II SA/Rz 1289/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
2014-01-21Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Krystyna Józefczyk
Małgorzata Wolska /przewodniczący sprawozdawca/
Paweł ZaborniakSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Małgorzata Wolska /spr./ Sędziowie WSA Krystyna Józefczyk WSA Paweł Zaborniak Protokolant Sylwia Pacześniak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi A. S.A. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] marca 2011 r., nr [...] w przedmiocie nałożenie kary pieniężnej za nieterminowe przedłożenie zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Marszałka Województwa [...] z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...]; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz strony skarżącej A. S.A. kwotę 657 zł /słownie: sześćset pięćdziesiąt siedem złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...], Marszałek Województwa [...], po przeprowadzeniu z urzędu postępowania administracyjnego, orzekł o wymierzeniu A S.A. ul. [...] – Centrum Dystrybucji [...], kary pieniężnej w wysokości 10 000 zł za nieterminowe przedłożenie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2009 r. Organ określił termin zapłaty na 14 dni od dnia ostateczności decyzji oraz obowiązek samoobliczenia odsetek za zwłokę w zapłacie kary pieniężnej zgodnie z przepisami Działu III, rozdziału 6 Ordynacji podatkowej. W podstawie prawnej rozstrzygnięcia powołano przepisy art. 79d ust. 3 w zw. z art. 79c ust.3, art. 79d ust. 4 i ust.5, art. 37 ust. 1 i ust. 3, art. 36 ust. 1, art. 3 ust. 3 pkt 13 i pkt 22 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2010 r., nr 185, poz.1243 ze zm. – zwana dalej "ustawą") oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071, aktualnie tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm. – zwana dalej "K.p.a.").
Odwołanie od tej decyzji złożyła A S.A. Centrum Dystrybucji [...] wnosząc o jej uchylenie i odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej za nieterminowe przedłożenie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2009 r., ewentualnie o jej uchylenie i umorzenie postępowania. Odwołująca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 8, art. 77 i art. 80 K.p.a. poprzez zaniechanie dokonania należytej oceny materiału dowodowego, skutkujące wydaniem nieadekwatnego do istniejącego stanu faktycznego rozstrzygnięcia w przedmiocie nałożenia wygórowanej kary pieniężnej. Strona zarzuciła także naruszenia art. 79c ust. 3 ustawy w zw. z art. 7, art. 8, art. 9 K.p.a., poprzez nałożenie rażąco wygórowanej kary pieniężnej, wskutek czego strona poniosła szkodę.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania A S.A. Centrum Dystrybucji [...], decyzją z dnia [...] marca 2011 r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 104 k.p.a., utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.
W motywach rozstrzygnięcia SKO stwierdziło, że odwołanie nie było uzasadnione i nie zasługiwało na uwzględnienie. Powołało treść przepisu art. 37 ust. 1 ustawy z którego wynika, że posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych
o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach
i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Takie zbiorcze zestawienie danych posiadacz odpadów w 2010 r. powinien przekazać marszałkowi województwa w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy, co wynika z art. 37 ust. 3 ustawy. Natomiast zgodnie z art.36 ust. 1 ustawy, do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów obowiązany jest posiadacz odpadów, zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych.
Organ zaznaczył, że w dniu [...] kwietnia 2010 r. A S.A.
w [...] nadała przesyłkę pocztową zawierającą ww. zestawienie. Zatem nie dochowała ustawowego terminu o którym mowa w art. 37 ust. 3 ustawy. Kolegium podało, że w dniu 12 marca 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 28, poz. 145), którą dodano do ustawy o odpadach rozdział 9 "Kary pieniężne". Zgodnie z art. 79c ust. 3 ustawy o odpadach jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady, będąc obowiązanym do prowadzenia ewidencji odpadów lub przekazywania wymaganych informacji lub sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych lub sporządzania podstawowej charakterystyki odpadów lub przeprowadzania testów zgodności, nie wykonuje tego obowiązku albo wykonuje go nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym podlega karze pieniężnej
w wysokości 10 000 zł. Kolegium uznało, że A S.A. jako wytwórca odpadów zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 22 ustawy jest ich posiadaczem, w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 12 tej ustawy. Treść powołanych przepisów w ocenie Kolegium wymagała od Marszałka Województwa nałożenia na Spółkę kary pieniężnej, której wysokość jest stała (nie zależy od ilości odpadów ani od tego o jaki okres spóźniono się z przesłaniem stosownego zestawienia ani od wielkości zakładu czy obrotu)
Ponadto Kolegium wskazało, że organ I instancji zawiadomił Spółkę
o wszczęciu postępowania i o jego zakończeniu oraz prawie zapoznania się z aktami sprawy i wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji. Postępowanie było zatem prawidłowe od strony formalnej, oparto je na obowiązujących przepisach prawa. Uzasadnienie decyzji organu I instancji spełnia wymogi art. 107 § 3 K.p.a.
Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się A S.A. - Centrum Dystrybucji [...] zaskarżając decyzję Kolegium do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżąca Spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Marszałka Województwa, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu do ponownego rozpatrzenia. Nadto skarżąca zawnioskowała o zasądzenie kosztów postępowania.
Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie przepisów:
1) art. 7 k.p.a. w zw. z art. 79c ust. 3 ustawy przez brak wszechstronnej oceny okoliczności sprawy oraz niepodjęcie wszelkich działań mających na celu załatwienie sprawy z uwzględnieniem słusznego interesu strony. Za sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawa skarżąca uznała mechaniczne i rygorystyczne stosowanie sankcji administracyjnej niezależnie od okoliczności towarzyszących nieterminowemu wykonaniu obowiązku. Podała, że uchybienie było nieznaczne, wynosiło 9 dni i było nieistotne. Co do zasady obowiązek ustawowy został przez Spółkę wykonany, zatem nie powinna zostać nałożona na nią kara w kwocie 10 000 zł. Wysokość kary pozostaje nieproporcjonalna do wagi czynu, a opóźnienie
w złożeniu zestawienia danych nie wywołało dla organów Państwa żadnych negatywnych skutków. Słuszny interes Spółki wymagał od organów odstąpienia od wymierzenia kary;
2) art. 8 K.p.a., tj. zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa, w zw. z art. 79c ust. 3 ustawy przez niesprawiedliwe rozstrzygnięcie polegające na utrzymaniu w mocy decyzji, którą wymierzono skarżącemu karę rażąco wygórowaną, niewspółmierną do wagi naruszenia. W ocenie skarżącej Spółki SKO nie odniosło się do zarzutów odwołania, powtórzyło argumentację organu I instancji wskazującą na konieczność i zasadność ukarania skarżącego za uchybienie terminu;
3) art. 9 K.p.a. w zw. z art. 79c ust. 3 ustawy przez uznanie zasadności wymierzenia kary, pomimo krótkiego okresu obowiązywania oraz krótkiego okresu vacatio legis przepisu stanowiącego podstawę jej wymierzenia, przy braku informacji ze strony organu. W wyniku braku tej informacji strona poniosła szkodę. Do dnia 1 stycznia 2011 r. posiadacz odpadów obowiązany był do złożenia przedmiotowego zestawienia do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy. Dopiero od dnia 12 marca 2010 r., na skutek nowelizacji ustawy o odpadach ustawą z dnia 22 stycznia 2010 r. (Dz.U. nr 28, poz. 145) wprowadzono karę pieniężną za nieterminowe złożenie zestawienia, o którym mowa w art. 37 ust. 3 ustawy o odpadach. Skarżąca zarzuciła, że nie została uprzednio, przed wszczęciem postępowania w sprawie, poinformowana przez organ o następującej zmianie przepisów. Ponadto postępowanie zostało wszczęto kilka miesięcy po wejściu znowelizowanych przepisów w życie, zatem organ nadużył nowego instrumentu prawnego mimo obowiązku czuwania nad tym, aby na skutek nieznajomości prawa strona nie poniosła szkody. W tych okolicznościach w ocenie skarżącej Spółki kara nie powinna zostać nałożona;
4) art. 11 oraz art. 107 § 3 K.p.a. przez zaniechanie organu prawidłowego uzasadnienia decyzji oraz braku odniesienia się do zarzutów podnoszonych przez skarżącego w odwołaniu. Organ poprzestał na przytoczeniu przepisów prawa stanowiących podstawę wymierzenia kary pieniężnej, nie wyjaśnił takich okoliczności jak: krótki okres obowiązywania przepisu stanowiącego podstawę wymierzonej kary, braku informacji ze strony organu, niewspółmierności kary do wagi naruszenia. Kolegium ograniczyło się jedynie do stwierdzenia, że nałożenie kary było obowiązkiem organu, a jej wysokość nie jest uzależniona od okresu opóźnienia, wielkości zakładu, jego obrotów, ilości wytwarzanych odpadów. Świadczy to,
w ocenie skarżącej, o istotnym naruszeniu przepisów postępowania, w szczególności art. 11 i art. 107 § 3 K.p.a., mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Organ pominął milczeniem podnoszone w odwołaniu zarzuty;
5) art. 15 K.p.a. przez nierozpatrzenie sprawy w jej całokształcie, czym naruszono zasadę dwuinstancyjności. Organ nie odniósł się bowiem do twierdzeń skarżącej Spółki zawartych w odwołaniu od decyzji Marszałka Województwa.
W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując w całości argumentację wyrażoną w skarżonej decyzji.
Postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SA/Rz 480/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne, uwzględniając w tym zakresie wniosek skarżącej Spółki.
Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt II SA/Rz 480/11 zawieszone postępowanie sądowe zostało podjęte.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, co wynika z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.).
W świetle brzmienia przepisu art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, zwanej dalej "P.p.s.a.") sądy administracyjne badają, czy kwestionowany akt (tu decyzja) nie narusza przepisów prawa materialnego lub procesowego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy albo dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Nadto badają, czy organ administracji nie dopuścił się uchybień skutkujących nieważnością aktu. Przy czym, jak stanowi art. 134 § 1 P.p.s.a. Sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu orzeka w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Trzeba też wskazać, że na podstawie art. 135 P.p.s.a. sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Przepis ten nakłada na sąd administracyjny obowiązek zajęcia się wszystkimi postępowaniami prowadzonymi w granicach danej sprawy.
Kierując się tymi przesłankami i badając zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą Sąd stwierdził, że nie odpowiadają one prawu i zostały wydane
z naruszeniem przepisów prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania.
Przesłanki wznowienia postępowania określone zostały w art. 145 § 1, art. 145a § 1 i art. 145b § 1 K.p.a. Zgodnie z art. 145a § 1 K.p.a. można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł
o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub
z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.
W rozpoznawanej sprawie przedmiotem skargi jest, wydana na podstawie art. art. 138 § 1 pkt 1 i art. 104 K.p.a. oraz art. 79c ust. 3, art. 79d ust. 3, art. 37 ust. 1 i 3, art. 36 ust. 1, art. 3 ust. 3 pkt 13 i 22 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2010 r., nr 185, poz.1243 ze zm. – zwana dalej "ustawą"), decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] marca 2011 r., którą utrzymano w mocy decyzję Marszałka Województwa [...] z dnia [...] grudnia 2010 r., orzekającą o wymierzeniu A S.A. w [...], kary pieniężnej w wysokości 10 000 zł za nieterminowe przedłożenie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2009 r.
Obowiązujące w dacie orzekania przez ww. organy przepisy stanowiły, że posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku
i unieszkodliwiania tych odpadów (art. 37 ust. 1 ustawy), z zastrzeżeniem ust. 2. Zbiorcze zestawienie danych powinno zawierać następujące informacje: imię
i nazwisko, adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby posiadacza odpadów. Zgodnie natomiast z ust. 3 cytowanego przepisu zbiorcze zestawienia danych,
o których mowa w ust. 1 i 2, posiadacz odpadów lub wytwórca komunalnych osadów ściekowych był obowiązany przekazać marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania, zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy.
Stosownie zaś do art. 79c ust. 3 ustawy, jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady, będąc obowiązanym do prowadzenia ewidencji odpadów lub przekazywania wymaganych informacji lub sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych lub sporządzania podstawowej charakterystyki odpadów lub przeprowadzania testów zgodności, nie wykonuje tego obowiązku albo wykonuje go nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym podlega karze pieniężnej
w wysokości 10 000 zł. Karę tą wymierza w drodze decyzji właściwy marszałek województwa (art. 79d ust. 3 ustawy).
Wskazać należy, że art. 79c ust. 3 ustawy zamieszczony w rozdziale 9a "Kary pieniężne", jak również przepisy art. 37 ust. 3a, ust. 3b i ust. 3c dodane zostały do ustawy o odpadach na mocy art. 1 pkt 49 i pkt 26 lit. b ustawy z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 28, poz. 145). W omawianym zakresie ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych, z związku z czym ww. przepis weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, a więc w dniu 12 marca 2010 r. (art. 19 ustawy nowelizującej).
W tym miejscu odnotować należy, że Trybunał Konstytucyjny badał zgodność art. 79c ust. 3 ustawy z Konstytucją RP. W wyroku z dnia 15 października 2013 r., sygn. akt P 26/11 (Dz.U. z 3 grudnia 2013 r., poz. 1426) orzekł w pkt 1 sentencji wyroku, że art. 79c ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach w brzmieniu obowiązującym od dnia 12 marca 2010 r. do dnia 19 lipca 2011 r., przez to, że przewiduje niepodlegającą miarkowaniu karę pieniężną w wysokości 10 000 zł za nieterminowe przekazanie zbiorczego zestawienia danych o odpadach, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Ponadto w pkt 2 wyroku orzekł, że art. 79c ust. 3 w związku z art. 79d ust. 3 ustawy o odpadach jest zgodny
z art. 2 w związku z art. 184 Konstytucji oraz art. 2 w zw. z art. 42 ust. 2 i 3 Konstytucji. Ponadto Trybunał umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.
