IV SA/Wa 2075/13

Uzasadnienie

Zaskarżonym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego postanowieniem [...] z dnia [...] czerwca 2013r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. (dalej "SKO"), działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymało w mocy postanowienie Wójta Gminy R. (dalej "Wójt") z dnia [...] maja 2013 r. [...] odmawiające wydania zaświadczenia o pracy w gospodarstwie rolnym.

Postanowienie to zapadło w następującym stanie faktycznym:

M. C. (dalej jako "skarżąca") w dniu [...] lutego 2013 r. złożyła w Urzędzie Gminy R. "oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów", protokoły zeznań dwóch świadków przesłuchanych w dniu [...] lutego 2013 r. w ww. urzędzie na okoliczność jej pracy w gospodarstwie rolnym oraz odpis postanowienia [...] o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu J. .C. Pismem z dnia [...] lutego 2013 r. Wójt zawiadomił skarżącą, iż "nie posiada dokumentów, które potwierdziłyby, że w latach 2002-2008 była prowadzona ewidencja członków rodzin rolników pracujących w indywidualnym gospodarstwie rolnym jako domowników". Osobnym pismem z dnia [...] lutego 2013 r. M. C. zwróciła się do Wójta Gminy R. o wydanie zaświadczenia potwierdzającego pracę w indywidualnym gospodarstwie rolnym prowadzonym przez jej matkę M. C. w okresie od [...] lutego 2002r. do [...] grudnia 2005 r., od [...] lipca 2006 r. do [...] listopada 2006 r. oraz od dnia [...] lipca 2007r. do [...] października 2008 r.

Postanowieniem z dnia [...] marca 2013 r. wydanym na podstawie art. 219 kpa oraz art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. 1990 r. Nr 54 poz. 310 zwanej dalej ustawą) Wójt Gminy R. odmówił wydania żądanego zaświadczenia. Na skutek odwołania i uchylenia sprawy do ponownego rozpoznania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] maja 2013 r. znak [...], po ponownym rozpatrzeniu sprawy postanowieniem z dnia [...] maja 2013 r. [...] Wójt po raz drugi odmówił wydania żądanego zaświadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, iż Urząd Gminy dysponuje jedynie rejestrami podatkowymi, z których wynika, że rodzice skarżącej byli właścicielami gruntów o powierzchni 7,00 ha położonych w D. gmina R. a zatem mógłby wydać jedynie zaświadczenie potwierdzające fakt posiadania gospodarstwa. Wskazał też, że dysponuje dokumentami potwierdzającymi, że skarżąca stała się współwłaścicielką ww gospodarstwa gdyż w 1999r. odziedziczyła 1/8 część po ojcu; jednak zastrzegł, że Urząd nie prowadzi ewidencji czy rejestru członków rodzin rolników pracujących w indywidualnym gospodarstwie rolnym jako domowników, wobec braku przepisów prawa materialnego nakładających obowiązek w tym zakresie. Stwierdził przy tym, że sam fakt zamieszkiwania we wskazanych okresach w gospodarstwie rolnym rodziców nie świadczy jeszcze o wykonywaniu pracy w charakterze domownika. W zakresie możliwości potwierdzenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców przy pomocy zeznań 2 świadków organ stwierdził, że zeznania takie nie stanowią podstawy wydania żądanego zaświadczenia gdyż nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania wyjaśniającego i dowodowego w celu potwierdzenia danych niezbędnych do jego wydania. W tym zakresie wyjaśnił, że zeznania świadków należy przedstawić bezpośrednio pracodawcy do oceny.

W zażaleniu na ww. postanowienie skarżąca zarzuciła, że organ nie wziął pod uwagę dokumentów będących w jego zasobach, nadto wewnętrzną sprzeczność polegającą na twierdzeniu o braku dokumentów i jednoczesnym potwierdzeniu, że skarżąca jest współwłaścicielką gospodarstwa rolnego. Ostatecznie zarzuciła, że w braku dokumentów organ mógł zastosować art. 3 ust. 3 ustawy i wydać zaświadczenie w oparciu o zeznania świadków.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. zaskarżonym postanowieniem [...] z dnia [...] czerwca 2013 r. utrzymało w mocy postanowienie Wójta z dnia [...] marca 2013 r. podtrzymując argumentację organu I instancji. Przytaczając podstawę prawną żądania wydania zaświadczenia SKO stwierdziło, że organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów, albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Natomiast dowodzenie stażu pracy w oparciu o zeznania świadków winno mieć miejsce bezpośrednio przed pracodawcą, który każdorazowo stwierdza czy w danej sprawie zostały spełnione ustawowe przesłanki do zaliczenia danego okresu pracy w gospodarstwie do stażu pracowniczego. Wg organu II instancji zgodnie z przepisami ww. ustawy nie ma możliwości wydania zaświadczenia o pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym na podstawie zeznań świadków.

