III SA/Gd 766/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
2013-12-19Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Alina Dominiak
Elżbieta Kowalik-Grzanka
Felicja Kajut /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Felicja Kajut (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Alina Dominiak Sędzia WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka Protokolant Starszy sekretarz sądowy Hanna Tarnawska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia 26 sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie utraty statusu osoby bezrobotnej oddala skargę.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 15 marca 2013 r., nr [...] Starosta, na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 14 lit. a, art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i) w zw. z art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 69 poz. 415 ze zm.), orzekł o utracie przez M. S. statusu osoby bezrobotnej z dniem 1 lipca 2012 r.
W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 1 grudnia 2010 r. M. S. został zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w S., jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku dla bezrobotnych od dnia 2 grudnia 2010 r. W dniu rejestracji strona została zapoznana z informacją dla osób rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy w S., w tym, że status bezrobotnego ma osoba, która nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego, oraz została pouczona o obowiązku zawiadamiania w ciągu 7 dni o zaistnieniu okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego (art. 74 ww. ustawy).
Decyzją Wojewody z dnia 27 lutego 2013 r. M. S. w związku z przyznaniem prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 lipca 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r. został pozbawiony statusu osoby bezrobotnej i prawa do zasiłku dla bezrobotnych na okres od dnia 2 grudnia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r.
Z kolei decyzją z dnia 14 grudnia 2011 r. od dnia 1 grudnia 2011 r. zostało stronie przyznane prawo do zasiłku stałego bezterminowo. Decyzja ta na wniosek strony została w dniu 21 stycznia 2013 r. zmieniona w ten sposób, że prawo do zasiłku stałego zostało przyznane na okres do dnia 31 grudnia 2012r.
Organ wskazał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ww. ustawy bycie bezrobotnym oznacza się osobę, która nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego. Natomiast art. 33 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że Starosta pozbawia statusu bezrobotnego, który nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2. Jak wskazano w piśmie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. z dnia 12 marca 2013 r. M. S. pobrał zasiłek stały za okres od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. i w związku z tym Starosta orzekł o utracie przez stronę statusu osoby bezrobotnej z dniem 1 lipca 2012 r.
Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. S. domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu zasiłku dla bezrobotnych od dnia 1 lipca 2012 r. zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń PUP w S. z treścią zebranego materiału dowodowego oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy.
Decyzją z dnia 5 kwietnia 2013 r., nr [...] Wojewoda na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 33 ust. 4 pkt 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu wskazano, że art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy stanowi, że starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego osobę, która nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2. Stosownie zaś do unormowań art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i przedmiotowej ustawy zawierającego ustawową definicję osoby bezrobotnej ilekroć w ustawie jest mowa o bezrobotnym oznacza to m.in. osobę, która nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego.
W ocenie Wojewody analiza akt sprawy potwierdziła, że M. S. od dnia 1 grudnia 2011 r. nabył prawo do zasiłku stałego na podstawie decyzji Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. z dnia 14 grudnia 2011 r. Zasiłek ten strona pobrała za okres do dnia 31 grudnia 2012 r. Natomiast posiadanie prawa do zasiłku stałego stanowi negatywną przesłankę do posiadania statusu osoby bezrobotnej w świetle unormowań art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r. M. S. był pozbawiony statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku dla bezrobotnych z powodu przysługiwania renty z tytułu niezdolności do pracy. Skoro w dniu 1 lipca 2012 r. Strona nadal nie spełniała wymogów art. 2 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy koniecznych do posiadania statusu bezrobotnego, tym razem zawartego pod lit. "i" tego przepisu "nie pobierania na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego", bez względu na przyczyny tego stanu rzeczy należało ją pozbawić statusu osoby bezrobotnej z tym dniem.
Organ wskazał, że posiadanie prawa do zasiłku stałego stanowiło przeszkodę natury prawnej uniemożliwiającą odzyskanie statusu osoby bezrobotnej i prawa do zasiłku dla bezrobotnych po ich utracie spowodowanej pobieraniem renty z tytułu niezdolności do pracy. Organy zatrudnienia nie są umocowane prawnie do zmiany decyzji o przyznaniu prawa do zasiłku stałego z pomocy społecznej. Mogą to jedynie uczynić organy pomocy społecznej, na mocy decyzji których zostało przyznane prawo do pobierania zasiłku stałego. W analizowanej sprawie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w S. w piśmie z dnia 12 marca 2013 r. wyjaśnił, że zasiłek stały za okres od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. nie jest nienależnym świadczeniem pieniężnym i nie będzie korygowany przebieg ubezpieczenia zdrowotnego.
