenta z pomocy osób trzecich przy wypełnianiu wniosku nie może być poczytywane jako okoliczność wykluczająca poniesienie przez niego negatywnych konsekwencji, związanych z zaistnieniem konkretnych nieprawidłowości w treści wniosku. Na złożonym wniosku znajduje się oświadczenie, z treści którego wynika, że K.K. zna zasady przyznawania płatności. Wniosek, jak również składane w późniejszym terminie zmiany do wniosku i korekty wniosku, wraz z zawartym w nimi oświadczeniami zostały własnoręcznie podpisane przez stronę. Należy zatem uznać, iż wnioskodawczyni znała zasady przyznawania płatności i miała świadomość nie tylko korzystnych dla siebie skutków przedsięwziętych działań, ale również godziła się na obarczenie określonymi konsekwencjami w razie określonego naruszenia prawa.

Organ odwoławczy stwierdził też, że strona nie kwestionuje ustaleń faktycznych w zakresie nieprawidłowej deklaracji pakietu/wariantu 2.5 zamiast 2.6, równocześnie brak jest podstaw do przyjęcia, że wadliwość wniosku jest wynikiem oczywistego błędu wnioskodawcy.

W skardze na tą decyzję skarżąca wskazując na naruszenie przepisów prawa materialnego i nie wzięcie pod uwagę faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu skargi podtrzymując swoją dotychczasową argumentację wskazała, że błąd powstał w wyniki omyłki pisarskiej, nie był działaniem świadomym i mieści się granicach definicji "błędu oczywistego". Zaistniały błąd powinien być wykryty na etapie kontroli przed przesłaniem danych z jednostki certyfikującej.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. wniósł o jej oddalenie.

Na rozprawie w dniu 13 lutego 2013r. pełnomocnik skarżącej popierając wniesioną skargę, rozszerzył zakres postawionych w niej zarzutów o zarzut naruszenia art. 73 ust. 1 i 2 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 poprzez uznanie, że popełniony przez skarżącą przy wypełnianiu wniosku błąd nie miał charakteru oczywistego oraz że miał charakter zawiniony, w skutek uznania, że skarżąca dokonała korekty dopiero po poinformowaniu jej przez organ o nieprawidłowościach. Wskazał także na naruszenie art. 7, art. 8 i art. 9 k.p.a. w zw. art. 21 ustawy z dnia 7 marca 2007r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków europejskiego funduszu rolnego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w skutek nieuwzględnienia korekty złożonego wniosku. Zdaniem pełnomocnika, skarżąca nie otrzymała wezwania do dokonania korekty wniosku przez organ.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.), zwanej dalej ppsa, sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż Sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, tj. jej zgodność z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd rozpoznający sprawę nie może zmienić zaskarżonej decyzji, a jedynie uwzględniając skargę może uchylić ją, stwierdzić jej nieważność lub niezgodność z prawem, a może to uczynić, stosownie do unormowania zawartego w art. 145 § 1 ppsa, jeśli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego; inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 145 § 1 ppsa, skarga zgodnie z art. 151 ppsa podlega oddaleniu. Wedle przepisu art. 134 § 1 ppsa rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 ppsa).

Kontrolując w tak zakreślonej kognicji zaskarżoną decyzję Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji nie naruszają bowiem przepisów prawa w stopniu obligującym do ich wyeliminowania z obrotu prawnego.

Podstawę prawną do oceny wniosków o przyznanie płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych stanowi rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2009r., nr 33, poz. 262 ze zm.), które wydane zostało na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 1a ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. nr 64, poz. 427, ze zm.), zwanej ustawą o rozwoju obszarów wiejskich. Zgodnie z art. 21 ust. 1 tej ustawy, z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1 tej ustawy, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.