Z treścią powyższego rozstrzygnięcia nie zgodziła się M. C. W złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skardze wskazała, że urząd gminy zobowiązany był wydać jej zaświadczenie potwierdzające lata pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie dokumentów a w ich braku w oparciu o zeznania dwóch świadków złożonych przed urzędnikiem gminy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację i wywody zawarte w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Działając na podstawie art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2002 r. Nr 153 poz. 1269 ze zm) Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. W postępowaniu sądowoadministracyjnym badaniu podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów. Uwzględnienie skargi następuje m.in. w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 270) dalej ppsa.

Kodeks postępowania administracyjnego w art. 217 przewiduje dwie odrębne podstawy, w których organ administracji publicznej zobowiązany jest wydać zaświadczenie. Pierwsza z nich dotyczy sytuacji, gdy potwierdzenia określonych faktów lub stanów prawnych wymaga przepis prawa (art. 217 § 2 pkt 1 kpa), druga zaś, gdy osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu faktów lub stanu prawnego (art. 217 § 2 pkt 2 kpa). Art. 218 § 1 kpa stanowi, że w przypadkach, o których mowa w art. 217 § 2 pkt 2, organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu, zaś § 2 tegoż artykułu stanowi, że organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. Art. 218 kpa różnicuje zatem obowiązki organu w zależności od określonych w art. 217 kpa przypadków dotyczących wydania zaświadczenia. Organ może poprzestać na posiadanej dokumentacji jedynie wówczas, gdy chodzi o drugą sytuację, a więc wynikającą z art. 217 § 2 pkt 2 kpa. Za powyższym przemawia wykładnia art. 218 § 1 kpa, który odwołuje się do art. 217 § 2 pkt 2 kpa.

W sytuacji zatem, gdy zaświadczenia wymaga przepis prawa, to zgodnie z art. 218 § 2 kpa organ może przed wydaniem zaświadczenia przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. Co do zasady przyjmuje się, że owo postępowanie wyjaśniające nie może zastępować danych wynikających z prowadzonych przez właściwy organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Innymi słowy postępowanie wyjaśniające nie może służyć ustalaniu określonego stanu faktycznego, który nie wynika z danych zgromadzonych przez organ. Przypadki, w jakich organ administracji może odmówić wydania zaświadczenia wymienia art. 219 kodeksu postępowania administracyjnego i są to: brak interesu prawnego osoby ubiegającej się o zaświadczenie, niewłaściwość organu, do którego skierowano żądanie, nie można spełnić żądania ze względu na treść posiadanych danych i dokumentów lub ze względu na wyraźny zakaz ustanowiony w przepisach odrębnych.

W przedmiotowej sprawie obowiązek wydania zaświadczenia wynikał z konkretnego przepisu prawa. Podstawą prawną sformułowanego przez skarżącą żądania wydania zaświadczenia jest art. 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. 1990 r. Nr 54 poz. 310), zwanej dalej ustawą. Art. 1 ust. 1 ww ustawy stanowi, że ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także:

1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,

2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,

3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Jak stanowi art. 3 ust. 1 ustawy, na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić, zgodnie z art. 1, okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy. Dokumentami potwierdzającymi poszczególne okresy pracy w gospodarstwie rolnym są księgi podatkowe, rejestry gruntów, ewidencja wojskowa, w której np. zaznaczony jest fakt odroczenia służby wojskowej w związku z prowadzeniem gospodarstwa, dokumentacja związana z ubezpieczeniem społecznym, majątkowym, osobowym oraz inne znajdujące się w dyspozycji urzędu. Jeżeli urząd gminy nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na piśmie (ust. 2 art. 3 ustawy). W ust. 3 tegoż artykułu znalazł się natomiast przepis, zgodnie z którym w wypadku, o którym mowa w ust. 2 tj. gdy urząd gminy nie posiada dokumentów uzasadniających wydanie zaświadczenia, okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone gospodarstwo rolne.

Ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy nie zawiera przepisu, który odsyła w sprawach dotyczących wydawania ww. zaświadczeń do odpowiednich przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Nie mniej zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego przepisy Działu VII Kodeksu postępowania administracyjnego zatytułowanego "Wydawanie zaświadczeń" mają zastosowanie we wszystkich tych przypadkach, gdy do organu administracji publicznej wpłynie wniosek o urzędowe potwierdzenie określonego stanu faktycznego lub prawnego, przy czym potwierdzenie to jest wymagane przepisem prawa (art. 217 § 2 pkt 1 kpa) lub żądanie jest uzasadnione interesem prawnym wnioskodawcy (art. 217 § 2 pkt 2 kpa). Jest to bowiem postępowanie o bardzo szerokim zakresie podmiotowym, obowiązuje wszystkie organy administracji publicznej i dostępne jest wszystkim osobom, które muszą uzyskać urzędowe potwierdzenie określonych faktów lub prawa. A zatem w przypadku braku ustawowego wyłączenia, gdy wyłoni się potrzeba poświadczenia przez organ administracji publicznej określonych faktów lub praw istnieje domniemanie stosowania przepisów "Działu VII" Kodeksu postępowania administracyjnego. Przyjmuje się, że niezależnie od tego, czy obowiązek wydania zaświadczenia wynika z przepisu prawa, czy wnosi o to strona ze względu na jej interes prawny, postępowanie wyjaśniające poprzedzające wystawienie zaświadczenia pełni rolę pomocniczą przy ustaleniu jego treści. Zakres tego postępowania wyznaczają dwie przesłanki: jest ono dopuszczalne tylko w niezbędnym zakresie i służy jedynie potwierdzeniu faktów wynikających z danych znajdujących się w posiadaniu organu. Powinno zatem odnosić się do faktów i okoliczności wynikających z posiadanych przez organ ewidencji, rejestrów czy zbiorów danych. (por. wyrok NSA w sprawie I OSK 1633/2009). Treść art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy wskazuje, że chodzi o sytuację uregulowaną w art. 217 § 1 pkt 1 kpa, bowiem obowiązek przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym wynika bezpośrednio z tego przepisu. Reguluje on bardzo wąski zakres spraw dotyczących wydawania zaświadczeń tj. dotyczy tylko potwierdzenia pracy w gospodarstwie rolnym. Poprzez użycie zwrotu "właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić" ustanawia wprost obowiązek wydania tego rodzaju zaświadczenia. Od dnia wejścia w życie ustawy, czyli od dnia 1 stycznia 1991 r., na urzędach gminy ciąży obowiązek podjęcia wszelkich działań, które zabezpieczą możliwość wywiązania się tego nałożonego przez ustawodawcę obowiązku.

Wychodząc z założenia racjonalności ustawodawcy nie można przyjąć, że wprowadziłby on do aktu prawnego normę prawną, która nie miałaby zastosowania i byłaby przepisem martwym. Dając podstawę prawną do działania urzędowi gminy, a co więcej, obligując ten organ do wydania zaświadczenia stwierdzającego okresy pracy danej osoby w gospodarstwie rolnym, ustawodawca musiał mieć świadomość tego, jakie dokumenty może posiadać urząd gminy, a ponadto jakimi instrumentami i możliwościami prawnymi dysponuje, w związku z czym założył z góry, że ten właśnie, a nie inny urząd, na podstawie danych będących w jego dyspozycji, będzie właściwy do poświadczenia konkretnych okoliczności. Jak się podnosi w orzecznictwie, urząd nie może odmawiać spełnienia ciążącego na nim ustawowego obowiązku bez dołożenia należytej staranności w wykazaniu, że rzeczywiście nie posiada dokumentów umożliwiających mu jego spełnienie w szczególności, jeśli zaświadczenie dotyczy okresu, w którym organ samorządu terytorialnego był organem właściwym do prowadzenia odpowiednich rejestrów i ewidencji. (por. wyrok NSA z dnia 31 maja 2010 r. w sprawie I OSK 1633/2009, LexPolonica nr 2359238, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Niewątpliwie urzędowym rejestrem mogą być księgi podatkowe. Wg orzecznictwa na potwierdzenie zamieszkiwania w danym miejscu może z kolei wskazywać np. wniosek o wydanie dowodu osobistego (por. wyrok WSA w sprawie II SA/Op 276/13). Nadto, prowadząc stosowne ewidencje - organ winien posiadać wiedzę, które grunty na jego terenie są użytkowane rolniczo. Przyjęcie a priori, że niemożliwym jest wydanie żądanego zaświadczenia o pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym wobec niemożności stwierdzenia faktu osobistej pracy lub osobistego prowadzenia tego gospodarstwa jest nie do zaakceptowania. Rację ma zarówno organ I jak i II instancji, że przepisy nie przewidują prowadzenia rejestrów osób osobiście świadczących pracę w gospodarstwie rolnym. Oczywiste jest też, że nie tylko w gminie R. nie prowadzi się takiego rejestru lecz dotyczy to wszystkich gmin na terenie całego kraju. Nie mniej biorąc właśnie tę okoliczność pod uwagę organ winien posiłkując się doświadczeniem życiowym i zasadami logiki wyprowadzić wniosek wynikający z danych będących w jego posiadaniu. Przyjęcie poglądu prezentowanego przez organy obu instancji, że sporne zaświadczenie można wydać tylko na podstawie danych z rejestru osób osobiście pracujących w gospodarstwie rolnym w istocie powodowałoby, że przepisy ustawy nie mogłyby być realizowane przez żaden urząd gminy. (por. wyrok NSA w sprawie I OSK 1633/2009)

