II SA/Sz 681/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Burmistrz Miasta działając na podstawie art. 75 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 71, art. 80, art. 82, art. 85 ust. 1, ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia

3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199 poz. 1227, ze. zm.), § 3 ust. 2 pkt 2, w związku z § 3 ust. 1 pkt 47 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213 poz. 1397), po rozpatrzeniu wniosku K. określił środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia polegającego na modernizacji istniejącego systemu ogrzewania suszarni MDF I i MDF II zakładu K. poprzez budowę nowoczesnego Generatora Gorącego Powietrza wraz z Wymiennikiem i Elektrofiltrem (GGPWE), zasilanego biomasą o mocy 45 MWt, na terenie działek ewidencyjnych nr: [...].

Organ opisał warunki jakie inwestor ma spełnić na etapie realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia, wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji wymaganej do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, działania dotyczące zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Nadto nałożył obowiązek przedłożenia analizy porealizacyjnej w terminie 3 miesięcy od oddania wszystkich planowanych urządzeń do eksploatacji.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż stosownie do art. 74 ust. 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (...) oraz art. 49 w związku z art. 61 § 4 K.p.a. zawiadomił strony w dniu [...] r., poprzez obwieszczenie, o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla ww. przedsięwzięcia. W dniu [...] r. Stowarzyszenie T. złożyło oświadczenie, że w przedmiotowym postępowaniu będzie działać w charakterze strony, powołując się na swoje cele statutowe, jako organizacja ekologiczna. Organ I instancji podał, że w dniu [...] r. poinformował Stowarzyszenie "T", iż w przedmiotowym postępowaniu będzie uczestniczyło na prawach strony.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku (...) dane o raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, przedłożonego organowi przez inwestora, zostały zamieszczone w publicznie dostępnym wykazie dnia [...] r. W terminie od dnia [...] r. do dnia [...] r. społeczeństwo miało możliwość zapoznania się z całą dokumentacją sprawy oraz złożenia uwag i wniosków.

Odnosząc się do zastrzeżeń mieszkańców oraz Stowarzyszenia "T" zawartych w proteście z dnia [...] r. wyrażającym brak zgody na realizację inwestycji w proponowanej technologii, organ stwierdził, że nie znajdują one oparcia w stanie faktycznym, opisanym w raporcie. Z raportu wynika, że przewidziane do stosowania paliwo jest biomasą w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa, a przewidziane w raporcie działania oraz rozwiązania techniczno-technologiczne nie spowodują pogorszenia stanu środowiska, nie pogorszą warunków zdrowotno-sanitarnych oraz nie zwiększą ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich. Ponadto nałożono na inwestora obowiązek sporządzenia analizy porealizacyjnej z uwzględnieniem wyników rzeczywistych pomiarów wielkości emisji substancji wprowadzanych do powietrza z emitorów suszarni włókien w linii MDF I i MDF II oraz dokonania porównania tych analiz z ustaleniami zawartymi w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i w niniejszej decyzji.

Burmistrz wskazał, że stosownie do art. 77 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku (...), realizacja przedsięwzięcia została uzgodniona z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska, który postanowieniem z dnia [...] r. uzgodnił realizację przedsięwzięcia i określił warunki realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia oraz z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym, który opinią sanitarną z dnia [...] r., zaopiniował pozytywnie realizację przedsięwzięcia w zakresie wpływu na zdrowie i życie ludzi. Burmistrz podał, że warunki określone w uzgodnieniach zostały w pełni uwzględnione w wydanej decyzji.

