I SA/Gl 235/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
2014-01-09Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Bożena Miliczek-Ciszewska
Bożena Pindel
Bożena Suleja /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Suleja (spr.), Sędziowie WSA Bożena Miliczek-Ciszewska, Bożena Pindel, Protokolant Paulina Nowak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi L. S. C. L. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych 1) uchyla zaskarżone postanowienie; 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz strony skarżącej kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia [...] Nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej w K. działając na podstawie art. 163 § 1 i § 2 oraz art. 162 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm. - dalej O.p.) - po rozpatrzeniu wniosku L.S.C.L. o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...], znak [...], określającej zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł., należne od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego numer [...], położonego w G. przy ulicy [...] numer [...] do [...] - odmówił przywrócenia terminu.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ podniósł, iż zgodnie z art. 223 § 2 pkt 1 O.p. odwołanie od decyzji organu podatkowego wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Stosownie natomiast do art. 162 § 1-3 O.p., w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni on, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Podanie o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był określony termin. Przywrócenie terminu do złożenia podania jest niedopuszczalne.
Dalej organ wyjaśnił, iż decyzja z dnia [...] określająca L.S.C.L. (dalej strona lub podatnik) zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł., została doręczona podatnikowi w dniu 13 sierpnia 2012r. i zawierała prawidłowe pouczenie o możliwości (prawie) oraz terminie wniesienia odwołania. Jak z tego wynika bieg terminu do wniesienia odwołania rozpoczął się w dniu 14 sierpnia 2012 r. i upłynął z dniem 27 sierpnia 2012 r. Odwołanie od tej decyzji strona wniosła w dniu 5 września 2012 r., co wynika z daty stempla Urzędu Pocztowego [...], umieszczonego na kopercie, zatem z uchybieniem ustawowego terminu. Wobec powyższego - stosownie do treści art. 228 § 1 pkt 2 O.p. - Dyrektor Izby Skarbowej w K. postanowieniem z dnia [...][...] stwierdził uchybienie terminowi do wniesienia odwołania. Postanowienie to zostało doręczone w dniu19 listopada 2012r. Pismem z dnia 26 listopada 2012 r., nadanym w tym samym dniu w placówce pocztowej, pełnomocnik podatnika w osobie radcy prawnego złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od opisanej wyżej decyzji podatkowej. Uzasadniając żądanie pełnomocnik stwierdził, że decyzja organu I instancji została doręczona na adres skarżącego - [...],[...] w B. w dniu 23 sierpnia 2012 r. Jego zdaniem zwrotne potwierdzenie odbioru decyzji zawiera uchybienia, które wskazują na niedostarczenie pisma do rąk wnioskującego w dniu 13 sierpnia 2012 r. Pełnomocnik stwierdził, że "potwierdzenie odbioru pisma nie zawiera daty odbioru (...) w prawidłowej rubryce". Data ta znajduje się w odrębnej rubryce przeznaczonej do wypełnienia przez nadawcę oraz jest wpisana wyraźnie innym charakterem pisma niż parafa złożona w miejscu wskazanym na wpisanie daty. Podkreślił, że "potwierdzenia odbioru są drukowane w wersji dwujęzycznej, tj. w języku polskim i francuskim, dlatego nie jest możliwe, aby nieprawidłowe wypełnienie daty nastąpiło wskutek pomyłki językowej". Pełnomocnik zauważył nadto, że parafa znajdująca się w miejscu przeznaczonym na wpisanie nazwiska odbiorcy pisma nie jest parafą używaną przez wnioskującego, poza tym "identyfikacja odbiorcy powinna nastąpić poprzez napisanie nazwiska odbiorcy wielkimi literami lub w inny wyraźny sposób identyfikacji". Stwierdził, że odbiór pisma w dniu 13 sierpnia 2012 r. odbył się za pośrednictwem innej osoby, której to wnioskujący nie upoważnił do takowego odbioru i która nie dostarczyła mu pisma w terminie. Pismo zostało odebrane przez podatnika dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r., po jego powrocie z wyjazdu, a zatem odwołanie z dnia 5 września 2012 r. zostało wniesione z zachowaniem 14 - dniowego terminu.
W konkluzji pełnomocnik stanął na stanowisku, że "uchybienie terminowi do wniesienia odwołania nastąpiło bez winy wnioskującego, który w dobrej wierze wniósł odwołanie licząc od dnia, w którym nastąpiło faktyczne doręczenie pisma".
Rozpoznając sprawę merytorycznie organ na wstępie przytoczył treść art. 162 § 1 i § 2 O.p. i wskazał, iż przywrócenie terminu do wniesienia odwołania jest możliwe wyłącznie przy kumulatywnym spełnieniu wszystkich ustawowych przesłanek przewidzianych w tych przepisach.
Ustosunkowując się do twierdzeń strony odnośnie daty doręczenia decyzji pierwszoinstancyjnej organ uznał je za gołosłowne i sprzeczne z potwierdzeniem odbioru przedmiotowej decyzji oraz decyzją Poczty Polskiej Spółka Akcyjna Region Sieci w K. z dnia [...] Nr [...]. W ocenie organu, ze zwrotnego potwierdzenia odbioru wynika jednoznacznie, że decyzja została doręczona w dniu 13 sierpnia 2012 r. Datę tę wskazują dwukrotnie pieczęcie [...] urzędu K., w tym datownik urzędu zwracającego potwierdzenie. Ponadto raz jest wpisana data ręcznie (13.08.2012), ze strzałką wskazującą na rubrykę "data". Wspomnianą wyżej decyzją Poczty Polskiej stwierdzono, że Region Sieci w K., działając na podstawie art. 17 Światowej Konwencji Pocztowej - Genewa 2008 oraz art. RL 150 Regulaminu poczty listowej - Berno 2008 rozpatrzył reklamację przesyłki poleconej, nadanej 6 sierpnia 2012 r. w PP K. S105, skierowanej do: C.L.L.S., [...],[...], B., oraz że "na podstawie przeprowadzonego postępowania reklamacyjnego, w tym informacji udzielonej przez operatora pocztowego B. ustalono, że reklamowana przesyłka została doręczona w dniu 13 sierpnia 2012 r." Decyzja Poczty Polskiej jest dokumentem urzędowym stosownie do art. 194 § 1 i 2 O.p. Zwiększona moc dowodowa dokumentu urzędowego sprowadza się do przyjęcia dwóch domniemań - prawdziwości oraz zgodności z prawdą twierdzeń w nim zawartych. W konsekwencji nie można odrzucić - bez przeprowadzenia przeciwdowodu - istnienia faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym.
W tej sytuacji za niemające znaczenia organ uznał argumenty pełnomocnika strony, że potwierdzenie odbioru pisma nie zawiera daty odbioru w prawidłowej rubryce. Stosownie do art. RL 137 ust. 2 pkt 3.1 Regulaminu Poczty Listowej Światowego Związku Pocztowego sporządzonego w Bernie 28 stycznia 2008r. (Dz. U. Nr 108, poz. 744) potwierdzenie odbioru powinno zostać podpisane w pierwszej kolejności przez adresata, a jeżeli nie jest to możliwe przez inną osobę do tego upoważnioną na mocy przepisów kraju przeznaczenia. Jeżeli przepisy te na to pozwalają, to z wyjątkiem przesyłek doręczanych do rąk własnych adresata, potwierdzenie odbioru może zostać podpisane przez pracownika urzędu przeznaczenia.