Wskazanym powyżej wyrokiem stwierdzona zatem została niezgodność z art. 2 Konstytucji RP przepisu stanowiącego postawę do wydania kwestionowanych decyzji, tj. art. 79c ust. 3, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą z dnia 22 stycznia 2010 r.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 i 4 Konstytucji RP orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. Takim przepisem w przypadku kontrolowanego postępowania administracyjnego jest cytowany wcześniej art. 145a § 1 K.p.a.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego jak i Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny ma co do zasady taki charakter od samego początku, tj. od dnia jego wejścia w życie (ex tunc), chyba że w swoim orzeczeniu Trybunał wskazał inny termin utraty mocy prawnej zakwestionowanej regulacji (por. wyrok NSA z dnia 6 lutego 2008 r., sygn. akt II OSK 1745/07, wyrok SN z dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt I CSK 379/08). Oznacza to, że orzeczenia TK usuwają zakwestionowaną normę prawną w zasadzie od chwili jej wejścia do systemu prawnego. Pogląd ten prowadzi do powstania fikcji prawnej, że danej normy nigdy w systemie prawnym nie było, co umożliwia wzruszanie czynności dokonanych na jej podstawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 kwietnia 2013r., sygn. akt III AUa 179/13, Lex nr 1316214). Utrata mocy obowiązującej przepisu z powodu jego niezgodności
z Konstytucją oznacza, że przepis ten nie może być stosowany poczynając od daty jego uchwalenia. Wyrok Trybunału ma skutki retroaktywne, a przez to zachodzi konieczność ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem już niekonstytucyjnego przepisu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 20 lutego 2013r., sygn. akt III AUa 1121/12, Lex nr 1280625).
W okolicznościach sprawy kwestionowane decyzje zostały wydane na podstawie art. 79c ust. 3 ustawy o odpadach, przed ogłoszeniem i promulgacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 października 2013 r. Niemniej jednak
w judykaturze ugruntowało się stanowisko, które podziela orzekający w niniejszej sprawie skład orzekający, że przesłanka wznowienia określona w art. 145a § 1 K.p.a. jest podstawą uchylenia decyzji administracyjnej przez sąd administracyjny także wówczas, gdy wyrok Trybunału Konstytucyjnego zapadł po podjęciu zaskarżonej decyzji (wyrok WSA w Gdańsku z 6.09.2010 r., sygn. akt II SA/Gd 398/10, publ. Wspólnota 2010/39/42-43). Zasada, zgodnie z którą sądy administracyjne dokonują kontroli zaskarżonego aktu na podstawie przepisów obowiązujących w dniu jego wydania, nie ma bowiem zastosowania w przypadku derogacji przepisu dokonanej mocą orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Stosownie do treści art. 145 § 1 pkt 1 lit. b) P.p.s.a., sąd administracyjny uchyla decyzję lub postanowienie, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Przy czym naruszenie prawa, o którym mowa w tym przepisie, może nastąpić również po wydaniu takiej decyzji administracyjnej, gdy podstawą wznowienia postępowania administracyjnego jest stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny niekonstytucyjności przepisu będącego podstawą prawną decyzji (art. 145a § 1 K.p.a.). Jeżeli więc w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego zapadnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności normy, na której oparto decyzję administracyjną, istnieje konieczność uchylenia takiej decyzji (por.: R. Hauser, J. Trzciński: Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyd. 2, Warszawa 2010, s. 50–51, wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1002/12, opubl. baza orzeczeń CBOiS na stronach internetowych NSA).
Konsekwencją stwierdzenia niezgodności przepisu art. 79c ust. 3 ustawy
o odpadach z Konstytucją RP jest uznanie, że zaistniała przesłanka wskazana w art. 145a § 1 K.p.a., co determinuje konieczność wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji wydanych przez organy obu instancji.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ będzie miał na uwadze, że ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. utraciła moc zgodnie z art. 252 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21). Przepis art. 246 aktualnie obowiązującej ustawy w sprawach wszczętych i niezakończonych nakazuje stosowanie dotychczasowych przepisów karnych oraz o karach pieniężnych
w dotychczasowym brzmieniu, z zastrzeżeniem art. 237. Oznacza to, że
w przedmiotowej sprawie winien znaleźć zastosowanie przepis art. 79c ust. 3 w zw.
z art. 79d w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o odpadach (Dz.U. z 2011 r. Nr 138, poz. 809).
Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 135, art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie orzekł jak w pkt 1 sentencji. Opatrzenie wyroku klauzulą ochrony tymczasowej znajduje uzasadnienie
w dyspozycji art. 152 P.p.s.a. (pkt 2 wyroku). Odnośnie kosztów postępowania obejmujących zwrot wpisu od skargi, koszty zastępstwa procesowego oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa, Sąd orzekł zgodnie z art. 200, art. 205 § 2 i art. 209 P.p.s.a.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Krystyna JózefczykMałgorzata Wolska /przewodniczący sprawozdawca/
Paweł Zaborniak
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Małgorzata Wolska /spr./ Sędziowie WSA Krystyna Józefczyk WSA Paweł Zaborniak Protokolant Sylwia Pacześniak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi A. S.A. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] marca 2011 r., nr [...] w przedmiocie nałożenie kary pieniężnej za nieterminowe przedłożenie zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Marszałka Województwa [...] z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...]; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz strony skarżącej A. S.A. kwotę 657 zł /słownie: sześćset pięćdziesiąt siedem złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...], Marszałek Województwa [...], po przeprowadzeniu z urzędu postępowania administracyjnego, orzekł o wymierzeniu A S.A. ul. [...] – Centrum Dystrybucji [...], kary pieniężnej w wysokości 10 000 zł za nieterminowe przedłożenie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2009 r. Organ określił termin zapłaty na 14 dni od dnia ostateczności decyzji oraz obowiązek samoobliczenia odsetek za zwłokę w zapłacie kary pieniężnej zgodnie z przepisami Działu III, rozdziału 6 Ordynacji podatkowej. W podstawie prawnej rozstrzygnięcia powołano przepisy art. 79d ust. 3 w zw. z art. 79c ust.3, art. 79d ust. 4 i ust.5, art. 37 ust. 1 i ust. 3, art. 36 ust. 1, art. 3 ust. 3 pkt 13 i pkt 22 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2010 r., nr 185, poz.1243 ze zm. – zwana dalej "ustawą") oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071, aktualnie tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm. – zwana dalej "K.p.a.").
Odwołanie od tej decyzji złożyła A S.A. Centrum Dystrybucji [...] wnosząc o jej uchylenie i odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej za nieterminowe przedłożenie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2009 r., ewentualnie o jej uchylenie i umorzenie postępowania. Odwołująca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 8, art. 77 i art. 80 K.p.a. poprzez zaniechanie dokonania należytej oceny materiału dowodowego, skutkujące wydaniem nieadekwatnego do istniejącego stanu faktycznego rozstrzygnięcia w przedmiocie nałożenia wygórowanej kary pieniężnej. Strona zarzuciła także naruszenia art. 79c ust. 3 ustawy w zw. z art. 7, art. 8, art. 9 K.p.a., poprzez nałożenie rażąco wygórowanej kary pieniężnej, wskutek czego strona poniosła szkodę.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania A S.A. Centrum Dystrybucji [...], decyzją z dnia [...] marca 2011 r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 104 k.p.a., utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.
W motywach rozstrzygnięcia SKO stwierdziło, że odwołanie nie było uzasadnione i nie zasługiwało na uwzględnienie. Powołało treść przepisu art. 37 ust. 1 ustawy z którego wynika, że posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych
o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach
i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Takie zbiorcze zestawienie danych posiadacz odpadów w 2010 r. powinien przekazać marszałkowi województwa w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy, co wynika z art. 37 ust. 3 ustawy. Natomiast zgodnie z art.36 ust. 1 ustawy, do prowadzenia ich ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów obowiązany jest posiadacz odpadów, zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych.
Organ zaznaczył, że w dniu [...] kwietnia 2010 r. A S.A.
w [...] nadała przesyłkę pocztową zawierającą ww. zestawienie. Zatem nie dochowała ustawowego terminu o którym mowa w art. 37 ust. 3 ustawy. Kolegium podało, że w dniu 12 marca 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 28, poz. 145), którą dodano do ustawy o odpadach rozdział 9 "Kary pieniężne". Zgodnie z art. 79c ust. 3 ustawy o odpadach jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady, będąc obowiązanym do prowadzenia ewidencji odpadów lub przekazywania wymaganych informacji lub sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych lub sporządzania podstawowej charakterystyki odpadów lub przeprowadzania testów zgodności, nie wykonuje tego obowiązku albo wykonuje go nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym podlega karze pieniężnej
w wysokości 10 000 zł. Kolegium uznało, że A S.A. jako wytwórca odpadów zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 22 ustawy jest ich posiadaczem, w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 12 tej ustawy. Treść powołanych przepisów w ocenie Kolegium wymagała od Marszałka Województwa nałożenia na Spółkę kary pieniężnej, której wysokość jest stała (nie zależy od ilości odpadów ani od tego o jaki okres spóźniono się z przesłaniem stosownego zestawienia ani od wielkości zakładu czy obrotu)
Ponadto Kolegium wskazało, że organ I instancji zawiadomił Spółkę
o wszczęciu postępowania i o jego zakończeniu oraz prawie zapoznania się z aktami sprawy i wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji. Postępowanie było zatem prawidłowe od strony formalnej, oparto je na obowiązujących przepisach prawa. Uzasadnienie decyzji organu I instancji spełnia wymogi art. 107 § 3 K.p.a.
Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się A S.A. - Centrum Dystrybucji [...] zaskarżając decyzję Kolegium do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżąca Spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Marszałka Województwa, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu do ponownego rozpatrzenia. Nadto skarżąca zawnioskowała o zasądzenie kosztów postępowania.
Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie przepisów:
1) art. 7 k.p.a. w zw. z art. 79c ust. 3 ustawy przez brak wszechstronnej oceny okoliczności sprawy oraz niepodjęcie wszelkich działań mających na celu załatwienie sprawy z uwzględnieniem słusznego interesu strony. Za sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawa skarżąca uznała mechaniczne i rygorystyczne stosowanie sankcji administracyjnej niezależnie od okoliczności towarzyszących nieterminowemu wykonaniu obowiązku. Podała, że uchybienie było nieznaczne, wynosiło 9 dni i było nieistotne. Co do zasady obowiązek ustawowy został przez Spółkę wykonany, zatem nie powinna zostać nałożona na nią kara w kwocie 10 000 zł. Wysokość kary pozostaje nieproporcjonalna do wagi czynu, a opóźnienie
w złożeniu zestawienia danych nie wywołało dla organów Państwa żadnych negatywnych skutków. Słuszny interes Spółki wymagał od organów odstąpienia od wymierzenia kary;
2) art. 8 K.p.a., tj. zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa, w zw. z art. 79c ust. 3 ustawy przez niesprawiedliwe rozstrzygnięcie polegające na utrzymaniu w mocy decyzji, którą wymierzono skarżącemu karę rażąco wygórowaną, niewspółmierną do wagi naruszenia. W ocenie skarżącej Spółki SKO nie odniosło się do zarzutów odwołania, powtórzyło argumentację organu I instancji wskazującą na konieczność i zasadność ukarania skarżącego za uchybienie terminu;
3) art. 9 K.p.a. w zw. z art. 79c ust. 3 ustawy przez uznanie zasadności wymierzenia kary, pomimo krótkiego okresu obowiązywania oraz krótkiego okresu vacatio legis przepisu stanowiącego podstawę jej wymierzenia, przy braku informacji ze strony organu. W wyniku braku tej informacji strona poniosła szkodę. Do dnia 1 stycznia 2011 r. posiadacz odpadów obowiązany był do złożenia przedmiotowego zestawienia do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy. Dopiero od dnia 12 marca 2010 r., na skutek nowelizacji ustawy o odpadach ustawą z dnia 22 stycznia 2010 r. (Dz.U. nr 28, poz. 145) wprowadzono karę pieniężną za nieterminowe złożenie zestawienia, o którym mowa w art. 37 ust. 3 ustawy o odpadach. Skarżąca zarzuciła, że nie została uprzednio, przed wszczęciem postępowania w sprawie, poinformowana przez organ o następującej zmianie przepisów. Ponadto postępowanie zostało wszczęto kilka miesięcy po wejściu znowelizowanych przepisów w życie, zatem organ nadużył nowego instrumentu prawnego mimo obowiązku czuwania nad tym, aby na skutek nieznajomości prawa strona nie poniosła szkody. W tych okolicznościach w ocenie skarżącej Spółki kara nie powinna zostać nałożona;
4) art. 11 oraz art. 107 § 3 K.p.a. przez zaniechanie organu prawidłowego uzasadnienia decyzji oraz braku odniesienia się do zarzutów podnoszonych przez skarżącego w odwołaniu. Organ poprzestał na przytoczeniu przepisów prawa stanowiących podstawę wymierzenia kary pieniężnej, nie wyjaśnił takich okoliczności jak: krótki okres obowiązywania przepisu stanowiącego podstawę wymierzonej kary, braku informacji ze strony organu, niewspółmierności kary do wagi naruszenia. Kolegium ograniczyło się jedynie do stwierdzenia, że nałożenie kary było obowiązkiem organu, a jej wysokość nie jest uzależniona od okresu opóźnienia, wielkości zakładu, jego obrotów, ilości wytwarzanych odpadów. Świadczy to,
w ocenie skarżącej, o istotnym naruszeniu przepisów postępowania, w szczególności art. 11 i art. 107 § 3 K.p.a., mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Organ pominął milczeniem podnoszone w odwołaniu zarzuty;
5) art. 15 K.p.a. przez nierozpatrzenie sprawy w jej całokształcie, czym naruszono zasadę dwuinstancyjności. Organ nie odniósł się bowiem do twierdzeń skarżącej Spółki zawartych w odwołaniu od decyzji Marszałka Województwa.
W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując w całości argumentację wyrażoną w skarżonej decyzji.
Postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SA/Rz 480/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne, uwzględniając w tym zakresie wniosek skarżącej Spółki.
Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt II SA/Rz 480/11 zawieszone postępowanie sądowe zostało podjęte.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, co wynika z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.).
