II SA/Sz 851/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
2014-01-30Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Barbara Gebel /sprawozdawca/
Maria Mysiak
Marzena Iwankiewicz /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz, Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel (spr.),, Sędzia WSA Maria Mysiak, Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi W. J. na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ustalenia linii brzegu jeziora oddala skargę
Uzasadnienie
Starosta [...] decyzją z dnia [...] nr [...], wydaną na podstawie art. 15 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145 ze zm.) na wniosek mgr inż. T.P. Dyrektora [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, działającego w imieniu i z upoważnienia Marszałka Województwa [...], sprawującego trwały zarząd nieruchomości - działka nr [...] (jezioro [...]) z obrębu [...], gmina [...], orzekł
o ustaleniu linii brzegu jeziora [...], będącego własnością Skarbu Państwa - działka [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta
Kw nr [...], na odcinku przyległym do działek: nr [...] - stanowiącej własność Gminy [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw nr [...] (d. [...]), nr [...] - stanowiącej własność Skarbu Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnej, bez urządzonej księgi wieczystej, nr [...] - stanowiącej własność Skarbu Państwa, dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw nr [...] i nr [...] - stanowiącej własność W.J., dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw nr [...].
Linię południowego brzegu jeziora [...] ustalono po wyraźnej krawędzi brzegu, stałym poroście traw oraz krawędzi budowli nadwodnych.
Opis przebiegu linii brzegu jeziora [...] rozpoczęto od punktu granicznego nr 2, stanowiącego betonowy słupek trwałego ogrodzenia. Punkt ten ustalono w ramach obecnych prac. Od punktu nr 2 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku południowo-wschodnim do punktu nr 3, stanowiącego środek drzewa liściastego usytuowanego na krawędzi brzegu jeziora, pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy brzegu. Od punktu nr 3 linia brzegu biegnie w kierunku południowo-wschodnim, wyraźną krawędzią brzegu jeziora, pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy, przez punkty nr 4 (środek drzewa liściastego), nr 5 (środek drzewa liściastego), nr 6 (punkt położony w przecięciu krawędzi brzegu jeziora z istniejącą północną granicą działki nr [...]), nr 7 (środek drzewa liściastego), nr 8, nr 9, nr 10 (punkt położony w przecięciu krawędzi brzegu jeziora z istniejącą, północną granicą działki nr [...]) i nr 11 stanowiący południowo - zachodni narożnik drewnianego pomostu, do punktu nr 12 stanowiącego środek drewnianego pala (0,25 m x 0,25) wbitego na krawędzi brzegu jeziora przy południowo-wschodnim narożniku drewnianego pomostu. Od punktu nr 12 linia brzegu biegnie dalej wyraźną krawędzią brzegu jeziora pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy, w ogólnym kierunku południowo-wschodnim, przez punkty nr 13 (punkt krawędzi brzegu położony na istniejącej, północnej granicy działki nr [...]) i nr 14 do punktu nr 15 stanowiącego środek drzewa liściastego. W punkcie nr 15 linia brzegu załamuje się w kierunku północno - wschodnim i biegnie dalej krawędzią brzegu jeziora, pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy, do punktu nr 16 stanowiącego środek drzewa liściastego, usytuowanego na końcu wyraźnej krawędzi brzegu i na końcu muru - ogrodzenia .biegnącego w kierunku jeziora wzdłuż przedłużenia wschodniej granicy działki nr [...]. W punkcie nr 16 linia brzegu załamuje się w kierunku południowo-wschodnim i biegnie linią stałego porostu traw, przez punkty nr 17 i nr 18 do punktu nr 19, gdzie załamuje się w kierunku północno-wschodnim i dalej linią stałego porostu traw biegnie do punktu
nr 20, stanowiącego południowo-zachodni narożnik pomostu drewnianego. Od punktu nr 20 linia brzegu biegnie południową krawędzią drewnianego pomostu do punktu nr 21, stanowiącego południowo-wschodni narożnik pomostu. Od punktu nr 21 linia brzegu biegnie w kierunku południowym, linią stałego porostu traw do punktu nr 22, gdzie załamuje się zmieniając swój kierunek na wschodni i dalej biegnie linią stałego porostu traw przez punkt nr 23 do punktu nr 24. W punkcie nr 24 linia brzegu zmienia swój kierunek na północno-wschodni i dalej linią stałego porostu traw biegnie do punktu nr 25, stanowiącego południowo-zachodni narożnik drewnianego pomostu do punktu nr 26 stanowiącego jego południowo-wschodni narożnik. Od punktu nr 26 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku południowym do punktu nr 27, gdzie załamuje sit* zmieniając swój kierunek na południowo-wschodni i dalej linią stałego porostu traw biegnie przez-punkty nr 28, 29, 30 i 31 (punkt położony na przecięciu linii brzegu z północną granicą działki nr [...]) do punktu nr 32. Od punktu nr 32 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku północno-wschodnim do punktu nr 33, gdzie zmienia swój kierunek na południowo-wschodni i biegnie do punktu nr 34. W punkcie nr 34 linia brzegu załamuje się i dalej biegnie linią stałego porostu traw w ogólnym kierunku wschodnim, przez punkty nr 35 (środek drzewa liściastego), 36, 37, 38, 39, 40, 41,42, 43 i 44 oraz punkty stanowiące środki drzew liściastych nr 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57 i 58 do punktu nr 59 położonego w przecięciu linii stałego porostu traw z istniejącą, północną granicą działki nr [...]. Od punktu nr 59 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku północno-wschodnim do punktu nr 60, gdzie załamuje się w kierunku południowo-wschodnim i dalej biegnie przez punkty nr 61 i nr 62 (środek drzewa liściastego) do punktu nr 63, położonego na istniejącej, północnej granicy działki nr 70. Od punktu nr 63 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku wschodnim do punktu nr 64, stanowiącego środek drzewa liściastego. W punkcie nr 64 linia brzegu załamuje się w kierunku południowo-wschodnim i dalej biegnie linią stałego porostu traw do punktu nr 65 (środek drzewa liściastego), gdzie zmienia kierunek na wschodni i biegnie do punktu nr 66 (środek drzewa liściastego). Od punktu nr 66 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw,
w kierunku północno-wschodnim przez punkt nr 67 (środek drzewa liściastego) do punktu nr 68, położonego na istniejącej, północnej granicy działki nr [...]. Od punktu nr 68 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw, pokrywającą się z północną granicą działki nr [...] do punktu granicznego nr 1473 (przyjętego z operatu KEP nr [...]), w którym zbiegają się granice działek nr [...] (jezioro [...]) i [...].
Od punktu nr 1473 linia brzegu biegnie w kierunku północno-wschodnim linią stałego porostu traw, przez punkt nr 69 do punktu nr 70 stanowiącego południowo-zachodni narożnik drewnianego pomostu, a następnie południową krawędzią drewnianego pomostu do punktu nr 71, stanowiącego jego południowo-wschodni narożnik. Od punktu nr 71 linia brzegu dalej biegnie linią stałego porostu traw, w kierunku północno-wschodnim, przez punkty nr 72, 73 (punkt położony na istniejącej, północnej granicy działki nr 69/7), 74, 75, 76 (punkt położony na przecięciu linii stałego porostu traw z północną granicą działki nr [...]) i 77 do punktu nr 78, gdzie zmienia swój kierunek na północno-zachodni i linią stałego porostu traw biegnie do punktu nr 79, położonego na wyraźnej krawędzi brzegu, umocnionego kamieniami. Od punktu nr 79 linia brzegu biegnie wyraźną krawędzią brzegu umocnionego kamieniami, w kierunku północno-wschodnim przez punkt nr 80, gdzie zmienia kierunek na południowo-wschodni, a następnie przez punkt nr 81, gdzie ponownie zmienia kierunek na północno-wschodni, do punktu nr 82 na którym zakończono opis ustalonego odcinka linii brzegu jeziora [...]. Punkt nr 82 stanowi załamanie wyraźnej krawędzi brzegu umocnionego kamieniami.
Przebieg ww. odcinka linii brzegu jeziora [...] został szczegółowo opisany w projekcie rozgraniczenia gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi jeziora [...] (działki nr [...]) od gruntów przyległych położonych w działkach nr [...] w obrębie [...], gmina [...] oraz został uwidoczniony na mapie projektu linii brzegu sporządzonym na odbitce mapy zasadniczej w skali 1:500 (powstałej z przeskalowania mapy w skali 1:1000) przez geodetę, legitymującego się uprawnieniami zawodowymi nr [...], w ramach roboty geodezyjnej zgłoszonej w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Wydziału Geodezji, Kartografii i Katastru Starostwa Powiatowego pod KERG nr [...].
Mapa projektu linii brzegu śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] (działka nr [...]) na odcinku przylegającym do działek nr [...] w obrębie [...], gmina [...] oraz wykazy zmian danych ewidencyjnych stanowią integralną część niniejszej decyzji.
W uzasadnieniu powyższej decyzji organ stwierdził, że w dniu [...] do Starostwa Powiatowego wpłynął wniosek wraz z kompletem dokumentów Dyrektora [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, działającego w imieniu i z upoważnienia Marszałka Województwa [...], w którego trwałym zarządzie znajduje się działka nr [...] z obrębu [...], gmina [...] - o wydanie decyzji orzekającej o ustaleniu linii brzegu tego jeziora. Zgodnie z wymogami przepisów art. 15 ust. 3 ustawy - Prawo wodne, wnioskodawca dostarczył projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, składający się z części opisowej (w tym opisu stanu stosunków wodnych na gruntach przyległych do projektowanej linii brzegu)i graficznej (mapy projektu linii brzegu w skali 1:500).
Wstępna koncepcja projektu linii brzegu jeziora [...] została uzgodniona przez mgr inż. M.P. - Kierownika Terenowego Oddziału [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w dniu [...] bez uwag, co potwierdza wpis na mapie projektu.
W ramach prac geodezyjnych zgłoszonych do Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Starostwa Powiatowego pod nr KERG [...], geodeta, na podstawie uzgodnień technicznych przeprowadzonych z Kierownikiem Terenowego Oddziału [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, wyznaczył w terenie przebieg linii brzegu jeziora [...] na odcinku graniczącym z działkami nr [...] z obrębu [...], gmina [...] oraz sporządził "Mapę projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...]", "Opis projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi jeziora [...] (działka nr [...]) od gruntów przyległych, położonych w działkach nr [...] w obrębie ewidencji gruntów i budynków [...], gmina [...]", wykazy zmian danych ewidencyjnych i wykazy współrzędnych linii brzegu. Punktów granicznych wyznaczających przebieg linii brzegu nie stabilizowano.