Organ nie podzielił także twierdzeń, że przesyłkę odebrała osoba nieupoważniona i przekazała korespondencję podatnikowi dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r. albowiem nie zostało to przez stronę uprawdopodobnione. Natomiast odnośnie stwierdzenia o innym charakterze pisma, którym został sporządzony wpis, organ uznał je za nieuprawnione przypuszczenie, gdyż pełnomocnik nie przedstawił na tą okoliczność potwierdzającej opinii grafologicznej.
W kwestii identyfikacji odbiorcy organ rozpoznający sprawę zauważył, że ze zwrotnego potwierdzenia odbioru, w sposób nie budzący wątpliwości wynika adres oraz imię i nazwisko adresata decyzji. W świetle przedstawionych wyżej ustaleń, za wątpliwe uznał, aby organ działający na zasadzie przepisów prawa wydał w sposób sprzeczny z prawem decyzję - przesyłkę stanowiącą sprawę służbową oraz opatrzył zwrotne potwierdzenie odbioru stosownymi pieczęciami z datownikami, w tym datownikiem urzędu zwracającego potwierdzenie. W ocenie organu brak jest podstaw prawnych do kwestionowania skuteczności doręczenia przedmiotowej decyzji w dniu
13 sierpnia 2012 r.
W dalszej kolejności Dyrektor Izby Skarbowej w K. wskazał, iż w orzecznictwie sądowym zgodnie przyjmuje się, że kryterium braku winy, jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, przy czym osoba zainteresowana powinna uwiarygodnić swoje argumenty, swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna (wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2000r., sygn. akt III SA 1717/99). Jakiekolwiek niedbalstwo zainteresowanego w zasadzie wyklucza możliwość przywrócenia terminu.
Zdaniem organu, brak winy w uchybieniu terminu musi zostać uprawdopodobniony przez wnioskodawcę w tym znaczeniu, że to on - a nie organ podatkowy - ma uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przyczyna niedochowania terminu, na którą się powołuje, była od niego niezależna i uniemożliwiała mu działanie nawet przy dołożeniu największego wysiłku, możliwego w danych okolicznościach. Argumentacja ta powinna znaleźć się już w treści wniosku o przywrócenie terminu. Nawet jednak w przypadku przyjęcia, że organ ma możliwość przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w przedmiocie okoliczności wskazanych we wniosku o przywrócenie terminu - nie sposób jest pominąć, iż organ podatkowy nie może bez inicjatywy strony przeprowadzić czynności dowodowych. To stronę obciąża ciężar uprawdopodobnienia faktu, z którego wywodzi skutek prawny (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 12 marca 2007 r. sygn. akt III SA/Gl 632/06).
Dalej organ przypomniał, że w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że przy ocenie okoliczności sprawy o przywrócenie terminu należy przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy. W tym zakresie stwierdził, iż każda osoba opuszczająca swoje miejsce zamieszkania, nawet na krótki okres czasu, ze względu na ochronę swoich szeroko rozumianych interesów, powinna zadbać o to, aby kierowana do niej korespondencja była faktycznie odbierana (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 27 września 2004 roku, sygn. akt I SA/Bk 207/04). Dla oceny, czy uchybienie powstało z winy podatnika, nie jest istotny zamiar z jakim działał. Chodzi o to czy działał on z należytą starannością, czy też dopuścił się niedbalstwa (wyrok NSA z dnia 28 września 2010r., sygn. akt I FSK 1582/09).
W ocenie organu okoliczności faktyczne powołane we wniosku o przywrócenie terminu nie wskazują na to, że uchybienie terminu nastąpiło na skutek zdarzeń wyjątkowych czy szczególnych, których nie można było uniknąć. Przyjmując nawet, iż odbioru przesyłki dokonała osoba uprawniona, która przekazała pismo w dniu 23 sierpnia 2012r., to rzeczą podatnika było ustalenie, kiedy doręczenie miało w istocie miejsce, celem obliczenia terminu do wniesienia odwołania.
Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w K. uchybienie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło na skutek braku należytej staranności podatnika przy prowadzeniu swoich spraw, czego można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. Organ zauważył nadto, że wnioskodawca wiedział, że w stosunku do niego toczyło się postępowanie podatkowe, co tym bardziej obligowało go do podejmowania odpowiednich działań dla zabezpieczenia własnych interesów. Tymczasem we wniosku nie wskazano ani czasu opuszczenia miejsca zamieszkania, ani charakteru wyjazdu (nagły, planowany), a w istocie nie uwiarygodniono pobytu podatnika poza miejscem zamieszkania.
W tym stanie rzeczy organ stwierdził, że choć wnioskodawca spełnił wymogi formalne określone w art. 162 O.p. to nie uprawdopodobnił braku swojej winy w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 2 sierpnia 2012 r. a zatem zasadną była odmowa przywrócenia terminu
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach pełnomocnik skarżącego wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:
1. przepisów postępowania z art. 163 § 1 i § 2 oraz art.162 w zw. z art. 223 § 2 pkt 2 i z art. 228 § 1 pkt 2 O.p. będące skutkiem poczynienia błędnych ustaleń faktycznych co do okoliczności niewłaściwego doręczenia decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...], co doprowadziło do niewłaściwego zastosowania przepisów Ordynacji podatkowej dotyczących przywrócenia terminu do wniesienia odwołania, a w konsekwencji wpłynęło istotnie na wynik sprawy poprzez uznanie, iż odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu,
2. przepisów postępowania, które wpłynęło istotnie na wynik sprawy poprzez niezastosowanie art. 145 § 1 i 149 O.p. i w konsekwencji przyjęcie, że doręczenie odwołania nastąpiło w dniu 13 sierpnia, a nie 23 sierpnia 2012 r.,
3. dyrektywy dokładnego badania stanu faktycznego z art. 122 O.p., a także przepisów art. 7, 77 i 107 § 1 i 3 K.p.a. poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego, niewyczerpujące rozpatrzenie materiału dowodowego oraz niepełne uzasadnienie faktyczne zaskarżonego postanowienia w kwestii skuteczności doręczenia decyzji z dnia [...],
4. przepisów prawa materialnego z "art. 12 § pkt 2" O.p. poprzez niewłaściwe ich zastosowanie będące konsekwencją błędnych ustaleń faktycznych co do terminu otrzymania przez skarżącego odwołania od decyzji z dnia [...], co miało wpływ na wynik sprawy poprzez uznanie, że odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu. W motywach skargi pełnomocnik podniósł, że decyzja organu podatkowego została doręczona za potwierdzeniem odbioru na adres skarżącego - [...],[...], w B. w dniu 23 sierpnia 2012 r. Następnie skarżący wniósł odwołanie od tej decyzji w 14-dniowym terminie, tj. w dniu 5 września 2012r. r
Uzasadniając zarzuty przedstawione w pkt 1 i 4 skargi pełnomocnik wskazał, że zwrotne potwierdzenie odbioru decyzji, które zostało udostępnione do wglądu pełnomocnikowi skarżącego radcy prawnemu Ł.S w dniu 20 listopada 2012 r. budzi poważne wątpliwości co do skuteczności doręczenia tej decyzji w dniu zaznaczonym na potwierdzeniu - 13 sierpnia 2012 r. Przedmiotowe potwierdzenie odbioru zawiera uchybienia, które zdaniem skarżącego wykazują niesłuszność twierdzenia, iż przedmiotowe pismo zostało dostarczone do rąk podatnika w dniu 13 sierpnia 2012 r. Nie zawiera daty odbioru w miejscu na to wskazanym, tj. w prawidłowej rubryce. Data ta znajduje się w odrębnej rubryce przeznaczonej do wypełnienia przez nadawcę oraz jest wpisana wyraźnie innym charakterem pisma niż parafa złożona w miejscu wskazanym na wpisanie daty.