W świetle brzmienia przepisu art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, zwanej dalej "P.p.s.a.") sądy administracyjne badają, czy kwestionowany akt (tu decyzja) nie narusza przepisów prawa materialnego lub procesowego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy albo dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Nadto badają, czy organ administracji nie dopuścił się uchybień skutkujących nieważnością aktu. Przy czym, jak stanowi art. 134 § 1 P.p.s.a. Sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu orzeka w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Trzeba też wskazać, że na podstawie art. 135 P.p.s.a. sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Przepis ten nakłada na sąd administracyjny obowiązek zajęcia się wszystkimi postępowaniami prowadzonymi w granicach danej sprawy.
Kierując się tymi przesłankami i badając zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą Sąd stwierdził, że nie odpowiadają one prawu i zostały wydane
z naruszeniem przepisów prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania.
Przesłanki wznowienia postępowania określone zostały w art. 145 § 1, art. 145a § 1 i art. 145b § 1 K.p.a. Zgodnie z art. 145a § 1 K.p.a. można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł
o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub
z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.
W rozpoznawanej sprawie przedmiotem skargi jest, wydana na podstawie art. art. 138 § 1 pkt 1 i art. 104 K.p.a. oraz art. 79c ust. 3, art. 79d ust. 3, art. 37 ust. 1 i 3, art. 36 ust. 1, art. 3 ust. 3 pkt 13 i 22 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2010 r., nr 185, poz.1243 ze zm. – zwana dalej "ustawą"), decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] marca 2011 r., którą utrzymano w mocy decyzję Marszałka Województwa [...] z dnia [...] grudnia 2010 r., orzekającą o wymierzeniu A S.A. w [...], kary pieniężnej w wysokości 10 000 zł za nieterminowe przedłożenie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2009 r.
Obowiązujące w dacie orzekania przez ww. organy przepisy stanowiły, że posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku
i unieszkodliwiania tych odpadów (art. 37 ust. 1 ustawy), z zastrzeżeniem ust. 2. Zbiorcze zestawienie danych powinno zawierać następujące informacje: imię
i nazwisko, adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby posiadacza odpadów. Zgodnie natomiast z ust. 3 cytowanego przepisu zbiorcze zestawienia danych,
o których mowa w ust. 1 i 2, posiadacz odpadów lub wytwórca komunalnych osadów ściekowych był obowiązany przekazać marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania, zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy.
Stosownie zaś do art. 79c ust. 3 ustawy, jeżeli posiadacz odpadów lub transportujący odpady, będąc obowiązanym do prowadzenia ewidencji odpadów lub przekazywania wymaganych informacji lub sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych lub sporządzania podstawowej charakterystyki odpadów lub przeprowadzania testów zgodności, nie wykonuje tego obowiązku albo wykonuje go nieterminowo lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym podlega karze pieniężnej
w wysokości 10 000 zł. Karę tą wymierza w drodze decyzji właściwy marszałek województwa (art. 79d ust. 3 ustawy).
Wskazać należy, że art. 79c ust. 3 ustawy zamieszczony w rozdziale 9a "Kary pieniężne", jak również przepisy art. 37 ust. 3a, ust. 3b i ust. 3c dodane zostały do ustawy o odpadach na mocy art. 1 pkt 49 i pkt 26 lit. b ustawy z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 28, poz. 145). W omawianym zakresie ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych, z związku z czym ww. przepis weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, a więc w dniu 12 marca 2010 r. (art. 19 ustawy nowelizującej).
W tym miejscu odnotować należy, że Trybunał Konstytucyjny badał zgodność art. 79c ust. 3 ustawy z Konstytucją RP. W wyroku z dnia 15 października 2013 r., sygn. akt P 26/11 (Dz.U. z 3 grudnia 2013 r., poz. 1426) orzekł w pkt 1 sentencji wyroku, że art. 79c ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach w brzmieniu obowiązującym od dnia 12 marca 2010 r. do dnia 19 lipca 2011 r., przez to, że przewiduje niepodlegającą miarkowaniu karę pieniężną w wysokości 10 000 zł za nieterminowe przekazanie zbiorczego zestawienia danych o odpadach, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Ponadto w pkt 2 wyroku orzekł, że art. 79c ust. 3 w związku z art. 79d ust. 3 ustawy o odpadach jest zgodny
z art. 2 w związku z art. 184 Konstytucji oraz art. 2 w zw. z art. 42 ust. 2 i 3 Konstytucji. Ponadto Trybunał umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.
Wskazanym powyżej wyrokiem stwierdzona zatem została niezgodność z art. 2 Konstytucji RP przepisu stanowiącego postawę do wydania kwestionowanych decyzji, tj. art. 79c ust. 3, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą z dnia 22 stycznia 2010 r.