Organ I instancji odwołując się do raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, opisał planowane przedsięwzięcie jego charakterystykę i technologię. Podał, iż projektowany generator będzie wytwarzać ciepło na potrzeby suszenia włókien w suszarniach MDF I i MDF II, równocześnie część ciepła spalin (nie więcej niż 40% spalin z generatora), będzie wykorzystywana na potrzeby ogrzewania oleju termicznego w wymienniku ciepła. Planowany generator będzie oparty o technologię spalania czystej biomasy w palenisku rusztowym. Na etapie budowy inwestycji może nastąpić krótkotrwałe zagrożenie dla środowiska w zakresie dopuszczalnych wartości emisji zanieczyszczeń gazowych (emisja spalin z maszyn i pojazdów mechanicznych), pyłowych (prowadzenie prac ziemnych i transportowych) oraz w zakresie dopuszczalnych wartości norm hałasu (praca maszyn i środków transportu). Będą to oddziaływania krótkotrwałe, zanikające, nie przekraczające dopuszczalnych poziomów, zasięg oddziaływania dotyczył będzie tylko terenu inwestycji. W fazie eksploatacji inwestycji wystąpi potencjalne zagrożenie dla środowiska w zakresie dopuszczalnych wartości emisji zorganizowanej i niezoorganizowanej zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, w zakresie dopuszczalnych wartości norm hałasu. Planowany generator będzie źródłem emisji dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, pyłu, tlenku węgla, może być źródłem emisji benzo(a)piranu, jednak ze względu na wysoką temperaturę spalania nie przewiduje się emisji tej substancji. Uruchomienie generatora nie wpłynie na warunki emisji pozostałych substancji ze źródeł podmiotów K. - nie wystąpi kumulacja oddziaływań innych substancji niż emitowane z planowanego generatora. Nie zmieni się ilość wykorzystywanego pyłu drzewnego, natomiast wzrośnie ilość zużywanej biomasy. Wzrost zapotrzebowania na biomasę zostanie zaspokojony poprzez wstrzymanie jej sprzedaży dla odbiorców zewnętrznych.

Burmistrz wskazał, że Stowarzyszenie "T" w dniu [...] r. złożyło uwagi do planowanego przedsięwzięcia dotyczące:

-Nieprawidłowego zdefiniowania "pyłu drzewnego" jako biomasy. Zdaniem strony pyły obok drewna zawierają substancje chemiczne, w tym substancje toksyczne tj. kleje (żywice mocznikowo-formaldehydowe, żywice melaminowo-mocznikowo- formaldehydowe), utwardzacze i emulsje, są więc odpadami niebezpiecznymi i nie można ich zaliczyć do kategorii odpadów z art. 49a ust. 1 ustawy o odpadach oraz § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska o standardach emisyjnych z instalacji. Zdaniem strony, odpady te nie podlegają wyłączeniom z obowiązku stosowania przepisów dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów, gdyż katalog wyłączeń nie obejmuje odpadów drewnopochodnych. Ponadto, nie można tych odpadów zakwalifikować do kategorii biomasy na podstawie art. 5 ust. 7 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, nawet jeśli nie zawierają związków chlorowcoorganicznych i metali ciężkich.

-Kwestionowania, w świetle opinii Ministra Środowiska z dnia [...]., rozstrzygnięć Marszałka Województwa [...], zawartych w zmianie decyzji na wytwarzanie odpadów z dnia [...] r., polegających na wyłączeniu pyłu drzewnego z kategorii odpadów.

-Próby budowy instalacji, która jest spalarnią odpadów (pyłów), które dotychczas współspalano z gazem ziemnym w suszarni MDF. Zdaniem strony proces ten przeniesiono do komory wtórnej kotła, gdzie pyły będą współspalane z produktami zgazowania biomasy na ruszcie, które zastąpią dotychczas stosowany gaz ziemny, ze względu na konstrukcję kotła oraz komory wtórnej, może zachodzić niecałkowite spalanie pyłów, co będzie się przekładało na uciążliwość dla środowiska (emisja formaldehydu, benzo(a)pirenu, dioksyn, furanów itp.).

-Wątpliwości wynikających z bilansu biomasy.

Odnosząc się do uwag Stowarzyszenia, organ I instancji wyjaśnił, że pył drzewny pozyskiwany w procesie produkcyjnym, pochodzi z procesów sortowania surowca oraz obróbki gotowego wyrobu. Organ wyjaśnił, że w krajowym ustawodawstwie definicje biomasy znajdują się w:

-§ 2 pkt 1 lit. e rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych z instalacji z dnia 22 kwietnia 2011r. (Dz. U. z 2011r. Nr 95, poz. 558) oraz w art. 163 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz. U. z 2013r. poz. 21);

-§ 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz. U. z 2012r. poz. 1229);

-§ 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 września 2008 r. w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji (Dz. U. z 2008r., Nr 183, poz. 1142).