Na podstawie "Opisu stanu stosunków wodnych na gruntach w działkach nr [...] przyległych do projektowanej linii brzegu działki nr [...] stanowiącej jezioro [...] położonych w obrębie ewidencyjnym [...], gminie [...]" sporządzonego w dniu [...] przez mgr inż. M.P. - specjalistę w [...] Zarządzie Melioracji
i Urządzeń Wodnych Starosta ustalił, że jezioro [...] jest jeziorem, w którego system hydrologiczny nie było żadnych ingerencji na przestrzeni ostatnich kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu lat. Granice jakie obecnie zajmuje lustro wody pomimo jego wahań (naturalnych) pokrywają się z granicami jakie narzucają warunki topograficzne i istniejąca roślinność. Jezioro jest otoczone przez wiekowy drzewostan z wszystkich stron, nawet w obszarze wykorzystanym rekreacyjnie. Wszelkie trzcinowiska, które pokrywają brzegi jeziora są włączone do gruntów pokrytych wodą, a krawędź brzegu nie występuje dalej niż istniejący porost traw. Na gruntach przyległych brak jest jakichkolwiek znamion świadczących, że są to mokradła, bagniska lub jakiekolwiek wody stojące, występujące trwale i na skutek istnienia jeziora w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Są to grunty rolne zabudowane, tereny leśne i rekreacyjno-wypoczynkowe, na które woda może wystąpić jednak tylko na krótki czas, a nie na trwałe. Prowadzone ustalenie linii brzegu nie wiąże się z żadną budową urządzenia wodnego, tylko ma na celu jednoznaczne okazanie istniejącego stanu faktycznego. Ustalenie linii brzegu nastąpiło na podstawie punktów wynikających z rzeźby terenu i w oparciu o istniejącą roślinność. Wszystkie ustalone punkty znajdują się na lądzie. Jezioro [...] posiada wyraźną krawędź brzegu oraz stały porost traw jednoznacznie wskazujące, że grunty zajęte przez jezioro [...] w granicach tej linii są na pewno wodą płynącą.
W ramach postępowania przygotowawczego dokonano sprawdzenia załączonych przez wnioskodawcę dokumentów i stwierdzono, że:
1. "Mapa projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] na odcinku przylegającym do działek nr [...]" wg informacji umieszczonej na dokumencie została opracowana na kopii mapy zasadniczej aktualnej ha dzień [...].
2. część wykazów zmian danych ewidencyjnych (6 egz.) ma nieczytelne oznaczenie osoby, która sporządziła niniejsze dokumenty.
Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 3 pkt 2 ustawy podstawę ustalenia linii brzegu stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który zawiera m.in. zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej. W związku z powyższym, wezwano wnioskodawcę do dostarczenia potwierdzenia aktualności załączonej kopii mapy zasadniczej na dzień złożenia wniosku, tj. [...], oraz złożenia prawidłowo wykonanych wykazów zmian danych ewidencyjnych.
Wykazy zmian danych ewidencyjnych zostały uczytelnione przez geodetę L.P. do dnia [...]. W ramach prac geodezyjnych zgłoszonych pod KERG nr [...] geodeta P.C. (nr uprawnień zawodowych [...]) dokonał sprawdzenia aktualności treści mapy na której została wykonana mapa projektu linii brzegowej, co potwierdził wpisem cyt.: "Stwierdzam aktualność mapy na której wykonano niniejszy projekt linii brzegowej na dzień 02.11.2012 r.. Zaktualizowano na podstawie roboty KERG [...]."
W wyniku sprawdzenia aktualności ww. mapy nie stwierdzono żadnych zmian
w sytuacji terenowej uwidocznionej na mapie i nie wniesiono żadnych dodatkowych elementów tej sytuacji. Świadczy to o tym, że sytuacja terenowa uwidoczniona na mapie, na której sporządzono mapę projektu, datowanej na dzień [...] do dnia [...] nie uległa zmianie. Wynika z tego, że w dniu złożenia wniosku, tj. [...], mapa była aktualna.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 1 a i art. 17ustawy - Prawo wodne, grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód,
w granicach linii brzegu, a jeżeli śródlądowe wody powierzchniowe płynące zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody za odszkodowaniem.
Od decyzji tej odwołał się W.J. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zarzucił jej:
1) brak prawidłowego opisu stosunków wodnych,
2) brak jakichkolwiek analiz, opracowań, dowodów, zdjęć, zapisów pozwalających na weryfikację tego opisu,
3) brak faktycznej aktualizacji mapy zasadniczej z wyrysowaną linią brzegową,
4) stronniczość organu i przedwczesne wydanie decyzji.
Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, zwany dalej "Dyrektor RZGW, decyzją z dnia [...], nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, zwanej dalej "K.p.a.", oraz art. 4 ust. 4 w związku z art. 15 ust. 1 ustawy Prawo wodne, po rozpatrzeniu odwołania W.J. od decyzji Starosty z dnia [...], znak: [...] w przedmiocie orzeczenia o ustaleniu linii brzegu jeziora [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Organ podzielił ustalenia faktyczne organu I instancji, przyjmując je za własne
i czyniąc podstawą rozważań. W pierwszej kolejności poddał ocenie przepis art. 15
ust. 1, 5, 6, 7 ustawy Prawo wodne, z punktu widzenia zarzutów stawianych
w odwołaniu Stwierdził, że przepis ten, stanowi podstawę do określenia linii brzegu cieków naturalnych, jezior i innych naturalnych cieków wodnych. Stosownie do ww. art. 15 ustawy Prawo wodne, linię brzegu stanowi:
- krawędź brzegu, jeżeli jest ona wyraźna lub
- linia stałego porostu traw, jeżeli krawędź brzegu nie jest wyraźna, albo
- linia przecięcia się zwierciadła wody przy średnim stanie wody z okresu co najmniej 10 lat z gruntem przyległym,
- linia łącząca zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych - jeżeli brzegi wód są regulowane,
- granica plantacji wikliny od strony lądu (przy plantacji wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji).
W związku z tym, że jezioro [...] jest naturalnym zbiornikiem
w rozpatrywanej sprawie ustalenie linii brzegu powinno nastąpić na podstawie tych kryteriów. Po przeanalizowaniu akt sprawy należy Dyrektor RZGW stwierdził, że organ I instancji, przy orzekaniu dotyczącym ustalenia linii brzegu jeziora [...], zastosował powołane wyżej kryteria.
Z kolei odnosząc się do samego wniosku w sprawie ustalenia linii brzegu organ podniósł, iż musi on odpowiadać wymogom stawianym przez art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne. Powyższy wymóg polega na obowiązku złożenia przez wnioskodawcę projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który z zastrzeżeniem ust. 4 art. 15 ustawy Prawo wodne, musi zawierać:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz stan stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu;
2) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych lub zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej, w skali, w jakiej sporządzony jest projekt regulacji wód śródlądowych, lub w skali 1: 5000 albo 1: 2000, z wykazaniem:
a) punktów stałych osnowy poziomej nawiązanych do sieci państwowej,
b) granicy stałego porostu traw,
c) krawędzi brzegów, przymulisk, odsypisk i wysp,
d) proponowanej linii brzegu.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy i dokonując ponownej analizy materiału dowodowego, zdaniem Dyrektora RZGW, bezsporne jest, że przedłożona przez wnioskodawcę dokumentacja do wniosku o ustalenie linii brzegu odpowiada przepisowi art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne, bowiem w aktach postępowania znajdują się:
1) mapa zatytułowana "Mapa projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] " opatrzona opisem,
2) opis projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi jeziora [...] (działka nr [...]) od gruntów przyległych, położonych w działkach nr [...] w obrębie ewidencji gruntów i budynków [...], w gminie [...];
3) opis stanu stosunków wodnych na gruntach w działkach nr [...] przyległych do projektowanej linii brzegu działki nr [...] stanowiącej jezioro [...], położonych w obrębie ewidencyjnym [...], gmina [...].
Odnośnie zarzutu zawartego w odwołaniu w sprawie braku faktycznej aktualizacji mapy zasadniczej z wyrysowaną linią brzegu, Dyrektor RZGW stwierdził, że mapa projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] na odcinku przylegającym do działek nr [...], załączona do wniosku, była aktualna na dzień złożenia tego wniosku, tj. na dzień
[...]. Ponadto, jak to wynika z akt sprawy, dokumentacja techniczna z roboty KERG nr [...] została skontrolowana i przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. W ramach tych prac została sporządzona mapa zmian z wynikami wywiadu terenowego.
Odnośnie do zarzutu zaniechania faktycznego "terenowego" wykonania aktualizacji mapy zasadniczej, organ odwoławczy stwierdził, iż w przypadku wykonywania prac związanych z pomiarem sytuacji terenowej, w ramach aktualizacji mapy zasadniczej, żaden przepis dotyczący prac geodezyjnych i kartograficznych nie nakłada na wykonawcę obowiązku sporządzenia z tych prac specjalnego protokołu, ani konieczności wykonywania tych prac wyłącznie w obecności właściciela nieruchomości. Podkreślił, że prace geodezyjne wykonują osoby z państwowymi uprawnieniami zawodowymi, które ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną w związku z wykonywaniem zawodu geodety, a ponadto odpowiedzialność cywilną lub karną na zasadach określonych odpowiednio przez prawo cywilne lub karne.
Organ odwoławczy stwierdził też, że na uwzględnienie nie zasługuje również podniesiony przez skarżącego zarzut braku opisu stosunków wodnych, bowiem jak to z akt sprawy wynika, opis taki znajduje się w nich. Nie można także zgodzić się
z twierdzeniem, iż opis ten jest niepełny i niekonkretny oraz, że nie spełnia wymogów dla takiego opracowania. W przepisach ustawy Prawo wodne ustawodawca nie określił jakie informacje powinien zawierać opis stosunków wodnych, jaką powinien on mieć formę i kto ma uprawnienia do wykonania takiego opisu. Ponadto organ podkreślił, że system hydrologiczny jeziora [...] jest naturalny, brak jest oddziaływań antropogenicznych na stan wody w jeziorze, co powoduje, że na stan ten nie wpływają żadne dodatkowe czynniki (np. piętrzenie wód, pobory łub zrzuty wód czy ścieków). W tym przypadku, opis stosunków wodnych na gruntach przyległych do projektowanej linii brzegu, nie ma bezpośredniego wpływu na wyznaczenie linii brzegu, albowiem ukształtowana jest ona tylko warunkami naturalnymi. Bez względu zatem na to, jak ten stan zostanie opisany, linia brzegu musi być wyznaczona zgodnie z kryteriami wskazanymi w art. 15 ust. 1, 5 oraz 6 ustawy Prawo wodne, tj. jeśli krawędź brzegu jest wyraźna - krawędzią brzegu, jeśli nie jest wyraźna, to linią stałego porostu traw.
Opisane przez skarżącego wątpliwości i pytania w stosunku do treści opisu stanu stosunków wodnych, np. dotyczące sformułowania "wszelkie trzcinowiska" i związana z tym seria pytań, cyt. "jakie? gdzie? ile?", nie mają znaczenia w tej sprawie, albowiem naturalny sposób pokrycia terenu przyległego do jeziora nie zmienia stanu wody w jeziorze i na terenie przyległym, a ponadto termin "grunty przyległe" w tej sprawie należy rozumieć, jako grunty przyległe do działki nr [...], na odcinku ustalonej linii brzegu jeziora [...], a nie wokół całego jeziora.
Odnośnie do zarzutu, że analiza stanu stosunków wodnych winna być poprzedzona obserwacją - co najmniej kilkuletnią stanu wody w jeziorze - organ uznał, że nie ma potrzeby, w kontekście ustalenia przedmiotowej linii brzegu, dokonywania takich obserwacji albowiem, jak to wynika z akt sprawy, na styku jeziora [...] z ww. działkami ukształtowała się wyraźna krawędź brzegu oraz stałego porostu traw, co stosownie do art. 15 ustawy Prawo wodne oznacza, że linia brzegu biegnie tą krawędzią i tym stałym porostem traw.
