II SA/Wa 1092/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-01-27Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Góraj
Ewa Pisula-Dąbrowska /sprawozdawca/
Janusz Walawski /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Walawski Sędziowie WSA Andrzej Góraj Ewa Pisula-Dąbrowska (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi D. J. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wyrównania uposażenia oddala skargę
Uzasadnienie
[...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją nr [...]z dnia [...] marca 2013 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy decyzję Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Powiecie [...] z siedzibą w B. nr [...] z dnia [...] lutego 2013 r., którą to decyzją w punkcie 1. decyzji zaliczono D.J. od dnia 26 lipca 2012 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu szesnastego roku życia od dnia 12 czerwca 1999 r. do dnia 31 stycznia 2005 r. do okresu służby, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W pkt 2 decyzji odmówiono wyrównania uposażenia za 3 lata wstecz, uznając, że roszczenie stało się wymagalne od dnia 26 lipca 2012 r., tj. od dnia złożenia stosownych dokumentów.
W motywach uzasadnienia, w odniesieniu do pkt 1 decyzji, organ podał, że D.J. przedstawił dokumentację, która potwierdza jego okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika, co uzasadniało zaliczenie tego okresu do pracowniczego stażu pracy, zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. z 1990 r. Nr 54, poz. 310).
Odnośnie punktu 2. decyzji – dotyczącej odmowy wyrównania uposażenia za 3 lata wstecz z tytułu zaliczonego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika organ wskazał, że roszczenie to stało się wymagalne w dniu 13 lutego 2013 r., tj. w dacie złożenia przez strażaka stosownych zaświadczeń. Jednocześnie wskazał, że roszczenie stało się wymagalne od dnia 26 lipca 2012 r., tj. od dnia złożenia stosownych dokumentów.
Wyjaśnił, że żądanie roszczenia wstecznego jest bezzasadne, bowiem wymagalność powstaje od chwili złożenia stosownych dokumentów. Organ przywołał art. 91 ust. 1 ustawy o PSP, zgodnie z którym zmiana uposażenia następuje z dniem zaistnienia okoliczności uzasadniających tę zmianę, a roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi D.J. do tutejszego Sądu.
Wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji skarżący podniósł naruszenie przepisów prawa materialnego art. 91 ust. 1 i art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.).
Skarżący zakwestionował dokonaną przez organ wykładnię powyższych przepisów dotyczącą wymagalności roszczenia. Twierdził, że okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców podlega zaliczeniu z mocy prawa.
Wywodził, że należy mu się wyrównanie zaległego dodatku stażowego za okres od dnia 1 sierpnia 2012 r., tj. od daty złożenia dokumentów.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
W przedmiotowej sprawie skarżący, choć wnosił o uchylenie decyzji w całości kwestionuje ją jedynie w części, dotyczącej odmowy wyrównania uposażenia za 3 lata wstecz, tj. w punkcie 2 decyzji, który dotyczy roszczenia pieniężnego. Koncentrując się na pkt 2 decyzji, czyli roszczeniu pieniężnym, rozważyć przede wszystkim należało, czy wojewódzki sąd administracyjny jest sądem właściwym do rozpoznania skargi w tym przedmiocie w kontekście art. 111a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. Nr 12, poz. 1340 ze zm.).
Przepis ten stanowi, że sprawy dotyczące roszczeń majątkowych o świadczenia pieniężne wynikające ze stosunku służbowego strażaków rozstrzygają sądy pracy (...). Należało zatem zbadać dopuszczalność skargi w tym zakresie. Treść przepisu 111a powołanej ustawy tylko z pozoru nie budzi wątpliwości i zastosowanie wykładni językowej wprost prowadziłoby do konkluzji, że zaskarżona decyzja w pkt 2, dotycząca wyrównania zaległego uposażenia z tytułu powyższego dodatku stażowego, winna zostać zaskarżona do sądu pracy, a nie do sądu administracyjnego.
Trzymając się literalnego językowego brzmienia treści art. 111a, należałoby uznać zatem, że wojewódzki sąd administracyjny pozostaje właściwy w zakresie ustalenia wysokości dodatku (uposażenia), to jest w zakresie pkt 1 decyzji, nie posiada zaś kognicji (właściwości) w zakresie pkt 2 decyzji. W konsekwencji winno to skutkować odrzuceniem skargi w oparciu o art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.)
Rozważając kwestię dopuszczalności skargi, Sąd dostrzegł lukę i niespójność przepisów w zakresie dookreślenia kognicji (właściwości) poszczególnych sądów.