Płyta drewnopochodna spełnia wszystkie powyższe definicje biomasy gdyż:

-drewno używane w procesie produkcyjnym nie jest "zanieczyszczone" środkami do konserwacji lub powlekania drewna zawierającymi metale ciężkie oraz związki fluorowcoorganiczne,

-odpady płyty drewnopochodnej pochodzą z przemysłu przetwarzającego produkty z produkcji leśnej,

-odpady płyty drewnopochodnej powstają przy wytwarzaniu materiałów drewnopochodnych.

O zaliczeniu pyłu powstającego w trakcie procesów produkcyjnych do odpadów, czy odpadów toksycznych, nie decyduje więc zawartość jakichkolwiek substancji w masie drewna, lecz zawartość ściśle określonych i zdefiniowanych substancji, których obecność dyskwalifikuje drewno z listy biomasy, a które to substancje nie są wprowadzane w procesie produkcyjnym do produktu jakim jest płyta drewnopochodna (wiórowa, MDF, HDF).

Organ powołał się na Komunikat Komisji Europejskiej nr KOM(2007)59 z dnia

21 lutego 2007r. dotyczący możliwości klasyfikowania produktów ubocznych powstających w procesach produkcyjnych nie będących odpadami. Przepisy te zostały transponowane do prawodawstwa polskiego. Zastosowanie ustawowej definicji odpadu wyklucza uznanie pyłu drzewnego za odpad, o ile znajduje on zastosowanie w ramach ciągu technologicznego.

Odnosząc się do kwestii niewłaściwie przyjętej konstrukcji kotła, organ stwierdził, iż konstrukcja kotła jak i parametry spalania zostaną dobrane tak, aby kocioł wraz z urządzeniem odpylającym (elektrofiltrem) uwzględniał rodzaj paliwa i lokalne warunki, co zapewnić ma tej konstrukcji optymalne funkcjonowanie i niezawodność. Projektowana instalacja nie jest instalacją prototypową, bo jak podano w raporcie podobnych instalacji na terenie Europy działa kilkanaście. Jednocześnie w raporcie oparto się o doświadczenia związane z istniejącym i eksploatowanym generatorem jaki jest zainstalowany w Rydze.

Odnosząc się do wątpliwości w zakresie bilansu biomasy organ stwierdził, że w dniu [...] r. przesłał stronie informację o bilansie wytwarzanej biomasy oraz biomasy, która ma być użyta jako paliwo. Wyliczenia podane w uwagach nie mają odzwierciedlenia do przekazanych danych. Z raportu wynika, że z ogólnej mocy 45 MW palniki pyłowe dostarczyć mają max 12 MW, więc nie jest możliwe, aby ilość pyłu drzewnego stanowiła 90% masy podawanego paliwa. Faktem jest, że pył drzewny stanowić będzie ok. 17% spalanego paliwa. Odnośnie zwiększenia zużycia biomasy do pozyskania energii cieplnej o 100% organ stwierdził, że modernizacja istniejącego systemu ogrzewania suszarni MDF I i II, będzie polegała na zastąpieniu obecnych systemów ogrzewania suszarni MDF I i II, których łączna moc wynosi około 45 MW, poprzez budowę w to miejsce nowoczesnego generatora gorącego powietrza wraz z wymiennikiem i elektrofiltrem o mocy 45 MW. Z raportu wynika wyraźnie, że te parametry nie ulegną zmianie.

W dniu [...] r. organ I instancji przekazał pełnomocnikowi Stowarzyszenia "T", na podstawie art. 31 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 7 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie (...), pełną kartę informacyjną przedsięwzięcia oraz raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uwzględniający dane, którym nadano klauzulę "Tajemnica Przedsiębiorstwa" i wyłączono z udostępniania.

Pismem z dnia [...] r. Stowarzyszenie złożyło wniosek o:

-dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych z zakresu gospodarki odpadami na okoliczność ustalenia w szczególności: czy spalanie pyłu powstającego w procesie produkcji, tj. w procesie cięcia, szlifowania, formatyzowania oraz oczyszczania płyt drewnopochodnych w technologii przyjętej przez wnioskodawcę będzie zagrażało środowisku, a także zdrowiu i warunkom życia ludzi;

-zwrócenie się do Marszałka o udzielenie informacji odnośnie aktualności decyzji udzielonych dla K. w przedmiocie emisji gazów i pyłów do powietrza.