Niezasadne jest również twierdzenie, że opis stanu stosunków wodnych powinien zostać zatwierdzony uprzednią decyzją. Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy Prawo wodne, organ może w drodze decyzji zwolnić wnioskodawcę, na jego wniosek, z obowiązku zawarcia w projekcie niektórych informacji, o których mowa w ust. 3 tegoż przepisu i tylko wówczas wymagana jest odrębna decyzja organu poprzedzająca decyzję ustalającą linię brzegu. W przypadku przedmiotowego postępowania wnioskodawca nie występował o takie zwolnienie, a dokumenty złożone przez niego, spełniają wymogi, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne.
Powyższa decyzja została zaskarżona przez W.J. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania. Skarżący zarzucił nieważność postępowania i nieważność decyzji. Stwierdził, że z akt sprawy wynika, że właścicielem działki [...], której dotyczy niniejsze postępowanie, jest Skarb Państwa, a uprawnienia właścicielskie realizuje Starosta (statio fisci Skarbu Państwa). Powyższe wynika z treści art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujące zasadnie z zakresu administracji rządowej, o ile z przepisów tej ustawy lub odrębnych ustaw nie wynika nic innego. W myśl art. 11 a ww. ustawy, przepis art. 11 ust 1 stosuje się do czynności prawnych lub do czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa.
W przedmiotowej sprawie Starosta jest organem administracji publicznej, który ma podjąć rozstrzygnięcie dotyczące ustalenia linii brzegowej m.in. na nieruchomości, w odniesieniu do której wykonuje, działając w imieniu Skarbu Państwa, uprawnienia właścicielskie. Oznacza to, że Starosta orzekał odnośnie nieruchomości, w stosunku do której przysługiwały mu uprawienia właścicielskie, czyli orzekał w sprawie, w której był jednocześnie stroną toczącego się postępowania.
Wynik sprawy ma wpływ na prawa i obowiązki Starosty, w związku z czym na mocy art. 24 § 1 pkt 1 i 4 K.p.a., powinien on zostać wyłączony od udziału
w przedmiotowym postępowaniu, co w konsekwencji wyłącza możliwość upoważnienia przez niego do załatwienia sprawy jego zastępców i pozostałych pracowników Starostwa Powiatowego, (uchwała NSA z 19.05.2003 -OSP 1/03, wyrok WSA w Warszawie z 2.02.2005 r., sygn. akt I SA 2685/03).
Z treści art. 24 § 1 K.p.a. wynika, że powyższe wyłączenie następuje z mocy prawa, a wydanie decyzji przez organ nieuprawniony skutkuje nieważnością tej decyzji, a postępowanie toczące się przed organem nieuprawnionym jest nieważne.
Ponadto skarżący podtrzymał zarzuty podniesione w odwołaniu:
- brak prawidłowego opisu stanu stosunków wodnych. Opracowanie takie wprawdzie
w aktach sprawy jest i powołuje się na to opracowanie organ wydający zaskarżoną decyzję, niemniej jednak, opracowanie to jest po pierwsze niewiarygodne - co do daty wykonania, albowiem gdyby tę datę przyjąć za wiarygodną, to musiałoby ono istnieć w dacie orzekania o umorzeniu postępowania właśnie z powodu jej braku, a ponadto opis ten nie spełnia żadnych wymogów dla takiego opracowania. Przede wszystkim opis ten jest niepełny i niekonkretny, autorka nie wskazuje konkretnych danych, posługuje się trybem przypuszczającym "może" - "nie było ingerencji na przestrzeni ostatnich kilkunastu, a może nawet kilkudziesięciu lat" - winno być wskazane, jaki przedział czasowy był przez autorkę opracowania wzięty pod uwagę, stwierdzenie kilkanaście, a może nawet kilkadziesiąt wymogu tego nie spełnia i czyni opracowanie niewiarygodnym. Opracowanie stanu stosunków wodnych to analiza tego stanu na przestrzeni konkretnego czasu, umożliwiająca jednoznaczne, a nie przypuszczające stwierdzenie, czy do wahań poziomu wody dochodzi, czy też nie. Analiza ta winna być poprzedzona obserwacją co najmniej kilkuletnią stanu wody, dokumentowania tego w sposób zgodny z prawem i dowodzący obiektywizmu; analiza ta winna uwzględniać wahania wody sezonowe (wylewanie i podtapianie, co następuje w przedmiotowej sprawie, a czego autorka nie zauważyła). Wreszcie - w ocenie skarżącego - opis stanu stosunków wodnych winien zostać zatwierdzony decyzją, uprzednią w stosunku do decyzji o linii brzegu (dwuetapowość postępowania w sprawie o ustalenie stan stosunków wodnych i ustalenie linii brzegowej), poddanej kontroli instancyjnej i umożliwiającej merytoryczną ocenę prawidłowości i rzetelności tego opracowania. Decyzji takiej w tym przedmiocie nie ma.
- w aktach sprawy brak jest jakichkolwiek analiz, opracowań, dowodów, zdjęć, zapisów pozwalających na weryfikację tego opisu. Autorka tego opisu w sposób całkowicie nieudokumentowany i wyciągnięty wręcz "z sufitu" formułuje tezy o "braku ingerencji na przestrzeni ostatnich kilkunastu, a może nawet kilkudziesięciu lat" (sama nie zna okresu badanego), nie konkretyzuje, jakich ingerencji nie ma czy nie było, formułuje tezę o istnieniu wahań (ale nie wskazuje jakich, o jakich parametrach, kiedy) dowodząc jednak ich "naturalności" (na jakiej podstawie?) i wreszcie formułując tezę o "pokrywaniu się lustra wody pomimo wahań z granicami narzuconymi przez warunki topograficzne" - jakie? Na ile przy owych wahaniach pokrywają się? Niezrozumiałe jest twierdzenie o "otoczeniu przez wielowiekowy drzewostan nawet w obszarze wykorzystywanym rekreacyjnie" - po pierwsze autorka opisu nie wskazała, jak wielowiekowy jest to drzewostan, czy w ogóle "wiekowy" - co powinna była uczynić, a nadto nie wskazała, gdzie ów wielowiekowy drzewostan się znajduje, formułując tezę o "otoczeniu z wszystkich stron nawet w obszarze rekreacyjnym" - skoro tereny są otoczone z wszystkich stron, to oznacza to , że z żadnej strony nie ma wody - jakież zatem ma znaczenie ów drzewostan wielowiekowy dla ustaleniu stanu wody? Również sformułowanie "wszelkie trzcinowiska" - jakie? Gdzie? Ile? - nie spełniają wymogów elementarnego opisu stanowiącego przecież podstawę do wydawania dalszych decyzji kształtujących stosunki prawne na danym terenie. Stwierdzenie "na gruntach przyległych" - do czego? Jakich gruntach? Gdzie? - również nie spełnia elementarnych zasad opisu stosunków wodnych. Co oznacza stwierdzenie, że "woda może wystąpić na krótki czas, ale nie na trwałe"? - to znaczy na jaki czas? Czy i gdzie ta woda występuje? Co oznacza krótki czas, a co oznacza trwale? Jak długo to "trwałe" ma istnieć, żeby było uznane za trwałe?
Powyższe braki i uchybienia dyskwalifikują opis stanu stosunków wodnych, jako niespełniający elementarnych wymogów opracowania administracyjnego, leżącego przecież u podstaw wydania decyzji ingerujących w sferę prawną podmiotów uczestniczących w tym postępowaniu, w sferę ich praw i obowiązków.
- brak faktycznej aktualizacji mapy zasadniczej z wyrysowaną linią brzegową.
Nie zostały wykonane żadne prace terenowe mające zaktualizować mapę zasadniczą na której opracowano linię brzegu -na terenie działki skarżącego - działka nr [...]. O ile czynności terenowe zostały faktycznie wykonane, to wejście na teren działki skarżącego musiało nastąpić bez jego wiedzy i obecności, naruszając jego prawo własności.
- błędnie wyrysowana projektowana linia brzegowa. Przebiegająca przez środek pnia drzewa - co jest oczywiście niemożliwe, bowiem linia brzegowa ustalająca brzeg, czyli grunt stały, musi w całości obejmować rosnące drzewa, bowiem drzewo nie może rosnąć w połowie na gruncie, czyli na brzegu a w połowie w wodzie. Skoro istnieje drzewo, wielowiekowe (jak wskazuje autorka opisu), to cały grunt pod tym drzewem winien zostać objęty pasem brzegu, co nie zostało wykonane w projekcie decyzji.
W ocenie skarżącego linia brzegu w miejscu posadowienia pnia drzewa winna przebiegać za drzewem, a nie przez jego środek.
- stronniczość organu I instancji i przedwczesne wydanie decyzji. W dacie dokonania wglądu do akt (o czym wzmiankowano w uzasadnieniu decyzji), w aktach sprawy była już przygotowana decyzja (tożsama z tą ostatecznie wydaną) zanim upłynęły terminy do zaznajomienia się z aktami postępowania i zgłaszania uwag i zastrzeżeń. Wbrew twierdzeniom organu, nie był to projekt decyzji, ale gotowa decyzja, w której pozostawiono jedynie miejsce na wpisanie daty i podpis.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor RZGW wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ stwierdził,
że wyjaśnienia wymaga zarzut dotyczący nieważności postępowania i nieważności decyzji, który nie był podnoszony w odwołaniu od decyzji wydanej przez Starostę. Wskazał, że to przepisy prawa rozstrzygają w jakiej roli w postępowaniu administracyjnym występuje organ administracji publicznej. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145, z późn. zm.), Starosta, wydając przedmiotową decyzję o ustalenie linii brzegu Jeziora [...], działał jako organ administracji rządowej. Ponadto, Starosta stosownie do regulacji art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651, ze zm.) jest również organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami. Reprezentując Skarb Państwa w sprawach dotyczących gospodarowania nieruchomościami powinien być traktowany jako statio flsci Skarbu Państwa, gdyż z racji gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa i wynikającego stąd obowiązku dbałości o powierzone mu do gospodarowania mienie, powołany jest do ochrony własności Skarbu Państwa między innymi przez przeciwdziałanie uszczupleniu tego mienia. Należy w tym miejscu podkreślić, że tylko
w takich sprawach organ ten - na podstawie ww. przepisu - może być stroną postępowania jako statio flsci Skarbu Państwa, o czym m.in. w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. akt I OSK 1931/06A postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2009 r., sygn. akt I OSK 1406/09 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 listopada 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1277/12.
