VI SA/Wa 118/14

Uzasadnienie

VI SA/WA 118/14

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] listopada 2013 r. Urząd Patentowy RP, na podstawie art. 245 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), po rozpoznaniu wniosku S. Spółka z o.o. z siedzibą w W. o ponowne rozpoznanie sprawy, utrzymał w mocy postanowienie własne z dnia [...] września 2013 r. zawieszające z urzędu postępowanie w sprawie zgłoszenia wynalazku pt. "Układ mikroprzepływowy i sposób dostarczania próbki płynu ustrojowego do układu analizującego z zastosowaniem układu mikroprzepływowego" nr [...].

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie organ wyjaśnił, że podanie o udzielenie patentu na przedmiotowy wynalazek zostało złożone przez S. Spółka z o.o. z siedzibą w W. w dniu [...] czerwca 2012 r. Pomimo nadesłanej do akt sprawy cesji praw Urząd odmówił dokonania zmiany zgłaszającego na P. Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. ze względu na spór między współtwórcą a zgłaszającym.

. Pismem z dnia [...] lipca 2013 r. współtwórca – A.W. podniósł, że nie pozostawał ze zgłaszającym w stosunku pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy a zatem zgłaszający nie nabył prawa do uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek.

Urząd przypomniał przebieg postępowania w sprawie i stwierdził, że pomiędzy stronami istnieje spór co do zakresu działalności twórczej współtwórcy i łączącego strony rodzaju i zakresu stosunku pracy a do rozstrzygnięcia tego sporu zgodnie z art. 17pkt 2 k.p.c. właściwy jest sąd powszechny.

Uzasadniając, że kwestia ta stanowi zagadnienie prejudycjalne w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. organ podniósł, że bez rozstrzygnięcia wskazanego sporu nie można stwierdzić, czy w świetle powołanego przez zgłaszającego przepisu art. 11 ust. 3 p.w.p. uzyskał on pełnię praw do przedmiotowego patentu.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy organ wyjaśnił także, że jak wynika z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. W niniejszej sprawie interes prawny w ustaleniu prawa do przedmiotowego patentu mają na równi zgłaszający jak i współtwórca.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie P. S.A. z siedzibą w Ł., zwana dalej skarżącą, wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz postanowienia go poprzedzającego i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Podniosła zarzut naruszenia

- art 97 ust 1 pkt 4 kpa w związku z art 252 pwp poprzez błędne przyjęcie, że zachodzą przesłanki zawieszenia postępowania,

-art. 7 w zw. z art. 77 § 1 kpa i art. 252 pwp poprzez niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, spowodowane niedopełnieniem obowiązku zgromadzenia i rozpatrzenia wystarczającego materiału dowodowego potwierdzającego istnienie sporu co do prawa;

- art. 124 kpa oraz art. 107 § 3 kpa w zw. z art. 126 kpa i art. 252 pwp - poprzez niewskazanie w uzasadnieniu okoliczności faktycznych uzasadniających stwierdzenie, że istnieje spór co do prawa, mimo złożenia przez zgłaszającego wyjaśnień, że podstawą przysługiwania prawa do patentu była umowa, o której mowa w art. 11 ust. 3 pwp, wskazana również w podaniu (czemu p. W. nie zaprzeczył), oraz poprzez nieustosunkowanie się do twierdzeń zgłaszającego wyrażonych w piśmie z dnia 30 sierpnia 2013 r.

W uzasadnieniu skargi skarżąca, uzasadniając swój interes prawny, podniosła, że na podstawie umowy z dnia [...] września 2013 r. S. Sp. z o.o. przeniosła na nią wszystkie prawa do wynalazku zgłoszonego za numerem nr [...], w tym prawo do uzyskania patentu na ten wynalazek. Pismem z dnia [...] września 2013 r. dokonane przeniesienie prawa do uzyskania patentu na ten wynalazek zostało zgłoszone do UP RP z wnioskiem o odnotowanie zmiany zgłaszającego. Pismem z dnia [...] października 2013 r. UP RP odmówił dokonania zmiany zgłaszającego "z uwagi na zaistniały spór między twórcą wynalazku a zgłaszającym dotyczący prawa od uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek". Skarżąca, jako wyłączny podmiot prawa do uzyskania patentu, wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy zawieszenia postępowania rozstrzygniętej postanowieniem z dnia [,,,] września 2013 r. Urząd Patentowy RP do chwili obecnej rozpoznał wyłącznie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złożony przez wcześniejszego uprawnionego i pierwotnego zgłaszającego. Skarżąca stwierdziła, że na podstawie umowy z [...] września 2013 r. nabyła prawo do uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek i tym samym przysługuje jej interes prawny w rozstrzygnięciu sprawy będącej przedmiotem skargi. W tym kontekście bez znaczenia dla takiej oceny pozostaje okoliczność, że UP RP odmówił dokonania zmiany podmiotu zgłaszającego w postępowaniu zgłoszeniowym, a następnie nie wskazał skarżącego jako adresata skarżonego postanowienia. Przepis art. 50 § 1 ppsa odchodzi bowiem od pojęcia strony w postępowaniu administracyjnym na rzecz nadania legitymacji skargowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym każdemu, kto ma w tym interes prawny. Skarżone postanowienie niewątpliwie wpływa na postępowanie dotyczące zgłoszenia wynalazku, do którego prawa przysługują obecnie skarżącej. Następnie skarżąca szczegółowo omówiła podniesione zarzuty stwierdzając m.in., że UP RP oparł się na dowolnych, niepopartych żadnym materiałem dowodowym ustaleniach i uwzględnił jedynie argumenty i twierdzenia jednego ze współtwórców pomijając stanowisko skarżącej bez wskazania przyczyn tego pominięcia. A. W. nie przedstawił w swojej korespondencji do UP RP żadnych faktów, czy też dokumentów, które uprawdopodobniałyby jego twierdzenia. Ponadto UP RP nie przeprowadził żadnych dowodów, ani nie zażądał żadnych dodatkowych wyjaśnień i oparł się na gołosłownych twierdzeniach p. W. przedstawionych w piśmie z dnia [...] lipca 2013 r. Organ nie odniósł się też w uzasadnieniu do kwestii uzyskania przez S. Sp. z o.o. praw do wynalazku na podstawie umowy z twórcą o której mowa w art. 11 ust. 3 pwp, ani też nie ustosunkował się do twierdzeń zgłaszającego w tym zakresie oraz nie wyjaśnił, czy i dlaczego odmówił wiarygodności tym twierdzeniom. Jednym ze skutków dokonanego przez UP RP zawieszenia postępowania była odmowa UP RP dokonania zmiany podmiotu zgłaszającego przedmiotowy wynalazek.

