I SA/Op 694/13

Uzasadnienie

Zgodnie z treścią umowy kupna-sprzedaży z 04.11.2010r. S. G. dokonał zakupu od firmy "O" INC. z Chicago (USA) samochodu marki PORCHE, typ 911 CARRERA o nr VIN: [...], z silnikiem niskoprężnym o pojemności: 3596 cm3, roku produkcji 2005, za kwotę 11.650,00USD. Odprawy celnej dopuszczającej przedmiotowy samochód do obrotu na rynku Wspólnoty dokonano dnia 06.01.2011r. w Urzędzie Celnym w B. (RFN). Zgłaszający w dokumencie odprawy celnej bazując na wartości transakcyjnej zadeklarował miedzy innymi wartość celną w kwocie 8.884.99EUR oraz cło w kwocie 888.50EUR.

Zgodnie z deklarację uproszczoną nabycia wewnątrzwspólnotowego AKC-U z dnia 31.01.2011 r. przedmiotowy samochód został przemieszczany na teren kraju w dniu 21.01.2011r. W deklaracji AKC-U S. G. zadeklarował podstawę opodatkowania w kwocie: 50.761,00PLN i kwotę podatku akcyzowego: 9.442,00PLN.

Organ celny w postępowaniu sprawdzającym przeprowadził analizę zadeklarowanej podstawy opodatkowania porównując ją ze średnią wartością rynkową tego typu samochodu osobowego, mając na uwadze art. 104 ust.8 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (zwanej dalej u.p.a). Do tej oceny organ wykorzystał informacje z systemu INFO-EKSPERT ustalając wstępnie, że średnia wartość rynkowa brutto tej marki samochodu, typu i rocznika wynosi 154.500,00PLN oraz, że po odliczeniu podatku akcyzowego i podatku VAT podstawa opodatkowania winna wynosić około 105.910,00zł. Organ stwierdził, że zadeklarowana podstawa opodatkowania znacznie odbiega od tej, którą organ ustalił w oparciu o średnią wartości rynkową samochodu. Dlatego, wezwaniem z dnia 31.01.2011r. zobowiązał podatnika do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub pisemnego wskazania przyczyn uzasadniających podanie w deklaracji wysokości podstawy opodatkowania w kwocie znacznie odbiegającej od wynikającej ze średniej wartości rynkowej.

Podatnik w związku z wezwaniem przedłożył w dniu 17.02.2011 r. Ocenę nr 11/02 z dnia 08.02.2011r. wykonaną na jego zlecenie przez rzeczoznawcę samochodowego D. W. i dokonał korekty w deklaracji AKC-U zmieniając podstawę opodatkowania na kwotę 61.010,00 oraz zadeklarował kwotę podatku akcyzowego w wysokości 11.348,00zł. Przedłożona ocena dokonana została w oparciu o oględziny pojazdu, informacje z INFOEKSPERT 11-2011, Instrukcję Określania Wartości Pojazdów nr 1/2005 z dnia 09.12.2004r. i praktykę rzeczoznawczą. Z opinii tej wynika, że pojazd jest kompletny lecz niesprawny z powodu uszkodzeń nadwozia, zawieszenia przedniego i wyposażenia, związanych z kolizją drogową. Rzeczoznawca ustalił w powyższej ocenie wartość bazową w wysokości 167.000,00zł i dokonał jej korekt z tytułu:

- urealnienia wartości pojazdu na wtórnym rynku RP: (-20%),

- przebiegu (poniżej normatywnego): (+ 6,59%),

- stopnia uszkodzenia (z tytułu koniecznych napraw): (-25%),

- szczególnego charakteru eksploatacji: (-4%),

- liczby właścicieli: (-1%),

- braku ważności dopuszczenia do ruchu pojazdu: (-1%),

- importu prywatnego (-2,5%).

Wszystkie te korekty rzeczoznawca odniósł do pełnej wartości bazowej i obliczył procentowy spadek wartości wynoszący 46,71%. Uwzględniając ww. korekty i wartość bazową rzeczoznawca ustalił wartość brutto w wysokości 89.000,00zł. Do oceny załączono 15 zdjęć, z których wynikało, że przebieg wyświetlany na drogomierzu wynosi 24943mil (40135km).