Natomiast Skarżący twierdzi, że interes prawny Skarbu Państwa (reprezentowanego przez statio fisci w postaci Starosty Polickiego) wynika z jego właścicielskiego statusu w odniesieniu do nieruchomości stanowiącej działkę nr [...]
w obrębie [...], gmina [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...]. Co prawda, w niniejszej sprawie właścicielem działki nr [...] jest Skarb Państwa, ale fakt ten nie ma znaczenia dla prawnej oceny udziału
w postępowaniu administracyjnym Starosty, będącego jego reprezentantem, bowiem przedmiot sprawy nie ma związku z gospodarowaniem nieruchomościami. Przede wszystkim należy stwierdzić, że prowadzone postępowanie dotyczące ustalenia linii brzegu Jeziora [...] nie stanowi sprawy dotyczącej "gospodarowania nieruchomościami", o jakiej mowa w art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Pojęcie gospodarowania nie zostało wprawdzie w ustawie zdefiniowane, to jednak w art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazano przykładowo, jakie czynności faktyczne i prawne obejmują pojęcie gospodarowania nieruchomościami. Do czynności tych należy:
- ewidencjonowanie nieruchomości,
- zapewnienie wyceny nieruchomości,
- sporządzanie planów wykorzystania zasobu,
- zabezpieczenie nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem,
- czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu,
- windykacja tych należności z tytułu czynszu najmu lub dzierżawy, jak i należności z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste, a także opłat z tytułu bezumownego korzystania (korzystania bez tytułu prawnego),
- współpracę z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego,
- obrót nieruchomościami, w tym zbywanie i nabywanie oraz wydzierżawianie, wynajmowanie i użyczanie,
- podejmowanie czynności w postępowaniu sądowym, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
- założenie księgi wieczystej dla nieruchomości Skarbu Państwa oraz o wpis
w księdze wieczystej.
Żadna z ww. czynności nie dotyczy ustalenia linii brzegu, dlatego też nie było podstawy prawnej do wyłączenia Starosty od rozstrzygnięcia sprawy
w I instancji. Ponadto, linia brzegu jeziora [...] położonego na działce
nr [...] w obrębie ewidencji gruntów [...], gmina [...], na odcinku przyległym do działki [...] została ustalona na własności Skarbu Państwa - działka nr [...] stanowi własność Skarbu Państwa w trwałym zarządzie Marszałka Województwa [...], działka nr [...] stanowi własność Skarbu Państwa, którą gospodaruje Starosta.
Wojewódzki Sad Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami
i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U.
z 2012 r., poz.270 ze zm.).
W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu nieważności postępowania i wydanych w nim decyzji. Kwestię wyłączenia organu administracji publicznej reguluje art. 25 K.p.a. I tak, organ podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3 oraz osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3. Dodać należy, że żaden inny przepis K.p.a. nie przewiduje wyłączenia organu, natomiast art. 24 K.p.a. reguluje kwestie związane z wyłączeniem pracownika organu administracji publicznej.
W wyroku z dnia 30.03.2010 r. sygn.. akt II OSK 88/10 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że "wyprowadzanie wyłączenia organu samorządu terytorialnego w drodze wykładni, w następstwie prowadzące do pozbawienia kompetencji organu samorządu terytorialnego, nie znajduje podstaw /.../.
W wykonywaniu zadań i kompetencji przez organy administracji publicznej dochodzi do połączalności ról procesowych: organu wyposażonego w kompetencje do orzekania i reprezentacji interesów państwa lub wspólnoty samorządowej. Wymaga to pogodzenia określonych wartości, a pogodzenie takie, nie powoduje pozbawienia państwa działającej przez organy państwowe możliwości wykonywania zadań publicznych.
Nie można uznać, by zwrot "pracownik organu" w znaczeniu, o jakim mowa
w art. 24 K.p.a., obejmował także osobę będącą personalną obsadą organu. Piastun organu nie działa w sprawie jako pracownik organu, lecz wykonuje kompetencje przypisane organowi, których realizacja oparta jest na obowiązku, a nie uprawnieniu
(z wyjątkiem, gdy przepis prawa podjęcie określonego działania pozostawia uznaniu organu administracji publicznej). Kompetencje przypisane przez ustawodawcę konkretnemu organowi nie mogą być bez wyraźnej podstawy prawnej przeniesione na inny organ. Osoba piastująca funkcję organu administracji publicznej - co do zasady -nie podlega wyłączeniu w trybie przypisanym pracownikom organu. Z uwagi na swą ustrojową i procesową pozycję piastun funkcji monokratycznego organu administracji publicznej podlega wyłączeniu zgodnie z przepisami o wyłączeniu organu w postępowaniu administracyjnym, a nie o wyłączeniu pracowników organu (wyrok NSA I OSK 1186/12 z 7.03.2013).
Te zaprezentowane powyżej stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego skład sądu orzekający w niniejszej sprawie w całej rozciągłości podziela, a tym samym nie znajduje podstaw do uznania za nieważne postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie.
Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U.
z 2012 r., poz.145 ze zm.), w art. 10 ust. 1a stanowi, że śródlądowe wody powierzchniowe płynące stanowią własność Skarbu Państwa, natomiast art. 11 tej ustawy wskazuje, jakie organy wykonują prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych. W świetle zaś art. 14 ust. 1 i 1a grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód, a przez grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi rozumie się grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, w granicach linii brzegu.
Art. 15 ust. 1 wyróżnia trzy rodzaje linii brzegowej - krawędź brzegu, linię stałego porostu traw i wreszcie linię wyznaczoną przez średni stan wody z ostatnich 10 lat. Owa różnorodność wynika z tego, że nie da się zawsze i w każdej sytuacji faktycznej określić linii brzegowej w taki sam sposób. Trzy rodzaje linii w istocie dotyczą wszystkich znanych sposobów wyznaczania tejże. Jednocześnie jednak różnorodność nie sprzyja pewności linii brzegowej. Stąd też, prawodawca uznał, że podstawowym sposobem wyznaczania linii brzegowej jest wyznaczanie jej po krawędzi brzegu, co wynika wprost z ust. 5. Dopiero jeśli taka krawędź nie jest wyraźna, wolno organowi orzekającemu wyznaczyć linię brzegową według porostu trawy. Natomiast trzeci rodzaj linii brzegowej - wyznaczona według stanu wód ma zastosowanie wtedy, gdy granica stałego porostu traw leży powyżej stanu wody, o którym mowa w ust. 1. W takiej sytuacji linią brzegową jest linia przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym.
Tak więc podstawę do ustalenia linii brzegowej stwarza art. 15 ustawy Prawo wodne.
Podstawę ustalenia linii brzegu stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który
z zastrzeżeniem ust. 4 zawiera:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby
i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz stan stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu;
2) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych lub zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej, w skali, w jakiej jest sporządzony projekt regulacji wód śródlądowych, lub w skali 1:500, 1:1.000, 1:2.000 albo 1:5.000, z wykazaniem:
a) punktów stałych osnowy poziomej nawiązanych do sieci państwowej,
b) granicy stałego porostu traw,
c) krawędzi brzegów, przymulisk, odsypisk i wysp,
d) proponowanej linii brzegu.
Zatem w myśl cytowanego przepisu projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami powinien zawierać wskazane wyżej elementy chyba, że organ w drodze decyzji zwolni wnioskodawcę na jego wniosek, z obowiązku zawarcia w projekcie niektórych informacji. W niniejszej sprawie organ nie zwolnił wnioskodawcy z żadnego obowiązku, a więc nie był zobowiązany do wydania decyzji w oparciu o art. 15 ust. 4 ustawy Prawo wodne.
W ocenie sądu, dokumenty złożone w niniejszej sprawie przez wnioskodawcę spełniają wymogi jakie stawia art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne. Należy zgodzić się
z organem odwoławczym, że przepisy ww. ustawy nie zawierają unormowań szczególnych dotyczących sporządzenia opisu stanu stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu. Każda sprawa wymaga więc podejścia indywidualnego, a w szczególności przypadki, gdy działalność człowieka ingeruje w naturalny stan jeziora. W przypadku jeziora [...] nie stwierdzono wpływu innych czynników poza naturalnymi, tak na jezioro, jak i na grunty przylegające do projektowanej linii brzegu. W takiej sytuacji stan stosunków wodnych jest stabilnyi powiązany tylko z naturalnymi czynnikami (np. opady, temperatura) nie wymagał więc bardzo szczegółowego opisu, a więc przedłożony dokument, zdaniem sądu, jest wystarczający.
Dodać także należy, że przedmiotem badania w niniejszej sprawie nie jest decyzja z dnia [...] umarzająca postępowanie w sprawie ustalenia linii brzegu jeziora [...].
Sąd stwierdził, że skarżący miał możliwość zapoznania się z aktami sprawy,
a w tym z proponowanym przez wnioskodawcę przebiegiem części linii brzegu jeziora. Zarzuty podnoszone przez skarżącego tak w odwołaniu, jak i w skardze dotyczące ustalenia linii brzegu jeziora ograniczają się do kwestionowania opisu stanu stosunków wodnych, mało szczegółowych określeń użytych w tym dokumencie, jak i w opisie przebiegu linii brzegu jeziora, co powoduje, w ocenie skarżącego, niemożność właściwego ustalenia linii brzegu oraz brak wszechstronnego zbadania i udokumentowania sprawy.
Odnośnie do opisu stanu stosunków wodnych sąd przedstawił swoje stanowisko powyżej. Natomiast kwestionowanie przebiegu granicy przez "środek drzewa", które zdaniem skarżącego "nie może rosnąć w połowie na gruncie, czyli na brzegu, a w połowie w wodzie"" w ocenie sądu, wskazuje na brak zrozumienia sposobu ustalania linii brzegowej określonego w art. 15 ust. 1, 5 i 6 ustawy Prawo wodne. Krawędź brzegu w niniejszej sprawie, a w szczególności przy działce będącej w użytkowaniu wieczystym skarżącego, musi być wyraźna co z kolei najczęściej powoduje, że brzeg ten jest wyższy od lustra wody i stanowi skarpę. Drzewo może rosnąć na granicy skarpy, a więc linia brzegu jeziora ustanowiona "górną krawędzią skarpy" może przebiegać przez środek drzewa. Podobnie ma się rzecz z ustaleniem linii brzegu na granicy stałego porostu traw, która również jedynie wyjątkowo może dochodzić do lustra wody. Ponieważ tylko te dwa sposoby ustalania linii brzegu zostały zastosowane w niniejszej sprawie, co wynika z mapy projektu rozgraniczenia, stwierdzić należy, że zarzuty są niezasadne.
Podstawowym dowodem w sprawie jest właśnie projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych. Jest to materiał przedkładany przez wnioskodawcę razem z wnioskiem o ustalenie linii brzegu, a więc nie jest dowodem przeprowadzanym przez organ, do którego miałyby zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Załączona do wniosku mapa była mapą aktualną na dzień złożenia wniosku, tj. [...], co wynika z akt sprawy.
Dodatkowe postępowanie dowodowe mogłoby być prowadzone przez organ jedynie w sytuacji, gdyby strony postępowania podniosły konkretne zarzuty, poparte własnymi dowodami, odnośnie do ustaleń projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych. Skoro jednak strona skarżąca zarzutów takich nie podniosła, postępowanie takie nie było prowadzone.
Zatem w oparciu o prawidłowo poczynione ustalenia faktyczne organy administracji właściwie zinterpretowały prawo materialne, przy czym podkreślić trzeba, że wydanie decyzji ustalającej nową linię brzegową nie leży w sferze tzw. uznania administracyjnego.
Z tych wszystkich względów skarga nie mogła odnieść skutku i jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r.
poz. 270 ze zm.).