Nadto organ odwoławczy wyjaśnił, że utrata statusu osoby bezrobotnej następuje na czas nieokreślony, a strona może ponownie nabyć status osoby bezrobotnej rejestrując się w Urzędzie Pracy. Nabycie tego statusu nie odbywa się bowiem automatycznie po zaprzestaniu pobierania zasiłku stałego.
Skargę do Sądu wniósł M. S. domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, iż domaga się potraktowania pobranego przez niego zasiłku stałego z pomocy społecznej za okres od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. jako nienależnie pobranego świadczenia pieniężnego i dokonania jego potrącenia z należnego mu zasiłku dla bezrobotnych za ten okres.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację.
Wyrokiem z dnia 20 czerwca 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 405/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zgodna z Konstytucją wykładnia przepisu art. 33 ust. 4 pkt 1 oraz art. 78 ust. 4 ustawy powinna prowadzić do wniosku, że przyznanie bezrobotnemu zasiłku stałego lub innego świadczenia związanego ze stwierdzeniem jego niezdolności do pracy na okres oznaczony powinno skutkować pozbawieniem statusu osoby bezrobotnej na okres, na który przyznano ten zasiłek lub inne świadczenie.
Skoro skarżącego M. S. z uwagi na przyznanie mu zasiłku stałego pozbawiono statusu bezrobotnego na czas nieoznaczony – uznać należało, że doszło do tego wskutek błędnej wykładni powołanych przepisów.
Organ odwoławczy ponowie rozpatrujący sprawę był zobowiązany uwzględnić przedstawioną powyższej ocenę prawną.
Decyzją z dnia 26 sierpnia 2013r. nr [...] Wojewoda, działając na podstawie art. 138 § 2, art. 7, 15 i 19 k.p.a. oraz art. 33 ust. 4 pkt 1 w zw. z art.2 ust. 1 pkt 2 lit. i) ustawy o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy w zw. z art. 153 p.p.s.a., uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu organ podał, że organ I instancji wydał decyzję w oparciu o przepis art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, który zakreślał granice załatwianej sprawy administracyjnej. Tymi granicami związany jest organ odwoławczy, który nie może wydać rozstrzygnięcia na podstawie odmiennej normy prawnej. Naruszałoby to zasadę dwuinstancyjności i właściwości organów administracji publicznej.
Dlatego działając zgodnie ze wskazaniami oraz oceną prawną wyrażoną w orzeczeniu Sądu, organ I instancji winien wydać decyzję w przedmiocie utraty statusu osoby bezrobotnej na podstawie art. 78 ust. 4 ww. ustawy
M. S. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku domagając się uchylenia w całości decyzji organu odwoławczego i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu skargi podniósł, że decyzja jest wadliwa z uwagi na to, że organ odwoławczy w sposób wyraźny wskazuje, jak organ i instancji powinien wydać decyzję i pozbawić go statusu osoby bezrobotnej. Ponadto zdaniem skarżącego wydanie decyzji przyznającej rentę na czas określony wywołującej skutek ex tunc nie może pozbawiać go prawa do zasiłku dla bezrobotnych po ustaniu renty wobec spełnienia podstawowej przesłanki posiadania statusu bezrobotnego i wobec braku konieczności ponownego faktycznego zarejestrowania.
Twierdził, że po rencie w pierwszej kolejności powinien dostać zasiłek dla bezrobotnych, a nie zasiłek stały z pomocy społecznej, który był nienależnym świadczeniem i winien być potrącony z należnego mu zasiłku dla bezrobotnych.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ dodał, że skarżący nie ma prawa wyboru pomiędzy dwoma świadczeniami pieniężnymi, które się wzajemnie wykluczają. Spełniając warunki ustawy o pomocy społecznej do przyznania prawa do zasiłku stałego nie spełnia on warunków ustawy o promocji zatrudnia i instytucjach rynku pracy do przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Prawo to przysługuje osobom bezrobotnym, które są zdolne do pracy.