Organ I instancji stwierdził, że powyższe wnioski strony zostały zgłoszone po terminie wskazanym w obwieszczeniu organu z dnia [...] r., zawiadamiającym strony postępowania o zakończeniu postępowania i możliwości zapoznania się ze zgromadzonymi dokumentami i materiałami oraz wypowiedzenia się co do nich w terminie do dnia [...] r. Nadto, strona nie przedstawiła żadnych nowych dowodów i okoliczności, wynikających z uzyskania dodatkowych dokumentów, mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Nie zgadzając się z powyższą decyzją, Stowarzyszenie złożyło od niej odwołanie i wniosło o jej uchylenie. Zaskarżonej decyzji zarzuciło naruszenie:

-art. 10 § 1 K.p.a. w zw. z art. 79 K.p.a. polegające na uniemożliwieniu Stowarzyszeniu działającemu na prawach strony udziału w czynnościach postępowania, poprzez niezawiadomienie o wizji lokalnej, która miała miejsce [...] r., a która jak wynika z akt konieczna była z uwagi na złożoność sprawy i dotyczyła istotnych zagadnień dla rozstrzygnięcia (emisja zanieczyszczeń, temperatura spalania, schematy technologiczne),

-art. 10 § 1 K.p.a. polegające na uniemożliwieniu Stowarzyszeniu wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów zebranych po [...] r., a więc po dacie, o której mowa w obwieszczeniu Burmistrza Miasta z [...]r. o zakończeniu postępowania i możliwości zapoznania się z dokumentami,

-naruszenie art. 49a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz § 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji poprzez przyjęcie, że pył nazywany przez wnioskodawcę "pyłem drzewnym", a który faktycznie obok drewna zawiera kleje, utwardzacze i emulsje, stanowi biomasę, podczas gdy występowanie tych związków dyskwalifikuje materiał jako biomasę, w związku z czym jego termiczne przekształcanie (spalanie) w planowanej instalacji będzie zagrażać środowisku oraz zdrowiu ludzi, a także pogorszy ich warunki życia, dlatego też wnioskodawca powinien zagwarantować rozwiązania technologiczne wymagane dla spalarni lub współspalarni odpadów, w tym urządzenia oczyszczające gazy odlotowe, których planowana inwestycja nie przewiduje (elektrofiltr jest urządzeniem jedynie odpylającym),

-art. 7, 8, 9 K.p.a. w zw. z art. 24 § 1 pkt.1 K.p.a. oraz art. 25 § 1 pkt. 1 K.p.a. poprzez rozpoznanie sprawy przez Burmistrza Miasta w sytuacji gdy podlegał on wyłączeniu, w związku z faktem, że przedsięwzięcie którego dotyczyło postępowanie było przedmiotem odrębnych ustaleń (umowy cywilnoprawnej) pomiędzy przedstawicielami zakładów K. a Burmistrzem, do których doszło poza postępowaniem administracyjnym, bez wymaganej zgody Rady Miasta.

Ponadto Stowarzyszenie zarzuciło organowi:

-błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie ustalenia wpływu planowanej instalacji na środowisko, zdrowie i warunki życia ludzi, wynikający z naruszenia art. 7 K.p.a. w zw. z art. 75 § 1 K.p.a. w zw. z art. 77 § 1 K.p.a. w zw. z art. 78 K.p.a. w zw. z art. 84 § 1 K.p.a. w zw. z art. 62 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (...), które polegało na niedopuszczeniu dowodu z opinii biegłego na okoliczności wskazane w piśmie Stowarzyszenia z [...] r. mimo, że było to niezbędne dla ustalenia stanu faktycznego, gdyż w sprawie istniały dwa skrajne stanowiska co do oddziaływania nowej instalacji na środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi, które to w swojej argumentacji odwoływały się m. in. do zagadnień dotyczących technologii produkcji i gospodarki odpadami, a więc do wiadomości specjalnych,