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Barbara Gebel /sprawozdawca/Maria Mysiak
Marzena Iwankiewicz /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz, Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel (spr.),, Sędzia WSA Maria Mysiak, Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi W. J. na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ustalenia linii brzegu jeziora oddala skargę
Uzasadnienie
Starosta [...] decyzją z dnia [...] nr [...], wydaną na podstawie art. 15 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145 ze zm.) na wniosek mgr inż. T.P. Dyrektora [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, działającego w imieniu i z upoważnienia Marszałka Województwa [...], sprawującego trwały zarząd nieruchomości - działka nr [...] (jezioro [...]) z obrębu [...], gmina [...], orzekł
o ustaleniu linii brzegu jeziora [...], będącego własnością Skarbu Państwa - działka [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta
Kw nr [...], na odcinku przyległym do działek: nr [...] - stanowiącej własność Gminy [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw nr [...] (d. [...]), nr [...] - stanowiącej własność Skarbu Państwa - Agencja Nieruchomości Rolnej, bez urządzonej księgi wieczystej, nr [...] - stanowiącej własność Skarbu Państwa, dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw nr [...] i nr [...] - stanowiącej własność W.J., dla której prowadzona jest księga wieczysta Kw nr [...].
Linię południowego brzegu jeziora [...] ustalono po wyraźnej krawędzi brzegu, stałym poroście traw oraz krawędzi budowli nadwodnych.
Opis przebiegu linii brzegu jeziora [...] rozpoczęto od punktu granicznego nr 2, stanowiącego betonowy słupek trwałego ogrodzenia. Punkt ten ustalono w ramach obecnych prac. Od punktu nr 2 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku południowo-wschodnim do punktu nr 3, stanowiącego środek drzewa liściastego usytuowanego na krawędzi brzegu jeziora, pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy brzegu. Od punktu nr 3 linia brzegu biegnie w kierunku południowo-wschodnim, wyraźną krawędzią brzegu jeziora, pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy, przez punkty nr 4 (środek drzewa liściastego), nr 5 (środek drzewa liściastego), nr 6 (punkt położony w przecięciu krawędzi brzegu jeziora z istniejącą północną granicą działki nr [...]), nr 7 (środek drzewa liściastego), nr 8, nr 9, nr 10 (punkt położony w przecięciu krawędzi brzegu jeziora z istniejącą, północną granicą działki nr [...]) i nr 11 stanowiący południowo - zachodni narożnik drewnianego pomostu, do punktu nr 12 stanowiącego środek drewnianego pala (0,25 m x 0,25) wbitego na krawędzi brzegu jeziora przy południowo-wschodnim narożniku drewnianego pomostu. Od punktu nr 12 linia brzegu biegnie dalej wyraźną krawędzią brzegu jeziora pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy, w ogólnym kierunku południowo-wschodnim, przez punkty nr 13 (punkt krawędzi brzegu położony na istniejącej, północnej granicy działki nr [...]) i nr 14 do punktu nr 15 stanowiącego środek drzewa liściastego. W punkcie nr 15 linia brzegu załamuje się w kierunku północno - wschodnim i biegnie dalej krawędzią brzegu jeziora, pokrywającą się z górną krawędzią naturalnej skarpy, do punktu nr 16 stanowiącego środek drzewa liściastego, usytuowanego na końcu wyraźnej krawędzi brzegu i na końcu muru - ogrodzenia .biegnącego w kierunku jeziora wzdłuż przedłużenia wschodniej granicy działki nr [...]. W punkcie nr 16 linia brzegu załamuje się w kierunku południowo-wschodnim i biegnie linią stałego porostu traw, przez punkty nr 17 i nr 18 do punktu nr 19, gdzie załamuje się w kierunku północno-wschodnim i dalej linią stałego porostu traw biegnie do punktu
nr 20, stanowiącego południowo-zachodni narożnik pomostu drewnianego. Od punktu nr 20 linia brzegu biegnie południową krawędzią drewnianego pomostu do punktu nr 21, stanowiącego południowo-wschodni narożnik pomostu. Od punktu nr 21 linia brzegu biegnie w kierunku południowym, linią stałego porostu traw do punktu nr 22, gdzie załamuje się zmieniając swój kierunek na wschodni i dalej biegnie linią stałego porostu traw przez punkt nr 23 do punktu nr 24. W punkcie nr 24 linia brzegu zmienia swój kierunek na północno-wschodni i dalej linią stałego porostu traw biegnie do punktu nr 25, stanowiącego południowo-zachodni narożnik drewnianego pomostu do punktu nr 26 stanowiącego jego południowo-wschodni narożnik. Od punktu nr 26 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku południowym do punktu nr 27, gdzie załamuje sit* zmieniając swój kierunek na południowo-wschodni i dalej linią stałego porostu traw biegnie przez-punkty nr 28, 29, 30 i 31 (punkt położony na przecięciu linii brzegu z północną granicą działki nr [...]) do punktu nr 32. Od punktu nr 32 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku północno-wschodnim do punktu nr 33, gdzie zmienia swój kierunek na południowo-wschodni i biegnie do punktu nr 34. W punkcie nr 34 linia brzegu załamuje się i dalej biegnie linią stałego porostu traw w ogólnym kierunku wschodnim, przez punkty nr 35 (środek drzewa liściastego), 36, 37, 38, 39, 40, 41,42, 43 i 44 oraz punkty stanowiące środki drzew liściastych nr 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57 i 58 do punktu nr 59 położonego w przecięciu linii stałego porostu traw z istniejącą, północną granicą działki nr [...]. Od punktu nr 59 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku północno-wschodnim do punktu nr 60, gdzie załamuje się w kierunku południowo-wschodnim i dalej biegnie przez punkty nr 61 i nr 62 (środek drzewa liściastego) do punktu nr 63, położonego na istniejącej, północnej granicy działki nr 70. Od punktu nr 63 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw w kierunku wschodnim do punktu nr 64, stanowiącego środek drzewa liściastego. W punkcie nr 64 linia brzegu załamuje się w kierunku południowo-wschodnim i dalej biegnie linią stałego porostu traw do punktu nr 65 (środek drzewa liściastego), gdzie zmienia kierunek na wschodni i biegnie do punktu nr 66 (środek drzewa liściastego). Od punktu nr 66 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw,
w kierunku północno-wschodnim przez punkt nr 67 (środek drzewa liściastego) do punktu nr 68, położonego na istniejącej, północnej granicy działki nr [...]. Od punktu nr 68 linia brzegu biegnie linią stałego porostu traw, pokrywającą się z północną granicą działki nr [...] do punktu granicznego nr 1473 (przyjętego z operatu KEP nr [...]), w którym zbiegają się granice działek nr [...] (jezioro [...]) i [...].
Od punktu nr 1473 linia brzegu biegnie w kierunku północno-wschodnim linią stałego porostu traw, przez punkt nr 69 do punktu nr 70 stanowiącego południowo-zachodni narożnik drewnianego pomostu, a następnie południową krawędzią drewnianego pomostu do punktu nr 71, stanowiącego jego południowo-wschodni narożnik. Od punktu nr 71 linia brzegu dalej biegnie linią stałego porostu traw, w kierunku północno-wschodnim, przez punkty nr 72, 73 (punkt położony na istniejącej, północnej granicy działki nr 69/7), 74, 75, 76 (punkt położony na przecięciu linii stałego porostu traw z północną granicą działki nr [...]) i 77 do punktu nr 78, gdzie zmienia swój kierunek na północno-zachodni i linią stałego porostu traw biegnie do punktu nr 79, położonego na wyraźnej krawędzi brzegu, umocnionego kamieniami. Od punktu nr 79 linia brzegu biegnie wyraźną krawędzią brzegu umocnionego kamieniami, w kierunku północno-wschodnim przez punkt nr 80, gdzie zmienia kierunek na południowo-wschodni, a następnie przez punkt nr 81, gdzie ponownie zmienia kierunek na północno-wschodni, do punktu nr 82 na którym zakończono opis ustalonego odcinka linii brzegu jeziora [...]. Punkt nr 82 stanowi załamanie wyraźnej krawędzi brzegu umocnionego kamieniami.
Przebieg ww. odcinka linii brzegu jeziora [...] został szczegółowo opisany w projekcie rozgraniczenia gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi jeziora [...] (działki nr [...]) od gruntów przyległych położonych w działkach nr [...] w obrębie [...], gmina [...] oraz został uwidoczniony na mapie projektu linii brzegu sporządzonym na odbitce mapy zasadniczej w skali 1:500 (powstałej z przeskalowania mapy w skali 1:1000) przez geodetę, legitymującego się uprawnieniami zawodowymi nr [...], w ramach roboty geodezyjnej zgłoszonej w Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Wydziału Geodezji, Kartografii i Katastru Starostwa Powiatowego pod KERG nr [...].
Mapa projektu linii brzegu śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] (działka nr [...]) na odcinku przylegającym do działek nr [...] w obrębie [...], gmina [...] oraz wykazy zmian danych ewidencyjnych stanowią integralną część niniejszej decyzji.
W uzasadnieniu powyższej decyzji organ stwierdził, że w dniu [...] do Starostwa Powiatowego wpłynął wniosek wraz z kompletem dokumentów Dyrektora [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, działającego w imieniu i z upoważnienia Marszałka Województwa [...], w którego trwałym zarządzie znajduje się działka nr [...] z obrębu [...], gmina [...] - o wydanie decyzji orzekającej o ustaleniu linii brzegu tego jeziora. Zgodnie z wymogami przepisów art. 15 ust. 3 ustawy - Prawo wodne, wnioskodawca dostarczył projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, składający się z części opisowej (w tym opisu stanu stosunków wodnych na gruntach przyległych do projektowanej linii brzegu)i graficznej (mapy projektu linii brzegu w skali 1:500).
Wstępna koncepcja projektu linii brzegu jeziora [...] została uzgodniona przez mgr inż. M.P. - Kierownika Terenowego Oddziału [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w dniu [...] bez uwag, co potwierdza wpis na mapie projektu.
W ramach prac geodezyjnych zgłoszonych do Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Starostwa Powiatowego pod nr KERG [...], geodeta, na podstawie uzgodnień technicznych przeprowadzonych z Kierownikiem Terenowego Oddziału [...] Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, wyznaczył w terenie przebieg linii brzegu jeziora [...] na odcinku graniczącym z działkami nr [...] z obrębu [...], gmina [...] oraz sporządził "Mapę projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...]", "Opis projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi jeziora [...] (działka nr [...]) od gruntów przyległych, położonych w działkach nr [...] w obrębie ewidencji gruntów i budynków [...], gmina [...]", wykazy zmian danych ewidencyjnych i wykazy współrzędnych linii brzegu. Punktów granicznych wyznaczających przebieg linii brzegu nie stabilizowano.