W ocenie Sądu, należy oddzielić i rozróżnić pojęcie "uposażenia" od pojęcia "świadczeń pieniężnych" i według tych kryteriów ocenić kwestię właściwości sądów.
Przepisy art. 85-91 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej odnoszą się wyłącznie do uposażenia strażaka.
W przepisie art. 93 ustawy ustawodawca wprowadza i wymienia enumeratywnie "świadczenia pieniężne".
Przy takim rozróżnieniu innego znaczenia nabiera treść art. 111a cytowanej ustawy i powoduje, że uzasadnionym staje się stanowisko, iż sądy administracyjne są właściwe nie tylko w zakresie ustalenia uposażenia i ich dodatków, ale również w zakresie pkt 2 – tj. roszczenia z tytułu zaległego uposażenia, w tym dodatku stażowego.
Zauważyć należy, że przepis art. 92 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej również rozróżnia te pojęcia stanowiąc, że roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat.
Treść tego przepisu różnicuje wyraźnie uposażenie od innych świadczeń oraz należności pieniężnych.
W kontekście stanowiska Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 marca 1998 r., sygn. akt K 28/97, który zakazuje zawężającej wykładni prawa do sądu oraz w kontekście art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, uznać należało, że skarga w zakresie pkt 2 decyzji była dopuszczalna, bowiem zaskarżona decyzja wydana została w przedmiocie ustalenia do uposażenia dodatku – pkt 1 decyzji – oraz w przedmiocie odmowy wypłaty ustalonego w pkt 1 decyzji uposażenia – pkt 2 decyzji.
Powyższa wykładnia jest zgodna z zasadą ekonomii procesowej. Trudno logicznie wytłumaczyć, iż w kwestii ustalenia uposażenia (pkt 1 decyzji) właściwym jest sąd administracyjny, a w kwestii wypłaty zaległego uposażenia inny sąd – sąd pracy. Zauważyć też należy, iż przyjmując taką koncepcję, decyzja winna zawierać odrębne pouczenia o przysługujących środkach odwołania do różnych sądów. A zatem argument ekonomii postępowania dodatkowo przemawia za prezentowanym przez Sąd poglądem w kwestii dopuszczalności skargi.
Kwestia dopuszczalności skargi w kontekście art. 111a ustawy o Państwowej Straży Pożarnej była przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego – vide postanowienie NSA z dnia 30 września 2008 r., sygn. akt I OSK 1156/08 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt II SA/Wa 1403/09, publ. Lex nr 606697, gdzie stwierdzono, że orzecznictwo nie jest spójne, w jakim zakresie i przedmiocie sprawy majątkowe, wynikające ze stosunku służbowego strażaków, należą do właściwości poszczególnych sądów.
Przechodząc do merytorycznej oceny skargi, Sąd zważył.
W sprawie bezsporna i niekwestionowana w skardze jest treść decyzji w pkt 1, na mocy której organ zaliczył skarżącemu okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do okresu służby, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
W ocenie Sądu, treść tej decyzji ma charakter konstytutywny, ustalający uprawnienia na przyszłość. Dopiero zatem od ustalenia tych uprawnień, w drodze decyzji, będą one przysługiwały skarżącemu.
Nie można zgodzić się z twierdzeniem skarżącego, że uprawnienia z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przysługują z mocy prawa.
Uszło uwadze skarżącego, że postępowanie w przedmiocie zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do okresu służby prowadzone było w oparciu o rozporządzenie wykonawcze, o którym mowa w przepisie ustawowym – art. 88 ust. 5 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, tj. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 37, poz. 2012 ze zm.).
A zatem dopiero po ustaleniu, iż spełnione zostały wszystkie przesłanki i warunki określone w ww. rozporządzeniu wykonawczym, organ miał prawo na nowo ukształtować i ustalić prawo do wzrostu uposażenia i jego wysokości z tytułu wysługi lat po zaliczeniu pracy w gospodarstwie rolnym – art. 88 ust. 4 ustawy o PSP.
Zauważyć należy, iż art. 88 ust. 4 zawiera sformułowanie "do okresu służby, od którego zależą prawo do wzrostu uposażenia i jego wysokość".
Konkludując, dopiero skutkiem decyzji, na mocy której powstaje prawo do wzrostu uposażenia (decyzja kształtująca to prawo), możliwa jest wypłata uposażenia w podwyższonej wysokości.
W realiach rozpoznawanej sprawy oznacza to, że skarżącemu nie przysługuje wstecz żadne roszczenie z tytułu zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do okresu służby.
Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej GórajEwa Pisula-Dąbrowska /sprawozdawca/
Janusz Walawski /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Walawski Sędziowie WSA Andrzej Góraj Ewa Pisula-Dąbrowska (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi D. J. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wyrównania uposażenia oddala skargę
Uzasadnienie
[...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją nr [...]z dnia [...] marca 2013 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy decyzję Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Powiecie [...] z siedzibą w B. nr [...] z dnia [...] lutego 2013 r., którą to decyzją w punkcie 1. decyzji zaliczono D.J. od dnia 26 lipca 2012 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu szesnastego roku życia od dnia 12 czerwca 1999 r. do dnia 31 stycznia 2005 r. do okresu służby, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W pkt 2 decyzji odmówiono wyrównania uposażenia za 3 lata wstecz, uznając, że roszczenie stało się wymagalne od dnia 26 lipca 2012 r., tj. od dnia złożenia stosownych dokumentów.
W motywach uzasadnienia, w odniesieniu do pkt 1 decyzji, organ podał, że D.J. przedstawił dokumentację, która potwierdza jego okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika, co uzasadniało zaliczenie tego okresu do pracowniczego stażu pracy, zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. z 1990 r. Nr 54, poz. 310).
Odnośnie punktu 2. decyzji – dotyczącej odmowy wyrównania uposażenia za 3 lata wstecz z tytułu zaliczonego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika organ wskazał, że roszczenie to stało się wymagalne w dniu 13 lutego 2013 r., tj. w dacie złożenia przez strażaka stosownych zaświadczeń. Jednocześnie wskazał, że roszczenie stało się wymagalne od dnia 26 lipca 2012 r., tj. od dnia złożenia stosownych dokumentów.
Wyjaśnił, że żądanie roszczenia wstecznego jest bezzasadne, bowiem wymagalność powstaje od chwili złożenia stosownych dokumentów. Organ przywołał art. 91 ust. 1 ustawy o PSP, zgodnie z którym zmiana uposażenia następuje z dniem zaistnienia okoliczności uzasadniających tę zmianę, a roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi D.J. do tutejszego Sądu.
Wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji skarżący podniósł naruszenie przepisów prawa materialnego art. 91 ust. 1 i art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.).
Skarżący zakwestionował dokonaną przez organ wykładnię powyższych przepisów dotyczącą wymagalności roszczenia. Twierdził, że okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców podlega zaliczeniu z mocy prawa.
Wywodził, że należy mu się wyrównanie zaległego dodatku stażowego za okres od dnia 1 sierpnia 2012 r., tj. od daty złożenia dokumentów.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
W przedmiotowej sprawie skarżący, choć wnosił o uchylenie decyzji w całości kwestionuje ją jedynie w części, dotyczącej odmowy wyrównania uposażenia za 3 lata wstecz, tj. w punkcie 2 decyzji, który dotyczy roszczenia pieniężnego. Koncentrując się na pkt 2 decyzji, czyli roszczeniu pieniężnym, rozważyć przede wszystkim należało, czy wojewódzki sąd administracyjny jest sądem właściwym do rozpoznania skargi w tym przedmiocie w kontekście art. 111a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. Nr 12, poz. 1340 ze zm.).
Przepis ten stanowi, że sprawy dotyczące roszczeń majątkowych o świadczenia pieniężne wynikające ze stosunku służbowego strażaków rozstrzygają sądy pracy (...). Należało zatem zbadać dopuszczalność skargi w tym zakresie. Treść przepisu 111a powołanej ustawy tylko z pozoru nie budzi wątpliwości i zastosowanie wykładni językowej wprost prowadziłoby do konkluzji, że zaskarżona decyzja w pkt 2, dotycząca wyrównania zaległego uposażenia z tytułu powyższego dodatku stażowego, winna zostać zaskarżona do sądu pracy, a nie do sądu administracyjnego.
Trzymając się literalnego językowego brzmienia treści art. 111a, należałoby uznać zatem, że wojewódzki sąd administracyjny pozostaje właściwy w zakresie ustalenia wysokości dodatku (uposażenia), to jest w zakresie pkt 1 decyzji, nie posiada zaś kognicji (właściwości) w zakresie pkt 2 decyzji. W konsekwencji winno to skutkować odrzuceniem skargi w oparciu o art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.)
Rozważając kwestię dopuszczalności skargi, Sąd dostrzegł lukę i niespójność przepisów w zakresie dookreślenia kognicji (właściwości) poszczególnych sądów.