Decyzją z dnia 2 września 2013 r. Starosta orzekł o pozbawieniu M. S. statusu osoby bezrobotnej na okres od dnia 1 lipca 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. z powodu pobierania na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej zasiłku stałego ( nr [...]). Skarżący nie wniósł od tej decyzji odwołania, zatem stała się ona ostateczna ( notatka urzędowa w aktach sprawy, k.20)
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
W myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej zwanej "p.p.s.a.", sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skarga podlega oddaleniu, ponieważ zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu uzasadniającym jej wyeliminowanie z obrotu prawnego.
Zgodnie z art. 153 p.p.s.a.", ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie było przedmiotem zaskarżenia.
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 czerwca 2013 r. Sąd uchylając decyzję organu odwoławczego wskazał, że zgodna z Konstytucją wykładnia przepisu art. 33 ust. 4 pkt 1 oraz art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 69 poz. 415 ze zm.) powinna prowadzić do wniosku, że przyznanie bezrobotnemu zasiłku stałego lub innego świadczenia związanego ze stwierdzeniem jego niezdolności do pracy na okres oznaczony powinno skutkować pozbawieniem statusu osoby bezrobotnej na okres, na który przyznano ten zasiłek lub inne świadczenie. Skoro skarżącego M. S. z uwagi na przyznanie mu zasiłku stałego pozbawiono statusu bezrobotnego na czas nieoznaczony – uznać należało, że doszło do tego wskutek błędnej wykładni powołanych przepisów.
Jak wynika z powyższego wynika, Sąd powołując się na postanowienia art. 78 ust. 4 ustawy i zalecając organowi jego uwzględnienie przy rozpoznaniu sprawy, wskazał nowy przepis prawa materialnego, jako podstawę prawną rozstrzygnięcia.
Organ odwoławczy uwzględniając powyższe i mając na uwadze zachowanie zasady dwuinstancyjności postępowania ( art. 15 k.p.a.) uchylił decyzję organu pierwszej instancji z dnia 15 marca 2013 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ wskazując, że ten winien wydać decyzję w przedmiocie utraty przez skarżącego statusu osoby bezrobotnej na podstawie art. 78 ust. 4 ustawy.
W tym miejscu Sąd pragnie zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany jest pogląd, który Sąd w składzie niniejszym aprobuje, że organ odwoławczy nie może orzekać w zakresie innym niż to uczynił przed nim organ pierwszoinstancyjny. Zmiana podstawy materialnoprawnej rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej prowadzi do zmiany przedmiotowej tożsamości sprawy, co oznacza naruszenie zasady dwuinstancyjności rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy (tak np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 1 czerwca 2011 r., IV SA/Po 322/11; Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 26 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Wr 100/11, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że wydając zaskarżoną decyzję organ odwoławczy nie naruszył przepisu art. 138 § 2 k.p.a., który stanowił podstawę prawną zaskarżonej decyzji.
Odnosząc się do zarzutów skargi Sąd stwierdził, że nie są one zasadne.