Zdaniem skarżącej, jakkolwiek w pewnych okolicznościach ustalenie podmiotu uprawnionego do uzyskania prawa wyłącznego może rzeczywiście stanowić zagadnienie wstępne w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 kpa, to sytuacja taka nie zachodzi w przypadku, gdy twierdzenia w tym zakresie zgłaszane przez osobę trzecią, nie są poparte jakimkolwiek materiałem dowodowym, czy też w inny sposób chociażby uprawdopodobnione.

Skarżąca argumentowała także, że prawidłowość skarżonego postanowienia będzie rozstrzygająca dla ustalenia, czy w niniejszej sprawie istnieje zagadnienie wstępne i czy UP RP może we własnym zakresie rozstrzygnąć kwestię, którą uznał za zagadnienie wstępne

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest bezzasadna.

W rozpoznawanej sprawie podanie o udzielenie patentu na przedmiotowy wynalazek zostało złożone przez S. Spółka z o.o. z siedzibą w W. Pomimo nadesłanej do akt sprawy cesji praw Urząd odmówił dokonania zmiany zgłaszającego na P. Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. ze względu na spór między współtwórcą a zgłaszającym

Skargę na postanowienie Urzędu Patentowego RP z dnia [...] listopada 2013 r., utrzymujące w mocy postanowienie własne z dnia [...] września 2013 r. zawieszające postępowanie w sprawie zgłoszenia wynalazku pt. "Układ mikroprzepływowy i sposób dostarczania próbki płynu ustrojowego do układu analizującego z zastosowaniem układu mikroprzepływowego" nr P.400953 wniosła P. S. A. Skarżąca stwierdziła, że na podstawie umowy z [...] września 2013 r. nabyła prawo do uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek i tym samym przysługuje jej interes prawny w rozstrzygnięciu sprawy będącej przedmiotem skargi. Spółka powołała się na treść art. 50 § 1 p.p.s.a mówiący, że uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny.

W myśl art. 67 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego.

Wychodząc z ogólnych założeń prawa zobowiązań, należy stwierdzić, że licencja ma jedynie charakter obligacyjny, w związku z czym bez wpisu do rejestru nie jest ona skuteczna wobec osób trzecich

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 grudnia 2006 r. sygn. I ACa 800/06 LEX nr 519333 chwilę, z którą przeniesienie prawa z rejestracji staje się skuteczne wobec osób trzecich reguluje art. 118 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 3 p.w.p.

Na podstawie art. 50 § 1 p.p.s.a. legitymacja do złożenia skargi została oparta na dwóch kryteriach: kryterium interesu prawnego oraz kryterium ochrony praworządności lub praw człowieka.

Należy stwierdzić, że legitymację do złożenia skargi oparto na kryterium interesu prawnego, co oznacza, że ze skargą może wystąpić, co do zasady, podmiot, który wykaże związek między chronionym przez przepisy prawa materialnego interesem prawnym a aktem lub czynnością organu administracji publicznej.

Obowiązkiem sądu jest zbadanie, czy rzeczywiście sprawa dotyczy interesu prawnego strony skarżącej. Jeżeli jest oczywiste, że nie - wtedy Sąd winien skargę odrzucić na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 w zw. z art. 50 § 1 p.p.s.a. Jeżeli istnieją jednak wątpliwości co do tego, czy skarga dotyczy interesu prawnego strony skarżącej, wtedy sprawa powinna być skierowana na rozprawę i w przypadku, gdy Sąd ustali, że nie dotyczy interesu prawnego składającego skargę, winien skargę oddalić.