- błąd w ustaleniach faktycznych w zakresie wymagań technologicznych planowanej instalacji, wynikający z naruszenia art. 7 K.p.a. w zw. z art. 75 § 1 K.p.a. w zw. z art. 77 § 1 K.p.a. w zw. z art. 78 K.p.a., które polegało na zaniechaniu ustalenia czy K. w związku unieważnieniem znacznych części pozwoleń na emisję gazów i pyłów do powietrza, zobowiązany jest do posiadania pozwolenia zintegrowanego, z czym wiąże się też konieczność dysponowania tzw. najlepszymi dostępnymi technikami (BAT), a w efekcie czy planowania inwestycja odpowiada tym technikom.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., art. 44, art. 59 - art. 86 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Kolegium wskazało, iż w trakcie postępowania odwoławczego wpłynęły dwa pisma procesowe pełnomocnika strony odwołującej się wraz z opinią naukową sporządzoną przez prof. T.P., kierownika katedry Techniki Wodno-Mułowej i Utylizacji Opadów Politechniki we współpracy z prof. J.P. i dr inż. B.J. Strona dołączyła również opinię prof. A.G. z Politechniki [...]. W ocenie strony odwołującej się, przedłożone opinie potwierdzają zarzuty zawarte w odwołaniu. Inwestor pismem z dnia [...] r. odniósł się do zarzutów odwołania wraz z dołączonymi dowodami na tę okoliczność.

W uzasadnieniu decyzji organ II instancji opisał tryb postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wraz z przytoczeniem treści przepisów art. 63 art. 71, art. 77, art. 80 ustawy z dnia 3 października 2008r. ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W ocenie organu odwoławczego, postępowanie, które przeprowadził organ I instancji przed wydaniem zaskarżonej decyzji spełniło wszelkie wymogi obowiązujących, a przytoczonych przez organ przepisów obowiązującego w tej materii prawa. Zaskarżona decyzja, spełnia wymogi wskazane w art. 82 i art. 85 ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie (...) i została wydana na podstawie w pełni zebranego materiału dowodowego. Organ I instancji odniósł się do uwag i wniosków wniesionych przez społeczność lokalną, zawarł informację w jaki sposób zostały uwzględnione warunki organów współdziałających w wydanych uzgodnieniach, oraz podał do publicznej wiadomości informację o wydanej decyzji. Zarzuty odwołania Kolegium uznało za niezasadne, stwierdzając, że organ I instancji wyczerpał tok postępowania, wynikający z ustawy o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie (...) posiłkując się ustaleniami raportu. Organy uzgadniające nie zakwestionowały kwalifikacji przedsięwzięcia według przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, ani też ustaleń zawartych w raporcie. W ocenie Kolegium, podstawową wartość dowodową w sprawie stanowi raport o oddziaływaniu inwestycji na środowisko, jak również stanowisko organu ochrony środowiska, którym jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska i te dowody uznano za miarodajne.

Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych "T" decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego zaskarżyło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosząc o jej uchylenie jak i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. W skardze Stowarzyszenie, powtórzyło zarzuty powołane w odwołaniu od decyzji organu I instancji oraz stwierdziło, że Kolegium sprawdziło tylko formalną poprawność zaskarżonej decyzji nie przeprowadzając merytorycznej analizy materiału dowodowego, a zwłaszcza przedłożonych przez stronę opinii naukowych.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie.

Wraz z pismem procesowym, które wpłynęło do Sądu w dniu [...] strona skarżąca przedłożyła uwierzytelnione z języka niemieckiego tłumaczenie dokumentu sporządzonego przez Federalny Urząd ds. Środowiska Republiki Austrii dotyczący przemysłu płyt wiórowych i płyt włóknistych. Stowarzyszenie wskazało, iż załączony dokument potwierdza zarzuty skargi, iż funkcjonowanie nowej instalacji skutkować będzie zanieczyszczeniem środowiska i zagrożeniem dla życia i zdrowia ludzi.

Na rozprawie w dniu 23 stycznia 2014 r. uczestnik postępowania K. złożyła do akt pismo, w którym szczegółowo odniosła się do niektórych zarzutów strony skarżącej podkreślając, że pył drzewny nie jest odpadem lecz jest biomasą.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269) sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę, pod względem zgodności z prawem, zaskarżonej decyzji tj. zgodności z przepisami prawa materialnego i procesowego. Dokonując tak rozumianej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia, Wojewódzki Sąd Administracyjny dopatrzył się w rozstrzygnięciach organów obu instancji takich naruszeń prawa, które skutkują koniecznością uchylenia zarówno decyzji organu odwoławczego jak i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji (art. 145 § 1 pkt 1c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej "P.p.s.a.").