Skarżący w pierwszej kolejności zarzucał, że zaskarżona decyzja jest wadliwa, bowiem w uzasadnieniu wskazano wyraźnie, jak organ pierwszej instancji powinien wydać decyzję i pozbawić go statusu osoby bezrobotnej oraz zasiłku dla bezrobotnych. Wskazał przy tym na ostatnie trzy zdania na stronie 2 uzasadnienia decyzji. Z analizy treści ww. fragmentu uzasadnienia nie wynika by organ odwoławczy w nieuprawniony sposób ingerował w sposób rozstrzygnięcia sprawy przez organ pierwszej instancji. . W ww. fragmencie zaskarżonej decyzji organ wskazał jedynie na przedmiot sprawy i na jakiej podstawie winna być ona ponownie rozpatrzona. Dodatkowo należy stwierdzić, że orzekając na mocy art. 138 § 2 k.p.a. organ odwoławczy, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia, powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy
Z kolei, mając na uwadze, że w zaskarżanej decyzji organ w ogóle nie zajmował się kwestiami merytorycznymi sprawy, brak jest możliwości odniesienia się do pozostałych zarzutów skargi. Należy jednak ponownie zauważyć, że Sąd orzekający w niniejszym składzie jest z mocy art. 153 p.p.s.a. związany stanowiskiem Sądu przedstawionym w wyroku z dnia 20 czerwca 2013 r. i nie może od niego odstąpić. W uzasadnieniu tego wyroku stwierdzono, że: "słuszność ma organ administracji, który w odpowiedzi na skargę wskazał, że odmienne są przesłanki od których uzależnione jest przyznanie statusu bezrobotnego i te, od których zależy przyznanie zasiłku stałego. Wbrew temu co zdaje się twierdzić skarżący, to nie stronie przysługuje prawo wyboru rodzaju świadczeń, z których będzie mógł skorzystać. Zależy to od spełnienia określonych przesłanek – w tym od jego zdolności do pracy. Osoba niezdolna do pracy nie może korzystać ze statusu bezrobotnego, może natomiast uzyskać w określonym przypadku zasiłek stały. Natomiast osoba, której przyznano zasiłek stały na podstawie art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 175 poz. 1362 ze zm.) nie może korzystać ze statusu osoby bezrobotnej z uwagi na brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. 1 z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy(...).Skoro zatem w dacie rozstrzygania sprawy przez organy administracji pozostawała w obrocie prawnym decyzja z dnia 21 stycznia 2013r. o przyznaniu skarżącemu zasiłku stałego za okres od dnia 1 lipca 2012r. do 31 grudnia 2012r. – to słusznie co do zasady organy administracji uczyniły użytek z art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego, bezrobotnego, który nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2."
Wobec powyższego Sąd nie może po raz wtóry podejmować polemiki ze skarżącym, gdy - identycznie jak to uczynił w poprzedniej skardze – twierdzi, że zasiłek stały z pomocy społecznej był nienależnym świadczeniem i winien być potrącony z zasiłku dla bezrobotnych, który urząd pracy winien mu wypłacić.
Mając powyższe na uwadze i nie stwierdziwszy, by zaskarżona decyzja naruszała prawo w stopniu powodującym jej wadliwość, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku skargę, jako nieuzasadnioną, oddalił na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Alina DominiakElżbieta Kowalik-Grzanka
Felicja Kajut /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Felicja Kajut (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Alina Dominiak Sędzia WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka Protokolant Starszy sekretarz sądowy Hanna Tarnawska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia 26 sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie utraty statusu osoby bezrobotnej oddala skargę.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 15 marca 2013 r., nr [...] Starosta, na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 14 lit. a, art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i) w zw. z art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 69 poz. 415 ze zm.), orzekł o utracie przez M. S. statusu osoby bezrobotnej z dniem 1 lipca 2012 r.
W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 1 grudnia 2010 r. M. S. został zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w S., jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku dla bezrobotnych od dnia 2 grudnia 2010 r. W dniu rejestracji strona została zapoznana z informacją dla osób rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy w S., w tym, że status bezrobotnego ma osoba, która nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego, oraz została pouczona o obowiązku zawiadamiania w ciągu 7 dni o zaistnieniu okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego (art. 74 ww. ustawy).
Decyzją Wojewody z dnia 27 lutego 2013 r. M. S. w związku z przyznaniem prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 lipca 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r. został pozbawiony statusu osoby bezrobotnej i prawa do zasiłku dla bezrobotnych na okres od dnia 2 grudnia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r.
Z kolei decyzją z dnia 14 grudnia 2011 r. od dnia 1 grudnia 2011 r. zostało stronie przyznane prawo do zasiłku stałego bezterminowo. Decyzja ta na wniosek strony została w dniu 21 stycznia 2013 r. zmieniona w ten sposób, że prawo do zasiłku stałego zostało przyznane na okres do dnia 31 grudnia 2012r.
Organ wskazał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ww. ustawy bycie bezrobotnym oznacza się osobę, która nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego. Natomiast art. 33 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że Starosta pozbawia statusu bezrobotnego, który nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2. Jak wskazano w piśmie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. z dnia 12 marca 2013 r. M. S. pobrał zasiłek stały za okres od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. i w związku z tym Starosta orzekł o utracie przez stronę statusu osoby bezrobotnej z dniem 1 lipca 2012 r.
Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. S. domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu zasiłku dla bezrobotnych od dnia 1 lipca 2012 r. zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń PUP w S. z treścią zebranego materiału dowodowego oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy.
Decyzją z dnia 5 kwietnia 2013 r., nr [...] Wojewoda na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 33 ust. 4 pkt 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu wskazano, że art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy stanowi, że starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego osobę, która nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2. Stosownie zaś do unormowań art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i przedmiotowej ustawy zawierającego ustawową definicję osoby bezrobotnej ilekroć w ustawie jest mowa o bezrobotnym oznacza to m.in. osobę, która nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego.
W ocenie Wojewody analiza akt sprawy potwierdziła, że M. S. od dnia 1 grudnia 2011 r. nabył prawo do zasiłku stałego na podstawie decyzji Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. z dnia 14 grudnia 2011 r. Zasiłek ten strona pobrała za okres do dnia 31 grudnia 2012 r. Natomiast posiadanie prawa do zasiłku stałego stanowi negatywną przesłankę do posiadania statusu osoby bezrobotnej w świetle unormowań art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 30 czerwca 2012 r. M. S. był pozbawiony statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku dla bezrobotnych z powodu przysługiwania renty z tytułu niezdolności do pracy. Skoro w dniu 1 lipca 2012 r. Strona nadal nie spełniała wymogów art. 2 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy koniecznych do posiadania statusu bezrobotnego, tym razem zawartego pod lit. "i" tego przepisu "nie pobierania na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego", bez względu na przyczyny tego stanu rzeczy należało ją pozbawić statusu osoby bezrobotnej z tym dniem.
Organ wskazał, że posiadanie prawa do zasiłku stałego stanowiło przeszkodę natury prawnej uniemożliwiającą odzyskanie statusu osoby bezrobotnej i prawa do zasiłku dla bezrobotnych po ich utracie spowodowanej pobieraniem renty z tytułu niezdolności do pracy. Organy zatrudnienia nie są umocowane prawnie do zmiany decyzji o przyznaniu prawa do zasiłku stałego z pomocy społecznej. Mogą to jedynie uczynić organy pomocy społecznej, na mocy decyzji których zostało przyznane prawo do pobierania zasiłku stałego. W analizowanej sprawie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w S. w piśmie z dnia 12 marca 2013 r. wyjaśnił, że zasiłek stały za okres od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. nie jest nienależnym świadczeniem pieniężnym i nie będzie korygowany przebieg ubezpieczenia zdrowotnego.
Nadto organ odwoławczy wyjaśnił, że utrata statusu osoby bezrobotnej następuje na czas nieokreślony, a strona może ponownie nabyć status osoby bezrobotnej rejestrując się w Urzędzie Pracy. Nabycie tego statusu nie odbywa się bowiem automatycznie po zaprzestaniu pobierania zasiłku stałego.
Skargę do Sądu wniósł M. S. domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, iż domaga się potraktowania pobranego przez niego zasiłku stałego z pomocy społecznej za okres od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. jako nienależnie pobranego świadczenia pieniężnego i dokonania jego potrącenia z należnego mu zasiłku dla bezrobotnych za ten okres.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację.
Wyrokiem z dnia 20 czerwca 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 405/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zgodna z Konstytucją wykładnia przepisu art. 33 ust. 4 pkt 1 oraz art. 78 ust. 4 ustawy powinna prowadzić do wniosku, że przyznanie bezrobotnemu zasiłku stałego lub innego świadczenia związanego ze stwierdzeniem jego niezdolności do pracy na okres oznaczony powinno skutkować pozbawieniem statusu osoby bezrobotnej na okres, na który przyznano ten zasiłek lub inne świadczenie.
Skoro skarżącego M. S. z uwagi na przyznanie mu zasiłku stałego pozbawiono statusu bezrobotnego na czas nieoznaczony – uznać należało, że doszło do tego wskutek błędnej wykładni powołanych przepisów.
Organ odwoławczy ponowie rozpatrujący sprawę był zobowiązany uwzględnić przedstawioną powyższej ocenę prawną.