Skargę do sądu administracyjnego może wnieść skutecznie podmiot, który legitymuje się interesem prawnym polegającym na istnieniu związku między sferą jego indywidualnych praw i obowiązków, a zaskarżonym aktem lub czynnością, a nie wyłącznie na żądaniu przeprowadzenia kontroli legalności określonego aktu lub czynności organu administracji publicznej.

Pojęcie "interesu prawnego" należy do typowych klauzul generalnych. Opierając się na wykładni systemowej należy przyjąć tezę, zgodnie, z którą pojęcie "interes prawny" użyty w art. 50 § 1 p.p.s.a. obejmuje co do zasady swoim zakresem pojęcie interesu prawnego z art. 28 k.p.a. który stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Taki interes prawny wynika z przepisów prawa materialnego stanowiącego prawa i obowiązki. Warunkiem koniecznym do występowania podmiotu, jako strony postępowania, jest posiadanie interesu prawnego lub obowiązku związanego z prowadzonym postępowaniem, albo żądanie przez podmiot czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Wspomniany interes prawny musi być indywidualnym interesem strony postępowania i dotyczyć jej bezpośrednio.

Pojęcie interesu prawnego i jego zakres są przedmiotem bardzo obfitej literatury z zakresu prawa administracyjnego oraz obszernego orzecznictwa sądowego. Do podstawowych cech interesu prawnego, odróżnianego od interesu faktycznego, należy to, że interes ten musi być oparty o obowiązującą normę porządku prawnego. Konieczność oparcia interesu prawnego o obowiązującą normę porządku prawnego oznacza jednocześnie, że interes ten nie może mieć charakteru pochodnego i nie może być wywodzony z jakiejkolwiek czynności prawnej.

W piśmiennictwie podkreśla się, że interes prawny można wywodzić tylko z treści normy prawa materialnego (należącej do każdej gałęzi prawa, nie tylko prawa administracyjnego) dającej się za każdym razem indywidualnie określić i wyodrębnić spośród innych norm - normy, której treść można do końca ustalić. Interes prawny nie może być zatem wyprowadzony tylko z faktu istnienia jakiegoś aktu prawnego, czy jakiejś instytucji prawnej

W rozpoznawanej sprawie należy zauważyć, że zgodnie z art. 235 ust. 2 p.w.p. stroną w postępowaniu przed Urzędem Patentowym w sprawie uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji jest zgłaszający. A zatem stroną postępowania w sprawie o udzielenie patentu niewątpliwie jest spółka S.

Powyższy przepis należy traktować jako lex specialis względem art. 28 k.p.a. , który podobnie jak przepis art. 235 ust. 1 p.w.p. nadaje przymiot strony w postępowaniu administracyjnym osobie posiadającej "interes prawny".

Nie budzi żadnych wątpliwości, że zgodnie z przepisem art. 252 p.w.p. przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, w tym również art. 28 k.p.a., mogą być stosowane w postępowaniach przed Urzędem Patentowym w kwestiach nieuregulowanych inaczej w ustawie Prawo własności przemysłowej, która w sposób w miarę wyczerpujący reguluje samodzielnie procedurę administracyjną w sprawach z zakresu własności przemysłowej

Stąd też przepis art. 235 ust. 2 p.w.p. należy interpretować ściśle jako mający również aspekt negatywny, wyrażający się w ograniczeniu liczby stron uczestniczących w określonych postępowaniach wyłącznie do zgłaszającego.

Sąd w obecnym składzie podziela pogląd reprezentowany w literaturze i orzecznictwie (por. wyrok NSA z 21 listopada 2006 r., sygn. akt II GSK 227/06), że art. 50 § 1 p.p.s.a. kreuje nowy rodzaj interesu prawnego w prawie administracyjnym. Jego treścią jest uprawnienie do żądania przeprowadzenia przez sąd administracyjny kontroli zgodności z prawem danego aktu lub czynności organów administracji publicznej. Zakres podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi do sądu administracyjnego nie musi się zatem pokrywać z zakresem podmiotów mających status strony w postępowaniu administracyjnym.

W niniejszej sprawie należy jednak uwzględnić treść art. 248 p.w.p. Stosownie do tego przepisu, na decyzje oraz postanowienia Urzędu Patentowego stronie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Zdaniem Sądu, pojęcie strony należy rozumieć w tym kontekście z uwzględnieniem art. 235 ust. 2 p.w.p. Wynika stąd, że podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcie Urzędu Patentowego jest jedynie zgłaszający, a nie inne podmioty mające interes prawny. Norma zawarta w art. 248 p.w.p. stanowi zatem lex specialis wobec art. 50 § 1 p.p.s.a. (por. też T. Kiełkowski, Strona i uczestnicy w postępowaniu patentowym, Przegląd Prawa Handlowego, nr 8/2005, s. 40-41).

W tej sytuacji, skoro skarżąca nie posiadała legitymacji do złożenia skargi na postanowienie Urzędu Patentowego nie zachodzi potrzeba ustosunkowania się do pozostałych zarzutów w skardze zawartych.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji wyroku