W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że skarżąca w dniu 7 maja 2012r. złożyła wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej na rok 2012 w ramach pakietów: 2.5 Rolnictwo ekologiczne - uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania) na powierzchni 18,14 ha, wskazując jednocześnie, że jest to kontynuacja oraz 6.1. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie - produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych na powierzchni 18,14 ha, deklarując działki rolne oznaczone literami A, B, C, D, E. W odpowiedzi na wystosowane pismem z dnia 8 sierpnia 2012r. wezwanie do złożenia wyjaśnień w zakresie powierzchni działki rolnej A położonej na działce ewidencyjnej nr 13, w dniu 23 sierpnia 2012r. skarżąca złożyła korektę wniosku oraz zmianę wniosku, w której dokonała podziału działki rolnej A na działki A oraz F. Z uwagi na fakt, że skarżąca realizuje pakiet Rolnictwo ekologiczne organ uzupełnił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy o wykaz Jednostki Certyfikującej Biocert Małopolska Spółka z o.o. z dnia 30 października 2012r. Na podstawie wykazu stwierdzono rozbieżności dotyczące zadeklarowanego we wniosku o przyznanie płatności wariantu. Powyższe skutkowało wystosowaniem w dniu 15 stycznia 2013r. wezwania do złożenia wyjaśnień, w odpowiedzi na które skarżąca złożyła w dniu 31 stycznia 2013 r. (data wpływu do organu 1 lutego 2013r.) zmianę wniosku, w którym zmieniła deklarowany wariant 2.5 – uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania) na wariant 2.6 – uprawy warzywne (w okresie przestawiania). Następnie w dniu 7 lutego 2013r. skarżąca strona złożyła korektę wniosku, w której dokonała podziału działki rolnej D na działki D oraz DD. Do korekty załączyła kopię Planu Działalności Rolnośrodowiskowej z dnia 23 kwietnia 2012r., z którego wynikało, że na działkach A, B, C, D, E o łącznej powierzchni 17,94 ha po uprawie żyta ozimego w 2011 r., w roku 2012 uprawiana była soczewica jadalna. W piśmie z dnia 17 lutego 2013r. skarżąca złożyła z kolei wyjaśnienia wskazując, że błędne zadeklarowanie upraw w pakiecie rolnośrodowiskowym, tzn. upraw warzywnych z certyfikatem zgodności (2.5), zamiast upraw warzywnych w okresie przestawiania (2.6) było niezamierzone. Błąd popełnił doradca wypełniający wniosek, a skarżąca podpisując wniosek nie zauważyła błędu. Podała, że po zapoznaniu się z Planem Działalności Rolnośrodowiskowej również nie stwierdziła błędu, realizuje program pierwszy rok i do tej pory nie składała wniosków. Podkreśliła, że proces certyfikacji w 2012r. przeszła bez żadnych uwag i w związku z tym wniosła o potraktowanie błędu jako niezamierzonej omyłki i niewyciąganie wobec niej konsekwencji.

W tym stanie faktycznym kwestię sporną stanowi okoliczność, czy wpisanie przez skarżącą we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej "wariantu 2.5 – uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania)", zamiast "wariantu 2.6 – uprawy warzywne (w okresie przestawiania)", stanowi oczywisty błąd i czy jako taka nieprawidłowość winna zostać potraktowana przez organy. Ocena charakteru popełnionego błędu jest dla rozstrzygnięcia tej sprawy istotne o tyle, że nieprawidłowości skorygowane zostały dopiero w odpowiedzi na wezwanie organu, a oczywisty błąd, o którym mowa w art. 21 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. UE. L.2009. 316.65), wykryty przez organ, umożliwia wnioskodawcy poprawienie wniosku w każdym czasie. Ustalenia wymaga zatem, czy stwierdzone przez organ uchybienia są oczywistym błędem, który może być skorygowany w każdym czasie, przy czym oprócz charakteru błędu konieczne jest także wzięcie pod uwagę zawinienia wnioskodawcy lub jego braku.

Zgodnie z treścią art. 21 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009, nie naruszając przepisów art. 11-20, wniosek o przyznanie pomocy może być poprawiony w każdym momencie po jego złożeniu, w przypadku, gdy właściwy organ wykrył oczywiste błędy. Przepisy art. 11-20, które nie mogą być naruszane, regulują terminy składania wniosków pomocowych (art. 11), ich treść i wymagania szczególne jakie muszą spełniać (art. 12, 13, 16, 17, 18) oraz dopuszczalność uproszczenia procedur (art. 20). Dla wykładni tej regulacji istotne znaczenia ma treść samej preambuły do wskazanego powyżej rozporządzenia. Zgodnie z pkt 26 preambuły, w przypadku gdy wnioski o przyznanie pomocy zawierają oczywiste błędy, w każdej chwili powinna istnieć możliwość ich sprostowania. Z kolei punkt 75 stanowi, że zmniejszenia oraz wykluczenia mogą być stosowane jedynie w przypadku zaniedbania rolnika lub jego celowego działania, zaś z punktu 93 wynika, że obniżki oraz wykluczenia związane z kryteriami kwalifikowalności z zasady nie powinny być stosowane w przypadku gdy rolnik dostarczył zgodne z faktami informacje lub jeśli może wykazać, że wina nie leży po jego stronie. Ustawodawca unijny szczególny nacisk kładzie na celowość działania wnioskodawcy, tj. wyraźny zamiar wprowadzenia organu w błąd.