Naczelnik Urzędu Celnego w Opolu w związku zakwestionowaniem zasadności zastosowania wielu korekt uwzględnionych przez rzeczoznawcę w powyższej ocenie, a tym samym zadeklarowanej przez podatnika podstawy podatkowania, postanowieniem z dnia 11.03.2013r. wszczął postępowanie podatkowe w sprawie określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia przedmiotowego samochodu osobowego.

Pełnomocnik strony wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka rzeczoznawcy D. W.. Organ celny przychylił się do tego i przeprowadził w dniu 26.04.2013r. w obecności pełnomocnika strony wnioskowane przesłuchanie. Rzeczoznawca w odniesieniu do zastosowanych w ocenie nr 11/02 z dnia 08.02.2011 r. korekt wyjaśnił do protokołu, że korekta z tytułu urealnienia wartości pojazdu wynika z 20% różnicy pomiędzy średnią wartością wykazaną w INFOEKSPERT a cenami z ofert zamieszczanych w internecie przez lokalne komisy, korekta z tytułu szczególnego charakteru eksploatacji wynika ze sposobu eksploatacji tego typu samochodu kojarzonego eksploatacją o sportowym i dynamicznym charakterze, korekta ze względu na liczbę właścicieli wynikała z posiadania pojazdu przez jednego właściciela, korekta z tytułu importu przez zleceniodawcę (czyli stronę) wynika z dodatkowego kosztu związanego z przywozem ze Stanów Zjednoczonych i konieczności transportu na lawecie.

Naczelnik Urzędu Celnego w Opolu decyzją z dnia 09.05.2013r. określił zobowiązanie podatkowe w podatku akcyzowym z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia przedmiotowego samochodu w kwocie 17.153,00PLN. Organ celny stwierdził, że wysokość zadeklarowanej podstawy opodatkowania nie odzwierciedla wartości tego pojazdu w chwili nabycia wewnotrzwspólnotowego. Mimo, że strona w wyniku wezwania przez organ dokonała zmiany wysokości podstawy opodatkowania, to jednak podana wysokość nadal znacznie odbiegała od średniej wartości rynkowej tego typu samochodu osobowego w stanie odpowiadającym samochodowi przedmiotowemu. Zdaniem organu podatnik nie dokonał wystarczającej zmiany wysokości podstawy opodatkowania, ani nie wskazał wiarygodnych przyczyn, które uzasadniają podaną wysokość podstawy opodatkowania znacznie odbiegającą od średniej wartości rynkowej przedmiotowego samochodu osobowego. Zgodnie z art. 104 ust. 8 i ust. 9 u.p.a. organ podatkowy określił wysokość podstawy opodatkowania na podstawie średniej wartość rynkowej samochodu osobowego na rynku krajowym, opierając się o informacje wynikające z opinii rzeczoznawcy opisującej stan samochodu w dniu powstania obowiązku podatkowego, oraz po dokonaniu oceny zasadności zastosowania korekt i zgodności ich wyznaczenia z Instrukcję Określania Wartości Pojazdów nr 1/2005 i informacji o wartości bazowej pochodzącej z Systemu INFO- EKSPERT. W wyniku tego organ nie przypisał w pełni wiarygodności, informacjom pochodzącym z Opinii dotyczącym wielkości i zasadności korekt procentowych pomniejszających wartość brutto pojazdu. Stwierdził inną niż rzeczoznawca wartość bazową wynikająca z systemu Info-ekspert: 168.500,00PLN. Dokonał obliczenia średniej wartości rynkowej w oparciu o Instrukcję Określania Wartości Pojazdów nr 1/2005 i stwierdził, że wynosi ona 134.526,00PLN i po pomniejszeniu jej o podatek akcyzowy (18,6%) i podatek VAT (23%) określił podstawę opodatkowania w wysokości 92.218,00PLN. Na tej podstawie określił kwotę podatku akcyzowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia przedmiotowego samochodu w kwocie: 17.153,00PLN.

Decyzja stała się przedmiotem odwołania, w którym wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji lub przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Podniesiono zarzuty naruszenia zasad postępowania zawartych w art. 121 §1 ,art. 122 i art. 124 Ordynacji podatkowej przez brak dodatkowej weryfikacji zakwestionowanych korekt z oceny rzeczoznawcy, a także niepełne wyjaśnienie okoliczności sprawy wartości pojazdu oraz niepełne uzasadnienie podstaw faktycznych zaskarżonej decyzji.

