I SA/Wa 2250/13

Uzasadnienie

Minister Skarbu Państwa postanowieniem z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...] stwierdził uchybienie terminu do wniesienia odwołania złożonego przez M. S. od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...], potwierdzającej M. S. w 3/6 częściach i A. Z. w 1/6 części prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w W., przy ul. [...].

W uzasadnieniu postanowienia Minister Skarbu Państwa wskazał, że decyzja Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2013 r. doręczona została M. S. w dniu 11 lutego 2013 r., co wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru znajdującego się w aktach sprawy.

W dniu 13 czerwca 2013 r. (data nadania 12 czerwca 2013 r.) do Ministra Skarbu Państwa wpłynęło pismo M. S. wraz z odwołaniem od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2013 r. W piśmie tym M. S. wniosła o rozpatrzenie jej odwołania, wskazując jednocześnie, iż wcześniej tj. w dniu 22 lutego nadała odwołanie do Ministra Skarbu Państwa za pośrednictwem Wojewody [...].

Wobec powyższego Minister Skarbu Państwa pismem z dnia [...] czerwca 2013 r. zwrócił się do Wojewody [...] o udzielenie wyjaśnień dotyczących stanu sprawy. Pismem z dnia [...] lipca 2013 r. Wojewoda przekazał Ministrowi Skarbu Państwa akta sprawy wskazując, iż od decyzji z dnia [...] stycznia 2013 r. nie zostało wniesione odwołanie i w związku z tym stała się ona ostateczna.

Minister Skarbu Państwa stwierdził również, że na podstawie strony internetowej Poczty Polskiej http:/sledzenie.poczta-polska.pl ustalił, że przesyłka polecona nr [...], zawierająca według M. S. odwołanie, nadana została w dniu 22 lutego 2013 r. w Urzędzie Pocztowym [...]. Z informacji zawartych na tej stronie wynika także, iż przesyłka ta w dniu 25 lutego 2013 r. została wobec nieudanej próby doręczenia przez Urząd Pocztowy [...] zwrócona do Urzędu Pocztowego [...]. Następnie przesyłka ta została awizowana w dniu 5 marca 2013 r. i w dniu 13 marca 2013 r., ale nie została podjęta przez jej nadawcę M. S.

Ponadto organ wskazał, iż siedziba Wojewody [...] mieści się w [...] przy ul. [...], a nie przy ulicy [...], a na ten ostatni adres została nadana przesyłka przez M. S. w dniu 22 lutego 2013 r.

Wobec powyższego Minister w uzasadnieniu swojego postanowienia wskazał, iż zgodnie z art. 129 § 1 i 2 k.p.a. odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie, od dnia jej ogłoszenia. Wskazał również, iż termin na wniesienie środka zaskarżenia jest terminem prekluzyjnym, co oznacza, iż jego uchybienie wywołuje skutek w takiej postaci, iż czynność procesowa podjęta przez stronę po jego upływie jest bezskuteczna. W związku z tym organ, do którego wpłynęło odwołanie, jest obowiązany w postępowaniu wstępnym zbadać, czy odwołanie wniesione zostało w ustawowym terminie. Natomiast każde uchybienie terminu do wniesienia odwołania powoduje, że organ odwoławczy ma obowiązek stwierdzić to uchybienie, wydając postanowienie przewidziane w art. 134 k.p.a.

W związku z powyższym Minister analizując akta administracyjne sprawy wskazał, iż ostatnim dniem dla M. S. na wniesienie odwołania był poniedziałek 25 lutego 2013 r. M. S. nie wniosła odwołania do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzje w określonym w art. 129 § 2 k.p.a. terminie. Błędne zaadresowanie przesyłki, polegające na wpisaniu przez wnoszącą odwołanie adresu Wojewody [...] jako "[...]" zamiast prawidłowego "[...]" i zwrot tego pisma przez urząd pocztowy oznacza, iż pismo to nie zostało skutecznie nadane.

Minister wskazał również, iż zgodnie z przepisami k.p.a. podanie uważa się na wniesione z zachowaniem terminu, tylko w przypadku wniesienia go do organu niewłaściwego. Natomiast w sytuacji skierowania odwołania na błędny adres, stronom służy wniosek o przywrócenie terminu do dokonania czynności, w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, z czego wnosząca odwołanie w niniejszej sprawie nie skorzystała. Ponadto Minister w zaskarżonym postanowieniu wskazał, iż M. S. w dniu 12 czerwca 2013 r. ponownie wniosła odwołanie, wnosząc je bezpośrednio do Ministra Skarbu Państwa, a więc po upływie terminu przewidzianego do jego wniesienia, który upłynął w dniu 25 lutego 2013 r. Wobec powyższego Minister na podstawie art. 134 k.p.a. stwierdził uchybienie terminu do wniesienia odwołania.