Przedmiotem skargi w niniejszym postępowaniu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. utrzymująca w mocy decyzję Burmistrza z dnia [...] r. określającą środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia polegającego na modernizacji istniejącego systemu ogrzewania suszarni MDF I i MDF II zakładu K. poprzez budowę nowoczesnego Generatora Gorącego Powietrza wraz z Wymiennikiem i Elektrofiltrem (GGPWE), zasilanego biomasą o mocy 45 MWt, na terenie działek ewidencyjnych nr: [...].

Powyższe decyzje zostały wydane w postępowaniu administracyjnym toczącym się na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa i ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 ze. zm.). W postępowaniu tym organy zobowiązane były także do stosowania zasad i reguł określonych w przepisach ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), zwanej dalej "K.p.a.".

Decyzje administracyjne wydawane w postępowaniu administracyjnym podlegają rygorom określonym w art. 107 § 1 K.p.a. Przepis ten wymienia elementy decyzji administracyjnej, do których należy między innymi jej uzasadnienie faktyczne i prawne. Z kolei § 3 cytowanego przepisu stanowi, iż uzasadnienie faktyczne decyzji w szczególności powinno zawierać wskazania faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł, oraz przyczyn z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej, z przytoczeniem przepisów prawa. Prawidłowe uzasadnienie rozstrzygnięcia umożliwia przeprowadzenie kontroli, czy decyzja została wydana zgodnie z obowiązującym prawem, a nadto wiąże się także z realizacją zasady przekonywania, sformułowanej w art. 11 K.p.a.

Postępowanie administracyjne zgodnie z art. 15 K.p.a. jest dwuinstancyjne. Do istoty dwuinstancyjności należy dwukrotne merytoryczne rozstrzygnięcie tej samej sprawy przez dwa różne organy administracji. Zadaniem organu odwoławczego nie jest zatem wyłącznie kontrola decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji, ale rozpatrzenie wszelkich żądań strony i ustosunkowanie się do nich w uzasadnieniu swojej decyzji (por. wyrok NSA z dnia 20 maja 1998 r., sygn. akt IV SA 2058/97 – Lex nr 43276). Organ odwoławczy działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. może więc wydać decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną decyzję, jedynie po ponownym merytorycznym rozpatrzeniu sprawy od nowa.

W rozpoznawanej sprawie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymując w mocy zaskarżoną decyzję na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., w uzasadnieniu decyzji nie dało wyrazu temu, iż w wyniku odwołania rozpoznało sprawę po raz drugi, od nowa. Lektura uzasadnienia decyzji drugoinstancyjnej prowadzi do wniosku, że Kolegium w ogóle nie rozpatrzyło zarzutów Stowarzyszenia "T" zgłoszonych w odwołaniu. Organ odwoławczy za podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjął bezkrytycznie ustalenia organu I instancji i nie odniósł się merytorycznie w żaden sposób ani do podniesionych zarzutów naruszenia prawa materialnego ani do zarzutów naruszenia przepisów proceduralnych. Kolegium ograniczyło się tylko do ogólnego stwierdzenia, iż zarzuty strony są niezasadne, a organ I instancji wyczerpał tok postępowania wynikający z ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (...) posiłkując się ustaleniami raportu i uzgodnieniami właściwych organów. Podkreślić należy, że w sytuacji gdy strona skarżąca stawiała zarzuty co do emisji z projektowanej instalacji substancji toksycznych i wynikającym z tego zagrożeniom dla środowiska, organy winny przeprowadzić postępowanie mające na celu wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy. Tymczasem Kolegium odnosząc się zarzutów odwołania ograniczyło się do stwierdzenia, iż rozstrzygnięcie oparto na raporcie o oddziaływaniu na środowisko i uzgodnieniach organów, bez odniesienia się do ich treści, a przede wszystkim bez uzasadnienia przyjętego stanowiska w kontekście argumentacji zaprezentowanej przez skarżące Stowarzyszenie.