Dyrektor Izby Celnej w Opolu, decyzją z dn. 26.07.2013r. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w Opolu z dnia 09.05.2013r.

Organ odwoławczy stwierdził, że podatnik mimo wezwania nie wskazał przyczyn, które uzasadniają podanie wysokości znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego. Organ celny ocenił wykonaną na zlecenie strony przez rzeczoznawcę samochodowego D. W. prywatną Ocenę nr 11/02 z dnia 08.02.2011r. w zakresie określenia wartość brutto przedmiotowego samochodu na rynku krajowym, stwierdzając w szczególności błąd w ustaleniu wartości bazowej, która zgodnie z bazą INFOEKSPERT wynosiła 168.500PLN. Ponadto oceniono zasadność zastosowanych korekt .W efekcie uznano, że rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji było prawidłowe i nie ma podstaw do jego uchylenia.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu Strona zarzuciła naruszenie następujących przepisów postępowania, a to art. 121 §1 Ordynacji podatkowej przez brak przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w sytuacji wątpliwości organu w odniesieniu do oceny przeprowadzonej przez rzeczoznawcę D. W., art. 122, art. 180, art. 187 i art. 191 Ordynacji podatkowej przez niepodjęcie wszelkich niezbędnych działań do wyjaśnienia sprawy i wydanie rozstrzygnięcia na podstawie niepełnego materiału dowodowego, a także art. 124 Ordynacji podatkowej przez dowolne i pobieżne uzasadnienie podstaw faktycznych zaskarżonej decyzji,

Zarzucono również naruszenie przepisów prawa materialnego tj art. 104 ust 1 pkt 2, ust 8, 9 i 11 ustawy o podatku akcyzowym przez niewłaściwe ich zastosowanie polegające na porównaniu wartości samochodu w stanie nieuszkodzonym do wartości samochodu uszkodzonego i na tej podstawie ustalenie, że wysokość podstawy opodatkowania zadeklarowana przez skarżącego odbiega od wartości rynkowej.

W związku z tym skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do rozpatrzenia organowi I instancji.

W odpowiedź na skargę Dyrektor Izby Celnej w Opolu podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wnosząc o oddalenie skargi.

W toku rozprawy przed Sądem pełnomocnik dyrektora Izby Celnej wnosząc o oddalenie skargi stwierdził, że wyjściowa cena licytacyjna przedmiotowego pojazdu wynosiła 18.600$ natomiast osiągnęła cenę końcową na kwotę 33.000 $, na dowód czego przedłożył Sądowi wydruk internetowy obrazujący przebieg aukcji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje :

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej (...). Kontrola, o której mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy stanowią inaczej (art. 1 § 2).

Stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ) uwzględnienie skargi następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Skarga jest uzasadniona, choć nie z przyczyn podniesionych przez pełnomocnika skarżącego .

Pełnomocnik wskazywał, że jego zdaniem okolicznością uzasadniającą uchylenie zaskarżonej decyzji jest brak przyjęcie przez organ stopnia uszkodzenia pojazdu w dacie jego przemieszczania na terytorium kraju. Zdaniem Sądu zarzut ten jest nieuprawniony, bowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób oczywisty wynika, że organy dokonały wspomnianej korekty, przyjmując zmniejszenie

wartości pojazdu o 25 %, a to z kwoty 179.368,25 PLN do kwoty 134.526,00 PLN. Taki sam procent korekty do kwoty bazowej przyjął zresztą powołany przez skarżącego rzeczoznawca.

Strona zarzuca także naruszenie zasady postępowania wynikającej z art. 121 §1 Ordynacji podatkowej, z której wynika, że organ podatkowy winien prowadzić postępowanie w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. Jako uzasadnienie swego zarzutu wskazuje brak przeprowadzenia przez organ podatkowy dowodu z opinii biegłego w sytuacji powzięcia wątpliwości w odniesieniu do przedłożonej przez stronę Oceny nr 11/02 z dnia 08.02.2011r. wykonanej na jej zlecenie przez rzeczoznawcę samochodowego D. W..