Z uzasadnienia organu I instancji wynika, że wydając postanowienie o odmowie zaświadczenia o pracy w gospodarstwie rolnym dysponował on dokumentami potwierdzającymi zameldowanie skarżącej w miejscu prowadzenia gospodarstwa, a nadto nie kwestionował okoliczności faktycznego jej zamieszkiwania w rodzinnym domu. Nie budzi również żadnych wątpliwości, że rodzice skarżącej posiadali na terenie gminy gospodarstwo rolne o powierzchni 7,000 ha a przy tym skarżąca na skutek dziedziczenia po ojcu w 1999r. została jego współwłaścicielką i w roku 2002 miała ukończone 16 lat. Dysponując już taką wiedzą i takimi dokumentami organ winien podjąć czynności zmierzające do wywiązania się z ustawowego obowiązku, zwłaszcza, że dodatkowo od początku oprócz ww. wiedzy dysponował jeszcze zeznaniami dwóch świadków, którzy zostali przesłuchani w urzędzie gminy.

Wynikającym z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy okresem, który można wliczyć do pracowniczego stażu pracy jest przypadająca po dniu 31 grudnia 1982 r. praca w gospodarstwie rolnym prowadzonym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Skarżąca domagała się wydania zaświadczenia potwierdzającego pracę w gospodarstwie rolnym jej rodziców w okresie od [...] lutego 2002r. i w okresach następnych. Przypadały one po objęciu rolników i ich rodzin ubezpieczeniem społecznym. Z punktu widzenia spełnienia warunku opisanego w pkt 3 art. 1 ust. 1 przesądzające znaczenie ma stwierdzenie, czy mamy do czynienia z "domownikiem" w rozumieniu tego przepisu. Przepis ten co do pojęcia "domownika" odsyła z kolei do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i ich rodzin. W art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj: Dz. U. 2013, poz. 1403 ze zm.) pojęciem domownika określa się osobę, która spełnia łącznie pięć warunków:

a) jest osobą bliską rolnikowi,

b) pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

c) ukończyła 16 lat,

d) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym,

e) nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Jak wskazał NSA w wyroku I OSK 321/2011 stała praca w gospodarstwie nie zawsze musi polegać na codziennym wykonywaniu czynności rolniczych, gdyż choćby ze względu na rodzaj produkcji niekiedy nie będzie to nawet konieczne. Stała praca polega jednak na pewnej systematyczności i co najmniej na gotowości do wykonywania tej pracy. Tego rodzaju element dyspozycyjności domownika, potwierdza wymóg zamieszkania domownika na terenie gospodarstwa lub w pobliżu, czyli w takiej odległości, która umożliwia jak najszybsze dotarcie na teren gospodarstwa, jeżeli zajdzie taka potrzeba i świadczenia na rzecz gospodarstwa pracy w wymiarze czasu niezbędnym do jego prawidłowego funkcjonowania. Należy też uwzględnić, że praca w gospodarstwie rolnym nie nosi cech charakterystycznych dla sformalizowanego stosunku pracy, takich jak wymiar czasu, rodzaj pracy, stanowisko i związany z tym zakres obowiązków, czy wynagrodzenie. Gdy chodzi zaś o zaliczenie stażu pracy w gospodarstwie rolnym do świadczeń emerytalnych orzecznictwo jednoznacznie przyjmuje, że stała praca to praca w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie. (por. wyroki sądów apelacyjnych w sprawach III AUa 1916/2011, III AUa 620/2012, III AUa 1575/2012). Jak się wydaje, analiza przywoływanego orzecznictwa prowadzi do swego rodzaju domniemania, że stałe zamieszkiwanie na terenie gospodarstwa rolnego w charakterze domownika daje podstawę do jednoczesnego twierdzenia o stałej pracy w gospodarstwie rolnym o ile nic innego nie wynika z dokumentów czy okoliczności sprawy. Chodzi tu w szczególności o dokumenty potwierdzające podjęcie nauki w trybie dziennym poza miejscem zamieszkania czy świadczenie stałej pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w innym niż gospodarstwo miejscu; dokumenty potwierdzające np. pobyt w zakładzie karnym, określonej jednostce wojskowej, innej miejscowości bądź zagranicą albo potwierdzające prowadzenie działalności pozarolniczej.