Na podstawie "Opisu stanu stosunków wodnych na gruntach w działkach nr [...] przyległych do projektowanej linii brzegu działki nr [...] stanowiącej jezioro [...] położonych w obrębie ewidencyjnym [...], gminie [...]" sporządzonego w dniu [...] przez mgr inż. M.P. - specjalistę w [...] Zarządzie Melioracji
i Urządzeń Wodnych Starosta ustalił, że jezioro [...] jest jeziorem, w którego system hydrologiczny nie było żadnych ingerencji na przestrzeni ostatnich kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu lat. Granice jakie obecnie zajmuje lustro wody pomimo jego wahań (naturalnych) pokrywają się z granicami jakie narzucają warunki topograficzne i istniejąca roślinność. Jezioro jest otoczone przez wiekowy drzewostan z wszystkich stron, nawet w obszarze wykorzystanym rekreacyjnie. Wszelkie trzcinowiska, które pokrywają brzegi jeziora są włączone do gruntów pokrytych wodą, a krawędź brzegu nie występuje dalej niż istniejący porost traw. Na gruntach przyległych brak jest jakichkolwiek znamion świadczących, że są to mokradła, bagniska lub jakiekolwiek wody stojące, występujące trwale i na skutek istnienia jeziora w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Są to grunty rolne zabudowane, tereny leśne i rekreacyjno-wypoczynkowe, na które woda może wystąpić jednak tylko na krótki czas, a nie na trwałe. Prowadzone ustalenie linii brzegu nie wiąże się z żadną budową urządzenia wodnego, tylko ma na celu jednoznaczne okazanie istniejącego stanu faktycznego. Ustalenie linii brzegu nastąpiło na podstawie punktów wynikających z rzeźby terenu i w oparciu o istniejącą roślinność. Wszystkie ustalone punkty znajdują się na lądzie. Jezioro [...] posiada wyraźną krawędź brzegu oraz stały porost traw jednoznacznie wskazujące, że grunty zajęte przez jezioro [...] w granicach tej linii są na pewno wodą płynącą.
W ramach postępowania przygotowawczego dokonano sprawdzenia załączonych przez wnioskodawcę dokumentów i stwierdzono, że:
1. "Mapa projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] na odcinku przylegającym do działek nr [...]" wg informacji umieszczonej na dokumencie została opracowana na kopii mapy zasadniczej aktualnej ha dzień [...].
2. część wykazów zmian danych ewidencyjnych (6 egz.) ma nieczytelne oznaczenie osoby, która sporządziła niniejsze dokumenty.
Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 3 pkt 2 ustawy podstawę ustalenia linii brzegu stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który zawiera m.in. zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej. W związku z powyższym, wezwano wnioskodawcę do dostarczenia potwierdzenia aktualności załączonej kopii mapy zasadniczej na dzień złożenia wniosku, tj. [...], oraz złożenia prawidłowo wykonanych wykazów zmian danych ewidencyjnych.
Wykazy zmian danych ewidencyjnych zostały uczytelnione przez geodetę L.P. do dnia [...]. W ramach prac geodezyjnych zgłoszonych pod KERG nr [...] geodeta P.C. (nr uprawnień zawodowych [...]) dokonał sprawdzenia aktualności treści mapy na której została wykonana mapa projektu linii brzegowej, co potwierdził wpisem cyt.: "Stwierdzam aktualność mapy na której wykonano niniejszy projekt linii brzegowej na dzień 02.11.2012 r.. Zaktualizowano na podstawie roboty KERG [...]."
W wyniku sprawdzenia aktualności ww. mapy nie stwierdzono żadnych zmian
w sytuacji terenowej uwidocznionej na mapie i nie wniesiono żadnych dodatkowych elementów tej sytuacji. Świadczy to o tym, że sytuacja terenowa uwidoczniona na mapie, na której sporządzono mapę projektu, datowanej na dzień [...] do dnia [...] nie uległa zmianie. Wynika z tego, że w dniu złożenia wniosku, tj. [...], mapa była aktualna.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 1 a i art. 17ustawy - Prawo wodne, grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód,
w granicach linii brzegu, a jeżeli śródlądowe wody powierzchniowe płynące zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody za odszkodowaniem.
Od decyzji tej odwołał się W.J. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zarzucił jej:
1) brak prawidłowego opisu stosunków wodnych,
2) brak jakichkolwiek analiz, opracowań, dowodów, zdjęć, zapisów pozwalających na weryfikację tego opisu,
3) brak faktycznej aktualizacji mapy zasadniczej z wyrysowaną linią brzegową,
4) stronniczość organu i przedwczesne wydanie decyzji.
Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, zwany dalej "Dyrektor RZGW, decyzją z dnia [...], nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, zwanej dalej "K.p.a.", oraz art. 4 ust. 4 w związku z art. 15 ust. 1 ustawy Prawo wodne, po rozpatrzeniu odwołania W.J. od decyzji Starosty z dnia [...], znak: [...] w przedmiocie orzeczenia o ustaleniu linii brzegu jeziora [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Organ podzielił ustalenia faktyczne organu I instancji, przyjmując je za własne
i czyniąc podstawą rozważań. W pierwszej kolejności poddał ocenie przepis art. 15
ust. 1, 5, 6, 7 ustawy Prawo wodne, z punktu widzenia zarzutów stawianych
w odwołaniu Stwierdził, że przepis ten, stanowi podstawę do określenia linii brzegu cieków naturalnych, jezior i innych naturalnych cieków wodnych. Stosownie do ww. art. 15 ustawy Prawo wodne, linię brzegu stanowi:
- krawędź brzegu, jeżeli jest ona wyraźna lub
- linia stałego porostu traw, jeżeli krawędź brzegu nie jest wyraźna, albo
- linia przecięcia się zwierciadła wody przy średnim stanie wody z okresu co najmniej 10 lat z gruntem przyległym,
- linia łącząca zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych - jeżeli brzegi wód są regulowane,
- granica plantacji wikliny od strony lądu (przy plantacji wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji).
W związku z tym, że jezioro [...] jest naturalnym zbiornikiem
w rozpatrywanej sprawie ustalenie linii brzegu powinno nastąpić na podstawie tych kryteriów. Po przeanalizowaniu akt sprawy należy Dyrektor RZGW stwierdził, że organ I instancji, przy orzekaniu dotyczącym ustalenia linii brzegu jeziora [...], zastosował powołane wyżej kryteria.
Z kolei odnosząc się do samego wniosku w sprawie ustalenia linii brzegu organ podniósł, iż musi on odpowiadać wymogom stawianym przez art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne. Powyższy wymóg polega na obowiązku złożenia przez wnioskodawcę projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który z zastrzeżeniem ust. 4 art. 15 ustawy Prawo wodne, musi zawierać:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz stan stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu;
2) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych lub zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej, w skali, w jakiej sporządzony jest projekt regulacji wód śródlądowych, lub w skali 1: 5000 albo 1: 2000, z wykazaniem:
a) punktów stałych osnowy poziomej nawiązanych do sieci państwowej,
b) granicy stałego porostu traw,
c) krawędzi brzegów, przymulisk, odsypisk i wysp,
d) proponowanej linii brzegu.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy i dokonując ponownej analizy materiału dowodowego, zdaniem Dyrektora RZGW, bezsporne jest, że przedłożona przez wnioskodawcę dokumentacja do wniosku o ustalenie linii brzegu odpowiada przepisowi art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne, bowiem w aktach postępowania znajdują się:
1) mapa zatytułowana "Mapa projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] " opatrzona opisem,
2) opis projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych śródlądowymi wodami powierzchniowymi jeziora [...] (działka nr [...]) od gruntów przyległych, położonych w działkach nr [...] w obrębie ewidencji gruntów i budynków [...], w gminie [...];
3) opis stanu stosunków wodnych na gruntach w działkach nr [...] przyległych do projektowanej linii brzegu działki nr [...] stanowiącej jezioro [...], położonych w obrębie ewidencyjnym [...], gmina [...].
Odnośnie zarzutu zawartego w odwołaniu w sprawie braku faktycznej aktualizacji mapy zasadniczej z wyrysowaną linią brzegu, Dyrektor RZGW stwierdził, że mapa projektu linii brzegowej śródlądowych wód powierzchniowych jeziora [...] na odcinku przylegającym do działek nr [...], załączona do wniosku, była aktualna na dzień złożenia tego wniosku, tj. na dzień
[...]. Ponadto, jak to wynika z akt sprawy, dokumentacja techniczna z roboty KERG nr [...] została skontrolowana i przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. W ramach tych prac została sporządzona mapa zmian z wynikami wywiadu terenowego.
Odnośnie do zarzutu zaniechania faktycznego "terenowego" wykonania aktualizacji mapy zasadniczej, organ odwoławczy stwierdził, iż w przypadku wykonywania prac związanych z pomiarem sytuacji terenowej, w ramach aktualizacji mapy zasadniczej, żaden przepis dotyczący prac geodezyjnych i kartograficznych nie nakłada na wykonawcę obowiązku sporządzenia z tych prac specjalnego protokołu, ani konieczności wykonywania tych prac wyłącznie w obecności właściciela nieruchomości. Podkreślił, że prace geodezyjne wykonują osoby z państwowymi uprawnieniami zawodowymi, które ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną w związku z wykonywaniem zawodu geodety, a ponadto odpowiedzialność cywilną lub karną na zasadach określonych odpowiednio przez prawo cywilne lub karne.
Organ odwoławczy stwierdził też, że na uwzględnienie nie zasługuje również podniesiony przez skarżącego zarzut braku opisu stosunków wodnych, bowiem jak to z akt sprawy wynika, opis taki znajduje się w nich. Nie można także zgodzić się
z twierdzeniem, iż opis ten jest niepełny i niekonkretny oraz, że nie spełnia wymogów dla takiego opracowania. W przepisach ustawy Prawo wodne ustawodawca nie określił jakie informacje powinien zawierać opis stosunków wodnych, jaką powinien on mieć formę i kto ma uprawnienia do wykonania takiego opisu. Ponadto organ podkreślił, że system hydrologiczny jeziora [...] jest naturalny, brak jest oddziaływań antropogenicznych na stan wody w jeziorze, co powoduje, że na stan ten nie wpływają żadne dodatkowe czynniki (np. piętrzenie wód, pobory łub zrzuty wód czy ścieków). W tym przypadku, opis stosunków wodnych na gruntach przyległych do projektowanej linii brzegu, nie ma bezpośredniego wpływu na wyznaczenie linii brzegu, albowiem ukształtowana jest ona tylko warunkami naturalnymi. Bez względu zatem na to, jak ten stan zostanie opisany, linia brzegu musi być wyznaczona zgodnie z kryteriami wskazanymi w art. 15 ust. 1, 5 oraz 6 ustawy Prawo wodne, tj. jeśli krawędź brzegu jest wyraźna - krawędzią brzegu, jeśli nie jest wyraźna, to linią stałego porostu traw.
Opisane przez skarżącego wątpliwości i pytania w stosunku do treści opisu stanu stosunków wodnych, np. dotyczące sformułowania "wszelkie trzcinowiska" i związana z tym seria pytań, cyt. "jakie? gdzie? ile?", nie mają znaczenia w tej sprawie, albowiem naturalny sposób pokrycia terenu przyległego do jeziora nie zmienia stanu wody w jeziorze i na terenie przyległym, a ponadto termin "grunty przyległe" w tej sprawie należy rozumieć, jako grunty przyległe do działki nr [...], na odcinku ustalonej linii brzegu jeziora [...], a nie wokół całego jeziora.
Odnośnie do zarzutu, że analiza stanu stosunków wodnych winna być poprzedzona obserwacją - co najmniej kilkuletnią stanu wody w jeziorze - organ uznał, że nie ma potrzeby, w kontekście ustalenia przedmiotowej linii brzegu, dokonywania takich obserwacji albowiem, jak to wynika z akt sprawy, na styku jeziora [...] z ww. działkami ukształtowała się wyraźna krawędź brzegu oraz stałego porostu traw, co stosownie do art. 15 ustawy Prawo wodne oznacza, że linia brzegu biegnie tą krawędzią i tym stałym porostem traw.