Cele powyższych uregulowań oraz skutki nieprawidłowości stanowią więc wskazówkę dla przeprowadzenia rozróżnienia pomiędzy oczywistym błędem wniosku podlegającym korekcie w każdym czasie, a błędem wniosku, który nie może być już skorygowany po wykryciu przez organ lub powiadomieniu o kontroli. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 października 2013r., II GSK 942/12, zwrócił uwagę że w art. 21 rozporządzenia mowa jest o "oczywistym błędzie wniosku", nie zaś np. o "oczywistej omyłce pisarskiej lub rachunkowej". Istota problemu tkwi zatem w łatwości wykrycia błędu, która decyduje o jego oczywistym charakterze. NSA wyprowadził wniosek, który skład rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela, że błąd wniosku jest oczywisty, jeżeli bez żadnych dodatkowych informacji od wnioskodawcy, bądź konfrontacji z innymi dokumentami, wynika on z weryfikacji samego wniosku przez organ. Jeżeli z porównania kolejnych części wniosku, wynika występująca między nimi sprzeczność, która powoduje, że wniosek jest niespójny, to błąd jest oczywisty i może być poprawiony w każdym czasie. Sytuacja, w której błąd we wniosku niejako musi być wykryty z racji swej oczywistości, nie może powodować dyskwalifikacji wniosku i wywoływać dla rolnika niekorzystnych konsekwencji związanych z próbą uzyskania nienależnych, zawyżonych dopłat.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że organy obu instancji prawidłowo przyjęły, że skarżąca wypełniając wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej na 2012r. w sposób opisany powyżej nie popełniła oczywistego błędu w rozumieniu art. 21 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009. Za błąd taki nie może być uznane zadeklarowanie w ramach Pakietu 2 Rolnictwo ekologiczne "wariantu 2.5 – uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania)", zamiast "wariantu 2.6 – uprawy warzywne (w okresie przestawiania)". Realizacja wariantu 2.5 została wskazana we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej w ramach każdej działki rolnej; w Deklaracji pakietów rolnośrodowiskowych w ramach PRO W 2007-2013 w roku 2012 stanowiącej załącznik do wniosku; w korekcie wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. i zmianie wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. Wskazanie wariantu dla każdej z działek rolnych deklarowanej do płatności rolnośrodowiskowej, jak słusznie zauważył organ odwoławczy, jest istotną częścią wniosku. Informacje te nie mogą być pomijane, czy też różnorako interpretowane w sytuacji, w której wnioskodawca domaga się na ich podstawie przyznania płatności. Tego typu dane bezpośrednio oddziałują bowiem na sferę prawną wnioskodawcy. W zaistniałej sytuacji organ nie miał możliwości wykrycia błędu na podstawie analizy treści samego wniosku, ponieważ przyjmujący wniosek pracownik w żadnym wypadku nie mógł zakładać, że skarżąca pomyłkowo zadeklarowała warianty kwalifikujące się do przyznania wnioskowanej płatności. Wymagałoby to bowiem weryfikacji dokumentacji, tymczasem na etapie składania wniosków kontrola ma jedynie charakter formalny i nie może ingerować w sferę materialnoprawną i będącą skutkiem wyrażenia woli wnioskodawcy. Słusznie zatem zauważył organ odwoławczy, że ustalenie, iż zadeklarowany przez skarżącą do płatności wariant nie jest prawidłowy nastąpiło dopiero po analizie wykazu przedstawionego przez Jednostkę Certyfikującą Biocert Małopolska Spółka z o.o. z dnia 30 października 2012r. Powyższa okoliczność wykluczała zatem możliwość uznania, że popełniony przez skarżącą błąd należy do kategorii błędów oczywistych. Oceny tej nie może zmieniać okoliczność, że skarżąca również wadliwie zaznaczyła rubrykę "Kontynuacja", gdyż owa kontynuacja mogła dotyczyć zarówno wariantu 2.5., jak i 2.6, a więc łatwe wykrycie tego błędu w systemie informatycznym automatycznie nie oznacza, że w konsekwencji i zakreślony wariant był błędny. Skoro skarżąca wcześniej nie występowała o tego rodzaju płatność, to zasadnie organy z urzędu bez wzywania wnioskodawcy mogły ten błąd zweryfikować. Skarżąca nie dostrzega też tego, że nie był to jedyny wykryty przez organy w toku kontroli merytorycznej wniosku błąd. Również powierzchnie działek objętych wnioskiem skarżąca zawyżyła, pierwotnie wskazała bowiem 18,14 ha, po dokonaniu kontroli krzyżowej na wezwanie organów skorygowała ją do 17,94 ha, przy czym prawidłowe działki do dopłat wskazała dopiero w wyniku ostatniej korekty. W okolicznościach rozpatrywanej sprawy obowiązkiem strony było zadeklarowanie pakietu i wariantu, zgodnego ze stanem faktycznym. Skarżąca wskazała, że realizuje wariant 5 z zakończonym okresem konwersji, natomiast faktycznie gospodarowała w okresie konwersji pod nadzorem jednostki certyfikującej, bez prawa znakowania produktów jako ekologiczne (wariant 6). Skarżąca nie skorzystała z prawa do złożenia zmiany do wniosku, w terminie do dnia 31 maja 2012 r., polegającej na zmianie wariantu 5 na wariant 6, stosownie do brzmienia art. 14 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009. Z wykazu natomiast Jednostki Certyfikującej Biocert Małopolska Sp. z o.o. jednoznacznie wynikało, że stronie przyznano status gospodarstwa w pierwszym roku konwersji i dopiero w odpowiedzi na wezwanie organu strona złożyła w dniu 1 lutego 2013 r. zmianę wniosku, polegającą na zmianie wariantu 5 na 6 (w ramach pakietu 2).