Ponadto pełnomocnik zaznaczył, że potwierdzenia odbioru są drukowane w wersji dwujęzycznej, w języku polskim i francuskim, dlatego nie jest możliwe, aby nieprawidłowe wypełnienie daty nastąpiło wskutek pomyłki językowej. Parafa znajdująca się w miejscu przeznaczonym na wpisanie nazwiska odbiorcy pisma nie jest parafą używaną przez skarżącego, ponadto zgodnie z instrukcją na potwierdzeniu odbioru identyfikacja odbiorcy powinna nastąpić poprzez napisanie nazwiska odbiorcy wielkimi literami lub poprzez inny wyraźny sposób identyfikacji.
W ocenie pełnomocnika poprawki na potwierdzeniu przekazu dowodzą niewiarygodności tezy o doręczeniu pisma w dniu 13 sierpnia 2012 r., co zostało poparte twierdzeniami skarżącego, iż pismo to otrzymał dopiero 23 sierpnia 2012 r., po powrocie z wyjazdu. Dlatego też złożył odwołanie od przedmiotowego pisma w dniu 5 września 2012 r.
Odnośnie zarzutu sformułowanego w pkt 3 strona podniosła, że wady doręczenia ujawnione na druku potwierdzenia odbioru decyzji nie stały się przedmiotem analizy Dyrektora Izby Skarbowej w K. Brak dokładnego zbadania okoliczności faktycznych doręczenia, zwłaszcza w warunkach istnienia dwóch eliminujących się wzajemnie wersji, pierwszej zawierającej twierdzenia skarżącego i drugiej - w postaci noszącego wady dokumentu potwierdzenia odbioru pisma wykazuje, że organ sprzecznie z art. 122 O.p., a także przepisami postępowania administracyjnego z art. 7 i art. 77 K.p.a., niewyczerpująco zebrał i rozpatrzył materiał dowodowy, w szczególności nie przesłuchał strony na okoliczność daty otrzymania przez nią decyzji organu podatkowego z 2 sierpnia 2012 r. Konsekwencją wskazanych naruszeń stało się niewyczerpujące uzasadnienie faktyczne zaskarżanej decyzji, w której organ nie odniósł się w żadnym momencie do kwestii oceny wadliwości czy też niewadliwości potwierdzenia odbioru.
Dla poparcia tezy o konieczności dokładnego ustalenia okoliczności skutecznego doręczenia orzeczenia pełnomocnik powołał wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych: WSA w Szczecinie z dnia 17 lutego 2011 r. I SA/Sz 939/10, WSA w Gliwicach z dnia 22 kwietnia 2009 r. I SA/Gl 171/09 oraz z dnia 3 grudnia 2008 r. I SA/Gl 767/08, których fragmenty zacytował.
Co do zarzutu prezentowanego w pkt 2 skargi strona wyjaśniła, że odbiór pisma w dniu 13 sierpnia 2012 r., jeśli w ogóle nastąpił w tej dacie, odbył się za pośrednictwem innej osoby niż skarżący, której nie upoważniał do takowego odbioru i która nie dostarczyła mu pisma w terminie. W przypadku odbioru pisma przez osobę trzecią np. sąsiada nie został dochowany rygor z art. 149 O.p. wyraźnie wskazujący na konieczność zostawienia awiza o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu w skrzynce odbiorczej adresata lub w innym widocznym miejscu przy wejściu na jego posesję. Organ wydający postanowienie w ogóle nie zastosował przepisów z art. 145 § 1 i 149 O.p., gdyż nie zbadał okoliczności odebrania korespondencji, w tym nie zweryfikował czy korespondencja została odebrana przez adresata i to jego parafa widnieje na potwierdzeniu odbioru, czy też zrobiła to któraś z kręgu osób wyznaczonych art. 149 cyt. ustawy albo w ogóle jakaś trzecia osoba, co mogłoby doprowadzić do konstatacji, że prawidłowe doręczenie nastąpiło dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie Zauważył jednocześnie, iż twierdzenia i zarzuty skargi dotyczą w zasadzie postanowienia z dnia
[...] stwierdzającego, że odwołanie od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...] zostało wniesione z uchybieniem terminu a nie odnoszą się do zasadności odmowy przywrócenia terminu. Stwierdził także, że zaskarżone postanowienie z dnia [...] zostało wydane w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej, a nie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, których naruszenie zarzucono w skardze.
Ustosunkowując się do dalszych zarzutów sformułowanych w skardze organ podkreślił m.in., że nie istnieje jednostka reakcyjna art. 12 § pkt 2 O.p. stąd też zarzut naruszenia tego przepisu uznać należy za chybiony. Wskazał nadto, że w przedmiotowej sprawie Dyrektor Izby Skarbowej w K. był właściwym organem podatkowym do wydania zaskarżonego postanowienia, co zdaje się kwestionować skarżący, czyniąc w skardze bezzasadny zarzut naruszenia art. 163 § 1 § 2 O.p. W ocenie organu, wydając postanowienie będące przedmiotem skargi, nie naruszono przepisów postępowania w sposób mający wpływ na wynik sprawy poprzez niezastosowanie art. 145 § 1 i 149 O.p. oraz "dyrektywy dokładnego badania stanu faktycznego z art. 122 O.p.". W pozostałym zakresie organ w całości podtrzymał argumenty zawarte w zaskarżonym postanowieniu.
Na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał skargę, jednocześnie wnosząc o zawieszenie postępowania sądowego w niniejszej sprawie albowiem postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania zostało uchylone prawomocnym wyrokiem Sądu i w tej chwili toczy się postępowanie wyjaśniające co do kwestii doręczenia decyzji pierwszoinstancyjnej a zatem zasadnym byłoby zawieszenie postępowania do czasu wyjaśnienia kiedy decyzja weszła do obrotu.
Pełnomocnik organu wniósł jak w odpowiedzi na skargę i stwierdził, iż w jego ocenie brak jest podstaw do zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (legalności). Stwierdzenie zatem, iż zaskarżona decyzja lub postanowienie zostało wydane z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy obliguje Sąd do uchylenia zaskarżonego orzeczenia (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, zwaną dalej p.p.s.a.).
Ponadto Sąd orzeka w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami oraz powołaną podstawą prawną - art. 134 § 1 p.p.s.a.