W ocenie Sądu, należy oddzielić i rozróżnić pojęcie "uposażenia" od pojęcia "świadczeń pieniężnych" i według tych kryteriów ocenić kwestię właściwości sądów.
Przepisy art. 85-91 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej odnoszą się wyłącznie do uposażenia strażaka.
W przepisie art. 93 ustawy ustawodawca wprowadza i wymienia enumeratywnie "świadczenia pieniężne".
Przy takim rozróżnieniu innego znaczenia nabiera treść art. 111a cytowanej ustawy i powoduje, że uzasadnionym staje się stanowisko, iż sądy administracyjne są właściwe nie tylko w zakresie ustalenia uposażenia i ich dodatków, ale również w zakresie pkt 2 – tj. roszczenia z tytułu zaległego uposażenia, w tym dodatku stażowego.
Zauważyć należy, że przepis art. 92 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej również rozróżnia te pojęcia stanowiąc, że roszczenia z tytułu prawa do uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat.
Treść tego przepisu różnicuje wyraźnie uposażenie od innych świadczeń oraz należności pieniężnych.
W kontekście stanowiska Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 marca 1998 r., sygn. akt K 28/97, który zakazuje zawężającej wykładni prawa do sądu oraz w kontekście art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, uznać należało, że skarga w zakresie pkt 2 decyzji była dopuszczalna, bowiem zaskarżona decyzja wydana została w przedmiocie ustalenia do uposażenia dodatku – pkt 1 decyzji – oraz w przedmiocie odmowy wypłaty ustalonego w pkt 1 decyzji uposażenia – pkt 2 decyzji.
Powyższa wykładnia jest zgodna z zasadą ekonomii procesowej. Trudno logicznie wytłumaczyć, iż w kwestii ustalenia uposażenia (pkt 1 decyzji) właściwym jest sąd administracyjny, a w kwestii wypłaty zaległego uposażenia inny sąd – sąd pracy. Zauważyć też należy, iż przyjmując taką koncepcję, decyzja winna zawierać odrębne pouczenia o przysługujących środkach odwołania do różnych sądów. A zatem argument ekonomii postępowania dodatkowo przemawia za prezentowanym przez Sąd poglądem w kwestii dopuszczalności skargi.
Kwestia dopuszczalności skargi w kontekście art. 111a ustawy o Państwowej Straży Pożarnej była przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego – vide postanowienie NSA z dnia 30 września 2008 r., sygn. akt I OSK 1156/08 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt II SA/Wa 1403/09, publ. Lex nr 606697, gdzie stwierdzono, że orzecznictwo nie jest spójne, w jakim zakresie i przedmiocie sprawy majątkowe, wynikające ze stosunku służbowego strażaków, należą do właściwości poszczególnych sądów.
Przechodząc do merytorycznej oceny skargi, Sąd zważył.
W sprawie bezsporna i niekwestionowana w skardze jest treść decyzji w pkt 1, na mocy której organ zaliczył skarżącemu okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do okresu służby, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
W ocenie Sądu, treść tej decyzji ma charakter konstytutywny, ustalający uprawnienia na przyszłość. Dopiero zatem od ustalenia tych uprawnień, w drodze decyzji, będą one przysługiwały skarżącemu.
Nie można zgodzić się z twierdzeniem skarżącego, że uprawnienia z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przysługują z mocy prawa.
Uszło uwadze skarżącego, że postępowanie w przedmiocie zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do okresu służby prowadzone było w oparciu o rozporządzenie wykonawcze, o którym mowa w przepisie ustawowym – art. 88 ust. 5 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, tj. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 37, poz. 2012 ze zm.).
A zatem dopiero po ustaleniu, iż spełnione zostały wszystkie przesłanki i warunki określone w ww. rozporządzeniu wykonawczym, organ miał prawo na nowo ukształtować i ustalić prawo do wzrostu uposażenia i jego wysokości z tytułu wysługi lat po zaliczeniu pracy w gospodarstwie rolnym – art. 88 ust. 4 ustawy o PSP.
Zauważyć należy, iż art. 88 ust. 4 zawiera sformułowanie "do okresu służby, od którego zależą prawo do wzrostu uposażenia i jego wysokość".
Konkludując, dopiero skutkiem decyzji, na mocy której powstaje prawo do wzrostu uposażenia (decyzja kształtująca to prawo), możliwa jest wypłata uposażenia w podwyższonej wysokości.
W realiach rozpoznawanej sprawy oznacza to, że skarżącemu nie przysługuje wstecz żadne roszczenie z tytułu zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do okresu służby.
Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.