Decyzją z dnia 26 sierpnia 2013r. nr [...] Wojewoda, działając na podstawie art. 138 § 2, art. 7, 15 i 19 k.p.a. oraz art. 33 ust. 4 pkt 1 w zw. z art.2 ust. 1 pkt 2 lit. i) ustawy o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy w zw. z art. 153 p.p.s.a., uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu organ podał, że organ I instancji wydał decyzję w oparciu o przepis art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, który zakreślał granice załatwianej sprawy administracyjnej. Tymi granicami związany jest organ odwoławczy, który nie może wydać rozstrzygnięcia na podstawie odmiennej normy prawnej. Naruszałoby to zasadę dwuinstancyjności i właściwości organów administracji publicznej.
Dlatego działając zgodnie ze wskazaniami oraz oceną prawną wyrażoną w orzeczeniu Sądu, organ I instancji winien wydać decyzję w przedmiocie utraty statusu osoby bezrobotnej na podstawie art. 78 ust. 4 ww. ustawy
M. S. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku domagając się uchylenia w całości decyzji organu odwoławczego i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu skargi podniósł, że decyzja jest wadliwa z uwagi na to, że organ odwoławczy w sposób wyraźny wskazuje, jak organ i instancji powinien wydać decyzję i pozbawić go statusu osoby bezrobotnej. Ponadto zdaniem skarżącego wydanie decyzji przyznającej rentę na czas określony wywołującej skutek ex tunc nie może pozbawiać go prawa do zasiłku dla bezrobotnych po ustaniu renty wobec spełnienia podstawowej przesłanki posiadania statusu bezrobotnego i wobec braku konieczności ponownego faktycznego zarejestrowania.
Twierdził, że po rencie w pierwszej kolejności powinien dostać zasiłek dla bezrobotnych, a nie zasiłek stały z pomocy społecznej, który był nienależnym świadczeniem i winien być potrącony z należnego mu zasiłku dla bezrobotnych.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ dodał, że skarżący nie ma prawa wyboru pomiędzy dwoma świadczeniami pieniężnymi, które się wzajemnie wykluczają. Spełniając warunki ustawy o pomocy społecznej do przyznania prawa do zasiłku stałego nie spełnia on warunków ustawy o promocji zatrudnia i instytucjach rynku pracy do przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Prawo to przysługuje osobom bezrobotnym, które są zdolne do pracy.
Decyzją z dnia 2 września 2013 r. Starosta orzekł o pozbawieniu M. S. statusu osoby bezrobotnej na okres od dnia 1 lipca 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. z powodu pobierania na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej zasiłku stałego ( nr [...]). Skarżący nie wniósł od tej decyzji odwołania, zatem stała się ona ostateczna ( notatka urzędowa w aktach sprawy, k.20)
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
W myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej zwanej "p.p.s.a.", sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skarga podlega oddaleniu, ponieważ zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu uzasadniającym jej wyeliminowanie z obrotu prawnego.
Zgodnie z art. 153 p.p.s.a.", ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie było przedmiotem zaskarżenia.
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 czerwca 2013 r. Sąd uchylając decyzję organu odwoławczego wskazał, że zgodna z Konstytucją wykładnia przepisu art. 33 ust. 4 pkt 1 oraz art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2008 r., Nr 69 poz. 415 ze zm.) powinna prowadzić do wniosku, że przyznanie bezrobotnemu zasiłku stałego lub innego świadczenia związanego ze stwierdzeniem jego niezdolności do pracy na okres oznaczony powinno skutkować pozbawieniem statusu osoby bezrobotnej na okres, na który przyznano ten zasiłek lub inne świadczenie. Skoro skarżącego M. S. z uwagi na przyznanie mu zasiłku stałego pozbawiono statusu bezrobotnego na czas nieoznaczony – uznać należało, że doszło do tego wskutek błędnej wykładni powołanych przepisów.
Jak wynika z powyższego wynika, Sąd powołując się na postanowienia art. 78 ust. 4 ustawy i zalecając organowi jego uwzględnienie przy rozpoznaniu sprawy, wskazał nowy przepis prawa materialnego, jako podstawę prawną rozstrzygnięcia.
Organ odwoławczy uwzględniając powyższe i mając na uwadze zachowanie zasady dwuinstancyjności postępowania ( art. 15 k.p.a.) uchylił decyzję organu pierwszej instancji z dnia 15 marca 2013 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ wskazując, że ten winien wydać decyzję w przedmiocie utraty przez skarżącego statusu osoby bezrobotnej na podstawie art. 78 ust. 4 ustawy.