Niezasadne jest również twierdzenie, że opis stanu stosunków wodnych powinien zostać zatwierdzony uprzednią decyzją. Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy Prawo wodne, organ może w drodze decyzji zwolnić wnioskodawcę, na jego wniosek, z obowiązku zawarcia w projekcie niektórych informacji, o których mowa w ust. 3 tegoż przepisu i tylko wówczas wymagana jest odrębna decyzja organu poprzedzająca decyzję ustalającą linię brzegu. W przypadku przedmiotowego postępowania wnioskodawca nie występował o takie zwolnienie, a dokumenty złożone przez niego, spełniają wymogi, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne.
Powyższa decyzja została zaskarżona przez W.J. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania. Skarżący zarzucił nieważność postępowania i nieważność decyzji. Stwierdził, że z akt sprawy wynika, że właścicielem działki [...], której dotyczy niniejsze postępowanie, jest Skarb Państwa, a uprawnienia właścicielskie realizuje Starosta (statio fisci Skarbu Państwa). Powyższe wynika z treści art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujące zasadnie z zakresu administracji rządowej, o ile z przepisów tej ustawy lub odrębnych ustaw nie wynika nic innego. W myśl art. 11 a ww. ustawy, przepis art. 11 ust 1 stosuje się do czynności prawnych lub do czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa.
W przedmiotowej sprawie Starosta jest organem administracji publicznej, który ma podjąć rozstrzygnięcie dotyczące ustalenia linii brzegowej m.in. na nieruchomości, w odniesieniu do której wykonuje, działając w imieniu Skarbu Państwa, uprawnienia właścicielskie. Oznacza to, że Starosta orzekał odnośnie nieruchomości, w stosunku do której przysługiwały mu uprawienia właścicielskie, czyli orzekał w sprawie, w której był jednocześnie stroną toczącego się postępowania.
Wynik sprawy ma wpływ na prawa i obowiązki Starosty, w związku z czym na mocy art. 24 § 1 pkt 1 i 4 K.p.a., powinien on zostać wyłączony od udziału
w przedmiotowym postępowaniu, co w konsekwencji wyłącza możliwość upoważnienia przez niego do załatwienia sprawy jego zastępców i pozostałych pracowników Starostwa Powiatowego, (uchwała NSA z 19.05.2003 -OSP 1/03, wyrok WSA w Warszawie z 2.02.2005 r., sygn. akt I SA 2685/03).
Z treści art. 24 § 1 K.p.a. wynika, że powyższe wyłączenie następuje z mocy prawa, a wydanie decyzji przez organ nieuprawniony skutkuje nieważnością tej decyzji, a postępowanie toczące się przed organem nieuprawnionym jest nieważne.
Ponadto skarżący podtrzymał zarzuty podniesione w odwołaniu:
- brak prawidłowego opisu stanu stosunków wodnych. Opracowanie takie wprawdzie
w aktach sprawy jest i powołuje się na to opracowanie organ wydający zaskarżoną decyzję, niemniej jednak, opracowanie to jest po pierwsze niewiarygodne - co do daty wykonania, albowiem gdyby tę datę przyjąć za wiarygodną, to musiałoby ono istnieć w dacie orzekania o umorzeniu postępowania właśnie z powodu jej braku, a ponadto opis ten nie spełnia żadnych wymogów dla takiego opracowania. Przede wszystkim opis ten jest niepełny i niekonkretny, autorka nie wskazuje konkretnych danych, posługuje się trybem przypuszczającym "może" - "nie było ingerencji na przestrzeni ostatnich kilkunastu, a może nawet kilkudziesięciu lat" - winno być wskazane, jaki przedział czasowy był przez autorkę opracowania wzięty pod uwagę, stwierdzenie kilkanaście, a może nawet kilkadziesiąt wymogu tego nie spełnia i czyni opracowanie niewiarygodnym. Opracowanie stanu stosunków wodnych to analiza tego stanu na przestrzeni konkretnego czasu, umożliwiająca jednoznaczne, a nie przypuszczające stwierdzenie, czy do wahań poziomu wody dochodzi, czy też nie. Analiza ta winna być poprzedzona obserwacją co najmniej kilkuletnią stanu wody, dokumentowania tego w sposób zgodny z prawem i dowodzący obiektywizmu; analiza ta winna uwzględniać wahania wody sezonowe (wylewanie i podtapianie, co następuje w przedmiotowej sprawie, a czego autorka nie zauważyła). Wreszcie - w ocenie skarżącego - opis stanu stosunków wodnych winien zostać zatwierdzony decyzją, uprzednią w stosunku do decyzji o linii brzegu (dwuetapowość postępowania w sprawie o ustalenie stan stosunków wodnych i ustalenie linii brzegowej), poddanej kontroli instancyjnej i umożliwiającej merytoryczną ocenę prawidłowości i rzetelności tego opracowania. Decyzji takiej w tym przedmiocie nie ma.
- w aktach sprawy brak jest jakichkolwiek analiz, opracowań, dowodów, zdjęć, zapisów pozwalających na weryfikację tego opisu. Autorka tego opisu w sposób całkowicie nieudokumentowany i wyciągnięty wręcz "z sufitu" formułuje tezy o "braku ingerencji na przestrzeni ostatnich kilkunastu, a może nawet kilkudziesięciu lat" (sama nie zna okresu badanego), nie konkretyzuje, jakich ingerencji nie ma czy nie było, formułuje tezę o istnieniu wahań (ale nie wskazuje jakich, o jakich parametrach, kiedy) dowodząc jednak ich "naturalności" (na jakiej podstawie?) i wreszcie formułując tezę o "pokrywaniu się lustra wody pomimo wahań z granicami narzuconymi przez warunki topograficzne" - jakie? Na ile przy owych wahaniach pokrywają się? Niezrozumiałe jest twierdzenie o "otoczeniu przez wielowiekowy drzewostan nawet w obszarze wykorzystywanym rekreacyjnie" - po pierwsze autorka opisu nie wskazała, jak wielowiekowy jest to drzewostan, czy w ogóle "wiekowy" - co powinna była uczynić, a nadto nie wskazała, gdzie ów wielowiekowy drzewostan się znajduje, formułując tezę o "otoczeniu z wszystkich stron nawet w obszarze rekreacyjnym" - skoro tereny są otoczone z wszystkich stron, to oznacza to , że z żadnej strony nie ma wody - jakież zatem ma znaczenie ów drzewostan wielowiekowy dla ustaleniu stanu wody? Również sformułowanie "wszelkie trzcinowiska" - jakie? Gdzie? Ile? - nie spełniają wymogów elementarnego opisu stanowiącego przecież podstawę do wydawania dalszych decyzji kształtujących stosunki prawne na danym terenie. Stwierdzenie "na gruntach przyległych" - do czego? Jakich gruntach? Gdzie? - również nie spełnia elementarnych zasad opisu stosunków wodnych. Co oznacza stwierdzenie, że "woda może wystąpić na krótki czas, ale nie na trwałe"? - to znaczy na jaki czas? Czy i gdzie ta woda występuje? Co oznacza krótki czas, a co oznacza trwale? Jak długo to "trwałe" ma istnieć, żeby było uznane za trwałe?
Powyższe braki i uchybienia dyskwalifikują opis stanu stosunków wodnych, jako niespełniający elementarnych wymogów opracowania administracyjnego, leżącego przecież u podstaw wydania decyzji ingerujących w sferę prawną podmiotów uczestniczących w tym postępowaniu, w sferę ich praw i obowiązków.
- brak faktycznej aktualizacji mapy zasadniczej z wyrysowaną linią brzegową.
Nie zostały wykonane żadne prace terenowe mające zaktualizować mapę zasadniczą na której opracowano linię brzegu -na terenie działki skarżącego - działka nr [...]. O ile czynności terenowe zostały faktycznie wykonane, to wejście na teren działki skarżącego musiało nastąpić bez jego wiedzy i obecności, naruszając jego prawo własności.
- błędnie wyrysowana projektowana linia brzegowa. Przebiegająca przez środek pnia drzewa - co jest oczywiście niemożliwe, bowiem linia brzegowa ustalająca brzeg, czyli grunt stały, musi w całości obejmować rosnące drzewa, bowiem drzewo nie może rosnąć w połowie na gruncie, czyli na brzegu a w połowie w wodzie. Skoro istnieje drzewo, wielowiekowe (jak wskazuje autorka opisu), to cały grunt pod tym drzewem winien zostać objęty pasem brzegu, co nie zostało wykonane w projekcie decyzji.
W ocenie skarżącego linia brzegu w miejscu posadowienia pnia drzewa winna przebiegać za drzewem, a nie przez jego środek.
- stronniczość organu I instancji i przedwczesne wydanie decyzji. W dacie dokonania wglądu do akt (o czym wzmiankowano w uzasadnieniu decyzji), w aktach sprawy była już przygotowana decyzja (tożsama z tą ostatecznie wydaną) zanim upłynęły terminy do zaznajomienia się z aktami postępowania i zgłaszania uwag i zastrzeżeń. Wbrew twierdzeniom organu, nie był to projekt decyzji, ale gotowa decyzja, w której pozostawiono jedynie miejsce na wpisanie daty i podpis.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor RZGW wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ stwierdził,
że wyjaśnienia wymaga zarzut dotyczący nieważności postępowania i nieważności decyzji, który nie był podnoszony w odwołaniu od decyzji wydanej przez Starostę. Wskazał, że to przepisy prawa rozstrzygają w jakiej roli w postępowaniu administracyjnym występuje organ administracji publicznej. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145, z późn. zm.), Starosta, wydając przedmiotową decyzję o ustalenie linii brzegu Jeziora [...], działał jako organ administracji rządowej. Ponadto, Starosta stosownie do regulacji art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651, ze zm.) jest również organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami. Reprezentując Skarb Państwa w sprawach dotyczących gospodarowania nieruchomościami powinien być traktowany jako statio flsci Skarbu Państwa, gdyż z racji gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa i wynikającego stąd obowiązku dbałości o powierzone mu do gospodarowania mienie, powołany jest do ochrony własności Skarbu Państwa między innymi przez przeciwdziałanie uszczupleniu tego mienia. Należy w tym miejscu podkreślić, że tylko
w takich sprawach organ ten - na podstawie ww. przepisu - może być stroną postępowania jako statio flsci Skarbu Państwa, o czym m.in. w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. akt I OSK 1931/06A postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2009 r., sygn. akt I OSK 1406/09 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 listopada 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1277/12.
Natomiast Skarżący twierdzi, że interes prawny Skarbu Państwa (reprezentowanego przez statio fisci w postaci Starosty Polickiego) wynika z jego właścicielskiego statusu w odniesieniu do nieruchomości stanowiącej działkę nr [...]
w obrębie [...], gmina [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...]. Co prawda, w niniejszej sprawie właścicielem działki nr [...] jest Skarb Państwa, ale fakt ten nie ma znaczenia dla prawnej oceny udziału
w postępowaniu administracyjnym Starosty, będącego jego reprezentantem, bowiem przedmiot sprawy nie ma związku z gospodarowaniem nieruchomościami. Przede wszystkim należy stwierdzić, że prowadzone postępowanie dotyczące ustalenia linii brzegu Jeziora [...] nie stanowi sprawy dotyczącej "gospodarowania nieruchomościami", o jakiej mowa w art. 11 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Pojęcie gospodarowania nie zostało wprawdzie w ustawie zdefiniowane, to jednak w art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazano przykładowo, jakie czynności faktyczne i prawne obejmują pojęcie gospodarowania nieruchomościami. Do czynności tych należy:
- ewidencjonowanie nieruchomości,
- zapewnienie wyceny nieruchomości,
- sporządzanie planów wykorzystania zasobu,
- zabezpieczenie nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem,
- czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu,
- windykacja tych należności z tytułu czynszu najmu lub dzierżawy, jak i należności z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste, a także opłat z tytułu bezumownego korzystania (korzystania bez tytułu prawnego),
- współpracę z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego,
- obrót nieruchomościami, w tym zbywanie i nabywanie oraz wydzierżawianie, wynajmowanie i użyczanie,
- podejmowanie czynności w postępowaniu sądowym, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
- założenie księgi wieczystej dla nieruchomości Skarbu Państwa oraz o wpis
w księdze wieczystej.