Skargę na postanowienie Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] lipca 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła M. S., zarzucając mu niezgodność z art. 57 § 5 k.p.a. oraz błędne zastosowanie art. 134 k.p.a. Skarżącą podniosła między innymi, że k.p.a. nie formułuje warunku dochowania terminu od poprawności adresu odbiorcy, zwłaszcza, że skarżąca prawidłowo wskazała zarówno miejscowość, jak i ulicę, dokonując jedynie oczywistej omyłki pisarskiej w numeracji siedziby Wojewody. Nie bez znaczenia jest też to, że siedziba Wojewody [...] jest wszystkim znana, co oznacza, iż urząd pocztowy przy odrobinie dobrej woli nie miałby problemu z doręczeniem odwołania skarżącej. Ponadto, zdaniem skarżącej, o dochowaniu terminu decyduje data jego złożenia w placówce pocztowej, nie zaś jej niedoręczenie adresatowi. W związku z powyższym stanowisko Ministra wyrażone w zaskarżonym postanowieniu nie znajduje uzasadnienia w przepisach k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie oraz wyjaśnił, że prawdą jest, iż z treści art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a. wynika, że termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumienie ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo Pocztowe, lecz przepis ten należy wykładać w ścisłej korelacji z art. 129 § 1 i 2 k.p.a. Przepis ten statuuje obowiązek wniesienia odwołania za pośrednictwem organu, który wydał decyzję i jest przy tym oczywiste, że złożenie pisma bezpośrednio we właściwym urzędzie albo nadanie poprzez polską placówkę pocztową operatora publicznego winno się odbyć w miejscu, w którym organ ten ma siedzibę lub wyznaczył to miejsce jako miejsce do korespondencji. Obowiązek ustalenia właściwego miejsca dostarczenia pisma, w szczególności prawidłowego zaadresowania przesyłki ciąży na stronie z racji tego, że to ona dokonuje czynności złożenia pisma. Na poparcie tego organ przywołał postanowienie NSA z dnia 7 października 2010 r., sygn. akt II OZ 969/10.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

W ocenie sądu skarga nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 129 § 1 i 2 k.p.a. odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję (1). Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie, od dnia jej ogłoszenia (2).

Przepis art. 57 § 5 k.p.a. określa warunki zachowania terminu w razie wysłania pisma w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru (pkt 1), nadania pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu prawa pocztowego (pkt 2) albo złożenia w polskim urzędzie konsularnym (pkt 3), złożenia pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej (pkt 4), członka załogi statku morskiego – kapitanowi statku (pkt 5), osoby pozbawionej wolności – w administracji zakładu karnego (pkt 6). Zgodnie z tym przepisem we wszystkich wymienionych przypadkach termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało wysłane, nadane lub złożone w określonych w tym przepisie placówkach, urzędach i jednostkach lub złożone wymienionym w nim osobom (zob. A. Wróbel, komentarz do art. 57 k.p.a., LEX 2013).

Jeśli, jak w niniejszej sprawie, mamy do czynienia z przypadkiem, o jakim mowa w art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a., termin do wniesienia odwołania, określony w art. 129 § 2 k.p.a., uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zawierające odwołanie zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe.

Kluczowe znaczenie dla oceny niniejszej sprawy ma pojęcie nadania przesyłki w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego oraz sama definicja przesyłki pocztowej. Zgodnie z art. 3 pkt 8) Prawa pocztowego z 2012 r. nadanie to polecenie doręczenia przesyłki pocztowej lub kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym oraz przekazania druku bezadresowego zgodnie z umową o świadczenie usługi pocztowej. Przesyłką pocztową (której rodzajem jest przesyłka listowa – zob. art. 3 pkt 20) jest zaś rzecz opatrzona oznaczeniem adresata i adresem, przedłożona do przyjęcia lub przyjęta przez operatora pocztowego w celu przemieszczenia i doręczenia adresatowi (art. 3 pkt 21 Prawa pocztowego). "Przesyłkę pocztową [...] doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym na przesyłce, [...] lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej" (art. 37 ust. 1 Prawa pocztowego). Ponadto, "przesyłkę pocztową, której nie można doręczyć adresatowi, operator pocztowy, który zawarł z nadawcą umowę o świadczenie usługi pocztowej, zwraca nadawcy" (art. 32 § 1 zd. pierwsze Prawa pocztowego).

Z przepisów tych wypływają następujące wnioski: zachowanie terminu, jeżeli przed jego upływem nastąpiło nadanie pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a.) następuje tylko wówczas, jeżeli operator pocztowy ma możliwość doręczenia przesyłki adresatowi pod adresem na niej wskazanym. Zwrot przesyłki do nadawcy z powodu niemożności jej doręczenia adresatowi (w tym z powodu błędnego adresu), w trybie art. 32 ust. 1 Prawa pocztowego, oznacza, że nie nastąpiło skuteczne nadanie przesyłki, w rozumieniu art. 57 § 5 pkt 2 k.p.a., a więc nie wystąpił też skutek co do zachowania terminu, o czym mowa w tym ostatnim przepisie.

Jeśli więc skarżąca w przesyłce nadanej w dniu 22 lutego 2013 r. podała błędny adres siedziby Wojewody [...] i z tego powodu przesyłka nie została adresatowi doręczona, tylko zwrócona przez operatora pocztowego skarżącej, to nie można uznać, że odwołanie skarżącej zostało skutecznie nadane w dniu 22 lutego 2013 r. Mimo zmiany stanu prawnego w odniesieniu do Prawa pocztowego, za aktualny należy uznać również na gruncie obecnych przepisów pogląd wyrażony przez NSA w postanowieniu z dnia 7 października 2010 r., II OZ 969/10, "że podmiot świadczący usługi pocztowe nie może dowolnie doręczać przesyłki, nawet gdy prawidłowy adres jest mu znany" (LEX nr 744060). Dodać do tego można, że organ administracji może wskazać do korespondencji adres, którego poprawności operator pocztowy nie jest w stanie zweryfikować. Prawidłowo więc Minister Skarbu Państwa uznał, że w dniu 22 lutego 2013 r. nie doszło do nadania odwołania "w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego", a późniejsze pismo skarżącej z dnia 12 czerwca 2013 r., przekazujące w załączeniu odwołanie od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2013 r., zostało złożone z uchybieniem terminu.

Mając więc na uwadze, że zaskarżone postanowienie, wydane w oparciu o art. 134 k.p.a., nie narusza prawa, Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.