W niniejszej sprawie, stanowisko organu II instancji w zakresie udziału Stowarzyszenia w postępowaniu, stanowiło w rzeczywistości ograniczenie roli społeczeństwa w postępowaniu, w którym przeprowadza się ocenę oddziaływania inwestycji na środowisko, jedynie do formalnego umożliwienia zgłoszenia uwag i wniosków, bez ich merytorycznej oceny. Tymczasem zasada powszechnego dostępu do informacji o środowisku wyrażona w art. 5 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (...) ma na celu zagwarantowanie realnego uczestnictwa społeczeństwa w postępowaniach tego wymagających, które wyznacza dla organów orzekających obowiązek rozważenia składanych uwag i wniosków i dania temu wyrazu w uzasadnieniu decyzji.

Sposób uzasadnienia zaskarżonej decyzji rażąco narusza zasadę przekonywania wynikającą z art. 11 K.p.a. gdyż organ odwoławczy, oprócz stwierdzenia "niezasadności" zarzutów nie wyjaśnia w sposób przekonujący dlaczego twierdzeniom strony nie dał wiary. Nadto niepełne uzasadnienie decyzji, zawierające powtórzenie argumentacji organu I instancji narusza przepisy art. 7 K.p.a., art. 15 K.p.a., art. 77 § 1 K.p.a., art. 107 § 3 K.p.a.

Analiza akt administracyjnych sprawy, doprowadziła Sąd do wniosku, iż w sprawie miało miejsce również naruszenie 79 K.p.a. Zgodnie z tym przepisem, strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia. Zgodnie zaś z art. 81 K.p.a., okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się, co do przeprowadzanych dowodów.

Organ I instancji pismem z dnia [..] r. poinformował Stowarzyszenie "T", iż zgodnie z art. 44 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku (...) będzie uczestniczyło w postępowaniu na prawach strony. Mimo to, dziewięć dni później, [...] r., przeprowadził wizję lokalną na terenie zakładu inwestora K., bez powiadomienia Stowarzyszenia o możliwości wzięcia w niej udziału. Zachowanie wymogu art. 79 K.p.a., niezależnie od wagi i treści przeprowadzonego dowodu, jest bezwzględnym obowiązkiem organu administracji publicznej. O wzięciu udziału w przeprowadzaniu dowodu może decydować wyłącznie strona, a nie organ, przed którym toczy się postępowanie administracyjne. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi naruszenie przepisów o postępowaniu administracyjnym mającym wpływ na wynik sprawy (por. wyr. NSA z dnia 13 lutego 1986 r., II SA 2015/85, ONSA 1986, nr 1 poz. 13; wyr. WSA we Wrocławiu z dnia 21 lutego 2008 r., II SA/Wr 697/07, LEX nr 487233). Naruszenie przez organ administracji publicznej obowiązków wynikających z art. 79 K.p.a. jest naruszeniem zasady czynnego udziału strony w postępowaniu, co stanowi podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 4). Dlatego też, Sąd postanowił uchylić, na podstawie art. 135 P.p.s.a., również decyzję organu I instancji, gdyż opisane uchybienie mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Przedmiot zaskarżonej decyzji administracyjnej oraz konieczność zagwarantowania zasady przezorności w postępowaniach dotyczących ochrony środowiska przed ewentualnymi zagrożeniami, nakłada na obydwa organy administracji publicznej obowiązek realizacji zasad praworządności i podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz do załatwienia sprawy z uwzględnieniem zarówno interesu społecznego, jak i słusznego interesu wnioskodawcy.

Organy zarówno pierwszej, jak i drugiej instancji wydały decyzje bez dokonania koniecznych w sprawie ustaleń, uchybiając art. 7, i art. 11, art. 77 § 1, art. 79 i art. 80 art. 107 § 3 K.p.a., dopuściły się zatem naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Takie naruszenie przepisów postępowania czyni zbędnym rozważanie zasadności zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, gdyż wobec istotnych braków w ustaleniach faktycznych przedwczesnym jest wypowiadanie się co do zasadności stosowania konkretnych przepisów prawa materialnego.

Rozpoznając ponownie sprawę, organy wezmą pod uwagę wskazane powyżej rozważania, a w szczególności przeprowadzą postępowanie wyjaśniające w zgodzie z zasadami postępowania administracyjnego.

W związku z powyższym, nie przesądzając ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 ppkt c) P.p.s.a. orzekł, jak w punkcie 1 wyroku. Orzeczenie w pkt 2 wyroku oparto na podstawie art. 152 P.p.s.a. O zwrocie kosztów postępowania sądowego Sąd postanowił na mocy art. 200 P.p.s.a.