Odmawiając pomocy w zaskarżonej części organ nadmienił również, że okres konwersji ma przyczynić się do rozkładu pozostałości stosowanych uprzednio środków agrochemicznych i służyć osiąganiu równowagi ekologicznej w gospodarstwie, zaś polski ustawodawca uzależnia wysokość płatności od tego, czy okres przestawiania trwa, czy został zakończony. Zgodnie bowiem z art. 17 rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. UE. L.2008. 250) konwersja rozpoczyna się w momencie przystąpienia gospodarstwa do systemu kontroli i jej okres jest precyzyjnie określony - dla upraw rocznych trwa 24 miesiące poprzedzające siew roślin, których plon może uzyskać status produktu ekologicznego. W Polsce okres konwersji jest naliczany od daty złożenia w jednostce certyfikującej "Zgłoszenia podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego". Okoliczności tej również skarżąca nie dostrzega przy ocenie charakteru popełnionego przez nią błędu.

Powyższe okoliczności nie pozwalają zatem uznać popełnionego przez skarżącą błędu jako oczywistego, jego usunięcie wymagało złożenia określonego oświadczenia woli przez wnioskodawcę w celu wyjaśnienia zaistniałych niezgodności i analizy odpowiedniej dokumentacji.

W ocenie Sądu, organ odwoławczy szczegółowo i wnikliwie przeanalizował i wyjaśnił w sposób prawidłowy zakres pojęcia oczywisty błąd. Zgodnie z art. 73 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 zmniejszeń i wykluczeń, przewidzianych w rozdziałach I i II, nie stosuje się w przypadku, gdy rolnik złożył wniosek zgodny ze stanem faktycznym lub gdy może wykazać, że nieprawidłowości nie wynikają z jego winy. Ponadto, zgodnie z art. 72 ust. 2, zmniejszeń i wykluczeń przewidzianych w rozdziałach I i II nie stosuje się w odniesieniu do tych części wniosku o przyznanie pomocy, co do których rolnik informował właściwy organ na piśmie, że wniosek o przyznanie pomocy jest nieprawidłowy lub zdezaktualizował się od czasu złożenia, pod warunkiem, że rolnik nie został powiadomiony o zamiarze właściwego organu przeprowadzenia kontroli na miejscu oraz, że organ ten nie poinformował rolnika o jakichkolwiek nieprawidłowościach we wniosku.