W wyniku przeprowadzenia kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia - w zakresie i według kryteriów określonych cytowanymi wyżej przepisami - stwierdzić należało, iż skarga zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie podkreślenia wymaga, iż przedmiotem oceny Sądu w niniejszej sprawie jest postanowienie, mocą którego odmówiono stronie skarżącej przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji określającej zobowiązanie podatkowe. Uwaga ta jest o tyle istotna, że twierdzenia skargi koncentrują się praktycznie wyłącznie na wykazaniu, że skarżący zachował termin do wniesienia środka zaskarżenia. Jak słusznie zauważono w odpowiedzi na skargę, podobną argumentację pełnomocnik prezentował w skardze na postanowienie z dnia [...] stwierdzające, że odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu.
Mając na uwadze stanowisko stron wskazać należy, iż spór w rozpoznawanej sprawie toczy się w dalszym ciągu wokół kwestii terminowości wniesienia przez skarżącego, reprezentowanego przez pełnomocnika, odwołania od decyzji organu podatkowego określającej wysokość zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zbycia lokalu mieszkalnego. Według skarżącego, przedmiotowej decyzji nie otrzymał w dniu 13 sierpnia 2012 r. a dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r. Z kolei organ, powołując się na daty i pieczęcie widniejące na zwrotnym poświadczeniu odbioru oraz na decyzję Poczty Polskiej w sprawie reklamacji przesyłki utrzymuje, że decyzja została odebrana w dniu 13 sierpnia 2012r. i nie ma powodu przypuszczać, że nie odebrał jej osobiście skarżący. Niezależnie od powyższego organ nie dopatrzył się braku winy skarżącego w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania.
W tym miejscu odnotować trzeba, że prawidłowość doręczenia stronie skarżącej decyzji organu I instancji była przedmiotem oceny Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który prawomocnym wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 79/13, uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia z dnia [...] Nr [...] stwierdzającego, że odwołanie podatnika z dnia 5 września 2012 r. od decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...] Nr [...], określającej zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł., należne od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia w dniu 5 listopada 2007 r. lokalu mieszkalnego numer [...] położonego w G. przy ulicy [...] nr [...] do [...], zostało wniesione z uchybieniem czternastodniowego terminu.
W uzasadnieniu powołanego wyżej wyroku Sąd odwołał się do treści art. 144 O.p. wyrażającego zasadę oficjalności doręczeń. Przepis ten stanowi, iż organ podatkowy doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. Stosownie natomiast do treści art. 4 Prawa pocztowego do świadczenia usług pocztowych w obrocie zagranicznym stosuje się przepisy tej ustawy, jeżeli międzynarodowe przepisy nie stanowią inaczej. Przepisami tymi są zaś wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe dotyczące świadczenia usług pocztowych oraz regulaminy Światowego Związku Pocztowego, w szczególności Światowa Konwencja Pocztowa - Genewa 2008 oraz Regulamin Poczty Listowej - Berno 2008.
Zwrotne poświadczenie odbioru spornej przesyłki poleconej (decyzji) sporządzone zostało na formularzu CN 07 - zgodnie z art. 137 ust. 2 pkt 2 w/w Regulaminu Berno 2008. Z kolei ust. 3 pkt 1 tego przepisu stanowi, że zwrotne poświadczenie odbioru powinno być podpisane przez adresata, a jeżeli nie jest to możliwe – przez inną osobę upoważnioną na mocy przepisów kraju przeznaczenia.. Poza podpisem należy również wpisać wielkimi literami nazwisko lub każde inne wyraźne i czytelne oznaczenie pozwalające zidentyfikować formalnie autora podpisu. Sąd nadmienił także, iż regułą w postępowaniu podatkowym jest bezpośrednie (do rąk własnych) doręczanie pism osobom fizycznym. W badanej sprawie Poczta Polska dokonała reklamacji spornej przesyłki, ale wyłącznie w zakresie daty jej doręczenia. Przedmiotem reklamacji nie było wyjaśnienie, kto odebrał korespondencję skierowaną na adres skarżącego w B.
WSA wyraził pogląd, iż z zebranego materiału dowodowego wynika, że przesyłka została doręczona w dniu 13 sierpnia 2012 r. Jako budzące wątpliwości Sąd uznał natomiast pisemne potwierdzenie odbioru pisma czyli jego pokwitowanie albowiem nie spełniało ono wymogów określonych we wskazanych wyżej uregulowaniach. W rubryce "nazwisko odbiorcy" widniał jedynie skrócony podpis (parafa) niezidentyfikowanej osoby, bez wskazania jej imienia i nazwiska. Nie wiadomo też czy był to podpis adresata czy też innej osoby upoważnionej do odbioru przesyłki. Okoliczność ta nie została przez organ odwoławczy wyjaśniona, a twierdzenie, że przesyłkę odebrał skarżący osobiście nie znajdowało, zdaniem Sądu, oparcia w dotychczasowym materiale dowodowym.
Uchylając zaskarżone postanowienie WSA stanął na stanowisku, że "na podstawie zebranych w sprawie materiałów nie da się jednoznacznie i w sposób nie budzący wątpliwości przyjąć, że decyzja organu I instancji została faktycznie doręczona do rąk własnych skarżącego w dniu 13 sierpnia 2012 r." Podkreślił, że obowiązkiem organu było wykazanie tej okoliczności w sposób jednoznaczny i bezpośredni. W końcowych zaleceniach Sąd zobligował organ do wyjaśnienia wszystkich wątpliwości i niejasności związanych z terminem wniesienia odwołania od decyzji organu I instancji, zwłaszcza wątpliwości co do tożsamości osoby, której podpis widnieje na zwrotnym poświadczeniu odbioru.
Sąd rozpoznający niniejszą sprawę związany jest stanowiskiem wyrażonym w tej kwestii w powołanym wyżej wyroku z mocy art. 170 p.p.s.a., w myśl którego orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Przepis ten dotyczy prawomocności materialnej orzeczenia. Jego ratio legis polega na tym, iż gwarantuje on zachowanie spójności i logiki działania organów państwowych, zapobiegając funkcjonowaniu w obrocie prawnym rozstrzygnięć nie do pogodzenia w całym systemie sprawowania władzy. Istota mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia sądu wyraża się w tym, że wskazane w powyższym przepisie podmioty muszą brać pod uwagę fakt istnienia i treść prawomocnego orzeczenia sądu. Muszą one przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak stwierdzono w prawomocnym orzeczeniu. W konsekwencji w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się dana kwestia, nie może być już ona ponownie badana.
W tych okolicznościach stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy nie zostało bezspornie ustalone, kiedy decyzja organ I instancji określająca podatnikowi zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych weszła do obrotu prawnego, co najmniej przedwczesnym jest rozstrzyganie w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od tej decyzji. W szczególności, prawidłowe określenie daty doręczenia decyzji zdeterminuje ocenę czy skarżący w ogóle uchybił terminowi do wniesienia odwołania i ewentualnie - z jakich przyczyn.