Żadna z ww. czynności nie dotyczy ustalenia linii brzegu, dlatego też nie było podstawy prawnej do wyłączenia Starosty od rozstrzygnięcia sprawy
w I instancji. Ponadto, linia brzegu jeziora [...] położonego na działce
nr [...] w obrębie ewidencji gruntów [...], gmina [...], na odcinku przyległym do działki [...] została ustalona na własności Skarbu Państwa - działka nr [...] stanowi własność Skarbu Państwa w trwałym zarządzie Marszałka Województwa [...], działka nr [...] stanowi własność Skarbu Państwa, którą gospodaruje Starosta.
Wojewódzki Sad Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami
i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U.
z 2012 r., poz.270 ze zm.).
W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu nieważności postępowania i wydanych w nim decyzji. Kwestię wyłączenia organu administracji publicznej reguluje art. 25 K.p.a. I tak, organ podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3 oraz osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3. Dodać należy, że żaden inny przepis K.p.a. nie przewiduje wyłączenia organu, natomiast art. 24 K.p.a. reguluje kwestie związane z wyłączeniem pracownika organu administracji publicznej.
W wyroku z dnia 30.03.2010 r. sygn.. akt II OSK 88/10 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że "wyprowadzanie wyłączenia organu samorządu terytorialnego w drodze wykładni, w następstwie prowadzące do pozbawienia kompetencji organu samorządu terytorialnego, nie znajduje podstaw /.../.
W wykonywaniu zadań i kompetencji przez organy administracji publicznej dochodzi do połączalności ról procesowych: organu wyposażonego w kompetencje do orzekania i reprezentacji interesów państwa lub wspólnoty samorządowej. Wymaga to pogodzenia określonych wartości, a pogodzenie takie, nie powoduje pozbawienia państwa działającej przez organy państwowe możliwości wykonywania zadań publicznych.
Nie można uznać, by zwrot "pracownik organu" w znaczeniu, o jakim mowa
w art. 24 K.p.a., obejmował także osobę będącą personalną obsadą organu. Piastun organu nie działa w sprawie jako pracownik organu, lecz wykonuje kompetencje przypisane organowi, których realizacja oparta jest na obowiązku, a nie uprawnieniu
(z wyjątkiem, gdy przepis prawa podjęcie określonego działania pozostawia uznaniu organu administracji publicznej). Kompetencje przypisane przez ustawodawcę konkretnemu organowi nie mogą być bez wyraźnej podstawy prawnej przeniesione na inny organ. Osoba piastująca funkcję organu administracji publicznej - co do zasady -nie podlega wyłączeniu w trybie przypisanym pracownikom organu. Z uwagi na swą ustrojową i procesową pozycję piastun funkcji monokratycznego organu administracji publicznej podlega wyłączeniu zgodnie z przepisami o wyłączeniu organu w postępowaniu administracyjnym, a nie o wyłączeniu pracowników organu (wyrok NSA I OSK 1186/12 z 7.03.2013).
Te zaprezentowane powyżej stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego skład sądu orzekający w niniejszej sprawie w całej rozciągłości podziela, a tym samym nie znajduje podstaw do uznania za nieważne postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie.
Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U.
z 2012 r., poz.145 ze zm.), w art. 10 ust. 1a stanowi, że śródlądowe wody powierzchniowe płynące stanowią własność Skarbu Państwa, natomiast art. 11 tej ustawy wskazuje, jakie organy wykonują prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych. W świetle zaś art. 14 ust. 1 i 1a grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód, a przez grunty pokryte śródlądowymi wodami powierzchniowymi rozumie się grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, w granicach linii brzegu.
Art. 15 ust. 1 wyróżnia trzy rodzaje linii brzegowej - krawędź brzegu, linię stałego porostu traw i wreszcie linię wyznaczoną przez średni stan wody z ostatnich 10 lat. Owa różnorodność wynika z tego, że nie da się zawsze i w każdej sytuacji faktycznej określić linii brzegowej w taki sam sposób. Trzy rodzaje linii w istocie dotyczą wszystkich znanych sposobów wyznaczania tejże. Jednocześnie jednak różnorodność nie sprzyja pewności linii brzegowej. Stąd też, prawodawca uznał, że podstawowym sposobem wyznaczania linii brzegowej jest wyznaczanie jej po krawędzi brzegu, co wynika wprost z ust. 5. Dopiero jeśli taka krawędź nie jest wyraźna, wolno organowi orzekającemu wyznaczyć linię brzegową według porostu trawy. Natomiast trzeci rodzaj linii brzegowej - wyznaczona według stanu wód ma zastosowanie wtedy, gdy granica stałego porostu traw leży powyżej stanu wody, o którym mowa w ust. 1. W takiej sytuacji linią brzegową jest linia przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym.
Tak więc podstawę do ustalenia linii brzegowej stwarza art. 15 ustawy Prawo wodne.
Podstawę ustalenia linii brzegu stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który
z zastrzeżeniem ust. 4 zawiera:
1) opis uwzględniający oznaczenie wnioskodawcy, ze wskazaniem jego siedziby
i adresu, przyjęty sposób ustalenia projektowanej linii brzegu, ustalenie stanu prawnego nieruchomości objętych projektem z oznaczeniem właścicieli wraz ze wskazaniem ich siedziby i adresu oraz stan stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu;
2) mapę inwentaryzacji powykonawczej budowli regulacyjnych lub zaktualizowaną kopię mapy zasadniczej, w skali, w jakiej jest sporządzony projekt regulacji wód śródlądowych, lub w skali 1:500, 1:1.000, 1:2.000 albo 1:5.000, z wykazaniem:
a) punktów stałych osnowy poziomej nawiązanych do sieci państwowej,
b) granicy stałego porostu traw,
c) krawędzi brzegów, przymulisk, odsypisk i wysp,
d) proponowanej linii brzegu.
Zatem w myśl cytowanego przepisu projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami powinien zawierać wskazane wyżej elementy chyba, że organ w drodze decyzji zwolni wnioskodawcę na jego wniosek, z obowiązku zawarcia w projekcie niektórych informacji. W niniejszej sprawie organ nie zwolnił wnioskodawcy z żadnego obowiązku, a więc nie był zobowiązany do wydania decyzji w oparciu o art. 15 ust. 4 ustawy Prawo wodne.
W ocenie sądu, dokumenty złożone w niniejszej sprawie przez wnioskodawcę spełniają wymogi jakie stawia art. 15 ust. 3 ustawy Prawo wodne. Należy zgodzić się
z organem odwoławczym, że przepisy ww. ustawy nie zawierają unormowań szczególnych dotyczących sporządzenia opisu stanu stosunków wodnych na gruntach przylegających do projektowanej linii brzegu. Każda sprawa wymaga więc podejścia indywidualnego, a w szczególności przypadki, gdy działalność człowieka ingeruje w naturalny stan jeziora. W przypadku jeziora [...] nie stwierdzono wpływu innych czynników poza naturalnymi, tak na jezioro, jak i na grunty przylegające do projektowanej linii brzegu. W takiej sytuacji stan stosunków wodnych jest stabilnyi powiązany tylko z naturalnymi czynnikami (np. opady, temperatura) nie wymagał więc bardzo szczegółowego opisu, a więc przedłożony dokument, zdaniem sądu, jest wystarczający.
Dodać także należy, że przedmiotem badania w niniejszej sprawie nie jest decyzja z dnia [...] umarzająca postępowanie w sprawie ustalenia linii brzegu jeziora [...].
Sąd stwierdził, że skarżący miał możliwość zapoznania się z aktami sprawy,
a w tym z proponowanym przez wnioskodawcę przebiegiem części linii brzegu jeziora. Zarzuty podnoszone przez skarżącego tak w odwołaniu, jak i w skardze dotyczące ustalenia linii brzegu jeziora ograniczają się do kwestionowania opisu stanu stosunków wodnych, mało szczegółowych określeń użytych w tym dokumencie, jak i w opisie przebiegu linii brzegu jeziora, co powoduje, w ocenie skarżącego, niemożność właściwego ustalenia linii brzegu oraz brak wszechstronnego zbadania i udokumentowania sprawy.
Odnośnie do opisu stanu stosunków wodnych sąd przedstawił swoje stanowisko powyżej. Natomiast kwestionowanie przebiegu granicy przez "środek drzewa", które zdaniem skarżącego "nie może rosnąć w połowie na gruncie, czyli na brzegu, a w połowie w wodzie"" w ocenie sądu, wskazuje na brak zrozumienia sposobu ustalania linii brzegowej określonego w art. 15 ust. 1, 5 i 6 ustawy Prawo wodne. Krawędź brzegu w niniejszej sprawie, a w szczególności przy działce będącej w użytkowaniu wieczystym skarżącego, musi być wyraźna co z kolei najczęściej powoduje, że brzeg ten jest wyższy od lustra wody i stanowi skarpę. Drzewo może rosnąć na granicy skarpy, a więc linia brzegu jeziora ustanowiona "górną krawędzią skarpy" może przebiegać przez środek drzewa. Podobnie ma się rzecz z ustaleniem linii brzegu na granicy stałego porostu traw, która również jedynie wyjątkowo może dochodzić do lustra wody. Ponieważ tylko te dwa sposoby ustalania linii brzegu zostały zastosowane w niniejszej sprawie, co wynika z mapy projektu rozgraniczenia, stwierdzić należy, że zarzuty są niezasadne.
Podstawowym dowodem w sprawie jest właśnie projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych. Jest to materiał przedkładany przez wnioskodawcę razem z wnioskiem o ustalenie linii brzegu, a więc nie jest dowodem przeprowadzanym przez organ, do którego miałyby zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Załączona do wniosku mapa była mapą aktualną na dzień złożenia wniosku, tj. [...], co wynika z akt sprawy.
Dodatkowe postępowanie dowodowe mogłoby być prowadzone przez organ jedynie w sytuacji, gdyby strony postępowania podniosły konkretne zarzuty, poparte własnymi dowodami, odnośnie do ustaleń projektu rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych. Skoro jednak strona skarżąca zarzutów takich nie podniosła, postępowanie takie nie było prowadzone.
Zatem w oparciu o prawidłowo poczynione ustalenia faktyczne organy administracji właściwie zinterpretowały prawo materialne, przy czym podkreślić trzeba, że wydanie decyzji ustalającej nową linię brzegową nie leży w sferze tzw. uznania administracyjnego.
Z tych wszystkich względów skarga nie mogła odnieść skutku i jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r.
poz. 270 ze zm.).