Wynikająca z przywołanych przepisów możliwość odstąpienia od przewidzianych w rozporządzeniu zmniejszeń i wykluczeń nie występuje w niniejszej sprawie. Po pierwsze, popełniony przez stronę skarżącą błąd trudno uznać za usprawiedliwiony. Strona skarżąca nie wykazała w żaden sposób, aby dostrzeżona nieprawidłowość nie wynikała z jej winy. Trudno bowiem za brak winy przyjąć brak stosownej wiedzy w zakresie wypełniała wniosku, jak również okoliczność, że wniosek wypełniał profesjonalny podmiot. Nie zwalnia z odpowiedzialności wnioskodawcy wypełnienie wniosku przez profesjonalny podmiot, który popełnił błąd. Błąd popełniony przez osobę, której skarżąca zleciła sporządzenie wniosku, obciąża skarżącą, która ponosi odpowiedzialność za wybór osoby, której powierzyła wykonanie tak istotnej czynności prawnej, jak i za zaniechanie lub niewłaściwe sprawdzenie pod kątem prawidłowości podanych danych wniosku sporządzonego przez tę osobę. Skarżąca składając wniosek swoim podpisem potwierdziła znajomość zasad przyznawania płatności i pod groźbą odpowiedzialności karnej złożyła wymagane oświadczenia jako zgodne ze stanem faktycznym. Przy wypełnianiu wniosku każdy wnioskodawca powinien zachować szczególną staranność, a w razie potrzeby zasięgnąć porady w instytucjach wspierających rolników, czy wystąpić o udzielenie stosownych informacji przez pracowników Agencji, którzy m.in. na żądanie rolnika mogą udostępnić dokumenty, ułatwiające wypełnienie wniosku. Skarżąca miała więc możliwość skonfrontowania wątpliwości z kompetentnymi osobami. Nie można też pominąć okoliczności, że to na stronie skarżącej, jako wnioskodawcy, ciąży odpowiedzialność za prawidłowość złożonego wniosku. To wnioskodawca odpowiada za treść wypełnionego wniosku i to na nim spoczywa obowiązek wykazania, że zachodzą przesłanki, które pozwalają na odstąpienie od wykluczeń stosowanych w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości (rozbieżności). W niniejszej sprawie skarżąca popełniła przedstawiony powyżej błąd przy wypełnianiu wniosku i nie wykazała należycie, aby błąd ten był wynikiem okoliczności przez nią niezawinionych. Z tych względów nie istniały podstawy do zastosowania odstępstwa, określonego art. 73 ust. 1 rozporządzenia nr 1122/2009. Po drugie, niemożliwe jest również skorzystanie z opcji niezastosowania zmniejszeń i wykluczeń w zakresie płatności na podstawie art. 73 ust. 2 rozporządzenia. Przepis ten znajduje bowiem zastosowanie tylko w sytuacji, gdy rolnik poinformował właściwy organ na piśmie, że wniosek o przyznanie pomocy jest nieprawidłowy lub zdezaktualizował się od czasu złożenia, z zastrzeżeniem, że organ nie powiadomił rolnika o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu lub nie poinformował rolnika o stwierdzonych nieprawidłowościach. Tymczasem w kontrolowanej przez Sąd sprawie skarżąca nie informowała organu przed przeprowadzoną kontrolą o tym, że wniosek jest nieprawidłowy, czy też się zdezaktualizował od czasu jego złożenia, a korekt wniosku dokonywała dopiero na wezwanie organów do złożenia wyjaśnień w zakresie stwierdzonych niejasności czy nieprawidłowości.