Organ celny w przedmiotowej sprawie ustalił średnią wartość rynkową pojazdu opierając się w części o informacje wynikające z Opinii rzeczoznawcy D. W., opisującej stan samochodu w dniu powstania obowiązku podatkowego po dokonaniu swobodnej oceny tego dowodu. W ramach tej oceny przeanalizowano zasadność zastosowania korekt i ich zgodność z Instrukcję Określania Wartości Pojazdów nr 1/2005, na którą powołał się rzeczoznawca, oraz sprawdzono wartość bazową pojazdu wykazaną w systemie INFOEKSPERT. Ponadto organ przeprowadził w obecności pełnomocnika strony w dniu 26.04.2013r. przesłuchanie w charakterze świadka rzeczoznawcy samochodowego D. W..

Analizując przedłożoną przez stronę Ocenę nr 11/02 z dnia 08.02.2011r. i wyjaśnienia złożone w trakcie przesłuchania rzeczoznawcy organ stwierdził, że część korekt z wyceny wartości pojazdu nie posiada w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Zdaniem Sądu, w toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego brak było dodatkowej weryfikacji zakwestionowanych korekt wynikających z oceny rzeczoznawcy, a w szczególności z tytułu urealnienia wartości pojazdu wynikającego z różnicy między średnią krajową wykazaną w INFOEKSPERT, a cenami z ofert zamieszczanych w Internecie. To prowadziło między innymi do niepełnego wyjaśnienie okoliczności sprawy prowadzących do ustalenia wartości pojazdu.

Organy celne nie zbadały w toku postępowania jako przyczyny rozbieżności relacji cenowych pomiędzy rynkiem kraju wywozu a rynkiem krajowym, przedstawiły natomiast inne czynniki kształtujących wartość przedmiotowego samochodu.

Zgodnie z art. 191 Ordynacji podatkowej organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Rozstrzyga, więc sprawę dokonując oceny w sposób swobodny na podstawie przekonania opartego o uznanie niektórych dowodów za wiarygodne, innych natomiast za niewiarygodne. Organ podatkowy nie był zatem w sposób bezwzględny związany treścią opinii niemniej jednak winien dokonać szczegółowej oceny jej zapisów.

Przyczyną uchylenia zaskarżonej decyzji były też inne niedoskonałości postępowania dowodowego jakie toczyło się przed organami .

Tak jak w każdym postępowaniu podatkowym, tak też w postępowaniu celnym, gdzie na podstawie art. 73 ust. 1 Prawa celnego stosuje się w zakresie nieuregulowanym przepisy Działu IV ustawy Ordynacja podatkowa, obejmują one między innymi zasady pozwalające ustalić wymagany stan faktyczny sprawy w ramach określonych przepisów materialnych.

Uzyskanie pełnego i obiektywnego materiału dowodowego wiąże się więc z kwestią dowodzenia i ciężaru dowodu w postępowaniu celnym. Przepisy procesowe regulujące zasady tego postępowania nie wskazują w jakim zakresie ciężar ten spoczywa na stronach postępowania. Wynika to jednak z interpretacji zasad ogólnych postępowania, regulacji szczegółowych, a także etapu postępowania. Na tej podstawie w literaturze przedmiotu i orzecznictwie wskazuje się na różnice istniejące między tymi pojęciami (zob. A. Hanusz Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia podatkowego, Zakamycze 2006, s. 179 i nast., wyrok NSA z dnia 26 października 2005 r., FSK 30/05, LEX nr 187813).

Obowiązek dowodzenia w postępowaniu celnym spoczywa na organie, co wynika z art. 122 i art. 187 § 1 O.p. Z przepisów tych wynikają dwie dyrektywy kierowane do organów celnych. Pierwsza stanowi, że organy muszą określić z urzędu, jakie dowody są niezbędne do ustalenia stanu faktycznego sprawy, natomiast z drugiej wynika obowiązek przeprowadzenia z urzędu niezbędnych dowodów lub dopuszczenia ich na wniosek strony. Podkreśla się przy tym, że organ nie może przyjąć biernej postawy, ograniczając się jedynie do oceny, czy strona udowodniła fakty stanowiące podstawę jej żądania.