Z powyższych względów postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] o odmowie przywrócenia terminu należało wyeliminować z obrotu prawnego. Bez wpływu na wynik niniejszego postępowania pozostaje fakt, iż argumentacja skargi nie jest w pełni adekwatna do treści zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W tym stanie rzeczy, stosownie do przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Sąd uchylił zaskarżone postanowienie. O kosztach orzeczono na mocy art. 200 powołanej ustawy.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Bożena Miliczek-CiszewskaBożena Pindel
Bożena Suleja /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Suleja (spr.), Sędziowie WSA Bożena Miliczek-Ciszewska, Bożena Pindel, Protokolant Paulina Nowak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi L. S. C. L. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych 1) uchyla zaskarżone postanowienie; 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz strony skarżącej kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia [...] Nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej w K. działając na podstawie art. 163 § 1 i § 2 oraz art. 162 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm. - dalej O.p.) - po rozpatrzeniu wniosku L.S.C.L. o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...], znak [...], określającej zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł., należne od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego numer [...], położonego w G. przy ulicy [...] numer [...] do [...] - odmówił przywrócenia terminu.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ podniósł, iż zgodnie z art. 223 § 2 pkt 1 O.p. odwołanie od decyzji organu podatkowego wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Stosownie natomiast do art. 162 § 1-3 O.p., w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni on, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Podanie o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był określony termin. Przywrócenie terminu do złożenia podania jest niedopuszczalne.
Dalej organ wyjaśnił, iż decyzja z dnia [...] określająca L.S.C.L. (dalej strona lub podatnik) zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł., została doręczona podatnikowi w dniu 13 sierpnia 2012r. i zawierała prawidłowe pouczenie o możliwości (prawie) oraz terminie wniesienia odwołania. Jak z tego wynika bieg terminu do wniesienia odwołania rozpoczął się w dniu 14 sierpnia 2012 r. i upłynął z dniem 27 sierpnia 2012 r. Odwołanie od tej decyzji strona wniosła w dniu 5 września 2012 r., co wynika z daty stempla Urzędu Pocztowego [...], umieszczonego na kopercie, zatem z uchybieniem ustawowego terminu. Wobec powyższego - stosownie do treści art. 228 § 1 pkt 2 O.p. - Dyrektor Izby Skarbowej w K. postanowieniem z dnia [...][...] stwierdził uchybienie terminowi do wniesienia odwołania. Postanowienie to zostało doręczone w dniu19 listopada 2012r. Pismem z dnia 26 listopada 2012 r., nadanym w tym samym dniu w placówce pocztowej, pełnomocnik podatnika w osobie radcy prawnego złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od opisanej wyżej decyzji podatkowej. Uzasadniając żądanie pełnomocnik stwierdził, że decyzja organu I instancji została doręczona na adres skarżącego - [...],[...] w B. w dniu 23 sierpnia 2012 r. Jego zdaniem zwrotne potwierdzenie odbioru decyzji zawiera uchybienia, które wskazują na niedostarczenie pisma do rąk wnioskującego w dniu 13 sierpnia 2012 r. Pełnomocnik stwierdził, że "potwierdzenie odbioru pisma nie zawiera daty odbioru (...) w prawidłowej rubryce". Data ta znajduje się w odrębnej rubryce przeznaczonej do wypełnienia przez nadawcę oraz jest wpisana wyraźnie innym charakterem pisma niż parafa złożona w miejscu wskazanym na wpisanie daty. Podkreślił, że "potwierdzenia odbioru są drukowane w wersji dwujęzycznej, tj. w języku polskim i francuskim, dlatego nie jest możliwe, aby nieprawidłowe wypełnienie daty nastąpiło wskutek pomyłki językowej". Pełnomocnik zauważył nadto, że parafa znajdująca się w miejscu przeznaczonym na wpisanie nazwiska odbiorcy pisma nie jest parafą używaną przez wnioskującego, poza tym "identyfikacja odbiorcy powinna nastąpić poprzez napisanie nazwiska odbiorcy wielkimi literami lub w inny wyraźny sposób identyfikacji". Stwierdził, że odbiór pisma w dniu 13 sierpnia 2012 r. odbył się za pośrednictwem innej osoby, której to wnioskujący nie upoważnił do takowego odbioru i która nie dostarczyła mu pisma w terminie. Pismo zostało odebrane przez podatnika dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r., po jego powrocie z wyjazdu, a zatem odwołanie z dnia 5 września 2012 r. zostało wniesione z zachowaniem 14 - dniowego terminu.
W konkluzji pełnomocnik stanął na stanowisku, że "uchybienie terminowi do wniesienia odwołania nastąpiło bez winy wnioskującego, który w dobrej wierze wniósł odwołanie licząc od dnia, w którym nastąpiło faktyczne doręczenie pisma".
Rozpoznając sprawę merytorycznie organ na wstępie przytoczył treść art. 162 § 1 i § 2 O.p. i wskazał, iż przywrócenie terminu do wniesienia odwołania jest możliwe wyłącznie przy kumulatywnym spełnieniu wszystkich ustawowych przesłanek przewidzianych w tych przepisach.
Ustosunkowując się do twierdzeń strony odnośnie daty doręczenia decyzji pierwszoinstancyjnej organ uznał je za gołosłowne i sprzeczne z potwierdzeniem odbioru przedmiotowej decyzji oraz decyzją Poczty Polskiej Spółka Akcyjna Region Sieci w K. z dnia [...] Nr [...]. W ocenie organu, ze zwrotnego potwierdzenia odbioru wynika jednoznacznie, że decyzja została doręczona w dniu 13 sierpnia 2012 r. Datę tę wskazują dwukrotnie pieczęcie [...] urzędu K., w tym datownik urzędu zwracającego potwierdzenie. Ponadto raz jest wpisana data ręcznie (13.08.2012), ze strzałką wskazującą na rubrykę "data". Wspomnianą wyżej decyzją Poczty Polskiej stwierdzono, że Region Sieci w K., działając na podstawie art. 17 Światowej Konwencji Pocztowej - Genewa 2008 oraz art. RL 150 Regulaminu poczty listowej - Berno 2008 rozpatrzył reklamację przesyłki poleconej, nadanej 6 sierpnia 2012 r. w PP K. S105, skierowanej do: C.L.L.S., [...],[...], B., oraz że "na podstawie przeprowadzonego postępowania reklamacyjnego, w tym informacji udzielonej przez operatora pocztowego B. ustalono, że reklamowana przesyłka została doręczona w dniu 13 sierpnia 2012 r." Decyzja Poczty Polskiej jest dokumentem urzędowym stosownie do art. 194 § 1 i 2 O.p. Zwiększona moc dowodowa dokumentu urzędowego sprowadza się do przyjęcia dwóch domniemań - prawdziwości oraz zgodności z prawdą twierdzeń w nim zawartych. W konsekwencji nie można odrzucić - bez przeprowadzenia przeciwdowodu - istnienia faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym.
W tej sytuacji za niemające znaczenia organ uznał argumenty pełnomocnika strony, że potwierdzenie odbioru pisma nie zawiera daty odbioru w prawidłowej rubryce. Stosownie do art. RL 137 ust. 2 pkt 3.1 Regulaminu Poczty Listowej Światowego Związku Pocztowego sporządzonego w Bernie 28 stycznia 2008r. (Dz. U. Nr 108, poz. 744) potwierdzenie odbioru powinno zostać podpisane w pierwszej kolejności przez adresata, a jeżeli nie jest to możliwe przez inną osobę do tego upoważnioną na mocy przepisów kraju przeznaczenia. Jeżeli przepisy te na to pozwalają, to z wyjątkiem przesyłek doręczanych do rąk własnych adresata, potwierdzenie odbioru może zostać podpisane przez pracownika urzędu przeznaczenia.