Analizowana regulacja wskazuje jednoznacznie, że to rolnik występujący z wnioskiem o płatność musi dołożyć szczególnej staranności przy wypełnianiu wniosku, skoro błędy w tym zakresie mogą nieść tak daleko idące konsekwencje. Jak bowiem wynika z art. 14 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009, jeżeli właściwy organ poinformował już rolnika o nieprawidłowościach w pojedynczym wniosku lub jeśli powiadomił go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu, jeżeli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, poprawki zgodnie z ust. 1, nie są dozwolone odnośnie do działek, których dotyczą nieprawidłowości. Oznacza to, że w przypadku zaistnienia takiej sytuacji nie ma możliwości zmiany wniosku (jego poprawienia), a organ rozpatruje wniosek w kształcie pierwotnym, stosując przewidziane prawem sankcje, co też zasadnie uczyniono w rozpatrywanej sprawie. Dlatego też, wbrew twierdzeniom strony skarżącej, w sprawie nie może znaleźć zastosowania art. 21 rozporządzenia Komisji (WE) 1122/2009, gdyż poprawiając wniosek o przyznanie płatności zgodnie z tym przepisem doszłoby do naruszenia powołanego art. 14 ust. 3. Ponadto w sprawie nie może być mowy o oczywistej omyłce, ponieważ w rozumieniu dokumentu Komisji Europejskiej nr AGR 49533/2002 z dnia 5 czerwca 2002r., za "oczywistą omyłkę" uznaje m.in. błędy o czysto pisarskim charakterze (literówki), błędy powstałe w wyniku obrócenia liczb, błędy w numerze obrębu czy gminy, w rejestrze, błędy w numerach sąsiadujących działek. W sprawie mamy natomiast do czynienia z niezgodnością wariantu deklarowanego do przyznania płatności, która w sposób oczywisty wykracza poza granice "oczywistego błędu" i implikuje zastosowanie przepisów rozporządzenia Komisji (WE) 1122/2009.

Chybiony jest również zarzut, że skarżąca nie wypełniła sama wniosku, lecz skorzystała z usług świadczonych przez doradcę rolnośrodowiskowego, bowiem taka decyzja oznacza, że wnioskujący podejmuje ryzyko i przyjmuje odpowiedzialność za błędne wypełnienie wniosku o przyznanie dopłat. Tym samym skutki działań i zaniedbań - tak pozytywne, jak i negatywne obciążają wnioskodawcę jako podmiot, od którego wniosek pochodzi. Jakkolwiek prawodawca dopuszcza możliwość wypełnienia wniosku zarówno bezpośrednio przez wnioskodawcę, bądź pełnomocnika czy podmioty świadczące tego rodzaju usługi, to jednak wybór sposobu należy do wnioskodawcy, a ryzyko związane z błędnym wypełnieniem wniosku obciąża wnioskodawcę.

Odnosząc się z kolei do zarzutu naruszenia przepisów prawa procesowego, a w szczególności art. 7, art. 8 i 9 k.p.a. należy zauważyć, że w art. 21 ust. 2 pkt 2 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich – według którego organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy – ustawodawca zdecydował się na odejście od zasady prawdy obiektywnej w kształcie wyrażonym w art. 7 k.p.a., nakazującej organom administracji publicznej podjęcie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Konsekwencją odejścia przez ustawodawcę od zasady prawdy obiektywnej jest również rezygnacja z zasady postępowania dowodowego wyrażonej w art. 77 § 1 k.p.a. W kontekście tego przepisu organ administracji publicznej zobowiązany jest wyczerpująco zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Organ powinien to zrobić z własnej inicjatywy, jeżeli uważa za konieczne do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, albo gromadzi dowody wskazane lub dostarczone w toku postępowania przez strony. Zatem to organy administracji, gospodarujące postępowaniem w danej sprawie, podejmują wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. Stosownie natomiast do treścią art. 21 ust. 2 pkt 3 ustawy o rozwoju obszarów wiejskich, organ udziela stronom, na ich żądanie, niezbędnych pouczeń co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania. W rozpoznawanej sprawie skarżąca o takie pouczenia nie występowała, co prowadzi do stwierdzenia, że zarzut naruszenia art. 9 k.p.a. jest chybiony. Zdaniem Sądu, organ nie uchybił również zasadzie pogłębiania zaufania obywateli wyrażonej w art. 8 k.p.a., bowiem jego działania nie naruszają obowiązującego porządku prawnego, a uzasadnienie w sposób kompleksowy, logiczny i racjonalny wskazuje przesłanki odmowy udzielanie dopłaty.

Mając powyższe na uwadze Sąd, działając w oparciu treść art. 151 p.p.s.a., sąd skargę oddalił.

D.Cz.