W zaskarżonej decyzji z dnia 26.07.2013r. organ odwoławczy określił zobowiązanie podatkowe w podatku akcyzowym z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia przedmiotowego samochodu w kwocie 17.153,00PLN , stwierdzając, że nadal mimo zmiany wysokości podstawy opodatkowania, wysokość zadeklarowanej podstawy opodatkowania nie odzwierciedla wartości tego pojazdu w chwili nabycia wewnotrzwspólnotowego.

W istocie obowiązek organu samodzielnego określenia podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym z art. 104 ust. 9 u.p.a. powstaje wyłącznie wówczas gdy podana przez podatnika cena znacznie odbiega od średniej wartości rynkowej tego samochodu rozumianej w sposób określony w ust. 11 art. 104 u.p.a. a równocześnie w sytuacji kiedy powstała różnica nie jest niczym uzasadniona. Konieczna jest zatem ocena czy powstała różnica może zostać uznana za spowodowaną uzasadnionymi przyczynami oraz czy może być traktowana jako znaczna. Organ twierdząc, że taka znaczna różnica występuje winien odnieść się również do innych przyczyn, które mogą być przyczyną występujących różnic.

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2013 r. I GSK 1028/12 wskazano cyt. "Jest powszechnie wiadome i łatwe do sprawdzenia, że ceny samochodów używanych, a w szczególności samochodów uszkodzonych, na rynku amerykańskim są znacznie niższe niż w Europie. Ta specyfika rynku w sposób oczywisty należy do "uzasadnionych przyczyn", dla których cena samochodu zakupionego w USA może znacząco odbiegać od ceny takiego samego samochodu na rynku krajowym. Dopóki cena ta mieści się w granicach cenowych właściwych dla rynku amerykańskiego, można mówić o "uzasadnionej przyczynie", o której mowa w art. 82a ust. 1 u.p.a. z 2004 r."

Podobnie orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 mrca 2011 r. w sprawie o sygn. akt I GSK 103/10 wskazując między innymi, że "uzasadniona przyczyna" różnicy między ceną samochodu a jego średnią wartością na rynku krajowym nie wynika tylko z cech samego samochodu, czyli jego stanu technicznego, napraw, wad fizycznych i prawnych itd. Tak wąsko ujęte "uzasadnione przyczyny" różnic cenowych zupełnie nie uwzględniają odmienności rynków, z których zostały nabyte samochody.

Chociaż przedstawione wyroki odnosiły się do stanu prawnego z ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z dnia 26 lutego 2004 r.) to jednak zdaniem Sądu przystają w pełni do stanu faktycznego w niniejszej sprawie opartego na obowiązujących przepisach ustawy o podatku akcyzowym z 6 grudnia 2008 (Dz.U. Nr 108 z 2011 r. poz. 626).

Organy w toku postępowania nie zbadały czy w istocie specyfika rynku amerykańskiego mogła i miała wpływ na faktyczną wartość transakcyjną zakupionego pojazdu.

W toku postępowania przed Sądem, na rozprawie pełnomocnik Dyrektora Izby Celnej przedłożył Sądowi wydruk z przebiegu i wynik aukcji Internetowej dotyczącej kupna przedmiotowego pojazdu w USA. Zdaniem organu wydruk ten wskazuje jaka była faktyczna kwota zakupu samochodu oraz to, że znacznie odbiega ona od ceny wykazanej w deklaracji złożonej przez skarżącego. Strona nie wnioskowała o włączenie tego dokumentu w poczet materiału dowodowego , przedstawiając go jako dodatkową argumentację na okoliczność nierzetelnie podatnej przez skarżącego ceny zakupu.

Wobec powyższego można wskazać na naruszenie obowiązku w zakresie prowadzenia ciężaru dowodu przez organ celny, które to naruszenie prowadzi do niepełnego zgromadzenia materiału dowodowego, to zaś skutkuje wadliwością wydanego w ten sposób orzeczenia.