W tym kontekście zaakceptowanie tezy, że urząd gminy generalnie nie posiada dokumentacji umożliwiającej wydanie zaświadczenia w trybie art. 3 ust. 1 ustawy, i to w odniesieniu do okresów z niedalekiej przeszłości; że nie wynika ona z żadnych spisów, rejestrów oraz innych urządzeń ewidencyjnych służących rejestrowaniu czynności dokonywanych przez urząd gminy, prowadziłoby do tego, że realizacja przez organ ustawowego obowiązku wydania zaświadczenia polegałaby w zasadzie na wydawaniu na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy postanowień o odmowie wydania zaświadczenia, co każdorazowo skutkowałoby koniecznością przeprowadzania przez wnioskodawcę dowodu z zeznań świadków.

W toku sprawy skarżąca powoływała się na uzasadnienie wyroku w sprawie II SA/Op 27/2009 oraz WSA IV SA/Wr 777/10. Podnosiła, że organ ma obowiązek wydać zaświadczenie oraz, że ustawodawca w przepisie zamieszczonym w art. 3 ust. 3 ustawy przewidział sytuację w której organ z uwagi na niekompletność dokumentów na podstawie, których mógłby wydać zainteresowanemu żądane zaświadczenie o okresie pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym dopuścił możliwość przeprowadzenia nie tylko postępowania wyjaśniającego, ale wręcz możliwość udowodnienia tego faktu zeznaniami dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone gospodarstwo rolne choć ten sposób dowodzenia możliwy jest dopiero wówczas, gdy organ nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym. (por. wyrok WSA z dnia 9 września 2009 r., II SA/Op 210/2009, LexPolonica nr 2440072, http://orzeczenia.nsa.gov.pl)

Zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych jak i w doktrynie nie ma jednolitego poglądu odnośnie do dopuszczalności wydania tego rodzaju zaświadczenia jedynie w oparciu o zeznania dwóch świadków. Uwzględniając systematykę art. 3 ww ustawy raz prezentowany jest pogląd wskazujący, że ust. 3 tego artykułu jako lex specialis stanowi osobną podstawę do wydania zaświadczenia po przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków (por. wyrok WSA w Opolu w sprawie II SA/Op 210/2009); innym razem przyjmuje się, że urząd gminy nie wydaje zaświadczenia w oparciu o zeznania świadków - ale jego rolą jest odebranie ww zeznań, celem przedstawienia ich następnie pracodawcy do oceny. (por. D. Klucz, Zaliczanie pracy w gospodarstwie do stażu pracowniczego, Gazeta Prawna 2004, nr 134, ). Według osobnego poglądu świadków winien osobiście przesłuchiwać pracodawca, a jeszcze inny pogląd wskazuje na możliwość przesłuchania świadków przez ich pracodawcę... bądź notariusza (por. T. Śniśniewicz-Podgórska, Praca na roli a świadczenia pracownicze", PUG 1993/2/14, E. Preis, Staż pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, Prawo Przedsiębiorcy 2001, nr 3, s. 47; T. Libera, Zaliczanie pracy w gospodarstwie rolnym, Serwis Prawno-Pracowniczy 2002, nr 18, s. 6).

W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę redakcja i systematyka omawianego art. 3 nie daje jednoznacznej odpowiedzi w omawianym zakresie. Jednak nie budzą wątpliwości obowiązki organu (urzędu) gminy w zakresie określonym w ust. 1 i 2 ww. art. 3 ustawy i uwzględnienie już choćby w tym zakresie zarzutów skargi czyli co do konieczności wydania stosownego zaświadczenia w oparciu o posiadane dane, skutkowało uchyleniem zaskarżonej decyzji. Organ II instancji rozpoznając, bowiem ponownie sprawę wnioskodawczyni naruszył przepis art. 138 § 1 pkt 1 kpa podzielając w całości poczynione przez Wójta ustalenia i ich ocenę prawną, a tym samym naruszył przepisy zawarte w art. 3 ust. 1 ustawy. Wskazania do dalszego postępowania wynikają wprost z przedstawionych powyżej rozważań Sądu.

Wobec powyższego, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ppsa, orzeczono jak w sentencji.