W tym miejscu Sąd pragnie zauważyć, że w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany jest pogląd, który Sąd w składzie niniejszym aprobuje, że organ odwoławczy nie może orzekać w zakresie innym niż to uczynił przed nim organ pierwszoinstancyjny. Zmiana podstawy materialnoprawnej rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej prowadzi do zmiany przedmiotowej tożsamości sprawy, co oznacza naruszenie zasady dwuinstancyjności rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy (tak np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 1 czerwca 2011 r., IV SA/Po 322/11; Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 26 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Wr 100/11, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że wydając zaskarżoną decyzję organ odwoławczy nie naruszył przepisu art. 138 § 2 k.p.a., który stanowił podstawę prawną zaskarżonej decyzji.
Odnosząc się do zarzutów skargi Sąd stwierdził, że nie są one zasadne.
Skarżący w pierwszej kolejności zarzucał, że zaskarżona decyzja jest wadliwa, bowiem w uzasadnieniu wskazano wyraźnie, jak organ pierwszej instancji powinien wydać decyzję i pozbawić go statusu osoby bezrobotnej oraz zasiłku dla bezrobotnych. Wskazał przy tym na ostatnie trzy zdania na stronie 2 uzasadnienia decyzji. Z analizy treści ww. fragmentu uzasadnienia nie wynika by organ odwoławczy w nieuprawniony sposób ingerował w sposób rozstrzygnięcia sprawy przez organ pierwszej instancji. . W ww. fragmencie zaskarżonej decyzji organ wskazał jedynie na przedmiot sprawy i na jakiej podstawie winna być ona ponownie rozpatrzona. Dodatkowo należy stwierdzić, że orzekając na mocy art. 138 § 2 k.p.a. organ odwoławczy, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia, powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy
Z kolei, mając na uwadze, że w zaskarżanej decyzji organ w ogóle nie zajmował się kwestiami merytorycznymi sprawy, brak jest możliwości odniesienia się do pozostałych zarzutów skargi. Należy jednak ponownie zauważyć, że Sąd orzekający w niniejszym składzie jest z mocy art. 153 p.p.s.a. związany stanowiskiem Sądu przedstawionym w wyroku z dnia 20 czerwca 2013 r. i nie może od niego odstąpić. W uzasadnieniu tego wyroku stwierdzono, że: "słuszność ma organ administracji, który w odpowiedzi na skargę wskazał, że odmienne są przesłanki od których uzależnione jest przyznanie statusu bezrobotnego i te, od których zależy przyznanie zasiłku stałego. Wbrew temu co zdaje się twierdzić skarżący, to nie stronie przysługuje prawo wyboru rodzaju świadczeń, z których będzie mógł skorzystać. Zależy to od spełnienia określonych przesłanek – w tym od jego zdolności do pracy. Osoba niezdolna do pracy nie może korzystać ze statusu bezrobotnego, może natomiast uzyskać w określonym przypadku zasiłek stały. Natomiast osoba, której przyznano zasiłek stały na podstawie art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 175 poz. 1362 ze zm.) nie może korzystać ze statusu osoby bezrobotnej z uwagi na brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. 1 z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy(...).Skoro zatem w dacie rozstrzygania sprawy przez organy administracji pozostawała w obrocie prawnym decyzja z dnia 21 stycznia 2013r. o przyznaniu skarżącemu zasiłku stałego za okres od dnia 1 lipca 2012r. do 31 grudnia 2012r. – to słusznie co do zasady organy administracji uczyniły użytek z art. 33 ust. 4 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego, bezrobotnego, który nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2."
Wobec powyższego Sąd nie może po raz wtóry podejmować polemiki ze skarżącym, gdy - identycznie jak to uczynił w poprzedniej skardze – twierdzi, że zasiłek stały z pomocy społecznej był nienależnym świadczeniem i winien być potrącony z zasiłku dla bezrobotnych, który urząd pracy winien mu wypłacić.
Mając powyższe na uwadze i nie stwierdziwszy, by zaskarżona decyzja naruszała prawo w stopniu powodującym jej wadliwość, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku skargę, jako nieuzasadnioną, oddalił na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