Organ nie podzielił także twierdzeń, że przesyłkę odebrała osoba nieupoważniona i przekazała korespondencję podatnikowi dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r. albowiem nie zostało to przez stronę uprawdopodobnione. Natomiast odnośnie stwierdzenia o innym charakterze pisma, którym został sporządzony wpis, organ uznał je za nieuprawnione przypuszczenie, gdyż pełnomocnik nie przedstawił na tą okoliczność potwierdzającej opinii grafologicznej.
W kwestii identyfikacji odbiorcy organ rozpoznający sprawę zauważył, że ze zwrotnego potwierdzenia odbioru, w sposób nie budzący wątpliwości wynika adres oraz imię i nazwisko adresata decyzji. W świetle przedstawionych wyżej ustaleń, za wątpliwe uznał, aby organ działający na zasadzie przepisów prawa wydał w sposób sprzeczny z prawem decyzję - przesyłkę stanowiącą sprawę służbową oraz opatrzył zwrotne potwierdzenie odbioru stosownymi pieczęciami z datownikami, w tym datownikiem urzędu zwracającego potwierdzenie. W ocenie organu brak jest podstaw prawnych do kwestionowania skuteczności doręczenia przedmiotowej decyzji w dniu
13 sierpnia 2012 r.
W dalszej kolejności Dyrektor Izby Skarbowej w K. wskazał, iż w orzecznictwie sądowym zgodnie przyjmuje się, że kryterium braku winy, jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, przy czym osoba zainteresowana powinna uwiarygodnić swoje argumenty, swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna (wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2000r., sygn. akt III SA 1717/99). Jakiekolwiek niedbalstwo zainteresowanego w zasadzie wyklucza możliwość przywrócenia terminu.
Zdaniem organu, brak winy w uchybieniu terminu musi zostać uprawdopodobniony przez wnioskodawcę w tym znaczeniu, że to on - a nie organ podatkowy - ma uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przyczyna niedochowania terminu, na którą się powołuje, była od niego niezależna i uniemożliwiała mu działanie nawet przy dołożeniu największego wysiłku, możliwego w danych okolicznościach. Argumentacja ta powinna znaleźć się już w treści wniosku o przywrócenie terminu. Nawet jednak w przypadku przyjęcia, że organ ma możliwość przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w przedmiocie okoliczności wskazanych we wniosku o przywrócenie terminu - nie sposób jest pominąć, iż organ podatkowy nie może bez inicjatywy strony przeprowadzić czynności dowodowych. To stronę obciąża ciężar uprawdopodobnienia faktu, z którego wywodzi skutek prawny (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 12 marca 2007 r. sygn. akt III SA/Gl 632/06).
Dalej organ przypomniał, że w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że przy ocenie okoliczności sprawy o przywrócenie terminu należy przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy. W tym zakresie stwierdził, iż każda osoba opuszczająca swoje miejsce zamieszkania, nawet na krótki okres czasu, ze względu na ochronę swoich szeroko rozumianych interesów, powinna zadbać o to, aby kierowana do niej korespondencja była faktycznie odbierana (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 27 września 2004 roku, sygn. akt I SA/Bk 207/04). Dla oceny, czy uchybienie powstało z winy podatnika, nie jest istotny zamiar z jakim działał. Chodzi o to czy działał on z należytą starannością, czy też dopuścił się niedbalstwa (wyrok NSA z dnia 28 września 2010r., sygn. akt I FSK 1582/09).
W ocenie organu okoliczności faktyczne powołane we wniosku o przywrócenie terminu nie wskazują na to, że uchybienie terminu nastąpiło na skutek zdarzeń wyjątkowych czy szczególnych, których nie można było uniknąć. Przyjmując nawet, iż odbioru przesyłki dokonała osoba uprawniona, która przekazała pismo w dniu 23 sierpnia 2012r., to rzeczą podatnika było ustalenie, kiedy doręczenie miało w istocie miejsce, celem obliczenia terminu do wniesienia odwołania.
Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w K. uchybienie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło na skutek braku należytej staranności podatnika przy prowadzeniu swoich spraw, czego można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. Organ zauważył nadto, że wnioskodawca wiedział, że w stosunku do niego toczyło się postępowanie podatkowe, co tym bardziej obligowało go do podejmowania odpowiednich działań dla zabezpieczenia własnych interesów. Tymczasem we wniosku nie wskazano ani czasu opuszczenia miejsca zamieszkania, ani charakteru wyjazdu (nagły, planowany), a w istocie nie uwiarygodniono pobytu podatnika poza miejscem zamieszkania.
W tym stanie rzeczy organ stwierdził, że choć wnioskodawca spełnił wymogi formalne określone w art. 162 O.p. to nie uprawdopodobnił braku swojej winy w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 2 sierpnia 2012 r. a zatem zasadną była odmowa przywrócenia terminu
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach pełnomocnik skarżącego wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:
1. przepisów postępowania z art. 163 § 1 i § 2 oraz art.162 w zw. z art. 223 § 2 pkt 2 i z art. 228 § 1 pkt 2 O.p. będące skutkiem poczynienia błędnych ustaleń faktycznych co do okoliczności niewłaściwego doręczenia decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...], co doprowadziło do niewłaściwego zastosowania przepisów Ordynacji podatkowej dotyczących przywrócenia terminu do wniesienia odwołania, a w konsekwencji wpłynęło istotnie na wynik sprawy poprzez uznanie, iż odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu,
2. przepisów postępowania, które wpłynęło istotnie na wynik sprawy poprzez niezastosowanie art. 145 § 1 i 149 O.p. i w konsekwencji przyjęcie, że doręczenie odwołania nastąpiło w dniu 13 sierpnia, a nie 23 sierpnia 2012 r.,
3. dyrektywy dokładnego badania stanu faktycznego z art. 122 O.p., a także przepisów art. 7, 77 i 107 § 1 i 3 K.p.a. poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego, niewyczerpujące rozpatrzenie materiału dowodowego oraz niepełne uzasadnienie faktyczne zaskarżonego postanowienia w kwestii skuteczności doręczenia decyzji z dnia [...],
4. przepisów prawa materialnego z "art. 12 § pkt 2" O.p. poprzez niewłaściwe ich zastosowanie będące konsekwencją błędnych ustaleń faktycznych co do terminu otrzymania przez skarżącego odwołania od decyzji z dnia [...], co miało wpływ na wynik sprawy poprzez uznanie, że odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu. W motywach skargi pełnomocnik podniósł, że decyzja organu podatkowego została doręczona za potwierdzeniem odbioru na adres skarżącego - [...],[...], w B. w dniu 23 sierpnia 2012 r. Następnie skarżący wniósł odwołanie od tej decyzji w 14-dniowym terminie, tj. w dniu 5 września 2012r. r
Uzasadniając zarzuty przedstawione w pkt 1 i 4 skargi pełnomocnik wskazał, że zwrotne potwierdzenie odbioru decyzji, które zostało udostępnione do wglądu pełnomocnikowi skarżącego radcy prawnemu Ł.S w dniu 20 listopada 2012 r. budzi poważne wątpliwości co do skuteczności doręczenia tej decyzji w dniu zaznaczonym na potwierdzeniu - 13 sierpnia 2012 r. Przedmiotowe potwierdzenie odbioru zawiera uchybienia, które zdaniem skarżącego wykazują niesłuszność twierdzenia, iż przedmiotowe pismo zostało dostarczone do rąk podatnika w dniu 13 sierpnia 2012 r. Nie zawiera daty odbioru w miejscu na to wskazanym, tj. w prawidłowej rubryce. Data ta znajduje się w odrębnej rubryce przeznaczonej do wypełnienia przez nadawcę oraz jest wpisana wyraźnie innym charakterem pisma niż parafa złożona w miejscu wskazanym na wpisanie daty.