Pozbawia się stronę postępowania gwarancji realizacji uprawnień w zakresie jej pełnego udziału w postępowaniu przed organami. Nie ulega wątpliwości, ze strona skarżąca winna mieć prawo do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, lecz również do ustosunkowania się co do tego materiału. Prawo to dotyczy zatem jednego z bardzo ważkich uprawnień podmiotu uczestniczącego w danym postępowaniu w charakterze strony - prawa do zajęcia stanowiska w postępowaniu dowodowym i możliwości obrony swych racji w każdej fazie postępowania. Wypowiedzenie się zaś w kwestii tego materiału przedłożonego na rozprawie a nieznanego stronie, z oczywistych względów winno być poprzedzone zapoznaniem się z nim i umożliwieniem kontroli poczynionych ustaleń.

W sprawie będącej przedmiotem sporu, strona chcąc uniknąć skutków materialnych wynikających z dowodów przeprowadzonych przez organ będzie musiała przedstawić dowód lub dowody przeciwne albo wnioskować o ich przeprowadzenie.

Wprawdzie Sąd może z urzędu przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, ale pod warunkiem, iż jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie - art. 106 § 3 p.p.s.a.

Artykuł 106 § 3 wyznacza ścisłe granice wykorzystania w postępowaniu sądowoadministracyjnym nowych dowodów. Z regulacji tej wynika, że nie każdy dowód może być dopuszczony w tym postępowaniu, lecz jedynie dowód z dokumentów, przy czym ma to być dowód uzupełniający, a więc taki, który nie był przedstawiony i oceniony w postępowaniu administracyjnym zakończonym zaskarżaną decyzją. Z przepisu tego wynika także, że dopuszczenie dowodu z dokumentu jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem sądu. Zatem gdyby taki dowód był oferowany przez stronę w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jego nieprzeprowadzenie przez sąd i uchylenie decyzji nie mogłoby być oceniane jako naruszenie prawa procesowego i to naruszenie istotne, mające wpływ na wynik sprawy (wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2005 r., OSK 1595/04).

Najtrafniej do istoty postępowania dowodowego odniósł się NSA w wyroku z dnia 6 października 2005 r. o sygn. akt II GSK 164/05. Sąd stwierdził w nim, że przeprowadzenie przez sąd administracyjny uzupełniającego postępowania dowodowego z dokumentu (art. 106 § 3) będzie dopuszczalne w sytuacji, gdy wnioskowany (bądź dopuszczony z urzędu) dowód będzie pozostawał w związku z oceną legalności zaskarżonego aktu. Celem tego postępowania nie jest bowiem ponowne ustalenie stanu faktycznego sprawy administracyjnej, lecz ocena, czy właściwe w sprawie organy ustaliły ten stan zgodnie z regułami obowiązującymi w procedurze administracyjnej, a następnie – czy prawidłowo zastosowały przepisy prawa materialnego do poczynionych ustaleń ( patrz też wyrok WSA w Opolu z dnia 22.08.2012 o sygn. akt I SA/Op 232/12). Artykuł 106 § 3 wyznacza ścisłe granice wykorzystania w postępowaniu sądowoadministracyjnym nowych dowodów. Z regulacji tej wynika, że nie każdy dowód może być dopuszczony w tym postępowaniu, lecz jedynie dowód z dokumentów, przy czym ma to być dowód uzupełniający, a więc taki, który nie był przedstawiony i oceniony w postępowaniu administracyjnym zakończonym zaskarżaną decyzją. Z przepisu tego wynika także, że dopuszczenie dowodu z dokumentu jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem sądu. Zatem gdyby taki dowód był oferowany przez stronę w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jego nieprzeprowadzenie przez sąd i uchylenie decyzji nie mogłoby być oceniane jako naruszenie prawa procesowego, i to naruszenie istotne, mające wpływ na wynik sprawy (wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2005 r., OSK 1595/04, LEX nr 489587).

W sytuacji opisanej wyżej Sąd uznał, że uzasadnione będzie uchylenie zaskarżonej decyzji i umożliwienie organom w toku ponownego postępowania przeprowadzenie postępowania dowodowego między innymi poprzez włączenie dowodu z dokumentu obrazującego przebieg i finał aukcji internetowej prowadzącej do zawarcia umowy kupna-sprzedaży przedmiotowego samochodu.

Mając na względzie powyższe Sąd postanowił zaskarżoną decyzję uchylić a to na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Orzeczenie o zwrocie kosztów postępowania sądowego znalazło swoją podstawę prawną w treści art. 200 p.p.s.a.