Zgodnie z art. 190 ust. 1 i 4 Konstytucji RP orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. Takim przepisem w przypadku kontrolowanego postępowania administracyjnego jest cytowany wcześniej art. 145a § 1 K.p.a.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego jak i Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że przepis uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjny ma co do zasady taki charakter od samego początku, tj. od dnia jego wejścia w życie (ex tunc), chyba że w swoim orzeczeniu Trybunał wskazał inny termin utraty mocy prawnej zakwestionowanej regulacji (por. wyrok NSA z dnia 6 lutego 2008 r., sygn. akt II OSK 1745/07, wyrok SN z dnia 20 maja 2009 r., sygn. akt I CSK 379/08). Oznacza to, że orzeczenia TK usuwają zakwestionowaną normę prawną w zasadzie od chwili jej wejścia do systemu prawnego. Pogląd ten prowadzi do powstania fikcji prawnej, że danej normy nigdy w systemie prawnym nie było, co umożliwia wzruszanie czynności dokonanych na jej podstawie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 kwietnia 2013r., sygn. akt III AUa 179/13, Lex nr 1316214). Utrata mocy obowiązującej przepisu z powodu jego niezgodności
z Konstytucją oznacza, że przepis ten nie może być stosowany poczynając od daty jego uchwalenia. Wyrok Trybunału ma skutki retroaktywne, a przez to zachodzi konieczność ponownego rozpoznania sprawy z pominięciem już niekonstytucyjnego przepisu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 20 lutego 2013r., sygn. akt III AUa 1121/12, Lex nr 1280625).
W okolicznościach sprawy kwestionowane decyzje zostały wydane na podstawie art. 79c ust. 3 ustawy o odpadach, przed ogłoszeniem i promulgacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 października 2013 r. Niemniej jednak
w judykaturze ugruntowało się stanowisko, które podziela orzekający w niniejszej sprawie skład orzekający, że przesłanka wznowienia określona w art. 145a § 1 K.p.a. jest podstawą uchylenia decyzji administracyjnej przez sąd administracyjny także wówczas, gdy wyrok Trybunału Konstytucyjnego zapadł po podjęciu zaskarżonej decyzji (wyrok WSA w Gdańsku z 6.09.2010 r., sygn. akt II SA/Gd 398/10, publ. Wspólnota 2010/39/42-43). Zasada, zgodnie z którą sądy administracyjne dokonują kontroli zaskarżonego aktu na podstawie przepisów obowiązujących w dniu jego wydania, nie ma bowiem zastosowania w przypadku derogacji przepisu dokonanej mocą orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Stosownie do treści art. 145 § 1 pkt 1 lit. b) P.p.s.a., sąd administracyjny uchyla decyzję lub postanowienie, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Przy czym naruszenie prawa, o którym mowa w tym przepisie, może nastąpić również po wydaniu takiej decyzji administracyjnej, gdy podstawą wznowienia postępowania administracyjnego jest stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny niekonstytucyjności przepisu będącego podstawą prawną decyzji (art. 145a § 1 K.p.a.). Jeżeli więc w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego zapadnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności normy, na której oparto decyzję administracyjną, istnieje konieczność uchylenia takiej decyzji (por.: R. Hauser, J. Trzciński: Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyd. 2, Warszawa 2010, s. 50–51, wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1002/12, opubl. baza orzeczeń CBOiS na stronach internetowych NSA).
Konsekwencją stwierdzenia niezgodności przepisu art. 79c ust. 3 ustawy
o odpadach z Konstytucją RP jest uznanie, że zaistniała przesłanka wskazana w art. 145a § 1 K.p.a., co determinuje konieczność wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji wydanych przez organy obu instancji.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ będzie miał na uwadze, że ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. utraciła moc zgodnie z art. 252 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21). Przepis art. 246 aktualnie obowiązującej ustawy w sprawach wszczętych i niezakończonych nakazuje stosowanie dotychczasowych przepisów karnych oraz o karach pieniężnych
w dotychczasowym brzmieniu, z zastrzeżeniem art. 237. Oznacza to, że
w przedmiotowej sprawie winien znaleźć zastosowanie przepis art. 79c ust. 3 w zw.
z art. 79d w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o odpadach (Dz.U. z 2011 r. Nr 138, poz. 809).
Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 135, art. 145 § 1 pkt 1 lit. b P.p.s.a. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie orzekł jak w pkt 1 sentencji. Opatrzenie wyroku klauzulą ochrony tymczasowej znajduje uzasadnienie
w dyspozycji art. 152 P.p.s.a. (pkt 2 wyroku). Odnośnie kosztów postępowania obejmujących zwrot wpisu od skargi, koszty zastępstwa procesowego oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa, Sąd orzekł zgodnie z art. 200, art. 205 § 2 i art. 209 P.p.s.a.