Ponadto pełnomocnik zaznaczył, że potwierdzenia odbioru są drukowane w wersji dwujęzycznej, w języku polskim i francuskim, dlatego nie jest możliwe, aby nieprawidłowe wypełnienie daty nastąpiło wskutek pomyłki językowej. Parafa znajdująca się w miejscu przeznaczonym na wpisanie nazwiska odbiorcy pisma nie jest parafą używaną przez skarżącego, ponadto zgodnie z instrukcją na potwierdzeniu odbioru identyfikacja odbiorcy powinna nastąpić poprzez napisanie nazwiska odbiorcy wielkimi literami lub poprzez inny wyraźny sposób identyfikacji.
W ocenie pełnomocnika poprawki na potwierdzeniu przekazu dowodzą niewiarygodności tezy o doręczeniu pisma w dniu 13 sierpnia 2012 r., co zostało poparte twierdzeniami skarżącego, iż pismo to otrzymał dopiero 23 sierpnia 2012 r., po powrocie z wyjazdu. Dlatego też złożył odwołanie od przedmiotowego pisma w dniu 5 września 2012 r.
Odnośnie zarzutu sformułowanego w pkt 3 strona podniosła, że wady doręczenia ujawnione na druku potwierdzenia odbioru decyzji nie stały się przedmiotem analizy Dyrektora Izby Skarbowej w K. Brak dokładnego zbadania okoliczności faktycznych doręczenia, zwłaszcza w warunkach istnienia dwóch eliminujących się wzajemnie wersji, pierwszej zawierającej twierdzenia skarżącego i drugiej - w postaci noszącego wady dokumentu potwierdzenia odbioru pisma wykazuje, że organ sprzecznie z art. 122 O.p., a także przepisami postępowania administracyjnego z art. 7 i art. 77 K.p.a., niewyczerpująco zebrał i rozpatrzył materiał dowodowy, w szczególności nie przesłuchał strony na okoliczność daty otrzymania przez nią decyzji organu podatkowego z 2 sierpnia 2012 r. Konsekwencją wskazanych naruszeń stało się niewyczerpujące uzasadnienie faktyczne zaskarżanej decyzji, w której organ nie odniósł się w żadnym momencie do kwestii oceny wadliwości czy też niewadliwości potwierdzenia odbioru.
Dla poparcia tezy o konieczności dokładnego ustalenia okoliczności skutecznego doręczenia orzeczenia pełnomocnik powołał wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych: WSA w Szczecinie z dnia 17 lutego 2011 r. I SA/Sz 939/10, WSA w Gliwicach z dnia 22 kwietnia 2009 r. I SA/Gl 171/09 oraz z dnia 3 grudnia 2008 r. I SA/Gl 767/08, których fragmenty zacytował.
Co do zarzutu prezentowanego w pkt 2 skargi strona wyjaśniła, że odbiór pisma w dniu 13 sierpnia 2012 r., jeśli w ogóle nastąpił w tej dacie, odbył się za pośrednictwem innej osoby niż skarżący, której nie upoważniał do takowego odbioru i która nie dostarczyła mu pisma w terminie. W przypadku odbioru pisma przez osobę trzecią np. sąsiada nie został dochowany rygor z art. 149 O.p. wyraźnie wskazujący na konieczność zostawienia awiza o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu w skrzynce odbiorczej adresata lub w innym widocznym miejscu przy wejściu na jego posesję. Organ wydający postanowienie w ogóle nie zastosował przepisów z art. 145 § 1 i 149 O.p., gdyż nie zbadał okoliczności odebrania korespondencji, w tym nie zweryfikował czy korespondencja została odebrana przez adresata i to jego parafa widnieje na potwierdzeniu odbioru, czy też zrobiła to któraś z kręgu osób wyznaczonych art. 149 cyt. ustawy albo w ogóle jakaś trzecia osoba, co mogłoby doprowadzić do konstatacji, że prawidłowe doręczenie nastąpiło dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie Zauważył jednocześnie, iż twierdzenia i zarzuty skargi dotyczą w zasadzie postanowienia z dnia
[...] stwierdzającego, że odwołanie od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...] zostało wniesione z uchybieniem terminu a nie odnoszą się do zasadności odmowy przywrócenia terminu. Stwierdził także, że zaskarżone postanowienie z dnia [...] zostało wydane w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej, a nie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, których naruszenie zarzucono w skardze.
Ustosunkowując się do dalszych zarzutów sformułowanych w skardze organ podkreślił m.in., że nie istnieje jednostka reakcyjna art. 12 § pkt 2 O.p. stąd też zarzut naruszenia tego przepisu uznać należy za chybiony. Wskazał nadto, że w przedmiotowej sprawie Dyrektor Izby Skarbowej w K. był właściwym organem podatkowym do wydania zaskarżonego postanowienia, co zdaje się kwestionować skarżący, czyniąc w skardze bezzasadny zarzut naruszenia art. 163 § 1 § 2 O.p. W ocenie organu, wydając postanowienie będące przedmiotem skargi, nie naruszono przepisów postępowania w sposób mający wpływ na wynik sprawy poprzez niezastosowanie art. 145 § 1 i 149 O.p. oraz "dyrektywy dokładnego badania stanu faktycznego z art. 122 O.p.". W pozostałym zakresie organ w całości podtrzymał argumenty zawarte w zaskarżonym postanowieniu.
Na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał skargę, jednocześnie wnosząc o zawieszenie postępowania sądowego w niniejszej sprawie albowiem postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania zostało uchylone prawomocnym wyrokiem Sądu i w tej chwili toczy się postępowanie wyjaśniające co do kwestii doręczenia decyzji pierwszoinstancyjnej a zatem zasadnym byłoby zawieszenie postępowania do czasu wyjaśnienia kiedy decyzja weszła do obrotu.
Pełnomocnik organu wniósł jak w odpowiedzi na skargę i stwierdził, iż w jego ocenie brak jest podstaw do zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (legalności). Stwierdzenie zatem, iż zaskarżona decyzja lub postanowienie zostało wydane z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy obliguje Sąd do uchylenia zaskarżonego orzeczenia (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, zwaną dalej p.p.s.a.).
Ponadto Sąd orzeka w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami oraz powołaną podstawą prawną - art. 134 § 1 p.p.s.a.
W wyniku przeprowadzenia kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia - w zakresie i według kryteriów określonych cytowanymi wyżej przepisami - stwierdzić należało, iż skarga zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie podkreślenia wymaga, iż przedmiotem oceny Sądu w niniejszej sprawie jest postanowienie, mocą którego odmówiono stronie skarżącej przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji określającej zobowiązanie podatkowe. Uwaga ta jest o tyle istotna, że twierdzenia skargi koncentrują się praktycznie wyłącznie na wykazaniu, że skarżący zachował termin do wniesienia środka zaskarżenia. Jak słusznie zauważono w odpowiedzi na skargę, podobną argumentację pełnomocnik prezentował w skardze na postanowienie z dnia [...] stwierdzające, że odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu.
Mając na uwadze stanowisko stron wskazać należy, iż spór w rozpoznawanej sprawie toczy się w dalszym ciągu wokół kwestii terminowości wniesienia przez skarżącego, reprezentowanego przez pełnomocnika, odwołania od decyzji organu podatkowego określającej wysokość zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zbycia lokalu mieszkalnego. Według skarżącego, przedmiotowej decyzji nie otrzymał w dniu 13 sierpnia 2012 r. a dopiero w dniu 23 sierpnia 2012 r. Z kolei organ, powołując się na daty i pieczęcie widniejące na zwrotnym poświadczeniu odbioru oraz na decyzję Poczty Polskiej w sprawie reklamacji przesyłki utrzymuje, że decyzja została odebrana w dniu 13 sierpnia 2012r. i nie ma powodu przypuszczać, że nie odebrał jej osobiście skarżący. Niezależnie od powyższego organ nie dopatrzył się braku winy skarżącego w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania.
W tym miejscu odnotować trzeba, że prawidłowość doręczenia stronie skarżącej decyzji organu I instancji była przedmiotem oceny Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który prawomocnym wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 79/13, uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia z dnia [...] Nr [...] stwierdzającego, że odwołanie podatnika z dnia 5 września 2012 r. od decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...] Nr [...], określającej zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie [...] zł., należne od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia w dniu 5 listopada 2007 r. lokalu mieszkalnego numer [...] położonego w G. przy ulicy [...] nr [...] do [...], zostało wniesione z uchybieniem czternastodniowego terminu.
W uzasadnieniu powołanego wyżej wyroku Sąd odwołał się do treści art. 144 O.p. wyrażającego zasadę oficjalności doręczeń. Przepis ten stanowi, iż organ podatkowy doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. Stosownie natomiast do treści art. 4 Prawa pocztowego do świadczenia usług pocztowych w obrocie zagranicznym stosuje się przepisy tej ustawy, jeżeli międzynarodowe przepisy nie stanowią inaczej. Przepisami tymi są zaś wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe dotyczące świadczenia usług pocztowych oraz regulaminy Światowego Związku Pocztowego, w szczególności Światowa Konwencja Pocztowa - Genewa 2008 oraz Regulamin Poczty Listowej - Berno 2008.
Zwrotne poświadczenie odbioru spornej przesyłki poleconej (decyzji) sporządzone zostało na formularzu CN 07 - zgodnie z art. 137 ust. 2 pkt 2 w/w Regulaminu Berno 2008. Z kolei ust. 3 pkt 1 tego przepisu stanowi, że zwrotne poświadczenie odbioru powinno być podpisane przez adresata, a jeżeli nie jest to możliwe – przez inną osobę upoważnioną na mocy przepisów kraju przeznaczenia.. Poza podpisem należy również wpisać wielkimi literami nazwisko lub każde inne wyraźne i czytelne oznaczenie pozwalające zidentyfikować formalnie autora podpisu. Sąd nadmienił także, iż regułą w postępowaniu podatkowym jest bezpośrednie (do rąk własnych) doręczanie pism osobom fizycznym. W badanej sprawie Poczta Polska dokonała reklamacji spornej przesyłki, ale wyłącznie w zakresie daty jej doręczenia. Przedmiotem reklamacji nie było wyjaśnienie, kto odebrał korespondencję skierowaną na adres skarżącego w B.
WSA wyraził pogląd, iż z zebranego materiału dowodowego wynika, że przesyłka została doręczona w dniu 13 sierpnia 2012 r. Jako budzące wątpliwości Sąd uznał natomiast pisemne potwierdzenie odbioru pisma czyli jego pokwitowanie albowiem nie spełniało ono wymogów określonych we wskazanych wyżej uregulowaniach. W rubryce "nazwisko odbiorcy" widniał jedynie skrócony podpis (parafa) niezidentyfikowanej osoby, bez wskazania jej imienia i nazwiska. Nie wiadomo też czy był to podpis adresata czy też innej osoby upoważnionej do odbioru przesyłki. Okoliczność ta nie została przez organ odwoławczy wyjaśniona, a twierdzenie, że przesyłkę odebrał skarżący osobiście nie znajdowało, zdaniem Sądu, oparcia w dotychczasowym materiale dowodowym.
Uchylając zaskarżone postanowienie WSA stanął na stanowisku, że "na podstawie zebranych w sprawie materiałów nie da się jednoznacznie i w sposób nie budzący wątpliwości przyjąć, że decyzja organu I instancji została faktycznie doręczona do rąk własnych skarżącego w dniu 13 sierpnia 2012 r." Podkreślił, że obowiązkiem organu było wykazanie tej okoliczności w sposób jednoznaczny i bezpośredni. W końcowych zaleceniach Sąd zobligował organ do wyjaśnienia wszystkich wątpliwości i niejasności związanych z terminem wniesienia odwołania od decyzji organu I instancji, zwłaszcza wątpliwości co do tożsamości osoby, której podpis widnieje na zwrotnym poświadczeniu odbioru.
Sąd rozpoznający niniejszą sprawę związany jest stanowiskiem wyrażonym w tej kwestii w powołanym wyżej wyroku z mocy art. 170 p.p.s.a., w myśl którego orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Przepis ten dotyczy prawomocności materialnej orzeczenia. Jego ratio legis polega na tym, iż gwarantuje on zachowanie spójności i logiki działania organów państwowych, zapobiegając funkcjonowaniu w obrocie prawnym rozstrzygnięć nie do pogodzenia w całym systemie sprawowania władzy. Istota mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia sądu wyraża się w tym, że wskazane w powyższym przepisie podmioty muszą brać pod uwagę fakt istnienia i treść prawomocnego orzeczenia sądu. Muszą one przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak stwierdzono w prawomocnym orzeczeniu. W konsekwencji w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się dana kwestia, nie może być już ona ponownie badana.
W tych okolicznościach stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy nie zostało bezspornie ustalone, kiedy decyzja organ I instancji określająca podatnikowi zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych weszła do obrotu prawnego, co najmniej przedwczesnym jest rozstrzyganie w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od tej decyzji. W szczególności, prawidłowe określenie daty doręczenia decyzji zdeterminuje ocenę czy skarżący w ogóle uchybił terminowi do wniesienia odwołania i ewentualnie - z jakich przyczyn.
Z powyższych względów postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] o odmowie przywrócenia terminu należało wyeliminować z obrotu prawnego. Bez wpływu na wynik niniejszego postępowania pozostaje fakt, iż argumentacja skargi nie jest w pełni adekwatna do treści zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W tym stanie rzeczy, stosownie do przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Sąd uchylił zaskarżone postanowienie. O kosztach orzeczono na mocy art. 200 powołanej ustawy.
